De ontploffingsramp
te Schiedam
Blusschingswerk
Het vorstelijk
huwelijk
Droevig ongeluk
bij Oegstgeest
Felle brand te
Tegelen
Truck door trein
gegrepen
Zaterdagmiddag
hervat
V erdedigingswerken
bij het IJsselmeer
De Nieuwe Waterweg
70 jaar oud
HET WRAK VOOR
IJMUIDEN
Begrafenis Wouter
Pronk
Ie BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
MAANDAG 2 NOVEMBER 1936
BINNENLAND
Eenige slachtoffers aan de
bekomen verwondingen
overleden
SCHIEDAM, 31 October. In den loop
van den namiddag verscheen in de
rookkolom, die uit het achterschip van
de „Petrarkis Nomikos" opsteeg, een
steeds feller wordende vuurgloed, en
legen 4 uur laaiden de vlammen hoog
op. Gelukkig kwamen deze vlammen
niet van binnen uit, doch werden zij
veroorzaakt doordat het houtwerk van
de verblijven van officieren en beman
ning op het achterschip, dat als een
ouderwctsche campagne omhoog is ge
bouwd, in lichter laaie stond.
Nog steeds was de omgeving van het
schip afgezet cn de verzamelde leden
van de Schiedamsche brandweer cn de
weinige andere personen, die op de
werf aanwezig waren .bleven zoo veel
mogelijk achter de dekking, die de
groote loodsen boden, aangezien men
nog steeds ontploffingsgevaar vreesde.
Het was een griezelig denkbeeld, dit
brandende schip aan de kade, dat aan
stonds als een hom kon werken en dat
op sluipende wijze zijn onheil kon ver
richten op een oogenblik, dat niemand
or op verdacht zou zijn.
Zooals men weet was vanmorgen de
tweede ontploffing, die het grootst aan
tal slachtoffers maakte, omdat toen
reeds de Schiedamsche brandweer en
do reddingsploegen van het personeel
van Wilton-Feijenoord aan boord wa
ren, veroorzaakt door het springen van
een kleine bunkertank aan stuur
boordzijde. De ontruiming van de werf
was gelast met het oog op het gevaar
van ontploffing, voornamelijk van een
soortgelijke kleine tank aan bakboord
zijde.
Toen tpgen vier de wind steeds meer
uit het noorden kwam en de vlammen
joeg uit de richting van dn gevreesde
tanks, besloot na overleg mof ;nmiddels
gearriveerde deskundigen de comman
dant der Schiedamsche brandweer, in
genieur Eikema, een onderzoek aan
boord te doen instellen.
Gearriveerd waren namelijk de hoofd
inspecteur voor de scheepvaart ir. van
Driel uit Den Haag en de commandant
der Amslerdamsche brandweer de heer
C. Gordijn, resp. voorzitter en lid van
de in 1927 door het Rijk ingestelde ben-
zine-commissic. die speciaal belast is
met het ontwerpen van maatregelen
voor de veiligheid van het vervoer van
brandbare vloeistoffen te water en te
land.
Het resultaat van het onderzoek
w-as. dat men besloot het vuur te
lijf te gaan. Met twee stralen naar
het achterschip werd het vuur aan
getast, en tegen het vallen van de
duisternis werden de noodige
schijnwerpers op het schip gericht,
om het blusschingswerk te kunnen
doen voortgaan.
De eerste droeve taak, die men
had toen men het schip sedert van
morgen half elf voor het eerst weer
betrad, was het bergen van de drie
deerlijk verminkte tijken, die de
vrijwilligers, die des middags om
streeks twaalf uur even aan boord
brandingswarmte heeft gekregen, vlam
vat.
Hoewel men niet met volkomen ze
kerheid kan spreken, achtte de heer
Gordijn het toch wel zeer waarschijn
lijk, dat de tweede ontploffing als in
direct gevolg van de eerste moet wor
den beschouwd.
Dit is te meer mogelijk, doordat een
noodzakelijk geachte constructie voor
tankschepen in de „Petrarkis Nomikos"
niet geheel aan de voorschriften vol
deed. De heer Gordijn doelde op de z.g
„cofferdam", bestaande uit twee zware
ijzeren schotten, welker tusschenruim-
te met water is gevuld, zoodat er een
waterschot ontstaat, dat van de kiel tot
het dek loopt. Aan weerskanten van de
groote tankruimte, die het geheele mid
denschip van een tankboot vult, bevindt
zich een dergelijke „cofferdam", waar
door dus zoowel vóór- als achterschip
van de tankruimte worden gescheiden
Welnu, de cofferdam van het achter
schip der „Petrarkis Nomioks" liep niet
geheel tot het dek door en op de hoogte
waar zich de ontplofte kleine stuur
boordstank bevond, niet zoover onder
het dek, werd deze slechts door een en
kele ijzeren wand van het achterschip
gescheiden. Het ligt derhalve voor de
hand. dat de warmteontwikkeling ten
gevolge van den nanvnnkelijken brand
cn de eerste ontploffing tot explosie
van de kleine tank heeft geleid.
Wij wezen den heer Gordijn er op.
dat het schip, alvorens in reparatie te
zijn genomen, het certificaat had ver
kregen gasvrij te zijn, terwijl de heer
Gordijn zelf aanwezig was geweest hij
de verklaring van den kapitein, dat de
heide kleine tanks in weken niet meer
gebruikt waren.
Do heer Gordijn sprak als zijn over
tuiging uit. dat het certificaat was uit
gereikt na een zorgvuldig onderzoek,
dat inderdaad op volkomen afwezigheid
van gas had gewezen.
Dikwijls hl ij ven er echter aan de
wanden der tanks met hun vele
oneffenheden, klinkhouten enz.,
dikke korsten opgedroogde olie kle
ven. Bij warmteontwikkeling kun
nen de meest vluchtige deelen van
deze olieën gassen vormen, die in
verbinding met lucht explosief
kunnen zijn en als er ook wel eens
benzine in deze tanks heeft gezeten,
wat aan boord van het Grieksche
schip wel eens het geval schijnt te
zijn geweest, zelfs hoogst gevaarlijk
kunnen zijn.
Of dit alles ook hier zoo is gegaan
valt niet met zekerheid te zeggen, doch
mogelijk is het in elk geval. Daarbij
komt, dat de cofferdam van het achter
schip ook nagenoeg geen water bevatte,-
toen de Schiedamsche brandweer van
morgen na de eerste ontploffing aan
boord kwam. Men was o.a. bezig met
het pompen van water in de coffer
dams, toen de noodlottige weder-ont-
ploffing volgde.
Toen men het tegen vier uur waagde
aan boord te gaan, kon men duidelijk
waarnemen hoe de bedoelde kleine tank
aan bakboordzijde, waarvan men den
geheelen dag ontploffing had gevreesd,
stond rood gloeiend. Had er ontplof
fingsgevaar bestaan, dan had dit na
tuurlijk reeds ingetreden, lang voordat
de tank een zoo hooge temperatuur had
bereikt. Zooals reeds hierboven werd
verklaard, tastte men het vuur dan ook
met twee stralen aan en richtte men
een dezer stralen op de gevreesde tank
Hoe wol natuurlijk in de overige tanks
soortgelijke reacties als in de kleine
stuurboordtank zouden kunnen opfre
den, achtte de heer Gordijn dat niet
waarschijnlijk meer, omdat, nu men
eenmaal met blusschen is begonnen,
bet vuur eerder zal af- dan toenemen en
de temperatuur aan boord van het
tankschip zal dalen, waardoor het ont-
ploffingsge\aar geringer wordt.
De namen der slachtoffers
Blijkens een officieel politierapport
zijn bij de ontploffingsramp bij Wilton-
Fev enoord de volgende personen om het
leven gekomen.
K. L. Schellenberg. 36 jaar te Rotter
dam, M. Nieuwstraten, 45 jaar, te Schie
dam, W. B. de Jong, 67 jaar, te Vlaar-
dingen, G. J. H. T. Schulz te Rotterdam,
P. Maan, 22 jaar te Rotterdam, C. Nieu
wen huisen. 44 jaar, hoofdopzichter bij
de bcstratingsdienst te Schiedam, J. J.
Hoek, politieagent te Schiedam, er is
verder nog een lijk gevonden van een
werkman bij Wilton-Feycnoord, dat nog
niet is geïdentificeerd. Bovendien heeft
men nog een lijk gevonden van een
Gricksch lid van de bemanning van het
in brand geraakte schip en vermoedt
men dat er aan boord nog een drietn
lijken zich bevinden, welke men ten ge-
govolge van de groote hitte die nog op
het schip heerscht, niet kan bereiken.
Er zijn tal van gewonden, waarvan
ernstig gekwetst zijn de 50-jarige J. van
der Plas, hoofdopzichter van de ge
meentewerken te Schiedam en plaats
vervangend brandweercommandant, die
een zware hersenschudding en een bek
kenfractuur heeft. H. J. Voort. 56 jaar
te Schiedam, die een gecompliceerde
beenbreuk en een bloeduitstorting heeft
ongeloonen. .T. P. Verborm te Rotterdam,
die een gecompliceerde armfractuur
heeft.
Minder zwaar gewond zijn P. van der
Broek te Rotterdam. C. Paessen te Rot
terdam, .T. Onderdelinden te Rotterdam,
W. de Broeder te Rotterdam, C. van
Pel te Schiedam. A. de Krom te Rotter
dam, C. Kramer, te Rotterdam, E. van
Galen, te Rotterdam. P. de Smit te Rot
terdam. N. van Genden te Schiedam en
voorts de Grieken N. Kionlckas en T.
Leonardos.
De gewonden zijn voor een gedeelte
naar liet algemeen ziekenhuis en de
anderen naar het R.K. Ziekenhuis te
Schiedam overgebracht. Voorts waren
er nog verscheidene licht gekwetsten,
die, na verbonden te- zijn, huiswaarts
konden keeren.
De toestand der ge
wonden op Zaterdag'
avond
De toestand van de gewonden bij de
ontploffingsramp op de werf Wilton-
Feijenoord, die in het gemeentelijk zie
kenhuis zijn opgenomen was heden
avond over het algemeen zeer ernstig.
Slechts de beide opgenomen Grieken
maken het vrij goed. De heer Leonar
dos heeft het ziekenhuis kunnen verla
ten, terwijl de toestand van den heer
Kionlekas, die aan een oogontsteking
lijdt, geen reden tot ernstige ongerust
heid geeft.
In het R.K. Ziekenhuis worden J. van
Galen en P. de Smit. heiden uit Rotter
dam, verpleegd. Hun toestand was he
denavond nog z.eer ernstig. De overige
drie slachtoffers maken het vrij goed.
Zij hebben een lichte hersenschudding
gekregen.
Betreffende de bij de ramp bij Wilton-
Feijenoord omgekomen slachtoffers kan
nog nader worden medegedeeld, dat
thans ook is gevonden het geheel ver
koolde lijk van den 57-jarigen gehuw
den Cornell's Vérneys, wonende Van
Speykstraat 56 té Rotterdam. Uit de op
het lijk gevonden voorwerpen kon de
identiteit worden vastgesteld. Het tra
gische van dit geval is. dat de getrof
fene op 31 October is geboren en dus
iuist od zijn verjaardag is omgekomen.
Het lijk lag in het ruim in het achter-
schip.
Vermist worden nog de 33-jarige don
key-man Antonus Alofouzos cn nog een
donkey-man, die ook nergens te vinden
is. Omtrent het lot van dezen man
wordt het vermoeden geuit, dat. hij
wnarsehijnliik nog op een plaats in het
schip kan zijn waar men on het oogen
blik nog geen toegang heeft of dat hij
hij de tweede ontoloffing over boord ge-
flacon en in den Maas terecht gekomen
een graf neergelaten. De leeraren en de
leerlingen van de Rijks-H B S. te Venlo
en te Helmoond deden een zevental
kransen naast het graf neerleggen.
Een meevaller van enkele
millioenen
In een nota naar aanleiding van het
verslag der Tweede Kamer, betreffende
het wetsontwerp tot wijziging van de
wet van den 29sten Juni 1925. betreffen
de maatregelen en werken, noodig tot
voorziening in de belangen van de
landsverdediging in verhand met de al
sluiting en droogmaking van de Zui
derzee. deelt de regeering mede. dat
van de aanvankelijk geraamte 20 mil
lioen gulden, thans uitgaven tot een be
drag van rond 6.042.000 gulden gedaan
zijn
Bedoeld bedrag is besteed voor den
bouw van een aantal verdedigingswer
ken nabij het sluizcncomplex op het
Kornwerdérzand en nabij het sluizen
complex hij Den Oever, alsmede voor
de aanschaffing van het voor de ver
dediging van die sluiewerken benoo
rligde luchtdoel- en zoeklicht-materiaal
De eigenlijke bouw van de verdedi
gingswerken is beëindigd, de nog te
docne uitgaven zijn in hoofdzaak be
stemd voor meubileering, voltooien
van eleclrische en zoeklichtinstalla
lies alsmede voor dp verdere aanschaf
fing van luchtdoelmateriaal ca. ter
wijl voorts nog magazijnen c.a voor op
legging van het benoodigde genie- en
arlilleric materiaal moeten worden ge
hou iv rl
Door den Rijkswaterstaat moeten ten
-lotte nog werken worden uitgevoerd
welke verbind houden mei de voor be
reide militaire inundation.
Voor een en ander wordt volgens de
prijzen die bij de ruim gestelde ramin
gen hebben gegolden, een bedrag van
rond 5.560 000 gulden gevorderd.
Ook rpkening houdende met eventu
oole prijsstijgingen kan naar het oor-
rkel \an He regëering de bijdrage voor
het jaar 1935 achterwege blijven.
is. In verband hiermede wordt door de
rivierpolitie op het oogenblik in de u
geving van het schip gedregd.
Omtrent den oorzaak van het onge
luk tast men nog vrijwel in het duister.
Het verhoor van de bemanning is thans
aangevanden en wordt met spoed voort
gezet.
Het lijk dat op de algemeene begraaf
plaats in het lijkenhuisje werd gebor
gen blijkt thans te zijn dat van den vier
den machinist Constans Evangelos. Dit
slachtoffer is eveneens een Griek.
Omtrent den toestand van de gewon
den kan nog worden gemeld dat deze
blijkens informatie aan de diverse zie
kenhuis waar de patiënten verpleegd
worden, over het algemeen niet onbe
vredigend is. Alleen de toestand van
de drie gewonden, n.l. Foort, Onderde
linden en Van der Pal moet als zeel"
ernstig worden beschouwd.
De begrafenis van den agent Hoek zal
Woensdag op een nog nader vast te
stellen tijdstip met corpseer op de al
gemeene begraafplaats te Schiedam ge
schieden.
Volgens officieele opgave van he.
denmorgen zijn er thans elf dooden
te betreuren, terwijl nog twee perso
nen vermist worden.
Nader vernemen wij, dat Zondagmid
dag de toestand van den heer J. van
Galen behoorende tot het werf personeel
van Wilton, die beide becnen heeft ge
broken en in het Roomsch-Katholieke
ziekenhuis is opgenomen, uiterst critick
is. Hij verkeert in levensgevaar.
De toestand van P. de Smit, die even
eens in het Roomsch-Katholieke zieken
huis is opgenomen, is hedenmiddag de
zelfde als gisteren en kan als iets min
der ernstig dan die van Van Galen be
schouwd worden. Hij heeft een gecom
pliceerde fractuur aan heide beenen.
De overige patiënten die in het
Roomsch-Katholieke ziekenhuis zijn op
genomen maken het naar omstandig
heden redelijk wel. Van hen die in het
gemeente ziekenhuis zijn opgenomen
verkeeren cr naar de directie van het
ziekenhuis ons mededeeldo, twee in
direct levensgevaar. Behalve deze twee,
maken de gewonden het echter rede
lijk wel.
De heer C. van Pelt, die een zenuw-
instorting heeft gehad, zal morgen het
ziekenhuis weer kunnen verlaten.
De tweede Griek die in het ziekenhuis
was opgenomen en die lijdende is aan
een oogontsteking zal eveneens binnen
kort ontslagen kunnen worden.
Wat betreft de pogingen, welke aan
gewend zijn om de overige slachtoffers
te bergen, vernemen wij nog dat het
dreggen in de omgeving van het tank-
srhin zeer bemoeilijkt is door het hooge
water
Zondagavond omstreeks half
zeven is de heer Van der Plas,
plaatsvervangend commandant van
de Schiedamsche brandweer, over
leden.
Omstreeks half tien is de heer
Van Galen in het R.K. ziekenhuis
alhier aan zijn blessuren bezweken.
Voltrekking in de Groote Kerk
te Den Haag?
's-GRAVENHAGE. De Groote of St
Jacobskerk is voor alle diensten geslo
ten, zulks in verband met de vernieu
wing van de verwarmingsinstallatie. De
diensten worden verlegd naar de Nieu
we Kerk.
De conclusie ligt voor de hand, dat do
bovenbedoelde werkzaamheden worden
ondernomen met het oog op het huwe
lijk van Prinses Juliana en men mag
in het bovenstaande bericht dan ook
een bevestigings zien, van de eerder uit
gesproken veronderstelling, dat dit hu
welijk in rle Groote Kerk zal worden
voltrokken. fVad.).
Echtpaar door auto overs
reden en gedood
OEGSTGEEST, 1 November.
Hedenmiddag omstreeks kwart voor
vijf is op den rijksstraatweg nabij
Oegstgeest een ernstige aanrijding
gebeurd, welke een echtpaar het
leven heeft gekost.
De slachtoffers ziin de ongeveer
55-jarige heer en mevrouw Nachte
gaal uit Oegstgeest. Zij wilden den
weg oversteken iuist op het oogen-
blik. dat een nersononauto. be-
stuurd door de heer A. P. uit Over-
schie naderde.
Deze kon niet meer uitwijken met
het noodlottig gevolg, dat zij onder
den wagen kwamen en op slag wer
den gedood.
Het stoffelijk overschot van het
echtpaar is naar bet lijkenhuisje
van de algemeene begraafplaats te
i Oegstgeest vervoerd.
JACHTGEWEER PLOTSELING
AFGEGAAN
Zaterdagmorgen zou op de buiten
plaats „Meer en Berg te Heemstede
een jachtpartij worden gebonden.
Terwijl de jagers en de drijvers bezie
waren zich voor de jacht gereed te
maken is plotseling een geweer afge
gaan. Een der jagers de 36 jarige heer
H. M.. wonende te Soestdiik kreeg het
voile schot hagel in de zijde In ern
stieen toesland moest hef slachtoffer
naar het Maria Ziekenhuis te Haarlem
worden overgebracht. Hedenmiddag is
hii aan de bekomen verwonding over
leden.
Herdenkingsplechtigheden
te Rotterdam
Aanwijzingen dat men te doea
heeft met de Sch. 179
waren geweest, op het dek hadden
zien liggen.
Het was het stoffelijk overschot van
een arbeider van Wilton-Feijenoord. dat
aanvankelijk niet geidentificeerd kon
worden, van den omgekomen hoofd
brandmeester Nieuwenhuis cn van den
Schiedamschen politieagent Hoek.
In jassen gewikkeld werden de lijken
naar één der loodsen overgebracht cn
tegen den avond vervoerd naar het
R.K. Ziekenhuis de Dr Nolct-stichting
In een der ruimen werd nog een vierde
lijk waargenomen, vrijwel zeker van
een der leden der Grieksche beman
ning. doch aan berging daarvan viel
voorloopig tengevolge van den vuur
gloed niet te denken.
De reeds genoemde autoriteiten, als
mede de burgemeester van Schiedam
de heer van TTnnren en de leden der
directie van Wilton-Feijenoord hebben
In den namiddag den kanitein en den
eersten stuurman van hef Grieksche
tankschip een uitvoerig \erhoor afge
nomen, wat trouwens tevoren rood-1
met de overige leden der bemanning
was geschied
Duidelijke gegevens heeft dit ver
hoor niet opgeleverd, zoodat men
ook thans nog in het duister tast
omtrent de oorzaak der eerste ont
ploffing. Met nadruk hielden zoo
wel kapitein als eerste stuurman
echter vol, dat de kleine stuur-
boordtank, die bij de tweede ont
ploffing in do lucht is gevlogen,
sedert ecnigc weken niet in gebruik
Is geweest cn nief met vloeistof ge
vuld was.
De meening van den
heer Gordijn
De aanwezigheid van den romman
dant der Amsterdamsche brandweer,
den heer C. Gordijn, noopte ons dezen
autoriteit ziin meening te vragen.
De heer Gordijn verklaarde, dat het
uiterst moeiliik z«u zijn. de oorzaak van
de eerste ontploffing in het ketelruim
op te sporen Zoo vele factoren kunnen
daartoe hehhen bijgedragen Aan boord
van ern tankschip kan allicht ergen«
een lek ontstaan, waardoor olie weg
vloeit. die in geval van Tnaralie« aan
boord door ern of anrirre oofzaak ver
warmd wordt en als zij de goede ver-
Eén der omgekomen leden van
de bemanning van
de „Sch. 68"
's-GRAVENHAGE. 31 October. - On
der algemeene deelneming van de zijde
der Scheveningsche bevolking is heden
middag, nadat ds. J. de Jong, Ned
Herv. predikant te Scheveningen in het
sterfhuis aan de Windasstraat een
rouwdienst had geleid het stoffelijk
overschot van Wouter Pronk, een van
de vijf omgekomen lec^en der beman
ning van dc „Sch. 6b op de algemeene
begraafplaats ter ruste gelegd.
Eenige honderder belangstellenden
hadden zich bij het sterfhuis opgesteld
om de droeven sioet te zien vertrekken
Op den dooden-'kker had ern groote
menigte zich rondorr het graf geschaard
om de plechtigheid hii ie wonen.
Gevolgd door de familie en dp gered
rle leden der hemannine waarhij zich
de rceders de hoeren A. den Duik Pzn
en A. J den Duik aansloten, werd de
kist. waarop ern krans van de firma
Wijsmuller Ie IJmuirlen was gelegd
grafwaarts gedragen
Dr godsdienst leeraar dc heer H. A ter
A vest sprak hier een woord van troost
pp bemoediging tot dc nabestaanden on
herdacht daarbij ook dc vier andere om
gekomonon. wier lijken nog niet zijn ge
vonden cn wellicht in dr zee hun graf
hebben gevonden. Na deze toespraak
werd het laatste vers van Ps. 27 door
dc aanwezigen gedongen, waarna de
plechtigheid mét het „Onze Vader"
werd hrslotrn.
HET FAMILIEDRAMA TE VENLO
Tn allo stilte zijn Zaterdag op de Pro
tpslanlsclie hpgraafplnats 1e Venlo de
slachtoffers van hei familiedrama, dat
zich Woensdag j.l. afspeelde, ter aarde
besteld. De politie had de toegangen tot
de begraafplaats afgezet, zoodat hef tal
riike publiek geen toegang had tot der
rloodenakker. De vijf lijkkisten, die
reeds eerder van de woning naar he»
doodenhuis op de begraafplaats waren
overgebracht, werden gezamenlijk in
ROTTERDAM. Zaterdag is het feit
herdacht, dat voor 70 jaren Z.K.H. de
Prins van Oranje de eerste spade in den
Ilock van Holland stak voor liet graven
van den Nieuwen Waterweg, waartoe de
Stichting Havenbelangen in overleg met
burgemeester en wethouders van Rot
terdam en met het bureau der Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor Rot
terdam het initiatief had genomen.
Omstreeks elf uur heeft een groot aan
tal genoodigden zich te Hoek van Hol
land aan boord begeven van het s.s.
Batavier 2, dat aan den steiger tegen
over het station gemeerd lag. Onder hen
bevonden zich de minister van Water
staat, jhr. van Lidth de Jeude, de Com
missaris van de Koningin in dc provin
cie Zuid-Holland, verschillende leden
van Ged. Staten van Zuid-Holland, het
college van B. en W. van Rotterdam,
de Eerste en Tweede Kamerleden, te
Rotterdam woonachtig, de burgemees
ters van Dordrecht, Schiedam, Vlaardin-
gen en Maassluis, dc chef van den
marinestaf, schout-bij-nacht Furstner,
vice-admiraal Kruis uit Willemsoord,
ambtenaren van de departementen van
Economische Zaken en Waterstaat en
vele anderen.
Kwart over elf stoomde de Batavier
op naar Rotterdam. Den genoodigden
werd aan boord een koffiemaaltijd aan
geboden, waarbij de voorzitter van de
Stichting Havenbelangen. jhr. F. W. L.
de Beaufort de gasten begroette.
Vandaag brengt Hr. Ms. kruiser De
Ruyter zijn eerste bezoek aan Rotter
dam, vergezeld van 2 Z-booten en 3
onderzeebooten.
Precies 12 uur gaf een kannonscliot
van de De Ruyter het juiste moment
aan, waarop destijds de Prins van
Oranje de eerste spade in den grond
stak.
Op dat oogenblik sprak aan boord
van de Batavier 2 de minister van Wa
terstaat een gedenkrede uit.
De geschiedenis van den Rotterdam
schen Waterweg noemde spr. leerrijk,
omdat zij verhaalt van de langdurige,
moeizame worsteling tusschen de water
bouwkundige techniek en de natuur
krachten, waarop uiteindelijk dc tech
niek zegevierde, cn omdat zij getuigt
van de wisselwerking tusschen steeds
groeiende behoeften en steeds volmaak
ter middelen om daarin te voorzien. De
minister schetste do geschiedenis van
do totstandkoming van den Waterweg
en herinnerde er aan, dat de ontwerper
zich had voorgesteld een geul te graven
van 10 meter breedte met een diepte van
2 meter beneden laagwater, in de ver
wachting, dat de natuur het hare zou
.verrichten om door uitschuring van den
6troom deze geul tot de gcwenschte
afmetingen te verruimen.
Inderdaad nam de geul geleidelijk in
breedte en diepte toe, doch de groote
zandmassa's, die door den stroom in be
weging werden gebracht, zetten zich
voor een groot deel in en voor den mond
neer cn in 1S78 bedroeg niettegenstaan
de baggeringen op groote schaal, dc
diepte aldaar slechts 2.50 meter onder
laag water, terwijl de kosten ongeveei
het dubbele der raming bedroegen.
Bange twijfel ontstond, of de open Wa
terweg niet een jjdele droom zou blijken
le zijn en een staatscommissie werd be
noemd orn te onderzoeken of de algemee
ne grondtrekken van de owet van 1S63
wel houdbaar waren.
Het is de verdienste van deze com
missie geweest, dat zij' het hoofd niet in
den schoot legde, doch gedragen door
een kracht, die alleen overtuiging
schenkt, voortbouwde op de grondslagen
door den gcnialen ontwerper gelegd.
Wat zal de toekomst haren? De in
zichten op waterbouwkundig en scheep
vaartkundig gebied wijzigen zich voort
durend.
Wel is waar kan de diepte niet ad
libitum vergroot worden, maar voorals
nog is er geen reden om aan te nemen
dat de natuurlijke grens bereikt zou
zijn cn evenmin, dat de diepte geen ge
lijken tred zou kunnen houden met de
behoeften van de scheepvaart.
Het behoeft nauwelijks vermelding,
dat, aldus de minister, indien de Wa
terweg het groote scheepvaartverkeer
niet had mogelijk gemaakt. Rotterdam
sinds lang zou zijn verdrongen uit de
rijen der wereldhavens, doch anderzijds
dient erkend te worden, dat voor de
ontwikkeling van de handelsbeweging
tal van andere factoren hun invloed
doen gelden.
De tegenspoed, dien Rotterdam in do
laatste jaren ondervond, wordt gedragen
met de wetenschap, dat in het zeventig
jarig tijdvak, dat achter ons ligt. door
den Waterweg de wapenen zijn ge
smeed. die dienstig zijn om de aanval
len. gericht op haar handel, den twee
ling-broeder van haar scheepvaart, zoo
krachtig mogelijk af te weren
Moge de taaie volharding, die de ge
schiedenis van den Rotterdamschen
Waterweg kenmerkt, ook rle onze zijn cn
aansporen tot persevereeren, rlat ons
steeds tiit moeilijke omstandigheden ge
red heeft.
Dan zal het schot, dat het sein gaf tot
overpeinzing van het verleden, tevens
een saluutschot kunnen zijn voor een
hoopvolle toekomst, voor den bloei van
Rotterdam, voor de welvaart van Neder
land.
ITct eskader der vloot stoomde inmid
dels achter de Batavier naar Rotterdam
Om twee uur arriveerde de Bataviei
aan de St. Jobskade, waar autobussen
gereed stonden om het gezelschap naai
het gebouw van den Rotterdamschen
Kunstkring te brengen, alwaar een ten
toonstelling is ingericht, gewijd aan de
verschillende verbindingen van Roller
dam met zee Met een kort woord heefi
de burgemeester van Rotterdam mr. P
J Drooglecvcr Fortuvn. deze tentoon
stelling geopend. Nadat het gezelschap
met belangstelling de expositie in oogen
schouw had genomen, begaf het zich per
autobus naar het stadhuis.
Tn de burgerzaal heeft de voorzitter
der Kamer van Koophandel den Fabric
ken voor Rotterdam een korte rede uit
gesproken.
IJMUIDEN, 1 Nov. Het wrak. dat
voor de pieren van IJmuiden drijft,
was Zondag door het heldere weer en
de vlakke zee duidelijk van het strand
af zichtbaar.
Inmiddels is in de buitenhaven van
IJmuiden nog een reddingsboei, ge
merkt Sch 179, aangespoeld, hetgeen
opnieuw als een bewijs kan worden be
schouwd. dat het wrak van den ver
misten Scheveningschen logger afkom
stig is.
Opvarenden van de loodsboot zijn-
Zondag met de jol naar het wrak ge
roeid. Zij hebben uit den boven water
uitstekenden mast een stuk net verwij
derd. Dit net was een deel van een ha
ringvleet. waaruit valt op te maken dat
de wrakstukken aan een baringloggcr
toebehooren. Dit is een aanwijzing te
meer voor het vermoeden, rlat men hier
met de overblijfselen van de Sch 179 te
doen moet hebben, aangezien dit vaar
tuig eveneens een haringlogger was.
Het bergen van de Sch. 68
De bergingsblazer „Meermin" van \V.
A. van der Tak's Bergingsbedrijf te
Rotterdam is in IJmuiden aangekomen
in verband met de opruiming van het
wrak van de Sch 68, dat dicht langs
liet vaarwater in de buitenhaven ligt.
Een voorloopig onderzoek is hedenmid
dag reeds ingesteld, waarna het vaar
tuig in het buiten-toeleidingskanaal
van de Zuidersluis werd vastgelegd.
Woonhuis en café geheel
uitgebrand
TEGELEN, 1 November. In den
nacht van Zaterdag op Zondag heeft te
Tegelen een hevige brand gewoed in
een café met woonhuis. Bij dezen brand
konden de bewoners zich slechts met
groote moeite redden. Om vier uur in
den ochtend ontdekte het dienstmeisje
van den caféhouder, den heer Peute,
eigenaar van het café „Buitenlust" te
Tegelen, dat in het huis brand was uit
gebroken. Zij waarschuwde onmiddel
lijk alle gezinsleden.
Dc eigenaar en drie kinderen kon
den zich onmiddellijk in veiligheid
brengen, doch mevrouw Peute, haar
moeder en het dienstmeisje konden
het huis niet meer langs den gewo
nen weg verlaten, omdat de trap
van de bovenverdieping, waar de
slaapkamers gelegen zijn naar bene
den in brand stond. De drie vrou
wen vluchtten naar een afdakje
vanwaar zij door te hulp geschoten
buren cn politie gered werden.
Het woonhuis en het café brandden
geheel uit. De in het zelfde huis gele
gen kapperszaak van den heer Hekkens
werd door liet vuur aangetast, doch kon
grootendeels behouden blijven. De oor
zaak van den brand is onbekend. De
schade wordt slechts gedeeltelijk door
verzekering gedekt.
Twee dooden op onbewaakten
overweg te Heiligerlee
Zaterdagmiddag te half drie heeft de
onbewaakte overweg bij Hciligerlei twee
slachtoffers geëischt. De trein, die on?
14.3* uit Winschoten naar Groningen
vertrekt cn daar tc 15.25 moest arrivee-
ren, heeft, toen hij te 14.41 Heiligerlee
passeerde, op den overweg daar tei
plaatse een truck met aanhangwagen
gegrepen. De auto werd 250 M. meege'
sh-urd en geheel versplinterd. De loco*
motief ontspoorde en kwam met da
voorste wielen naast de rails tc staan
De gebroeders A. en J Pinkster, beiden
uit Groningen, werden uit de truck ge/
slingerd en moeten op slag zijn gedood
Hun lijken zijn voorloopig naar hot zie
kenhuis te Winschoten overgebracht.
Doornat een andere locomotief uit
Winschoten moest worden gerequireerd*
had dr trein ruim een uur vertraging
De ontspoorde locomotief verspert een
der heide sporen, zoodat het verkeer
Groningen—Winschoten vice versa over
he' eene vrije spoor moet worden ge-
kid.
Met het opruimingswerk is terstond
aangevangen.
De burgemeester van Scheemda was
op de plaats des onheils ter onderzoek
aanwezig. Spoedig na het gebeurde ari-
riveerde ook het parket uit Groningen
UITVOER KIPPEN. EN EENDEN
EIEREN
's-GRAVENHAGE. 31 Oct. De Mi
nister van landbouw en visscherij heeft
de restituties welke gegeven worden bij
den uitvoer van kippen- cn eenden
eieren, mot ingang van 2 November 1936
vastgseteld op respectievelijk 0.85 en
f 0.50 per 100 stuks
GEWEIGERDE MEDEWERKING BIJ
LUCHTBESCHERMINGSOEFENING
Toen Vrijdagavond rnej da C. Boer-
ngc. predikante bij de Doopsgezinde
gemeente te St Anna Parochie, in ver
band met de luchtbeschermingsoefening
en de daaraan verhonden verduistering,
door den plaatselijken gemeente-veld
wachter verzocht werd een ganglamp,
•iie licht uitstraalde over den weg, uit
te draaien, weigerde zij daaraan we-
eens gewetensbezwaar gevolg te ge\en.
De veldwachter heeft daarop de lamp
afgedraaid en meegenomen.