AMERSFGGRTSOH DAGBLAD
Duitschland en Italië erkennen Franco
TAXI-DIENST
INTERVENTIE-GEVAAR
VERGROOT
EEN NIEUW DRIEMANSCHAP
VERBITTERDE STRIJD
IN MADRID
4000
(1830
TEL. 1850
1093
DË ËËMLANDEU
Londen en Parijs zijn niet
zeer verrast
Nic. Bovée
LUYCX
Donderdag 19 November 1936 Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
35e Jaargang No. 121
BERICHT KALM
OPGENOMEN
Centrum der stad
in vlammen
Dit nummer bestaat uit 3 bladen
EXEMPLAREN
Betrouwbaarste- en Goed
koopste adres
Hoofdkantoor: Coornhertlaan 3
4 uur 31 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersioort 1.95; per maand 0.65; per
1 week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland irancc per post per 3 traanden 2.85. Afzonderlijke nummers t 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels 11.05 met inbegrip van een i.ewj,snuminer
elke regel meer 1 0.25 Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent. elke rege' meer 10 cent, driemaal plaatsen 1.Eewijsnumme' extra f C.05
^NFFICIEEL werd te Rome Woensdag het volgende corns
muniqué verspreid:
„Aangezien de regeering van generaal Franco bezit heeft ge.
nomen van het grootste gedeelte van Spanje en gezien het feit,
dat de ontwikkeling van den toestand op steeds klaarblijkelijker
wijze heeft aangetoond, dat men in de andere deelen van Spanje
niet meer kan spreken van de uitoefening van een verantwoorde,
lijke regeeringsmacht, heeft de fascistische regeering besloten de
regeering van generaal Franco te erkennen en haar een zaakgelas.
tigde te zenden voor het aanknoopen van diplomatieke betrekkin,
gen. De zaakgelastigde zal zich terstond derwaarts begeven. De
tegenwoordige diplomatieke vertegenwoordiging is teruggeroepen.
HE Duitsche Nieuwsbureau publiceert een officieel communi.
qué, waarin kennis gegeven wordt van de erkenning door
Duitschland van de regeering.Franco. Het communiqué is in vol»
strekt gelijke bewoordingen gesteld als het Italiaansche communi.
qué in dezelfde aangelegenheid, behalve dat „fascistische regee.
ring" vervangen is door „rijksregeering", en dat vermeld wordt,
dat de, thans teruggeroepen, diplomatieke vertegenwoordiging in
Alicante verblijf hield. Bovendien vermeldt het Duitsche commu.
niqué nog, dat de zaakgelastigde van de „vroegere Spaansche re.
geering" op eigen initiatief reeds in begin November uit Berlijn
.was vertrokken.
Erkenning van Franco brengt
kans op moeilijkheden
met zich voor den
Volkenbond
LONDEN, IS Nov. (Reuter). Ten
aanzien van de erkenning door
Duitschland en Italië van de Fran
co-regeering verluidt in welingelich
te kringen te Londen, dat de Brit-
sche re.geering niet voornemens is
wijziging te brengen in de non-
interventiepólitiek.
De gevolgen van de erkenning
door Duitschland en Italië van de
regeering-Franco op de werkzaam
heden van de noninterventiecom-
missie zijn het voorwerp van aan
dachtige bestudeering in diploma
tieke kringen in Londen. In Brit-
«che kringen zal men, naar verluidt,
deze kwestie zuiver academisch be
schouwen. De Italiaansch-Duitsche
stappen, zoo zal men waarschijnlijk
redenecren, wijzigen waarschijnlijk
niet den toestand ten aanzien van
de nietinmenging.
De ambtenaar van de Russische am
bassade heeft geweigerd ecnigerlei ver
klaring af te leggen over de mogelijk
heid of deze kwestie aan de nietinmen-
gingscommissie zal worden voorgelegd,
maar in ieder geval, zoo zeide hij, is de
Duitsch-Italiaansche stap niet voorbe
stemd de niet-inmening gemakkelijker
te maken.
GENEVE, IS Nov. (Reuter). Men
verwacht te Genève nieuwe problemen
voor den Volkenbond.
Men wijst er n.l. op dat de daad van
Italië een schending vorint van artikel
10 van het Volkenbondshandvest. Er
bestaat ook een verwijderde mogelijk
heid op moeilijkheden in den Volken
bondsraad, waar de gedelegeerde van
de Spaansche regcering een zetel bezet.
Wanneer de stap van Italië gevolgd
mocht worden door andere letten van
den Volkenbond zouden de moeilijkhe
den toenemen. De eerstvolgende belang
rijke bijeenkomst van den Volkenbond
zal plaats hebben op 7 December.
Sympathie werd nim
mer ontveinsd
Officïeele kringen te Londen verkla
ren, naar aanleiding van de erkenning
der regeering van Franco, dat dit een
„practisch blijk van sympathie is, dat
nimmer werd ontveinsd", met andere
woorden en ondanks den onaangena-
men indruk, welke het nieuws heeft ge
wekt, men wil gelooven, dat het niet
van kwaadaardigen invloed op het stel
sel der niet-inmenging zal zijn.
Maar in feite vraagt de Engelsche
openbare meening zich af of het Duit
sche en Italiaansche gevaar welks
gelijktijdigheid men onderstreept
niet een wijziging van standpunt Je
gens de tot nu toe gevolgde politiek
doet vreezen. Men eenig ongeduld
wenscht men dan ook op dit punt. de
bedoelingen van Italië en Duitschland
te vernemen.
Intusschen blijft de Britsche re
geering trouw aan haar niet-inmen-
gingspolitiek en de houding der
beide mogendheden heeft in geen
enkel opzicht haar standpunt ge
wijzigd. Woensdagavond was nog
geen beslissing genomen aangaan
de een bijeenkomst der niet-inmen-
gingscommissie ter bespreking van
den nieuw geschapen toestand.
Parijs niet verrast
Het bericht, dat Italië en Duitsch
land de regeoring van Franco er
kennen, heeft te Parijs geen verras
sing gebaard. In feite wist men
sinds langen tijd, dat de kabinetten
te Rome en Berlijn dit voornemen
hadden, dat zij overigens officieel
bevestigden bij de besprekingen
van Ciano in Duitschland.
Deze maatregel komt misschien wat
vroeger dan verwacht werd, daar men
dacht, dat Duitschland en Italië pas
na de bezetting van Madrid tot erken
ning zouden overgaan. Men vraagt zich
af of deze snelle beslissing geen ver-
Hitler
band houdt met het bericht van de
Junta van Burgos aangaande eventuee-
le operaties der opstandelingen, om de
voorziening van Catalonië met oorlogs
materiaal te verhinderen
Duitschland cn Italië zouden eens
deels verlangend kunnen zijn geweest
te voorkomen, dat de door de regee
ring van Franco aangekondigde maat
regelen niet op hun schepen zouden
worden toegepast.
De Fransche regeering zal te dien
aanzien geen wijziging in haar stand
punt brengen. Hol ministerie van bui-
lenlandsche zaken zal zich dan ook in
verbinding stellen met het ministerie
van marine om veiligheidsmaatregelen
onder oogen te zien, welke zouden moe
ten worden genomen ter verzekering
van de onschendbaarheid van Fran
sche onderdanen en bezittingen te Bar
celona.
In diplomatieke kringen te Parijs
weet men niet hoe de regeeringen
van Berlijn en Rome hun beslissing
In overeenstemming zullen brengen
met het neutraliteitsverdrag en met
hun deelneming aan de niet-in-
mengingscommissie. Rechtens zou
de maatregel van Duitschland en
Italië deze landen er niet toe be
hoeven te brengen de niet-inmen-
gingscommissie te verlaten.
Het pact is van toepassing op beide
partijen in Spanje.
De regeering van Madrid, welke tot
nu toe door alle staten als regelmatige
regeering van Spanje werd erkend, was
er evenzeer aan onderworpen als de
opstandelingen.
Italiaansche motiveering
De Giornale d'Italia schrijft, dat deze
maatregel de logische en internationale
oplossing vormt van de ontwikkeling
der jongste gebeurtenissen in Spanje.
Alles spreekt er voor, dat de regeering
van generaal Franco de werkelijke
meerderheid van de Spaansche natie
bezit en dat zij niet alleen maar het
grootste deel van Spanje in haar feite
lijk bezit heeft genomen. De erkenning
houdt met dit feit rekening.
Motiveering der
kischer Beobachter
,VoeU
BERLIJN, 18 Nov. (D.N.B.) Over de
erkenning der regeering van Franco
door Duitschland, schrijft de Völkischer
Beobachter o.m.:
Het is niet in overeenstemming te
brengen met de waarheid en de een
voudigste nationale verplichtingen van
een regcering, wanneer zij aan een
Bij de opmarsch der nationalisten naar de Spaansche hoofd
stad werd de stad Navalcarneros bij de hevige gevechten
gedeeltelijk vernield.
Franco
6ysleem de handhaving van zijn erken
ning naar buiten verschaft, terwijl het
in werkelijkheid aan geen enkele voor
waarde meer voldoet voor een zoodani-
gen invloed.
Niemand kan thans meer betwisten,
schrijft het Duitsche blad. dat de
machtebevoegdheden der regeering van
Caballero, welke haar zetel reeds naar
Valencia heeft moeten verplaatsen,
thans zijn overgegaan op krachten, die
in geen enkele wijze noch naar binnen,
noch naar buiten bereid of in staat wa
ren een verantwoordelijkheid op zich
te nemen voor eenigc gebeurtenis.
Wanneer het zoover komt, aldus de
V.B., dat tegen de toezeggingen der
regeeringsautoriteiten te Barcelona in,
en in strijd met de verordeningen der
haar overgebleven politiestrijdkrachten
anarchistische groepen wekenlang steeds
opnieuw Duitsche bezitsrechten op de
ergste wijze schenden, dan is dat het
ondubbelzinnige bewijs er voor, dat ver
dere erkenning van een z.g. regeering
niets anders meer is dan de handha
ving van een schijn.
De Duitsche regeoring heeft zich
genoodzaakt gezien er de conse
quenties uit te trekken, dat
Mussolini
de moord op vier Duitsche onder
danen te Barcelona gepleegd, nog
niet is vergolden,
het geval van het doorzoeken van
het Duitsche stoomschip „Kamerun"
in strijd met het volkenrecht nog
niet is afgehandeld,
de bescherming der Duitsche am
bassade te Madrid niet langer kan
worden gewaarborgd.
bureaux van organisaties, welke
in zeer nauwe betrekking tot den
staat staan, werden verwoest,
dat de wil tot vernietiging der
communistische en anarchistische
groepen geen halt heeft gehouden
voor Duitsche schoolgebouwen.
Grenzen van zelfs
respect
Er zijn, aldus vervolgt de Völkischer
Beobachter, grenzen van zelfrespect,
zoowel voor een individu als voor een
6taat.
Deze grenzen zijn voor Duitschland
José Primo de Rivera ter dood
veroordeeld, zijn broer
Miguel tot 30 jaar
gevangenisstraf
MADRID, 18 Nov. (Havas).
Den geheelen nacht en morgen is
hevig geweervuur gewisseld in
den sector van de brug der Frans
schen, waar Marokkaansche cas
vallerie en infantcrietroepen der
rechtschen er in slaagden stelling
te nemen. De tactiek der aanvals
Iers verandert niet: zij bestaat er
in te trachten om de loyale vers
schansingen heen te trekken en
Madrid van het Noorden te be»
lagen. Tot dusverre schijnt deze
tactiek te zijn mislukt en is geen
verandering in de regeeringsstels
lingen ingetreden.
Het is moeilijk zich een nauw
keurig beeld te vormen van den
toestand in de omgeving van de
universiteitswijk en het westelijke
park. De tegenstanders zijn hier zoo
dicht bij elkander, dat een regee-
ringsofficier verklaart, dat de Ma
rokkanen elkaar in het donker be
schieten. Ook de regeeringstrocpen
moeten voorzichtig zijn om niet te
vuren op eigen vooruitgeschoven
stellingen.
De militaire autoriteiten te Madrid
verwachten veel van de 6terke colon
nes, die uit Catalonië cn Valencia ko
men en wier doel het is den vijand uit
het Zuid-Oosten aan te vallen.
In alle sectoren van do hoofdstad
wordt door de artillerie van weerszij
den ononderbroken gevuurd.
Na een vanmiddag met Madrid
gevoerd telefoongesprek heeft de
Spaansche ambassadeur te Londen
medegedeeld, dat de regeerings-
strijdkrachten in de hoofdstad de
rechtschen tegenhouden. Er heeft
weer een luchtbombardement der
stad plaats gehad. Talrijke vrouwen
eri kinderen zijn gedood. De Puerta
del Sol in het centrum der hoofd
stad staat in vlammen.
De rechtsche luchtstrijdkrachten,
meldde de zender van Sevilla, hebben
een hevig bombardement ten uitvoer
gelegd op den weg naar Valencia. In
de wijk Tenodora is bijna de geheclc
internationale colonne vernietigd. De
rechtsche luchtmacht heeft vooral het
gebouw van het ministerie van oorlog
en de kazerne La Montana met bom
men bestookt.
Een Sevillaansehe colonne, onder he
vel van kolonel Caranza, den burge
meester van Sevilla. heeft de straten
San Atonio Lopes en General Rocardo
bezet.
Aan de Noordzijde van de Pasea
Castellana stijgen groote vlammen om
hoog. De regeeringstroepen, aldus deze
zender, zouden hebben besloten deze
wijk in brand te steken alvorens haar
te verlaten.
Kunschatten vernietigd
Woensdagmiddag publiceerde dc vcr-
dedigingsraad van Madrid een com
muniqué, waarin wordt meegedeeld,
dat de vliegtuigen der opstandelingen
herhaalde malen de stad bombardeer
den, waardoor verscheidene groote
branden ontstonden. Het vuur vernielde
talrijke huizen en gebouwen, o.a. de
drukkerij van het blad „ï»a Libertad"
en het paleis van den Hertog van Alva.
Hier waren vele kunstschatten verza
meld, welke door de regeoring in beslag
waren genomen en onder bewaking
van militairen gesteld. Tot nu toe was
deze verzameling ongeschonden.
José Primo de Rivera
ter dood veroordeeld
ALICANTE, 18 Nov. (Havas*
A.N.P.) José Antonio Primo de
Rivera is door het volksgerecht
ter dood veroordeeld. Zijn broer
Miguel is tot 30 jaar gevangenis*
straf veroordeeld.
Een aanhanger der nationalisten, die
uit Ciudad Real, dat in handen der
regeringstroepen is, wist te ontvluch
ten. deelde mede, dat verscheidene
rechtsche personen door de regeerings
getrouwen waren gefusilleerd, o.a. ook
de bisschop van Ciudad Real, mgr. Nar-
cison de Estegana Y Echevarria. Deze
genoot een groot aanzien in het Spaan
sche episcopaat.
bereikt, op het oogenblik, dat Duitsche
inenschen, Duitsche grond en Duitsch
eigendom, ondanks of juist wegens uit
drukkelijke kentcekoning. niet meer do
behandeling genieten welke hun naar
onze mecning toekomen.
In den zin van een politiek der
feiten heeft Duitschland uit de
situatie in Spanje de consequent
ties getrokken en die krachts*
groep erkend, welke alleen over
een werkelijk gezag beschikt.
Duitschland heeft een nieuwen
zaakgelastigde naar Madrid gezon
den, niet om epnige situatie inge
wikkeld en nog moeilijker te ma
ken. doch om voor zich klaarheid te
scheppen in de overtuiging, daar
mede op de beste wijze ook andere
belangen te dienen.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJK-
SCHE GECONTROLEERDE
OPLAAG VAN
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU
VOOR PUBLICITEITSWAARDE
TOURNOOIVELD 4 DEN HAAG
op andere pagina's
STADSNIEUWS
De mensch en de gemeenschap.
(Tweede blad, pag. 1).
De Kampei-binnenpoort.
(Tweede blad, pag. 1).
W eerverwachting
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te Dc Bilt.
Krachtige tot matige O. tot N.-O.
lijke wind. gedeeltelijk bewolkt,
aanvankelijk nog ecnige kans
op regen, iets kouder.
Hoogste barometerstand 775.3 te Karl-
stadt.
Laagste 731.9 te Janmaycn.
LANGESTRAAT 49
TEL. 190
Bonte Dessins voor Casaques.
Veel nieuwe dingen.
DUITSCHER VOOR DEN RECHTER
MOSKOU, 19 November (Reuter). Dc
eerste der gearresteerde Duitschers zal
heden terechtstaan voor het gerecht te
Novosibirsk bij Tomsk. Deze man is de
mijningenieur Stickling, die er van be
schuldigd wordt den arbeid in een mijn
gesaboteed te hebben ,,in overeens'em-
ming met de instructies van dc fascis
tische organisatie, waarvan hij lid is".
Op dit delict slaat volgons het straf
wetboek de doodstraf. De Duitsche con
sul zal de rechtzitting bijwonen.