AMER SFGGRTStfi DAGBLAD
TAXI DIENST
DE LEYTAX
VALEWINK
IIISTYL
II
DE EEMLANDEU
EEN WENDING IN DEN
STRIJD?
Tledionacd
hjuu)sLijA&-
qsL&xJt&nk
MILITAIRE
Nic. Bovée
1830
TEL. 1850
1093
4000 EXEMPLAREN
Fa. DUIM BURGER
voor groote afstanden
e
LUYCX
GARAGE
Zaterdag 14 November 1936 Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
35e Jaargang No. 118
De regeeringstroepen hebben een
tegenaanval ondernomen
LUCHTGEVECHTEN
BOVEN MADRID
BEZETTING VAN
ETHIOPIE
CIANO'S BEZOEK
aan Boedapest
UCCES
Tuin
ZOEKT GIJ
G. BROUWER
SAMENWERKING
Betrouwbaarste- en Goed
koopste adres
Hoofdkantoor: Coornhertlaan 3
Medische Hulp
Tel. 1788 Tel. 1788
Tel. 1788 Tel. 1788
4 uur 39 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
HANDSCHOENEN
DAG EN NACHT
staan wij tot Uwe
beschikking
Muurhuizen 40 Iel. 454
Het merk van onze prima gekleede tricot modellen,
waarvan wii den alleenverkoon hebben
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland iranco per posf per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN ;an i—4 rc8«,s 1 U05 met inbegrip van een Lew snummtf
elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f C.05
ISTERMORGEN om half negen zijn bij een hevig
luchtgevecht boven Ma drid zes vliegtuigen der rechts
schen neergeschoten.
Het officieele communiqué van den verdedigingsraad
meldt, dat de regeeringstroepen een offensief hebben onts
ketend. De troepen zijn opgerukt en met den tegenstander
slaags geraakt.
Het ministerie van oorlog heeft gisteravond om half
tien het volgende officieele communiqué gepubliceerd:
De regeeringstroepen zijn tot het offensief overgegaan
aan het front van Madrid: op den rechtervleugel hebben
zij alle doelen, welke zij zich gesteld hadden, bereikt.
De tegenstanders probeerden vergeefs dezen aanval
tot staan te brengen.
Generaal Miaja, de bevelhebber der verdedigers van
Madrid, heeft den troepen, die belast ziin met de verdedi»
ging der hoofdstad, per radio laten mededeelcn, dat zij met
energie moeten aanvallen. Hij voegde daaraan toe, dat de
hoofdstad zich onder geen beding mag overgeven.
ZES VLIEGTUIGEN
VERNIELD
Del Vayo uit zijn voldoening
over het verloop van de
gevechten
Tegenslagen voor Franco
T^E dag van gisteren is een
van de moeilijkste geweest,
die nog voorgekomen zijn, sedert
de rechtschen voor de poorten
van de hoofdstad zijn aangeland.
Tn den loop van den nacht slaag*
den de loyale troepen er in vier
kilometers op te rukken in den
sector van Estremadura. Tijdens
een aanval in het Zuidelijke deel
van de buitenwijk Lausera wisten
de regeeringstroepen verder ecni*
ge kanonnen op de rechtschen
buit te maken.
Omtrent het luchtgevecht, dat giste
renmorgen boven de Spaansche hoofd
stad is gevoerd meldt Ilavas tiet vol
gen-Ie*
Tegen 8 uur verscheen een tiental
vliegtuigen der rechtschen hoven de
stad. die op groote hoogte vlogen, ten
einde te ontkomen aan het vuur der
mitrailleur en lucht-afweerkanonnen
Daarop stegen 15 vliegtuigen der re
peering op. die den viiand tot een ge
vecht dwongen. Tijdens hef luchtge
vecht, dat zich daarop ontspon, ge
bruikten zoowel de nationalisten els
de regeeringsaanbangers al bun tceh
niscbe vaardigheid en verrichten zij
tal van acrobatische toeren om aan het
vuur der mitrailleurs te ontsnannen:
snelle duikvluchten loodrechte stiiein
pen en snelle steile wendingen, alles
uitgevoerd met een ontzaglijke snel
heid cn op een hoogte, varieerende van
2.000 tot 4.000 Meter. "Beneden in de
straten volgden duizenden personen in
angstige spanning dit schouwspel 7.ii
zagen hoe een tweetal vliegtuigen der
rechtschen werden neergeschoten, waar
na deze zich verwilderden om erhtcr
onmiddellijk door de regeeringsvlieders
te worden ingehaald Een derde vlieg
tuig der rechtschen ctorifp daaron lood
récht naar heneden TTet verdere ver
loop van dit ge\eeht sneeldp zirli hui
ten de stad af pn was niet moer te
volgen. Om 0 uur deelde hef romitó
van verdediging pehter mede dnt 0
viiandeliike vliegtuigen waren neerge
schoten. ferwiil de reeeerino-sèscadnl
les geen enkel vliegtuig hadden verlo
rèn.
Naar Reuter verneemt, heeft
'de Spaansche minister van bui*
tcnlandsche zaken. Del Vayo in
een telefoongesprek met T.onden
bevestigd, dat de regeeringstroe.
pen aan het Madrileensche front
een groot tegenoffensief hebben
ingezet. Hij constateerde met voh
doening, dat de zaken een keer
hebben genomen.
De verdedigingsraad van Madrid deel
de gistermiddag mede. dat de recht
schen niettegenstaande den regen aan
het front van Madrid verscheidene aan
vallen deden. Zij werden evenwel over
al afgeslagen. De regeeringstroepen
deden tegen-aanvallen.
Tegen het vallen van den nacht vie
len twee bataljons regulares en een
bataillon van het vreemdelingenlegioen
aan. in den sector Racabanchel. De
aanval werd gesteund door een esca-
dron van zeven pantserwagens.
De aanval werd door de regeerings
troepen afgeslagen en een der pantser
wagens werd vernield.
Geen zilvergeld meer?
Radio Sevilla deelde mede, dat van
de 15e cn lSe divisie niets nieuws was
te melden. De 17c divisie, aan het front
voor Madrid, ging voort met het zui
veren van het terrein.
In Andalusië werd een aanval van
de regeeringstroepen on Alazquez afge
slagen. de aanvallers loden zware ver
liezen..
Do troeppn van generaal Mola maak
ten bij El Escorial een aantal gevange
nen.
Tc Burgos werd het gerucht ver
spreid. dat zilvergeld waardeloos zou
worden. De Junta der opstandelingen
heeft thans een decreet uitgevaardigd,
waarin dit gerucht wordt tegengespro
ken en ieder, die zilver wil uitvoeren
of weigert het in omloop te brengen
wordt bedreigd met een boete van
5000 tot 50.000 peseta.
De luchthavens
Te Londen zijn de luchtvaart-at tn
diés van de landen, welke zifting heb
ben in de sub-commissie van de non
interventie-commissie bijeengekomen
op het Foreign Office om te spreken
o\er de mogelijkheden het controle-
svsteem in Spanje uit te breiden tot
de vliegvelden in dit land.
Dit is het voornaamste punt dat nog
niet geregeld is. Het andere punt. dat
nog niet geregeld is. is de betaling
van de leden van de controle-commis
sie.
Zoodra de algemeene toestemming is
ontvangen, zal het plan aan beide par
tijen in Spanje worden voorgelegd. De
leden van do controle-commissie zullen
naar men gelooft geen diplomatieke
immuniteit genieten, aangezien men
van mcening is. dat dit de erkenning
van de regeering Franro zou insluiten,
dorh zij zullen een bijzondere positie
bekleeden en speciale voorrechten heb
hen. waarvan wel de voornaamste is.
dat zii buiten censuur met elkaar en
met Londen in contact zullen kunnen
treden.
Gevangenen vrijgelaten
Twee passagiers van de Galerna. het
Spaansche schip, dat in den nacht van
15 October door de opstandelingen in
beslag werd genomen, zijn vrijgelaten.
Zij verklaarden, dat de vrouwen cn
kinderen, die Iegelijk met hen op het
schip gevangen waren genomen en
sedert dien te San Sebastian gevangen
werden gehouden, eveneens ziin vrij
gelaten.
Omtrent het lot van de bemanning
en de mannen, die dienst wilden ne
men hij de regeeringstroepen. is niets
bekend.
Tegenslagen voor de
rechtschen
Een lid van het hoogere perso
neel der Bio Tinto-mijnen in Zuid-
Spanje heeft Reuter medegedeeld,
dat meer dan 1500 communistische
mijnwerkers, onder wie een hon
derdtal vrouwen, zijn gefusilleerd
bij de zuiveringsactie, door de
rechtschen georganiseerd, nadat zij
de mijnen hadden bezet.
De executies geschiedden vaak in
het openbaar, in het bijzijn van leder,
van hot mijnpersoneel.
Sedert vijf dagen wordt aan het
front bij Estapo en Malaga verbitterd
gevochten en volgens hier ontvangen
berichten hebben de rechtschen zich
moeten terugtrekken. Gewonde nalio-
nalisten. die verpleegd worden in bet
ziekenhuis te San Roepie, hebben ver
klaard. dat de militietroepen thans be
schikken over veel veldgeschut, gra
naten en allerhande wapenen van bui
tenlandsch fabricaat.
Aan beide zijden zouden de verliezen
zeer zwaar zijn de kruiser Almiranto
Servera blijft Marokkaansche trocnen
en munitie van Ceuta naar Aleeciras
overbrengen deze troenen worden naar
Madrid gedirigeerd. Volgens een offi
cier der rechtschen heeft Franco een
versterking van 20 000 man noodie om.
Madrid te kunnen npmen. Tn de laat
ste zes dagen zijn reeds 10000 man-
schannen uit Ceuta aansrekomon.
LONDEN. 13 November. (A.N.P.) -
Nu de betrekkingen tusschcn Engeland
en Italië verbeterd zijn. hoopt. Italië
zoo spoedig mogelijk geheel Abessvniö
in bezit te kunnen nemen, aldus meldt
de Dailv Telegraph uit Rome Alen is
van mcening dat. wanneer dit een
maal geschied is. Engeland. Frankrijk
en de Vereenigde Staten niet langer
zullen aarzelen om de souvereinitcit
van Ilalië over dit land te erkennen.
Maarschalk Graziani. de onder-ko
ning cn opperbevelhebber, heeft een
plan opgesteld voor de bezetting van
alle gebieden, die nog onder het be
wind der stamhoofden slaan De regen
tijd is geëindigd en hii is thans bezig
mef de uitvoering van ziin plan.
Te Addis Abeba verklaart men. dat
onder de inheemsche bevolking in het
Noorden orde en rust heerscht.
BOEDAPEST. 13 November (Slefani)
De Ttaliaansche gezant Ie Roedanpst
en graaf Teleki nis vertegenwoordiger
van den T-Iongaar«ehen minister van
huitenlanrlsehp zaken ziin den Tlaliann-
srhen minister van huitenlandcdie
•73ken C.iano. fnt het erencstatinn TTe
"vrshnlnm teeemopl cprpi^d De dis
'rirtsnrefeef begaf zich in den trein om
Hnno uit nnam van het T-Toncanrsehe
volk hartelijk |p hperoelen
r.ehppl Rnedanesf is ter eere van d™
Ttnljaansehen cast met Ttalïaansche én
Honcnarsehe vlaegen versierd.
ET Prinselijk Paar heeft
zich uitgesproken voor
één nationaal huwelijksge
schenk.
Er zij nogmaals op ge
wezen. dat ons blad de ge
legenheid heeft open gesteld
tot het in ontvangst nemen
van bijdragen.
Deze kunnen ivorden af
gedragen aan ons Bureau,
Arnhemsche Poort wal 2a,
en gestort op onze postreke
ning no. 47910, met ver
melding van Nationaal
Hu wel ijksge sch enk."
DE DIRECTIE.
IN DEN
HET DEKKEN VAN NIET
WINTERHARDE PLANTEN
Onder de planten, die gedurende
een winter builen blijven, zijn er ver
schillende, die toch niet geheel win
terhard zijn en daarom op ecnigerlei
wijze eenige beschutting behoeven.
Zoo dekken we het mooie pampas
gras Gijnerium argcntcum, dat thans
nog met fraaie zilverwitte pluimen in
onze tuinen staat te bloeien. Wé
snijden nu deze pluimen af, binden
het loof in een wrong te zamen, en
dekken de voet met een flinke laag
droge turfmolm. De afgesneden plui
men kunnen we voor kamerversiering
gebruiken. Crinum Powelli, een lelie
achtige plant, die we op vochtige
plaatsen in onze tuinen aanplanten,
dekken wc geheel, hetzij met droog
of wel eveneens met droge turfmolm.
Ook de Californische boompapaver
Rhoumeia coultcri, Japansche ane
mone of A Japonica Bocceni cordata,
een plant met fraai zilverwit blad,
Anchusa Italica, een plant, die in
Augustus bloeit met (faaie hemels
blauwe bloemen en Gunnera scabra,
een forsche sierbladplant met op ra
barber gelijkende bladeren, dekken
wc met een flinke laag droge turf
molm. Bij laatstgenoemde brengen we
bovendien nog een flinke laag droog
blad aan. Ook onder de bol- en knol
gewassen zijn er verschillende die
eenige bedekking behoeven tegen de
strenge winterkoude. Zoo dekken we
Montbretia, Ixia, Iris hispanica, I hol-
landica, I anglica, Hyacinlhen en
Gladiolus Colvillei, waarvoor we ook
weer droge turfmolm gebruiken. Dil
dekmateriaal is juist daarom zoo ge
schikt omdat het de planten ook be
hoedt voor overtollig vocht, wat voor
veel planten even nadeelig is, als
strenge vorst. Bij planten, die een
vrij dikke vetlaag behoeven, brengen
we dit bij voorkeur niet in eens aan,
omdat daardoor vaak ontijdige groei
ontstaat, waardoor de planten minder
weerstand krijgen. We brengen dan
nu een dun laagje aan, dat wc bij
invallende strenge koude naar be
hoefte aanvullen Ook .zorgen we
voor een goede afwatering gedurende
den winter. Daarom worden greppels
en padkanten z.orgvuldig in orde ge
bracht, opdat het vallende hemel
water zoo spoedig mogelijk kan af
vloeien. Met het afsnijden van het loof
van vaste planten dient men ook
voorzichtig te zijn, omdat dit bij velen
een noodzakelijke bescherming ge
durende den winter vormt. Zoo spa
ren we bijvoorbeeld het loof van
katekruid of Nepeta, van alle thijm-
soorten, van Galega bicoler en na
tuurlijk van al die vaste planten,
waarvan het loof thans nog eenigszins
groen is.
Vaste planten voor border of snijbloe
men, Rotsplanten voor rand of rots-
tuin, Brica's (gekweekte heidesoorten)
bloeiend van Jan. tot Dec. Heesters,
Rozen- oi Vruchtboomen.
Klimplanten bloeiend van Jan. tot Nov.
Klimplanten besdragend, groen blij
vend of bladverliezend.
Aanleg ol verandering van Sier-, Rots-
of Fruittuinen enz. enz.
KWEEKERIJ HORSE WEIDE
ItaliaanschsOostenrijkschs
Hongaarsch samengaan
ROME. 13 Nov. (Havas). Uit de
ftaliaansche perscommentaren op dc
conferentie van Weencn blijkt, dat te
Wecnen een soort overeenkomst mei
militair karakter zou zijn gesloten tus-
schen Italië. Oostenrijk en Hongarije
voor het geval de herbewapening van
Hongarije een ernstige reactie in Mid
den Europa zou uitlokken.
De Pojiolo di horna schrijft len aan
zien van de geruchten, dat zekere sta
len van de Kleine Entente bereid zou
den ziin repressaillemaatregelen Ie ne
men indien het verdrag van Trianon
eenzijdig ten erunslp van Hongarije zou
\vordon gewijzigd, dat men wel moet
welen dat Rome Wecnen en Boeda
nest zonder twijfel zullen handelen
met het trevopl van verantwoordelijk
heid dat steeds hun politiek heeft ge
kenmerkt
REXISTISCH ORGAAN VERBODEN
BRUSSEL. 13 Nov. (Stcfani A N Pd
De Fransehe regeering heeft den ver
koop en de toezending aan de abonnë's
van het Rexistische blad „Le pays
Reel" verboden.
Amcrsfoortschc Huisartsen-
Vereeniging
Zondag hebben dienst de volgende
burgergeneesheeren:
Batenburg, Utr.weg 18; tel. 448.
Hendriks, Bcrkenwcg 25; tel. 1384.
Van de overige geneosheeren heelt
dienst dr. Stok, Vermeerstraat 148; tel.
1530.
Zondag en de geheelc week 's nachts
heeft dienst de apo'heek van Kok, Lan-
gestraat 74; tel. 165.
Zondag hebben dienst dc vroedvrou
wen:
Mevr. Dc Leeuw, St. Anfridusstraat
5; tel. 2079.
Mej. Vernhout, Soesterwog 232; tel.
2270.
SPIONNAGE IN RUSLAND?
Dit numxer bestaat uit 4 bladen
DIT BLAD HEEFT EEN DAGEL1JK-
SCHE GECONTROLEERDE
OPLAAG VAN
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU
VOOR PUBLICITEITSWAARDE
TOURNOOIVELD 4 DEN HAAG
PASSAGIERS VERZEKERD
op aodlere pagina's
STADSNIEUWS
Gédimdè koplampbundels.
(Tweede blad, pag. 1).
SPORT
Welke club wint er morgen?
(Derdè blad, pag. 2).
Ook de naam van Trotzky
wordt weer genoemd
In verband met de jongste arresta
ties van „fascisten" in dc Sovjet-Unie I
meldt de Times uit Riga, dat liet niet
mogelijk is om zich ook maar bij be
nadering een denkbeeld tc vormen van
liet aantal dezer arrestaties. Indien al
degenen, die gearresteerd zijn, in een
enkel proces zullen worden onderge
bracht, zal de omvang hiervan die van
alle voorgaande politieke processen tc
Moskou van internationaal belang over
treffen. Dc gearresteerden worden on
dergebracht in do volgende catcgo
rieën:
„Spionnen", die gevangen genomen
zijn bij het passecren van de grens in
beide richtingen.
Gevestigde buitenlanders, oogen-
schijnlijk specialisten, studenten, vluch
telingen enz., doch in werkelijkheid ge.
heime anti-sovjet-agenten, cn sovjet
burgers dienst doende als spionnen
voor een huitcnlandscho mogendheid
Volgens de Sovjet-Russische bladen
zijn 27 personen beboerende tot de eer
ste categorie gedurendo de laatste paar
weken gearresteerd. Met aantal arres
tanten behooronde tot de tweede en
derde categorie neemt dagelijks toe.
Ook de naam van Trotzky is weder
in dit „complot" geweven.
De Sovjet-Russische bladen wijzen er
opnieuw op, „dat zijn aanhangers ge
subsidieerd worden door fascisten, wel
bewust optreden als agenten voor liet
het fascistische Duitsciiland, en de
taak van de Gestapo uitvoeren door
binnen te dringen in Sovjet-Russische
fabrieken, spoorwegbedrijven cn mi li
tairc ondernemingen, om de Sovjet-
Russische defensiemiddelcn tc vernie
len cn te verzwakken, een einde te
maken aan het Sovjet-dictatorschap en
uiteindelijk liet kapitalisme in Rusland
weder op de been te helpen."
NIEUWE NEDERLANDSCHE GEZANT
BIJ HET QUIRINAAL
BOEKAREST, 13 November (Slefani-
A.N.P.) Dr. J. B. Hubreclit. tot dus
verre buitengewoon gezant en gevol
niaclitigrl minister van Nederland in
Roemenië en als zoodanig tevens ge
accrediteerd bij het hof van Zuid-Sla-
vië. die thans benoemd is tot Ncde r-
1 a n d s c li gezant 'bij het Quirinaal,
zal op 1 December a.s. in Rome arri-
veeren.
NEDERLANDSCHE ONDERSCHEI-
DING VOOR BUITENLANDER
BRUSSEL. 13 November. (Bèlga-A.N.
P.) De Nederlandsche gc/.ant. Mr.
J A. N. Patijn, heeft den Belgischen
minister van koloniën. Rubbens, liet
erootkruis van de orde van Oranje
Nassau overhandigd.
CAFÉ UITGEBRAND
LEEUWARDEN. 13 Nov Gisteravond
is het café „Deinumcr Halte", eigen
dom van den heer K. de Vries, door tot
nog toe onbekende oorzaak uitgebrand.
Ook het hoven het café gelegen woon
huis viel de. vlammen ten prooi.
De bewoners waren hii hot uitbreken
\an den brand niet thuis De aanzien
lijke schade wordt door verzekering ge
dekt.
Weerverwachting
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Zwakke tot matige, Z. tot \V.
windy aanvankelijk toenemende
bewolking, later opklarend,
weinig of geen regen, aanvan
kelijk iets zachter.
Hoogste barometerstand 770.6 te Tou
louse.
Laagste 739.2 te Reykjavik.
Stormwaarschuwingsdienst.
Geseind van De Bilt liedcnmprgen om
7.15 uur aan de posten van Delfzijl tot
Hoek van Holland: „Attentiesein neer."
LANGESTRAAT 49 TEL. 190
Gevoerd en ongevoerd.
Groote sorteering in marine.
STAPPEN TE BERLIJN
Madama Tabouis schrijft in L'Oeuvrè,
dat de Spaansche ambassadeur te Lon
den op verzoek van Delhos aan Eden
zal vragen stappen tc doen bij dc Duit-
sche regeering ter bevrijding van den
Spaanscben vice-consul te Hamburg,
die een week geleden door de Gestapo
werd gearresteerd.
Voorts vroeg de Spaansche ambassa
deur te Parijs aan Dclbos zijn invloed
in deze richting aan te wenden, doch
Delhos verklaarde liet heler te achten,
wanneer ook de Britsche regeering aan
deze stappen deelnam.
Dames- en Kinderconfectie - Arnh. weg 26 i