DE BOUW VAN HET
SPORTFONDSENBAD
FORTMANN HEHENKAMP
Leekenspelavond der A.J.C.
JW i#
mp m
'ft (5
I^AS
KOSTEN ZIJN
90.000
Over zes maanden zal het
bad gereed zijn
OUD - ONDEROFFICIEREN
VIEREN FEEST
ST. NICOLAAS IN HET
SOESTERK W ARTIER
Bijeenkomst wetsgtrouwe
Zionisten
ST. NICOLAAS IN HET
LEUSDERKWARTIER
E. M. JAARSMA HAARDEN
en HAARDKACHELS
G. TH. VAN BEKKUM
IN 24 UUR
UW OUDE MATRAS
ALS NIEUW
VRAAGT INLICHTINGEN BIJ
R.K. Missietentoonstelling
ZANG, DANS EN MUZIEK
Veel belangstelling
Wijnhandel „De Moor"
MOOR Oude Genever
Stilstaan verboden
PairtSFS"JuuAriA/fa4 F! U
er» A si >/y
\iJJ 'ïl jP i n r
Se BLAD PAG. 1
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
MAANDAG 30 NOVEMBER 1936
(j P initiatief van eenige zwem-
rmers liier ter stede werd in
1931 een bijeenkomst belegd van de
„N.V. „De Sportfondsen". Enkele
1 jaren heeft men met onvermoeiden
i ijver alle plannen zorgvuldig be
studeerd en den bouw van de reeds
in gebruik genomen sportfondsen-
baden in den lande met groote be-
i langstelling gevolgd. Thans na 5
J jaren is men er in geslaagd om in
I Amersfoort ook een Sportfondsenbad
I op te richten. Over veertien dagen
zal men zeer zeker met den bouw
reeds een aanvang nemen en hoogst
waarschijnlijk zal over zes maanden
het bad op het terrein aan den
Bisschopsweg gereed zijn gekomen.
Hedenmorgen hebben wij naar aan
leiding van het bericht in ons blad van
Zaterdag over den dcfinitieven bouw
van liet bad een bespreking gehad met
de heeren Mr. Bierenbroodspot en J. A.
C Spoel.
Mr. JBierenbroodspot heeft ons een en
ander verteld over de plannen en zeide
allereerst, dat de bouw te danken is
aan twee factoren en wel. dat het be
drag van de stichting sinds 1932 be
langrijk is gedaald; waren de kosten in
dat jaar f 200000 exclusief grond, thans
zijn zij f 90 000 inclusief grond. Dit is
wel een belangrijk mindere begrooting
en is dan ook te danken aan de erva
ring. die men met de baden in de ove
rige veertien plaatsen in den lande
heeft opgedaan. De wijze van exploitatie
is goedkooper en de bouw kan dan ook
op vereenvoudigde wijze geschieden.
Het gevolg van dit lagere bedrag is,
dat de prijzen voor de baden ook veel
minder zullen zijn, als oorspronkelijk
het geval was. Toentertijd zouden de
tarieven zijn voor een bad ongeveer
50 cent, thans bedragen deze 35 cent en
verder zijn dan nog andere schikkingen
te treffen, waarop wij direct nader te
rug komen.
Om een denkbeeld te krijgen van de
exploitatie en de kosten is een vergelij
king met het geschatte aantal kolenver-
bruik in 1932 en het huidige zeer frap
pant. Toen waren noodig 3U0 ton, thans
slechts 90 ton kolen. Het is dus te be
grijpen, dat de kosten hierdoor aanzien
lijk zijn verminderd. Dit verbruik vindt
Zijn oorzaak in de verandering van de
.verwarming, die vroeger geschiedde door
radiatoren en buizen, nu heeft dit plaats
met warme lucht door kanalen, die on
der de kleedkamertjes loopen. Dit heeft
ook nog het voordeel, dat er geen con-
denswater verkregen wordt.
Deze nieuwe verwarming is voor het
houden van wedstrijden zeer aan te be
velen, want de practijk heeft aangetoond
dat een verwarming van warme lucht
door kanalen vooral bij avondwedstrij-
den verreweg het aangenaamst is.
Het aantal zwemmers
Indien er per jaar 79.000 tot 80.000
Zwemmers komen, dan zullen de kosten
gedekt kunnen worden en op dit aantal
kan men ongetwijfeld rekenen, indien
men weet, dat in Zwolle meer zwemgele
genheid bestaat dan in Amersfoort en in
die plaats het aantal bezoekers over de
laatste helft van 1935 ongeveer 43.500
was en in het eerste halfjaar van 1936
bijna 56.500. Dit is dus ook al weer een
aanmerkelijke vooruitgang, die hier in
Amersfoort ook te verwachten zal zijn.
De totale kosten zijn, zooals wij
reeds meldden, 90.000. De Spaar
ders hebben een bedrag van ƒ35.000
gestort, terwijl een leening is geslo
ten van ƒ25.000 en een hypotheek
van 30.000.
De bouw zal geschieden door den
Amersfoortschen aannemer, den
heer van Hoogevest, terwijl de
architect is de heer Wolter Bakker
uit Baarn.
Er zal naar gestreefd worden alles
zoo keurig mogelijk te maken, hetgeen
wij van de sportfondsenbaden kennen,
verder zal alle luxe worden vermeden.
De technische installatie zal ongeveer
18.000 kosten, die in Arnhem bedroeg
ƒ63.000. Nogmaals zien wij hieruit, dat
dit een belangrijke besparing is, die aan
het effect van zoo'n installatie niets af
doet. Hieraan is het ongetwijfeld dan
ook te danken, dat Amersfoort momen
teel reeds in het bezit zal komen van
een sportfondsenbad, zooals wij er zoo
veel in Nederland kennen.
In de zwemzaal
Het plafond zal geheel van glas wor-
tien vervaardigd, het dak zal niet open
gemaakt kunnen worden, zooals in vele
plaatsen het geval is. Nadat men een
trap is opgegaan, komt men in een por
taal, dat door glas helder is verlicht.
Dan gaat men door een tochtdeur en
staaf men direct in de hall, waar tevens
de cassa is. Drie gangen loopen van
hieruit de zaal in. Een is voor de da
mescabines. de ander voor die der hee
ren en de derde voor de eventueele toe
schouwers. Ook is er een buffet aan
wezig.
Het bassin zal een lengte krijgen van
25 M. en een breedte van 12 M., het vol
doet dus geheel aan de eischen van den
K.N.Z.B. Bovendien zijn deze afmetin
gen zeer geschikt voor polowedstrijden,
want het is algemeen bekend, dat de
sportfondsenbaden met dergelijke af
metingen het meest in den smaak val
len bij de zeventallen. Dit is dan ook
nog gebleken bij den wedstrijd tegen
Duitschland in Breda, war Kuiper dit
o.a. nog openlijk mededeelde.
De diepte van het basin kan gemaakt
worden, zooals men zelf verkiest, d.w.z.
men kan het niveau van het water
verhoogen en de diepte iets grooter
maken door het in werking stellen van
de z.g. polokuil De cabines zijn in de
zaal aangebracht. Dit verhoogt vanzelf
sprekend het gezellige in deze inrich
ting. In totaal zijn er 74 cabines, ter
wijl er nog 76 personen zich in de veree-
nigingscabines kunnen ontkleeden.
Ook zou een springtoren van 3 M.
hoogte worden gebouwd, waarop 2
springplanken zijn gemonteerd.
Er bestaan voorts nog plannen om
een wegneembare tribune aan te leggen,
die 800 personen zou kunnen bevatten.
De bezoekers capaciteit per jaar is be
rekend op 250.000 baden. De cabines zijn
aan twee kanten van de zaal aange
bracht.
Aan de eene kant heeft men de dou
ches, aan de andere zijde de vereeni-
gings-kleedkamers. Het water zal op een
gemiddelde temperatuur van 23%° Cel
sius worden gebracht.
Do Tarieven
De tarieven voor het bad zijn zoo
laag mogelijk gesteld. Voor volwassenen
bedraagt de toegang 35 ct. voor kinde
ren 25 ct. en voor spaarders 20 ct. Bo
vendien zullen er boekjes van 10 baden
beschikbaar worden gesteld voor den
prijs van 3,tevens zal er voor kin
deren, die in schoolverband willen ko
men zwemmen, nog gelegenheid bestaan
voor 10 ct. van de inrichting gebruik te
maken, terwijl werkloozen, door middel
van hun organisatie, nog aparte uren
kunnen verkrijgen Ook nog is men
voornemens het bad voor 12.50 per
uur aan vereenigingen af te staan.
Met deze inrichting zal Amersfoort
een zeer groote attractie rijker zijn ge
worden, want op het gebied van de
zwemsnort was naar een soortgelijke
instelling als deze, groote behoefte. De
zwemmers zullen nu gelegenheid krij
gen zich ten volle te kunnen ontwikke
len. Bovendien mag niet uit het oog
verloren worden, dat nu aan de win
tercompetitie van de K.N.Z.B. kan wor
den deelgenomen en de training der
spelers het geheele jaar doorgang kan
vinden.
De^ zomercompetitie, die meestal in
4 a 6 weken afgewerkt wordt, zal nu in
het geheel niet geforceerd behoeven te
worden.
Van het grootste belang is nog, dat
het bad zonder financieele steun van de
overheid zal worden gebouwd, en het
geen enkele band heeft met de Gemeen
te Amersfoort.
Dat het aantal bezoekers van de Sport
fondsenbaden in Nederland hoe langer
hoe meer toeneemt, moge blijken uit het
volgende: In de 2e helft van 1935 be
zochten 72.191 personen het Sportfond
senbad te Schiedam en in de le helft
van 1936: 73.494! Dit is dus een vermeer
dering van ruim 1000 bezoekers in een
half jaar tijds.
In Arnhem was het bezoek vergele
ken bij de 2e helft van 1935 in de le
helft van 1936 bijna 10.000 meer, terwijl
Zwolle een vermeerdering had van 3000
over dit tijdvak.
M. H. van RAALTE
Amersfoort
t aid- Bonneterie
Peignoirs
f in gewatteerd, en in geborduurde
satin
Wollen Jasjes en Vesten
in w arme quaiiteiten
Wollen Handschoenen, wollen
Shawls, Wollen Hoedjes,
Wollen mutsen
Leder Handschoenen
in zeer aparte nouveauté's
Velour-Chijfon-Shawls
Corsages
M. H. van RAALTE
Ook aan het Soesterkwartier heeft St
Nicolaas Zaterdagmiddag een bezoek
gebracht. Ongeveer ter hoogte van het
rosarium ving de tocht aan en terwijl
de muziek de bewoners uit de huizen
haalde, werd het kwartier geheel door
kruist. Twee zwarte Pieten vergezelden
Monseigneur op zijn zegetocht, waarbij
de jeugd juichend en rennend haar
Spaanschen vriend straat in, straat uit
volgde.
Zaterdag a.s. bezoekt de Sint het Soes
terkwartier nog eens, om dan weer
voor een jaar afscheid te nemen. Ver
der zijn er nog allerlei attracties in de
étalages van de winkels tijdens deze
St. Nicolaasweek.
In restaurant Princess hield gister
avond de Nederlandsche Mizrachi (wets-
getrouwe Zionisten) een propaganda-
vergadering onder voorzitterschap van
den heer M. H. Cohen, die een openings
woord sprak, waarin hij. het doel dezer
vergadering uiteenzette.
Spr. herinnerde aan de kort geleden
gehouden vergadering in Monopole,
welke met succes werd bekroond.
Als sprekers traden op de heer M.
Viskoop en den heer E. Asschcr, beiden
uit Amsterdam.
Nadat eenige vragen waren beant
woord, werd de vergadering onder
dankzegging aan de sprekers, gesloten.
TENTOONSTELLING HONGAARSCHE
SCHILDERIJEN
Vanaf heden tot en met Vrijdag a.s.
wordt in den fover van Amicitia een
tentoonstelling gehouden van Hongaar-
sche schilderijen. De expositie omvat
een groot aantal doeken, die reeds om
het feit. dat men hiermede eens kennis
kan maken met de specifiek Hongaar-
sche schilderkunst, een bezoek waard
zijn. In ons blad van morgen komen wij
hierop nader terug.
BESLUIT VAN B. EN W.
INGETROKKEN
B en W. van Amersfoort;
Gelet op het Kon. besluit d.d. 18 Sep
tember 1936 Stbl. 578 tot wijziging van
het Motor- en Rijwielreglement;
besluiten:
hun besluit d.d. 21 November 1934 be
treffende het niet voeren van de in ar
tikel 16 lid 1 van het Motor- en Rijwiel
reglement voorgeschreven verlichting
op de in dat besluit aangeduide plaat
sen in de gemeente, in te trekken.
Cabaretavond in „De Valk" ver*
zorgd door de A'damsche
Tooneelvereeniging „Vrije
Werkkring"
De afdeeling Amersfoort van den
Kon. Nederlandschen Bond van Oud-
Onderofficieren hield Zaterdag in de
groote zaal van „De Valk" een feest
avond, waarvoor veel belangstelling
bestond.
De avond werd geopend met het zingen
van het Wilhelm: s, waarna de voorzit
ter van de plaatselijke afdeeling, de heer
J. A. U d i n g, de aanwezigen welkom
heette en een speciaal woord van dank
richtte aan de feestcommissie voor het
organiseeren van dezen feestavond.
Spreker memoreert het heuglijk feit, dat
de afdeeling nu reeds 46 jaren bestaat en
in al dien tijd haar bestaanswaarde be
wezen heeft, waardoor zij een belangrijk
onderdeel uitmaakt van den Kon. Bond.
Met vreugde gewaagt de heer Uding van
de vorstelijke verloving cn besluit met
het verzoek om een driewerf hoera op
het vorstelijk paar uit te brengen, waar-
aan spontaan door de aanwezigen vol
daan werd.
Het feestprogramma bracht vervol
gens cabaret door de Amsterdamsche
Tooneelvereeniging „Vrije Werkkring"
onder algemecne leiding van den heer
C. F. Holman. We hebben reeds eerder
kennis gemaakt met de talenten van dit
gezelschap op het gebied van tooneel en
bewaarden daaraan een prettige herin
nering. Hetzelfde mogen we ook van de
zen cabaretavond zeggen. Het was niet
allemaal origineel, wat ons voorgezet
werd, maar uit alles bleek, dat deze di
lettanten weten, hoever hun krachten
gaan en tot hoever zij mogen gaan. De
middenweg werd bewandeld met behoor
lijk, beschaafd, cabaret en daaraan mo
gen de Amsterdammers hun welver
diend succes toeschrijven. Het publiek
vermaakte zich veelal kostelijk en ap
plaudisseerde hartelijk.
Het geheel was een goede inleiding
voor het bal, dat dezen avond besloot
Pianohandel Fa. R. van den Burg
Arnhemsche straat.
Bespeelde piano's voorradig.
Vraagt prijslijsten aan.
Het was Zaterdagmiddag druk op het
Stationsplein en vooral de jeugd was in
grooten getale aanwezig om St. Nicolaas
bij zijn intrede te verwelkomen. De Sint
kwam voor een verrassing te staan,
want toen hij het station uitkwam, na
den stationschef zijn dankbaarheid voor
de goede reis betuigd te hebben door
hem een geschenk aan te bieden, stond
er geen rijtuig op hem te wachten, maar
een paardentram. Vergezeld van liefst
tien zwarte Pieten, en voorafgegaan door
muziek ving toen de tramreis stapvoets
naar het centrum van de stad aan, om
stuwd door het jonge volkje. Bij het
politiebureau werd halt gehouden en
kennis gemaakt met den arm van de
wet, een kennismaking, die vlot verliep
onder het aanbieden van een cadeaul
De stoet trok toen via de Varkens-
markt naar het Leusderkwartier, het
doel van de tocht, waar de belangstel
ling nog toenam.
De voorname gast zal deze week in dit
kwartier nog vele malen blijk geven
van zijn groote vriendschap voor de
jeugd.
Een draaiorgel en allerlei winkelat
tracties dienen ter opluistering.
VOOR
LIEVE VROUWENSTRAAT 14
Tel. 808.
vlak bij de Langestraat.
Up de 11e Nationale Tentoonstel
ling van pluimvee, konijnen en
duiven won deze blauwroek Hol-
landsche Kropper van den jeugdi
gen Amersfoortsche duivenfokker
R. van der Mark een eerste- en
eereprijs.
(Foto Weggerei a nj.
en waarbij als balletmeester optrad de
heer G. W. II. J. Klaassen, terwijl de
muziek onder leiding stond van den
heer L. G. Wiolaert.
De oud-onderofficieren kunnen met
recht zeggen, dat zij Zaterdag in „De
Valk" een genoeglijken feestavond ge
houden hebben.
AFSCHEID Dr. HAVINGA
De leeraar in de Fransche taal en let
terkunde, dr. J. C. A. Ilavinga, van de
rijks H.B.S. alhier, heeft Zaterdagmor
gen afscheid genomen van collega's en
leerlingen. Hij verlaat het onderwijs
wegens het bereiken van den pensioen
gerechtigden leeftijd Na een hartelijk
afscheid in de leeraarskamer, waar het
woord gevoerd werd door den directeur
dqr school, dr. H. J. E. Bet.h, en den
leeraar J. J. Brückwilder, sprak in de
gymnastiekzaal namens de leerlingen
H. Cramer.
Den scheidenden leeraar werden ge
schenken aangeboden, terwijl mevrouw
Ilavinga in de huldiging werd betrok
ken door haar bloemen aan te bieden.
LANGESTRAAT 63
TEL. 883
Zaterdag weid in St. Aechten een
kleine, maar zeer bijzondere R.K. Missie
tentoonstelling geopend, die te be
zichtigen blijft tot heden, Maandag
avond half elf. Het is ten bate der Mis
sie van pastor E. G. Boekenoogen, een
Missie op de Far Oer, de Schapeneilan
den. De eerw. heer Boekenoogen werd
opgeleid aan het College der Propagan-
de Fide te Rome. Hij was reeds aan
gewezen voor een Missiegebied in Afri
ka, toen kardinaal Van Rossem, hoofd
der Propaganda Fide hem uitkoos om
een Missie te vestigen op de Far-Ocr,
waar de ruïne van een kathedraal te
Kirkebo herinnert aan den Roomschen
lijd van voorheen. Pastor Boekenoogen
trok er heen met een Schot, den eerw.
heer King. Deze heeft het er niet kun
nen harden en is thans vervangen door
den eerw. heer Van der Stok (Amster
dam) eveneens opgeleid aan het College
te Rome.
Ter viering van het 5»jarig
bestaan der zang. en
muziekgroep
TER viering van het 5-jarig be
staan der zang en muziek
groep, heeft gisteren de afdeeling
Amersfoort der Arbeiders Jeugd
Centrale in „Concordia" een leeken
spelavond georganiseerd onder lei
ding van Renske N ie weg.
De zaal van Concordia was geheel ge
vuld toen de jubileerende groep onder
het zingen van „Fiere Pinkfterblom"
haar entree maakte en het podium be
trad. Na een korte declamatie, sprak de
voorzitter, de heer P. Flick het ope
ningswoord. waarbij hij zijn vreugde
uitte over de groote belangstelling.
Het programma ving hierna aan met
eenige oud-Nederlandsche liederen door
de zanggroep onder leiding van Renskc
Nieweg. Het zwaartepunt was hierbij
gelegd op het éénstemmig lied, later
volgden nog een twee- en zelfs drie
stemmig lied.
Vervolgens brachten de Roode Valken
onder leiding van Sijbe Dijkstra eenige
aardige canons ten gehoore en werd
een drietal dansen uitgevoerd.
Nadat nog de Roode Valken onder
de bezielende leiding van Renske Nie
weg gezongen hadden, wa6 het woord
aan don heer P. Tiggers, om te spreken
over „De beteekenis van het leekenspel
in de Jeugdbeweging."
Piet Tiggers spreekt
Spreker vangt zijn causerie aan met
er op te wijzen, dat de A.J.C. ingesteld
is om haar leden een prettiger jeugd te
geven, dan de ouders zelf vroeger hac]
Piet Tiggers
den. Men nam daarbij een doelstelling
van ontwikkeling aan, zoowel in gees
telijke als in verstandelijke richting.
Tot slot wees de heer Tiggers op het
nut van dit A.J.C. werk, dat hier in
onze 6tad onder zoo goede leiding staal
van Renske Nieweg, die dan ook. met
wat dezen avond gepresteerd werd voor
oogen, alle eer van haar werk heeft.
Vervolgens bracht het programma
weer zang, dansen en muziek door de
Roode wachten.
Tot slot had de opvoering plaats van
het zangspel „Een roman aan de wasch-
tobbe" (muziek van Mozart's tijdgenoot
C. Ditters von Dittersdorf). Men kon
hier spreken van een één-worden van
het leekenspel met gesproken woord,
zang en muziek. De opvoering werd een
succes, dank zij de zorg waarmede het
onderwerp ingestudeerd was en niet in
het minst ook dank zij de originaliteit,
waarop dit spel aanspraak mag maken.
Zoo Renske Nieweg pleizier beleefde
van haar „discipelen", dan had zij dit
zeker bij dit mooie slot.
De A J.C. heeft het eerste lustrum van
haar zang- en dansgroeo on nrettige
wijze gevierd en een duidelijk bééld
gegeven van haar doel en streven op
dit gebied.
Langestraat 8 Tel. 129
Slechts f 3.25 per Liter
NATIONAAL HUWELIJKS
GESCHENK
Morgen en overmorgen collecte
langs de hulzen
Een collecte, die zal slagen
Zónder dat wordt „opgewekt",
Een collecte, die ook zónder
Een „U geeft toch?" gevers trekt...
Waarom hier geen aanbeveling
Voor ons blad werd neer-gedicht
Waarom „Philia" geen oproep
Tot de Amersfoorters richt?
Twee motieven geven antwoord
Op de bovenstaande vraag;
Weet U ze? Of geeft het moeite?
Moet ik assisteeren? GróAgü
Eerstens is het voor Oranje,
Waarvoor i e d er klaar wil staan,
Daar Oranje dat zoo dikwijls
Ook voor óns reeds heeft gedaan.
Tweedens wordt ons niet geboden,
Dat bet offer gróót moet zijn:
Alle giften zijn hier welkom,
Ook al yjn die giften klein.
't Gaat niet om het vele geven
Voor dit heerlijk, kleurrijk feit,
Maar het gaat om een bewijs van
Nederland's aanhankelijkheid!
Deze gelden zoo eendrachtig
Hier en elders 9aamgebracht
Zullen dienen tot den bouw van
Het Oranje-Prinsen-Jacht!
Daarom doe ik hier geen oproep.
Ieder geeft wel, wat-ie kèn;
Daarom stuur ik dit gedichtje
Niet op een „U geeft toch?" an
PHILIA.
(Nadruk verboden).
BURGERLIJKE STAND
28 November
Geboren: Hendrik, z. van Hendrik
Gerritsen en Johanna Christina de
Graaf; Johannes Corneli9 Antonius, z.
van Petrus Marius van de Werf en Cor
nelia de Ruijter; Hcndrika, d. van Hen-
drikus van den Berg en Cornelia van
Putten.
KAASMARKT AMERSFOORT
Aangevoerd werden 27 wagens teza
men wegende 6750 K.G. Prijzen van
1921 per 50 K.G.
Handel traag.
....op bruggen, binnen 8 m van
straathoeken, autobushaltes, voor
uitritten, brandkranen, enzoovoorts!
V; h m
V'fv'-'p
TrM HEKIflbÉRIflO
AAH HET HUVÖ-UK VAft,
Hierboven reproduceeren wij een tweetal foto's van een herinneringsmedaille, welke door de
firma Cornelis Begeer vervaardigd zal worden ter gelegenheid van het huwelijk van H.K.H.
Prinses Juliana en Z.D.H. Prins Bernhard
