FINANCIEEL DEBAT IN
DE TWEEDE KAMER
Het Verboden
Grondgebied
MOTIE-DE VISSER
VERWORPEN
Dank aan het Ned. Volk
DE STIJGENDE GRAAN
PRIJZEN
FEUILLETON
door
Ze BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DONDERDAG 1 OCTOBER 1936
Nog geen bindende mede.
decling inzake den huur»
bijslag
Vergadering van 30 September 1936.
Geopend 1.10 uur.
Voorzitter: prof. mr. P. J. M. Aal-
berse.
Aan de orde is de bespreking naar
aanleiding van de door de regeering op
29 September 1936 aan de Kamer geda
ne mededeelingen betreffende de mo
netaire politiek der regeering en de
in verband daarmede door haar getrof
fen en te treffen maatregelen.
De heer A 1 b a r d a (s.d.) betoogt,
dat de door de regeering genomen
maatregelen onvermijdelijk waren.
Daarover zijn allen het eens. een twee
tal partijen hier te lande uitgezonderd.
Nu doen zich ecnige vragen voor, b.v.
hoe is de hoogte waarop de gulden
weer aan den gouden standaard zal
worden vastgekoppeld. Ongetwijfeld zal
de regcering internationale muntstabi-
lisatie bevorderen. Het zou winst zijn,
als voor de rust en zekerheid van den
handel, de regeering grenzen voor de
stabilisatie zou kunnen aangeven.
Men zegt. dat er hier te lande bij
ondernemingen en particulieren groote
voorraden aanwezig zijn. Spr. bepleit
navolging van het Fransche stelsel, ver
plichte aangifte van het goud.
Het heeft spr.'s instemming, dat de
winsten uit de depreciatie van den
gulden aan de schatkist ten goede zul
len komen.
Spr. waarschuwt tegen de gevolgen
voor huurders van woningen. Reeds
zijn hier en daar uitzettingen voorge
komen. Hoe denkt de regeering over
de kleine salarissen, de laatste jaren
toch al zoo verlaagd. Ze moet reke
ning houden met de noodzakelijkheid
van correctie van salarissen. Wat de
aantasting der pensioenen betreft, is
gelukkig de Memorie van Antwoord
over het desbetreffende wetsontwerp
nog niet verschenen. En in Indië heeft
men loonen op een hongerpeil, daar
moet een catastrophe worden voorko
men.
Wat is de regeering voornemens te
doen om onredelijke prijsopdrijving te
voorkomen zooveel als mogelijk is? Wat
is de regeering voornemens ten aan
zien van de landbouwcrisismaatrege-
len? De loonen der landarbeiders moe
ten worden beschermd.
Zij, die in strooibiljetten zeggen, dat
het failliet der natie aanstaande is, zijn
vijanden des volks. Doch aan de defla-
tiepolitick moet nu een einde komen,
er moet komen een politiek van op
bouw, nieuwe arbeid moet worden ge
schapen, de werkloosheid moet vermin
deren, aandacht moet worden besteed
aan technische uitrusting van handel,
industrie en scheepvaart om de concur
rentie te kunnen doorstaan.
Ons volk beleeft thans een voor zijn
toekomst misschien beslissend oogen-
blik, de regeering spreke het verlos
sende woord.
De heer W e s t e r m a n (Nat. herstel)
zegt dat de maatregelen van de regee
ring het gebrek aan vaste lijnen ver
raden, dat haar altijd heeft gekenmerkt.
Dat we hier te lande nog 700 millioen
goud hebben, hebben we te danken aan
mijnheer Blum, door wiens beleid de
toestand in Frankrijk nog ongunstiger
is. Het is niet heelemaal duidelijk,
waarom niet de houding van Frankrijk
doch die van Zwitserland den doorslag
zou hebben gegeven. De regeering gaat
niet over tot wat ze noemt een wette
lijke devaluatie. Daarmede wordt een
ongunstig oordeel over Frankrijk en
Zwitserland uitgesproken, die het wel
doen. De regeering heet de bestaande
verwarring niet te willen vergrooten.
doch spr. acht dit niet logisch.
De regeeringspolitiek is even zwevend
als de gulden. De regeering heeft het
In haar macht, zich voor een bepaald
percentage uit te spreken. In elk geval
eischt het landsbelang dat men onge
veer het percentage verneemt. Bij
welke grens zou een onnatuurlijke
depreciatie beginnen? Er is ook alleen
te egaliseeren, als er een bepaald niveau
is. De regeering neme zooveel mogelijk
ongerustheid weg.
De heer Vervoorn (plattel.) acht
het loslaten van den gouden standaard
gunstig voor ons land en voor Indie,
met name voor den landbouw. Doch
dan is een redelijke verhooging der prij
zen van landbouwproducten noodig, die
moet niet worden belemmerd. De prij
zen der landbouwproducten toch zijn
reeds uiterst laag. De accijnzen op sui
ker, vlcesch enz., moeten zooveel moge
lijk worden afgeschaft. De heffing op
natuurboter moot worden verlaagd.
Spr. dient een motie in, de regeering
verzoekend, een redelijke prijsverhoo-
ging der landbouwproducten te bevor
deren. De motie wordt niet onder
steund en komt dus niet in behan
deling.
De heer Goseling (r.k.) consta
teert dat het volk zijn kalmte bewaart,
moge het nu ook eenig perspectief krij
gen. Spr. hoopt, meer te mogen verne
men omtrent het egalisatiefonds. Spr.
erkent de moeilijkheid om thans de pa
riteit van den gulden te bepalen. Wat
de werkloozcn betreft moeten niet
alleen voor de huren maatregelen wor
den getroffen, alsook voor hen die bij
zonder onder druk komen? De aange
nomen wetsontwerpen besprekend, wil
de spr. maatregelen ten aanzien van de
goudclausule in contracten.
Spr. wijst er op dat de regeering bij
zonderlijk op de exportprijzen moet let
ten, die lang niet altijd in het belang
van de handelsbalans zijn.
De devaluatie acht spr. ook staat
kundig een voordeel, het gaat nu om
de technische uitvoering. Er is geen re
den tot juichen doch ook niet om bij
de pakken neer te zitten. Het gaat om
het belang van het gansche volk. Er
moet bewust gewerkt worden ter ver
sterking der economische positie van
ons land, in al zijn geledingen, het bin
nenland zoowel als het buitenland be
treffende.
We moeten loskomen van een ver
wrongen ordening, welke een carica-
tuur is van wat wij en anderen onder
ordening verstaan.
Dit vereischt de groote beteekenis van
cut oogenblik. Mogen wij er in slagen,
onder Gods zegen iets goeds te bereiken
voor ons gcheele volk.
De heer B ie re ma (Lib.) zegt, dat,
nu overal maatregelen van monetairen
aard worden genomen, wij naar de toe
komst moeten kijken. De beslissingen
van de regeering zijn juist, ze kon niet
anders doen. Spr. is eenigszins optimist
ten aanzien van de toekomst. Spr. hoopt
dat Nederland deel zal nemen aan het
internationaal overleg. Aangedrongen
moet worden, ook bij den Volkenbond
op vrijer internationaal handelsverkeer.
Spr. hoopt, dat de regeering nadere me
dedeelingen zal kunnen doen.
Spr. kan zich het standpunt der re
geering ten aanzien van den zweven den
gulden begrijpen, wegens de bestaande
verwarring, doch de gulden mag geen
speelbal worden van speculanten. De
regeering moet aan bepaalde punten
vasthouden. De regeering moet zich die
punten spoedig bewust worden, niet al
tijd kan het ambtelijk apparaat in
stand worden gehouden.
De wet tegen prijsopdrijving kan pre
ventief werken. Wanneer het niet ge
lukt, onredelijke verhooging van prij
zen te voorkomen, dan zitten we op
nieuw en meer dan tevoren in de moei
lijkheden. De regeering mag dan geen
gehoor geven aan allerlei influisterin
gen over de loonen. Geleidelijk zal ons
land weer moeten kunnen herademen.
De heer Schouten (A.R.) heeft
steeds de houding van het eerste en het
tweede kabinet-Colijn ta.v. de munt-
politiek gedeeld.
Het buitenland heeft de infectie over
ons gebracht. Dit is het verschil tus-
schen de maatregelen van de regcering
cn vrijwillige devaluatie. Dit moet in
het oog worden gehouden.
Nu is het aan de regeering, te hel
pen, het kwaad binnen zoo eng moge
lijke grenzen te beperken. Moge de re
geering ook door middel van het egali
satiefonds er in slagen, den gulden
weer aan het goud te binden, dan zal
spr. dit van harte toejuichen. Spr. prijst
de radiorede van den minister-president
die veel heeft bijgedragen om de kalmte
te doen bewaren, als ook de rede van
minister Oud in de Eerste Kamer gis
teravond. speciaal waar zich die richt
te tegen hen die behooren tol een par
tij, welke een schandelijk pamflet heeft
verspreid. Spr. bestrijdt de opvatting
van den heer Westerman wiens positie
hier in deze Kamer wel zeer zwevende
is. (Gelach).
Wat de redevoeringen van de heeren
Goseling en Albarda betreft, ten aan
zien van de huren is de regcering altijd
diligent geweest. De regeering blijft een
moeilijke taak voor zich zien, al is die
eenigszins gewijzigd en zal ze zich naar
veranderde omstandigheden moeten
richten.
Moge ze kracht hebben bij het ver
vullen van die taak.
De heer Joekes (V.D.) constateert
dat in deze en de andere Kamer slechts
één partij zich niet met de maatregelen
van de regeering vereenigde. Spr. ver
heugt zich over die eenstemmigheid.
Spr. verwacht nu een ontspanning
van de economische verhoudingen hier
en in Indië.
Het is niet juist, dat er nu dadelijk
een streep kan worden gezet onder de
crisismaatregelen. Spr. denkt in de eer
ste plaats aan het platteland cn inzon
derheid de landarbeiders.
Wat betreft de rninst draagkrachti-
gen, verheugt spr. zich, dat herziening
van den maati'cgcl aangaande den huur
bijslag in uitzicht is gesteld. Spr. hoopt
dat de huurbijslagen voor werkloozen
niet verminderd worden. De standaarrl-
loonen voor de vakarbeiders kunnen
niet worden gehandhaafd.
De regeering spreke zich uit over de
goudclausule in contracten.
Moties der communisten
De heer de Visser (Comm.) consta
teert, dat in verschillende toonaarden
gpzongen wordt: het lied van den so
cialen godsvrede. Spr. betreurt het, dat
do heer Albarda met dat koor instemt.
Constructieve welvaartspolitiek is al
leen mogelijk op basis van het volks
front. De enorme nadeelen van de aan
passingspolitiek zijn nog niet uit, ze
worden voortgezet, vermeerderd met dc
ellende der devaluatie. Alles ten nadee-
le van den niet-bezitter en den kleinen
middenstand.
Spr. verlangt inventarisatie der voor
raden tegen hamsteraars en belasting
op devaluatie-winsten. Er is spoed ver
eischt voor het tegengaan der gevolgen
van loondaling. De loonen moeten vei
lig worden gesteld. Spr. wil geen ver
hooging van huren, maatregelen voor
pensioenen, kleine rentetrekkers enz.
Spr. heeft geen vertrouwen in de re-
geering-Colijn. Ze moet. opkrassen (de
voorzitter hamert) verdwijnen.
Spr. vraagt in een motie intrekking
der wijziging van de steunregeling en
zegt onder andere dat er geen vertrou
wen kan worden gesteld in deze regee
ring.
Van deze moties wordt alleen de eer
ste voldoende ondersteund, do tweede
komt dus niet in behandeling.
De heer van Houten (Chr. Dem.)
zegt, dat de devaluatie mede een gevolK
is van de eenzijdige aanpassingspolitiek
der regeering. Spr. betwijfelt of deze re
geering nu geschikt is om de ver eis elite
maatregelen te treffen. Ze heeft altijd
de lasten gelegd op de schouders der
minst-draagkrachtigcn, te verwachten
is dat dit ook het geval zal zijn met de
gevolgen der devaluatie.
De heer de Geer (Chr. Hist.) merkt
op, dat er een groot verschil is tus
schen dc dagen van begin Augustus
1914 en die van nu. In beide werden
in 6nel tempo wetsontwerpen aangeno
men, doch overigens is de situatie thans
veel gunstiger dan toen. Niet alleen po
litiek doch ook technisch-monetair is
de toestand veel beter nu dan toen.
Door de houding der regeering is een
beslissing gevallen op een oogenblik.
dat de goudvoorraad veel gunstiger was
dan meestal tevoren. De loslaling van
den gouden standaard geschiedt nu in
een rustige sfeer die haar de beste
kansen van slagen biedt, in een steriele
omgeving, buiten aanwezigheid van pu
bliek, kon nu de operatie geschieden.
Groote teleurstelling
De heer Kersten (Staatk. Ger.) zegt
dat de devaluatie groote teleurstelling
heeft gewekt. Velen worden op ontstel
lende wijze gedupeerd. Nog niet zoo
heel lang geleden zou devaluatie als
muntvervalsching worden beschouwd.
Echter zouden we zonder de beslissing
van Frankrijk en Zwitserland den val
van den gulden niet zijn ontgaan. Maar
al te zeer heeft nu de regeering een
Franschen politiek gevoerd. Spr. is het
eens met den heer Colijn, die in zijn
radiorede verklaarde, dat de moeilijk
heden thans zeer groot zullen zijn, doch
spr. betwijfelt of die wel zullen worden
overwonnen.
Dc heer Arts (Kath. Dem.) consta
teert, dat het besluit van de regeering
allerwegen in den lande met vreugde
is begroet, ondanks de bestaande onze
kerheid. Dc aanpassingspolitiek is toch
een mislukking geworden. Dat de deva
luatie niet eerder kon worden afge
dwongen, is het gevolg van de dualisti
sche politiek der R.K. Staatspartij.
De heer Sneevliet (Rev. Soc.) zegt,
dat de regeering voorheen op de bres
stond voor den gaven gulden, thans
is die zwevend, en daarmede zweeft ook
het kabinet. De wonderdokter Colijn
heeft nu het vertrouwen gevraagd van
het volk \oor een nieuw receptenboek,
dat hij nog in petto had, doch het volk
vreest voor de gevolgen. De recepten
van den minister zijn in hoofdzaak
slechts van zenuwstillenden aard.
Het geweten der massa moet wor
den wakker gemaakt als de regcering
niet spoedig maatregelen neemt oin
aan haar nooden tegemoet te komen
De intrekking van de laatste steunver-
slechtering is urgent, Spr. wil op dit
punt een duidelijke toezegging van deu
minister. Spr. dringt aan op onmiddel
lijks verlichting van den druk der werk
loozen.
Colijn aan het woord
Minister Colijn acht het totaal on
vruchtbaar, ook wegens den weinigen
tijd waarover de ministère thans be
schikken, in te gaan op 6omraige op
merkingen. als betreffende het afschaf
fen van belastingen, die pl.m. SO mil
lioen per jaar opbrengen.
Ook in Indië zijn maatregelen geno
men om niet-onvermijdelijke prijsop
drijving tegen te gaan. Men is in Indië
zeer diligent geweest. Een wetsontwerp
betreffende de goudclausle in contrac
ten is in bewerking. Zoo noodig zal met
de crisispachtwet verder worden ge
gaan dan nu het geval is.
De regeering gaat niet over tot het
onmiddellijk fixeeren eener nieuwe
goudvoorraad van den gulden. Dit i6
volstrekt onmogelijk. Er zijn ook lan
den, die reeds devalueerden en weer
een nieuwe overwegen. Er is te weinig
vastheid. Een goudwaarde kan niet
worden vastgesteld, willen we niet to
diep grijpen. Een goudwaarde vast te
stellen nu en over eenigc maanden weer
moet voorkomen worden.
We moeten zien naar de verhouding
van kosten cn prijzen. Het streven moet
niet alleen zijn, de daling van den gul
den zoo klein mogelijk te doen zijn,
doch ook om haar niet grooter te doen
worden dan noodig is. Ook moeten zoo
veel mogelijk schommelingen worden
voorkomen.
Er is gevraagd waarom we niet de
den als Frankrijk en Zwitserland. Men
kan ook vragen waarom doen die niet
gelijk wij?
Overeenkomstig spr.'s altijd ingeno
men standpunt zal de regeering mede
werken aan internationale stabilisatie.
Men verwachte echter niet, dat het ini
tiatief van Nederland iets van beteeke
nis kan bewerken, dat ligt aan groote
mogendheden. Gelukt hot niet, dan ziet
spr. de toekomst allerminst rooskleurig.
Medewerken zal Nederland ten volle.
Wat betreft de sociaal-economische
gevolgen van den gewijzigden toestand,
een groot aantal nieuwe problemen doet
zich voor. Vele zijn niet voor dadelijke
beantwoording vatbaar.
Eiken morgen om 9A uur houdt zich
een ministerieele commissie (spr., de
ministers van financiën, landbouw en
scheepvaart, sociale zaken en handel,
nijverheid en scheepvaart) zich met de
van uur tot uur wisselende problemen
bezig.
De huurbijslag
T. a. v. den huurbijslag kan spr.
nog geen bindende mededeeling
doen. De gedachten gaan in deze
richting: met ingang van 4 October
a.s. zal de huurbijslag geheel ver
vallen, maar met zoodanige com
pensatie in de steunuitkeering, dat
de toestand der werkloozen niet
slechter wordt dan die voor 13 Sep
tember was. De wijziging voor de
laagste klasse blijft bestaan. Mor
gen vergadert de contact-commissie.
Bij de beoordeeling van den zich ont
wikkelenden toestand moet men dien
nemen zooals die door de omstandighe
den geworden zijn. Als het noodig blijkt
moeten kwade gevolgen onder de oogen
worden gezien. Dit geldt ook salarissen,
loonen en pensioenen. Meer is er thans
niet te zeggen.
Er zijn producten, afhankelijk van
grondstoffen uit het buitenland, waar
voor prijsverhooging noodzakelijk is.
Die moet steeds onder oogen worden
gezien. Men mag echter niet zeggen, dat
geenerlei prijsverhooging geoorloofd is.
De regeering is niet voornemens, in
vloed op de daling van den gulden te
oefenen om die zoo gering mogelijk te
doen zijn. doch die mag ook niet groo
ter zijn dan noodzakelijk is. Men zal
eenige dagen geduld moeten hebben om
Ie kunnen overwegen, hoever rv.~^t wor
den gegaan.
Op sommige punten zal door de mo
netaire maatregelen de bemoeiing van
de regeering met hot bedrijfsleven toe
nemen, op andere punten verminderen.
Dc regcering zal het echter zooveel mo
gelijk vrijheid laten.
De motie-De Visser is geheel overbo
dig.
Het antwoord, door het Neder-
landsche volk op spr.'s radiorede ge
geven, heeft de regeering in haar
vertrouwen versterkt, en zal haar
verder sterken in haar moeilijk
heden.
Spr. dankt het volk van deze
plaats voor het gehoor, geschonken
aan 6pr.'s oproep, dien spr. tot het
volk gericht heeft.
De heer de Visser geeft de regee
ring in overweging, zijn motie over te
nemen. (Gelach).
De heer Albarda acht de motie
misplaatst.
De heer Goseling heeft er even
min eenige behoefte aan. Spr. geeft de
voorkeur aan de daad.
De motie-de Visser wordt verworpen
met 69 tegen 6 stemmen (de communis
ten, de heeren Sneevliet (Rev.-Soc.),
Arts (Kath.-dem.) en van Houten (Chr.
Dem.).
De vergadering wordt te 5 uur ver
daagd tot 20 October a.s., behoudens on
voorziene omstandigheden.
Telegrammen aan den
Minister
Het Landelijk Comité van Actie tegen
den nadeelingen invloed der graan
rechten op de pluimveehouderij heeft
zich met het onderstaande telegram
tot den Minister van Landbouw en
Visscherij gewend:
Met groote ongerustheid namen wij
kennis van het krantenbericht, dat ze
kere kringen van den Landbouw de
monopolieheffingen op granen in de
nieuwe monetaire politiek willen be
houden. Dit zou. nu de restitutie bij
export stop gezet is, en nu de mais-
en gerst prijzen sinds het veriatan van
den gouden standaard met 19— resp.
25.— per 1000 K.G. gestegen zijn, een
noodtoestand voor de pluimveehouderij
beteekenen. Derhalve verzoeken wij
Uwe Excellentie met grooten aandrang
de pluimveehouders voor deze al te
zware lasten te behoeden.
Het Bestuur der Alg. Ncd. Pluim
veeteelt Vereeniging (A.N.P.V.) zond
op 29 September j.l. het onderstaande
telegram aan den Minister van Land
bouw en Visscherij: In verband met de
nogingen, welke van invloedrijke zijde
in den Landbouw bij de Regeering ge
daan worden om thans, nu de gouden
standaard verlaten is, toch de monopo-
liehcffingen op granen in het systeem
der gewijzigde monetaire politiek te
handhaven, doet het Bestuur der Alg.
Ned. Puimveeteelt Vereeniging vol ver
trouwen een beroep op Uwe Excellen
tie. opdat zij bij het nemen van hare
ongetwijfeld moeilijke beslissingen de
wanhopige positie, waarin de pluim
veehouderij daardoor dreigt te geraken,
niet uit "t oog verliezen. Uwe Excellen
tie moge bedenken, dat door het stop
zetten van den export van eieren resp.
het wegvallen van den exporttoeslag
de graanrechten in het geheel niet
meer gerestitueerd worden en dat daar
naast de pluimveehouderii thans ook
getroffen wordt door de sinds Zater
dag j.l. markante stijging der graan
prijzen.
Grand Théêtre. Vanaf Vrijdag
25 Sept. vertooning van de film
Rubber.
Voorstellingen: Zondag vanaf
I.45, 4, 6.15 en 8.30 uur. Andere
avonden vanaf 8.15 uur één voor
stelling.
Woensdag een Zaterdag matinée,
2% uur.
City-Theater. Vanaf Vrijdag
25 Sept. vertooning van de film De
laatste voorpost.
Zondag doorloopend vanaf 1.45 uur
(laatste voorstelling 8.30 uur n.m.)
Zaterdag 2.30, 6 en 8.30 uur nam.
Andere dagen avondvoorstelling
8.10 uur. Woensdag vanaf 2.30 uur
matinée.
Cinema Amicitia, Geen voorstelling
Voorstellingen: Zondag 2.30, 5.00
en 8.10 uur n.m.
Maandag en Dinsdag 8.10 uur
n.m.
Museum Fléhlte. Westsingel
(Uitgezonderd des Zondags).
Theosofische Bibliotheek. Ge
bouw Theosofische Vereeniging. Re
gen tesselaan. lederen dag van 68
uur.
Openbare leeszaal met Jeugdlees
zaal en Bibliotheek, Muurhuizen 9.
R.-EL Leeszaal Nieuwstraat 24.
29 Sept. en volgende dagen. „Sier
kunst." Expositie en demonstratie
kunstglasblazen.
1 Oct. „Het Boompje", Heiligen-
bergerweg. Fruit- en bloementen
toonstelling van de Vereeniging van
oud-leerlingen van Tuinbouw-cur-
sussen.
1 Oct. „Concordia* F. A. M.-vergade-
ring. O. a. mededeelingen inzake de
monetaire situatie. 8.30 uur n.m.
1 Oct. Chr. Ger. Kerk. Lezing ds.
Ramaker „Het Eeuwig Evangelie
en de nood van onzen tijd" voor de
commissie van Evangelisatie. 7.30
uur n.m.
1, 2 en 3 October. „Sierkunst". De
monstratie leerbewerking „De Auer-
haan".
2 Oct. „De Valk." Vergadering
Chr. Dem. Unie. Spreker de heer
II. van Houten, lid der Tweede Ka
mer over: „Wat de C.D.U. is en
wil", 8 uur n.m.
2 Oct, Amicitia, Feestavond 20-
jarig bestaan der Ver. v. Vrijz. Gods-
dienstigen voor militairen en mili
taire tehuizen. 8 uur n.m,
3 October. De Valk. Jubileum
feestavond Bestuurdersbond Amers
foort van de Nederlandsche Vak
centrale (eerste lustrum), IA uur
n.m.
6 October. Fover Amicitia. Lezing
voor de Vereeniging van Huisvrou
wen door den heer H. van Dijken,
Groningen, over: „Warenkennis."
2A uur n.m.
9 en 10 October. Amicitia. Con
cert van het Kovacs Lajos-ensemble.
1025 October, Stichting „De
Poth" Amersf. Kunstkring: Ten
toonstelling schilderijen van W.
Degouve de Nuncques.
ZEIST
6 Oct. „Figi". „Comediespelen" door
het Rotterdamsch Hofstad tooneel. 8 uur
n.m.
BAARN
26 Sept. 18 October* Baarnsch
Lyceum. Expositie van etsen en
litho's van M. A. J. Bauer. (Dage
lijks 104 uur; Zondags lVt—4 u.)
Zij. die nooit gevoeld hebben de
schrijnende smart van den eenzame
onder een dichte menigte; van den
wanhopige te midden van zorgelooze
feest vrienden: van den zieltogende tus-
schen een schare levenslustigcn zij
weten nog niet wat lijden is.
5)
„U bent een jood, nietwaar?" vroeg zij
plotseling.
Hij lachte terwijl hij met zijn vinger
over zijn neus wreef. „Natuurlijk. Ik
zou het niet kunnen verbergen, wel?
En bovendien heb ik ook geen lust om
het te verbergen." Zij lachte opgetogen.
,.'k Heb zelf joodsch bloed", zei zij daar
na ernstig „Mijn groomoeder wa9 een
jodin. Dat is goed. want daar kan geen
kunst zijn zonder joodsch bloed."
Simon keek de groote zaal 'oor „Er
zijn er vanavond veel hier", zei hij En
inderdaad, ofschoon er ook veel Chris
tenen waren, bestond de meerderheid
der gasten tnch uit menschen die Si
mon gewoonlijk „Onze Menschen"
noemde. Hij glimlachte en wuifde toen
hij zijn vriend zag, Richard Eaton, die
tot de Christelijke minderheid behoorde.
„Ik zou graag champagne willen heb
ben", zei madame Karkoff plotseling.
„Uitstekend", Simon stond op. „Ik
denk dat wij dat in de biljardzaal zul
len vinden." Zij maakte eeen aanstal
ten om op te staan. „Breng het maar
hier", zei zij, terwijl zii even haar schou
ders ophaalde.
„Neen", hij schudde zijn hoofd, terwijl
hij sprak. „Neen, gaat u maar mee, het
is hier zoo vol."
Zij keek even verbaasd naar hem,
maar stond toen op. Hij begeleidde haar
naar het buffet in de billardzaal. Een
beleefde bediende bood hen een tweetal
glazen aan, maar die kwamen niet over
een met de meening, die Simon over
champagne-glazen had. Met een enkel
woord bracht hij den bediende aan het
verstand wat hij dan wel verlangde.
De kellner bracht twee klpine turn
'hs Toen Simon er een aan Valeria
Petrovna overhandigde, glimlachte zij
bewonderend
„Zulke kleine elazen voor champag
ne deugen niet, zei zij.
Simon lachte en voordat zij de bil
lardzaal uitgingen dronken zij nog aen
glas „Kom mee." zei hij, „ik geloof dal
Maliperi zingen gaat."
„Maliperi?" riep zii verbaasd uit
.Kom mee. waarom blijven wij dan
hier?" En zii greep hem impulsief hij
de hand en trok hem mee de lange
vang door naar de muziekzaal die aan
den achterkant van het huis was Zii
stonden samen in een hoek terwijl Ma
'ineri zong. hewonderden haar kunst
fTnar prachtige stem. die zoo me.nigen
schouwburg had gevuld, was te sterk
voor de kleine kamers en boette daar
door een dpel van haar schoonheid in
„Laten wij nog een glas champagne
nemen," zei Valeria Petrovna. toen
het lied uit was „Ik ben ervan over
tuigd dat ik mij vanavond amuseeren
zal."
Simon ging terug naar het buffet en
even later stonden er twee glazen voor
hen. Toen zij gedronken haddej.
kwam een roodharig man naar hen toe
en legde familiair zijn hand op hun
schouder en sprak stotterend, in een
taal die Simon voor Russisch hield.
Zij schudde zijn hand af met een on
geduldig gebaar en antwoordde hem
scherp in dezelfde taal.
Hij boog zijn week. wit gezicht met
den korten, spitsen neus en de kleine
scherpe oogen een oogenblik tot vlak
bij het hare Er kwam een vreemde
uitdrukking in zijn oogen en hij sprak
weer
Haar oogen kregen een plotselingen
glans en zij antwoordde hem snel. zoo-
dat haar melodieuze, heesehe stem ©en
ooeenblik een scherpen klank kreeg
Hij draaide zich om en keek ver
toornd in Simon's gezicht Met groote
hreede schouders geweldige handen
en wiikend voorhoofd depd hii Simon
denken aan een gorilla cn met epn
plotselingen. dreigenden blik draahte.
hii zich op zijn hielen om en verdween
.Wie is dat?" vroeg Simon nieuws
gierig ofschoon hij reeds vermoedde
wie de man was
Zij lachte weer even schouderopha
'end „O, dat is Norolai Alexis com
missaris I^shkin Wij reisden sam- n
- hii is vanavond een beetje dronken
denk ik
Zii hoorden daarna Capello spelen
De mppsfpr was op dreef en droeg won-
iersrhoone muziek voor op zijn prach
tige viool.
O ik ben er ontroerd van' riepValern
Petrovna hartstochtelijk uit nadat. Mi
een aria gespeeld had En de galante
Simon had moeite het niet uit te
schreeuwen van piin toen zij haar
scherpe nagels in zijn hand drukte, die
zij tusschen de hare hield Zii gingen
terug naar het buffet en dronken nog
eenige glazen champagne en Simon
maakte er haar opmerkzaam op, dat zij
tiaar neus moest poederen. Zij scheen
verrast te zijn door deze opmerking,
maar zij accepteerde haar. En hierna
zei Simon dat hij wenschte te telefo-
neeren. want hij wilde ook nog met
Richard Eaton spreken. Hii vond zijn
vriend daarna zonder moeite en ging
met hem naar een rustig hoekje.
Richard Eaton was een jongeman
van middelhare groote. Zijn donke»
haar was strak over een kale plek ge
kamd, grijze oogen tintelden in een
tanig, glad geschoren, ovaal gezicht,
en hij bezat een zeer innemenden
glimlach. Hij lachte tegen Simon „Je
hebt het getroffen kerel Wie is die
charmante vrouw?"
Simon keek als een onnoozel schaap
„Mevrouw Karkoff. het is een Russi
sche. Moskouer Kunst Theater Mooi
is ze. vind ie nipf? Maar zeg eens.
waar hen ie de eeheele week geweest?
Ik heb dagen lang geprobeerd je te
bereiken."
Ik was bij dp Terences, in Reading
hii is een groote dwaas en was
Commandant van een Bataljon can het
Coldstream R°eiment in den Chinea-
schen burgeroorlog Daar hen ik op
een nieuw plan gekomen, dat ik nu
uitvoeren wil
„Tk begrijp hot." zei Simon goedkeu
rend „Tk wilde ie spreken omdat »k
'iver een paar dagen naar Rusland
ga
„Je hebt het slecht getroffen, ouwe
ioncen."
„Wees toch niet zoo dwaas." Simon
draaide zijn hoofd om en grinnikte
„Neen. eerlijk gezegd, het is daar een
warboel."
„Wat voor een soort warboel?" vroeg
Richard Eaton plotseling ernstig.
„Het gaat over Rex, hij is in Rus
land bron van zorgen voor de auto
riteiten. Hij zit ergens in een gevan
genis, waar, dat weten we niet pre
cies."
„Poeh!"
Eaton floot tusschen de tanden. „Dat
is gemeen slag! Arme, oude Rex En
jij gaat er nu naar toe om te probee-
rn hem eruit te halen? Dat is toch je
plan?"
Simon knikte „Je hebt gelijk."
„Nu." zei Richard Eaton zacht, „je
kunt niet alleen op zoo'n karweitje
uitgaan. Hef zou beter zijn wanneer
ik meeging. Tk ben verplicht met Rex
over die kwestie van die mijn te spre
ken."
„Eh dat is erg vriendelijk van Ie.
Richard, maar De Reichleau zou ime-
ranrt of eerliik gezegd hii is al weg -
1-,U pr n I 51' 7?l1 je
zeggen wat fe voor mil zoudt kunnen
do-
ik luister. SimonF.nton nam rijn
vripnd hij den arm „Prarhtig. zeg. hoe
ik je helpen kan Tk wilde een paar
weken naar Cannes gaan, maar dat
kan ik ook wel uitstellen"
,.Dat is buitengewoon aardig van je,
Richard, maar verander je plannen
nipt wanneer je jezelf daarmee du
peert." antwoordde Simon dringend
.Ik hen altijd bang dat je dit doen
zult
Eaton lachte. „Niet waarsrhiinliik
zij laat zich niets wijs maken Maar
wat is er van je dienst?"
„Ik kom aanstaande Woensdag In
Moskou aan. heb drie weken verlof ge-
kreeen Nu, als ie van den hertog of
van mii niet hoort dat wij veilig: uit
Rusland zijn terug gekomen, dan
moet je de zaak aan 't rollen brengen.
Stel je dan in verbinding met het mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken, en
houdt iedcren draad die naar onze be
vrijding kan leiden, in handen. Na
tuurlijk zal ik nog nadere instructies
achterlaten. Iemand als jou kan ik ge
bruiken. Iemand, die met niemand zal
spreken, daar wij anders verloren zijn"
Richard Eaton knikte even. „Je hebt
gelijk, ouwe jongen. Vertrouw op mij.
Zie ik je nog voordat je weggaat?"
„Natuurlijk, wat denk jo over een ge
zamenlijke lunch morgen?"
„Prachtig, waar zullen we afspre
ken? Laten we naar Vecchi bij Honga-
ria gaan Kan je om één uur?"
„Ja. Kijk." Simon kreeg Valeria Pe
trovna weer in de gaten, „daar i6 me
vrouw Karkoff, kom mee en laat me
je voorstellen."
Richard schudde hem verschrikt de
hand. „Neen, dank je, Simon, ik houd
van kleine, mollige vrouwen, met groo
te blauwe oogen. Ik ben bang voor dat
Russische meisje, alsof ze me zou wil
len opeten
„Doe toch niet zoo dwaas. Ik moet
even telefoneeren, kom spreek nu
v/at met haar. Ik blijf maar kort
weg."
„O, dat verandert de zaak, als je iets
te doen hebt." Richard werd voorge
steld en Simon verwijderde zich Eaton
vond het spreken met haar moeilijker
dan hij had verwacht en zij imponeer
de hem niet in het minst Hij was blij
toen Simon terugkwam en nam de ge
tegenheid waar, hen te verlaten toen ze
besloten naar de muziekzaal terug te
gaan.
(Wordt vervolgd)
