VAL VAN TOLEDO
NABIJ?
4000
DÉ EÉMLANDÊU
DE STRIJD OM
TOLEDO
Bloedige strijd
in Palestina
PROTEST VAN
PRAAG
Auto in ravijn
gestort
Licht op
LUYCX
Vrijdag 25 September 1936
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
35e Jaargang No. 75
De opstandelingen hopen zich binnen
enkele dagen van de stad
meester te maken
POSITIE VAN HET
ALCAZAR
ONHOUDBAAR
Rebellen door inundatie
verrast
Azana's aftreden ontkend
GEEN NIEUWE PARTIJ
Roemenië teekent evenzeer
verzet aan
FABRIEKSBEZETTING
TE BRNO
VICE-CONSUL LASTIG
GEVALLEN
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
EXEMPLAREN
7 uur 21 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
MANTELSTOFFEN VOOR
DAMES- en KINDEREN
AMERSFOORTSCfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
r week met gratis vertekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
I'
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 14 regels 11.05 met inbegrip van een oew^snummei
elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor da
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f C.05
Toch wordt nog een poging
gedaan om de belegerden
te ontzetten
AAN het front van Toledo
aldus meldt Radio
Sevilla naderen de rechts
sche troepen onder kolonel
Yague Toledo, waarvan de
inneming spoedig zal plaats
vinden. Nationale vliegtuigen
hebben voor de belegerden in
het Alcazar levensmiddelen
en munitie uitgeworpen, opa
dat zij de aanstaande bevrii*
ding kunnen afwachten.
Aan het front van Talavera
zijn de regeeringstroepen sea
dert Woensdag een dertigtal
kilometers opgerukt. Volgens
officieuse inlichtingen opea
reeren de regeeringsstrijda
krachten in twee colonnes:
een nadert Talavera en de
ander bevindt zich bij Maque*
da. Onder de opstandelingen
zou wanorde heerschcn.
Het Spaansche ministerie van oorlog
heeft het volgende medegedeeld:
In Asturie wordt het vuur van onze
luchtvaart heftig voortgezet. Men ver
wacht de overgave van Ovicdo.
Een colonne der regeeringsaan-
hangers is den opmarsch naar Lomas
Jacinto begonnen en heeft daarbij be
langrijke stellingen ingenomen. Aan het
front van Aragon hadden eenige scher
mutselingen plaats. In den sector Mon-
toro hebben de opstandelingen artille
rie gebruikt, tegen de regccringsstellin-
gen te Espejoa en Zuaga, doch de lucht
vaart heeft twee batterijen, die op het
eerstgenoemde dorp vuurden, vernield.
Aan het centrale front hebben de regee
ringstroepen te Naval Peral drie stellin
gen genomen, terwijl de luchtvaart een
escadron der opstandelingen-cavalerie
heeft vernietigd. In den sector van Tala
vera en Santa Olalla zijn de regeerings
troepen een belangrijken opmarsch be
gonnen.
Reuter seint uit Madrid, dat de op
standelingen bij hun opmarsch naar
Toledo gebruik maakten van een droge
rivierbedding. Hierbij werden zij door
het water verrast, daar men de water
reservoirs van de rivier Alberche ge
opend had. Een groot aantal soldaten
der opstandelingen zou daarbij zijn ver-
'dronken, terwijl anderen door de over
strooming geïsoleerd werden.
De correspondent van Reuter heeft na
een bezoek aan het Alcazar den indurk
gekregen, dat. indien de opstandelingen
niet de keukens met hun kostbaren
voorraad levensmiddelen (de militie
troepen hebben er o.a. 7.000 k.g. graan
gevonden) en den niet minder kostba
ren voorraad drinkwater hadden verlo
ren, zij nog voor onbepaa'den tijd tegen
stand hadden kunnen bieden. Thans,
aldus de correspondent, is het laatste
verzet nog slechts een kwestie van en
kele dagen: drie dagen schatten de he
legeraars gemiddeld. Het aantal bele
gerden wordt verschillend beoordeeld
en bedraagt volgens sommigen 80. vol
gens anderen daarentegen nog 1 000.
Opmarsch naar Toledo
Havas seint uit Talavera, dat gisteren
bij het aanbreken van den dag de op
standclingen den opmarsch naar Toledo
hervatten, doch tegen den middag ver
traagde het opperbevel het tempo, ten
einde een hechte basis te vormen voor
de toekomstige operaties.
Radio-Scvilla heeft o.a. het volgende
medegedeeld:
Aan het Noordelijk front hebben de
naar Bilbao oprukkende strijdkrachten
van Mola het Dcvia-dal cn de dorpen
Durango en Valmaseda bezet.
Aan het Sierra-front beheerschen de
nation alen alle reservoirs te Loyoza
wor de watervoorziening van Madrid.
Blokkade van Bilbao
en Santander
Radio-Sevilla heeft medegedeeld, dat
een eskader der regeering sinds 40 uur
van do Mirldellandsché zee is verd.we
nen en /.ich waarschijnlijk naar de
Noordkust van Spanje heeft begeven om
te trachten de blokkade van Bilbao en
Santander te niet te doen.
Overste Sandino heeft medegedeeld,
dat de opstandelingen bij het dorp
Zaida tot den aanval zijn overgegaan,
doch onder verliezen zijn afgeslagen.
Ook ten Westen van het dorp Balchite
hebben de opstandelingen verliezen ge
leden. Huesca werd gebombardeerd. Een
afdeeling opstandelingen, 2000 man
sterk, werd verslagen. Zij had een groot
aantal dooden.
In een officieel communiqué van het
leger der opstandelingen wordt ver
meld. dat de troepen van generaal Mola
Arrecha Valeta (Guipuzcoa) na een
hevig gevecht hebben bezet.
Vliegtuigen der opstandelingen heb
ben de wapenfabriek te Toledo gebom
bardeerd. De rechtsche troepen hebben
de dorpen Berlanga en Valverdc de
Yeneva (Estremadura) bezet.
In den Zuidelijken sector hebben de
opstandelingen de dorpen Espejo,
Valencia de los Toarcs en Higuera ver
overd
Cordova gebombardeerd
In het Donderdagavond om tien uur
door het Spaansche ministerie van oor
log gepubliceerde communiqué wordt
o.m. verklaard:
Aan het Zuidelijk front werd een
sterke afdeeling opstandelingen aange
vallen en op de vlucht gedreven. Dit ge
schiedde in de buurt van Granada.
Regeeringsvliegluigcn hebben Cor
dova gebombardeerd. In deze stad ont
stond tengevolge van het borbardement
brand in verscheidene openbare gebou
wen.
In den sector van den Guadarrama
hebben de regeeringstroepen bij Naval-
peral een nieuwen aanval der opstan
delingen afgeslagen.
T erechistellingen
Reuter meldt uit Gibraltar, dat vol
gens een uit Ronda aangekomen Britsch
onderdaan in dc twee weken vooraf
gaande aan de komst der opstandelin
gen meer dan S00 rijke burgers van
genoemde stad door aanhangers der
regeering zijn terechtgesteld.
De regeeringsstrijdkrachten hebben
Gaucin en andere stadjes in den om
trek bezet.
Tal van kinderen zouden van honger
en dorst zijn versmacht, evenals duizen
den stuks vee.
Voor het offensief op
Bilbao en Santander
Hét. door generaal Mola tot Bilbao en
Santander gerichte ultimatum is van
nacht om 1 uur geëxpireerd. Gister
avond hebben de radiozenders, welke
zich in handen der opstandelingen be
vinden, een laatste beroep op de bevol
king gedaan, waarbij zij mededeelden,
dat de militaire actie vandaag zou be
ginnen. De troepen van Mola hebben
het dorp Arecliavaleta bezet. Zij zijn
daarmede tot 38 k.m. ten Zuiden van
Madrid genaderd. Ook andere afdeelin-
gen der opstandelingen hebben intus-
schén versterkte posities betrokken.
TITOELESCOE GAAT
VOORUIT
ST. MORITZ, 25 Septémbér. (Reuter).
De dokters van Titoelescoe hebben gis
teren het volgend bulletin gepubliceerd:
De vérbetering van den bloédstoe-
stand en den algemeenen toestand
houdt aan. Bezoeken zijn nóg steeds
verboden.
Gisteravond heeft in de lunchroom Princess een ver
gadering plaats gehad van het bestuur der Oranje-
verecniging met een voorloopig gevormd Comité, met
het doel den huwelijksdag van Prinses Juliana en Prins
'dernhard in onze stad, onder leiding der Oranjever
zeniging, feestelijk te vieren, cn wel op zulk een wijze
lat hieraan door alle geledingen onzer stedelijke bc
/olking kan worden deelgenomen.
Het voorloopig Comité, genaamd Oranje Comitf
1936, zal nog worden uitgebreid met verschillende per
sonen, waardoor zooveel mogelijk alle stroomingen zii'
vertegenwoordigd.
Het voorloopig bestuur is samengesteld als volgt:
Dr. B. Keulen, le Voorzifter
W. J. van Dam, 2e Voorzitter
G. Keijzer, le Secretaris
li. B. Scholten, 2e Secretaris
A. H. Mariens, le Penningmeesh
P. E. Rintel, 2e Penningmeest
G. Goorhuis
XV. Willing
Giften voor deze feestviering worden nu reeds gaarne
ontvangen door storting op de Middénstandsbank
alhier.
Volgens Queipo de Llano wordt
de toestand te Madrid
dagelijks slechter
TENERIFFE, 25 Sept. (Reuter).
Generaal Frahnco heeft medegedeeld,
dat de regeeringstroepen aan het front
van Toledo een aanval wilden beginnen.
Zij werden evenwel afgeslagen, waarbij
zij 70 dooden verloren.
Do radioclub heeft meegedeeld, dat de
belegerden in het Alcazar hun tegen
stand voortzetten.
De troepen aan het front van Talave
ra zijn weer tot den opmarsch overge
gaan. Het schijnt, dat zij zich in Noor
delijke richting begeven om de verbin
dingen tusschen Toledo en Madrid af te
snijden.
Generaal Queipo de llano heeft Don
derdagavond voor Radio-Sévilla mede
gedeeld, dat dc rechtsche troepen hun
plaatsjes in de buurt van Cordova heb
ben bezet.
De toestand te Madrid zou volgené
den generaal dagelijks slechter worden.
De militaire gouverneur van Madrid
heeft opdracht gegeven de watervoor
raden aan te vullen, teneinde hot effect
van een afsnijden van den watertoevoer
door de opstandelingen te niet te doen.
Volgens vertrouwelijke medcdeélingén
uit Madrid, aldus generaal Queipo de
llano, is Large Caballéro van plan hét
opperbevel over de regeeringstroepen
op zich te nemen.
Inmiddels verklaren bevoegde krin
gen te Madrid dat het gerucht inzake
een aftreden van Azana van allen
grond ontbloot is.
Primo de Rivera Jr. nog
in leven
Naar de bijzondere verslaggever van
Havas uit goede bron verneemt, is José
Anionic Primo de Rivera, de leider van
de Spaansche phalanx, nog in leven. In
tegenstelling met de geruchten, die de
ronde hebben gedaan, werd hij nimmer
gewond en bevindt hij zich in een vei
lige schuilplaats op het door de regee
ringstroepen bezette grondgebied.
Moeilijkheden met bui
tenlanders
De consulaire agent van Italië te Port
Vendres heeft het anti-fascistische co
mité le Puigcerda verzocht de generali
teit van Cdtaloniè uit te noodigen voor
middernacht aan het Italiaanschc con
sulaat te Barcelona de beide te Puig
cerda gearresteerde Italianen uit te lc
veren, die naar Barcelona waren over
gebracht.
De Fransche journaliste Odetle Cail-
lou bekend onder den naam van Jacque
line Dorvald, die te Puigcerda door het
anti-fascistische Spaansche comité gc-
vanagen gehouden wérd, is nu door de
Fransche autoriteiten gedane stappen in
vrijheid gesteld.
De vakbeweging en de
internationale toestand
Reuter meldt uit Londen, dat de na
tionale arbeidsraad, waar in het vak-
vereenigingsverbond en de arbeiders
partij vertegenwoordigd zijn, Woensdag
bijeen zal komen ter bespreking van de
gebeurtenissen in Spanje en van den ge-
hoelen internationalen toestand
Een delegatie van den raad zal heden
naar Parijs vertrokken om over dezelfde
kwestie te onderhandelen met I.V V. en
de socialistische arbeiders internatio
nale.
Categorische tegenspraak
van Van Zeeland
BRUSSEL. 25 September. (D.N.B.)
Minister-president Van Zeeland heeft
in een verklaring in de Soir medege
deeld, dat de geruchten, als zou hij
voornemens zijn een nieuwe politieke
partij te vormen, geheel onjuist zijn.
Er is nooit sprake geweest van do vor
ming eener nieuwe partij, terwijl hij
zelf nooit politicus is geweest, doch
steeds boven dc partijen wenscht te
staan.
Tientallen Arabieren ge»
dood en gewond
JERUZALEM, 25 Sept. (Reu»
ter). Tijdens een tusschen Brit»
sche troepen en Arabieren in de
nabijheid van Jenin geleverd ge»
vecht zouden 41 Arabieren gedood
of gewond zijn door bommen, die
door Britsclie vliegtuigen werden
geworpen.
Een Joodsch winkelier op de markt
in Oud-Jeruzalem werd Donderdag door
een schot ernstig gewond. Ilii is naar
het ziekenhuis gebracht, waar men
vreest voor zijn leven. De aanvaller is
nog niet gearresteerd.
De terroristen kunnon steeds moei
lijker aan geld komen van de boeren,
wicn zij tot nu schrik aanjoegen.
Woensdagavond overviel een gewa
pende bende een dorp en eischte geld,
doch de bewoners verzetten zich en er
ontstond een vuurgevecht. De bende
werd afgeslagen. Aan beide zijden viel
een gewonde.
TsjechosSlowakije loochent,
dat het met Rusland actie
voert tegen Duitschland
DE LAATSTE EXPLOSIE, welke een einde maakte aan den negen
weken langen strijd om het Alcazar in Toledo.
ZEVEN DOODEN BIJ AUTO
ONGELUK
MADRID. 25 Sept. (Reuter). Uit
Bilbao wordt gemeld, dat een autocar
tusschen Dondarrao cn Motrico in een
ravijn gestort is. Zeven inzittenden wer
den gedood, acht gewond.
GEEN RELLETJES IN POLEN?
WARSCHAU, 25 Sept. (Reuter). Of
ficieel wórdt tegesproken, dat in het
district Zaniosc nieuwe onlusten zijn
uitgebroken. Men verzekert, dat de po-
litieversterkingen. die tijdens de jongste
onlusten naar dit gebied waren gezon
den, reeds teruggetrokken zijn.
TUITSCH VLIEGTUIG BOVEN
BELGIE
BRUSSEL, 25 Sept. (Reuter). Vol
gens een particulier telegram aan het
blad Soir is een Duitsch militair vlieg
tuig over het fort Waelhém nabij
Mechelen. gevlogen.
BERLIJN, 25 Sept. (Havas). De
zaakgelastigde van Tsjceho-Slowakije
heeft zich naar het ministerie van büi-
tenlandschc zaken begeven on staats
secretaris Dicckhoff een protestnota
overhandigd tegen dc door Goebbels en
Rosenberg op het congres te Neuren
berg tegen Tsjecho Slowakije gerichte
verklaringen.
Het protest richt zich vooral tegen
de bewering, dat in de nabijheid dér
Duitsche grenzen vliegvelden worden
aangelegd en dat officieren van het
Sovjet-Russische leger in Tsjecho-Slo
wakije operatieplannen tegen Duitsch
land voorbereiden.
Deze sedert verscheidene maanden
loor de Duitsche pers verspreide hc-
wringen werden herhaaldelijk door
Praag officieel tegengesproken, gelijk
dit ook in verscheidene diplomatieke he
sprekingen is geschied. zaakgelastig
de van Tsjecho-Slowakije heeft de
aandacht van den staatssecretaris ge
vestigd op het feit, dat deze herhaalde
aanvallen de tusschen beide staten be
staande betrekkingen van goede na
buurschap zouden kunnen verstoren.
Anderzijds loopt het gerucht, dat de
Roemeensche gezant van zijn kant een
soortgelijken stap heeft ondernomen en
mondeling heeft geprotesteerd tegen de
door de Duitsche pers tegen Roemenië
geuite beschuldigingen en met betrek
king tot den beweerden aanleg van
strategische wegen, die Rusland met
Tsjecho-Slowakije over Roemoonsch
grondgebied verbinden. Tijdens zijn on
derhoud met den Duitschen staatssecre
taris zou de gezant van Roemenië heb
ben verklaard, dat de aanvallen, die
ondanks herhaalde tegenspraken blij
ven aanhouden, den indruk wekken,
dat men dc openbare meening in
Duitschland en Hongarije wil voorbe
reiden op een vijandelijke houding te
gen Roemenië.
PRAAG, 25 Sept. (Reuter). Vier
honderd arbeiders eener textielfabriek
té Brno (Brünn) zijn in staking gegaan
en hebben dc werkplaatsen bezet. Dc
politie acht de bezetting der fabrieken
onwettig en heeft derhalve verboden
den arbeiders voedsel te verstrekken.
Dc directeuren der fabriek weigeren
besprekingen te openen, voordat de
werkplaatsen zijn ontruimd.
PARIJS, *25 Sept. (D.N.B.) - De Matin
bericht uit Nizza, dat de Italiaansche
vice-consul te Cannes. Di Calabria, te
zamen met den Ttaliaanschen oorlogs
verminkte Campinotti te Vallauris is
lastig gevallen door een aantal jonge
lieden. Campinotti wilde een politieman
te hulp roepen, doch de jongens vielen
hem aan cn mishandelden hem. Pas
nadat de vice-consul hulp uit het raad
huis had gehaald, kon het slachtoffer
worden verlost. De vice-consul heeft
bij den prefect geprotesteerd.
DIT BLAD HEEFT EEN DACELIJK-
SCHE GECONTROLEERDE
OPLAAG VAN
1ANGESLOTEN BIJ HET BUREAU
VOOR PU BLIC1TE1TSW AARDE
TOURNOOIVELD 4 DEN HAAG
STADSNIEUWS
Opvoering van „Het Wederzijds Hu
welijksbedrog' in Grand Theatre.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Maria Montessori bezoekt het Sticht-
sche Montessori Lyceum.
(Tweede Blad. pag. 2).
De Winkelweek in het Leusderweg-
kwartier geopend.
(Tweede Blad, pag. 1.)
vi eerverwachiiriK
Medegedeeld door het K.N.M.I.
le Dc Bilt.
Zwakke tot matige wind uit W.
richtingen, nevelig tot zwaar
bewolkt tot betrokken, waar
schijnli.jk iets koeler.
Hoogste barometerstand 772.0 te Vest-
manoer.
Laagste 749.3 te Ingö.
BUITENLANDSCH WEEROVERZICHT
(Medegedeeld door het Kon. Néd. Met,
Instituut te De Bilt)
De Oceaandeprcssio is thans station-
nair geworden. Kleine minima hebben
zich van het hoofd-minimuni afgeschei
den en trekken in Zuidwest-Noordoos
telijke richting over het vasteland en
do Noordzee, langs hun haan zware re
gens veroorzakend. Een langgerekt ge
bied van lagen luchtdruk strekt zich uit
van Zuid-Noorwégen over Engeland en
Ierland naar den Oceaan. Langs de
Zuidzijde zijn dc temperaturen hoog en
is liet weer overal nevelig en do atmos-
pheer in de onderste lagen vochtig en
lot groote hoogte zeer warm, langs de
Noordzijde waaien Over Schotland
krachtige winden die populaire luchl-
massa's naar het Westen transportee
ren. liet weer is hier opklarend en de
luchtdruk stijgt er snel. In Zwitserland
en Zuid-Duitschland veroorzaakt een
voorbijtrekkend minimum weer zware
regens, evenzoo gaven de minima «lie
over Engeland naar Noorwegen trokken
langs hun baan overvloedige regens. Tn
Oost- en Midden Duitschland is bet
weer nog mooi en zomersch met warme
continentale winden.
Het is te verwachten dat het weer
hier fc lande nevelig tot zwaar bewolkt
zal blijven en sléchts langzaam zal op
klaren.
LANGESTRAAT <9 TEL. 190
Mooie keus
Aangepaste prijzen
Laat pasklaar maken
Twee dooden en één ges
wonde bij Menado
MEN ADO, 25 Sept. (Aneta). Rij
Kota Mobagoc is een auto in een
ravijn van circa 30 meter diepte ge
stort.
Hiérbij zijn de inzittenden, de tech
nische leider van de veldpolitie te
Menado T. K. L. Carstens. en de op
zichter van de landschapswerkcn te
Relangmondow, de heer Rombouts
•rodood.
De Radja van Bélangmondow is
hierbij zwaar gewond.
Een politieoppasser werd lichtge
wond.
