EEN VAN DE NIEUWSTE
WONDEREN
Het woord op
den band
Economische
ons
toestand van
land
Veroordeelt U
Koning!"
Autonomie der
gemeenten
„Ik ben niet thuis"
AFKOELING TE
VERWACHTEN
3e BLAD PAG. 1
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 14 NOVEMBER 1936
TECHNIEK
De Tefiphoon behandelt Uwe
zaken terwijl ge af;
wezig zijt
I.
HET is reeds zoo vaak gezegd en
het blijft ook altijd waar: „de
techniek staat niet stil I" Tel
kens weer worden wij mensehen verrast
door uitvindingen vaak in den vorm
\an handige apparaten die mogelijk
maken wat tot voor kort onbereikbaar
scheen. Wij zinspelen in dit verband
op Radio-apparaten, op film-toestellen
voor huis-gebruik om het familie
leven, het opgroeien der kinderen enz.
voor altijd vast te leggen; wij doelen
op televisie-toestellen, die naar onze
overtuiging op het punt staan in de
huiselijke woning een belangrijke plaats
te gaan innemen; wij noemen voorts
vindingen als dc grammophoon, stof
zuiger, waschmachine, euz. enz.
Aan het bovenstaande moesten wij
De Tefiphoon
onwillekeurig denken toen ons het
principe en de werkwijze werd uiteen
gezet van een tweetal apparaten, die
dezer dagen op de Nederlandsche
markt zullen verschijnen onder dc
namen „Tefiphon" en „Telefonograaf."
Zoodra wij bij geruchte van deze
nieuwe technische verrassing verna
men, hebben wij ons in verbinding ge
steld met Ingenieur E. II. Jager, Joseph
Haydnlaan 5 te Utrecht, die naar ons
medegedeeld werd, met dc introductie
der apparaten voor Centraal-Nederland
belast is.
Nieuwe mogelijkheden
Van de beide toestellen zal de „Tele
fonograaf" zeker wel het meest op de
fantasie inwerken en een ware sensa
tie blijken. Immers is het met. dit
apparaat mogelijk geworden- telefoon
gesprekken te voeren metafwezi
gen. Dit is aldus te verstaan, dat wan
neer ik een telefonische huis-aanslui
ting heb, het apparaat deze telefoon
bedient en mij dus aldaar vervangt,
terwijl ik zelf elders vertoef op dat
moment. En dat „niet alleen, want
bovendien wordt dit gesprek volledig
vast gelegd, alsof het door een gram
mophoon maar dan een van een bij
zondere constructie was opgenomen.
Dit maakt het mij mogelijk hij thuis
komst het geheele van weerszijden ge
voerde gesprek (of de gesprekken) nog
maals en desnoods ecnige malen te
doen afdraaien, om het zoo uit 1e
drukken. Tijdens mijn afwezigheid
heeft dus het apparaat gesproken met
mijn stem en natuurlijk daarbij uit
sluitend datgene gcz.egd wat ik ont
dragen had tc zeggen en tevens heeft
het apparaaat opgenomen alle mede-
deelingen, boodschappen, orders enz.,
die de personen, die mij in mijn afwe
zigheid opgeheld hebben, mij wilden
doen toekomen. Dit alles lijkt wel een
verzinsel of een sprookje, niet waar?
En toch is hier geen sprake van een
sprookje en daarom zullen wij trarh'e
uiteen te zetten hoe men te werk is
gegaan om dit sprookje tot realiteit om
te tooveren. Om dit te kunnen berei
ken, moeten wij allereerst iets verte'lr
van de werking en bedoeling van dat
andere apparaat: de „Tefiphon." Dil
laatste apparaat toch is de kern der
vinding en dc „Telefonograaf" is te
beschouwen als een verrassend tecli
nisch verlengstuk van deze grond-idee
Waartoe de Tefiphoon
in staat stelt
Denkt U zich dit apparaat even voor
het gemak als een grammophoon, che
het gesprokene of de muziek zoowel op
neemt als weer ten gehoore kan bren
gen. Dit opnemen geschiedt hier echter
niet op een plaat, maar op een film
band, dat wil zeggen dus eenigszins
op de manier als gebruikelijk bij de
geluidsfilm. Hoofdzaak is te onthou
den, dat het door middel van deze zoo
genaamde filmband - zonder verwis
selingcn of wat ook mogelijk blijkt
ononderbroken opnamen te maken en
die dan weer te geven van circa 23
uur. Muziek gedraagt zich ten deze
iets egoïstischer, maar 11 uur ononder
broken muziek kan zeker op een film
band worden opgenomen en weergege
ven. Gebruikte men voor dit zelfde doel
grammophoonplaten dan zou men een
120 groote platen noodig hebben en
zoowel bij opname als bij weergave
steeds tijdig de platen moeien verwis
selcn. De „Tefiphon" daarentegen ver
licht bij muziek 11 en bij bet gespro
ken woord zelfs 23 uur ononderbroken
zijn werk zonder dat er iemand naar
behoeft om te kijken. Omtrent deze
filmband zijn de navolgende inlichtin
gen interessant: voor de opgegeven
uren muziek of bet gesproken woord is
een filmband noodig ter lengte van 100
Meter, bij een breedte van 3 c.M. Opge
rold kunt U het in Uw binnenzak me-
denemen.
Heeft de praktijk reeds bewezen, dat
wat hier zoo aanlokkelijk wordt voor
gesteld, door de nuchtere maatschappij
wordt bevestigd? Deze vraag kan be
vestigend beantwoord worden. Het
Duitsche publiek is namelijk reeds in
do gelegenheid gesteld de apparaten in
bedrijf te zien. En wel op do Rund
funkAusstellung van dit jaar (28
Aug.6 Sept.) te Berlijn. De Vólkischer-
Beobachter" schrijft 10 Sopt. j.l. naar
aanleiding der tentoonstelling in het
algemeen, dat er op Radio gebied wei
nig technische nieuwtjes waren, maar
noemt deze vinding, die eigenlijk een
gebied bestrijkt buiten de Rundfunk,
de eigenlijke technische Gebeurtenis der
tentoonstelling. En wel sprekende over
de vinding, wordt woordelijk gezegd:
„Es ist nicht zuviel eesagt, wenn man
hier von dem cigcntlichen Technischen
Ereignis der Ausstellung spricht".
Beschrijving der Tefiphoon
De „Tefiphon" bestaat uit een mecha
nisch gedeelte, dat door een electro
motor wordt aangedreven. Op deze wij
ze wordt dan de filmband, waarover
wij reeds uitvoerig spraken, als een
band zonder einde voortbewogen. De
filmband draait bij het opnemen onder
een snijwerktuig door, dat weer in ver
binding staat met een microfoon,
waarin de weer te geven geluiden
worden opgevangen. Op de film
band worden op deze wijze groe
ven gesneden; dit zijn de zelfde
soort geluids-groeven, die wij
waarnemen op de gramophoon-
platcn. Is men met het opnemen
gereed dan wordt de filmband
eerst in den beginstand terug
gedraaid nadat natuurlijk het
snij-apparaat van den band
is vrij gemaakt. Men kan
nu weergeven door de ge
maakte groeven te
doen doorloopen
door een naald
eener Pick-up, die
dan via een in het
toestel ingebouwde
versterker middels
een luidspreker de op
namen ten gehoore brengt.
Dc hier geplaatste foto van het ap
paraat verduidelijkt nog een en an
der. Van do knoppen, die op do foto te
zien zijn dient er één voor opname in
stelling en één voor de instelling ten
ejnde weer te geven. De knoppen op
zij zijn voor eventueele bijregeling van
den versterker. Wat betreft de derde
knop aan de voorzijde van het appa
raat; deze correspondeert met de lang
werpige papier-schaal op de foto dui
delijk te zien en om dit le begrijpen
moeten wij eerst de bedoeling der pa-
pierschaal, waarover zich twee naalden
bewegen, verduidelijken. De bovenste
naald beweegt zich bij de opnamen
langs de filmband en registreert aldus
de opnamen. Telkens wanneer een op
name wordt gemaakt zet men op de
plaats van de bovenste naald ter latere
terugvinding een aanteekening op de
papierstrook waaruit blijkt wat op dat
gedeelte is opgenomen, bijvoorbeeld:
rede van Mr. A. Draait de bovenste
naald bij bet opnemen automatisch
mee; de onderste naald wordt bewogen
door te draaien aan de derde knop.
Willen wij nu ten gehoore brengen die
rede van Mr. A., dan draaien wij zoo
lang aan die knop tot. de onderste
naald gekomen is bij de plaats op de
papierstrook waar wij de bewuste rede
hebben ingeschreven. Is dat geschiedt en
stellen wij dan het apparaat op: weer
geven, dan wordt nu de bewuste rede
van Mr. A., weer ten gehoore gebracht.
En zoo valt te kiezen uit opnamen, die
te samen 23 uur beslaan. Is de film
band vol, dan wordt deze met de
papierstrook opgeborgen in de
doos waarin de filmband werd gele
verd. De papierstrooken maken het ar
chief al zeer oNerzichtelijk.
De vooruitzichten voor het
komende weekseinde zijn
tamelijk onzeker
In de nu bijna afgeloopen week was
er nog groot rumoer in den dampkring
in West-Europa. Hiermede was wel be
wezen, dat wij tot dusver nog midden
in bet stormseizoen verkeeren. Boven
dien is bet in dezen herfst bijzonder
stormachtig en de in het Westen voor
bij trekkende stormen zijn meest allen
zwaar geweest.
De laatste storm, waarvan het cen
trum Donderdagmorgen boven het Zuid-
westelijkste gedeelte van Engeland lag
heeft wel daarginds een groote kracht
ontwikkeld. De berichten maakten mel
ding van windsnelheden van tachtig
mijlen per uur. Dit is een zware storm.
Hier te lande hebben wij van dezen
storm betrekkelijk weinig gemerkt Een
sterke barometerdaling ging eraan
vooraf, maar de daling was niet sterk
genoeg om hipr zwaar stormweer te
kunnen verwachten.
De vraag is nu of deze stormdepres-
sie voorloopig de reeks afsluit en of dus
eenigen tijd rustig weer zal overhecr-
schcn.
Wij zijn daar nog niet zoo zeker van.
Zooals gezegd, lag de kern van de
laatste stormdepressie over Z.W.-Enge-
land en trok langzaam ongeveer in onze
richting. Aan de Westzijde der depres
sie is een sterke tot stormachtige Noor
denwind doorgekomen, die over de
Britsche Eilanden .vrij koud wee.r
Vreemd einde van een plei*
dooi in de Nijenrode*
zaak
Na de pauze staat Koning weder te
recht. De president stelt ook hem, al
vorens den procureur-generaal het
woord te geven voor zijn requisitoir, nog
eenige vragen. Hij bespreekt met hem
de kwestie van de z.g. gecamoufleerde
correspondentie.
Verdachte houdt vol, dat die corres
pondentio alleen maar werd gevoerd om
gecamoufleerd over do inbraakgcvolgen
inededcelingen te doen.
Ik kan in deze zaak uiterst kort zijn
zegt de procureur-generaal Mr. J.
Versteeg bij den aanvang van zijn re
quisitoir. Ik heb reeds in mijn requisi
toir tegen Onnes gezegd, dat ik de ver
klaringen van Koning aLs waar cn aan
nemelijk beschouw.
Ik ben er van vertuigd, dat verdachte
geen vast honorarium is beloofd door
Onnes. Het was hem voldoende O. te
helpen, zoodat hij O. aan zich verplicht
te en zoodoende een relatie schiep.
Dat blijkt ook wel uit hot feit. dat
hij kort nadat de diefstal was uitge
voerd, onderhandelingen met Onnes
opende over verkoop of beleeningen van
schilderijen. Dit blijkt uit de brieven
van Koning aan Groenevcld over de Ni-
colaas Macs. Deze verdachte hoopte
voordeel te hebben van die onderhan-
lingen. Wetende dat het voor Onnes
moeilijk was hem iets te weigeren, zag
hij in Onnes een „melkkoetje". Men kan
er dezen verdachte geen verwijt van
maken, dat hij niet dadelijk inzag, dat
Onnes' financiecle omstandigheden zoo
slecht waren, dat hij (Koning) maar
weinig profijt van de zaak zou hebben.
Do vraag is hier, welke straf moet
worden opgelegd. Er is een ernstig mis
drijf verricht, al is het dan ook minder
zwaar dan dat van Onnes.
Spreker cischte tegen Koning een ge
vangenisstraf van 8 maanden met af
trek van voorloopige hechtenis (even
eens 8 maanden).
Mr. Kokosky noemde zijn taak moei
lijk en pijnlijk. Hij zal hier niet moe
ten trachten zijn client buiten dc ge
vangenis te houden, doch hij zal een
aanval moeten doen tegen don ver
dachte in de hoofdzaak. Ik moet helaas
aldus pl. de veroordeeling van
Onnes vragen, ik moet het pleidooi van
mr. Muller Hassis en Kappeijne onder
mijnen, ik moet mij als verdediger van
Koning verzetten tegen de vrijspraak
van Onnes.
Door diens vrijspraak immers zou
Koning lot chanteur worden gestem
peld. Hij heeft een fout begaan, doch
een chanteur is hij niet. Koning als
sportsman vindt de houding van On
nes laf. Inderdaad aldus pl. als
Koning gelijk heeft, is de houding van
Onnes van een ongemeene perfiditeit.
Hier staat een verdachte terecht, die
volledig bekent cn... hij wordt niet
geloofd, althans, de rechter twijfelt of
men zijn bekentenis niet in twijfel
moet trekken. In do samenhangende
strafzaak tegen Onnes wordt hij als ge
tuige opgeroepen cn over alle twijfel-
junlen wordt hij onder eede gehoord.
\oning werd in een zeer moeilijke po
sitie gebracht. Hij had de aanvallen
van een scherpzinnigen verdachte en
van twee eminente verdedigers te ver
duren. Men heeft gewroet in het ver
leden van Koning. De heeren verdedi
gers waren goede regisseurs om verd.
in de oogen van het Nederlandsche pu
bliek zwart te maken en dat is uitste
kend gelukt. De getuige Koning in de
zaak tegen Onnes werd door vele ge
tuigen ernstig bezwaard, kon zich hier
tegen niet verdedigen. Zoo was het voor
de rechtbank, maar zoo is bet niet voor
het hof gegaan. Wanneer ik hetzelfde
systeem had kunnen volgen van de
verdedigers van Onnes, zou ik waar
schijnlijk ook tegen Onnes dingen uit het
verleden kunnen opgraven, die minder
fraai zijn. Waarom moest de bekennen
de verdachte Koning nog meer zwart
worden gemaakt, terwijl hij zich niet
kon verdedigen.
Koning deed alles om zijn geloof
waardigheid aan te toonen. Hij wil op
iedere vraag een antwoord geven, hij
verklaart te veel. Daardoor werd hij
een heerlijke prooi voor aanvallen der
verdediging.
Uitvoerig bespreekt pl. de verschil
lende aanvallen tegen Koning, waarvan
het resultaat moest zijn: „De edele On
nes, de misdadige Koning".
Pleiter is er diep van overtuigd, dat
Koning do waarheid spreekt en dat
Onnes inderdaad schuldig is aan het
geen hem ten laste is gelegd. Uitvoe
rig gaat pl. de feiten na, zoo vestigt hij
er o.m. de aandacht op, dat Koning van
het begin af aan aan Witbraad heeft
gezegd, dat Onnes van alles op de
hoogte was.
Een belangrijk punt fs ook de beta
ling van 1000 door Koning aan Wit
braad. Waar had K. dat geld vandaan.
Hij bad immers geen cent. En om de
schilderijen etc. in handen te krijgen
zou hij bovendien nog 8000 aan de
TWEEDE KAMER
bracht. Tc verwachten is daarom, dat
togen bet einde der week ook bier Ie
lande afkoeling zal intreden onder den
invloed van uit het Noorden toostroo-
mendc koude lucht. De barometer zal
op zijn best slechts langzaam stijgen
en het weer zal eerst met Z.W. wind
regenachtig zijn. daarna met eenige
waarschijnlijkheid N.W. wind met op
klarend weer.
Onder de tot dusver bekend geworden
algomeenc meteorologische omstandig
heden in West-Europa zouden wij de
weersvcrbctering op zijn best een kor
ten levensduur voorspellen. Het is vol
strekt nog niet zeker, dat deze storm
de laatste is en dat wij nu een geheel
andere weerperiode ingaan. Daarom
houde men den barometer nog goed
in het oog Een neiging tot opnieuw
dalen voorspelt de ontwikkeling van
pen nieuw gebied van onstuimig weer
n het Westen Behalve een te ver
wachten afkoeling tegen het einde der
week zijn de vooruitzichten tamelijk on
zeker.
CHR. NELL.
(Nadruk verboden).
Colijn en Oud over het
beleid der Regeering
Vergadering van 13 November 1936,
geopend 1.10 uur.
Voorzitter: prof. mr. P. J. M. Aal-
berse.
Aan de orde zijn de wetsontwerpen:
goedkeuring van het huwelijk van
H.K.H. Prinses Juliana en regeling
van de toelating van getuigen bij de
voltrekking van dit huwelijk, als
mede van eonige gevolgen van deze
echtverbintenis.
Naturalisatie van Z.D.IT. Prins
Bernhard Leopold Frcderik Ever-
hard Julius Coert Karei Godfried
Pietcr van Lippe-Biesterfeld cn re
geling van eenige gevolgen dier na
turalisatie.
Beide wetsontwerpen worden zon
derdebat en zonder hoo fde-
lijke stemming aange
nomen.
Aan de orde zijn de volgende wets
ontwerpen:
Wijziging van hot achtste hoofdstuk
der Rijksbegroting voor 1936. Wijziging
van de wet van 29 Juni 1925, betreffen
de maatregelen en werken noodig tot
voorziening in de belangen van de lands
verdediging in verband met dc afslui
ting en droogmaking van do Zuiderzee.
Begrooting van het fonds voor do uit
voering van do tienwet 1907 voor 1937.
Idem van het Staatsmuntbedrijf voor
1937. Idem van het gemeentefonds voor
1937/193$. Idem van het algemeen bur
gerlijk pensioenfonds voor 1937. Wijzi
ging cn verhooging van dc begrooting
van Jict algem. burgerlijk pensioenfonds
voor 1936 (beleggingen, kosten nieuw
kantoorgebouw Pensioenraad). Bcgroo-
ting van het Staatsbedrijf der Algem.
Landsdrukkerij voor 1937. Wijziging en
verhooging van het vijfde hoofdstuk
der rijksbegrooting voor 1935 (verschil
lende onderwerpen). Conclusie van het
verslag der commissie omtrent het ver
slag van den staat van het onderwijs
in 1935. Wetsontwerp wijziging van do
begrooting van de Staatsmijnen in Lim
burg voor 1935 (dekking tckor1 afschrij
vingen). Wijziging en verhooging van
do begrooting van het Zuidcrzecfonds
voor 1935 (kosten landsverdediging in
verband met de afsluiting van do Zui
derzee. Kosten tegemoetkomingen Zui-
dcrzecstcunwet). Wijziging cn verboo
ging van het tiende hoofdstuk der rijks
begrooting voor 1935 (verschillende on
derwerpen). Maatregelen tot het verkrij
gen van juiste economische statistieken.
Goedkeuring van het op 9 April 1936 te
's-Gravcnhage tusscben het Koninkrijk
der Nederlanden en de Republiek Polen
gesloten tariofverdrag. Goedkeuring
van het ontwerp-verdrag betreffende den
arbeid van vrouwen bij ondergrondsche
werken in alle soorten mijnen (Genève
1935). Voorbehoud der bevoegdheid tot
toetreding tof bet ontwerp-verdrag be
treffende het instellen van een interna
tionaal stelsel van behoud van aanspra
ken en verkregen rechten, voortvloeien
de uit de ouderdoms- en invaliditcits- en
de weduwen- en wcczenvcrzekering
(Genève 1935).
Conclusie van het verslag der vaste
commissie voor overleg met dc rcgce-
ring inzake handelspolitieke aangele
genheden omtrent dc overeenkomst tus
schen Nederland en den Ierschcn Vrij
staat tot regeling van do wederzijdscho
handelsbetrekkingen, gedurende de pe
riode van 1 Augustus 1936 tot en met
31 Juli 1937. op 29 Juli 1936 te Dublin
tot stand gekomen.
Deze ontwerpen wordon alle zonder
debat cn zonder .hoofdelijke stemming
aangenomen.
Voortgezet worden de algemeenc be
schouwingen over de rijksbegrooting
voor 1937.
De voorzitter van den Ministerraad.
„verhuizers" moeten geven. Koning zou
dus 9000 hebben moeten fourneeren.
Waar moest hij heen met de kost
bare miniaturen en schilderijen?
Niemand zou ze willen koopen, zé
waren in kunstkringen bekend. Zijn
voordeel was nihil. Maar Onnes? ITij
de zetbaas van Goudstikker was
volkomen platzak. Hij probeerde een
lecning van f 80.000 bij Goudstikker tc
sluiten. Dat lukte niet. De gefingeerde
inbraak zou precies 80 000 opbrengen.
Typcerend vindt pl. het ook, dat
Onnes toen hij gechanteerd werd
zich niet tot zijn raadzaam heeft ge
wend, terwijl bij dikwijls op diens kan
toor komt. Toen Koning gevangen ge
nomen was kwam hij pas met het
cbantagcverhaal. En waarom? Omdat-
bij een gevaar in Koning zag gaf hij
Koning de schuld en beschuldigde hem
van chantage. Dat past bij zijn wapen
spreuk op de kastcelpoort „Cedo Nuli"
(ik wijk voor niemand) F.n zoo iemand
als Onrjcs een krachtige figuur, zou
bang zijn geweest voor Koning. Het is
Koning niet te doen om Onnes in de
gevangenis te krijgen, hij wil gezui
verd worden van den blaam chantage
te hebben gepleegd.
Koning heeft reeds veel geleden. En
zal nog veel moeten lijden. Of hij zal
een veroordeelend arrest, to zijnen
la^te krijgen, óf hij zal worden vrijge
sproken, waarmee de smet van chan
teur op hern zal blijven rusten, hij wil
niet worden vrijgesproken
Als raadsman moet ik mijn pleidooi
besluiten met bet vreemde verzoek:
„Veroordeelt u Koning".
Na raadkamer deelt de president
mede. dat re- en dupliek in deze zaak
ook worden gehouden na den schouw,
dus op Woensdag 2 December.
de heer Colijn, zegt dat enkele ge
maakte opmerkingen beter bij een la
tere gelegenheid kunnen worden bespro
ken. als bv. die over de grondwetsher
ziening.
Spr. deelt mede dat een wetsont
werp betreffende de goudclausulo
in contracten reeds het Departement
van Justitio heeft verlaten.
Wat aangaat de opmerkingen ovei
benoemingen, moet men rekening hou
den met historische omstandigheden.
Wat het defensie-vraagstuk betreft,
het is de bedoeling, in de memorie van
antwoord op hoofdstuk S uiteen te zet
ten, wat er verder moet geschieden en
omtrent reeds getroffen maatregelen.
Ten dcelo waren deze reeds lang door
sprekers voorganger aan het Dep. van
Defensie voorbereid.
Verschillende mnatrcgelon kunnen
ook niet dadelijk effect sorteeren. liet
guat ook om het leggen van personee'e
lasten op de bevolking, dat kost echter
tijd. Van andere maatregelen Is met het
oog op den tijd geen sprake, voor diï
kabinet. Daarom kan beter worden ge
wacht tot na de verkiezingen.
Wat den tijd betreft, maakt dit geen
verschil. Gesteld, dat spr. alsnog kwam
met een voorstel, om bv. het jaarlijkse he
contingent te verboogen met 10 tot 13-
duizend man cn den eersten oefentijd
te verlengen van bV* tot 12 maanden,
voor de infanterie, zou do Kamer dat
dan nog vóór de verkiezingen behande
len?
En de kiezers moeten over vele din
gen denken, niet alleen over het plan
van den arbeid.
Wat aangaat bet beleid van het ka
binet in do afgeloopen 3V2 jaar, is er
o.m. critiek geoefend t.a.v. het liandha
ven van het gezag. De regeering zal er
voor zorgen, dat ook in do komende
maanden vergaderingen ordelijk kunnen
verloopcn, ook verkiezingsvergaderingen
moeten zonder verstoring der orde kun
nen doorgaan, een absoluut verbod van
colportage op straat, door vvien ook. zou
te ver gaan. Er is aanmerking gemaakt,
dat dc „Tribune" nog niet is verboden.
Spr. kan daaraan toevoegen dat ook
.Volk en Vaderland" nog niet is verbo
den. Men moet niet te bang zijn voor
het vrije woord. Persvrijheid is een
groot goed, waarmede men voorzichtig
moet tewerk gaan. Rovend ion gelooft
spr. niet, dat communisme of nationaal,
socialisme in Nederland een groote toe
komst hebben.
Spr. wijst den heer Westerman op de
bezwaren om communistische groepen
te verbieden of uit do Kamer te weren.
Revolutionairen vindt men ook niet al
leen in de kringen der communisten.
Zou hot Nederlandsche parlement voorts
wel te vinden zijn voor wettelijke rege
ling van het partijwezen met grooto
bevoegdheden van do regeering?
Spr. gelooft niet, dat de regcoring fen
aanzien van gezneshandhaving tekort
is geschoten. Vooral niet als een verge
lijking wordt gemaakt met het buiten
land.
Dc Regeering heeft in do Mem. van
Antwoord erkend, dat de tegenwoordige
regeling van benoeming cn handhaving
van ambtcnaen niet bevredigend is. Dc
heer Joekes heeft vervanging van de
regeling dnor persoonlijke toetsing aan
bevolen. Dat heeft iets aantrekkelijks,
doch ook weer bezwaren.
Op het economisch beleid is o.a. door
don boer Albarda critiek geoefend. Er
kend is, echter ook door den heer De
Geer, dat Nederland in sterke, ma'e af
hankelijk is van den export en onze
welvaart van die in het achterland. Er
is becijferd dat tijdens bet beleid van
dit kabinet de uitvoer van 755 tot 711
millioen is teruggeloopen. Doch daar de
uitvoer naar Duitschland alleen met 70
millioen is gedaald, dan bewijst dit dat
ondanks de vele moeilijkbeden het ka
binet er in geslaagd is. den uitvoer te
doen toenemen Daartoe is veel werk
verricht, ook door ambtenaren. Een
kahinct-Albarda had niet betere resul
taten bereikt. En in 1936 vertoont de
uitvoer weer een stijgende lijn.
Minister Colijn vervolgt:
Tiet scheepvaartverkeer nam toe. Voor
de depreciatie waren er al geen sche
nen meer opgelegd Ook in andere lan
den was van de aanpassing iets goeds
te zeggen. De te overbruggen klove
met andere landen was in September
al versmald. Groote schokken bij de
depreciatie van den gulden konden
worden vermeden.
Vindt de heer Albarda de sociale
toestanden in België zooveel beter dan
die hier? Amerika heeft de laatste ja
ren 7?4 milliard besteed aan relief
werk Dat gelijkt iets op het Plan van
den Arbeid Omgerekend naar Neder
landsche verhoudingen, zou dat 750 mil.
lioen /ijn. Zou de heer Albarda al? be*
windsman over een dergelijke uitgave
gerust kunnen zijn gelet op de schuld
toename uit anderen hoofde?
ÏIct is onjuist, wat er door het
Werkfonds is verricht, op andere
uitgaven is bezuinigd. Het is niet
mogelijk, zonder roekeloosheid op
financieel gebied, meer te doen dan
dit kabinet heeft gedaan.
Spr. wijst op de gevaren van cre-
diet-inflatie. Productievermeerdering is
toe te juichen, doch alleen als er afzet
voor is. Spr. denkt aan de uitbreiding
in den tuinbouw. Zonder deze ware
het tuinbouw-probleem veel eenvoudi
ger Do Staat ook hehoort zich te be
perken in liet aangaan van nieuwe ver
plichtingen.
Spr. waarschuwt tegen de ge
dachte, dat men in afzienbaren tijd
van bet volkseuvel der werkloos
heid zoo goed als bevrijd zou kun
nen zijn. O.m. wijst spr. op de be
volkingstoename door meer vesti
ging dan vertrek.
Nationalisatie draagt ook haar deel
bij in de stijging der werkloosheid. Een
niet onbelangrijk deel van deze stij
ging ligt in oorzaken buiten de econo
mische crisis. Een andere regeering had
niet anders kunnen en mogen hande
len. Het kabinet heeft nog maar eeni
ge maanden te leven over. De gevol
gen der depreciatie kunnen zich niet in
eenige maanden duidelijk aantoonen.
Men moet zich niet overgeven aan fat»
morgana.
Wat do monetaire politiek betreft, nL
leen de dollar en dc Belgische frant
zijn niet zwevend. De gulden schom
melt minder dan onder den gouden
standaard liet geval was.
Het egalisatiefonds wordt niet ge
bruikt om den gulden in dc eone of
andere richting een geforceerde waar
de toe te kennen.
Do landbouw kan niet aan zijn lot
worden overgelaten. Wat de industrie
betreft, contingentcering geldt ook als
handelspolitiek wapen, en is als zoo
danig niet gehoel te ontberen.
Wat prijsopdrijving aangaat, er
zijn in het geheele land slechts 25
overtredingen geweest. Spr. acht dit
een verheugend blijk van het ge
zond verstand van ons volk.
Binnenkort worden voor den N.O.
Zuiderzeepolder werken aanbesteed,
waarbij vele tientallen milliocncn
gemoeid zijn.
Van verschillendo door deze regee
ring genomen of voorbereide maatrege
len zal eerst liet volgend kabinet pro
fijt kunnen hebben. Spr. gunt het dit
van harte: de moeilijkheden zullen nog
groot genoeg zijn.
Dit kabinet kan niet bespreken, wat
er na de verkiezingen zou moeten ge
beuren. Indien er economische verbete
ring komt, dan zal er nog veel zijn
uit te halen alvorens kan worden te
ruggekomen op genomen bezuinigings
maatregelen. dio noodzakelijk waren.
Wat het ordeningsvraagstuk betreft,
verwijst spr. naar de memorie van ant
woord. Besprekend do verhouding van
kabinet en volksvertegenwoordiging,
noemt spr. do hoofdzaak of er vrucht
bare samenwerking is. Men mag elk
kabinet parlementair noemen, dat er
in slaagt in goede liarmonio met do
volksvertegenwoordiging haar program
ten uitvoer to brengen, hoe het kabinet
ook is samengesteld. In Nederland re
geert do Kroon; de ministers zijn die
naren der Kroon. Zij hebben zooveel
mogelijk te handelen in den geest van
het volksorgaan. Geestelijke verwant
schap is daarbij onontbeerlijk. Neder
land is een christelijke natie, wat zich
weerspiegelt in het Staatsbestuur.
Men mag do grenzen echter niet to
eng trekken, daarvoor is er teveel ver
splintering. In dezen tijd van geeste
lijke verwarring mag niet aan de uiter
lijke waarde van het christendom wor
den vastgehouden, uit traditie.
Een krachtige christelijke levens
overtuiging is bet eenige middel te
gen do verwoestende, ontbindende
krachten van dezen tijd. Ze is ook
dc basis voor een gezonde democra
tie. Daarom worde er naar eenheid
gestreefd ook als straks de vorming
van een nieuw kabinet aan dc orde
komt.
Do minister van financiën, de heer
Oud, vergelijkt de budgetairo positie
van 1934 met die van nu, en wijst er
op, hoezeer deze laatste beïnvloed wordt
door de monetaire gebeurtenissen. Wat
den begrootingsopzet betreft, beroept
spr. zich op zijn ambtsvoorganger.
Van verschillende zijden is spr. te
veel optimisme verweten. Het is moei
lijk, thans den invloed der monetaire
gebeurtenis van 26 September reeds
aan te wijzen.
Maar wel is het waarschijnlijk
dat aan de catastrophale daling- der
middelen een einde is gekomen.
Uit den binnenkort verschijnen
den middclcnstaat zal dat ook
ueer blijken.
Geenszins heerscht er in de memorie
van antwoord een andcic teneur dan
in de milliocnen-nota. Spr. verdedigt
inzonderheid de overbrenging van ver
schillende posten naar den kapitaal-
dienst. Wel zullen, in betere tijden, de
zwakke plekken in de begrooting weer
moeten worden versterkt.
Do financieelo verhouding tusschen
rijk en gemeenten is een onderdeel o m.
van dc werkloosheidsbestrijding. Het
streven is gericht-op een zoo billijk mo
gelijke verdeeling der kosten tusschen.
rijk rn gemeenten. Het werklooshcids-
subsidiefonds moest steeds zooveel mo
gelijk in evenwicht zijn met dc daar
voor beschikbare middelen. Nu is een
onjuiste stelling dat een tekort in dat
fonds een tekort van het rijk zou zijn.
Waarom zou het rijk alles voor zijn re
kening moeten nemen? Bovendien moet
er ten aanzien van de noodlijdende ge
meenten het noodigo onderscheid wor
den gemaakt. Daarbij wijst spr. op de
extra-hulp aan Rotterdam en Amster
dam.
Spr. wil graag voor de gemeen
ten doen, wat hij kan, en als er ooit
iemand de gemeentelijke zelfstan
digheid een goed hart toedraagt,
dan is het spr., maar een goed wer
kende autonomie is alleen mogelijk
als een behoorlijke dosis der ver
antwoordelijkheid drukt ook op de
gemeentebesturen.
Spr. zet uiteen, dat er in de afgeloo
pen 3'4 jaar heel wat is bereikt. Er is
gezegd, dat de feiten ten nadecle van
ile aanpassing hebben beslist. Spr.
komt daar tegen op. Onze financieelo
politiek heeft met al haar gebreken
vertrouwen gewekt, dat bleek nog bij
de jongste leening. We hebben niet ge
devalueerd, zonder meer. We werden
genoodzaakt, den gouden standaard te
verlaten, met als gevolg depreciatie
van den gulden. Dit is heel wat an
ders dan willens cn wetens tot deva
luatie over te gaan. Elders is door de
valuatie het vertrouwen geschokt, hier
te lande is dit niet het geval. Spr. wil
het geen onbescheidenheid noemen,
maar dit is toch een pluim op den hoed
van het beleid der regeering. Om tot
resultaat te komen, moeten we blijven
voeren een voorzichtig financieel be
leid.
In de gewijzigde omstandigheden zij
men uiterst voorzichtig met verhooging
der uitgaven. Men denke niet, dat we
er al zijn. Spr. is erkentelijk voor den
steun, door de overgroote meerderheid
der Kamer verleend. Lang niet alles is
bereikt, doch men bedenke, dat de om
standigheden ook wel uitzonderlijk
zwaar zijn en zijn geweest.
De vergadering wordt te 4.05 uur ver
daagd tot Dinsdag 1 uur.
