DE KAMPERBINNENPOORT
DOOR DE EEUWEN HEEN
H. H. BLOM f
U belt 1357
KROON-TAX
GEDAANTE VAN
DE STAD
Met de restauratie is een
fraai stuk stadsschoon
bewaard gebleven
WEET DAT DE MORRIS EIGHT EEN BENZINE
VERBRUIK HEEFT VAN 14 K.M. OP EEN LITER;
J. J. Molenaar, Stationspl. 5, Amersfoort, Tel. 1210
Ingekomen giften
voor het Nat.
huwelijksgeschenk
Uniecollecte 1936
Bridgeclub „Amersfoort"
Woensdags 8 -12 uur
Hotel Monopole
Schaakvereniging „Amersfoort"
Donderdags 8-12 uur
Princess-Room Utr.str.
Amersfoortsche Oamvereeniging
Voor plaatsing In deze
rubriek wende men zich
tot de administratie.
Waarschuwingen
ijnhandel „De Moor'
Ook St. Nicolaas
rijdt per Kroon - Tax
Wij komen direct!
2e BLAD PAG.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 5 DECEMBER 1936
STADSNIEUWS
J~\ E restauratie van de Kamperbinnenpoort is gereed.
Simpele woorden, die echter betrekking hebben op een
steunpilaar van de oudste traditie, die onze stad voert. De
Kamperbinnenpoort hoort bij Amersfoort, samen werden
zij één en zij zijn één gebleven, de eeuwen door. De men-
schen hebben haar torens bestookt, met afbraak gedreigd,
de tand des tijds heeft haar steenen aangetast, maar nog
altijd verrijst de poort fier en vrij en is een stille getuige
van hen, die kwamen en gingen, komen en gaan
als bolwerk. Zij bestond uit twee to
ens, die onderling door een gekantcel-
den muur verbonden waren. Ecu gemet
selde trap leidde naar een daarachter
gelegen vertrek, dat voor verschillende
doeleinden gediend heeft. Eerst namen
de Hieronymusbroeders er hun intrek
oor het houden van bijeenkomsten, die
zij totdien op het stadhuis hielden. Op-
ge-teekend is nog hot aantal rhetorv
keis. dat in 1590 lid van deze broeder
schap was. Boven hun namen staal ge
schreven:
„Wy verwagten na der Schrifturen
eysch
Een salige verrisenis des vleysch".
Tot 1640 bleven zij daar en toen legde
het Gilde der Goud- en Zilversmeden
beslag op de kamer, mits zij die eerst
grondig restaureerden!
Toen ook dit Gilde verdween, raakte
de kamei in het vergeetboek, tot in 1816
de krijgsraad van de schutterij er een
bergplaats van kleedingstukken van
maakte. Nog elf jaar duurde haar be
staan. in 1827 besloot de raad om den
gemetselden spitsboog tusschen de to
rentjes af te breken. Trouwens, cenige
jaren tevoren was reeds een grondige
aanval gedaan op het aspect van de
poort. In dien tijd. Juni 1811, kreeg de
bewoner van een der huizen in de Kam
perbinnenpoort, zekere Witsteen op
dracht zijn woning af te breken of aan
de stad over te doen. Een maand later
ging hij tot het laatste over.
Een mooi besluit
De Kamperbinnenpoort ruim 150 jaar geleden, een inktteekening
in 1930 door „Fléhite" aangeboden. Op deze teekening, genos
men vanaf den Zuidsingel, is nog juist te zien, hoe de verbins
dingsboog naar de zijde van de Langestraat uitgebouwd is. De
omgeving, de tegen de torentjes aangebouwde huizen en huiss
jes, vormen met het daar boven uitstijgende poortgebouw
een stukje oudsstedenschoon
TT ET verleden van dezen
A wachter van de stad is
ie roemrijk, om slechts stil te
staan bij het heden. Ongeveer
zeven eeuwen scheiden ons
van zijn ontstaan, die toen
een eisch des tijds u'as en een
fundament van het voortbe
staan van wat eens een klein
en nietig stadje u-as.
Amersfoort in haar meest
primitieven vorm strekte zich
uit langs twee groote lijnen en
wel van Monnikendam langs
de Kortegracht, via Tynnem
burg naar de Vischmarkt en
vandaar via de Langestraat
naar de „Vijepoort"den
ouden naam van de Kampers
binnenpoort.
De ruïne van de Kamperbim
nenpoort in 1930, naar een
teekening van Paul van Dam
eenige maanden voordat met
de restauratie aangevangen
werd
De oorspronkelijke gedaante van de
stad wordt nog altijd duidelijk aange
geven door de stadsgrachten en poor
ten, van welke de meesten in den loop
der tijden, toen de stad in omvang toe
genomen was, verdwenen zijn. De ring
werd dichtgetrokken door huizen, die
als burchten dienst deden, o.a. Tynnen
burg. Niéuwenburg, Bollenhurg, Rom
meienburg etc. met daartusschen een
ingmuur, zoodat de inwoners niet voor
den eersten den besten vijand bevreesd
hoefden te zijn. Vier groote poorten
teide de 6tad. te weten: Bloemendaal
schepoort, Kamperbinnenpoort, Gevan
genispoort (Plompetoorenpoort) en Roo
dentoorenpoort, daar waar nu nog aan
het begin van de Langestraat de Spren
gel is. Ook maakte men onderscheid
in de drie stadswijken Krommestraat,
Langestraat en Bruyelstraat, die van
dt Vischmarkt naar het begin van de
Langestraat liep. Niet onmogelijk is-,
Jat laatstgenoemde etraa-t haar naam
te danken heeft aan het feit, dat
Amersfoort toentertijd beroemd was om
haar brouwerijen, ja zelfs zouden er
een driehonderd en vijftig brouwers
geweest zijn.
De juistheid van deze krasse bewe
ring laten wij geheel over aan den
schrijver van het gedichtje, naar aan
leiding van een glasraam in de St.
Joribkerk:
„Men zag weleer in het
Amersfoortsche dal
drie hónderd en vijftig brouwers
leven
Maar die daar nu nog zijn in het
getal,
Die hebben dit glas alhier gegeven"
De oude gedaante van de stad is nog
tot nu toé blijven bestaan, ondanks de
groote uitbreiding en veranderingen
die Amersfoort haar huidige afmetin
gen gegeven hebben. Ook onze mooie
Vijepoort ging niet ten gronde...
Stadsrechten
HET jaar 1259 is belangrijk in de
geschiedenis van onze stad, im
mer* toen behaagde het aan Hen
drik van Vianden, Bisschop van
Utrecht, haar stadsrechten ie verlee-
nen Dat wilde dus zeggen, dat Aroers
foort net zooveel muren, grachten en
poorten mocht bouwen, als zij noodig
dacht voor liuar veiligheid tegen vijan
delijke strooptochten. Het was een er
kenning als stad. niets meer, want de
bewoners konden reeds lang tegen een
stootje, gelijk wij boven schreven. Maar
wel is deze erkenning misschien een
directe aan.eiding geweest om de stad
uit te breiden met nieuwe muren en
poorten, als b.v. de Coninckspoort,
Kamppoorl. walmuur en verder grach
ten. In dien nieuwen ring werden de
huizen, die oorspronkelijk buiten de
eigenlijke stad gelegen waren, betrok
ken en beschermd tegen den vijand,
die herhaaldelijk tot aan de poorten
alles afstroopte en platbrandde.
Vanaf dien tijd dateert de vergane
glorie van de „Vijepoort"!
Vergane glorie
De „Vijepoort" die lot dusver naar
buiten voerde, het Geldersche in.
werd een binnenpoort en verloor
geleidelijk aan haar groote beteekenis
TOEN in 1827 besloten was om de
spitsbogen af te breken, meende
Rulgerus van Hamersveld de ge
legenheid te baat te moeten nemen en
deed hij het voorstel om ook de torens
maar met den grond gelijk te maken.
Zij zouden door hun bouwvalligheid
ge\aar oplevere.n en als bewijs van
.doordelving en mijning" voerde hij
scheuren aan, die zich in de muren van
zijn aangrenzende woning vertoonden.
De Raad nam daartoe geen besluit,
tenminste indien er hier van ccn be
sluit gesproken mag worden, want van
Hamersveld vernam nooit meer iets
m zijn betreurenswaardig voorstel!
Zoo wij dus straks dank zullen bren
gen aan onzen gemeenteraad, die zoo
zeer de bescherming en verfraaiing van
de oude Kamperbinnenpoort in handen
genomen heeft, mogen wij dat hier eerst
el met recht doen aan de Madsbe-
stuurders in 1827, anders zou dit stukje
jeschiedenis hier nooit gesenreven
zijnl
Stadsschoon
DE Kamperbinnenpoort, deMar-
tenspoort, of hoe men haar
ook noemen wil, behoort tot
een van de bezienswaardigheden
van onze stad. Ilct mooist komt zij
tot haar recht, wanneer men vanaf
de Kamp naar het centrum gaat,
waarbij men dan genieten kan van
een prachtigen doorkijk met O. L.
Vrouwetoren op den achtergrond.
Toegegeven, dat zij een tijd lang een
struikelblok voor het doorgaand ver
keer vormde, omdat onze voorouders
geen rekening bij den bouw gehouden
hadden mot de eischen van zooveel
eeuwen later, nu echter heeft men met
de laatste verbouwingen (ontwerp
plannen ir. C. B. v. d. Tak) talrijke be
zwaren overwonnen en het geheel, zon-
er net oorspronkelijke te schaden,
voor zoover dat mogelijk was, aange
past.
Reeds tal van jaren is men bezig ge
weest met de restauratie der poort en
haar onmiddellijke omgeving, eenige
perceelen werden verbouwd en afge
broken, terwijl voor de voetgangers een
trottoir en onder beide torens doorgan-
is voorzien van hydraulische remmen; een 4 cylinder viertact motor heel*; do
inhoud van het oliccarter der motor slechts 2 8/10 litor bedraagt; valt ortdez de
laagste klasse der wegenbelasting. VRAAGT DEMONSTRATIE.
gen aangebracht werden, zoodat het ge
vaar van aanrijdingen tot een mini
mum beperkt is, dank zij ook do ge
troffen verkeersregeling.
Met de bijgaande foto's kan men een
overzicht krijgen van de metamor
phose, die de Kampcrbiunenpoort in de
laatste tientallen van jaren ondergaan
heeft.
De nieuwe toestand waarborgt nog
een mooie en langdurige toekomst voor
dit massieve, door en door Amers-
foortsch bouwwerk. Het vormt een
hechten, vertrouwelijken band tus
schen liet Amersfoort van nu en dat
van vervlogen tijden, aan zijn voet
heeft zich de wording van onze stad
afgespeeld. Beschermde de „Vijepoort"
eens do bewoners tegen vijand en plun
deraar, nu is zij een aantrekkingspunt
van vreemdelingen geworden en be
wijst zij ons dus ook heden ten dage
diensten.
Daarom dank aan allen, die hielpen
haar bestaansrecht te verzekeren. De
prachtige poort is en blijft liet altijd
waard
Vierde cn laatste afrekening
Door het Amersfoortsch Dagblad
werd nog ontvangen voor het Nationaal
Huwolij ksgeschenk:
J. N. 1
Mevr Wed. M. W. - 250
Mevr. F. - 2.
v. d. A. t—
J. B. - 10
Wij sluiten hierbij de inschrijving en
verzoeken eeen gelden meer voor het
Nat. Huwelijksgeschenk te storten, noch
op onze giro, noch aan ons bureau.
Giften kunnen alsnog gestort worden
aan het kantoor van de N V. Rotter
dnmsche Bankvorecnigine. Kortegracht
3. alhier, gironummer 2052.
Doorkijkje naar den Zuidsingel
Foto Fortgcns
KOSTELOOZE VACCINATIE
B en W. van Amersfoort maken be
kend, dat op Woensdag 9 Dec. 1936 om
2 uur n.m gelegenheid gegevcri zal
worden tot kostelooze inenting in het
gebouw Westsingel 45.
Gewenscht is trouwboekje of geboor
tebewijs mede te brengen.
DIERENMISHANDELING
De politie heeft gisteren tegen ver
schillende landbouwers uil omliggende
plaatsen proces-verbaal opgemaakt we
gens dierenmishandeling. Zij brachten
kippen aan de 'markt in manden, die
veel te weinig plaatsruimte boden.
WINKELIERS VEREENIGING
„IIET LEUSDERKWARTIER"
De Winkeliersvereniging „I-Ict Lcus-
derkwartier" houdt Maandagavond in
Café d'Oranjcboom een gratis verloting.
De Kamperbinnenpoort na de restauratie in zijn nieuwe ge.
daante, gezien vanuit de Langestraat
Foto Weere
Jaarvergadering van het
Locaal comité van de
Unie
Men schrijft ons:
Het locaal comité van de Unie „Een
school met don Bijbel", hield dezer da
gen zijn jaarvergadering. Na opening
door zijn voorzitter, den heer B v. d.
Kolk, werden diverse jaarverslagen af
gedaan. Uit de jaarrekening bleek de
Üniecollccte, onlangs in September cn
Ocfobcr gehouden ten bate van Iip: On
derwijs met cn in de sfeer van den Bij
bel, opgebracht te hebben bruto
518.47
Van de aftredende leden van het cen
traal bestuur der Stichting voor Christ
Fröbelonderwijs werden de heeren v. d.
Neut en G. J. v. d. Linden herbenoemd,
terwijl wegens bedanken door den heer
II. Hasper in diens plaats werd Ge
noemd de heer II W. Th. Mulders.
Door allen werd gerespecteerd de ar
beid van den lieer Ilasper tot op zoo n
Imogen leeftijd. Tevens huldigde de
heer v. d. Neut namens dc leden van
het locaal comité den heer B v d.
Kolk, bij diens 25-jarig jubileum als
hoofd der school, de hoop uitsprekend
hem nog vele jaren te zien arbeiden lot
steun van zijn gezin, en .an het Coris-
telijk onderwijs in zijn vele geledingen.
Nadat dc begrooting 1937 weid Ge
sproken cn goedgekeurd, kwam nog
een geanimeerde bespreking over de
propaganda voor het Chr. onderwijs tc
dezer stede De vergadering werd op de
gebruikelijke wijze geopend en gesloten.
ÖnlApannhiqA -
ÜDMsmiqinq&n-
^Lubavündsm
Pflaand f t i - v, i i r
Sociëteit „Concordia"
De burgemeester van Leimuidcn geeft
in overweging, alvorens in relatie te
treden met J. P. Nap. reiziger, wonende
tc Leimuiden, zich eerst bii hom te ver
voegen, ten einde omtrent Nap inlich
tingen in te winnen.
De commissaris van poli lie te Dor
drecht waarschuwt legen de praktijken
van Thcodnnis Beglinger, geboren lo
Dordrecht 25 December 1891, wonende
aldaar, die er zijn werk van mankt om
zonder betaling in liet bezit te' komen
van goederen als gouden en zilveren
voorwerpen, hoeken, enz., welke meest
al onmiddellijk daarna door hem wor
den verkocht beneden de waarde, ter
wijl betaling achterwege blijft.
De commissaris van politie te Apel
doorn geeft belanghebbenden in over
weging, alvorcn6 in relatie to treden
met liet „Algemeen Publicitoits Kan
toor" Pelhoutweg 39 te Apeldoorn, zich
tot hem om inlichtingen te wenden.
Langestraat 8 Tel. 129
Roode Bordeaux Wijnen
Claret 80 ct. p. fl
St. Emilion 1.00 p. fl
Medoc Ludon f 1.25 p. fl,
„STICHTING HOENDERLOO"
Men schrijft ons:
In den loop der jaren heeft het op
voedingsgesticht Iloenderloo in ons land
een groote bekendheid verworven en
aan vele honderden jongens is dit ge
slicht in het mooie Vcluwsche dorpje
tot zegen geweest.
Maar nu gaat. Iloenderloo jubileeren,
bet is namelijk 25 jaar geleden, dat
„Eikenhof", het werkjongensgebouw
verrees.
Een jubileum dus met een Jubileum
revue. Reeds herhaalde malen is
„Iloenderloo" het land doorgetrokken
met een revue, gevend een beeld van
het leven op de stichting; schoone pro
paganda makend voor het streven en
doel van het werk, meehelpend aan het
brengen van gaven voor dit belangrijke
werk. liet zijn de jongens van de stich
ting zelf, die in de Revue van „Iloen
derloo" vertellen.
Gaat u, inwoners van Amersfoort nu
eens zelf luisteren naar wat de eigen
stichtingsjongens u van hunne stich
ting tc vertellen hebben. Geeft u één
avond van den nog zoo langen winter
en breng uw gave voor het misdeelde
kind.
Gaarne zullen de jongens u van hun
lief cn leed, hun moeilijkheden, hun
zonnige momenten, hun leven van
stichtingsjongens vertellen.
Voor liet overige verwijzen wij naar
de in dit blad voorkomende advertentie.
Met hem is een veclbe*
lovend officier heens
gegaan
Op 33-jarigeri leeftijd is te 'sGraven-
hnge Donderdag j.l overleden de le
luitenant van liet 16o regiment infan
terie II, n Blom, leerling 111 liet 2e stu
diejaar krijgskundige studiën.
Alvorens naar dc Hoogere Krijgs
school overgeplaatst te worden, heeft
luitenant Blom jarenlang hier in gar
nizoen gelegen, in welken lijd hij zich
door zijn bescheiden maar krachtige
persoonlijkheid veler achting wist ie
winnen. Ook in de sportwereld had
luitenant Blom een goeden naam. Na
aanvankelijk voor de Sportclub in En
schedé gespeeld te hebben, heeft hij
eenige jaren achter elkaar hier de kleu
ren van dc A.F.C. „Quick" gedragen.
Een fair speler, die liet spel om de
sport beoefende en aari wicn Quick
ccn prettige herinnering bewaart.
Als officier wist hij zich door harde
studie op den voorgrond te plaatsen cn
dat hij de Iloogere Krijgsschool kon
volgen, wijst er op, dat men een veel
belovend officier in hem zag.
Zijn plotseling overlijden op jeugdi
gen leeftijd hier te vendelden, is dan
ook een droeve plicht
ONRECHTMATIG GELD INZAMELEN
Tegen een persoon, die aan het geld
verzamelen wras voor een werkverschaf
fing aan blinden, is door de politie pro
ces-verbaal opgemaakt, daar hij niet
in het bezit was van de vereisohte ver
gunning.
Van deze plaats- zij het publiek nog
maals gewaarschuwd om geen geld te
geven aan collectanten, die geen door
dc politie gestempelde kaart kunnen
tooncn.
EXAMENS
Gisteren werd in het ziekenhuis „De
Lichtenberg" het eerste examen afge
nomen voor het diploma A ziekenver-
plegi ng.
Zooals bekend heeft „De Liolrtenberg"
eerst sedert het najaar van 1935 het
recht verkregen tot opleiding van zus
ters voor dit examen.
De examencommissie bestond uil: Dr.
Bicster, internist, Dr. Insingcr, chirurg,
Zr. C. .1. Ilarlhoorn, directrice, waaraan
toegevoegd waren van rijkswege de doc
toren Di-. I* a bi us en Dr. Boekelman, bei
den uit Urech-I.
Het resultaat was dat allen slaagden
t.w. Zr. A. Otierna, Zr. J. v. d Giessen,
Zr. M. v. d. Mcijden cn Zr. W. Roosink.
