CRITIEK OP DE REDE VANMUSSOLINI 4000 TAXI DIENST (1830 TEL. 1850 1093 DE NIEUWE STAATSLEENING BATAAFSCHE Laatste beroep op de kiezers Nic. Bovée LUYCX ABONNEMENTSPRIJS P" 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per PRIJS DER AOVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer Dinsdag 3 November 1936 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 35e Jaargang No. 108 De aangekondigde leening kan aantrekkelijk heeten Hongarije juicht eenstemmig de woorden van den Duce toe VERONTRUSTING TE PARIJS NI BESTELT TANKSCHEPEN Grootste order sinds jaren Vliegtuig neergestort Dit nummer bestaat uit 2 bladen EXEMPLAREN Betrouwbaarste- en Goed koopste adres Hoofdkantoor: Coornhertlaan 3 Weer verwachting 5 uur 1 min. STOFFEN- en MODEHUIS AMERSFÖ0R1SCH DAÖB1AB - week ''met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15. T"^ T A clke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor de Binnenland iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05 1 Ji N 11 I 1 helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Eewijsnummer extra f 0.05 Voor hen, die na de depreciatie van den gulden gevolg van het op 26 September jl. algekondigde goud-uit voerverbod een daling op de obliga- tiemarkt hadden verwacht, zal de he den aangekondigde staatsleening wel een groote verrassing vormen. Ten on rechte echter. De ontwikkeling van de obligatie-koersen na de her-opening van de beurs op 29 September leidde onver biddelijk naar een uitgifte als dc on derhavige. En wij twijfelen niet. of het is het eerste schaap, dat over den dam komt en dat door vele zal worden ge yolgd. Wat was immers de oorzaak van het ïeit, dat dc rente op de kapitaalmarkt in Nederland zooveel liooger was, dan in Engeland en Zweden, om van de Vereenigde Staten niet te spreken? Niet, dat er geen geld meer te beleggen •viel. Nederland is. ondanks dc groote crisis-verliezen, nog steeds een rijk land. Ook niet, dat hel geld elders in Nederland emplooi vond de industrie kon nergens kapitaal opnemen, de hy potheekmarkt lag de laatste maanden vrijwel stil. Ook niet ten slotte, dat het kapitaal elders een betere interest kon bedingen, want in de landen, die voor belegging in aanmerking kwamen, was de rentestandaard eerder lager. Het vvas trouwens niet zoo lang geleden dat in eind 1934 en begin 1935 vrij groote 3V2 leeningen door het beleggend pu bliek zij het dan ook aarzelend ;yverdcn opgenomen. De allcsovcrheerschende factor was, dat een deel van het. Nederlandsche pu bliek angst had voor de depreciatie, die nu een feit is geworden. En die angst maakte, dat men zijn spaargelden niet langer belegde in Nederlandsche obli gaties, doch in aandeelen en vooral in buitenlandsche meest Engclsohe en iAmcrikaansche effecten. Zelfs ging men er toe over, zijn bezit aan Nedcr landsche obligaties van de hand te (doen, wat een bij tijden gevoelige da ling van dc guldens-obligaties teweeg bracht. Door do depreciatie is dit alles als 0oor een loovenslag gewijzigd. De angst .voor de depreciatie heeft geen reden Van bestaan meer, het feit is er eenvou dig. Maar er is meer: Zij, die bun kapi- -taal geheet of gedeeltelijk in liet. bui tenland hebben belegd, zien de waarde in guldens uitgedrukt met ongeveer £5 6tijgen. Zij krijgen de neiging r,winst te nemen". Maar ook krijgen zij plotseling oog voor de bezwaren, die uit den aard der zaak ook aan een bui tenlandsche belegging kleven, en deze blijken voor velen plotseling grooter, !dan een belegging in het binnenland. In het kort gezegd: de aantrekkelijk heid van het bezit van vreemde valuta is verdwenen en de voordeelen van een belegging in Nederland springen weer in het oog. Het gevolg is geweest een overwel digende terugkeer van kapitaal uit den vreemde naar de Arnsterdamsche effec tenbeurs. De hausse der aandeden kunnen wij in dit verband laten rus ten. Ook de obligatiekoersen stegen sprongsgewijs. Eerst wierp men zich op de 4 Nederland en Nederlandsch-In- dié, die dicht boven den pari-koers werden vastgehouden door de reeds aanstonds opdoemende mogelijkheid van een conversie. Toen kwamen de pandbrieven aan de beurt, cn deze stuk ken. die een maand tevoren niemand wilde hebben voor ongeveer 90 zijn nu reeds een zoo geliefd beleggings object, dat eenige hypotheekbanken er toe konden overgaan hun 4'/2 -stuk ken ter converteering in 4 stukken aflosbaar te stellen. Industrieele obliga ties en preferente aandeelen gedeel telijk gelijk te stellen met obligaties ondergingen een overeenkomstige koers- ptijging. En intusschen bereikte de „oude schuld", de 2lh, 3 en 3Vs Ne derland een koerspeil, dat in tientallen jjaren niet is genoteerd. In dit licht bezien, wekt de nieuwe staatsleening geen verwondering, ueen, ligt zij, zooals wij reeds schreven, in den loop der ontwikkeling. Wel mag nog iets worden gezegd van het type dezer leening, sedert lang niet en misschien nooit voorgekomen in de lecningspolitiek van den Neder- landschen Staat. Wij mecnen, dat de regeering daarmede, een zeer gelukki ge greep heeft gedaan. In verband met de heden aan gekondigde uitgifte van een nieu we Staatsleening (men zie hier voor elders in dit blad) plaatsen wij hierbij een beschouwing over deze leening, geschreven door Dr. K. E. v. d. Mandele, directeur van het Amersfoortsche kantoor van dc Rottcrdamschc Bankver- ceniging. In de eerste plaats, dat men begint met een nieuwe leening. Er is veel vlottende schuld te consolideeren. Maar mislukt de leening onverhoopt wat wij nog niet gelooven dan is er nog niet veel verloren, want de te consoli deeren vlottende schuld kan thans nog steeds op voordeelige voorwaarden wor den ongergebraeht gevolg van de groote ruimte op de geldmarkt, die thans nauw samenhangt met die op de kapitaalmarkt. In de tweede plaats het rente-type. Er schijnt in Nederland een zekere te genzin te bestaan tegen VA leenin gen. Men heeft er nooit veel gehad, ook de staat niet. En de VA leeningen uit de jaren '34 en '35 waren óf klein, of ze slaagden slechts na veel moeite. De zcvenmijls-stap van 4 naar 3 lijkt ons dus psychologisch zeer geluk kig. In de derde plaats de koers van uit gifte cn de duur der leening. Het spreekt wel vanzelf, dat een 3 lee ning tegen pari nu nog geen kans heeft (in Zwitserland slaagde er één, die speciaal was bestemd voor defensie- doeleinden). Bovendien moest zij in overeenstemming zijn met de markt positie. En de (niet aflosbare) 3 N. W. S. staat thans op 95zoodat de nieuwe leening wat gunstiger moet zijn. Dit alles is bij de onderhavige emis sie keurig bereikt. Het netto rende ment ligt, doordat men eigenlijk maar f 957.50 stort en een mooie uit lotings kans heeft, dichter bij 3A dan bij 3 De kans van uitloting bestaat bij de „oude 3 niet. En ten slotte maakt de betrekkelijk korte looptijd van 20 jaar, dat de houders ieder jaar een mooie kans maken, hun stuk te zien uitloten, wat en vermeerdering van hun kapitaal met f 50.por obligatie van f 1000.beteekent. Ten slotte het tijdstip. Uit alles wat wij in het begin schreven blijkt, dat dit gunstig is. En de berichten, dat het egalisatiefonds in het eind van de vo rige week groote bedragen aan ponden kocht dat wil dus zeggen guldens afgaf, die weer om plaatsing vragen leggen hier nog eens bizonder don na druk op. Het Nederlandsche beleggende pu bliek denkt langzaam, maar nuchter. En wij gelooven dan ook, dat deze lee ning geen slechte kans maakt. Sleeds meer gaat men inzien, dat een lagere rente in den loop der ontwikkeling ligt en dat men er, zoo niet /andaag, dan toch morgen aan zal moeten. De doorslag zal dan komen van het argu ment, dat men op deze leening nog kan inschrijven tegen een aanlokkelij- ken koers. De volgende zal misschien, ja waarschijnlijk, duurder worden. Zelfs doemt in het verschiet de moge lijkheid van een nog lager rente-type. In Engeland, dat nog zooveel zwaar der in de schuld zit dan ons land, heb ben dc staatsleeningen bijna alle een rendement van minder dan 3 cn worden 3 gemeente-lecningen grif gekocht. De grens der mogelijkheden is dus nog lang niet bereikt. Maar ook al lijkt men niet zoo ver, de aangekondigde leening kan aan trekkelijk heeten en wij verwachten, dat de Rijksfondsen de door lien gega randeerde 50 millioen niet zullen be hoeven op te nemen omdat de inschrij vingen van het publiek de verwachte andere 50 millioen verre zullen over schrijden. K. E. VAN DER MANDELE. Amersfoort, November 1936. Vlce-admiraal Abriel, de nieuwe commandant van de Fransche Mid- dellandsche Zee-vloot, inspecteert bij de overname van bet commando te Toulon de officieren van het eskader. DE groote redevoering, die Mussolini op het Domplein te Milaan heeft gehouden, bevat verschillende punten, die in de Maandagavondbladen te Parijs en Boedapest onbillijk worden ges acht. De Duitsche pers daarentegen kan zich geheel met dc woors den van den Duce vereenigen. Ten aanzien van de principicele problemen betreffende de organisatie van den vrede, zegt het Ber» liner Tageblatt o. a., dat Mussolini hier een direct probleem gesteld heeft, dat in de eerstvolgende maanden reeds in krach» tige beweging moet komen. Men beschouwt deze rede tevens als een streep, die gezet wordt onder het na=oorlogssysteem van Ver» sailles en Genève. De Fransche pers is verontrust over de wijze, waarop de Duce de ontwapening, de collectieve veiligheid en den Volkenbond beschouwt. In Hongarije juicht men de rede een» stemmig toe. In regeeringskringen te Boekarest heeft de rede een pijnlijken indruk 'gemaakt. De spil BerlijnRome niet erg aanlokkelijk voor de groote mogendheden •AAR men volgens H Jlon- gaarsche Telegraaf Agentschap in welingelichte Hongaarsche kringen verklaart, juicht Hongarije eenstemmig de rede van Mussolini toe, en wel in het bijzonder dc pas sage betreffende Hongarije. Deze rede, aldus bedoelde kringen, is de logische uiting van het standpunt, dat Mussolini reeds jaren in de kwestie van Centraal-Europa heeft ingenomen Zonder twijfel heeft geen enkele buiten landsche staatsman nauwkeurig zijn standpunt bepaald ten gunste der ge rechtvaardigde eischen van Hongarije. De geheele rede van Mussolini dient de zaak van de politiek van den vrede, cn het is dan ook van bizonder belang, dat de Duce de verwezenlijking van de rechtvaardige verlangens van Honga rije als een der meest essentieele voor waarden van een werkelijke vredespo litiek beschouwt. „Het Wilsonsche Europa In de Duitsche bladen verschijnen thans ook beschouwingen, gewijd aan de door Mussolini uitgesproken rede voering. Ilet „Berliner Tageblatt" schrijft, dat Mussolini ten aanzien van de principieele problemen betreffende de organisatie van den vrede een direct probleem gesteld heeft, dat in de eerst volgende maanden reeds in krachtige beweging moet komen. Een nieuw Europa, zoo zou men dit thema ook kunnen noemen, een Europa, waarvan wij tot dusverre nog slechts een ge ringe voorstelling voor oogen hebben, maar dat wij hopen, tezamen met alle andere staten uit die „as" te ontwik kelen en onder eenigerlei „hegemonie"- fantasieën. De „Germania" ziet in deze rede een streep, die gezet wordt onder het naoorlogssystem van Versailles en Genève. De dynamiek der Ro- rneinsche politiek past niet in de vilten pantoffels van Genève, het revisionisme van naar boven stre vende landen is afgewend te wach ten op een echo uit de Geneefsche collectiviteit. Het is in de crises, die het door het bolsjewisme vergiftigde Europa schok ken, geruststellend te weten, dat Italië zoo duidelijk zijn weg voor zich ziet, duidelijker dan vele oude mogendhe den, die nog in de illusies en dwalin gen van het Wilsonsche Europa bevan gen zijn. Geen lust rond een andere as te draaien, zegt men in Parijs De Fransche pers critiseert eenstem mig de rede van Mussolini en men is verontrust over de wijze, waarop de Duce de collectieve veiligheid, de ont wapening en den volkenbond be schouwt. De „Ordre" schrijft, dat Mussolini te verstaan heeft gegeven, dat voor alle MUSSOLINI TE MILAAN. Toege juicht door een geestdriftige menig te doet de Duce staande in zijn auto, zijn intrede in dc stad. Voor een bedrag van circa elf a twaalf millioen volkeren van Europa slechts een weg open blijft, moreel en materieel bewa penen. De „Echo de Paris" schrijft ten aanzien van de woorden van Mussolini over de collectieve veiligheid, dat de Due© aanhanger is van de Duitsche theorie van localiseeren van de conflic ten. Verder vraagt het blad waarom Mussolini den volkenbond niet verlaat, als deze toch wat hem betreft kan ster ven. De woorden van den Duce over de regeling in de Middellandsche Zee noemt het blad bijna dreigend. In de „Populaire" schrijft Lerrous, dat Mussolini nog nooit zoo ver is ge gaan in zijn negatie van dc internatio nale wet en in het afstand doen van de grondbeginselen, welke vastgeworteld schenen in het wereld-geweten en zon der welke Europa teruggestooten kan worden in het barbarisme en den chaos. Deze rede maakt meer dan ooit noodig, dat een collectieve vredesorga nisatie wordt geschapen, het verheven doel van alle volkeren, die een alge meene ruïne van Europa willen voor komen. De „Petit Parisien" schrijft, dat dc spil BerlijnRome, waarom Musso lini de overige landen zou willen verzamelen, de groote mogendheden niet erg aanlokt Zij zijn van mee ning zelf spil genoeg te zijn en voe len geen lust rond een andere as te draaien. De „Oeuvre" schrijft, dat de wijze, waarop Mussolini den vrede voorstelt aan de wereld, herinnert aan die van l-Iitler. Men zou deze als volgt kunnen samenvatten: „Geef mij alles wat ik vraag en ik zal u met rust laten". Het oogenblik is thans voor de democrati sche landen Engeland cn Frankrijk ge komen om nauw samen te gaan en de kleinere staten door hun gemeenschap pelijke, vastberaden houding het ver trouwen te geven, dat men een weinig heeft verloren in de vredesorganisatie van Genève. Boekarest niet onver deeld gunstig De woorden van den Duce ten gunste van 't Hongaarsche revisionisme hebben in politieke en journalistieke kringen te Boekarest verontwaardiging gewekt. Hoewel men zich in regeeringskringen zeer terughoudend toont, verheelt men daar niet, dat de rede van Mussolini, volgende op de verzoenende verklarin gen, die te Praag zijn afgelegd jegens de ondertcckenaars van (ie protocollen van Rome, een pijnlijken indruk heeft gemaakt. De beroering is vooral groot in de rechtsche en uiterst-rechtsche kringen, die in het algemeen geneigd zijn, de fascistische politiek te steunen, en waar de woorden van Mussolini een ware consternatie hebben veroorzaakt. In Britsche kringen is men van mee ning, dat het eenige belang van Groot- Brittannië gelegen is in een handhaven van den status quo in de Middelland sche Zee. Een bilateraal, of zelfs mul tilateraal Middellandsche Zee-pact zal het bereiken van dit doel naar men meent niet begunstigen. Voorts wijst men er op, dat door Engeland reeds een soort defacto-erkenning van Abessyniê is gegeven, gezien de betrekkingen der Engelsche legatie in Addis Abeba met 'sjGRAVENHAGE, 3 Nov. Naar ons ter oore komt heeft de Koninklijke Shell dezer dagen bij verschillende Nederlandsche scheepswer» ven wederom een groote or» der geplaatst voor den aan» bouw van tankschepen. Deze order zou opdracht bevatten tot den bouw van acht sche» pen. In verband met dit bericht hebben wij ons tot de directie van de Koninklijke gewend, die ons bevestigde, dat dc B n- taafsche Petroleum Maat- «chappij een order van acht tank schepen bij Nederlandsche werven heeft geplaatst. Besteld zijn bij; Wilton-Fcyenoord 1 tanksehip van 12000 ton en 1 tankschip van 0000 Ion. N'ederl. Scheepsbomv-Mij. 1 tankschip van 12000 ton cn 1 tankschip van 9000 ton. Maatschappij Dc Schelde 1 tankschip van 12000 ton. Botterdamschc Droogdokmaatschappij 1 tankschip van 12000 ton. N'ederl. Dok-Maatschappij 1 tankschip van 9000 ton. Fa. van der Giesen 1 (ankschip van 9000 ton. Deze order is een van de groot» ste en een van de belangrijkste welke de Nederlandsche scheeps, werven ooit hebben ontvangen Naar ons werd verzekerd is met deze opdracht gemoeid een be» drag van circa elf twaalf m i II i o e n gulden. Het spreekt wel vanzelf, dat deze order aan duizenden handen een geruimen tijd werk zal geven en daarom in de kringen van dc scheepsbouwers met groote vreug de is begroet en als een zegen voor de Nederlandsche werven en industrie wordt beschouwd. Naar wij verder vernemen zullen de motoren van dc tankschepen worden gebouwd door Werkspoor te Amster dam, behalve die van de heide sche pen, welke bij Wilton-Fijcnoord op sta pel zullen worden gezet. Deze zullen n.l. op deze werf zelf worden vervaar digd. NEW YORK, 3 Nov. (Reuter). Roo sevelt en Landon hebben gisteravond de verkiezingscampagne gesloten door elk vijftien minuten voor de radio te spreken. Beiden spraken van hun wo ning uit. Roosevelt zeide o.a.: jStemt zonder bitterheid en haat, al leen met het verlangen het welzijn en den voorspoed van de Vereenigde Sta ten te vermeerderen In enkele dee- len der wereld schijnt de democratie onder te gaan in een vloedgolf. Vrien den, hier hebben wc vertrouwen in do democratie". Landon verklaarde o.m.: „Stemt, als kiezers, die geen enkele autoriteit er kennen behalve hun geweten De wereld heeft een vrij Amerika noodig. wij zullen het wereldfront der demo cratie verdedigen". NICE, 2 Nov. (Reuter). Een parti culier vliegtuig, bestuurd door een Engelschman, en waarin voorts een Fransch passagier gezeten was, is bij de monding van den Var neer gestort. De beide inzittenden wer den op slag gedood. algemeen van opinie, dat de rede van Mussolini hoofdzakelijk voor binnen- landsch gebruik bestemd was. Het lijkt weinig waarschijnlijk, dat de rede aan leiding zal geven tot diplomatieke ont wikkelingen, voor zoover Engeland aangaat, betreffende de Middellandsche maarschalk Graziani. Ten slotte is men Zee. DIT BLAD HEEFT EEN DAGE LIJK SCHE GECONTROLEERDE OPLAAG VAN AANGESLOTEN BI) HET BUREAU VOOR PUBL/CITEITSWAARDE TOURNOOIVELD 4 DEN HAAG op andere pagina's BINNENLAND Plannen van de K.L.M. in de West. Vijf jaar Indiëvluchten. (Tweede Blad, pag. 2). Rumoerige avond te Breda. (Tweede Blad, pag. Medegedeeld door het Kon Ned. Met. Instituut te De Bilt. Matige Westelijke tot Zuidwes telijke wind, zwaar bewolkt met tijdelijke opklaring, aan vankelijk kans op regen en zachter. Hoogste barometerstand 765.8 te München. Laagste barometerstand: 735.6 te Vardö. STORM WAARSCHUWINGSDIENST Geseind 3 Nov. te 9.05 uur van Delf zijl tot Hoek van Holland „attenticsein neer". Buiteniandsch Weeroverzicht (Medegedeeld door het K.N.M.I. te Dc Bilt). In het Noorden blijven zich diepe de pressies bewegen, die in Noord-Scandi- dinavië kreeg versterking, een diepe secundaire trok over Schotland naar de Noorsche kust, een volgende daling nadert hij IJsland. De hooge drukking trok zich uit de golf van Biscaye terug, in Midden-Europa vormde zich hooge drukking. Tn Engeland valt regen. Ter- land en Schotland hebben tijdelijke opklaring bij matigen Westelijken tot Noord-Westelijken wind. Aan de Noor sche kust stormt het uit Zuidwest cn valt regen, in het Noorden valt sneeuw hij krachtigen Westelijken wind. Zwe den heeft zwakken wind met betrok ken lucht na matige vorst in het bin nenland. Duitschland heeft in het Oos ten eenige zonneschijn met in het Wes ten en Zuiden mist of betrokken lucht. Frankrijk heeft grootendecls windstilte met betrokken lucht in het Noorden en lichte vorst in het Zuiden, die overdag voor de zon zal wijken. Na eenige regen is hier te lande korte opklaring te wachten, waarna waar schijnlijk weer krimpende en toene mende wind zal volgen. LANGESTRAAT 49 TEL. 190 ONZE KOUSEN. EN HANDSCHOENENVOORRAAD, die nog steeds voor oude prijs wordt verkocht, mindert snel. Haast U dus.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1936 | | pagina 1