ENGELAND NOG IN
ZEER GROOTE
SPANNING
HAVENS WORDEN
GEBLOKKEERD
LAATSIE BERICHTEN
d' Arnhemsche Poort
Kol. Wedgwood wenscht koning
Edward VIII in elk geval als
soeverein te handhaven
Situatie zonder
Prinses en Prins
naar Berlijn
T T1T den aard der zaak blijft in Engeland de koortsachtige
spanning in verband met de beslissing, door koning
Edward VIII ten aanzien van zijn voorgenomen huwelijk
te nemen, voortduren, zoodat het dan ook geen verbazing
behoeft te wekken, dat gisteren heel den dag in Downing-
street een buitengewone drukte viel vast te stellen, aange
zien velen nieuwsgierig waren hoe de constitutioneele
kwestie, welke tusschen regeering en monarch is gerezen,
tenslotte zal worden opgelost.
modern precedent
Slijterij - - Wijnhandel
Arnh. Poortwal 50-52
vv
De Spaansche burgerkrijg
De nationalisten zullen mijnen in de
Middellandsche Zee leggen
VLIEGMACHINES
neergeschoten
Posities der beide partijen
weinig veranderd
Ie BLAD PAG. 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 4 DECEMBER 1936
Van beteekenis is inmiddels de zienswijze, geuit door kolo
nel Wedgwood, den afgevaardigde der Britsche arbeiders
partij, die bekend staat wegens zijn onafhankelijke en veelal
origineele denkbeelden. Zijn opvattingen belichaamde hij
in een motie, die als volgt was geredigeerd:
„Het Lagerhuis is van gevoelen, dat de eed van trouw,
Hie reeds jegens koning Edward is afgelegd, in geenen»
deele wordt aangetast door de ceremoniën, waarmede de
kroning zal worden voltrokken, evenmin als door de aan»
wezigheid of de afwezigheid van eenigen hoogwaardig»
heidsbekleeder of andere persoonlijkheden bij deze plech»
tigheid. Het Lagerhuis wenscht den tegenwoordigen vorst
niet door een anderen persoon vervangen te zien."
Vermoedelijk slaat de toespeling op mogelijke afwezig
heid van hoogwaardigheidsbekleders op den aartsbisschop
Van Canterbury of den bisschop van Bradford.
Wedgwood heeft tegenover journalisten de opmerking
gemaakt, dat z.i. de kroningsplechtigheid een louter reli
gieuze ceremonie is, „die niets te maken heeft met de
Svenschen van het Britsche volk." „Wat wij bovenal moeten
Voorkomen, is abdicatie," voegde hij eraan toe. „De koning
ïs zeer bemindelke wijziging zou het volk in twee kampen
Verdeelen en als er algemeene verkiezingen uit mochten
Voortvloeien, zou m.i. de uitslag niet twijfelachtig zijn: het
volk zou den koning gelijk geven. Niet het kabinet, maar
het geheelc parlement dient de beslissing te nemen, zooals
dat ook in het geval van Richard II is geschied."
fb.
IN een hoofdartikel schrijft 'de
Times, dat er geen misver»
Stand moet bestaan inzake den
Sard van het verzet tegen een hu»
welijk, zooals de koning zou over»
wegen. In andere landen is be«
weerd en dat is hier herhaald, dat
'de oorzaak ligt in een ouderwet»
schen, conventioneelen afkeer
van een huwelijk van den koning
met een niet»adellijke of Ameri»
kaansche. Niets is verder van de
waarheid. Indien Zijne Majesteit
zoo gelukkig zou zijn de genegen»
heid van een van zijn onderda»
nen voor zich te winnen, zou het
geheele volk in zijn geluk deelen
en Amerika heeft vele dochters,
die hij met gelijke vreugde zou
kunnen huwen. Er is slechts cén
tegenwerping en deze is overwel»
diaend. Deze is, dat de dame in
kwestie nog twee gescheiden
echtgenooten in leven heeft.
De Morning Post 6chri)ft in een
hoofdartikel, dat er op het ongcn-
blik geen constitutioneele moeilijk-
heid is Er is eenige ontspanning
ingetreden, hoewel de toestand nog
angstwekkend is en zonder eenig
modern precedent of parallel Men
kan moeilijk gelooven. dat de mo
narch. die zulk een plaats tn de
harten van zijn volk wist te verove
ren gemakkelijk een dergelijk be
zit zou prijsgeven pn niet ten koste
van groote persoonlijke offers trouw
zou Mij ven aan dat wat beschouwd
kan worden als zijn hoogste en hei
ligste plicht.
Kwestie raakt het geheele
imperium
De Daily Telegraph is van oordeel,
dat de hoog6te belangen, welke bij deze
crisis betrokken zijn, grooter zijn dan
die van de kroon zelf of van haar te
genwoordigen drager. De toejuichingen,
waarmede Baldwin gisteren werd ont
vangen, toonden, dat de houding van
het kabinet den steun heeft van alle
politieke partijen. Het is verder geen
geheim, dat de minister-presidenten
van de dominions deze kwestie be
schouwen als een, welke het geheele
h- -
In verband met de Londensche crisis brengen wij een foto van
den hertog van York, die wellicht een rol zal spelen bij een
eventueele troonsopvolging in Engeland. Hij is afgebeeld in
gezelschap van zijn echtgenoote en dochtertjes
imperium betreft en niet alleen Enge
land zelf..
De News Chronicle herhaalt het voor
stel. dat de koning mevrouw Simpson
zal trouwen in zijn hoedanigheid van
Hertog van Cornwall, zoodat zijn ge
malin hertogin zou worden. Het parle
ment zou dan een wet kunnen aanne
men, waarbij de kinderen uit dit hu
welijk van do kroon zouden worden
uitgesloten. Het blad verwacht, dat
een dergelijke oplossing door het Brit
sche volk met vreugde zou worden ont
vangen.
De hertog van Gloucester, derde
zoon .van wijlen koning George, met
echtgenoote.
Koning weer naar Londen
Van mevrouw Simpson, wier naam
thans in verhand met de geruchten
rond den Britschen troon en de
positie van koning Edward VIII
veelvuldig genoemd wordt, plaateen
wij nog een nadere loto.
Vannacht te half twee is ide
koning van Buckingham Palace
naar Fort Belvedère teruggekeerd,
waar hij omstreeks twee uur aan»
kwam.
De hertog en de hertogin van
York hebben vannacht kwart
over twaalf Malborough House
verlaten.
Hedenochtend zag men de auto
van den koning Fort Belvedère
verlaten en in de richting van
Londen vertrekken. Men ver»
moedt, dat de koning in de auto
zat
Mevrouw Simpson ziek?
Naar uit Londen verluidt, Is me-
Vrouw Simpson tengevolge van de
opwinding van gisteren ongesteld
geworden.
ITavas deelt mede, dat zij London
heeft verlaten en op het oogenblik
vermoedelijk bij vrienden in Sur
rey vertoeft.
Nog kans op een schikking
De New York Times schrijft, dat nog
vele andere wegen open staan dan ab-
diceeren. De Britsche gave om een
compromis te vinden, schijnt dikwijls
onuitputtelijk en kan misschien ook
in de tegenwoordige crisis oen oplos
sing vinden.
OMREKENINGSKOERSEN
Off.
Niet Off.
3 Déc.
4 Dec.
Londen
9 02
>3.01%
Berlijn
0 74 00
0.74.00
Brussel
31.11
31.09
Parijs
8.58
8.591-4
Zurich
42.27
42.26
Kopenhagen
40 32'
40.32
Oslo
45.40
45.40
Stockholm
- 46.55
46.55
New Yoi k
1.84
1.88?
Praag 1
6.53
6-52
LONDEN, 4 Dec. Hedenochtend
tien uur is sir John Simon in Dow
ningstreet aangekomen en 25 minuten
later is hij met Baldwin, den premier,
naar het Lagerhuis gegaan, waar te
half elf een kabinetszitting werd gehou
den.
Samuel Hoare en Neville Chamberlain
verlieten Downingstreet te 10.20 uur. De
hertog van York verliet zijn palcis even
voor tien uur om naar Buckingham
Palace te gaan. Te 10.25 keerde hij in
zijn paleis terug: De particuliere secre
taris van den hertog van York is he
denochtend 10 uur in Downingstreet
ontvangen.
Het Hoogerhuis is voor een buiten
gewone zitting bijeengeroepen. Men ver
moedt. dat in deze zitting een verkla
ring zal worden afgelegd omtrent het
besluit van den koning.
Hedenochtend elf uur is het La
gerhuis bijeen gekomen.
De leider van de Labour Partij
vroeg aan den minister-president of
het hem mogelijk was een verkla
ring af tc leggen omtrent den con
st i tut ioneeien toesand. Baldwin
antwoordde:
Attlee is zoo goed geweest mij tij
dens de zitting van het kabinet een
mededccling te zenden, dat hij dit
zou vragen. Tot mijn spijt moet ik
zeggen, dat ik op het, oogenblik niets
j heb toe te voegen aan "hetgeen ik
gisteren zoide. Curchill vroeg of hij
zijn vraag van gisteren mocht hex-
hale.ii, of cle minister-president kon
verzekeren, dat geen onherstelbare
stappen gedaan zouden worden, voor
een verklaring was afgelegd in het
Lagerhuis. Ook hierop antwoordde
Baldwin, dat hij niets had toe te voe
gen aan het geen hij gisteren zeide.
Sir William Davison vroeg ver
volgans den minister-president of hij'
in staat zou zijn later op den dag
iets mede te deelen aan het huis,
aangezien het zeer wenschclijk is,
dat zoo spoedig mogelijk «en ver
klaring wordt afgelegd.
Baldwin antwoordde: Ik vrees
niets to kunnen toevoegen aan mijn
verklaring.
BINNENLAND
's»GRAVENHAGE, 4 Dec.
Prinses Juliana en Prins Bern»
hard zij'n voornemens om zich
morgen (Zaterdag) voor twee
dagen naar Berlijn te bege»
ven, ten einde de moeder van
den Prins te bezoeken, die al»
daar ongesteld is geworden.
Het jonge paar hoopt Maan»
dag wederom in de residentie
terug te keeren.
VI
Tel. 242
Ontscheping van Duit»
schers te Cadix
SALAMANCA. 4 Dec. (Ha
vas). Het groote hoofdkwartier
der nationalisten meldt, dat de
regeeringsroepen nog steeds druk
blijven uitoefenen op Villa Real,
doch tot nu toe leden zij hier
zware verliezen. In Asturië zijn
een aantal regecringsmiliciens
krijgsgevangenen gemaakt. Zij
bevestigden, dat de regeerings*
troepen aanzienlijke verliezen
hebben geleden. Zij hadden twee
treinen en verscheidene vracht*
auto's noodig om hun gewonden
te vervoeren.
De radiosclub te Teneriffe be*
richt, dat de regeerinjfktroepen
trachtten den spoorweg tusschen
Madrid en Aranjucz te herstel
Icn. Deze poging werd evenwel
verijdeld.
De veiligheidszone, welke Fran*
co te Madrid heeft aangewezen
voor de non*combattanten,
schijnt, naar de rechtschcn me*
dedeelen, door de regeeringstroe
pen te worden gebruikt voor het
aanleggen van wapen* en munitie
depots.
Generaal Franco verklaarde
verder, dat binnenkort in de Midi
dcllandsche Zee mijnen worden
gelegd om de havens, welke nog
in handen van de regeering zijn,
te blokkeeren. Alle regcerings?
schepen, welke zich in de Spaan*
sche territoriale wateren bevin*
den, zullen beschoten worden.
Generaal Queipo de Llano zei*
de gisteravond in zijn gebruike*
lijke redè voor den radiozender
van Sevilla, dat de Britsche par*
lementaire commissie van onder*
zoek in Spanje onjuiste berichten
rondstrooit zonder deze te onder*
zoeken. Verder deelde hij mede,
dat een Fransch Kamerlid een
enquête*commissie organiseert,
die binnenkort een bezoek zal
brengen aan die streken van
Spanje, welke te lijden hebben
gehad van de barbaarschheid der
regeeringstroepen.
Ten aanzien van de geruchten om
trent het ontschepen van Duitschers
Medeged. door de Rotterd. Bankvereen.
De hertog van Kent, de vierde zoon van wijlen koning Geor*
ge V, met zijn echtgenoote, prinses Marina
te Cadix vroeg De Llano, waarom de
Europeosche landen niet aan do zijde
der rechtschcn Iconden strijden, nu
duizenden bandieten uit do Sovjet-U
nie aan dc zijde der regeering strijden.
Ook deelde hij mede, dat de anarchis
ten-leider Durutti niet is omgekomen
op het slagveld, maar vermoord is door
een communist, die handelde op bevel
van Rosenberg.
Tenslotte zeldo generaal Queipo do
Llano nog, dat sedert het begin van de
vijandelijkheden 128 vliegtuigen van
do regeering omlaag zijn geschoten en
40 tanks zijn buitgemaakt. Gisteren
werd Madrid opnieuw gebombardeerd,
vooral de wijken Cuarto Caminos, Te-
toean en Chamberi.
Ha vas seinl uit Madrid, dat na 48
uren feilen strijd in do sectoren van
het Madrilcensche front het daar giste
ren kalmer is geworden. Nergens is
wijziging in de stellingen ingetreden.
Do militictroepen hebben in den sector
van Moncloa een vijftigtal lijken van
Marokkanen, dio Woensdag gevallen
zijn, geborgen. Een krachtige rechtsche
verkcnningsafdceling, dio op den lin
kervleugel van de regeeringstroepen
in den sector Villa Verdo trachtte door
te glippen, is door de regeeringstroo-
pen aangevallen en heeft zware verlie
zen geleden, In het Noord-Westen van
do hoofdstad hebben do regeerings
troepen een poging van de rechtschen,
om in de richting van den weg naar
La Coruna op to trokken, verijdeld.
Van rechtsche Spaansche zijde wordt
bericht, dat aan het front van Madrid
drio regeeringsvliegtuigcn zijn neerge
schoten en drie andere aan hot front
van Talavera. Voorts zijn twee regee-
ringstocstcllen in brand geschoten.
Boadilla is nog steeds onsingeld.
Zes tanks der regeering zijn buitge
maakt.
Rechtsche matrozen
geven zich over
Naar door Valencia wordt medege
deeld, heeft een aantal matrozen van
een oorlogschip der rechtschen zich Co
Valencia bij de ministeries van marine
en luchtvaart aangemeld. De volgende
bijzonderheden, die door deze matro
zen waren meegedeeld, werden vervol
gens bekend gemaakt:
To Ccuta komen vaak groepen
vreemdelingen aan. Do laatste, die
uit 400 Duitschors bestond, begaf zich
den 25sten November aan boord van
de Caboraso. Met den spionagedienst
ter zee zijn Italiaansche cn Duitsche
oorlogsschepen belast. Ook hebben de
matrozen bevestigd, dat de schepen Ca-
narias, Ccrvera cn Canovas del Cas
tillo varen onder bevel van Duitsche en
Italiaansche officieren.
De hertog van Alba, die momen
tcel te Londen vertoeft, weigerde
te voldoen aan het verzoek van de
Britsche parlementaire enquête
commissie in Spanje om te protes
teeren bij generaal Franco tegen
het bombardeeren van wijken te
Madrid, waar vele vrouwen en kin
deren vertoeven. De hertog ver
klaarde, dat hij niet wilde protes
teeren tegen noodzakelijke maat
regelen tegen een open stad, welke
is veranderd in een fort, verdedigd
door buitenlandsche troepen.
Vrijwilligers voor Spanje
Het parket te Brussel heeft een on
derzoek ingesteld naar het werven van
Belgische onderdanen die hun dienst
plicht nog moeten vervullen, als vrij
willigers voor den strijd in Spanje. In
verscheidene communistische partij
gebouwen is een huiszoeking gedaan,
evenals in partijhuizen van het natio
nale legioen cn bij den secretaris-gene
raal der socialistische partij Delvigne
en Zucleta, oud-diplomaat van de
Spaansche ambassade te Brussel. Tal
rijke documenten werden in beslag ge
nomen.
GEEN DUITSCHER MEER
BERLIJN, 4 Dec. (ITavas-A.N.P.)
Behalve de bekende schrijver Tho
mas Mann, die in 1929 den Nobel
prijs voor litteratuur heeft gewon
nen, zijn 38 personen van de Duit-
eche nationaliteit vervallen ver
klaard, o.a. Mathais Braun. de ex-
leider uit het Saargebied, de voor
malige communistische afgevaar
digde Wilhelm Koehnen, de schrij
ver Rudolf Olden, de vroegere lei
der van de sociaal-democratische
rijksdagfractic Wilhelm Sollmann,
en de dramaturg Ilan von Zwehl.
De schrijver Konrad Heiden, prof.
1 on Htldebrand, vr-oeger hoogleeraar
in de wijsbegeerte te München, en de
oud-communistische afgevaardigde Kip-
penberger zijn eveneens van de Duit-
sche nationaliteit vervallen verklaard.
