PROTEST TE GENEVE?
„SOMBERE ATMOSFEER
VAN VERSAILLES"
4000
DE EEMLANDEU
„Erkenning van Franco daad
van gerechtigheid"
VOLKENBOND
heeft afgedaan
in Italië
FASCISTISCHE
RAAD
Vorstelijk
geschenk
Menschelijkheid
zoek
Postvliegtuig
verongelukt
DE DOOD VAN
SALENGRO
FOKKER F. 12
LUYCX
Vrijdag 20 November 1936
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
35e Jaargang No. 122
GERATIFICEERD
EXEMPLAREN
4 uur 31 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
MAISON VALK
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersloort 1.95; per maand 0.65; per
--week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland irancc per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513
PRIK nPR inVFRTFNTIFN 1—4 regels 11.05 met inbegrip van een uew. snummer
ütH clkc fegc, mccr f o.25 Liefdadighcids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elké regel meer 10 cent, driemaal plaatsén f 1.Bewijsnummer extra f C.05
Opmerkelijke uitlating van
Eden in het Engelsche
Lagerhuis inzake de
nietsinmenging
Berlijn gereserveerd
LONDEN, 19 Nov. (Peuter). In
het Lagerhuis heeft Eden vandaag
verklaringen afgelegd ten aanzien
van de erkenning van de regeering-
Franco door Duitschland en Italië.
Op een vraag van den leider der ar
beidersoppositie. Attlee. antwoordde hij,
dat de houding der Engelsche regee
ring blijft, zooals die tevoren is gede
finieerd. Toen Attlee daarop vroeg of
er van den kant der Engelsche regce-
ring eenig voornemen bestond om de
regcering-Franco te erkennen, ant
woordde Eden: „Het Lagerhuis zal zich
er rekenschap van geven, dat er een
onderscheid bestaat tusschen de erken
ning van een belligerent en de erken
ning van de eene partij of de andere
als regeering van Spanje en wat dat
aangaat, heb ik niets toe te voegen aan
hetgeen ik gezegd heb."
In antwoord op de vraag, of de
verklaring van Duitschland en Ita
lië geen weloverwogen schending
vormt van het. nietinmengings-
accoord zeide Eden: „het is moge
lijk een nietinmengingspolitiek te
voeren ten aanzien van de wapen
levering met gelijktijdige erkenning
van de regeering der eene of der
andere partij. Dat is, wat alle na
ties tot dusverre hebben gedaan
met de erkenning van de Spaan-
sche regecring.
Wat de nietunmenging aangaat,
verklaar ik categorisch, dat ik
van meening ben, dat er andere
regeeringen zijn, die meer zijn te
laken dan die van Duitschland en
Italië".
Vervolgens werd Eden de vraag ge
steld, of hij zich in verbinding zou stel
len met de regeeringen van Duitsch
land en Italië, teneinde van haar de
verzekering te krijgen, dat deze erken
ning niet beteekent, dat zij zich vrij
zullen gaan beschouwen om wapens te
leveren. Eden antwoordde hierop, dat
hij dit zeker doen zou. „Ons geheele
dool is de nietinmenging te doen func-
tionneeren en tc dien einde rekenen wij
op de medewerking van alle belang
hebbende regccringen, onafhankelijk
van hun ideologieën."
De afgevaardigde Alexander, die eer
ste lord der admiraliteit was in de La-
bourregeering, heeft voorts de vraag
gesteld, welke houding der regeering
zou aannemen ingeval een blokkade
van dc Catalaansche kuslen werd in
gevoerd. Eden verklaarde daarop, dat
de normale regelen, die iedere interna
tionale actie in dergelijke omstandighe
den leiden, in acht genomen zullen wor
den door de Britsche oorlogsschepen
mot het oog op de verdediging der wet
tige Britsche belangen.
De Fransche ambassadeur te Londen,
Corbin, heeft een bespreking gevoerd
op het Foreign Office in verband met
de mogelijke blokkade van de haven
van Barcelona. Het zou zijn bedoeling
zijn geweest te bewerken, dat Frankrijk
en Engeland ten aanzien van die mo
gelijkheid eenzelfde standpunt inne
men.
De houding van Duitsch'
land
In welingelichte kringen (e Ber-
lijn is men algemeen van oordeel,
dat Duitschland het niet noodig zal
achten de houding, welke tot nu
toe ten aanzien van Spanje is aan
genomen, te wijzigen. Indien even
wel de arbeid van de noninterven-
tiecommissie onvruchtbaar blijft,
zal Hitier niet aarzelen opnieuw
den toestand onder de oogen te
zien. De militaire leiders blijven ge
reserveerd.
GENèVE 19 Nov. (Havas).
Het secretariaatsgeneraal van den
Volkenbond heeft hedenmorgen
indirect via Radio^Valencia vers
nomen, dat de regeeringsCabab
lero aan Genève een protest zou
hebben gezonden, tegen de erkens
ning van de regéering^Franco
door Duitschland en Italië.
De tekst van dit protest is echter
nog niet te Genève ontvangen. In
bevoegde kringen te Genève twij
felt men eraan of ecnige demarche
van de regeering te Valencia, in
wélken vorm deze ook gegoten
mocht zijn, tot resultaat zou kun
nen leiden.
De Italiaansche zaak
gelastigde
Filippo de Ciuties, raadsheer van de
Italiaansche ambassade te Madrid heeft
opdracht ontvangen met de regeering
van Franco in contact te treden als
zaakgelastigde van de Italiaansche re
geering.
Uit officieele Britsche inlichtingen
blijkt, dat de consuls van Duitschland
en Italië Barcelona hebben verlaten en
dat de Italiaansche en Duitsche bur
gers zoo spoedig mogelijk geëvacueerd
worden"
Geen interesse meer
voor Genève
ROME, 19 Nov. (Stefani). Naar
aanleiding van het feit, dat een der
Britsche bladen in de erkenning
der Franco-regeering door Italië een
nieuwe schending van artikel 10
van het Volkenbondshandvest ziet,
schrijft de „Giornale d'Italia" dat
Italië zich in het vervolg in het ge
heel niet meer interesseert voor het
geen te Genève gedaan of gezegd
wordt.
Men kan er slechts aan herinneren,
dat dit artikel 10 betreffende de eer
biediging van de politieke en nationale
integriteit der staten het ernstigst
wordt geschonden door Rusland, waar
men, tegen den wil van het Spaansche
volk hetgeen volgens het blad thans
zonneklaar is gebleken een roode in
vasie in Spanje voorbereidt.
De erkenning door Berlijn en Rome
verduidelijkt de positie van Spanje en
zijn wettig bewind op het internatio
nale plan, ook ten aanzien van de niet-
inmengingscommissie te Londen. De er
kenning is niet een daad van partijdig
heid. maar van gerechtigheid. Het ge
volg is geen complicatie, maar ophelde
ring, aldus besluiten het Italiaansche
blad.
Te Rome wordt tegengespro»
ken, dat Italië voornemens zou
zijn, een blokkade in te stellen op
de in bezit der Spaansche regeering
zijnde havens. Wel wordt gezegd,
dat Italië draconische maatrege»
len zal nemen ter bescherming
van de rechten en belangen van
zijn onderdanen in Spanje.
Ilaliaansche oorlogsschepen be
vinden zich in de wateren van Bar
celona en andere havens (er be
scherming van Italiaansche belan
gen. Italië zal niet uit de nietinmen-
gingscommissie treden. Grandi zal
Maandag aan do eerstvolgende zit
ting van dc noninterventiecommis-
sie deelnemen.
DE LOCARNO»KWESTIE
LONDEN. 19 Nov. (Reuier). De
nieuwe Britsche nota ten aanzien van
het Locarno-vraagstuk'is vanavond op
het Foreign Office overhandigd aan de
Fransche, Duiische en Belgische am
bassadeurs en aan den Italiaanschen
zaakgelastigde De nota bevat voorstel
len ter overbrugging van de meenings-
verschillen. zooals dte bestaan volgens
de verschillende antwoorden op de
Britsche nota van IS September.
TIMES, DAILY TELEGRAPH EN LE
TEMPS IN BESLAG GENOMEN
BERLIJN, 19 Nov. (Havas). De
Engelsche dagbladen Times en Daily
Telegraph van IS November en het
Fransche blad I.e Temps van 19 No
vember zijn door de politie in beslag
genomen.
Een frissche dronk na den hardnekkigen strijd, waarbij
generaal Franco's troepen de stad Navalcarneros wisten te
veroveren.
De duce schetst uitvoerig de
binnen» en buitenlandsche
politiek van Italië
Het front tegen Moskou
ROME, ID Nov. (Stefani). In de zit
ting van den groot en fasristischcn raad
heeft de Duce breedvoerig den interna
tionalen en binnenlandschen, alsook
den militairen en economische» toe
stand uiteen gezet. Nadat de Duce daar
op voorlezing had gedaan van een rap
port. van den onderkoning Graziani
over den politieken en militairen loc
stand in Oost-Afrika, werde tQt maar
schalk Graziani warme dankbetuigin
gen gericht voor het werk, dal hij in
Abessynie heeft verricht.
De raad nam kennis van het verslag
van graaf Ciano en hechtte zijn goed
keuring aan het te Berlijn geteekende
proces-verbaal en het protocol van
Weenen, waarover het zijn voldoening
uitsprak.
Na het rapport te hebben aangehoord
van Grandi, den Italiaanschen ambas
sadeur te Londen, over diens activiteit
in de commissie van non-interventie
t.a.v den Spaanschen burgeroorlog en
over den legen woord igen stand der
Britsch-Italiaansche betrekkingen hecht
te de raad hieraan zijn volle goedkeu
ring
Sombere atmosfeer van
Versailles verdwenen
In een commentaar op hot weigerend
antwoord van Ciano op het verzoek van
den Franschen zaakgelastigde dat
Italië zich zou aansluiten bij een collec
tief protest van de onderteekenaars
van Versailles tegen de. opzegging door
Duitschland van de bepalingen inzake
de internationalisatie der rivieren, doet
dc „Messagero" opmerken, dat dit ge
baar van Italië van bijzonder belang is.
daar het opnieuw een bewijs is van de
uitstekende werking van den spil
RomeBerlijn, die een der grondslagen
van de nieuwe Europeesche geschiede
nis vormt. Naar het blad hieraan toe
voegt. beteekent bet gebaar van Italië
tevens, dat de sombere atmosfeer van
Versailles, die zoo zwaar op Europa
heeft gedrukt, thans \oorgoed te niet
is gedaan.
Te Tokio meent men in diplomatieke
kringen te weten, dat de berichten in
zake een bondgenootschap tusschen
Duitschland en Japan van allen grond
ontbloot zijn. Waarnemers wijzen er
op, dat Japan niet voornemens is zich
t.a.v. de Europeesche politiek vast te
leggen, noch een politiek volgt welke
ten doel heeft een overeenkomst te slui
ten, die tegen een bepaalde mogendheid
i6 gericht. Men verklaart, dat hét de
traditioneele politiek van Japan is de
activiteit van de Komintern, die den
vrede bedreigt, te onderdrukken.
Daar do Komintern streeft naar
de wereldrevolutie door internatio
nale organisatie, streeft Japan naar
vorming van een gemeenschappe
lijk front met andere mogendhedén,
die zich eveneens door de Komin
tern bedreigd voelen. Met dit doel
tracht Japan ook met China een
anti-communistische overeenkomst
tot stand te brengen. Japan is ech
ter niet voornemens zich bij het
fascistische kamp te voegen en nog
minder om iets te doen, dat van
invloed zou kunnen zijn op zijn
op zijn traditioneele vriendschappe
lijke betrekkingen met Engeland,
de Amerikaansche en andere lan
den.
De Chineesche bladen te Sjanghai
zijn eenstemmig van mccning, dat
een anti-communistisch verbond
tusschen Duitschland en Japan zeer
ernstige gevolgen zou hebben voor
China, op welks grondgebied Japan
zich 6tevig zou moeten nestelen om
een campagno tegen de Sovjet-Unie
te kunnen voorbereiden.
De Japansche bewapes
ning
Een van de voornaamste ge\olgen
van de Japansch-Duitsche samenwer
king is de tenuitvoerlegging van het
Japansche bewapeningsplan, dat 3000
millioen yen zal kosten, in drie of vier
jaar. inplaats van zes jaar, zooals was
voorgenomen, aldus seint Reuter uit
Sjanghai.
Naar verluidt, zal een overeenkomst
worden gesloten tot levering van
Duitsch oorlogsmateriaal, o.a. vliegtui
gen en tanks, noodzakelijk vóór de me
chanisatie van het Japansche leger,
waarvan de leemten bij de jongste
manoeuvres bleken. Hiertoe zal een lee
ning worden vérstrekt, of goederen
worden geleverd aan Duitschland.
pRINS BERNIIARD zal eer
lang van de Directie der
KoolhoVcn-fabriêken ten ge
schenke ontvangen een twee
rn otorig Koolhoven-sport vlieg-
tuig. Z.D.H. heeft met dit ge
schenk Zijne instemming be
tuigd.
Een Spaansche officier verstrekt aan buitenlandsche journalisten
inlichtingen omtrent den stand der gevechten rond Madrid.
Ruim 100 ton bommen en
springstoffen op Madrid
geworpen in
48 uur tijd
Vier dooden bij vliegongeval
in de naaste omgéving
van Croydon
LONDEN, 19 Nov. (Reuter). Dé
„British Airways" deelt officiéél mèdé,
dat nabij Crawley het postvliegtuig, dat
de mail van Scandinavië en Duitsch
land naar Engeland bracht, is veronge
lukt De beide piloten, Hattersly en Ére
denkamp zijn om het leven gekomén.
De mail is niet beschadigd en werd
per trein naar Londen gebracht Hét
'oestel veroverde geen passagiers. De
radio-telpgrafist en dé mecanicien wer
den slechts licht gewond.
Dc oorzaak van hét ongeval is niet
bekend.
Nader wordt hericht, dat het ongeval
met het postvliegtuig wórdt toegeschre
ven aan mist. aangezien het toestel nog
slechts enkele minuten vèrwijdefd was
van het vliegveld Croydon.
Barcelona gebombardeerd
MADRID, 19 Nov. (Havas). Van
nacht om half drie is Madrid op
nieuw door vliegtuigen gebombai
deérd. Om 9 uur hedenmorgen vond
wedérom een bombardement plaats
Bij déze twee bombardementen
wérd een honderdtal personen ge
dood of gewond.
Officieel wordt medegedeeld, dat ruim
100 ton bommen en springstoffen in dt-
laatste 48 uur op Madrid zijn geworpen
aldus meldt de correspondent van de
Diario de Lisboa te Laganez. De Carcci
Modelo en de kazerne La Montana zijn
nog steeds niet in handen der recht-
schen gevallen. Ondanks de ononderbro
ken aanvallen, die sedert twee dagen
op beide gebouwen gericht worden. Wel
staan zij in brand.
Ondér voorzitterschap van den
deken, de ambassadeur van Chili,
heeft het corps diplomatique van
Madrid vergaderd. Algemeen was
men van oordeel, dat de burgeroor
log een punt heeft bereikt, waarop
men dé voornaamste wetten van de
menschelijkheid uit het oog heeft
verloren. De diplomaten betreuren
niets anders te kunnen doen dan
communique's te verstrekken aan
de pers om deze betreurenswaardige
toestanden te doen ophouden.
Dc speciale verslaggever van de
Intransigeant te Barcelona meldt,
dat een kruiser der opstandélingcn,
waarschijnlijk de „Gadaria" van
nacht tweemaal Barcelona gebom
bardeerd heeft. De schade schijnt
echter niet ernstig te zijn. De bevol
king zou van het bombardement
niets bémerkt hebben, daar juist
een hevig onweer woedde.
Uit Hendaye wordt gemeld dat om
niet medegedeelde redenen, welke waar
schijnlijk in verband staan met de mili
taire operaties in het Baskenland, de
rechtsche autoriteiten besloten hebben
de Spaansche grens gedurende twee
weken te sluiten.
Voorts wordt vernomen, dat twee
trawlers van de regeering averij heb
ben opgeloopen in een gevecht met
vaartuigen van de nalionalisten. De
scheden konden evenwel Bilbao nog
bereiken.
Verder wordt vernomen, dat pogin
gen in het werk worden gesteld, om de
troepen van de regeering te Santander
en Bilbao te vereenigen, om een aan
val te doen op Vittoria.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
PARIJS. 19 Nov. (Havas). Minister
président Blum heeft besloten zelf het
ministerie vón binnénlandsche zaken
ad interim waar te nemen.
De Matin bericht, dat het Kamerlid
Becquart. afgevaardigde \oor Rijssel,
die de interpellatie inzake minister Sa-
léngro indiènde, mét zijn familie uit
Rijssel is vertrokken
Majoor Attlee zal de Engelsche La
bour-party vertcgpnwóordigén bij de
bégrafénis van Saléngro.
Britsch»Egyptisch verdrag
thans door Cairo goed»
gëkeurd
CAIRO. 19 Nóv. (D.N.B.) Na een
débat van drie dagen heeft de senaat
van Egypte het BritsCh-Egyptische ver
drag mét 109 tegen 7 stémrrten goedge
keurd.
Hièrfnede is hét in Augustus te Lon-
dén ondèrteekênde vèrdrag dóór Egypte
geratificeerd.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGE LIJK-
SCHE GECONTROLEERDE
OPLAAG VAN
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU
VOOR PUBL1CITE1TSWA A RDE
TOURNOOIVELD 4 - DEN HAAG
op andere pagina's
STADSNIEUWS
Bouw van de Erdalfabriek.
(Tweede blad, pag. 1.)
Jubileum van de Evang. Lutherschc
Gemeente.
(Tweede blad, pag. 1.)
Salariëeringsbesluit voor de politie
niet goedgekeurd.
(Tweede blad, pag. 1.)
Weerverwachting
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Moest zwakke veranderlijke
wind, licht tot half bewolkt,
droog wëcr, lichte vorst dos
nachts, temperatuur om liet
vriespunt overdag.
Hoogste barometerstand 777 6 te Riga.
Laagste 737.3 tc Jan Mayen.
LANGESTRAAT 49
TEL. 190
Wilt U bont op uw mantol?
Laat dit or dan bij ons opzetten door
bekwame handen.
Allerlei bontsoorten voorhanden.
DAMESHOEDEN
LANGESTRAAT 75
EXCLUSIEVE t
GARNEERINGEN
Door het Engelsche leger
aangeschaft
LONDEN, 19 Nov. (Reuter). In
antwoord op verschillende in het La
gerhuis gestelde vragen ten aanzien
van de in liet vooruitzicht gestelde
aankoopen door Britsche luchtvaart
ondernemingen van Amerikaansche
toestellen verklaarde Sassoon, dat alle
gebruikte vliegtuigen van Britsch fa
brikaat moeten zijn, behalve wanneer
voor andere toestellen toestemming is
verkregen van den ministcar van lucht
vaart. Nu zijn de toestellen, bekend
onder de aanduiding DH 86 A, uit den
dienst genomen, omdat zij niet volde
den voor nachtvluchten. Er was geen
geschikt Britsch materiaal beschik
baar, weshalve toestemming verleend
is tot het gebruik van de Fokker F. 12
als tijdelijke maatregel. Van het ge
noemde principe zal echter niet wor
den afgeweken.
De onderstaatssecretaris van luclit-
\aart, sir Philip Sassoon, heeft in e<-
schriftelijk antwoord op een desbetref
fende vraag van een der afgevaardig
den tevens verklaard, dat de reeeerin"
in verband met het ontwerp tot ont
wikkeling van de militaire luchtvaart
ongeveer 8000 H.A. terrein heeft aan
gekocht. die tot dusver voor landbouw
doeleinden werden gebruikt. Deze ter
reinen zullen dinen voor den aanleg
van nieuwe vliegvelden.
Sedert Mei 1935 zijn de hoofdstede
lijke luchtstrijdkrachten met ruim 50
pet. uitgebreid. Op dien datum be
schikte men over 53 eskaders met 580
eerste linietoestellen. Thans heeft man
80 eskaders mat 922 toastellan tot ziin
beschikking. Het doel is te komen tot
120 eskaders met 1750 eorste-linietoe
stellen. Voorts wil bet ministerie vari
oorlog 50 vliegvelden aanleggen. Mei
39 vliegvelden is men reeds begonnen
Het meerendéel ligt in het Zuiden vas
Engeland.
