Palestina in beroering
ETTELIJKE DOODEN TE
VALENCIA
SUCCES VAN JAPAN IN
SJANTOENG
DANKFEEST VOOR DEN
OOGST
DË EËMLANDEQ
Tal van winkels
en bazars
zijn gesloten
De ruggegraat van elk reclame-plan
COURANTENRECLAME
H.M.deKoningin
Minister Patijn
beëedigd
„BOVO"
Maandag 4 October 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 82
Groot - moefti spoort aan
tot werkhervatting
STAD BESTOOKT
MET BOMMEN
Duce en generaal Franco
wisselen telegrammen
VERDEDIGING VAN
BELGIE
VERDWENEN VLIEGER
TERECHT
Geheimzinnige misdaad op
Long Island
licht ongesteld
VEROVERING VAN
TEHTSJAU
Agressie veroordeeld door
Britsche arbeiders
HERTOG VAN WINDSOR
NAAR AMERIKA
Bescherming van het
Belgische goud
DUITSCH GEBIED
TE BEPERKT
Hitier en Darré voeren
het woord
Dit nummer bestaat
uit 3 bladen
LEYTAX
Tel. 1788
Oudste en betrouw
baarste adres in
BINNEN- EN
BUITENLAND
PASSAGIERS VERZEKERD
6 uur
TAXIDIENST
BINNEN en BUITENLAND
Passagiers verzekerd
Tel. 1093-1830
AMERIKA ANSCII
OORDEEL OVER
HINDENBURG
RAMP
Lek in gascellen zou
de oorzaak zijn
AMER3FOGR1SCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15.
jBinnenland xranco per post per 3 maanden 2,85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513
PRUS DER AOVERTENTIEN l_-°A Ect,mb€«r'p wn."n ^w:'snumm.
elke regel meer f 0.25 Liefdadigheids-advertenüèn voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertcntiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.Bewijsnummer extra f 0.05
JERUZALEM, 4 October.
(Reuter). In de oude stad
van Jeruzalem is de toestand
gespannen. Zondagochtend
hebben groepen jeugdige Ara
bieren aldaar de bazars ge
dwongen te sluiten. De politie
verjaagt de posters en be-
De groot-moefti
schermt de kooplieden. De
nieuwe stad is rustig. Ook te
Jaffa houdt de spanning aan
tengevolge van de beweging
ten gunste van de staking.
Een groot aantal Arabische
winkels, die gisterochtend ge
opend waren, werden later
uit vrees weder gesloten. Ook
de haven van Jaffa is geslo
ten.
De gearresteerde voorzitter van
het Mohammedaansche godsdien
stige gerechtshof, is naar Akkra
overgebracht. Het gebouw van
den Mohammedaanschen jeugd
bond is gerechtelijk doorzocht.
Alle Arabische winkels te Safad
bleven gesloten. Van drie kanten
werd aldaar zwaar geweervuur ge
richt op de Joodsche wijk, doch
er vielen geen slachtoffers.
Inmiddels heeft de groot-moef
ti, die zich nog steeds in de Omar-
moskee bevindt, een proclamatie
gepubliceerd, waarin hij den Ara
bieren verzoekt onmiddellijk den
arbeid te hervatten.
Nader meldt Reuter uit Haifa,
dat daar bijna alle Arabische win
kels zijn gesloten. De transport
diensten en de markten function-
neeren ongehinderd. Een Arabier,
die een politiespion zou zijn, is
gisteravond te Acre door een
schot gewond.
Regenval stoort de krijgs
verrichtingen in
Asturië
VALENCIA, 4 October. (Ha-
vas). Gisterochtend zes uur is
Valencia door twee escadrilles
van vijf bommenwerpers van de
luchtmacht van Franco gebom
bardeerd. De toestellen vlogen op
groote hoogte en wierpen bom
men op het station en de omlig
gende wijken.
De balans der slachtoffers van
het bombardement luidt: dertig
dooden en 150 gewonden. De op
ruimingswerkzaamheden worden
voortgezet, zoodat deze cijfers
nog niet definitief zijn. Naar
schatting hebben de Junkersvlieg
tuigen ruim 100 bommen neerge
worpen.
Uit officiële bron wordt nog
medegedeeld, dat het eerste der
beide rechtsche escadrilles ge
camoufleerd was met de regee-
ringskleuren.
De rechtsche troepen hebben ten
Oosten van Madrid de stellingen van de
regeeringstroepen bij Quijorna en Vil-
lafranca del Castillo aangevallen. De
aanvallen werden afgeslagen.
Ten Zuiden van de Taag vielen de
troepen van Franco de stellingen der
regeeringstroepen hii Toledo aan. Ook
deze aanvallen werden afgeslagen.
Het groote hoofdkwartier van Fran
co deelt mede, dat in Asturië geen
krijgsverrichtingen plaats vonden
in verband met den zwaren regenval.
In den sector Leon hebben de rechtsche
troepen de Sierra Lago geheel bezet.
Vijandelijke aanvallen in Aragon wer
den afgeslagen.
Het ministerie van landsverdediging
te Valencia deelt nog mede, dat in den
Oostelijken sector van het Noordelijke
front de rechtschen Pena Pellada en
de Sierra Priene bezet hebben. Een
heuvel, die eveneens door hen geno
men was, werd na een hevigen tegen
aanval door de regeeringstroepen her
nomen. Vijandelijke aanvallen bij Onis
werden afgeslagen. Ook aan het front
bij Teruel en in de universiteitswijk te
Madrid werden aanvallen van de troe
pen van Franco verijdeld.
Voor den zender Radio Nacional is
gisteravond een telegram voorgelezen,
dat Mussolini aan Franco heeft gericht
ter gelegenheid van het feit, dat het een
jaar geleden is, dat Franco benoemd
werd tot, hoofd van het rechtsche
Spanje. In zijn telegram wenscht Mus
solini Franco geluk met „de resultaten,
die verkregen zijn in den strijd tegen
de beschavingsvernielende krachten" en
spreekt hij den wensch uit, dat de na
tionale Spaansche zaak moge triom
feeren. Generaal Franco heeft op 2 Oc
tober dit telegram beantwoord uit naam
van het nationale Spanje en Mussolini
geluk gewenscht met „den onmetelijken
triomf van de reis naar Berlijn, die in
staat heeft gesteld de vriendschap te
vieren der heide groote volkeren en de
volledige overeenstemming van de bei
de geniale leiders".
Het zal zich verzetten tegen
elke schending van zijn
grondgebied
BRUSSEL, 4 October (Havas). De
regeering heeft bij de Kamer een rap
port ingediend over het ten uitvoer leg
gen van het programma, dat vervat is
in de ministerieele verklaring van 24
Juni 1936 en waarin werd verklaard,
dat België vastbesloten is zich te ver
zetten tegen elke schending van zijn
grondgebied en een politiek van begrij
pen en goeden wil wenscht te volgen
ten aanzien van al zijn buren
In het verslag wordt gezegd, dat de
strijdmacht, welke België eventueel in
het vuur zou kunnen brengen, van dien
PARIJS, 4 Oct. (D.N.B.) De sinds
verleden week Woensdag tijdens eeD
woestijn vlucht spoorloos verdwenen
Fransche vlieger Duchesne is gisteren
gezond en wel teruggevonden. Hij had
een noodlanding in de woestijn moeten
maken, waarbij het vliegtuig licht be
schadigd word. Zaterdag werd hij door
een karavaan gevonden, waarna een
militair vliegtuig hem naar de bewoon
de wereld heeft teruggebracht
NEW YORK, 4 Oct. (Havas). Op
klaarlichten dag is een geheimzinnige
misdaad gepleegd op de Boulevard
Springfield, één der drukste verkeers
aders van Long Island. Men vond hier
nl. in een lang6 den weg staande auto
de lijken van een jongen man en een
meisje, wier hoofden door kogels waren
doorboord. De dader heeft zijn misdaad
„gesigneerd" Hij heeft zijn slachtoffers
nl. een zeer klein rood cirkeltje op het
voorhoofd geteekend. Men vraagt zich
af of men hier niet staat voor het werk
van een waanzinnige.
HET LOO. 4 October. -
Naar wij vernemen, is H.M.
de Koningin ten gevolge van
een lichten aanval van griep
op advies van den geneesheer
verplicht, eenige dagen binnen
het paleis te blijven.
's-GRAVENHAGE, 4 October.
De nieuw benoemde Minister van
Buitenlandsche zaken, mr. J. A. N.
Patijn heeft zich hedenochtend naar
het Loo begeven, waar hij om half
een door H. M. de Koningin zou
worden beëedigd.
Tsinanfoe is thans het
volgende doel
TOKIO, 4 Oct (D.N.B.) - Het
hoofdkwartier van het Japansche
leger in Noord-China meldt de
inneming van Tehtsjau, waarme
de de eerste belangrijke stad in
de provincie Sjantoeng, 200 K.M.
ten Zuiden van Tientsin, is be
reikt. Het nieuwe doel der Japan-
neezen is thans Tsinanfoe, de
hoofdstad der provincie gelegen
aan de Gele Rivier. Op het 100
K.M. Zuidelijker gelegen punt,
aan de spoorlijn PeipingHankau
rukken de Japansche troepen op
in de richting van het uitgangs
punt der spoorwegvertakking Tai
Yenfoe naar Tsinanfoe.
De uitvoerende commissie der Engel-
sche arbeiderspartij heeft een motie
goedgekeurd, welke heden zal worden
voorgelegd aan het jaarlijksch congres
der arbeiderspartij te Bournemouth
In de motie wordt de Japansche
agressie in China veroordeeld, optreden
van den Volkenbond geëischt evenals
het afkondigen van een economischen
boycot. Verder besloot de uitvoerende
commissie der arbeiderspartij Attlee te
machtigen de regeering te verzoeken
onmiddellijk het parlement bijeen te
roepen ter behandeling van den inter
nationalen toestand, in het bijzonder
van het Cbineesch-Japansche geschil.
Zaterdagavond heeft Attlee te Bour
nemouth een rede gehouden, waarin
hij de des middags door de uitvoerende
commissie der arbeiderspartij aange
nomen motie aangaande de Japansche
agressie in China besprak. Ik weet wel,
aldus Attlee dat onze tegenstan
ders telkens zullen herhalen, hetgeen
zij steeds weer hebben gezegd, wan
neer wij van den Volkenbond eischten,
dat deze zou optreden, dat wij den oor
log willen. De ondervinding heeft ech
ter geleerd, dat deze redeneering ver
keerd is. lederen keer, dat vastbesloten
maatregelen zijn genomen tegen agres
sie, zijn deze doelmatig geweest. De
overeenkomst van Nyon heeft een ein
de gemaakt aan de aanvallen op sche
pen in de Middellandsche Zee, zonder
tot een oorlog te leiden.
Attlee kritiseert de Brit
sche regeering
Vervolgens ging Attlee over tot een
hevigen aanval op de nationale regee
ring. De regeering. aldus spr., draagt
een groot deel der verantwoordelijkheid
voor den toestand, waarin de wereld
zich op het oogenblik bevindt, daar zij
aard is, dat zij iederen aanvaller tot na
denken moet sternen. Door het afwen
den van het gevaar van een aanval op
zijn gebied doet België zijn plicht ten
aanzien van het handhaven van den
Europeeschen vrede.
Verder behelst het rapport cijfers be
treffende het werk van minister-presi
dent Van Zeeland, gesteund door de co
alitie der drie partijen: Katholieken, Li
beralen en Socialisten,
steeds trachtte te beweren, dat de za
ken niet waren wat zij waren. De in
val in Mandsjoerije door Japan, de
schending van Abessynië door Italië,
de gewapende inmenging in Spanje zijn
alle duidelijke gevallen van agressie.
De Britsche regeering heeft 6teeds ge
tracht nuttelooze besprekingen te hou
den over werkelijke feiten om deze te
verdraaien Wat thans in China ge
beurt, is de rechtstreeksche uitkomst
van de door de regeering gevolgde po
litiek inzake collectieve veiligheid en
ontwapening. De regeering is in haar
hart op de hand van de imperialisten
Japan en Italië.
Ook een bezoek aan Duitsch-
land staat op het pro
gramma
Inzake een bezoek, dat de hertog en
hertogin van Windsor aan de Vereenig-
de Staten zullen brengen, wordt verno
men, dat dit geschieden zal na een
voorafgaand bezoek aan Duitschland en
dat zij in de tweede helft van Novem
ber in New York verwacht worden. In
bevoegde kringen heerscht de opvat
ting, dat het voornemen van den her
tog, om een bezoek aan Duitschland en
Amerika te brengen, duidt op zijn ver
langen, om zijn rol van „British" ambas
sador at large", die hij jarenlang ge
speeld heeft, toen hij nog prins van
Wales was, weer op te nemen. Kringen,
welke in nauw contact staan met het
l riie Buckingham Palace, zeg
gen, dat de Britsche regeering aan deze
reizen van den ex-koning gaarne haar
toestemming heeft verleend, althans lie
ver, dan dat zij hem zou toestaan naar
Engeland terug te keeren. Uit Washing
ton wordt vernomen, dat het departe
ment van buitenlandsche zaken gewei
gerd heeft eenig commentaar te leve
ren op de officieele houding dor Ame-
rikaansche regeering ten aanzien van
het komende bezoek van het hertogo
lijk paar. Voorts verneemt men uit
Berlijn, dat volgens inliohtingen uit
semi-officieele nazi-kringen de hertog en
hertogin van Windsor als zeer welkome
ga6ten in Duitschland zouden worden
ontvangen, doch dat. hun bezoek als
een zuiver particuliere aangelegenheid
zou worden opgevat.
Door de Nationale Bank van België
worden te Oostende ondergrondsche
schatkamers van gewapend beton aan
gelegd, die weerstand zullen kunnen bie
den aan hommen van 200 pond, welke
van een hoogte van tweeduizend meter
omlaaggeworpen worden. Deze safes
worden in Oostende gebouwd, omdat het
goud in geval van dreigend gevaar ge
makkelijk naar het buitenland kan wor
den verscheept, zooals ook geschiedde in
1914.
LOOS ALARM
PARIJS, 4 October. (Havas.) Naar
aanleiding van het bericht, dat in het
Gare d'Au6terlitz bommen waren ont
dekt, heeft de politie onmiddellijk een
onderzoek ingesteld, waarbij gebleken
is, dat hier slechts sprako was van
exercitiegranaten.
Opnieuw wordt de noodzaak be
pleit, dat het derde rijk de
koloniën worden terug
gegeven
BilCKEBERG. 4 Oei. (D.N.B.) De
eigenlijke viering van het dankfeest begon
met een kort openingswoord van minister
Goebbels, waarin hij den Führer den dank
overbracht van het volk en waarin hij
mededeelde, dat aan het feest op den
Bückeberg 1.200.000 boeren en boerinnen
uit het geheele rijk deelnamen.
Vervolgens nam de rijksboerenleider, mi
nister Darré. het woord. Deze zeide, dat
de moeilijkheden, om het Duitsche volk
op zijn beperkt grondgebied voldoende
voedingsmiddelen te verschaffen, zeer
groot zijn. Vooral wordt een gebrek aan
landarbeiders gevoeld en men hoopt hierin
te voorzien door vrijwillige hulp bij het
oogsten. Dit pogen heeft succes; in 1932
moest het Duitsche volk nog 25 procent
van zijn levensmiddelen invoeren, in 1936
nog slechts 17 procent.
In verband met het weer in het ar
beidsproces inschakelen van meer dan
zes millioen werkloozen is het gebruik
aan levensmiddelen aanmerkelijk geste
gen. De bevolking, die thans even groot
is als in 1914, moet gevoed worden, ter
wijl de voor landbouw gebruikte opper
vlakte van het land door het verdrag
van Versailles met vijf millioen hectare
is verminderd Ook hierdoor is het
moeilijk het volk te voeden met alleen
de ophrengst van Duitschen bodem.
Spreker deed in verband hiermede
een beroep op de Duitsche huisvrouwen,
om zooveel mogelijk Duitsche waren te
koopen, doch tegelijk zoo weinig moge
lijk verloren te doen gaan. Men hoopt
dit jaar op een goeden aardappelen
oogst. De verbouw van aardappelen is
sterk aangemoedigd, aangezien dit
meer opbrengt dan graan. Het is noo-
dig, dat ook de verbruiker hiermede re
kening houdt en het gebruik van brood
beperkt ten gunste van de aardappel
Tenslotte dankte spreker den Aller
hoogste en bad hij Hem ook verder den
oogst te zegenen.
Na Darré nam de Führer zelf het
woord. Hij verklaarde, dat in tegenstel
ling met vroeger thans de stelregel
geldt: „Ieder moet doen, wat het alge
meen ten goede komt".
Alleen met toepassing van dezen stel
regel is de samenleving mogelijk. De
omringende volken begrijpen Duitsch
land. Wanneer men in Duitschland zegt,
dat het land te klein is en dat men ko
loniën noodig heeft, dan zegt ergens in
de wereld een verstandig man:
Waarvoor hebben zij koloniën noo
dig? Die zouden hun niet helpen, zij
kunnen toch koopen. Doch, zoo vervolg
de Adolf Hitler, dan had men ons 15
jaar geleden niet moeten plunderen.
Rijke lieden ondervinden soms hun
rijkdom als een last, doch zij willen
toch hiervan niets afstaan. Zoo gaat het
ook met volken, die koloniën hebben.
Zij willen de koloniën, welke zij
Duitschland hebben afgenomen, niet te
ruggeven, niettegenstaande de eerlijk-
heidsidealen van den Volkenbond.
Vervolgens herinnerde de Führer
er aan, dat men hem bij het aan
vaarden van de macht slechts een
korte regeering heeft voorspeld.
Niet zonder reden laat hij daarom
bij het dankfeest voor den oogst het
leger demonstreeren. Men moet er
aan denken, dat schild en zwaard
gereed staan.
Wat de Führer bereikte
In vier punten vatte spreker hierna
de oorzaken van de nieuwe ontwikke
ling samen:
1. Aan den onderlingen strijd is een
einde gemaakt.
2. Er is een autoriteit geschapen, die
aan niemand anders dan aan het Duit
sche volk ondergeschikt ie.
3. In Duitschland is een enkele wil in
het leven geroepen
4. In Duitschland is arbeid alles; niet
het geld geeft den doorelag, doch de ar
beidskracht van het geheele volk.
Dit is het geheim en de oplossing van
alle vraagstukken in Duitschland. Het
land is weer een bloeiende tuin gewor
den. Men zal zorgen, dat dit zoo zal blij
ven. Niemand moet zich inbeelden nog
in dezen tuin te kunnen inbreken.
Duitschland zal zijn vrijheid en zijn on
afhankelijkheid, zijn veiligheid en hier
mede zijn cultuur en leven verdedigen.
Weer verwachting
Matige Noordelijke tot Noord
westelijke wind, meest licht tot
half bewolkt, droog weer, later
iets zachter.
Hoogste barometerstand 776.3 te
Haparanda.
Laagste barometerstand755.1 te
Isafjord.
OUDSTE- en BETROUWBAARSTE ADRES
VOOR
SABOTAGE
UITGESLOTEN
DE luchtvaartdienst van het Ameri-
kaansche Ministerie van Handel
heeft een volledig rapport gepu
bliceerd omtrent het van Amerikaan-
sche zijde ingestelde onderzoek naar de
oorzaak van de ramp van de Hinden
burg.
De conclusie luidt als volgt:
De oorzaak van het ongeval was
de ontbranding van een mengsel
van vrij waterstofgas en lucht. Uit
getuigenverklaringen kan men af
leiden, dat een lek in of in de nabij
heid van de gascellen 4 en 5 het
ontstaan van een brandbaar gas
mengsel veroorzaakt heeft, waarvan
zich een groote hoeveelheid heeft
verzameld boven den achtersteven
van het luchtschip.
De eerste vlam vertoonde zich bo
venop het luchtschip op betrekke
lijk korten afstand van het bovenste
kielvlak. De theorie, dat het meng
sel tot ontbranding gebracht is door
St. Elmusvuur, is de meest waar
schijnlijke.
Het rapport verwerpt de mogelijk
heid van sabotage, omdat geen en
kel getuigenis in die richting wijst.
Ook is het onwaarschijnlijk, dat er
een breuk ontstaan is in de con
structie (waaruit dan door wrijving
vonken ontstaan zouden kunnen
zijn) of dat de brand veroorzaakt is
door uitlaatgassen of kortsluiting.
VERSTERKT VERTROUWEN
BRUSSEL, 'J Oct. (Belga). In het
rapport der regeering aan de Kamer
met betrekking tot de uitvoering van
het programma sedert de ministerieele
verklaring van Juni 1936. constateert de
regeering dat ten opzichte van Neder
land meer en meer duidelijk blijkt, dat
bestemming en belangen van beide lan
den evenwijdig gaan. en dat hun be
trekkingen tengevolge daarvan geken
merkt worden door een versterkt
vertrouwen
