Nieuwe verschijning op
onze spoorbanen
Onze economische politiek
Lof en critiek
Stille trajecten
beter
geëxploiteerd
De dubbele moord te
Merkelbeek
DE MINISTER EN DE
SPELLING
VACCINATIEPLICHT
OPGESCHORT
Het werkende land
W. G. van Wettum t
3e BLAD PAG. 1
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1936
TWEEDE KAMER
Wat gebeurt er met het
personeel van den
K.H.L.?
De borgstellingsfondsen
'e-GRAVENHAGE, 25 November.
{Voortgezet wordt de behandeling van
hoofdstuk 10 (Handel, Nijverheid en
Scheepvaart) der rijksbegrooting voor
1937.
j De heer Van den Heuvel (AR.)
1/ rjuicht de splitsing van het Dep van
Economische Zaken toe. Voor één mi-
J uister, voor één departement was de
i taak te zwaar. De tegenstelling lus
schen industrieele-hanrlelshelangen en
landbouwbelangen staat hier buiten.
Vermoedelijk zullen de bemoeiingen
'der regeering met het bedrijfsleven nog
langen tijd aanhouden wellicht nog toe
nemen inzonderheid wijst spr. op de
moeilijkheden in zake don uitvoer van
tuinbouwproducten, welke door hun
'aard snel verzonden moeten en bijzon
dere aandacht verlangen. Ilel is de
vraag of het amblelijk apparaat hier
voor wel voldoende is afgestemd.
De heer Duymaer van Twist
f(A,R.) vestigt de aandacht op den
grooten nood in de binnenscheepvaart
en op het onvoldoende van de steun
regelingen voor schippers in verschil
lende gemeenten. Spr. bepleit een al-
gemeene steunregeling. Spr. wenscht
verlaging van scheepvaartrechten en
beter geregeld onderwijs voor schip
perskinderen. De evenredige vracht-
verdeeling werkt niet bevredigend. De
'desbetreffende wet moet verbeterd
[worden. Of verdwijnen. Het aantal be
vrachtingscommissies kan worden ver
tninderd. Schippers die daartegen over
wegend bezwaar hebben, moeten wor
den vrijgesteld van laden of lossen op
Zondag.
De heer Korten horst (R.K.)
Wenscht de economische poli'iek voor
'de naaste toekomst aan een beschou
wing te onderwerpen. Het gaat thans
'om aanpassing der binnenlandsche
productiewijze aan het internationaal
prijspeil. Indien staatsmanskunst be
teekent dat men het gunstige lot steeds
aan zijn zijde heeft, dan is Jeze regee
ring er een van groote staatslieden,
daar ze 2(3 Sept. gedwongen werd, den
gouden standaard te verlaten. De ge
volgen ervan zijn inmiddels nog niet
in vollen omvang te overzien
Wel kan gezegd worden dat de maat
regelen betreffende de prijzen preven
tief hebben gewerkt. Er zal nu een
meer geregelde, geordende productie
moeten komen, waarbij minder wordt
overgelaten aan het spel der vrije
krachten. Er was tot nu toe te weinig
lijn in onze economische politiek, te
Veel moest er worden overgelaten aan
wat andere landen ons voor mogelijk
heden lieten. De binnenlandsche con
junctuur zal nu door onze monetaire en
economische politiek verbeterd kunnen
worden. De regeering kan door orde
ning van het bedrijfsleven en aanpas
sing bij de gewijzigde conjunctuur de
Welvaart verder bevorderen.
Dc heer Stump el (R.K.) bepleit
'de belangen van den Middenstand. De
'tot nu toe daarvoor gemaakte wetten
hebben geen krachtige uitwerking. De
resultaten van het middenstandscrediet
zijn onvoldoende. De geschiedenis van
'de borgstellingsfondsen is tot nu (oe
bedroevend; alle werk moet er ook
pro deo geschieden. Men moet aan de
besturen dier fondsen ook veel meer
vrijheid laten. Teleurstellend is, wat
Voor middcnstandsbelangen is gedaan
van regeeringswege. De vestigingswet
is er nog steeds niet. De tyvesties be
treffende cadeaustelsel en automaten
zijn nog steeds hangende. Het alge
meen belang is niet gediend met con
centratie van den detailhandel in en
kele handen. In verschillende landen
bestaan dienaangaande regelingen,
idoch in Nederland niet.
Prijsvcrhooging moet zooveel moge
lijk worden voorkomen, doch niet ten
koste van de bedrijven Met levensmid
delen heeft de regeering de zaak ton
'deelo in de hand. Maar moeten sla
gers- en koksbedrijven maar to gronde
worden gericht ten bate van het land-
'bouwcrisisfonds?
De heer Donker (Soc. Dem.) be-
ïoogt dat er thans een keerpunt kan
zijn gekomen in de economische poli
tiek. Dc regeering moet de havenste
den steunen, want al is er eenige op
leving in de scheepvaart, men moet
den toestand nog critisch bezien. Het
opzeggen van de Rijnvaartacte door
Duitschland belooft niet veel goeds.
Spreker wenscht Rijnvaartpremies om
op gelijken voet met België te komen.
Spreker bepleit overleg tusschen beide
landen om ongelimiteerde concurrentie
te voorkomen.
De heer Smeenk (A.R.) heeft over
het algemeen waardeering voor het be-
leid van den Minister. Over de gevol
gen der depreciatie van den gulden
kan nog niet veel worden gezegd. Wat
'de handelspolitiek betreft, de contin-
gentéeringen kunnen nog niet gemist
worden, als wapen bij onderhandelin
gen. De werking der borgstellingsfond
sen moet worden verbeterd.
De heer Wendelaar (Lib.) bepleit
Opheffing van crisismaatregelen en is
•itegen autarchie. Spreker is het niet
eens met den heer Kortenhorst waar
'deze te zeer de vrijheid van het be
ibedrijfsleven door ordening aan ban
'den wil liggen. Contingenteeringen be-
hooren langzamerhand te worden nf
jeschaft. Sommigen willen de contin-
Igenteeringen nog uitbreiden als wapen
oor de handelspolitiek. Spreker is
idaartegen. Desnoods heeft spreker nog
liever tijdelijke verhooering der tarie
ven al gaat die tegen het liberale
K standpunt in omdat dan minder ge
vaar bestaat voor verstoring van het
j bedrijfsleven.
Spreker wil maatregelen zien geno
men ten behoeve van het personeel
van den Kon. Hollandschen Lloyd.
Minister Gelissen: U zult zien
dat die menschcn een betere Sinter
klaas zullen hebben, dan u denkt.
De heer Schil thuis (Vrijz. Dem.)
betoogt dat wie opheffing der contin
genteeringen wil. vergeet dat die die
nen ook als wapen in de handelspoli-
tieek. Aan het bedrijfsleven moeten
echter geen nieuwe banden worden
aangelegd. Spreker wil verschillende
verbeteringen in de clearing-regeling
met Duitschland. vooral wat betreft
den land- en tuinbouw. De vraag, wat
is te verstaan onder onredelijke prijs
vcrhooging. wordt nog niet eender be
antwoord Spreker wijst er op, dat de
bakkers te Amsterdam een reeds lang
noodige prijsvcrhooging niet durfden
invoeren. De overheid te Amsterdam
steunde do onjuiste opvatting van het
publiek. Spreker hoopt, dat do Minis
ter het den Amsterdamschen bakkers
mogelijk zal maken, de prijzen op een
redelijk peil te brengen.
De heer Wijnkoop (Comm.) is zeer
teleurgesteld door liet beleid van dcif
Minister. Spreker keurt het af dat dc
Kon. I-Ioll. Lloyd overgaat naar Mul
ler en Co.
Minister Gelissen: Weet U een
betere oplossing?
De heer Wijnkoop: Daar behqef
ik niet voor te zorgen.
De lieer D r o p (Soc. Dem.) de po
sit ie van den Kon. Hollandschen Lloyd
besprekend, verklaart dat er van voort
zetting van het bestaan ervan geen
sprake meer kan zijn. De Kamer staat
voor een voldongen feit. zonder dat ze
zich over een beslissing heeft kunnen
uitspreken. Hoe gaat het nu met de
Lloyd. nu die ondergebracht wordt in
Muller en Co.? Het zou spreker niet
vei-bazen als clc Lloyd in den nieu
wen bestuursvorm meer zal kosten dan
onder den ouden bestaansvorm. Is er
bij do onderhandelingen over de voort
zetting van den dienst met het be
lang van het personeel rekening ge
houden? Toch heeft de Minister her
haaldelijk, om. in de Eerste Kamer,
vrij positieve toezeggingen gedaan. Het
personeel moet geholpen worden, ook
al is er een groot bedrag, 900.000,
mede gemoeid.
Minister Gelissen: anderhalf mil-
lioen.
De heer Drop zegt dat dan dit be
drag moet worden beschikbaar gesteld.
De heer Westerman (ex-Nat.
Herstel) herhaalt, wat hij reeds meer
zoide, dat er geen lijn is in de econo
mische politiek van de regeering. Spr.
geeft een soort economische karteering
van ons land in overweging, wat niet
te handhaven is. valt dan wel af. Zoo
is h.Vw ook een vestigingswet aJleen
van nut als deel van een algemeen
plan.
Do heer Vos (Lib.) wil maatregelen
ter bevordering van de Amsterdamsche
tentoonstelling. In het bijzonder komt
spreker op voor de vele noodlijdende
zelfstandige kleine ambachtslieden. De
Minister plege overleg met zijn ambt
genoot van Sociale Zaken.
De beer E b e 1 s (Vrijz. Dem.) wijst
op de moeilijkheid der contingentee
ringen, waarbij de regeering zoovele
belangen tegen elkaar heeft af te we
gen. Met dc tuinbouwbelangcn moet
echter meer rekening worden gehou
den.
Dc heer v. d. Put (R.K.) wil stren
gere contingcnteering van bewerkte
tabak, sigaretten, enz.
De lieer Van Houten (Christ.
Dem.) wil zooveel mogelijk zien gedaan
voor onzen tuinbouw. Het belang van
den tuinbouw gaat economisch en
moreel ver uit boven dat van den lee
ning- en hypotheekhouders van gel
den in Duitschland. Het aandeel van
den tuinbouw in do clearing moet
worden verhoogd.
De heer K r ij g e r (C.H.) brengt
klachten van graanexporteurs over be
lemmeringen van Belgische zijde over;
do regecring moet daartegen optreden.
D heer Sneevliet (Rev. Soc.) be
toogt dat de politiek van den Minister
oppervlakkig is en concrete vragen ont
wijkt. Veel zal de Minister voor de
werkloosheid niet kunnen doen.
De lieer Van Dis (Staatk. Gcr.)
zegt dat bij handelsonderhandelingen
niet altijd dc noodige voortvarendheid
wordt betracht. Bij de Duitsche clea
ring moeten de tuinbouwbelangcn meer
naar voren komen.
Voorts bepleit spreker de belangn
van do binnenschippers. Spreker wil
een vaarverhod op Zondag.
Dc vergadering wordt te 7 uur ver
daagd tot heden 1 uur. Alsdan is de
Minister aan het woord.
MERKELBEEK, 25 Nov. Het on
derzoek inzake den dubbelen moord te
Merkelbeek, in de boerderij „Het Vo-
gelke" gepleegd is op het oogenblik nog
in vollen gapg.
Bij het in dc boerderij ingestelde
onderzoek is onder een schaafbank een
Engelsche sleutel van groot formaat
gevonden, waarmede waarschijnlijk de
hoofdwonden van vrouw Senden zijn
veroorzaakt. Do sleutel is in beslag
genomen.
Verder zijn in een handtaschjo van
de vermoorde vrouw de bloedsporen
gevonden. Het betreft slechts eenige
kleine veegjes, vermoedelijk veroor
zaakt door een met bloed besmeurde
hand, die in het handtaschje is ge
weest. Deze veegjes komen voor aan
de buitenzijde van het taschje aan de
puntjes van een zakdoek en aan een
portemonnaie. In de portemonn.aic za
ten nog slechts eenige centen. Tiet ver
moeden. dat geld gestolen zou zijn,
vindt hierin tamelijk vasten grond.
De asch. uit de kachel, welke Zon
dagmiddag toen het parket uit Maas
tricht de kamer binnenkwam. ,tond te
branden als ware zij bijzonder opge
stookt, is eveneens in beslag genomen,
omdat liet niet uitgesloten is. dat liet
vuur is benut om eventueele schuld-
bewijzende voorwerpen te vernietigen.
De huishoudster, die nog steeds blijft
ontkennen, zal morgen naar Maastricht
worden overgebracht.
De slachtoffers van den moord wor
den Donderdagmorgen te half tien te
Merkelbeek begraven.
VERAARTS MISTBESTRIJDING
's-GRAVENHAGE, 25 November.
De heer Aug, Veraart te RijsWijk, die
gisteren proefnemingen voor niistbe-
strijding in de omgeving van Schiphol
heeft gedaan, deelt ons mede, dat, in
verband met het feit. dat te zclfder
tijd als te Amsterdam, in do omgeving
van Den ITaag de mist uitgeregend is,
hern is medegedeeld, dat des namid-
lags tusschen 2 en 4 uur in de omge
ving van Rijswijk spuitproevcn zijn ge
houden.
Aan deze spuitproeven schrijft de
heer Veraart het toe. dat in den zelf
den tijd als te Amsterdam, in de om
geving van den Haag de mist verdwe
nen is.
De volgende week zal de lieer Ver
aart met medewerking van de Schie-
damsche brandweer tegenover het vlieg
veld Waalhaven proefnemingen doen.
Geen terugkeer naar De Vries
en Te Winkel te wachs
ten
Verschenen is de memorie van ant
woord in zake de onderwijsbegrooting.
Hieraan wordt het volgende ontleend.
Op behandeling van liet ontwerp-
kwcekschoolwet stelt dc minister geen
prijs. Daargelaten, 'noe hij oordeelt over
de grondgedachten van het ontwerp
het staat voor hem vast, dat de uitvoe
ring van deze wet in dc naaste of in
een verdere toekomst nieuwe en be
langrijke lasten zou leggen op de over
heidskas. Naar zijn overtuiging kan
daarvan voorshands geen sprake zijn.
Ten aan/ien van den overgang van
het lager tot het middelbaar en voor
bereidend hooger onderwijs vint de
minister thans hot oordcel in van den
onderwijsraad en hij vertrouwt, dat
reeds hii de toelating in 1937 een re
geling zal kunnen gelden, die meer be
vredigend geacht wordt dan de tegen
woordige.
Benoeming van een commissie om
na te gaan, of de leerprogramma's bij
het lager, middelbaar, en voorbereidend
hooger onderwijs overladen zijn, lacht
den minister niet toe.
Ongetwijfeld echter is deze zaak van
genoeg helane om ze niet uit het oog
te verliezen. De aandacht van den mi
nister blijft er dan ook op gevestigd.
Dc minister en zijn ambtgenoot van
landbouw en visscherij zijn in onder
ling overleg getreden over den inhoud,
die aan een ontwerp-natuurbescher-
mingswet te geven ware. Zij vertrou
wen. dat hun overleg binnen afzienba-
ren tijd tot een positief resultaat zal
leiden.
Schrijfwijze der Ned. faal
Volgens vele leden zou door liet Ko
ninklijk Besluit van 18 Juli 1936 op
nieuw de chaos dreigen te ontstaan,
die vóór de besluiten van 1934 bestond.
Voorts zou volgens dit besluit een spel
ling moeten worden onderwezen, waar.
.van de regels niet vaststaan. Noch de
eerste noch de tweede bewering heeft,
naar de overtuiging van den minister,
reden van bestaau.
Voor invoering der spelling-1936 in
fle oi'ficieele stukken zal hij het voor
stel doen, zoodra hij liet oogenblik
daartoe gekomen acht. Dit is thans nog
niet het geval.
Voorts deelt do minister mede, dat
hij zich overeenkomstig zijn voornemen
onlangs gewend heeft tot de Koninklijke
Akademie van Wetenschappen met het
verzoek een voorstel te mogen ontvan
gen omtrent dc beste wijze, waarop het
vraagstuk van do geslachten en het
geen daarmede samenhangt, zou kun
nen behandeld worden, en omtrent sa
menstelling en taakomschrijving eene
commissie ad hoe. Het verzoek is bij
dc Akademie in behandeling.
Naast den aandrang in het voorloo-
pig verslag om lot de spelling 1934 te
rug te keeren, staat die om terug te
keeren tot do spelling de Vries en te
Winkel, zooals deze thans in gebruik is.
Noch aan het. een noch aan het an
der kan de minister voldoen.
De stichting van een tweeden leer
stoel voor de gencesmiddelenleer, aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht «tuit op
tweeërlei bezwaren. In de eerste plaats
op financieel e bezwaren. Een tweede
vraag doet zich voor niet betrekking
tot dc studie en examenregeling. De
medische studenten zouden óf hun stu
die en examens moeten verdubbelen óf
een keuze moeten doen en dan zou bij
het afnemen van de examens in het
eerste geval liet examen van de facul
teit door beide hoogleerarcn moeten
wordon afgenomen, in het tweede ge
val de hoogleeraar van de gekozen
speciale geneesmethode moeten optre
den. Een bevredigende regeling schijnt
hier kwalijk te inden.
BESLAG GELEGD OP SPAANSCH
STOOMSCHIP
VL1SSINGEN. 25 Nov. Op het
Spaansche stoomschip „Christina",
welk schip hier van Duinkerken is
aangekomen om te bunkeren, is door
een deurwaarder uit Middelburg be
slag gelegd in verband met een aan
varing voor Ostcnde. waarbij het
Spaansche schip een visschersboot uit
Oslende in den grond heeft gevaren
en waarbij drie mcnschen zijn verdron
ken.
Thans echter slechts voor
den tijd van écn jaar
Ingediend is een wetsontwerp tot
verlenging van den geldigheidsduur
van tijdelijke bepalingen betreffende de
vaccinatie.
Aan de memorie van toelichting is
het volgende ontleend:
Bij het buiten werking stellen van do
vroeger in ons land geldende bepalin
gen betreffende den vaccinatieplicht
heeft nooit de bedoeling voorgezeten
om aan dezen plicht voorgoed een ein
de tc maken, doch uitsluitend om zoo
lang het gevaar van het ontstaan van
encephalitis na vaccinatie moest wor
den aanwezig geacht of zoolang men
niet beschikte over middelen om haar
lo vermijden, do te vaccinecren kinde
ren niet aan het gevaar voor encepha
litis bloot lo stellen.
Helaas is de hoop, dat men de mid
delen zou vinden om de encephalitis na
vaccinatie geheel te voorkomen of dat
deze complicatio vanzelf weder zou ver
dwijnen, tot dusverre niet in vervulling
gegaan.
Wel heeft de ervaring van do laatste
jaren het inzicht in het encophalitis-
vraagstuk verhelderd. Daarbij is geble
ken, dat dit gevaar vrijwel niet aanwe
zig is, indien op jeugdigen leeftijd (be
neden 2 jaar) wordt gevaccineerd.
Hoewel do minister erkent, dat, in
do toekomst overgang naar den direc-
ten vaccinatieplicht wellicht de eenige
oplossing zal zijn om uit de bestaande
moeilijkheden tc komen, is hij van oor
deel, dat liet voorstellen van een zoo
ingrijpende verandering van stelsel ten
aanzien van den vaccinatieplicht van
hem in de tegenwoordige politieke om
standigheden niet kan worden ver
wacht.
De minister heeft dan ook geen
anderen uitweg gezien dan nog
maals verlenging van de bestaande
opschorting van den vaccinatie-
plicht voor te stellen.
In tegenstelling met do vorige
voorstellen van deze strekking
wenscht hij evenwel thans do op
schorting voor niet langer dan één
jaar voor te stellen, opdat in don
loop van hot volgend jaar een prin-
ci '^ele behandeling van het vacci-
naticproblcem aan do ordo kan
komen.
Dc late indiening van dit voor
stel moge haar verklaring en ver
ontschuldiging vinden in de om
standigheid, dat de minister nog
tot het laatste oogenblik heeft go-
zocht naar een meer definitieve op
lossing van deze aangelcgenhoid.
UIT DE STAATSCOURANT
Landmacht
Bij KB. van 21 November 1936 is met
ingang van 6 December 1936 aan den
reserve-officier van gezondheid der
tweede klasse A. II. de Vries van den
geneeskundigen dienst der landmacht,
een eervol ontslag als zoodanig verleend
uit den militairen dienst.
Is benoemd en aangesteld bij het re
serve-personeel der landmacht; bij den
geneeskundigen dienst der landmacht.,
tot reserve-officier van gezondheid der
tweede klasse de dienstplichtig vaan
drig van de lsfe compagnie geneeskun
dige troepen E. J. Hoefman, arts.
Is benoemd en aangesteld bij het re
serve-personeel dor landmacht; bij den
geneeskundigen dienst der landmacht;
tot reserve-officier van gezondheid der
tweede klasse de dienstplichtig vaan
drig van de 1ste compagnie geneeskun
dige troepen \V. H. van Haaften, arts.
Onderwijs
Bij K.B. van 24 November 1936, is* het
besluit van den raad der gemeente Am
sterdam van 11 November 1936, houden
de benoem'ine van prof. dr. B. J.
Schricke tot buitengewoon hoogleeraar
in dc koloniale volkenkunde aan de ge
meentelijke universiteit aldaar, bekrach
tigd.
Bij K.B. van 24 November 1936 is be
noemd tot leeraar in vasten dienst aan
de Rijks Iloogere burgerschool te Zwol-
lo E. Caspers, wonende te Leeuwarden.
P.T.T.
Bij K.B. van 20 November 1936 is met
ingang van 1 Februari 1937 aan den
commies bij den post-, telegraaf- en te
lefoondienst J. Wernke op zijn verzoek
eervol ontslag verleend.
Bij beschikking van den directeur
generaal der posterijen, telegrafie en te
lefonie, is. ingaande 9 November 1936,
aangewezen als beheerder van het bij -
post-, telegraaf- en telefoonkantoor te
's-Gravenhage-west de referendaris 2e
klasse der P.TT. A. J. van Pcsch, voor
dien beheerder van het bijpost-, tele
graaf- en telefoonkantoor te 's-Graven-
hage-Copemicusplein.
TASCH MET 400 VERLOREN
OVEN, (N.B.), 25 Nov. Toen de
reiziger L.. in dienst van de firma Van
der Zande te Leeuwen-Beneden, gister
avond te omstreeks negen uur met zijn
auto te Oyen was aangekomen, stapte
hij uit om een klant te bezoeken. Zijn
tasch inhoudende een bedrag van
f 400.zette hij op den bumper van
zijn wagen. Na het bezoek dacht hij
niet meer aan de tasch op den bum
per, slapte in den wagen en reed weg.
Spoedig bemerkte hij echter zijn na
latigheid en ijlings keerde hij terug,
doch de tasch kon hij niet meer vin
den. Hij wist niet beter te doen. dan
de politic van zijn verlies op de hoog
te te brengen, die een onderzoek naar
deze zaak instelt.
Gebruik van dieselmechanischc
wagens van 26.70 M. lengte
Eenvoudige bediening
TERWIJL dc Nedcrlandsche indus
trie nog pas begonnen is met do
uitvoering van de groote order der
Nedcrlandsche Spoorwegen, welke het
gevolg was van het besluit tot elektri
ficatie van do thans door dieseltroinen
hereden trajecten, vernemen wij thans,
dat dc N. S. een nieuwe opdracht aan
„Werkspoor" hebben verleend.
Het verkeer met stoomtreinen op tra
jecten. waar het reizigersverkeer min
der druk is, als voorbeeld denlce men
aan de lijn AlkmaarDen Helder
heeft daar tot nu toe een onevenredig
kostbare accomodatic aan materiaal en
bediening geëischt. Er werd een sterke
behoefte gevoeld aan zuiniger materi
aal op deze lijn-godeelten.
Om deze reden heeft de directie
van de Nederland6che Spoorwegen
thans besloten de proef te nemen
met een nieuw type dicsel-mecha-
nischen spoorwagen en heeft zij
aan werkspoor order gegeven acht
van deze wagens te maken.
Een nieuwe verschijning zal daar
mede op onze spoorwegen haar intree
doen. Uiterlijk lijkt deze diesel-machn-
nische spoorwagen liet meest op de
electrise he stroomlijnwagcns, welke
thans dienst doen op het haanvak
RotterdamHoek van Holland. Hij
heeft denzelfden gestroomlijnden neus
en dezelfde groene kleur.
Doch dit type kent geen treinstel
len, zooale» zijn dicsel-electrischo
familieleden. Elke trein zal slechts
bestaan uit een enkelvoudigen
spoorwagen, die met zijn ongewo
ne lengte van 26.70 meter dc lang
ste onder de Nederlandsche spoor
wagentypen zal zijn.
Elke wagen bevat een groote afdeo-
ling derde klasse met 56 zitplaatsen en
acht staanplaatsen, en een afdoeling
tweede klasse met 15 zitplaatsen en
acht staanplaatsen. Het inwendige
komt overeen met dat van den tliescl-
electrischen trein, met dit verschil, dat
eenige verbeteringen zijn aangebracht,
waartoe de ervaring niet de oudere ge
stroomlijnde treinen heeft doen beslui
ton. Do nieuwe wagens hebben ramen
welke bijna geheel open kunnen wor
den gedraaid, zoodat des zomers dr
frisscho lucht vrijer kan binnenstroo
men.
Ook zijn de vensters van de bestuur
derscabine van hoogte veranderd. Dit
heeft een onverwacht resultaat vooi
den reiziger. Tot de specifieke indruk
ken van een treinreis behoort, dat men
do wereld van opzij ziet. Men kan zich
oen treinreis niet voorstellen zonder
plotseling to voorschijn schietende tele
graaïpalcn en langzaam wegdraaien
do landschappen.
Dc reiziger in de lange diesel-
mechanische spoorwagens zal door
de bestuurderscabine heen op den
spoorweg kunnen zien.
In verhand daarmeo zijn de eerste
vier banken niet als in eon coupé
tegenover elkaar geplaatst, doch staan
zij achter elkaar in hetzelfde front. Ze
zijn bovendien omkeerbaar, zoodat de
reizigers op deze zitplaatsen op dc
heen- en terugreis steeds vooruit rijden
Dc exploitatiekosten van dit
materiaal zullen op stille trajecten
belangrijk lager zijn dan die van
de stoomtreinen. Do bediening is
eenvoudiger, het brandstofverbruik
geringer cn vooral het onderhoud is
minder kostbaar. Door hun groote-
ro aanzetenelheid zijn dc wagens
geschikt voor lijnen met veel stop
plaatsen, terwijl zij per dag een
veel grooter aantal kilometers kun
nen afleggen dan stoomtreinen.
Het aantal wagenkilometers wordt
op 100.000 per jaar geschat, dat is oven
cel als dat der diesel-electrische trein
stellen.
Aangezien het in de bedoeling ligt do
acht bestelde wagens» in October van
het volgend jaar in gebruik te nemen,
kan men de eerste proefritten in den
volgenden zomer tegemoet zien.
De volgende zomer zal dus het rei
zend publiek verschillende nieuwig
heden brengen.
Immers dan zullen de baanvakken
ArnhemMaarn en GoudaDen Ilaap
welke tot proeftrajectcn zijn bestemd,
geélectrificecrd zijn en zullen van do
S9 bestelde electrischo treinstellen de
eerste zijn afgeleverd om op die baan
vakken proefritten te rijden. Aan de
electrificatie wordt hard gewerkt, al
timmert men nog weinig nan den weg
Dit werk, dat dertig milliocn gulden
zal kosten, weerhoudt de N. S. niet op
ander gebied nieuwe niogolijkhcden te
verkennen.
Radiorede op Donderdags
avond door Minister
Slingenberg
De Minister van Sociale Zaken, Zijne
Excellentie Mr. M. Slingenberg, zal op
Donderdag 26 November a.s. van 19.45
—20.00 uur'n radioredo houden over 't
onderwerp: „Het werkende land",
welke door de beide Nederlandsche
omiToepzcnders zal worden uitgezon
den.
In deze rede zal worden uiteengezet,
wat in Nederland op het gebied van
werkverschaffing en werkverruiming
is gedaan, zulks mede in verband mot
het boekwerk van de hand van Mr. W.
J. van Balen, dat in samenwerking
met de regeering wordt uitgegeven
door II. D. Tjeenk Willink en Zoon
N.V. lo Haarlem en dat omstreeks het
laatst van do maand November in den
boekhandel verkrijgbaar zal zijn.
De rede zal worden uitgesproken in
de studio van het hoofdbestuur der
P.T.T. te *s-Gravcnhage.
BEGRAFENIS LOUIS APOL
's-GRAVENHAGE, 25 November.
Tn tegenwoordigheid van vele kunst
broeders is op Oud Eik en Duinen he
den het stoffelijk overschot van den
bekenden schilder Louis Apol ter aar
de besteld.
Van hun belangstelling gaven o.m.
blijk: prof. Huib Luns, uit Amsterdam,
voorzitter van Arti et Amicitiao, de
heeren Willv Sluiter, voorzitter van
Pulchri Studio (waarvan Apol 60 jaar
lid is geweest) en de meeste bestuurs
leden van dit genootschap, en de hoor
H. van der Kloot Mcyburg, voorzitter
van den Ilaagschen Kunstkring.
Voorts waren er: dr. II. E. van Gel
der, als vertegenwoordiger van het
Haagsche gemeentebestuur, Louis van
Soest, secretaris van de commissie voor
Kon. subsidies aan jonge schilders, van
.velke commissie Apol het presidium
hoeft bekleed en vele bekende kunst
schilders.
In de aula, waar do organist gewijde
muziek deed hooren, sprak in de eer
ste plaats een neef van den overledene,
die zijn oom dankte voor hetgeen hi
voor de familie heeft gedaan.
Namens Pulchri Studio sprak Willv
Sluiter. Nauwelijk 20 jaar oud trad
Apol als lid tot Pulchri toe. Hij cn
Klinkenberg verwierven groote bekend
heid. ook in het buitenland. Spreker
eindigde met de verzekering, dat Apols
nagedachtenis in lengle van dagen met
eere zal worden herdacht.
Prof. Huib Luns gaf uiting aan de
bewondering van Arti voor den thans
ontslapene, die 65 jaar lid van dit ge
nootschap is geweest. Apol heeft zich
een plaats in de geschiedenis van de
kunst verzekerd.
Do heer Louis van Soest sprak waai
weeronde woorden namens de commis
sie van Kon. subsidies aan jonge schil
ders.
Tenslotte sprak een oude kunstbroc
der van Apol. de heer Markus, enkelr
gevoelvolle woorden. Deze legde een
takje, geplukt in de omgeving van
Vein, op de baar.
Aan de groeve heeft een familielid
voor do betoonde belangstelling be
dankt.
Oudschef der opium*regle in
Ncderlandschdndië
Man van gezag en aanzien
in en buiten ons land
's GRAVENIIAGE, 25 Nov. Op
61-jarigen leeftijd is heden to 's Gra-
venhago overleden do oud-chef van
den dienst der opiumregie.
Opgeleid voor Indisch Ambtenaar bij
de Indische instelling to Delft, vertrok
de heer Van Wettum in het jaar 1892
naar Nederlandsch-Indië, waar hij tot
1901 werkzaam was als ambtenaar bij
hot binnenlandsch bestuur. Toen werd
hij overgeplaatst naar den dienst der
opium-regie, waar hij door zijn ijver en
bekwaamheid spoedig de aandacht op
zich vestigde. Hij klom dan ook op van
controleur tot de functie van hoofd
inspecteur en maakte in 1912 de in de
zen dienst hoogst mogelijke promotie,
toen hij tot chef van den dienst der
opium-regie werd benoemd.
Reeds tijdens zijn indische ambtspe
riode heeft hij Nederland tweemaal op
opiumconferenties in het buitenland
vertegenwoordigd, de eerste maal in
1909 ter vergadering van do opium
conferentie te Shanghai en daarna in de
jaren 1911 en 1912 op de opium-conferen
tie in Den Haag.
In 1921 werd de heer van Wettum op
zijn verzoek als chef van den dienst
der opium-regie gepensionneerd. Toen
in hetzelfde jaar de Volkenbond de
raadgevende opium-commissie instelde,
was hij dan ook de aangewezen persoon
in Nederland om deze in de commis
sie te vertegenwoordigen. De wijze
waarop hij dit deed, leidde ertoe, dat hij
in 1926 benoemd werd tot regeerines
adviseur in Internationale opiumzaken
cn tevens tot ridder in de Orde van de
Nederlandsche Leeuw.
De lieer van Wettum heeft zich in in
ternationalen kring aanzien en gezag
verworven en de Nederlandsche regee
ring uitmuntende diensten bewezen.
In den loop der jaren heeft de over
ledene eenige. malen publicaties over
het opium-vraagstuk van zijn hand doen
verschijnen.