Bevestiging van ds. F. Oort
Amersfoortsch Kunstenaars Gilde
Palestina: land van belofte
CALLIGRAPHIE
M. H. van RAALTE
Massa-vergadering
in „Monopole"
Terreur contra geestkracht
Door ds. J. Boonstra
uit Gieten
R.K. WERKLIEDEN-
VEREENIGINGEN
Wijnhandel „De Moor"
MOOR Oude Genever
HET ZWEEFVLIEGTUIG
GEEXPOSEERD
VAN HET M.I.C.A.
FRONT
2e BLAD PAG.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
MAANDAG 19 OCTOBER 1936
STADSNIEUWS
Calligraphic.
De kunst, om woorden met behulp
van bepaalde teekens zichtbaar voor te
stellen, en dit geheel aesthetisch te ver
luchten met initialen en miniaturen.
De kunst van boekverluchting, d.i. de
artistieke versiering van den tekst van
een boek, bloeide reeds vroeg; en zoo
werden de geschreven boeken versierd
met een schat van fraaie hoofdletters,
miniaturen en afbeeldingen. De orna
menten tot verluchting van handschrif
ten vertoonden in de zesde en zevende
eeuw in Ierland een buitengewone
rijkdom aan kunstige lintversiering. In
de werken ten tijde van Karei den
Grootc vindt men een smaakvolle ver
binding van antieke Iersche en oor
spronkelijke motieven. Ook de Byzan-
tijnsche handschriften vertoonen tot de
twaalfde eeuw grootc rijkdom aan ver
sieringen; die van Armenië hebben een
bijzonderen stijl en zijn zeer zorgvuhb'
uitgevoerd. De Mohammedaansche ge
schriften zijn kleurrijk en gracieus van
uitvoering. Ten tijde van den Romaan-
schen stijl bestond het hoofdmotief der
versieringen uit ronde, breedgetrokken
lijnen, met krullen, waarbij de draken
met hun kronkelingen van hals en
staart de hoofdrol speelden. Tijdens de
gothiek komen fijnere lijnen voor, even
als bij de letters; de arabeske wordt
6oms uiterst fijn, klein en teer. In de
vijftiende eeuw wordt de verluchting
zeer verschillend. De lijvige folianten
vertoonen groote, slingerende ranken
en gestyleerde bladeren en bloemen.
De bourgondische school munt uit door
natuurgetrouwe nabootsing van vruch
ten, bloemen, vogels en andere dieren,
zoowel als door de groote fijnheid en
Volmaaktheid van het schilderwerk.
De initialen werden in den beginne
door roode strepen aangegeven, latei
met goudblaadjes voorzien, in bonte
kleuren en goud geverfd. Bij die orna
menten kwamen figuren en later heele
bijbelsche tooneelen, die op den inhoud
betrekking hadden.
Het vervaardigen van boeken ge
schiedde in den ouden tijd hoofdzake
lijk in de kloosters. De Scriptor schreef
het boek en de Pictor verluchtte met
pen of penseel. Vaak was de Scriptor
tevens de Pictor. Oorspronkelijk werd
alleen met rood (ruber) gewerkt en
zoo noemde men sedert de elfde eeuw
den schrijver „rubricator" en den schil
der „illuminator." Men schreef en schil
derde op perkament of katoenpapier.
De zwarte inkt werd uit lampzwart en
gom gemaakt, de bonte kleuren met
eiwit gom en lijm aangemengd.
De ontwikkeling der miniaturen hield
gelijken tred mett die der schilder
kunst, zoodat haar kennis van groot
belang is voor de kennis der kunstge
schiedenis in Italië, Frankrijk, Duitsch-
land, Nederland en Engeland.
De oudste miniaturen, drie duizend
Jaar geleden vervaardigd, zijn in Egypte
Op de papyrusrollen uit de graven.
Het oudste voorbeeld van miniatuur
hebben wij in een handschrift uit de
vierde eeuw na Christus met fragmen
ten van Virgilius (bibliotheek Vaticaan
Rome).
Van de hyzantijnsche handschriften
tnet miniaturen is vooral een „Genesis"
uit. de vijfde eeuw beroemd, verder
een geneesmiddelcnlecr van Dioscori-
des, met beeltenissen van artsen, een
Latijnsche Bijbel van 540 in de bibli
otheek tc Florence en een bijna tien
meter lange aaneengeplakte perkament
rol uit de zevende eeuw met tafereelen
uit het leven van Josua.
In de zevende en achtste eeuw ontwik
kelde de miniatuurschildering zich
vooral in Ierland, verbreidde zich over
Engeland, Zwitserland en Opper Italië,
waar Iersche monniken kloosters sticht
ten o.a. te St. Gallen en Bobbio.
Sedert de negende eeuw begon men
afbeeldingen te leveren betrekking heb
bende op den tekst, eerst kleine figuur
tjes, later groote teckeningen. Merk
waardig in dit opzicht is het Wesso-
brunnerhandschrift, het Evangeliarium
van keizer Lotharius, boeken van Hen
drik den Tweede en een Kunigonde.
In het midden van de twaalfde eeuw
ontstond een zelfstandige germaansche
stijl. De kunst bleef nu niet rneer uit
sluitend het eigendom der geestelijk
heid, want naast bijbelsche verhalen
werden ook andere verlucht. We noe
men o.a. de „Encïde" van Hendrik van
Veldeke.
In het eerste tijdperk der gothiek be
staan de miniaturen uit penteekenin-
gen,' die gekleurd werden en hebben bij
de versiering de spitsboogvormen de
overhand; zie o.a. ,,de Parcival" van
\Volfram van Eschenbach te München
en zijn „Willem van Oranje".
Later komt de zelfstandige penseel-
schiidering, handen en hoofden der
figuren zijn bestudeerd en hebben vaak
een aantrekkelijke uitdrukking van
vroomheid c* zachtheid. De figuren zijn
overdreven mager.
In dezen tijd ondervond de calligra-
phie de hooge bescherming der Fran-
6che en Bourgondische vorsten, en ont
stonden: een vertaling van Livius „Lc
livre des merveilles du monde" (marco
Polo), het gebedenboek van Maria
van Beieren en ,.Le roman de la Rose"
van Jean de Melun.
De miniaturen uit den aanvang der
Vijftiende eeuw dragen in hun sierlijk
voorkomen den stempel van de hoogste
volmaaktheid der kun6t we denken
aan het Gebedenboek van Jan van Ber
rie. In Duitschland werd de Boheem-
6che school beroemd en vervaardigde
o.m. een Duitsehen Bijbel in zes deelen.
De Bourgondische vorsten begunstig
den de beoefening der miniatuurkunst-
Philips de Goede had de kostbaarste bi-
biotheek van Europa. Uit dien tijd dag-
teekent het Breviarium van den Her
tog va nBrcdford, waarschijnlijk van
Jan van Eyck, veel voortreffelijke
gebedenboeken en het beroemde Bre
viarium van Keizer Maximiliaan den
Eerste in 1515 door Albrecht Dürer.
Onder de calliggraphen uit de zestien
de eeuw verdient vooral de aandacht
Glockenton.
De hoogste bloei bereikte deze kunst
fn Italië toen ze onder invloed stond
,van Giotto. toen kunstenaars als
Attavante, Girolamo, Verona,
Van 28 November tot en met 5
December a.s. houdt de afdeeling
Bouwkunst en Kunstnijverheid
van het Amersfoortsch Kunste
naars Gilde een tentoonstelling
van het werk van haar leden in
Toonzaal Sierkunst. In verband
hiermede zullen in dit blad een
6-tal artikelen verschijnen, waar
in enkele Gildeleden iets zullen
vertellen van het kunstambacht,
hetwelk door hen beoefend wordt.
Als tweede van deze reeks vindt
U hier een inleiding over Calli
graphic. Vervolgens zullen ver
schijnen artikelen over Potten
bakken, Het bock en z'n band,
Weven en Egyptisch vlechten,
Edelsmeedkunst en ten slotte een
beschouwing over Kunst en Tech
niek.
kostbare stukken calligrapheerden voor
Pausen, Vorsten en Kerken.
De boekdrukkunst bracht een groote
verandering. In het begin liet men in
de prachtuitgaven nog ruimte open
voor initialen en miniaturen. (Het ver
melde boek van Keizer Maximiliaan
is een gedrukt boek). Inmiddels ging
dat gebruik in den loop der zestiende
eeuw allengs verloren en werden de
leekeningen vervangen door houtsne
den en kopergravures.
Maar de schilder van Initialen en
miniaturen, de calligraaf van boeken,
albums, oorkonden. van stukken,
waarvan er maar één bestaat, heeft
zich gehandhaafd. En nu gaan mijn ge
dachten naar de opdrachten bij gou
den en zilveren jubilea, die voor den
jubilaris van onschatbare waarde zijn,
en dit blijven voor zijn nageslacht,
naar albums voor recepties, met een
opdracht op de voorste pagina. naar
albums van 48 of 72 bladen blank pa
pier, waarmee men den calligraaf een
heerlijke opdracht geeft, wanneer men
hem verzoekt het geheele leven langs
te gaan van iemand, die vijftig jaar
voorzitter is van een vereeniging,
of een blanco album voor een schei
denden burgemeester, directeur, predi
kant of dokter. De calligraaf gaat nu
het geheele leven na, en maakt een
artistiek geheel van alle verschillende
gegevens.
Heeft U zoo'n album, zulke oorkon
den, di-9 initialen en miniaturen, die
wapens, wel eens nauwkeurig bekeken?
Dan zult u getroffen worden door de
groote liefde, waarmee de calligraaf
zijn opdracht uitwerkt.
Ik hoop dat ik door het schrijven van
dit artikeltje uw belangstelling gewekt
heb, voor het werk van den kunstenaar
en in het bijzonder voor dat van den
vaak onbekenden calligraaf.
E. P. BOLK—WILLEMSZ.
Calligraphe A.K.G.,
de Oldehocve, Woudenberg.
U.S.O.-CONCERT IN TIVOLI
Woensdagavond heeft in Tivoli te
Utrecht het derde abonnementsconcert
door het U.S.O. plaats. Dirigent is Wil
lem van Otterloo; medewerking van
Geza Frid, piano.
Het programma luidt:
1. Ouverture tot Goethe's Treurspel
„Egmont" Opus 84,
Ludwig van Beethoven
2. Svmphonie IV („Italiaansche") in
A, Opus 90,
Felix Mendelssohn Bartholdy
3. Marche ccossaise (The Earl ol
Rosse March), Claude Debussy
4. Rhapsodie voor piano en orkest
Opus 1, Bóla Bartók
5. Fragment uit de Dramatische Sym
phonic „Roméo et Juliette", Opus
17, Hector Berlioz
MH. van Raai te
AFD. STOFFEN
Wollen Stoffen voor Japonnen
in groote moderne kleuren-
keuze.
MANTEL-STOFFEN
in warme wollen qualiteiten
VELVETS, VELOURS-
CHIFFON,
in nieuwe tinten.
VIYELLA'S F1LIA-
FLANELLEN.
AFD. BONNETERIE
Nieuwe zending WOLLEN
PULL-OVERS in zeer
aparte modellen.
PEIGNOIRS
in zeer mooie garneering.
WOLLEN en LEDER HAND
SCHOENEN
ook in de mode-kleuren.
KAPITEIN W. BROK T
Te dezer stede is Zaterdag jl. na
langdurige ziekte overleden kapitein
W. Brok, in leven commandant van de
tirailleur-compagnie van het 16e Regi
men Infanterie.
Kapitein W. Brok heeft gcruimen tijd
bij het 16e R.I. als luitenant en kapi
tein gediend, waarna hij bij de Land
storm te Eindhoven kwam. Vandaar
keerde hij ongesteld naar dit garnizoen
terug. Na langdurige ziekte is hij Zater
dag jl. hier overleden.
VOETGANGER GEWOND
Zaterdagmiddag is in de Utrechtsche-
straat een voetganger, de 68-jarige G
G. uit Nijkerk door een motor, bestuurd
door een persoon uit Emmen, aange
reden. De motor, die in dezelfde rich
ting ging als de voetganger, gaf signa
len, toen hij passeeren wilde, terwijl
een auto uit tegenovergestelde richting
naderde. Hij week uit naar rechts en
greep den voetganger, die op den rij
weg liep. Laatstgenoemde bekwam een
bloedende hoofdwonde en is op medisch
advies overgebracht naar het St. Elisa
beth's Ziekenhuis.
EXAMEN
Voor het apothekersexamen le ge
deelte slaagde te Utrecht onze stadge-
noote, niej. I. W. E. Laanbrock.
NAAR DE A.V.R.O.-STUDIO
De eerste groep der Amersfoortsche
luistervinken voor bezichtiging der
nieuwe studio te Hilversum komt a.s.
Zaterdag aan de beurt.
Voor bijzonderheden verwijzen wij
naar een advertentie in dit» nummer.
WIELRIJDER AANGEREDEN
Zaterdagmiddag half zes is een bewo.
ner uit de Marconistraat op het Julia-
naplein door een wielrijder aangereden
waardoor hij aan het hoofd gewond
werd. Met nog ecnige voetgangers liep
genoemd persoon op het trottoir en
stak op het moment dat de wielrijder
passeerde, juist de Bergstraat over en
werd zoodoende gegrepen. De politie
was spoedig ter plaatse en verbond den
man.
BURGERLIJKE STAND
17 Octobei
Geboren: Jan, zoon van Johannes
Marinus Bleij en Johanna Maria Wienk
De heeren A. Bartels en Dr. O.
Abeles doen een ernstig be*
roep op de aanwezigen tot
steun aan de Palestina*
bouwers
Honderd vijfenzeventig dagen
heeft de Joodschc bevolking van
Palestina bloot gestaan aan ver
woede Arabische aanvallen op le
ven en werk der 400.000 Joden, die
in het Heilige Land hun Nationaal
Tehuis bouwden. Bijna zes maan
den lang heeft de staking, die juist
vorige week onder invloed van
Arabische vorsten op het „Hooge
Arabische Comité" geëindigd is, het
land door terreurdaden onveilig
gemaakt. Er is een strijd gevoerd,
die aan beide zijden tal van slacht
offers heeft gevergd; een strijd, die
bij het Jodendom tot vèr builen
de Palestijnsche grenzen felle ver
ontwaardiging heeft uitgelokt en
o.a. aanleiding gaf tot een in Am
sterdam op 21 September j.l. gehou-
Vden massavergadei'ing, waarin de
voorzitter der Jewish Agency
prof. dr. Chaim Weizmann het
woord voerde en een beroep deed
op de Joden in Nederland, om me
de te werken aan het bijeenbrengen
van een fonds tot versterking en
bevestiging van den opbouw in Pa
lestina.
Dit beroep is ook in onze stad niet
zonder uitwerking gebleven. Een Bitsa
ron (Versterking)-commlssié, samengë
steld uit vertegenwoordigers van de
Joodsohe gemeente en -vercenigingen te
dezer stede, organiseerde gisteravond in
Hotel Monopole een druk bezochte mas
savergadering, welke ten doel had tot
moreelen en finanticelen steun voor het
Palestijnsche opbouwwerk te geraken.
In deze bijeenkomst werd het woord ge
voerd door de heeren A. Bartels uil
'sGravenhage, Dr. O. Abeles uit Am
sterdam en mevr. E. de Vries alhier
De heer M. H. Cohen S.A. z n., voor
zitter der eer genoemde plaatselijke
commissie, heette de aanwezigen wel
kom en toonde zich dankbaar voor de
groote opkomst, welke aangaf, dat ve
len een plaats in hun hart voor Pa
lestina beschikbaar hadden.
Rede van den heer Bartels
Dat er in de laatste dertig jaar veel
veranderd is, bleek den heer Bartels
weer opnieuw, toen hij dc convocatie
voor deze vergadering ontving en hij
zag, dat alle plaatselijke groepen on
geacht hun Joodsch-politicke oriëntee
ring hadden samengewerkt voor de
organisatie van deze bijeenkomst. Er is
een eenheid gesmeed rondom Palestina:
het ecnige redding brengende land!
Het Duitsche anti-semietisme is niets
nieuws, het was ook zónder het natio-
naal-socialisme gekomen. Men heeft het
slechts te zien als een herhaling van
wat regelmatig door alle eeuwen heen
gebeurd is. Voortdurend heeft men een
verplaatsing van Joodschc centra dooi
alle werclddeelen kunnen vaststellen;
hef is zoo oud als de Joodschc balling
schap zelf.
Zeer groote belangstelling
gistermorgen in Amis
citia
Gistermorgen heeft in de groote zaal
van Amicitia de intrede plaats gehad
van ds. F. Oor t, Nederlandsch Her
vormd predikant te Havelte, als voor
ganger van de afdeeling Amersfoort der
Vereeniging van Vrijzinnig Hervorm
den. Daaraan vooraf ging de bevestiging
door ds. J. Boonstra, Ned. Hervormd
predikant te Gieten, voorzitter van het
hoofdbestuur der Vereeniging.
De dienst werd ten aanhoore van een
zeer groot auditorium geopend met het
votum, gemeenschappelijk zingen van
psalm 68 10, gebed en gemeenschap
pelijk zingen van gezang 11 1 en 3,
waarna ds. J. Boonstra zijn bevcsti-
gingspreek hield naar aanleiding van
II Timotheüs, Hoofdstuk 2 15.
Bevestigingspreek
Ds. Boonstra wijst er in den aanvang
van zijn preek op, dat hij gaarne vol
daan heeft aan het verzoek de bevesti
ging te doen plaats vinden, niet alleen
door de genegenheid, die hij voor den
nieuwen voorganger heeft, maar hoofd
zakelijk in verband met de omstandig
heid, dat hij weet, wat ds. Oort voor
Drente beteekend heeft, reden, waarom
hij zijn keuze als voorganger hier zeci
gelukkig acht.
Spreker gaat de beteekenis van de
woorden: „Het woord der waarheid
rechtsnijden" na in verband met het
werk, dat een dominee te verrichten
beeft. Een werk, dat veel vraagt, dat
hoogstens redelijk volbracht kan wor
den en dan alléén, indien de bediener
Clovio, van het woord waarheid een door en
door geloovig man is, een goed inzicht
in de structuur heeft en alles in een
natuurgetrouw schilderij ziet. Het schil
derij moet perspectief hebben. Een
mensch kan plichtsopvatting en vervul
ling hebben, verdiept zijn in de zorgen
van morgen, maar daarbij dc zorgen van
heden vergeten. Op het schilderij spe
len dan voor- en achtergrond krijgertje
De tekst, die spreker zich gekozen
heeft, past eigenlijk geheel bij deze in
trede, want zij is van apostel Paulus
aan Timotheüs, die eveneens gereed
staat een nieuwen werkkring te begin
nen. Het leven van een dominee telt
vele verzoekingen, om werk te doen
naar eigen voorkeur, verleiding om hel
werk niet recht tc snijden naar waar
beid. Het mag niet opgaan in het plaat
selijke, niet inkrimpen en verdorren in
afgestorvenheid van het volle leven
Het is daarentegen een onderdeel van
heel het groote werk van de Vrijz. Her
vormden in Nederland; het is een werk
met allcrhanden uit- en aanblik.
Spreker meent dat het meeningsver
schil in de prediking voornamelijk be
trekking heeft op de dingen daar gin
der aan de nevelige horizon, b.v. de ge
sprekken over tijd en eeuwigheid, leven
en dood. Het woord der waarheid wordt
niet recht gesneden tot schade van het
groote werk, dat getoond is in dezen
zwaren lijd aan net Christelijk gewe
ten.
Nadat ds. Boonstra over de woorden
„Voor Gode beproefd zijn" uitgeweid
had, richtte hij zich tot cis. Oort en na
dat deze de gebruikelijke vragen beves
tigend beantwoord had, verklaarde hij
hem voor bevestigd en hoopt, dat zijn
werk voor de Ned. Hervormde Kerk een
zegen zal zijn.
Hierna werd gezang 204 1 gemeen
schappelijk gezongen en hield ds. F
Oort zijn intreerede.
Intreerede van Ds. F. Oort
Het is spreker een groote dankbaar
heid met zoovelen samen tc mogen zijn
op dezen dag, die hij een feestdag vol
ernst en wijding acht voor zichzelf, zijn
familie en hopelijk ook zijn verdci
auditorium. De arbeid, die hem in dezo
stad te wachten staat, beleekent in ver
gelijking met zijn vroeger arbeidsveld
een ommekeer, in dien zin echter, dat
het eigenlijk de voorzetting is van het
eenmaal aangevangen werk. Zij betee-
kent geen kloof tusschen het oude en
het nieuwe. Spreker heeft zijn voorgan
ger, ds. Dikboom, geraadpleegd over zijn
te volgen werkwijze en acht het zich
een voorrecht, met medewerking van
allen, deze werkwijze voort te zetten.
Wij hebben, aldus ds. Oort, dezen ar
beid zoo gaarne aanvaard, omdat het
mogelijk in de afdeeling uit te bouwen;
moge het zichtbaar zijn in tastbare
resultaten. Wenschelijk is daarvoor een
eigen kerkgebouw, waar de voortduren
de geest van de Ncd. Hervormde Kerk
gehoord kan worden, terwijl het daarbij
niet het doel is zich in eigen kring te
rug tc trekken. Boven alles staat het
dienen 'en uitbouwen van het Ko
ninkrijk Gods en dat wel in de aller
eerste plaats en met volle kracht. Niet
moeten wij trachten het bij woorden te
laten; zij moeten uitwerking hebben
zooals ook de woorden van Jezus Chris
tus, die vele mens.chen tot nieuw leven
bracht. Onze woorden moeten kracht
hebben voor hen, die in nood en ver
driet zijn. Laat daarom onze bede tot
God, van Wien alles afhankelijk is,
dringend zijn, laten wij stil tot Hem
gaan, want Hij kent ons. In Zijn naam
doet spreker een oproep tot dc gemeen
te, niet één om samenwerking, want
dat spreekt van zelf, maar dat allen
zullen inzien, dat het Koninkrijk God's
in hen is, heel diep. Deze oproep geldt
voor jong en oud. Dan pas krijgt men
een éénheid, die ver boven maatschap
pelijke verdeeldheid staat. Wij allen
hebben in deze wereld een gezamenlijke
taak. waarvoor men gemeenschappelijk
verantwoordelijk is. Wij staan met onze
taak midden in de wereld; het Ko
ninkrijk van God zal vragen ons daar
boven te verheffen. Het beteekent de
rijkdom van ons hart, de liefde, die ons
samenbindt.
De dienst werd beëindigd met zang
door het Vrijzinnig Kerkkoor, gebed, ge
meenschappelijk lied: gezang 237 4,
zegen en orgelspel.
We zien het ook weer in de laatste
dagen. Polen dringt op een Joodscho
ontwikkeling van Palestina aan, omdat
dit land overbevolkt is en men zich
van dc Joden wil ontdoen Wie
heeft ooit gedacht, dat in Londen anti
semiotische relletjes mogelijk zouden
zijn.
Aan de hand van de brochure „Der
Judenstat" van dr. Thcodor Herzl, gaat
spreker dan den ontwikkelingsgang
van het Joodsche vraagstuk na en komt
tot de oplossing: minderheden moeten
worden omgezet in oen meerderheid, op
bouw van een Joodsch Nationaal Tehuis
in het Heilige Land. Er is in de laatste
tientallen jaren daar al heel wat ge
schied! Als we nagaan met welke enor
me kapitalen dc Europeesche mogend
heden gekoloniseerd hebben dan dwingt
dc kolonisatie der Joodsche minderhe
den in vergelijking daarmede eer
bied af.
Dc pas beëindigde staking heeft men
te zien als een verzet tegen de gedach
te: Palestina als Joodsch nationaal cen
trum. Ondanks alles, zijn de Joden er
vastberaden aan hun opbouwwerk ge
bleven. De Joodsche nederzetting heeft
vastgehouden aan den vroegeren eisch:
geen stopzetting der immigratie; Dat dit
gelukt Is, is een succes voor het gc-
hééle Joodsche volk.
De Arabieren hebben voorloopig den
strijd verloren; toch mag men nu niet
gaan inslapen, want van de Arabische
politieke eischcn wordt naar het
oordeel van den heer Bartels maar
niet zonder meer afstand gedaan, liet
Joodsche volk kan geen vrede aanbie
den, wanneer aan de rechten, verkre
gen door de Balfour-verklaring, getornd
zou worden. We weten op dit moment
niet, wat dc toekomst zal brengen. De
thans ingezette Bitsaron-actic dient tot
steun aan den strijd der Joodsche neder
zetting, die nu pas beginnen gaat. Pa
lestina moet behouden worden als het
land voor de Joodschc toekomst. Daar
toe wordt een beroep op ieder gedaan
en spreker besluit met een Herzl-citaat
t.a.v. zijn brochure: „het hangt van de
Joden zelf af, of dit geschrift voorloo
pig een roman zal blijven."
Dr. Otlo Abeles spreekt
In de eerste plaats wilde D r. Abe
les, die zijn rede in do Duitsche taal
hield, er op wijzen, dat het Joodsche
\olk de Arabische gewelddaden niet
met gewelddaden heeft beantwoord. Hel
leven is er gewoon, in arbeid en rust,
verder gegaan. Maar wat daar uitge
vochten werd, ging niet om dc Joden
in Palestina, doch om die over de ge
heel e wereld. Zeker, dc Arabieren wa
ren wel bereid om vrede te sluiten, zelfs
met behoud van een gedeeltelijke immi
gratie, doch met afstand van het recht
om Palestina als Joodsch Nationaal Te
huis te beschouwen. Hier ligt het kar
dinale punt!
Het is onze schande, aldus riep
spreker met klem uit, dat er n u pas
over de geheele wereld een actie
ontstaat en nog wel op initiatief
der Palestijnsche Joden. Dat had di
rect uit ons zelf geboren moeten
worden!
In de zes maanden der staking zijn
toch 18.000 jonge menschen het Ileiligo
Land binnengekomen; in de zes maan
den der staking is het aantal werkloo-
zen van 7000 op 3000 tcruggeloopen. Men
heeft zich vastgebeten aan dezen grond.
En thans is er weer vrede, zij het een
gewapende vrede. Waardoor die vrede
is ontstaan?
Het Arabische volk heeft zich tegen
dc eigen leiders gekeerd. Ten tweede
heeft zich dc invloed van de Engelsche
militaire bezetting doen gelden; ten
derde waren er werkkrachten noodig
voor den beginnenden sinaasappeloogst
en ten vierde wilden de omgevende Ara
bische landen dezen strijd niet hebben!
Daarvan is ook dc inmenging van de
vier Arabische vorsten een bewijs. De
vrede is onvoorwaardelijk gesloten. En
thans volgt een actie, niet om dc aan
gebrachte schade te herstellen; dat zul
len de Palcstijnsch# Joden zelf bekosti
gen. Maar er is geld noodig voor de
bewaking, voor den „ombouw" van im
migranten voor maritiemen arbeid, voor
de versterking in haar geheel.
Tot slot van zijn rede, die op impo-
neerende wijze werd uitgesproken, zei
de lieer Abeles. dat men ook al zal
hopelijk het Joodsche kleinkind onbe
zorgd nog hier in Holland of elders
kunnen leven verplicht is mede ie
bomven aan Palestina als Joodsch Na
tionaal Tehuis.
Mevrouw E. de Vriesvan Oss deed
namens de Vereeniging voor Practisch
Palestina werk een beroep op de Jood
sche huisvrouwen, om naast den steun
van mannelijke zijde, bij tc dragen aan
de 1 actie.
De heer Cohen bracht als voorzitter
de verschillende sprekers dank voor hun
betoog en wekte iedereen tot steun nog
maals op.
Van de gelegenheid tot gedachtenwïs-
seling, die na de pauze geboden werd,
werd door enkele bezoekers dezer ver
gadering gebruik gemaakt.
UIT HET POLITIERAPPORT
Door de politie werd proces-verbaal
opgemaakt tegen een slager wegens
overtreding van dc arbeidswet; even
eens tegen een sigarenwinkelier we
gens overtreding van art. 328 bis Wet
boek van Strafrecht (oneerlijke mede
dinging).
Aangifte werd gedaan van diefstal
van een foto-toestel uit een auto. De
recherche stelt een onderzoek in.
Langestraat 8 Tel. 129
Slechts f 3.25 per Liter
Verschillende sprekers voer*
den tijdens den districts*
dag in St. Jozef het
woord
De Districtsdag der R.K. Werklieden-
vereemgingen zag Zondagnamiddag een
volle zaal in het gebouw St. Jozef. Bui
len Amensfoort waren de nfdeelingen
uit de gemeente Soest, uit Baarn, Hoog
land en Barneveld aanwezig. Een en
semble van Wilskracht bracht goede
muziek.
De vergadering werd geleid door den
voorzitter van het Districtsbcstuur, den
heer II. Hom uit Hilversum, die in
r.ijn openingsredo wees op het doel de
zer Districtsdagon, om verder te dragen
den geest van dc te Utrecht gehouden
Kaderdag. Hapert er iets. vroeg spre
ker, in onze arbeiderskringen, dat
er geen volkomen eensgezindheid
hcerscht? Die moet er zijn; in deze tij
den gaat het om hoogcre beginselen.
Een vast aaneengesloten R.K. Arbeids-
beweging moeten dc bestrijders tegen
over zich zien.
Eerste spreker was pastoor Akker
man uit Hilversum, geestelijk dis
tricteadviseur, met het onderwerp
„Waarom het gaal".
Hij ving aan met tc wijzen op Tiers,
Diderot en Voltaire, die op hun sterf
bed am den priester riepen. In het licht
van dc sterfkaars lijkt alles anders;
dan staat dc ziel alleen voor God. De
dieren kennen rust en tevredenheid.
De mensch blijft zoeken en vragen; he;t
is liet heimwee naar God.
Nooit"* zijn er zooveel anbeidorsvrien-
den geweest als in dezo eeuw. Alleen
de Kath. Kerk kan den arbeider plaat
sen in zijn werkelijke waarde. Daar zijt
ge groot om uw ziel. om het goddelijke
wat in u leeft. Uw ziel Is van dezelfde
waarde als die van koningen en keizers.
Zonder uw geloof zijt. ge slechts eeji
sleeperspnard. Wreed dort hij. die u dit
geloof wil onlnemen. Het geloof ver
liezen i6 het mislukken van uw leven.
Steun uw broeder bij spot. Spotten is
even gemakkelijk als bespuwen.
Komende op „dc Jonge Werkman"
wijst 6pr. dc ouders erop, dat opvoeden
heteekent: nobel karakter vormen. Laqt
kinderen na met stérk en vast gc-loof,
schenkt ze goed voorbeeld.
De tweede spreker was dc lieer M.
Visser uit Utrecht, ambtenaar van
den Diocesrtncn Bond van IIK.W.V. in
liet Aartsbisdom. Deze sprak over de
Kath. arbeidersbeweging 111 crisistijd.
Het stoffelijke en het geestelijke moe
ten hij de Katholieken onafscheidbaar
zijn. Ieder wil de wereld veroveren en
we staan midden in clcn strijd tusschen
Communisme en een Nationalisme dat
de Staat boven alles wil stellen. M ij
Katholieken moeten kleur bekennen,
we moeten beschikken over een goed
gedisciplineerd corps, dat weet tc offe
ren en te overtuigen. Wc hebben niet
lenig le treden voor de aanvcchtcrs.
Wel valt het vaak moeilijk "in dezen
tijd van ontwrichling cn moreelc ver
wording. Waren de grootc beginselen,
door Leo XIII in Reruni Novarum neer
gelegd, maar gerealiseerd, rechtvaardig
heid en naasteliefde, dan was er deze
tijd niet. Moedeloos hebben we echter
niet te worden.
Spr. wijst op dc vervulling van de
laak aan de Kath. organisatie gesteld.
Laat de kankeraars aanwijzen, waar de
leiding gefaald heeft. Geen afbraak door
°igen leden. De strijd wordt moeilijker.
Laat ons zorgen niet in den rug te wor
den aangevallen.
Geploeterd is er door de pioniers, ze
hebben ons de vaan toevertrouwd om
die verder tc dragen. Laat de Katho
lieken in Nederland krachtig blijven cn
vervuld van den II Geest. Wc moeten
Christus' Koningschap herstellen.
In zijn dankwoord drukte dc Voorzit
ter de besturen op het hart, volle aan
dacht te wijden aan de „Jonge Werf
man". De taak der jongeren zal zwaar
zijn.
Dc bijeenkomst was geopend met het
gezamenlijk zingen van het strijdlied:
Hef dc vanen hoog. Aan het slot zong
men: Aan U, o Koning der eeuwen.
In de Eysink*fabrieken aan
het Julianaplein
Er bestaat voor het zweefvliegtuig
van de A.V.A., dat dezer dagen tentoon
gesteld is voor de ramen van de
Eysink-fabrieken aan het Julianaplein
grootc publieke belangstelling. Het toe
stel is volkomen luchtwaardig gekeurd
en alleen is nu nog liet wachten op de
lier, die in dc maak is, dank zij de sub
sidie van liet zweefvliegtuiginstituut.
Ook heeft men nog geen kabel. Dc ex
positie van het mooie toestel beeft nu
voor, belangstelling van het publiek
voor de zweef sport te wekken en zoo te
komen lot een groote vereeniging.
Het toestel blijft deze week ter be
zichtiging.
Zaterdag was er weer gezellige druk
te in de stad, waaraan de muziek der
Mica niet vreemd was. Overal wordt
gemeld, dat het publiek vlot naar de
Micaatjes vraagt om geen kans op de
vele prijzen tc laten glippen.
Ook de prijzen-etalagc trekt nog re
gelmatig veel kijkers. Het Secretariaat
meldt dat voor a.s. Woensdag wederom
vergunning is aangevraagd om een mu
zikale rondgang te maken.
Woensdagmiddag zal bet Kinderfeest
plaats hebben waarbij alle kinderen
toegang hebben met vijf Micaatjes, die
echter het eigendom blijven der kinde
ren. Muziek, zang cn Marionettenthea
ter zullen dien middag vullen.
Verder is dc Ruilbeurs deze week ge
opend en kan ieder trachten zijn puzzle
vol te krijgen.
De tweede Micakrant is verschenen
en a.s. Donderdag staan de nummers
ip de etalages.
