VERONTWAARDIGING
IN RUSLAND
0
w
JOH. BOTTINGA
Kapitalisme opgeh even
BLACK CAP
Bestaat er een geheim pact?
Mussolini naar
Boedapest?
Hinderlaag in
Br.-Indië
TOONTJE VAN TEUTEN
DE MILLIONNAIR
J. A. SCHOTERMAN Zn.
ITALIË EN HET
VERDRAG
Japan koopt goud
|P? pytjlifloi Oü&Un
Sr
Volgens Stalin is het socialisme in
Rusland thans verwerkelijkt
„KOELAKKEN-DOM
GELIQUIDEERD"
Honderdduizenden tractors
DE SCHOENFABRIEK TE
BUNSCHOTEN
OLD SCOTCH WHISKYp. fl. f3.75
UTRECHTSCHESTR. 17 - Ao 187S Tel 145
De kunstenaars en de
zomerpostzegels
De tentoonstelling in Parijs
Ie BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 27 NOVEMBER 1936
Poolsche bladen spreken van een
anti=Russisch accoord „ver«
momd als apostolaat"
MOSKOU, 26 Nov. (Reuter).
Men beweert te Moskou de be*
wijzen te bezitten, dat buiten het
gepubliceerde verdrag nog een
geheim pact tusschen Duitsch*
land en Japan bestaat. Dit bericht
zou in SovjctïRussische kringen
groeiende verontwaardiging heb*
ben gewekt. Men gelooft, dat
Japan volkomen voor Berlijn ge*
weken is. Het pact is naar men
zegt formeel tegen de Sovjet*Unie
gericht en in werkelijkheid be*
stemd om de wereldhegemonie
tusschen Düitschland en Japan te
verdeelen.
De Italiaansche ambassadeur
te Tokio heeft een langdurig on*
derhoud gehad met den minister
van buitenlandsche zaken, Arita.
waaromtrent in politieke kringen
alhier verluidt, aldus meldt het
D N.B., dat het Duitsch*Japan*
sche verdrag en de gelijkgerichte
Duitsch*Italiaansche betrekkingen
besproken zijn. Voorts vermoedt
men, dat van gedachten gewis*
seld is over de uitwisseling van
'consulaire vertegenwoordigers
Voor Abessinic en Mandsjoekwo.
De „Asahi Sjimboen" deelt mede,
Hat Arita den .Tapanschen ambas
sadeur te Rome. Soegimocra. op
dracht zou hebben gegeven een
overeenkomst tusschen Italië en
Japan te sluiten tegen het com
munisme. De onderhandelingen tus
schen beide staten zouden hebben
geleid tot een principieele overeen
komst. Verder zou Japan voorne
mens zijn het Italiaansche keizer
rijk te erkennen, terwijl Italië dan
Mandsjoekwo zou erkennen.
Naar te Tokio bekend wordt hebben
verschillende leden van den Japanschen
geheimen raad. toen zii hun goedkeu
ring hechtten aan de afsluiting van het
Duitsch-Japansche verdrag, den wensch
te kennen gegeven, dat pogingen in
het werk zullen worden gesteld om
andere mogendheden, die door de Ko
mintern bedreigd worden uit te 1100-
digen zich aan te sluiten bij deze an
ti-communistische overeenkomst.
Het Japansche agentschap Domei
deelt mede. dat overeenkomstig het
Duitsch-Japansche verdrag een uit
wisseling van berichten zal plaats heb
ben. Verder zullen de controle maat
regelen worden verscherpt en misschien
zullen beslaande wetten worden ge
wijzigd. Men verwacht, dat deze aan
gekondigde verscherping zich zal rich
ten tegen linksche kringen, niet alleen
In Japan, doch ook in Madsjoekwo en
Noord-China.
Goudaankoopen door de
Bank van Japan
De bank van Japan heeft goud ter
waarde van 1 milliocn yen aange
kocht. waardoor cle totale goudaankoo
pen sinds Januari gestegen zijn tot 100
milliocn yen. tegen 87 millioen yen
verleden jaar.
Men verwacht, dat de goudaankoo
pen einde December 110 millioen ven
zullen bedragen. De bankbiliietfen cir
culatie is inmiddels toegenomen met
100 millioen ven
Het Japansch-Duitsche verdrag tegen
de Komintern is on de effectenbeurs te
Tokio gunstig ontvangen. Katoen-,
kunstzijde- en miinanndeolon hoekten
een koerswinst van 1 tot 5 punten.
Polen afwijzend gestemd
WARSCHAU. 26 November (Ha-
vas-A.N.P.) De Poolsche regee-
ringshladcn onthouden zich van
het leveren van commentaar op het
Duitsch Japansche verdrag Rcgee-
ringskringen tonnen zirh echter
eenigsziri<! verontrust over de door
Goebbcls voor de radio gegeven
commentaar, waarin hii duidelijk
de propaganda tegen het bolsje
wisme en de actie tegen de U.R.SS.
verwarde.
Welingelichte kringen verzekeren dat
de Duitsche ambassadeur te Warschau
voa Moltke. die uit Berüju terugge
keerd is, den minister van buitenland
sche zaken. Beek. een bezoek heeft ge
bracht en hem toen op de hoogte heeft
gebracht van hpt verdrag, waarbij hij
tegelijkertijd den minister polste over
een eventueele deelneming van Polen.
Dezelfde kringen verzekeren, dat er
voor Polen geen sprake kan zijn van
een aansluiting aan dit verdrag.
Huichelarij
De bladen der rechtsche oppositie
laten geen twijfel over ae gevoe
lens van bet Poolsche \olk. De Kur-
jcr Warszawski schrijft over de
„huichelarij" die „onder den thea-
tralen schijn een anti-Russisch ac
coord verbergt, vermomd als apos
tolaat'*. Het blad besluit: „Polen
hoeft zich duidelijk uitgesproken
tegen de vorming van vijandige
kampen in Europa."
De Goniec Warszawski schrijft: het
Duitsch-Japansche verdrag is in wer
kelijkheid een bondgenootschap der
twee groote imperialismen, welke stre
ven naar hegemonie op de beide con
tinenten, één in Europa en één in Azië.
Het regeeringsblad „Kurjer Czerwon-
ny" is van meening. dat het hier gaat
om de geboorte van een nieuwe inter
nationale.
Oorlog ter zee noemt Horthy
een „edele sportieve
wedkamp"
NAPELS. 26 Nov. (Stefani). Ter
eere van Horthy is in de golf van
Napels een groote vlootparade ge
houden: aanwezig waren o.m. Horthy,
de Koning en Mussolini, die de ma-
nouvres vanaf den kruiser Zara volg
den. Aan de oefeningen namen deel
I50 schepen, waaronder 18 kruisers en
51 duikboot en. Verder werden de ma
nouvres bijgewoond door dc voorzi>
ters van Kamer en Senaat en het
corps diplomaticpie benevens tal van
hooergcplaatste persoonlijkheden.
Bij een dejeuner aan boord van de
Zara heeft Hortbv een dronk uitge
bracht op den ïtaliaanschen Koning.
Hij zeidc daarbij onder meer:
„De strijd ter zee is als een edele
sportieve wedkamp, die geen rancu
ne achterlaat. Van de Adriatische
zee. waarom wij ridderlijk eestre
den hebben, hebben de Italiaansche
schepen hun steven gewend naar
nieuwe plaatsen in uitgestrekter
zeeën. Deze schepen vertegenwoor
digen een der machtigste vloten
ter wereld".
De naar Rome gezonden speciale ver
slaggevers der Hongaarsche bladen
melden, dat minister-president Daranvi
medegedeeld heeft Mussolini namens
de Hongaarsche regeering uitgenoodigd
te hebben voor een bezoek aan Boeda
pest. Mussolini heeft deze uitnoodiging
aangenomen. Het bezoek van den Duce
kan wellicht in het volgende voorjaar
verwacht worden.
Twee Britsche officieren en
vijftien soldaten aedood
bij overval in Wazi»
ristan
NEW DELHI. 26 Nov. (Reuter!.
In Waziristan is een Britsche co
lonne in een hinderlaag gevallen.
Er wordt, gemeld, dat tijdens een
gevecht in het Khaisora-dal 2 Brit
sche officieren en 15 ïndische ver-
kennei*s gedood en 2 Britsche offi
cieren en 70 Indiërs gewond zijn.
Reuter mepnt te weten dat de
colonnes naar Warizistan waren
gezonden in verhand met een op
roerige stemming onder de Khaiso-
ra- en Kind-stammen doch dat
geen strafmaatregelen door de re
gecring waren overwogen. De ver
woede tegenstand van de zijde van
een aanzienlijk aantal leden 'dezer
stammen was volkomen onver
wacht.
GEEN MILITAIRE DIENSTPLICHT
IN ENGELAND
LONDEN. 26 November. (Reuter).
De geruchten, volgens welke de regee
ring druk bezig is met besprekingen
over de kwestie van den militairen
dienstplicht voor Groot Brittannië in
verhand nipf den achteruitgang van de
rerruteeiving. worden in bevoegde poli
tieke kringen tegengesproken.
Dcm de elastische en toch steungevende
Suplnatorsteun. Voetonderzoek gratis
op het May voetspleaelaDDaraat
LANGESTRAAT 28
TEL. 59
De productie in de Sovjet.
Unie zou zijn ver»
zevenvoudigd
MOSKOU. 26 Nov. (A. N. P.)
Woensdagmiddag is in het Krem
lin in tegenwoordigheid van 2.337
gedelegeerden en gasten het acht
ste buitengewone congres der sov
jets geopend. In ziin rede ter
gelegenheid van de opening van het
congres, dat bijeen gekomen is om
de nieuwe ontwerp-grondwet te be
handelen, heeft Stalin als eenig
amendement op het ontwerp voor
gesteld, hierin een bepaling op te
nemen, die voorziet in de instelling
van een nieuw commissariaat voor
de oorlogsindustrie, bestemd om,
zooals hij zeide, de grootste mili
taire machine ter wereld tc worden.
Opvallend in de rede. van Stalin was
de uitdaging van het fascisme.
In zijn rapport aangaande de werk
zaamheden van de constitutioneele
commissie zeide Stalin o.m., dat deze
commissie wijzigingen heeft moeten
aanbrengen in de in 1924 aangenomen
grondwet en daarbij de veranderingen
in het leven der URSS in de richting
van het socialisme, welke in het tijd
vak van 1921 tot onze dagen werden
verwezenlijkt, in oogenschouw moet
nemen.
Onze industrie, aldus Stalin, bood
indertijd een weinig verheugend beeld,
in het bijzonder de zware industrie.
Wel werd zij langzamerhand hersteld,
doch zij bracht haar productie bij lan
ge na nop niet op het peil van voor
Stalin
den oorlog. Zij was gebaseerd op een
verouderde techniek. Natuurlijk ont
wikkelde zij zich in de richting van
het socialisme. Het aandeel van den
socialistischer. sector van onze indus:
trie bedroeg toentertijd 80 De sector
van het kapitalisme had toen nog niet
minder dan 20 van de industrie in
handen. Onze landbouw bood een nog
onverkwikkelijker beeld. Weliswaar
was de klasse der groot-grondbezitters
reeds geliauideerd. doch daartegenover
vormde de klasse der landhouwende
kapitalisten, de klasse der koelakken,
een nog tamelijk belangrijke kracht. In
zijn geheel herinnerde de landbouw
toen aan een oncindigcn oceaan van
kleine een-gezins-boerenbedriivcn met
een achterlijke middeleeuwsche tech
niek. De collectieve en sovjethedrijvcn
waren nog zwak. terwijl de koelak nog
op krachten was Wij spraken toen niet
van liquidatie van het koelakken-dom,
doch van zijn beperking Hetzelfde
moet worden gezegd van den produc
tie-omzet De socialistische sector vorm
de slechts 50 lof 60 niet meer
terwij! de rest bestond uit speculanten
en dergelijke particuliere ondernemers.
Dat was het heeld van het lied rij fsle-
ven in 1921. Wat hebben wij nu, in
1936?
Einde der nieuwe
economische politiek
Beleefden wij indertijd de eerste pe
riode van de N.E.P en in het begin
van de N E.P een periode van zekere
opleving van het kapitalisme, thans
beleven wij het einde van de N.E.P -
periode, de volledige liquidatie van het
kapitalisme in alle kringen van de
volkshuishouding. Thans kan men onze
industrie niet meer zwak en technisch
slecht uitgerust noemen. Krachtig is dc
zware industrie ontwikkeld en nog
meer de machine-industrie Het be
langrijkste is evenwel, dal het kapita
lisme uit de sfeer van onze industrie
is verdreven Men kan het niet als een
kleinigheid beschouwen, dat onze te
genwoordige socialistische industrie, al
dus Stalin, uit een oogpunt van pro
ductie-omvang de industrie van voor
den oorlog meer dan zevenvoudig over
treft.
Op hef gebied \an den landbouw
hebben wij thans een gemechaniseerde
productie, welke zich van de nieuwste
techniek bedient en den vorm heeft
van een alomvattend systeem van col
lectieve cn sovjet-bedrijven. Het koelak
ken-dom is geliquideerd.
Men kan slechts het feit vaststellen,
dat de collectieve bedrijven thans be
schikken over 360.000 tractoren met een
capaciteit van 5.700 000 P-k. Met de Sov
jet-bedrijven beschikken zij over meer
dan 400.000 tractoren met een capaci
teit van 7 580.000 p k. De kooplieden en
speculanten zijn verdreven. De geheele
handel bevindt zich thans in handen
van den staat, coöperaties en collectie
ve bedrijven. De nieuwe Sovjet-handel
ontwikkelde zich, het is een handel
zonder speculanten, ja, het is een han
del zonder kapitalisten. De volledige
overwinning van het socialistische stel
sel is daarmede in alle takken van de
volkshuishouding een feit. Het betee-
kent, dat de exploitatie van menschen
door menschen is afgeloopen en dat so
cialistische eigendom der productiemid
delen als onwrikbare basis van onze
Sovjet-maatschappij is vastgelegd.
Vragen van het Kamerlid
v. d. Putt
Het Tweede Kamerlid, de heer van
der Put heeft aan de minsters van wa
terstaat en van handel, nijverheid en
scheepvaart de volgende vragen ge
steld:
Is het den minster bekend dat de
schoenen fabriek te Bunschoten (Spa
kenburg), waarover door steller dezer
ragen op 20 November 1934 schrifte
lijke vragen tot de regeering werden
gericht, welke op 18 Maart 1935 werden
beantwoord, in staat van faill6sement
is verklaard?
Kunnen de minsters bevestigen dat
er plannen bestaan om deze fabriek
weer opnieuw in exploitatie te brengen
met 6teun van de gemeente Bunschoten
en met toepassing der zuiderzecsteun-
wet?
Zoo ja, achten de ministers dezen
steun toelaatbaar en willen de minis
ters meeledeelen of. voor het geval steun
wordt verleend, tegelijkertijd afdoende
waarborgen zullen worden verkregen
dat deze schoenfabriek geen concurren
tie zal aandoen aan de reeds bestaan
de Nederlandsche fabrieken?
BELASTINGHEFFING TE SOEST
SOEST. B. en W. schrijven aan
den Raad:
Naar aanleiding van ons voorstel
werd in Uwe vergadering van 31 Juli
1 1. besloten de gemeente voor de hef
fing van de personeele belasting naar
de eerste twee grondslagen in te deelen
in de yijfde klasse, zulks met ingang
van het belastingjaar 1937.
Bij brief van 20 October 1936 deelen
Gedeputeerde Staten dezer provincie
ons mede dat het door U genomen be
sluit bij de Ministers van Binncnland-
sche Zaken en van Financiën bezwaar
ontmoet.
De Minister achten de derving van
inkomsten, welke van deze verande
ring van klasse-indeeling het gevolg
zal zijn-in de eerste plaats onaanvaard
haar in verband met den financieelen
'oestand van de gemeente en voorts
niet verantwoord met het oog on de
belangen van het werkloosheids-subsi
iliefonds en met het oog op een iuiste
toepassing van de formule vervat in
dp financipolc verhoudingswet. De re
geering is dan ook niet bereid de goed
keuring van het voorgedragen besluit
te bevorderen In verhand daarmede
noodigen Gedeputeerde staten ons na
mens heide genoemde Ministers uit de
intrekking van bedoeld besluit te be
vorderen.
Voldoende aan deze uitnoodiging
stellen wij U voor te. besluiten tot in
trekking van het raadsbesluit tot in
deeling dezer gemeenle Noor de lief
fing der personeele belasting naar de
eerste tw*ee grondslagen in de vijfde
klasse.
RAAD VAN SOEST
SOEST. De raad dezer gemeente
is in openbare vergadering hiieengeroe
nen op Maandag 30 November 1936 te
2 uur, ter behandeling van een uitge
breide agenda.
Hoe kleiner u den hoek naar links
maakt, hoe grooter het ongeluk,
dat erin past.('t Is veel minder
tijdroovend om in alle bochten
altijd rechts te houden).
79. Die drietand was daar drie jaren geleden in het wa
ter terecht gekomen, toen de studenten van de stad daar
N'eptunusje gespeeld hadden. En toen de menschen die
agent daarmee boven water zagen komen, riepen ze alle
maal: Hee daar heb je Neptunus. de afgod \an de zee Ie
kon merken, dat de man, die nu weer op het droge was, dat.
heelemaal niet prettig vond, maar Toontje en zijn poes had
den plezier voor drie.
80. De agent dacht er eerst over om Toon mee te nemen
naar het politiebureau, maar achteraf vond hij dat niet erg
genoeg. Weet je wat. dacht de agent, ik neem hem mee naar
huis, naar mijn vrouw. Nou dat was veel erger, want de
vrouw van den agent was nog kwaaier dan drie woedendp
agenten bij elkaar. Nauwelijks was Toon van Teuten dan
nok binnen of ze haalde een rietje voor den dag
99
99
Sole Importers:
KUNST
Het standpunt van den
Minister
Wij lezen omtrent de besteding van
de opbrengst der zomerpostzegels in de
Memorie van Antwoord nopens de Be
grooting voor Onderwijs en Kunsten het
volgende:
„Ook ondergeteekendes sympathie
gaat naar onze kunstenaars, die het in
dezen tijd bijzonder moeilijk hebben.
Vandaar dan ook dat, toen voor de cul-
tureele helft der ophrnngst van de zo
merpostzegels voor 1936 een bestemming
moest worden aangewezen, hij aan hen
gedacht heeft en ook bij rle latere uit
werking der plannon dienaangaande
aan hen alleen is blijven denken. Maar
men gaat te ver in zijn sympathie, wan
neer, gelijk in het Voorloopig Verslag,
de eisch gesteld wordt, dat die op
brengst van één iaar ten gede za.1 ko
men aar. deze groep van personen in
het algemeen, m.a.w aan alle catego
rieën van kunstenaars Bij liet bepalen
van de bestemming van jaar lot jaar
moet men zich richten naar de grootte
van de opbrengst Deze was voor 1935
in totaal ongeveer 60.000 netto, wat
wil zeggen, dat voor culturcele doelein
den (voor dat jaar orkesten in Neder
land) de helft daarvan of ongeveer
f 30.000 beschikbaar is gekomen. Wat
zou men met een dergelijk bedrag voor
1936 kunnen hereiken voor de vele dui
zenden kunstenaars, die Nederland
heeft? Voor de musici, schilders, beeld
houwers. architecten sier- pn nijver
heidskunstenaars. tooneelspelers, let
terkundigen. enz.? Zij hebben* het bijna
allen moeilijk, maar om practische re
denen moet men zich van jaar tot jaar
beperken. Uitgaande van de gedachte,
dat ook onze kunstenaars vóór alles he-
hoefte hebben aan werk, vond de on
dergetockende de voor 1936 noodige be
perking door te bepalen, dat uit de cul-
tureele helft der opbrengst opdrachten
aan Nederlandsche kunstenaars zullen
worden gegeven, die vallen binnen het
kader van de deelneming van Neder
land aan do in 1937 to Parijs te houden
lonroonstelling, gewijd aan kunst en
techniek. Daarin ligt tweeërlei voordeel:
niet alleen krijgen kunstenaars daar
door onmiddellijk loonenden arbeid (tot
dusver zijn reeds 118 opdrachten gege
ven. terwijl er nog meer komen), maar
aan hun werk wordt door de toepassing
der tentoonstelling tevens aanstonds
bijzondere bekendheid gegeven. Daar
naast vond de ondergefpekende voor al
thans oen gedeelte van de opbrengst
een nog algemooner bestemming door te
bepalen, dat de eerste f 5090 beschik
baar zullen zijn voor het Voorzienings
fonds voor kunstenaars. Die f 5000 zul
len dus ten goede kunpen komen aan
allp kun«tonaars, die onder dat fonds
zullen vallen.
In de weinig omvangrijke commissie,
die voor de voorbereiding van de Ne
derlandsche deelneming aan de Pa-
rijsche tentoonstelling in het leven is
geroepen, hebben ten minste drie
Roomseh-Kafliolieken zitting, waaron
der een Roomsch-Katholiek kunstenaar,
die in het bijzonder met het oog op de
afdeeling religieuse kunst werd aange
zocht cn benoemd."
DR. PETER VAN ANROOY EN HET
RESIDENTIE ORKEST
Naar Het Vaderland verneemt, heeft
dr. Peter van Anrooy, die gedurende
Januari a.s. het Residentie Orkest zou
dirigeeren. aan het bestuur verzocht
van die verplichting te worden ont
heven.
Toen het blad bij den heer Van
Anrooy dit bericht trachtte te verifi-
cercn, meende hij zich hierover nog niet
tc kunnen uitlaten, omdat hij het offi-
cieele antwoord van het bestuur nog
wachtende is.
Intusschen zou Het Vad. het hetreu-
ren. indien de cenige Nederlandsche
dirigent, die geëngageerd is. dit sei
zoen geen gelegenheid zou kunnen in
den om van zijn fraaie klassieke con
certen te laten genieten.
