DE LEYTAX
Prins Bernhard ontsteekt een vreugdevuur
4000 EXEMPLAREN
voor groote afstanden
Symbool van de liefde
des volks
Belangrijkste
Nieuws
Licht op
LUYCX
Nederlandsch
Fabrikaat
Maandag 21 December 1938 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 35e Jaargang No. 148
jit nummer bestaat uit 3 bladen
Tel. 1788 Tel. 1788
4 uur 15 min.
STOFFEN- en MODEHUIS
VOOR KERSTMIS
70.000 voor liefdadig
doel
Een tweede E.L.T.A.
te Den Haag
AMER SFQGRTSCLi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS Per a maanden voor Amersfoort 1.95; per maanj 0.65; per PRIJS DER ADVERTENTIEN >an 1—rc?cls 1 ll05 met mbegr.p van een .cw snummti
r weck met Sra1verzekering teven ongelukken) I 0.15. TVE* TT* ïT X^f T A VTM^ TA elke regel meer I 0.25 Lieldadigheids-advertentién voor
n^TDc"^ P3 maandcn 2-85- Afzonderlijke nummers I 0.05 I }V i_, L-l^l LAil IJK/Li helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regeli
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513 -W-V 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen 1.-. Eewijsnummer «tra f C.Oi
DIT BLAD HEEFT EEN DAGEL1JK-
SCHE GECONTROLEERDE
pPLAAG VAN
AANGESLOTEN Bil HET BUREAU
VOOR PUBLICITE1TSWAARDE
TOURNOOIVELD 4 DEN HAAG
PASSAGIERS VERZEKERD
op andere pagina's
STADSNIkUirS
Feestviering in onze stad.
(Tweede blad, pag 1).
De heer H. G. Huslage spreekt in het
Volksgebouw.
(Tweede blad, pag. 1).
Goede vangst van de politie.
(Tweede blad, pag. 1).
P
Weerverwachting
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Matige Z. tot Z.-W. wind, ne
velig tot zwaar bewolkt, weinig
of geen neerslag, weinig ver
andering in temperatuur.
Hoogste barometerstand 776.3 te Wee-
ncn.
Laagste 725.9 te Abi6ko.
LA NGESTRA AT <9 TEL. 190
Lederen HANDSCHOENEN, SJAALS,
CEINTUURS, KRAGEN, enz.
Op de nieuwste dingen wordt nil
20 korting gegeven.
Opbrengst van de verpach*
ting der Haagsche tri»
bunes
B. en W. van V-Gravenhage stellen
den raad voor dc opbrengst ad 82 800
\an de inschrijving voor dc tribunes
langs de route van den vorstelijken hu
welijksstoet, welk bedrag nog wordt
vermeerderd met 3000 van andere zij
ne in verband met Iribunebouw voor
weldadige doeleinden beschikbaar ge
steld, te verdeel en op de volgende wijze:
Het Comité voor de luisterrijke vie
ring te s Gravenhage van het huwelijk
van H. K. II. Prinses Juliana en Z. D H
Prin,. Bernhard wordt in slaat gesteld,
onder goedkeuring van B. en W. een
feestgave te verstrekken aan armlasti
gen en gesteunden of in werkverschaf
fing opgenomen werkloozen. Hiertoe
wordt, ter aanvulling van Tie vanwege
hei Comité te houden openbare inza
meling een bijdrage van 60.000 k
6 j.OOO ter beschikking van het comité
gesteld.
Ion behoeve van z.g stille armen
wordt in totaal een bedrag van 5000
\oor giften beschikbaar gesteld: ook
dit bedrag wordt ann bovengenoemd
Comité ter band gesteld.
Aan de vereeniging Juliana Kinder
ziekenhuis te 's-Gravenlmge wordt loc-
gekend een gift van f 5000.
Aan de vereeniging Juliana Kinder
bewaarplaats Ie Scheveningpn wordt
toegekend een gift van f 2000.
Ten aanzien van de na deze verdee
ling nog beschikbaar zijnde gelden wa
re aan B. en W machtiging tp verbe
nen deze gplden le bestemmen voor
.oor hpii te henalen liefdadige of maat
schappelijke doeleinden.
Indrukwekkend en fantastisch schouwpel
waarvan duizenden getuigen waren
ZATERDAGMIDDAG heelt
Prins Bernhard op het mos
nument op het Juliana van Stöh
bergplein te Den Haag, dat des*
tijds werd opgericht als herinne*
ring aan den geboortedag van
Prinses Juliana, het vreugdevuur
ontstoken, dat onafgebroken zal
blijven branden tot aan het einde
van den huwelijksdag en dat het
svmhool is genoemd van de lief*
de die in aller hart oplaait voor
het vorstelijk bruidspaar.
DROMMEN verdringen zich in de
straten, die van zovpn kanfpn op
het plein uitkomen. Achteraan
stond men op stoelen en kisten of hand
karren; telescopen steken boven de hoof
den uit.
Op het middenplein, buiten het hek.
dat het plantsoen om het monument om
ringt stonden in groote getale de genoo-
digrlpn met hun dames. Binnen het hek
wachtte de leden van het comité en de
hoogore autoriteiten. Onder dezen bevon
den zich oud-minister ir Bongnerts. de
wptbourlprs ir. Feber. Prof ir. C. L. van
der Bilt en J R. Snoerk Henkemans. de
gemeente-sècrètaris mr dr. -T J Rons-
son. generaal b. d. Weber en verschil
lende leden van den Gemeenteraad. T.n-
tpr arriveert nog de Commissaris der
Koningin in Zuid-Holland Staatsminis
ter .Tbr. van Karneheek. Van het comité,
dat in 1000 hot initiatief nam lot de op
richting van liPt monument, waren nog
enkele overlevende leden nanwezjig' Mr j
v. d. Brandhof. destijds secretaris. Graaf
Dumonceau en mevr. de Douairière J
Baronesse van Lyndenvon Schmidt
auf Altenstadt.
Af en toe stapten onder applaus van
hel publiek, groepen jeugd naar het
plein. De plaatselijke leiders van den
Riizonderen Vrijwilligen T.nndstorm in
Zuid-Holland West marcheeren onder
comando van de oversten Boots en Van
Hoogenhuize naar de richting van de
Juliana van Stolberglaan om zich daar
op te stellen. De christelijke Oranje-gar
de trok met slaande trommen en wappe
rende vaandels op en posteerde zich
vlak hij het hek van het plantsoen. De
militaire kapel was eveneens op post.
Aan de kant van de Adclhcidstraat staat
zij klaar om te spelen. De tijd van het
wachten werd gekort door de radiowa
gens, die af en toe een stukje pijpersmu-
ziek door de luidsprekers laten hooren.
Het monument zelf was keurig ver
sierd. De bakken beneden waren geheel
met groen en witte bloemen gevuld. De
kolommen, die de groote middensehaal
dragen, waren omvlochten met groen
en oranje. In de schaal zelf schenen on
zichtbare electrische lampen tegen twee
zilveren kelken, in de bovenste waarvan
straks het vreugdevuur zal branden.
Op zij slaat een klein paviljoen, ge
heel mei tapijten behangen, met en
kele zetels er in en met een naar voren
hangend oranje baldakijn.
En eindelijk, precies om vier uur,
zwol het gejuich machtig aan. Motor
mannen reden aan, gevolgd door den-
zelfden grooten, zwarten gesloten wa
gen met koninglijken standaard, waar
in het prinselijk paar desmorgens naar
het stadhuis reed. Ditmaal werd hij
door marechaussees te paard geëscor
seerd
Dan vlammen op het plein twee
helle bengaalsche fakkels op. Alles
stond in feërieken gloed. Het mo
nument wierp een zware slagscha
duw op het plantsoen. Het oranje
baldakijn stak 6cherp af tegen de
almaar strakker wordende lucht.
Uit de fakkels spatten vonken om
hoog en 6teeg een smalle rookko
lom naar boven.
Het Prinselijk Paar de Prinse6 in
een beige bontmantel, waaronder zij
hetzelfde blauw-groene kléed draagt als
des morgens, de Prins wéér in zijn
lange overjas stapte uit de auto. Een
Het vorstelijk bruidspaar arri#
veert aan het Juliana van Stol#
'bergplein voor het ontsteken
van het vreugdevuur
klein meisje, Marietje Haring, een al
lerleukste krullekop van een jaar of
vier, vijf, dochteije van een der comité
voorzitters, bood Hare Koninklijke
Hoogheid bloemen aan.
Toen de Prinses, vergezeld van den
voorzitter, voorop ging naar hel pavil
joen, volgde de Prins lachend, met zijn
hand op het kleine, blonde krullekopje,
dal een klein beetje verlegen voor hem
uitliep. Hij had cr schik in.
Toen de Prinses en de Prins hadden
plaats genomen op de voor hen be
stemde zetels, richtte Ir. M. Bongaerts
een korte toespraak van gelukwensc.b
tot hen.
Rede van Ir Bongaerts
Koninklijke Bruid. Doorluchtige Brui
degom.
Met eerste woord, dat ik met uw ver
lof tot u mag richten op dezen geluk
kigen dag, is hoe kan 't anders
een eerbiedige gelukwensch uit naam
van al de bewoners van de Bezuiden-
houtwijk.
Een eerbiedige gelukwensch met de
aanteekening van uw huwelijk, waar
voor uit alles ziel de bede tot den Al
lerhoogste stijgt, dat het zoo gelukkig
moge zijn als hier op aarde mogelijk
is. celukkig tot in lengte van dagen.
Een geluk, waarin de Bpzuidenhout-
wijk zich hij voorbaat verheugt en met
haar. ik hen er zeker van, geheel de
koninklijke residentie, geheel het lieve
vaderland.
Een geluk, dat een hechten grondslag
heeft in de nooit volprezen toewijding
der Oranjes aan het Nederlandsche
volk en dat in de met Godsvertrouwen
te ploegen voren van Nederlands ge
schiedenis den bodem hereidt voor den
bloei en het welzijn van dat volk. van
uw volk.
Het twepde woord is dank, dank aan
Uwe Doorluchtige Hoogheid, omdat gij
hebt willen gehoor geven aan onze uit-
noodiging u op dezen zoo hiizonderen
dag naar het centrum van de Bc/ui-
rlenhoutwijk te begeven, om het vreug
devuur te ontsteken
Dank aan Uwe Koninklijke Hoog
heid, omdat gij deze feestelijke ontste
king met uwe hooee tegenwoordigheid
hebt willen vereeren.
Dat vreugdevuur is bet symbool van
de liefde, die in aller hart oplaait voor
u, vorstelijk bruidspaar, dat vuur zal
onafgebroken branden al de dagen die
ons nog van de voltrekking van het
blijde huwelijk scheiden.
Dat vuur zal opvlammen uit het mo
nument, dat is opgericht ter dankbare
herinnering aan de geboorte van Uwe
Koninklijke Hoogheid en dat op 20
September 1910, namens Hare Majesteit
Koningin Wilhelmina werd onthuld
door wijlen Zijne Koninklijke Hoog
heid Hendrik, Prins der Nederlanden,
Hertog van Mecklenburg, als herinne
ring aan den heuglijken dag van 30
April 1009.
Doorluchtige Hoogheid, alom zal er
dus vreugde zijn, doch de Bezuiden-
houtwijk is er van overtuigd, dat die
vreugde haar hoogtepunt hoeft in uw
eigen hart. Daarom veroorlove u mij
u uit te noodigen met eigen hand het
symbool dier vreugde te ontsteken.
Mag ik u daartoe een feestelijk bran
dende fakkel overhandigen?
De Prins ontsteekt het vuur
Aan bet verzoek van den comité-voor
zitter het vreugdevuur te willen ont
steken, geeft Prins Bernhard onmiddel
lijk gevolg.
Weer zetten bengaalsche fakkels
het heele plein in oen sprookjes-
licht Aan een langen, met bloemen
omwonden stok brandde een klein
plukje vuur. De Prins nam hem en
reikte ermee naar de hoogste zil
veren schaal van bet monument,
waar aanstonds met een lichten
plof 'n breede gele vlam omhoog
schoot, met haar tongen krullend
in de richting van den wind.
De duizenden, die om het plein
staan, juichten
De bengaalsche fakkels doofden
tot gloeiende punten; niet6 anders
dan de breede, lekkende, gele vlam
scheen, dansende schaduwen too-
verend op den grond en op de ge
zichten van de mcnschen, die er
om heen stonden.
Nog even zagen de vorstelijke per
sonen het imposante schouwspel
aan. De militaire kapel speelde
„Wilt heden nu treden" en aan alle
kanten werd meegezongen. Het was
een plechtig moment.
Het afscheid duurde kort. Een enkele
handdruk en de Prins en de Prinses
stegen weer in hun auto om langs een
omweg door liet. feestelijk versierde Be-
zuidenhoutkwartier en door hot Haag
sche Bosch weer naar het Paleis terug
te keeren.
De feestvreugde in de stad
Gedurende de avonduren concen
treerde de drukte te Den Haag zich
voornamelijk m de binnenstad, luizen-
den profiteerden van de schitterende
weersgesteldheid om de illuminatie van
liet Paleis, in de versierde straVn en
aan de vele verlichte gebou"'en te be
zichtigen. De toeloop was op sommige
plaatsen zoo groot, dat het verkeer er
geen doortocht meer kon verkiijgon.
Vooral op de kruispunten der smal
le winkelstraten ontwikkelde zich een
formeel gedrang. Dank zij de uitste
kende stemming onder de feestvierende
menigte deden zich nergens vei storin
gen van dc orde voor.
Bij het Palies werd, om aan de tal-
looze voorbijgangers allen een blik op
de verlichting mogelijk te maken, door
de politie te paard voor éénrichtings
verkeer gezorgd.
Men kan den indruk van dezen, zoo
door de weersomstandigheden begun
stigden avond in één woord sprookjes
achtig noemen. Aangezien de cafés en
restaurants tot drie uur geopend ble
ven, duurde de drukte in de stad on
gewoon lang voort.
Herinneringsboomen
Zaterdagmiddag half drie heeft in te
genwoordigheid van prof Van der Bilt,
wethouder van Financiën, die den wet
houder van Openbare Werken verte
genwoordigde, en de leden var. het
huldigingscomité in het rosarium aan
het Jozef Israëlsplein l-1 Den Haag dc
planting van twee her Vukingsooomen
plaatsgevonden, door een veertigtal
kinderen van de schoolkindertuinen,
die deze hoornen op een versierden wa
gen van de kweekcrij der gemeentelijke
plantsoenen, naar het rosarium ver
voerden, onder leiding van den heei
Herwei jer.
Huwelijksgeschenken
uit Indië
Gezagvoerder Sillevis heeft met de
Djalak enkele huwelijksgod icnki-n nit
Indië naar ons land gebracht. Met den
pendeldienst tusschen Amsterdam en
Rotterdam werden Vrijdagavond de ge
schenken naar Waalhaven vervoerd
De zending bestaat uil een fraai ver
sierde pajong, twee goudbrokaten kus
sens en een tweetal kleurige theemut
sen, vervaardigd en aangeboden door
de Roemer Visscher Vereeniging te Ba
tavia.
Mr. dr. J W. Me>er Ranneft te
's Gravenhage zal de geschonken ten
paleize aanbieden.
Geen versiering in de
beurs te Rotterdam
Zaterdagmorgen wilde ook de Beurs
te Rotterdam blijk gev-n van '^aar
vreugde over den ondertrouw van he*
Prinselijke Paar. Een lid van de Beurs
Plannen der Kon. Ned.
Ver. voor Luchtvaart
Van bevoegde zijde vernemen wij, dat
de Koninklijke Nederlandsche Vereeni
ging voor Luchtvaart ernstig overweegt
om op verzoek van de Naamlooze
Vennootschap Tentoonstellingsgebouw
„Houtrust" van 30 Juli tot cn met 15
Augustus 1937 op het Houtrust-terrein te
den llaag een internationale luchtvaart-
tentoonslelling te organiseeren. welke
door genoemde NA. zal worden geëx
ploiteerd. Indien deze tentoonstelling
mag slagen, ligt het in de bedoeling haar
elke twee jaar te herbalen.
Sedert dc E.L.T.A., dc Eerste Lucht
vaart Tentoonstelling Amsterdam, die
in 1019 in 42 dagen tijds 500.000 bezoe
kers trok, zijn ruun 17 jaren verstreken,
gedurende welke tijd ons land groote
vermaardheid in de luchtvaart verwierf.
In dit verband zij er aan herinnerd,
dat. dc Koninklijke Nederlandsche Ver
eeniging voor Luchtvaart tezamen met
dc K.L.M., de Nationale Luchtvaart
School cn verscheidene andere lucht
vaart instellingen van 21 lot 30 Septem
ber 1934 op het Malieveld te den I-Inng
en van 12 tol 21 October van dat zelfde
jaar op het IJsclubterrein te Amsterdam
een zeer geslaagde nationale luchtvaart-
tentoonstelling organiseerde, de LUTO,
welke beide tentoonstellingen er veel
toe hebben bijgedragen liet Nederland
sche volk luchlvnartgczind te maken.
De organisatoren van (Ie onderneming
op Houtrust zijn van het beginsel uit
gegaan. dat de luehtvaarttentoonstelling
een volledig beeld behoort te geven van
de bij de Nederlandsche luchtvaart di
rect cn indirect betrokken instanties.
Volgens deze opzet zullen dus alle ge
bieden van de luchtvaart vertegenwoor
digd zijn: toezicht van de overheid op dc
luchtvaart, vliegtuig motoren- cn too-
behoorenindustrie. luchtvaarlonderzoek,
luchtverkeer, luchthavenbedrijf, lucht
fotografie, militaire luchtvaart en lucht
bescherming. luchtsport, lucht toet isme,
1 lichtvaartonderwijs. weerkunde, berich
tendienst en luchtvaar-literatuur. Het
ligt voorts in do bedoeling ann deze
tentoonstelling diverse attracties te
verhinden.
Onder de instellingen, die een uitnoo-
diging ontvangen hebben om op deze
tentoonstelling met een inzending uit te
komen, behoort ook het te Utrecht ge
vestigde ..Nederland^rh Luchtvaart In
stituut". Wij achten deze tentoonstelling
een hij uitstek geschikte gelegenheid
om aan de plannen van het Utrechtsclie
vliegveldcomité meer ruchtbaarheid te
geven en de noodzakelijkheid van een
luchthaven voor Centraal Nederland in
de nabijheid van Utrecht duidelijk in het
licht te stellen.
Belanghebbenden zullen Maandag 21
December a.s. om 11 uur in hotel Witte-
brug te den Haag gelegenheid vinden
om nadere bizondorheden te vernemen
omtrent de door de NA'. Tentoonstel
lingsgebouw „Houtrust" gemaakte be
grooting: op de/e vergadering zullen de
algomeenp richtlijnen, volgens welke de
tentoonstelling zal worden georgani
seerd, ter sprake worden gebracht.
Waarschuwing en actie tegen
misleidende aanduidingen
In verband met het feit, dat artikelen
van builenlandsch fabrikaat hier te lan
de werden en worden in den handel
gebracht, voorzien van zoodanige aan
duidingen, dat de indruk kan worden
opgewekt, dat men met artikelen van
Nederlandsch fabrikaat te maken heeft,
heeft het bestuur der vereeniging „Ne
derlandsch fabrikaat" van zoodanige
gevallen, voor zoover deze aan het bc-
stuur bekend werden, mededeeling ge
daan aan het Minister van Handel, Nij
verheid en Scheepvaart, met verzoek er
toe te willen medewerken, dat tegen dit
misbruik krachtig zal worden opgeko
men.
Het ministerie van Handel, Nijver
heid en Scheepvaart heeft hieromtrent
overleg gepleegd met het ministerie
van Justitie
In verband met een en ander heeft
7 E. de Minister van Handel, Nijver
heid en Scheepvaart, aan het bestuur
van de vereeniging „Nederlandsch Fa
brikaat", in overweging gegeven van
ieder geval van misleiding, dal ter ken
nis komt van het bestuur van de ver
eeniging „Nederlandsch Fabrikaat" on.
verwijld, zooveel mogelijk voorzien van
bewijsmateriaal, aan liet Openbaar Mi
nisterie kennis te geven.
In verhand hiermede zal het bestuur
van de vereeniging „Nederlandsch Fa
brikaat" het op prijs stellen geregeld
en steeds zoo spoedig mogelijk in ken
nis te worden gesteld van gevallen van
misleiding, als hierboven hedoeld. Zoo
als van zelf spreekt is het zeer ge-
wenscht, dat dergelijke mededcelingen
worden vergezeld van het noodige be
wijsmateriaal.
wilde den Effect en ho *U versieren inet
groen en bloemen. De voorzitter \an
de Beurscomniissie wilde hiertoe ech
ter geen verlof geven, voor welke wei
gering hij als motief .anngnf, dal hij
dan lalpr ook verlof zou moeten g.wet.
de communistische vlag uit Ie steken,
als iemand hem dit zou komen vragen
Niettegenstaande het verbod werd
weldra in den Fffer^nhnek e» n vlag
ontplooid en raakte de Beurs sp( edig
in een feestelijke stemming.
