De komende Blijde
Qebeurtenis
Couranten-reclame
TROEPEN VAN FRANCO
IN LLANES
in het Prinselijk Qezin
JAPANS OPTREDEN IN
ZUID-CHINA
DE EEMLANDEü
Beschuldiging
gehandhaafd
MUSSOLINI'S
BEZOEK
4000
„HORSE WEIDE"
Woensdag 8 September 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwai 2a
36e Jaargang No. 60
De Spaansche burgerstrijd
NEDERLAAG VAN
RECHTS IN
ASTURIE
Spaansche vrachtschepen
gestrand
MIJNRAMP IN ITALIË
EILAND HAINAN
DOOR CHINA
VERSTERKT
Japansche bommenwerpers
neergeschoten
VULKAAN IN WERKING
JAPANSCHE SCHEPEN IN
BESLAG GENOMEN
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
LEYTAX
Tel. 1788
Oudste en betrouw
baarste adres in
BINNEN- EN
BUITENLAND
8 uur 2 min.
TER VERVANGING
van
DEN NOBELPRIJS
ANTI - SEMITISME IN
POLEN
AMEtëSFOOMSÖH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand C.65; pei
week met gratis vertekering tegen ongelukken) f 0.15.
Binnenland irancc per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN .an 14 regels i1.05 met inbegrip ai. ecu ^ew snumnv
1- elke regel meer f 0.25 Liefdadighcids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen 1.—. Eewijsnummcr extra f 0.05
Mislukte aanvallen der natio
nalistische troepen aan het
centrale front
SANTANDER, 8 Sept. (Havas)
Door de bezetting van Llanes zijn
de troepen van Franco thans
meester van een tiental wegen, die
tot in de provincie Asturië loopen.
T eLlanes hebben de aanhangers
der regeering de geestelijken en de
leden van families, die als ver
dacht beschouwd werden, ter dood
gebracht. Toen de rechtschen de
stad binnentrokken, vonden zij op
één punt tientallen 'lijken van
slachtoffers, die nog niet begraven
waren.
Uit Gijon wordt gemeld, dat de
rechtschen een nederlaag hebben
geleden aan het Asturische front
in de omgeving van Cuera, waar
bij hun zware verliezen werden
toegebracht, die geraamd kunnen
worden op 500 dooden en gewon
den.
Nabij Cerro del Aguila, ten N.W* van
Madrid, hebben de troepen van Franco
de regeeringstroepen aangevallen, doch
zij stuitten op krachtigen tegenstand, die
hen noopte naar hun uitgangsstellingen
terug te keeren. Ook in den sector van
Avila hebben de rechtschen een aanval
gedaan, om te trachten den ring om
Las Novas del Marques te breken. Deze
poging mislukte eveneens.
Een honderdtal uit Catalonië afkom
stige Spanjaarden is op Fransch grond
gebied aangekomen. Zij hebben ver
zocht in het leger van Franco te mo
gen dienen. Een tiental heeft vergun
ning verkregen in Frankrijk te blijven
in een ver van de grens gelegen depar
tement.
Twee vrachtschepen der Spaansche
regeering, de Aldecoa en de Antonio de
Satrustegui, die gisterochtend om zeven
uur uit Algiers naar Valencia vertrok
ken waren, zijn tegen twee uur des mid
dags gestrand bij Cherchel. De beman
ningen verklaarden, dat zij achtervolgd
waren door den rechtschen kruiser Ca-
narias.
Deensch protest
De Deensche minister van buitenland-
sche zaken deelt mede, dat de Deensche
gezant te Lissabon bij den vertegen
woordiger van Franco heeft geprotes
teerd tegen het bombardement van het
Deensche s.s. Edith op 12 Aug. jl., waar
door dit schip verloren is gegaan. De
Deensche regeering zal schadeloosstel
ling eischen voor de verliezen, die Deen
sche belangen hebben geleden.
Britsche schepen worden
door Franco vrijgegeven
De Britsche ambassadeur te Hen-
0ave heeft bericht ontvangen van de
rechtsche autoriteiten, dat dezen
voornemens zijn de Molton en de
Candleston Castle, twee der sche
pen, die zij opgebracht en sedert
eenige weken vastgehouden hebben,
- yrij te geven.
De ambassadeur is er eveneens
van in kenni6 gesteld, dat vier
Britsche onderdanen, die lid waren
van de internationale brigade en
onlangs door de troepen van Franco
gevangen waren genomen, binnen
kort in vrijheid zullen worden ge
steld*
Engelsche arbeiders
achter Valenica
In 'de bijeenkomst van het Britsche
vakvereenigingscongres, dat te Norwich
gehouden wordt, heeft sir Walter Citrine
een rapport ingediend, dat den toestand
in Spanje behandelt.
Met aïgemeene stemmen werd een
door hem ingediende motie aangeno
men, waarin uiting wordt gegeven aan
de solidariteit van het congres met de
Spaansche regeering ten aanzien van
het- beroep, dat op den Volkenbond is
gedaan en voorts betreurd wordt, dat de
Britsche regeering nog steeds weigert
de Spaansche regeering het recht te ge
ven de wapens te koopen, die zij voor
haar verdediging rioodig heeft. Tenslotte
wordt in de motie verklaard, dat de
Volkenbond spoedig maatregelen, zooala
het terugtrekken der buitenlandsch»
troepen uit Spanje, moet voorstellen
Negrin naar Genève
Ministerpresident Negrin is gisteroch
tend van Valencia naar Genève vertrok
ken Gedurende zijn afwezigheid zal de
minister van landsverdediging, Prieto.
het ministerpresidentschap waarnemen
Britsch petroleumtank
schip aangevallen
Eenige Londensche bladen publi-
ceeren een door den vertegenwoor
diger van Lloyd's te Tunis gezon
den telegram, volgens hetwelk een
Britsch handelsschip het slachtoffer
van een aanval zou zijn geweest.
Het telegram luidt:
Het Britsche petroleumtankschap
Harpa, komende van Port. Said, dat
op weg was naar La Goulette, werd
door een onbekend gebleven oor
logsschip aangevallen, dat een tor
pedo afschoot. Het tankschip werd
niet getroffen. De Harpa meet 3000
ton, is te Londen geregistreerd en
behoort toe aan de Anglo Saxon
Petroleum Cv.
Moskou acht Rome's ant
woord onbevredigend
MOSKOU, 8 Sept. (Tass).
Het telegraafagentschap der Sov
jet-Unie meldt, dat de Sovjet-re
geering haar ambassadeur te Ro
me opdracht heeft gegeven te ver
klaren, dat zij het volkomen af
wijzende Italiaansche antwoord op
de Sovjet-Russische nota als on
bevredigend beschouwt en haar
beschuldigingen handhaaft.
Inmiddels heeft, evenals Turkije, de
Sovjet-Unie de uitnoodiging voor de
conferentie te Nyon aanvaard.
Ten aanzien van de ontworpen Mid-
dellandsche Zeeconferentie schrijft de
Deutsche Diplomatisch-Politische Kor-
respondenz o.a.:
Men kan zich niet aan den indruk
onttrekken, dat het voorstel voor de
conferentie rijkelijk laat komt en ook
de doelstelling der conferentie is op
het oogenblik nog niet zoo duidelijk
te overzien, dat niet eerst een nauw
keurige be6tudeering van het geheele
problemencomplex op haar plaats zou
lijken. Dit alles verhindert echter niet,
dat iedere poging, om de misstanden
en gevaren in de Middellandsche Zee
op te heffen, behoorlijke aandacht za!
vinden bij alle regeeringen, die den
vrede willen handhaven.
De D. D. P. K. bespreekt dan verder
de Russische nota aan Rome en con
cludeert, dat alle cultuurvolkercn reke
ning moeten houden met de voor den
vrede van den kant van Rusland drei
gende gevaren.
Het communiqué, waarin de Sovjet-
regeering mededeeling doet van haar
deelneming aan de Middellandsche Zee
conferentie, preciseert, dat de Sovjet-
regeering het noodig acht door* een ge
meenschappelijke actie een einde te
maken „aan de aanvallen van zekere
oorlogsschepen en in de eerste plaats
van Italiaansche schepen op handels
schepen, welke de vlaggen van ver
schillende landen voeren."
De regeering der Sovjet-Unie is van
meening, dat deze daden als onduld
baar moeten worden erkend en in
flagranten 6trijd moeten worden ge-
npemd met het internationale recht
en met de grondbeginselen der men-
schelijkheid.
In haar antwoord aan Londen en
Parijs vraagt de Sovjet-regeering
Frankrijk en Engeland voorts uit te
leggen, waarom zij het nuttig achtten
tot deze conferentie uit te noodigen
een niet-Middellansche Zee-mogendheid
zooais Duitschland. De regeering te
Moskou acht het ten slotte natuurlijk
de regeering der Spaansche republiek
uit te noodigen, een Middellandsche
Zee-mogen^heid, vooral omdat de be
langen der Spaansche regeering in het
bijzonder worden geschonden door
„aanvalsdaden van piratenschepen"*
POLA', 8 Sept. (Stefaniï. Gistermor
gen zijn ten gevolge van een mijngas-
ont.ploffing in een schacht van de steen
koolmijn Area negentien arbeiders be
dolven. Negen hunner zijn, ondanks de
onmiddellijk in het werk ge6telde red
dingspogingen. omgekomen ten gevolge
van hekomen brandwonden of door ver
stikking. De ontploffing deed zich voor
na de explosie van een electrisch ont
stoken mijn.
'a-GRA VEN HA GE, 8 September 1937. De Staats
courant van heden zal de volgende officieele mede
deeling bevatten
De behandelende geneesheeren van H.K.H. Prinses
Juliana hebben met groote voldoening kunnen vast
stellendat de zwangerschapwelke thans tot ongeveer
halverwege gevorderd is, een geheel normaal verloop
heeft en dat de gezondheidstoestand van H.K.H. in alle
opzichten reden tot volkomen tevredenheid geeft.
Dr. C. L. DE JONGH.
Dr.J. DE GROOT.
s-Gravenhage, 3 September 1937.
/N verband met geruchten omtrent plannen, welke reeds
thans zouden bestaan tot het aanbieden van geschenken
naar aanleiding van de te verwachten blijde gebeurtenis in
het prinselijk gezin, verzoekt men ons, mede te deelen, dat,
hoezeer ook ieder blijk van belangstelling en medeleven in
dezen zal worden gewaardeerd, het op prijs zal worden
gesteld, indien niet opnieuw een beroep wordt gedaan op
de burgerij tot het beschikbaar stellen van gelden voor het
aanbieden van kostbare geschenken in groofer of kleiner
verband.
Met groote dankbaarheid terugdenkende aan de vele prach
tige en waardevolle geschenken, welke ter gelegenheid van
Hun huwelijk werden aangeboden, meent het Prinselijk Paar,
in navolging van den bereids door H. M. de Koningin ken
baar gemaakten wenscli met betrekking tot de herdenking
van haar aanstaand regeeringsjubileum, het verzoek te
moeten doen met betrekking tot bovenvermelde heuglijke
gebeurtenis zooveel mogelijk eenzétfdê gedragslijn te volgen,
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiininiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiufitiiiiiiiiiiniiitiiiiiiiiiiiini
Vijandelijke oorlogsschepen
zullen vermoedelijk een
aanval doen
HONGKONG, 8 Sept. (Reuter).
De vrees bestaat, dat een aanval
op het eiland Hainan de volgende
stap zal zijn bij de bezetting van
Zuid-China door Japan.
Volgens een uit Chineesche
bron ontvangen bericht hebben
niet-officieele kringen verklaard,
dat drie Japansche oorlogsschepen
zijn waargenomen in de zee-engte
van Hainan, terwijl een vliegtuig
zes Japansche oorlogsschepen bui
ten de Fransche territoriale wa
terenbij Kwangsjowan heeft opge
merkt.
Het Chineesche garnizoen op
het eiland wordt met grooten
spoed versterkt in de verwachting
van een Japanschen aanval.
Japanneezen melden, dat hun oor
logsschepen de forten Tsjekosan en
Pauan aan den mond van de Parel
rivier. ten Westen van Hongkong, be
schoten hebben.
Japansche vliegtuigen
verjaagd
Het Chineesche nieuwsagentschap
Central News meldt, dat Chineesche
jachtvliegtuigen vijf Japansche bom
menwerpers, die vergezeld waren door
vier jagers, hebben verjaagd.
De Japansche vliegtuigen wilden
Kwanteh, aan de grens der provincies
Nganhóei en Kiangsoe, bombardeeren.
Twee Japansche bommenwerpers wer
den omlaag geschoten.
De Chineesche nationael commis-»
5ie yoor luchtvaartaangelegenheden
deelt mede, dat de Chineesche lucht
macht tusschen 14 en 31 Augustus
61 Japansche vliegtuigen (53 bom
menwerpers, vijf jagere en drie wa
tervliegtuigen) heeft omlaaggescho-
ten. Zij voegt hier aan toe, dat de
Chineesche luchtmacht en artillerie
sedert het uitbreken van de vijan
delijkheden respectievelijk 48 en 60
toestellen van de Japansche lucht
basis op Formosa hebben neerge
schoten. De commandant van deze
luchtbasis zou harakiri hebben ge
pleegd.
Verloven te Manilla
ingetrokken
Te Manilla gestationneerde Ameri-
kaansche soldaten kregen mededeeling,
dat alle verloven zijn ingetrokken inge
volge de te Sjanghai heerschende span
ning.
De Japanneezen hebben, volgens Reu
ter, hedenmorgen het offensief hervat en
de Chineesche stellingen beschoten. Den
geheelen nacht hebben de gevechten,
waarbij meercndeels van machinegewe
ren gebruik werd gemaakt en ook strijd
van man tegen man werd gevoerd,
voortgeduurd. De Japanneezen melden,
dat het offensief op bevredigende wijze
voortgang vindt.
Het Chineesche nieuwsagentschap
Central News meldt, dat een Japansch
detachement, bestaande uit twintig
tanks en vier vliegtuigen, bij Tsjang
Hyi (Noord-Tsjahar), dat de Chinee zen
onlangs op de Japanneezen hebben ver
overd, zijn aangekomen. Er zouden
nieuwe vijandelijkheden te verwachten
zijn.
Uit Hongkong wordt gemeld, dat bet
Britsche stoomschip Taishan vanoch
tend om drie uur 40 bij Macao, aan de
gren6 der Britsche territoriale wateren,
door een Japanschen torpedojager werd
aangehouden. Het oorlogsschip loste een
waarschuwingsschot ten teeken, dat dc
Taishan moest .stoppen, waarna een Ja
pansche officier en eenige mariniers
zich aan boord begaven van de Taishan.
Na de scheepspapieren te hebben na
gezien, gaf de officier toestemming, dat
de Taishan haar reis zou voortzetten.
CANBERRA, 8 Sept. (D.N.B.) De
gouverneur vèn Niéuw-Zeeland heeft
aan de Australische r.egeering mede
gedeeld. dat de vulkaan Bagana Od het
eiland Bougainville, deel uitmakende
van de groep der Salomon-eilanden. in
hevige werking is. De rook stijgt onge
veer 5000. meter hoog op. Het gebied is
dicht* bewoond. De hoofdstad bevindt
zidh echter niet in gevaar.
DE VRUCHTEN RIJPEN
Het zijn niet alleen de boomgaarden
en groote tuinen waar thans de vruch-
tenoogst in vollen gang Is, in menig
klein stadstuintje wordt ook met span
ning gewacht op dc vruchten, die pluk-
klaar worden. Van de peren komen
aan de beurt: de Jut te peer, Beur ré dc
M ér ode. Beur ré d' Amanlis en Triom-
phe de Vienne, van dc Perziken: Witte
Montague, Bon Ouvricr, Souvenir dc
Java en Grosse Mignonne, van de
Pruimen: dc Roodc Eierpruim, Groene
Reine Claude, Kirkes en Drap d' Or
d' Esperen.
Meestal wordt dc tijd van plukken
wel aangegeven, doordat enkele rijpe
gave vruchten afvallen. Door de vruch
ten een weinig op te beuren, kunnen we
ook probceren of ze uil zich zelf los
laten.
Bij Perziken zijn we uiterst voor-
z\fhtig, we voelen daarbij aan dc steel-
zijde, waar de vruchten het langst
hard blijven, en we plukken vooral met
de volle hand om ze niet te kneuzen.
Appels en peren plukken we door ze
met de volle hand op ic beuren en
vervolgens met den wijsvinger op dc
breuk van de steel te drukken. In
kleine tuinen hebben wc mcestul geen
hoogc vruchtboomen, zoodat alles met
de hand geplukt kan worden, anders
gebruiken we een vruchtcnplukkcr,
waardoor het fruit echter gemakkelij
ker beschadigt.
Vroege appels en peren laten wc
nooit te lang aan den boom. omdat zij
spoedig melig worden, het late fruit
echter, laten wc zoo lang mogelijk
hangen, een enkele nachtvorst kan
hier geen kwaad stichten, en de smaak
en houdbaarheid worden aanmerkelijk
beter als we'ze rustig laten hangen.
We leggen het fruit dat we willen'be
waren liclst in een appelkast, wajir dus
steeds lucht kan toetreden, moeten we
ons echter met een plank behelpen,
dan leggen we nooit meer dan drie la
gen om en om op elkaar, beter is het
natuurlijk om het bü één laag te la
ten. maar dat eischt uiteraard veel
plaatsruimteGekneusd fruit mag vol
strekt niet bewaard worden, geregeld
controleeren is dan ook noodzakelijk,
anders zal er van onze winterprovisie
bitter weinig overblijven.
Koopt bloomon on planton bij mij
Hier is pracht om te roemen
Het adres is:
KRUISKAMP 1016
TEL. 1993
Sovjet-Russische autoriteiten
de schuldigen
TOKIO, 8 Sopt. (Havas) Uit Sjeisjin
op Korea wordt aan het Japansche tele
graafagentschap Domei gemeld:
De Sovjct-Rus6isohe autoriteiten zijn
overgegaan tot inbeslagneming \an
acht Japanswhe visschersschepcn op 7
September in volle zee buiten do baai
van Possiet ten Zuiden van Wladiwo-
6tok. Het totaal aantal Japansche sche
pen. dat door de Sovjets in beslag is
genomen, bedraagt thans 2S. Een Rusr
6ische torpedojager, kruist buiten de
baai van Poseiet, maar do Hayoeko
Ma roe. toebehoorendo aan de provin
ciale regeering van Hokoedo (Noord-
Korea) is er in geslaagd vijf Japansche
visschersschepen. die door de Sovjets
in beslag waren genomen, te bevrijden.
De Hayoeko Maroe bevindt zich thans
in de nabijheid van het Russische
patrouillevaartuig.
BERLIJN, Sept. (Havas). Mussolini,
die op 25 September te München zal
aankomen, zal een dag in de „hoofdstad
der nationaal-socialistische beweging7
doorbrengen om de ideologische solida
riteit tusschen fascisme en nationaal
socialisme tot uiting te brengen. In ge
zelschap van rijkskanselier Hitier zal de
Duce een bezoek brengen aan de grooic
manoeuvres te land, te water en in de
lucht, die in Mecklenburg en Pommeren
worden gehouden. Vervolgens zullen te
Berlijn politieke besprekingen worden
gehouden, afgewisseld door groote ont
vangsten.
Op 28 September zal waarschijnlijk
een officieel communiqué over 't bezoek
worden gepubliceerd. Den volgenden
dag vertrekt Mussolini naar Italië. Hij
zal op zijn reis door minister Ciano ver-
gezeld worden.
HET AANTAL BETALENDE ABONNé'S
OP HET
AMERSFOORTSCH
DAGBLAD
STAAT ONDER C.EREC.ELDE CON
TROLE VAN HET BUREAU VOOR
PUBLICITEITSW AARDE
TOURNOOIVF.LD 4 DEN HAAG
Dit blad heefteen dagelijk-
sche oplaag van
EXEMPLAREN
PASSAGIERS VERZEKERD
Duitsche nationale prijs voor
kunst en wetenschap
toegekend
Rijksminister dr. Goebbels heeft op
het cultuurcongres van den rijkspar
tijdag te Neurenberg de eerste prijs
winnaars bekend gemaakt van den
Duitschen nationalen prijs voor kunst
en wetenschap, die door Ilitler inge
steld is in plaats van den Nobelprijs,
dien Duitschers niet meer mogen aan
nemen. Er zijn drie prijzen van 100.000
RM. De prijswinnaars zijn: Alfred Ro
senberg en de artsen prof. dr. August
Bier en Prof. Dr. Ferdinand Sauer-
bruch benevens de ontdekkingsreiziger
dr. Wilhelm Filchner, Prof. Sauer-
bruch en prof. Bier declen een prijs
van 100.000 RM. Voorts heeft Ilitler be
paald, dat de architect prof. Ludwig
Troost, die als cer6te winnaar van den
nationalen prijs in aanmerking zou
zijn gekomen, maar is overleden, sym
bolisch na zijn dood toch nog deze eer
genieten zal. Rijksminister Gocbels
heeft een rede uitgesproken, waarin
hij de keuze der prijswinnaars moti
veerde, na eerst te hebben uiteengezet
waarom de prij6 als zoodanig was in
gesteld. In zijn motiveering van de
toekenning van den prijs aan Alfred
Rosenberg zeide Goebbels:
Als den eerste onder de levenden
heeft Hitier den Duitschen nationalen
prijs verleend aan partijgenoot Alfred
Rosenberg, die in zijn werken op de
voortreffelijkste wijze de wereldopvat
ting van het%nationaal-socialispie wé-
tenschappelijk en intuïtief heeft hel
pen grondvesten en vestigen.
WARSCHAU, 8 September. (Havas.)
Te Grodno, in Noord-Polen, is een
maand begonnen van anti-semietische
propaganda en boycot, georganiseerd
door dc nationalistische partij. Door de
stad rijden auto's met aanplakbiljetten,
waarin de Christelijke bevolking wordt
aangeraden nijïts bij Joden te koopen.
Jeugdige nationalisten in uniform hou
den de wacht voor de Joodsche winkel6
en fotografeeren de Polen, die daar in-
koopen doen om vervolgens een zwarte
lijst van de „verraders" te publiceeren.
De bevolking van Grodno bestaat voor
bijna 80 pet. uit Joden.
Concentreer op het krachtigste reclame-middel