Deterding treedt af
Pachtregeling in de Tweede
Kamer
Voor veiliger
verkeer
De rol van den
rechter
Aan Ir. J. E. F. de Kok, thans directeur, is
met ingang van 1 Januari de titel
van directeur-generaal
verleend
Mr. J. C. Panthaleon baron
Ir. J. E. F. de Kok
J. M. de Booy
van Eek
Minister van Lidth de Jeude
voor de film
PRINS BERNHARD
naar Den Bosch
Paard springt op
rijdende auto
Dinsdag de minister aan
het woord
Het minste tandbederf,
DE BRANDEN TE
HEDEL
HARM TIESING
OVERLEDEN
3e BLAD PAG. 1
AMERSFOORTSCH
DAGBLAD
ZATERDAG 24 OCTOBER 1936
'saGRAVENHAGE, 23 Oct. De directie van de Koninklijke
Nederlandsche Maatschappij tot Exploitatie van Petroleums
bronnen in Nederlandschdndi deelt naar aanleiding van de
algemeene vergadering van aandeelhouders, die 17 November
a.s. zal plaats vinden, het volgende mede:
De heer Deterding heeft den wensch te kennen gegeven
met het einde van het loopende jaar als directeur=generaal
af te treden.
Aan de a.s. algemeene vergadering zal nu allereerst worden
voorgesteld, hem een plaats in het college van commissaris»
sen aan te bieden. Verder zullen twee nieuwe directeuren ter
benoeming worden voorgedragen, t. w. de heeren J. M. de
Booy en mr. J. C. Panthalcon baron van Eek.
Inmiddels heeft de raad van commissarissen aan den heer
ir. J. E. F. de Kok, thans directeur, met ingang van 1 Januari
den titel verleend van directeur»generaal.
Henri Wilhelm August Deterding
Werd den 19en April 1SG6 te Amster
dam geboren. In September 1872 ging
Deterding naar de lagere school „Zcc-
rnanshoop" te Amsterdam: in Augustus
1879 ging hij naar de H.B.S. en in Juni
1SS2 behaalde hij het einddiploma
H.B.S. 3-j.c. Reeds een maand later
Werd hij aangesteld als klerk op de
cffecten-afdeeling van de Twentsche
Bankvereeniging tc Amsterdam. In die
functie bleef hij ruim 6 jaar werkzaam
Zijn hart trok echter naar Indië: in
1S8S nam hij met succes deel aan het
^vergelijkend examen voor een positie
bij de Nederlandsche Handel Maat
schappij.
Deterding's examen was het beste
ivan alle. In November 1SS8 vertrok hij
Tiaar den Oost met bestemming Bata
via; reeds in 1889 werd hij benoemd tot
plaatsvervangend agent der Factorij te
Medan en in 1S91, op zeer jeugdigen
leeftijd dus, volgde zijn bevordering tot
sub-agent te Penang op het schier
eiland Malaka.
Enkele jaren later. 1S95, viel de aan
dacht van J. B. Aug. Kessler, den toen
maals in Indic vertoevenden directeur
van do Koninklijke op den jongen ban
kier, dien hij nog uit Amsterdam ken
de. Kessler wilde hem aan zijn maat
schappij verbinden en na vrij langdu
rige onderhandelingen stemde Heler-
ding toe, verliet de Factorij en werd,
3n Mei 1S96, aangesteld als inspecteur
der Koninklijke Nederlandsche Maat
schappij tot Exploitatie van Petroleum-
bronnen in Nederlandsch-Indië
Deterding's groote bekwaamheden en
jgoed zakelijk inzicht kwamen in de
nieuwe functie volledig tot hun recht;
groot waren zijn verdiensten jegens de
Koninklijke en toen Kessler in 1900
overleed, werd Deterding dan ook, over
eenkomstig Kessler's wensch, tot direc
teur der Maatschappij henoemd (15 De
cember 1900). Twee jaar later, den 17en
December 1902, volgde zijn bevordering
tot directeur-generaal.
De geschiedenis van Deterding en die
.van de door hem groot geworden maat
schappij zijn nauw vervlochten. In 1903
bracht hij een samenwerking tot stand
met de Russische maatschappij „Bnilo"
en met de „Shell"; in 1906 werd Roeme
nië in den belangenkring betrokken, in
1910 volgde Rusland, in 1911 Egypte.
In 1912 verkreeg de Koninklijke/Shell
Groep vasten voet in de Vereenigde Sta
ten en Mexico Na den vrede van Ver
sailles volgde de ontsluiting van het
rijke petroleumland Venezuela. Enorm
"was de opbloei van de Koninklijkc/Shel!
Groep en voor een groot deel mogen wij
deze geweldige ontwikkeling toeschrij
ven aan Deterding. van wien Lord
Fisher getuigde dat hij was „Napoleo
nic in his audacity and Cromwellian in
his thoroughness". Van hem kan men
zeggen wat de Staten van I-Iolland eens
,van Johan van Oldenbarneveldt schre
ven „Een man van grooten bedrijve,
memorie, ende directie; singulier in
alles".
Deterding maakt deel uit van het be
stuur van een groot aantal petroleum-
en enkele andere maatschappijen. In
haast alle landen ter wereld bracht hij
groote dingen tot stand. I-Iooge binncn-
en buitenlandsche onderscheidingen
werden dan ook zijn deel. Reeds voor
den Wereldoorlog, in 1909, was hij be
noemd tot ridder in de Orde van den
Nederlandschen Leeuw. In Januari 1919
werd hij Officier in het Legioen van
Eer. December 1920 werd hij door Ko
ning George V \erhevcn lot Knight
Commander of the British Empire. Aan
deze hooge orde is de persoonlijke titel
van Sir verbonden. In Juni 1922 werd
bij benoemd lot Commandeur en in Fe
bruari 192-4 tot Grootofficicr in de
Kroonorde van Italië; in November 1924
tot Grootofficier in de orde van St.
Sava van Yougo-Slavië. In- Augustus
1929 werd hij benoemd tot Grootofficier
in de Orde van Oranje-Nassau en in
Maart 1931 verleende Koning Carol
hem het Grootkruis in de Orde van de
Ster van Roemenië
Een zeer bijzondere onderscheiding
viel hem te beurt toen hij den 13 Maart
1929 aan de Technische Hoogeschool te
Delft krachtens Senaatsbesluit van
3 December 1928 verklaard werd te zijn
„wegens zeldzame verdiensten als stich
ter en leider van een der machtigste
industrieele concerns en als bevorderaar
van de ontwikkeling der techniek" Doc
tor in de Technische Wetenschap hono
ris causa.
Deterding toonde zich immer voor
stander en enthousiast beoefenaar van
sport.
In dit verhand ware te memoreeren
de schenking van het landgoed Te
Werve met prachtige sportterreinen
aan het Haagsche personeel van de
Koninklijke/Shell Groep.
Kunsten en Wetenschappen hebben
eveneens zeer zijn belangstelling. Be-
Deterding
kend is zijn schenking van het „Straat
je" van Vermeer aan het Rijksmuseum,
1921 en van Tcrborch's „Briefschrijf
ster" 1928 aan het Mauritshuis, bene
vens zijn ingrijpen bij do veiling van
de collectie Six, dank zij hetwelk vele
nationale kunstschatten voor Neder
land behouden bleven.
Herinnerd moge worden aan Deter
ding's, vorstelijke gift, 1925, dank zij
welke telkenjaro een aantal jongelui
een studiereis door Ncderlandsch-Indië
kunnen maken (Ver. „Jan Pictersz.
Coen").
Dc heer De Kok, die Sir Henry Deter
ding als directeur-generaal van de Ko
ninklijke zal opvolgen, is in 18S2 te
Maastricht geboren.
Hij kreeg een militaire opleiding en
doorliep de Koninklijke Militaire Aca
demie te Breda. In 1902 trad hij als
tweede luitenant in dienst bij dc infan
terie van ons leger in Nedcrlandsch-
Indië. In 1904 vertrok hij naar Delft,
om zich to wijden aan dc studie der
chemie. Het diploma voor scheikundig
ingenieur verkreeg hij, onder vermel
ding „met lof", in 1908.
In hetzelfde jaar werd hij benoemd
tot bedrijfsingenieurs bij de Koninklijke
en aan deze maatschappij heeft hij in
zijn verder leven al zijn krachten ge
wijd.
Zijn groote bekwaamheid, zijn ener
gie en zijn toewijding hebben hem snel
omhoog gebracht en hem geleid tot de
hoogo positie van directeur-generaal
van het groote Koninklijke concern.
In 1921 werd de heer De Kok direc
teur van de Koninklijke en van de
Bataafsche, terwijl hij in den loop der
jaren verschillende commissariaten van
buitenlandsche petrolcummaatschap-
pijen bekleedde.
Ir. dc Kok maakte enkele inspectie
reizen naar Nederlandsch-Indië, om
zich op dc hoogte te stellen van den
gang van zaken daar te lande.
De nieuwe directeur-generaal van de
Koninklijke heeft steeds groote belang
stelling getoond voor de Nederlandsche
luchtvaart.
Hij is lid van den raad van commis
sarissen der K.L.M. en zeer onlangs
werd hij, als opvolger van ir. J. F. de
Vogel, gekozen tot voorzitter van de
Koninklijke Nederlandsche Vereeniging
voor Luchtvaart. Ir. de Kok is zelf ook
een ervaren sportvlieger. Nog slechts
enkele weken geleden heeft hij in zijn
eigen machine een vliegtocht naar
Egvpte en Noord-Afrika gemaakt.
Het ligt in de bedoeling, dat de heer
De Kok in Den Haag gevestigd zal blij
ven.
De heer J. M. de Booy, thans alge
meen procuratiehouder der Koninklijke,
van wiens aanstaande benoeming tot
directeur werd melding gemaakt, zal
in Den Haag gevestigd blijven.
Hij weid in 1885 geboren en kreeg
een opleiding voor zeeofficier. Van 1900
tot 1909 was hij marine-officier en ver
liet in laatstgenoemd jaar den dienst
als luitenant ter zee 1ste klasse.
Hij trad in dienst bij de Bataafsche
Petroleum Maatschappij en was aan
vankelijk werkzaam in Den Haag, latei-
in Roemenië.
In 1924 ging hij naar Venezuela en
werd in 1927 manager van het Konink
lijke bedrijf aldaar.
In 1932 verliet hij Venezuela en keer
de naar Den I-laag terug, om in den
rang van algemeen procuiatiehouder do
directie in de dagelijksch leiding van
het bedrijf terzijde te staan.
Het ligt in het voornemen, dat do
heer Panthalcon baron van Eek na zijn
benoeming tot directeur, zich to Londen
zal vestigen.
De heer van Eek werd in 18S0 gebo
ren en trad reeds op jeugdigen leeftijd
in dienst van dc Koninklijke.
Hij doorliep de verschillende rangen
op het kantoor in Den Haag en het
kantoor in Londen, en was o.m. secreta
ris van Sir Henry Deterding.
In latere jaren ging de hoer Pantha
Icon baron van Eek naar Amerika en
werd president van dc Sheil Oil Coin
pany in California.
Vervolgens werd hij vice-president
van do Shell Union Óil Corporation,
later president en is thans vice-chair
man van de board of directors van de
Shell Union.
„Veilig vóór alles is
veilig voor allen"
's-GRAVENHAGE, 23 October. De
K.N.A.C. zendt ons den tekst van de
waarschuwing met betrekking tot de
verkeersgevaren, welke de minister van
waterstaat Jhr. ir. O. C. A. van Lidth
de Jeude door middel van een door Po
lygoon ter gelegenheid van de veilig-
heidsweck der K.N.A.C. opgenomen
filmpje tot het Nederlandsche publiek
heeft gericht. Dit filmpje draait in het
journaal van deze week in verschillen
de theaters van ons land.
Dc minister spreekt er zich als volgt
in uit:
Verkeer een bron van welvaart, te
vens van gevaar
De overheid bestrijdt het gevaar door
het stellen van verkeersregelen en de
weggebruiker door hot stipt naleven
daarvan. Wellevendheid is ook voor
schrift
Uw en anderen leven staat op het
spel
Voetgangers staakt uw kout, als
gij oversteegt, staat niet stil op den
weg o kiest den korsten afstand en
de aangewezen plaatsen.
Wielrijders ook gij, jeugdig paar,
rijdt niet naast doch achter elkaar
steekt uw arm uit, voordat gij links of
rechts gaat een helderwit spatbord
met goeden reflector of achterlicht
geen verblinderd voorlicht.
Motorbestuurders let op stuur,
banden en remmen. Geen verblindende
voorlichten en ook geen alcohol.
Ouders laat uw kinderen niet op
den weg spelen
Dc wegverkeersweek leert: veilig
vóór alles is veilig voor allen....
's-HERTOGENBOSCH. 23 Oct,
Naar wij vernemen heeft Prins
Bernhard het voornemen kenbaar
gemaakt het escadron pantserwa
gens dat in 's-Hertogenbosch is ge-
stationneerd, te bezichtigen. Daar
toe zal Zijne Hoogheid a.s. Donder
dag 29 October een bezoek aan de
Hertogstadt brengen.
MEPPEL, 23 October. Hedenmiddag
omstreeks kwart over twee heeft te
Rouveen, gemeente Staphorst, een niet
alledaagsch ongeluk plaats gehad. Toen
de handelsreiziger S. Teeboom uit Am
sterdam in zijn auto door Rouveen
reed, is een paard boven op den wagen
gesprongen. De auto werd totaal ver
nield. De heer Teeboom, die alleen in
den wagen zal, werd zoodanig gewond,
dat hij per ziekenauto naar het zieken
huis tc Zwolle moest worden overge
bracht. Het paard werd gedood.
HET GEBOUW VAN KUNSTEN EN
WETENSCHAPPEN TE ROTTERDAM
ROTTERDAM, 23 October. Naar
wij vernemen zal in het begin van het
volgend jaar een begin worden gemaakt
met den wederopbouw van het Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen aan
den Schiedamsehen 6ingel te Rotter
dam. welk gebouw eenigen tijd geleden
tot den grond toe afbrandde.
Het ligt in dc bedoeling van dc bou
wers het. gebouw zoo te herbouwen, dat
het plaals zal kunnen bieden aan onge
veer 1S00 personen.
De bouw-polilie heeft bereids haar
goedkeuring gehecht aan de ingediende
plannen.
GROOT AANTAL RIJWIELDIEF
STALLEN OPGEHELDERD
ENSCHEDE. 23 October. De politie
te Enschede arresteerde een rijwieldief.
zekeren S. Deze, een bekende van de
politie, heeft een oom. van E. te Delden,
die zich al eens aan heling van gestolen
rijwielen had schuldig gemaakt, het rij
wiel toegezonden. Bij dezen werd ook
nu, in verhand met (ie aanhouding van
S., een onderzoek ingesteld. Het bleek
dal E. verschillende gestolen rijwielen
in zijn werkplaats heeft omgebouwd en
vervolgens naar I-Icngclo en Almelo ge
zonden. Ook F., is nu gearresteerd en
daarmede is een serie rijwieldiefstallen
in en om Enschede opgehelderd.
„De Regeering keek meer
naar links dan naar
rechts"
Vergadering van 23 October.
Geopend 1.10 uur.
Voorzitter: prof. mr. P. J. M. Aal-
berse.
Voortgezet wordt de behandeling van
het wetsontwerp tot regeling van de
pacht.
De heer Van Poll (R.-K.) betreurt
dat dc statistische gegevens over het ge
bruik van den grond 6lcchts om de
tien jaren verschijnen, dit behoordo elk
jaar het geval te zijn. Spreker vraagt
den minister, een overzicht aan de Ka
mer over te leggen van den eigendoms
overgang van boerderijen in dc laatste
zes jaar.
Ook zou 6preker gaarne voldoende
gegevens ontvangen over de bedrijfsuit-
komsten in 1934 en 1935. Nog steeds zijn
bedrijf6overscbotten van 40 en meer
per hectare een uitzondering.
Dc pachten stijgon overigens direct als
de bedrijfsuitkomsten verbeteren. Een
regeling van het pachtwezen kan ook
niet geheel afdoendo zijn. Blijvende ver
beteringen mogen er niet altijd van
worden venvacht. Daarbij i6 er een zeer
duidelijke verschuiving in de richting
van het kleine en het kleinere bedrijf,
en dit kan ook niet anders. Het is ook
hoogst, moeilijk, den pachter te sparen
zonder het eigendomsrecht «enigermate
aan te ta6ten Spreker is het echter
niet eens met de heeren Do Geer en
Van den Heuvel dat het wetsontwerp
in het algemeen te ver gaat, ten hoog
ste kan dit gezegd worden t.a.v. de be
voegdheid van den rechter inzake het
wijzigen van contracten bij de eerste
sluiting en achteraf bij veranderde om
standigheden. Hoe men do pacht ook
wil regelen, steeds zal men stuiten op
de onvereenigbaarheid van het ver-
bruiksrecht van den pachter en het be
schikkingsrecht van den verpachter.
Ook ale dit ontwerp wet Is, zal er om
de tien jaar moeilijkheid kunnen ont
staan voor den pachter. Ondanks zijn
bezwaren hoeft spreker echter eerbied
voor de wijze waarop in dit ontwerp
aan de moeilijkheden is tegemoet geko
men. door een vernuftig uitgedacht stel
sel dat met economische en politieke
omstandigheden rekening houdt
De heer Sclialker (comm.) consta
teert, dat dit ontwerp, vergeleken bij
het vorige, een beduidende verslechte
ring is voor den pachter. Dc tegenwoor
dige toestand is onhoudbaar en leidt
tot den ondergang van vele pachters.
Schrijnende onrechtvaardigheden ken
merken de eigendomsverhoudingen in
den landbouw. De meerderheid der
gronden zijn feitelijk in handen van
het grootkapitaal. Inderdaad staan de
pachters rechteloos tegen de vcrpach-
ters.
Dc heer Schalker (Comm.) be
toogt, dat de tegenstellingen tusschcn
pachter en verpachter alleen zijn op te
heffen door vernietiging van het pri
vaat-bezit. Er zijn vele bezwaren inge
bracht tegen het continuatierecht, om
dat dit hot eigendomsrecht zou aantas
ten. Doch daar gelden alleen persoon
lij ko overwegingen.
Spr. komt op tegen het verzet van
anti-rev. zijde tegen het ontwerp, daar
reeds in 1900 van die zijde een veel
erder strekkende regeling werd aanbe
volen. Inmiddels bctcekent dit ontwerp
een verbetering voor den pachter. Er
zijn echter vele amendementen, welke
dezen weer ernstige schade zouden
doen. Alles moet worden nagelaten wat
dit ontwerp nog zou kunnen verslech
teren.
De heer Westerman (ex Nat.-Her
stel) zegt dat dit ontwerp allerlei ver
houdingen, den bodem betreffende, op
losse schroeven zet. Het pretendeert iets
te doen, dat het niet doet. Spr. wil aan
nemen dat, daar cr in Nederland te
weinig grond is voor de gegadigden, een
regeling voor den pachter noodig is. In
zooverre kan spreker met het wetsont
werp medegaan. Spr. aarzelt niet, het
eigendomsrecht te beperken als het al
gemeen belang dit eischt. De vraag is
slechts: hoever mag men gaan, waar
is het evenwichtspunt?
Hier wordt het eigendomsrecht te
ver aangetast. De heer van den Heu
vel had het niet zoo ver mis, toen hij
zeide dat hier practisch werd gegaan
naar socialisatie van den grond. Spr.
acht de laak der pachtkamers een hope-
looze. Want zij moeten zich houden aan
wat pachter en rechter vaststellen. Lie
ver een beperkt eigendomsrecht doch
zuiver omschreven, dan een serie nor
men welke geen normen zijn. Deze wet
tast de rechtszekerheid aan. Een vol
gende stap zou zijn: afschaffing van
het burgerlijk wetboek in Nederland.
Dit is een uitermate gevaarlijke soort
van wetgeving, zonder dat het pacht-
probleem wordt opgelost.
Men kan ook niet altijd volstaan met
het begrip „redelijk" in een wet.
Deze wet lost geen enkele moei
lijkheid op, doch tast wel het recht
aan. Het voordeel is wel zeer een
zijdig voor den zittenden pachter.
De h®er"Vé r voorn (Plattel.) acht
dit ontwerp beduidend minder goed
dan het vorige. Overigens wordt niet
voldoende rekening gehouden met toe
standen ten plattelande, waar dikwijls
op eenvoudige wijze eenvoudige pacht
overeenkomsten tot stand komen. Het
wetsontwerp bevoordeelt te eenzijdig
den zittenden pachter.
Tot nu zijn alle geschillen over huren
van landerijen door den rechter opge
lost zonder dat er klachten waren oyer
gebrek aan deskundigheid. Spr. begrijpt
niet, waarom nu deskundigen worden
geïntroduceerd. De Nederlandsche rech
ter heeft zich altijd voldoende door des
kundigen kunnen laten voorlichten.
Door velen uit landbouwkringen
wordt cr op aangedrongen, dit ontwerp
niet aan to nemen.
Het drukt de waarde van eigendom
men naar benedon, verkregen door hard
werken. Ook de kwestie der vergoeding
voor verbeteringen is niet goed gere
geld, ook al zijn er geen verbeteringen
doch veranderingen, dan nog moet de
verpachter betalen. Wel zijn er rem
mende bepalingen, maar die zijn niet
voldoende.
Naar socialisatie?
De Regeering heeft met dit wets
ontwerp meer naar links gekeken
dan naar rechts. Het schijnt wel
dat men een soort erfpachtsstclsel
wil invoeren. Er zijn teekenen die
wijzen op het succes eencr tactiek
van volhouden: zoo komt men wel
tot de socialisatie van den grond.
Spr. verwijst naar Rusland waar veel
honger wordt geleden.
Dc heer Visser (Comm.): „Och man,
je weet er hcelcmaal niets van. (De
voorzitter hamert).
De heer Ver voorn acht dit ont
werp in strijd met het algemeen belang
en dc rechtvaardigheid. Kerkelijke en
armbesturen zullen ook nadeelen van
de wet ondervinden. In het algemeen
wordt do verpachter hier uitgekleed.
De neiging om gold to beleggen in land
zal sterk verminderen. Wordt deze wet
aangenomen, dan zal dc pacht geschaad
worden door verminderd vertrouwen.
Spr. geeft dc Regeering in overwe
ging, dit wetsontwerp in te trekken.
Dc lieer van Koeve r d e n (R.K.)
kan niet instemmen met de meening,
dat. voorstanders van het ontwerp nu
ook maar den eigendom zouden willen
afschaffen.
Het beste stelsel om den bodem
aan zijn doel tc doen beantwoorden
is de privaat-eigendom. Die alleen
prikkelt tot voldoende inspanning.
Op grond van wederzijdsche prestal ie
hebben pachter en verpachter recht op
een deel der opbrengst van den bodem.
Daarbij zal het clement van schatting
steeds een rol blijven spelen. Het gaat
cr om, die schatting zoo zuiver moge
lijk te omschrijven. De privaat-eigen
dom is het beste middel om den grond
tot ontwikkeling tc brengen. Daarbij
zal de mcnsch zich beperkingen moeten
opleggen. In dit licht worde het wets
ontwerp bezien.
Spr. wijst op de vele en velerlei facto
ren welke van invloed zijn op de pacht
prijzen. De voorwaarden der pacht moe
ten tevoren nauwkeurig bekend zijn,
om eenzijdige beïnvloeding der pacht
prijzen zooveel mogelijk te voorkomen.
Spr. vestigt op goede pachtvoorbceldcn
uit de Wicringermcer dc aandacht. Zoo
moeten goede sociale verhoudingen een
juridischen grondslag krijgen. Voorko
men moet worden, dat den pachter zoo
spoedig mogelijk, „de jas wordt uitge
trokken" en dan wordt omgezien naar
een ander teneinde hetzelfde lot te on
dergaan, zooals in sommige streken
van ons land nog voorkomt.
Do in het ontwerp gebrachte gelegen
heid voor hooger beroep acht spr. een
groote verbetering.
De heer Truijen (R.K.) wenscht het
ontwerp van juridisch standpunt te be
zien. Het is wel een „juridische kluif
van de eerste orde" genoemd. Inmid
dels is het niet als een crisis-product
opgezet. Het bedoelt de beginselen van
het pachtrccht vast te stellen voor lan
gen tijd. Spr. brengt deswege hulde aan
dc Regccring voor de indiening van het
on twerp.
Het is een verdienste van het ontwerp,
(lal het pachtrecht bewogen wordt van
de sfeer van het privaatrecht in de
richting van het publiek recht. De vrije
wilsbeschikking wordt ten deelo ver
vangen door een beslissing van den
rechter. Spr. kan dit in beginsel aan
vaarden.
De beperking van het eigendoms
recht mag niet verder gaan dan het
algemeen belang eischt.
Het algemeen belang eisch niet dat
de rechter wegens buitensporigheid in
de voorwaarden een contract moet
kunen wijzigen.
De invloed van den
rechter
De rechter zou een contract moe
ten kunnen vernietigen en niet den
verpachter dwingen tot dingen die
hij niet wil.
Spr. is het ten deze met de be
zwaren van den heer de Geer eens.
Verschillende andere onderdeelen
hebben sprekers instemming.
Spr. brengt over het algemeen de
Regeering hulde voor dezen nieuwen
vorm van do pachtwet. Een bezwaar is
ook, dat de pachter elk oogenblik den
verpachter kan bespringen met aan
drang om vermindering der pacht an
ders dan wegens buitengewone omstan
digheden, als gemeend wordt n.l. dat
er geen redelijk bestaan meer verkre
gen wordt. Hierdoor wordt onrust in
bet pachtwezen veroorzaakt.
De heer Rutgers van Rozen
burg (C.II.) heeft bezwaar dat aan een
der partijen door een derde, den rech
ter, tegen zijn wil een wijziging van
het pacht-contract kan worden opge
legd. Spr. acht dit van overwegend be
lang, evenals de heeren de Geer en van
den Ileuvel en Truijen.
Dc heer Donker (Soc. Dem.) komt
op tegen de opvatting van den heer de
Geer, dat een rechtsdwang als in dit
ontwerp voorkomt, in een rechtsstaat
behoort, te zijn uitgesloten. Een opge
legd contract, een contract dat men
niet gewild heeft, zou een contradictio
in terminis zijn. Er is echter een niet
tc miskennen, steeds verder schrijden
de beperking van het contractrecht. Het
is ermede als met het eigendomsrecht.
indien U poetst met wat goeds, dus met
Tube40en60ct.Doos20ct. IVOROL
Partijen heben reeds veel van hun vrij
heid te dien aanzien moeten inboeten.
Contractsdwang is er bovendien b.v.
ook reeds t.a.v. overheidsbedrijven. Spr.
wijst o m. op het verbindend verklaren
van collectieve arbeidsovereenkomsten.
Det wetgever moet zich niet tezeer
gebonden achten door oude rechtsbe
grippen. Beslissend moeten voor den
wetgever zijn de eischen van het maat
schappelijk welzijn.
Dc hoer van Dis (Staalk. Geref)
zegt dat dit wetsontwerp in hel nadeel
is van den pachter en daardoor ook
van den verpachter, daar de gelegen
heid tot verpachten vermindert, Spr.
vraagt zich af. wat er onder buitenspo
righeden wordt verstaan. Den rechter
worden te groote bevoegdheden toege
kend, wat niet wegneemt dat het ingrij
pen door den rechter nuttig kan zijn.
Zonder verbetering van het ontwerp
door amendeering zouden do Staatk.
Gereformeerden tegen moeten stemmen.
Do Regcering kan de pachters beter
helpen door verlichting van allerlei las
ten.
De minister van justitie, de heer
van Sc ha ik, zal Dinsdag de spre
kers beantwoorden. Inmiddels kan spr.
den heer Vervoorn reeds mededeelen
dat dc Regcering niet voornemens ie,
het wetsontwerp in te trekken.
Dc vergadering wordt te 5.10 uur ver
daagd tot Dinsdag a.s. één uur.
De politie heeft nog twee ar»
restaties gedaan
ZALTBOMMEL, 23 October. In
liet arrestantenlokaal te Zaltbommel is
ingesloten het echtpaar Quick, wonen
de te Iledel, verdacht medeplichtig tc
zijn aan brandstichtingen aldaar.
In den nacht van 3 op 4 October
brandden te Hcdcl drie boerderijen mot
hooibergen en schuren af, terwijl cergis-
'teren eveneens te Hedel, twee boeren
woningen in de asch werden gelegd.
Als verdacht deze branden tc hebben
gesticht is aangehouden een winkelbe
diende uit 's-Hertogenbosch, die geen
onbekende van de politie is. Hij is in
het arrestantenlokaal te Iledel ingeslo
ten.
De aangehoudene zou in nauwe rela
tie met mejuffrouw Quick hebben ge
staan. Deze, een 43-jarige vrouw, heeft
bekend de lompen cn verdere benoodigd-
heden voor het stichten vau do branden
te hebben verstrekt.
In hoeverre dc 47-jarige echtgenoot
van deze vrouw bij de brandstichtingen
is betrokken, staat nog niet vast.
Inzake dc brandstichtingen te Hedel,
vernemen wij nog, dat de aangehoudene,
die te Hedel is ingesloten, tot dusver
nog geen bekentenis heeft afgelegd.
Men beschikt echter over zeer bezwa
rend materiaal, zoodat zijn stilzwijgend
heid hem niet veel zal baton. De jonge
man, do 25-jarige M. A. uit Rotterdam,
is eenigen tijd op een fabriek te 's-Her
togenbosch werkzaam geweest. Hij was
bevriend met een zoon van het echtpaar
Qlick uit Hedel cn verkeerde zoodoendo
veel in het gezin van deze menschen.
Door uitlatingen van mejuffrouw Quick
werd de aandacht van de politie op M.
A. gevestigd.
Inmiddels hebben de gearresteerde M.
Quick, die petroleumventer is, en zijn
vrouw, mejuffrouw P. Quickden Ou
den, die in Zaltbommel zijn ingesloten,
ten aanzien van dc twee branden eergis
teren een volledige bekentenis afgelegd.
Het lijkt echter waarschijnlijk, dat bel
den nog meer op hun kerfstok hebben»
Het onderzoek duurt nog voort.
BORGER, 23 Oct. Gisteravond is
alhier overleden in den ouderdom van
83 jaar de heer Harm Tiesing, een der
meest bekende Drentenaren.
De heer Tiesing, voortgekomen uit
een Drentsche arbeidersfamilie, heeft
als publicist van het oude Drentsche
volksleven een zeer vooraanstaande
plaats ingenomen. Niet alleen in do
provinciale pers, doch ook in allerlei
wetenschappelijke cn belletristische
organen verschenen gedurende meer
dan een halve eeuw zijn bijdragen.
De heer Tiesing was ridder in de
Orde van Oranje Nassau.
DE ZONDERLINGE FIETSER, DIE
WANDELAARS SLOEG
AMSTERDAM, 23 October. Naar
wij vernemen bevindt zich thans
naar met aan zekerheid grenzende
waarschijnlijkheid kan worden aange
nomen het zonderlinge jongmcnsch
in arrest, dat verscheidene personen in
de stad min of meer ernstig er wond
heeft door, op zijn rijwiel zittende, dicht
•piaia3 uapjoA\ J910IJ/O
uap jooa ^oo uBp iez fin 'Pua^J9'l s!
uauosuad apiapuaqsiui ezfiA\ ep[9uu9A
9p do injaup U99 .ioop spa9.1 fll{ JBp
'si pU9JBA\Z0q J99Z qOOp 'U9JJ9J 9p39[
-03 9]st?i uaj uiaq ap 3i>^aiip.iBq iua>f
-|uo ueiua3uof aa 'qasuauj ibbuuou uaa
uea xifiz uo>t' ^J9AV J9i{ J&TU sjaS.mqap
•ara JOAOuaSaj uapa.ijdo apmaajA isjaiui
}ip rep 'SU9P901UJ9A ap uba sr 3ui3
-ijsaAaq U99 uaaSjaq 'aihuuiz^e.wz uaa
UEA 3in.ipur tiap JOoq.iaA iifiz fiq apjBBui
ua3uof ad 'laHuis naajnq "jaq uee sues
-siraraoo uap uea piajsa3 st 3ui^^iq9s>oq
»T9j aijijodJapuT^ ap .ioop eip 'uBiuaS
-uor 93uEf-6l uaa si auapnoqaSuee a<q
langs hen heen te rijden, waarbij hij
hun met een stuk ijzer een klap op het
hoofd toebracht, om daarna met groo
ten spoed te verdwijnen.
DJALAK TE BANDOENG
AMSTERDAM, 23 Oct. De „Djalak"
is op de uitreis te Bandoeng geland.
