DE LEYTAX
Grootsche zege van
Roosevelt
NATURALISATIE VAN
PRINS BERNHARD
4000
BEDREIGDE
VREDE
Plet Prinselijk
voor groote afstanden
DE EEMLANDEü
Gelukwensch
van Landon
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week 'met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewi.snummef
Woensdag 4 November 1936
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
35e Jaargang No. 109
Het gaat den democraten evenzeer
voor den wind in Huis van
Afgevaardigden als Senaat
Overwinningen behaald
in staten, die als
republikeinsch
golden
Piet wetsontwerp ingediend
WETSONTWERP
INGEDIEND
LAGERHUIS
BALDWIN AAN
HET WOORD
HANDEL GUNSTIG
DE STAPPEN VAN
ENGELAND TE
BERLIJN
Oit nummer bestaat uit 2 bladen
EXEMPLAREN
Tel. 1788 Tel. 1788
Tel. 1788 Tel. 1788
op amdere pagiraa's
Weerverwachting
4 uur 54 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
LUYÜX
Verkoopsters gevraagd
AME1RSFOORTSCH DAGBLAD
elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Eewijsnummer extra f 0.05
J N Amerika heeft zooals dat heet een politieke
aardverschuiving plaats gehad, die overal ter wereld
de aandacht heeft getrokken, daar zelfs sterke repu-
blikeinsche bolwerken gisteren op den met spanning
tegemoet gezienen verkiezingsdag zijn bezweken,
zoodat de democraten hun toch reeds aanzienlijke
macht nog meer hebben kunnen versterken.
Sneeuw, regen en storm, die Election Day ook tot
een atmosferisch bewogen dag maakten, vormden
voor de kiezers echter geenszins een beletsel in groote
scharen naar de verkiezingslokalen op te trekken en
mede te bepalen hoe Amerika in het volgende
tijdvak van vier jaren zal worden bestuurd.
DE verkiezingen in de Ver.
eenigde Staten hebben een
Uiterst verrassend karakter ge»
dragen. Wel werd van vele zijden
[voorspeld, dat Roosevelt, de te»
genwoordige staatspresident, een
goede kans had herkozen te wors
den, doch dat het hem zoo zou
meeloopen, als thans geschied is,
had stellig niemand verwacht.
Landon
Reeds hedenochtend te vijf uur
Greenwichtijd kreeg men den in»
druk, dat Roosevelt, die vooral
den laatsten tijd heftig werd be»
streden door het Hearstblad,
New York American, herkozen
zal worden met een meerderheid,
grooter dan die, welke hij behaal»
de bij de verkiezingen in 1932.
Zelfs in den staat Connecticut,
'dat als republikeinsch bolwerk
werd beschouwd, heeft Roosevelt
een groote meerderheid verwor»
ven.
Roosevelt heeft heden in Hyde
Park het woord gevoerd tot eeni»
ge duizenden personen. Hij zeide
o.a.:
Voor zoover de uitslag van de
Verkiezingen op het oogenblik
bekend is, schijn ik één van de
grootste overwinningen te beha»
len, welke de Vereenigde Staten
ooit hebben gekend.
Hedenochtend half vijf Greenwich-
'tijd schenen de democraten bovendien
een sterke meerderheid in het Huis
van Afgevaardigden en Senaat te be
halen Van de 36 zetels in den Senaat
behaalden de democraten 10 en de re
publikeinen 1. Van de 332 zetels van
het Huis van Afgevaardigden behaal
den de democraten tot nu toe SO en de
republikeinen 2.
De verslagen candidaat der republi
keinen, Landon, heeft zijn tegenstander
Roosevelt
een telegram gezonden, waarin hij
zegt: „Het volk heeft gesproken. Alle
Amerikanen zullen de uitspraak aan
vaarden en zullen samenwerken voor
een gemeenschappelijke zaak en het
welzijn van het land. Dit is overeen
komstig den democratischen geest.
Ontvang mijn hartelijke gelukwen-
schen".
Democratische meen
derheid in den Senaat
Voor zoover hedenochtend 6 uur
Greenwichtijd bekend was, behaalden
de democraten in den senaat 11 zete's,
welke, gevoegd bij de 47 zetels, welke
zij reeds hebben, hun een meerderheid
heid geven van 58 zetels, van dc 98 ze
tels, welke dit bestuurslichaam in to
taal telt. Voor het huis van afgevaar
digden kozen de democraten tot nu toe
101 vertegenwoordigers en de republi
keinen 7.
Bij de gouverneursverkiezingen be
haalden de democraten in 21 districten
de overwinning en de 'republikeinen
in 10.
Ingediend
is een wets»
ontwerp tot
goedkeuring
van het hu»
welijk van
Hare Ko»
ninklijke
Hoogheid
Prinses Ju»
liana en re»
geling van
de toelating
van getuigen
bij de vol»
trekking van
dit huwelijk,
alsmede van
eenige ge»
volgen van deze echtverbinte»
nis.
De memorie van toelichting
hierbij luidt als volgt
Het ligt in de bedoeling van
Hare Koninklijke Hoogheid
Prinses Juliana weldra gevolg
te geven aan het voornemen,
met Zijne Doorluchtige Hoog»
heid Prins Bernhard Leopold
Frederik Everhard Julius Coert
Karei Godfried Pieter van
Lippe=Biesterfeld in het hu»
welijk te treden. Alvorens
deze echtverbintenis gesloten
wordt, behoort met het oog op
arikcl 17 der Grondwet, hier»
toe bij de wet toestemming te
worden verleend.
Artikel 1 der tegenwoordige
wetsvoordracht strekt om aan
het aangehaalde grondwetsar»
tikel te voldoen.
Ingevolge artikel 2 blijven
buiten toepassing de bepalin»
gen van de artikelen 20 en 131
van het Bur»
gerlijk Wets
boek, krach»
tens welke 't
aantal huwes
lijksgetuigen
tot ten hoog»
ste vier is
beperkt en
buiten het
Koninkrijk
gevestigde
personen
niet als ge»
tuigen wor»
den toege»
laten.
Artikel 3
verleent ten
aanzien van naamsverandering
of naamsbijvoeging, welke de
Koningin ten behoeve van den
Prins of van de kinderen, die
uit het huwelijk geboren
mochten worden, zou willen
toestaan, vrijstelling van de hij
artikel 64 van het Burgerlijk
Wetboek voorgeschreven open»
baarmaking.
Artikel 4 luidt:
Overal waar in wettelijke
voorschriften de uitdrukking
„lid van het Koninklijk Huis",
„leden van het Koninklijk
Huis", „Prinsen van Ons
Huis", „Prinsen van het Ko»
ninklijk geslacht", of „de
Vorsten van Ons Huis" voor»
komt, zal daaronder mede be»
grepen ziin Zijne Doorluchtige
Hoogheid.
Deze wet treedt in werking
met inaaDtf van den dag na
dien harer afkondiging.
New York viert feest
Roosevelt heeft Landon het volgende
telegram gezonden:
„Ik vertrouw, dat alle Amerikanen
zich aaneen zuilen sluiten voor het al
gemeen welzijn."
In alle dccien van New-York werd
dc overwinning van Roosevelt tot laat
in den nacht gevierd.
Voor het gebouw van de New-York
Times stond meer dan een millioen
personen te wachten op de verkiezings
uitslagen; incidenten deden zich hier
niet voor.
Roosevelt trok zich te half twee te
rug in zijn huis in Hydepark. Zijn ver
kiezing stond toen reeds vast.
Senator Borah herkozen
De republikcinsche senator Borah
werd in den staat Idaho met groole
meerderheid voor de zesde maal tot se
nator gekozen.
Arrestaties
Te New-Orleans (Louisiana) hebben
gisteren verkiezingsrelltjes plaats ge
had, welke geleid hebben tot de arres
tatie van Gerald Smith, den leider van
de „verdeelden-rijkdom" beweging, als
mede vier zijner aanhangers, wegens
verstoring van de openbare orde.
Ingediend is een wetsontwerp
tot naturalisatie van Zijne Door*
luchige Hoogheid Prins Bernhard
Leopold Frederik Everhard Julius
Coert Karei Godfried Pieter van
Lippe*Biesterfeld en regeling van
eenige gevolgen dier natural^
satie.
Dc Memorie van Toelichting tot dit
wetsontwerp luidt als volgt:
Zal do voorgenomen echtverbintenis
van Prinses Juliana voor' Hare Konink
lijke Hoogheid niet verlies van het
Nederlanderschap ten gevolge hebben,
dan dient Zijne Doorluchtige Hoogheid
Prins Bernhard voor do voltrekking
van het huwelijk als Nederlander te
worden genaturaliseerd.
Alzoo hebben redenen van staatsbe
lang geleid tot de indiening van het
hierbij aangeboden ontwerp van wet.
hetwelk tevens gevolg geeft aan den
door den Prins uifgedrukten wensch,
ook rechtens tot dc Nederlandsche ge
meenschap te behooren.
Door de voorgestelde naturalisatie zal
Prins Bernhard
ingevolge paragraaf 25 van de Duitsche
nationaliteitswet voor Zijne Doorluch
tige Hoogheid het huidig staatsburger
schap verloren gaan.
Art. 2 luidende „Zijne Doorluchtige
Hoogheid is, van het oogenblik waarop
Hoogstdezelve de hoedanigheid van
Nederlander verkrijgt, ingezetene van
het rijk", wordt voorgesteld op grond
van de overweging, dat de gemaal der
Prinses niet, zij het ook tijdelijk, van
het ingezetenschap van het Rijk ver
stoken mag zijn.
Art. 3 luidt als volgt: „Op het aan
deze wet ontleende Nederlanderschap
is, staande het huwelijk tusschen onze
beminde dochter en Zijne Doorluchtige
Hoogheid, artikel 7 der wet van 12
December 1892 (Staatsblad nr. 268) op
het Nederlanderschap en het ingezeten
schap. laatstelijk gewijzigd bij de wet
van 29 November 1935 (Staatsblad nr.
685), niet van toepassing.
Dit Nederlanderschap wordt na ont
binding van het huwelijk verloren, zoo
wel ingevolge het bepaalde bij art. 7
voormeld, als indien Zijne Doorluchtige
Hoogheid den wil om den Slaat van
Nederlander niet langer Ie behouden,
schriftelijk te kennen geeft aan Onzen
Minister van Justitie, die daarvan on
middellijk aankondiging doet in de Ne
derlandsche Staatscourant.
Verlies van het Nederlanderschap
door Zijne Doorluchtige Hoogheid is op
den staat van de uit dit huwelijk ge
boren kinderen niet van invloed.
Het eerste lid van art. 3 is dienstig,
omdat het staatsbelang waarmede deze
naturalisatie is verknocht, tevens
vraagt, dat staande huwelijk het Neder
landerschap door den gemaal der ver
moedelijke erfgenaam van de Kroon
niet kan worden verloren.
Na ontbinding van het huwelijk zal
ingevolge het tweede lid van art. 3 het
Nederlanderschap ook verloren kunnen
worden door eene schriftelijke kennis
geving aan het hoofd van het departe
ment, dat meer in het bijzonder is be
last met de uitvoering der wet op het
Nederlanderschap en het ingezeten
schap.
In het staatsbelang wordt ook be
paald, dat eventueel verlies van den
staat van Nederlander door Zijne Door
luchtige Hoogheid na ontbinding des
huwelijks niet hcinvloedt het Nederlan
derschap van hen, die tot den troon
kunnen worden geroepen.
Deze wet treedt in werking met
ingang van den dag na dien harer af
kondiging.
De ministerpresident zal geen
partij»intimidatie dulden
LONDEN, 3 November. (Reuter).
In het Lagerhuis heeft Baldwin
medegedeeld, dat de zitting van
Donderdag a.s. gewijd zou zijn aan
buitenlandsche zaken in zoo breed
mogelijk opzicht. Voorts verklaarde
Baldwin, dat binnenkort gelegen
heid zou worden gegeven tot be
spreking van het Engelsch-Egyp-
tisch verdrag, nog voor dit zou wor
den geratificeerd.
Ten aanzien van Palestina zcidc
Baldwin, met nadruk, dat de Konink
lijke commissie krachtig en onpartijdig
was en voor de inlichting van de
vreemde landen een volkomen onaf
hankelijk. niet door de Britsohe rcgce-
ring gecontroleerd lichaam vormde, dat
vrij was rapport uit te brengen in den
zin, dien zij passend zou achten.
Sprekende over den handel, zeide
Baldwin, dat de invoeren in het derde
kwartaal met een belangrijk percen
tage gestegen waren boven die van de
overeenkomstige periode van het vori
ge jaar, voor do exporten kan hetzelfde
geconstateerd worden, al is hier hot
stijgingspercenlago iet6 minder.
Verbetering invoeren
en export
Het verheugt mij, aldus spr., te den
ken, dat de vooruitzichten voor den
handel gunstig zijn. Een verbetering
van de exporten van dit land kan ech
ter niet worden verwacht, aangezien
het hier gaat om internationalen han
del en, ofschoon ik persoonlijk geen
directe perspectieven zie betreffende
een toestemming der wereld tot het ne
men van maatregelen, die in dit opzicht-
behulpzaam zouden zijn, moeten wij
voortgaan en doen wat wij kunnen,
gelijk wij dit doen voor dc zaak van
den vrede, in de hoop. dat de wijsheid
in de wereld do overhand zal krijgen.
Openbare orde
Voortgaande maakte spr. een toe
speling op do wet op de openbare
orde, zeggende, dat het hier gaat
om een dringende en belangrijke
kwestie. De stabiliteit van de re
geering is afhankelijk van de vrij
heid van critiek en politieke be
sprekingen, maar de verdraagzaam
heid moet wederkeerig zijn.
Wij zullen nooit ook maar de
geringste partij-intimidatie dulden.
Wij gelooven, dat onze voorelellen
den moed zeer zullen verminderen tot
een herhaling van de kort geleden
voorgevallen incidenten.
De toespelingen op het Brits
sche rijk hebben een slechten
indruk gemaakt te
Londen
LONDEN, 3 November (Havas). De
gisteren door den Engelschen ambassa
deur in de Willi el m6t rasse gedane stap
pen in verband met de kort geleden
door Gocring en Goebbels uitgesproken
redevoeringen, zijn begeleid gegaan
door opmerkingen van gelijke strek
king tegenover den Duitschen ambas
sadeur, te Londen, von Ribbentrop
De minister van buitenlandsche za
ken heeft te dien einde von Ribbentrop
bij zich ontboden cn hem op de hoogte
gesteld van de t-e Berlijn gedane dé
marches
Men meent te welen, dat de mi
nister tijdens het onderhoud den
nadruk heeft gelegd op de critiek.
die. genoemde redevoeringen te
Londen hebben gewekt en od het
betreurenswaardige karakter van
dergelijke interventies.
Vanavond heeft men hier den indruk,
dat de te Berlijn gedane stap zeer
krachtig is geweest.
De Engelsche ambassadeur, zou. den
nadruk leggende op den slechten in
druk. die te Londen gewekt is door de
toespelingen op het Britsche Rijk. te
vens de aandacht van de Wilhelm-
strasse gericht hebben op de broosheid
der fundeeringen van de te pas ge
brachte argumentatie, met name in de
redevoering van Goering. teven6 zou hij
er op gewezen hebben, hoe onrecht
vaardig en onjuist het is Engeland
verwijten te doen betreffende de finan
cieele moeilijkheden van Duitschland.
die aan essentieel binnenlandsche fac
toren te wijten zijn.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJK-
SCHE GECONTROLEERDE
OPLAAG VAN
AANGESLOTEN BI) HET BUREAU
VOOR PUB LICITEIT SWAA RDE
TOURNOOIVELD 4 - DEN HAAG
PASSAGIERS VERZEKERD.
STADSNIEUWS
Geschiedenis van den hoogen wal-
muur. (Tweede Blad, pag. 1).
Grafiek in „Sierkunst."
(Tweede Blad, pag. 1).
Voorloopig programma Oranje-Comité
1936. (Tweede Blad, pag. 1).
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te do Bilt.
Dc verwachting: Zwakke tot
matige zuidwestelijke tot zui
delijke wind. Nevelig, tot zwaar
bewolkt, aanvankelijk weinig
of geen neerslag. Weinig ver
andering in temperatuur.
Hoogste barometerstand 766.3
München.
Laagste liarometerstand 739.0 'Vardö.
LANGESTRAAT 49
TEL. 190
voor verschillende afdeelingen
voor direct en later.
Scherpe kritiek der liberalen
op de Britsche regee»
ringspolitiek
In het Engelsche Lagerhuis verklaar
de gisteren dc leider der liberalen, sir
Archibald Sinclair, zeer groote belang
stelling en ernstige bezorgdheid te heb-
ben ontmoet bij de leden van alle par
tijen t.a.v. den internationalen toestand.
Spr. achtte twee dagen noodig voor do
beschouwingen over de buitenlandsche
aangelegenheden Ilij wees op het feit,
dat, terwijl een jaar gëleden vijftig na
ties Groot-Briltannië volgden in zijn
verzet tegen de agressie, de regeering
thans niet in staat is v li f naties bijeen
te brengen in een conferentie lot be
houd van den vrede in West-Europa.
Het land, zoo zeide hij, is blootgesleld
aan de bedreigingen van buitenlandsche
staatslieden. I-Iij weet dit aan de zwak
heid der regeeringspolitiek.
EEN TURKSCHE OPDRACHT?
ISTANBOEL, 3 November (Reuter).
In de Turksche pers wordt medege
deeld, dat een Nederlandsche mis
sie naar Ankara zal komen om voor te
stellen havens en kaden te bouwen, te
gen betaling in nalura.
Verder wordt medegedeeld, dat dr.
Schacht binnenkort naar Ankara zal
komen om Ie spreken over deelnemen
van de Duitsche industrie aan het Turk
sche vijfjaarplan.