ELECTRISCHE TREIN RIJDT PROEF zijêang vaneen 2de k,asse
BLACK CAP"
J. A. SCHOTERMAN
Zn.
Pépé le Moko
Nieuwe gezant
Enorme visch-
aanvoer te
IJmuiden
I 1)M ItasdXb I
Een prachtige verbetering op het middennet
van de Nederl. Spoorwegen^, waarmee
OLD SCOTCH WHISKY p. 3.75
een belangrijke stap vooruit
wordt gedaan
UTRECHTSCHESTR. 17 - Ao 1878 Tel. 145
ÜqswxHa
F. H. LOMANS
in Zuid-Afrika
DE STEWARD AAN
BOORD!
2e BLAD PAG.
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DINSDAG 5 OCTOBER 1937
I rijtuig
Sole Importers:
STADSNIEUWS
Wordt met ingang van heden
in City Theater ver
toond
Gedurende drie dagen wórdt met in
gang van hedenavond in 't City Theater
de film Pépé le Moko vertoond.
De Telegraaf schrijft over deze film
o.m.:
Jean Gabin, deze prachtige Parij-
zenaar met zijn harden onverzettelijken
kop en zijn intelligente stekende oogen,
waarin de humor en de bonhommie zoo
plotseling en zoo weldadig kunnen op
lichten, is de groote figuur van deze,
door Julien Duvivier, den veelbeloven-
den Franschen regisseur, zoo hard en
zakelijk en met zooveel realiteitszin ge
maakte film, die geen meters verspilt
om fraaie en bewerkelijke overgangen
te bedenken, doch die recht op de ont
wikkeling aanzet, ja zelfs op hautaine
manier den vloek van alle films voor
bijgaat het gelukkige slot.
Als Pépé le Moko, de treiterende ban
diet, de apache-gentleman, die de po
litie van heel Algiers op de hielen zit en
toch in de Kashba zoo veilig is als de
tijger in de jungle, aan het slot met de
boeien om, het vertrek gadeslaat van het
stoomschip dat zijn geliefde wegvoert,
staat een witte figuur op het achterdek
en staart zijn kant uit. Dan breekt Pépé
le Moko in een schrei uit, die haar ooren
moet bereiken. Doch op hetzelfde oogen-
blik weerklinkt het afscheidsbrullen van
de sirene en Gaby stopt met koket ge
baar haar ooren dicht en wendt zich af.
Zii heeft haar minnaar, door sluwe po-
litietrucs aan haar ontfutseld en nu
doodgewaand, niet herkend.
De Kashba is het inboorlingenkwartier
en het oog van de camera onthult het
ons in al zijn geledingen dat is een
stad van trappen en gangen terras na
terras glijdt van de kust af tegen de
bergen op straatjes en sloppen vloeien
in elkander en alleen de ingezetene van
dit „Quartier" weet er den weg te vin
den. De wereld van buiten komt naar
deze wereld van hitte, stank en vertier
de tingeltangels zenden hun snerpen
de gramophoongeluiden in den nacht en
de nasale stemmen van hen die bidden
vermengen zich met de stèmmen van
die twisten of hun dronkenschap vie
ren."
THEE-DEMONSTRATIES IN
CONCORDIA
Door het theebureau dér Ned. In
dische Theeplanters te Amsterdam wor
den in Concordia thee-demonstraties ge
geven. De demonstraties hebben plaats:
Donderdag 7 October voorm. 10.30 en
nam. 8 uur.
Vrijdag 8 October voorm. 10.30, nam
2.30 en 8 uur.
Woensdag 13 October voorm. 10.30 uur
Donderdag 14 October vóorm. 10.30 en
nam. 2.30 uuj\
Vrijdag 15 October voorm. 10.30 en n.m
8 uur.
Het programma vermeldt voordracht
over ile theecultuur, een praatje over
thee zetten, theeschenkerii, muziek én
eenige films.
Vóór bijzonderheden verwijzen wij
naar de advertentie in orts blad van
gisteren.
AANBESTEDING
In opdracht van de firma Boekman
en Zoon te Amsterdam heeft de raadge
vend ingenieur Ir. H. J. Goudswaard al
hier na onderhandschè aanbesteding de
levering van twee hoogdruketooihketels
voor hare Confectiefabriek aan de Plan
tage Middenlaan 68 opgedragen aan
de Firma J. F Puinbroek Co. én de
centrale verwarming aan de N.V. Inét.
Bur. v.h. W. J. van Elden Zoon, bei
de te Amstérdarrt.
FRUIT- EN GROENTENVEILING
i October.
Valappelen 26 ct., Witte druiven
1318 ct., Druiven 9lè Ct., Tomaten
2011 ct., Méloenen 58 ct., Herzogin
Elsa 1012 ct., Beurré de Mérode 8—10
ct., Conference 1318 ct., Graham 911
ct., Groninger Kroon 69 ct., Sterappel
10—15 ct., Goudreinet 812 ct., Belle
fleur 611 ct., Notarisappel 9—11 ct.,
Charles Ross 1213 ct., Lemoenappel
910 ct., Giessen Wildeman 89 ct.,
Ananas Reinet 1011 ct., Snijboonen
1328 ct., Spercieboonen 618 ct., Pron
kers 36 ct., Postelein 810 ct., Spina
zie 710 ct., Uien 3536 ct., Wortelen
1921 ct., Bieten 1029 ct., Bloemkool
8—11 ct., Chin, kool 21—31 ct., Roode
kool 31—57 ct., Géle. kool 40—50 ct.,
Groene kool 15—56 ct., Andijvie 8—14
ct., Sla 6—15 Ct., Prêi 10—12 ét., Worte
len 3—0 ct., Selderij 0—13 ct., Peterselie
5—10 ct.
BURGERLIJKE STAND
5 October
Géboren: Berendina, dochter van H.
Bouwman en G. Florijn; Gij9bert Jan,
zoon van P. J. ten Hoven en M. M. Ver
langen.
Overleden: N. Helms, 48 j., echtge-
nooté van A. Veldhuizen.
Gehuwd: D. Cohen en S. S. de Wolff.
Grand Thé&tre. Van Vrijdag 1
t.m. Woensdag 6 October vertooning
van de film „Maytime."
7onrtag dnnrloonond 1 45 4 6.15
en 8.30 uur. (Laatste voorstelling}.
Avondvoorstelling overige dagen
810 uur n.m.
Woensdag en Zaterdag 2 30 matinée.
City Théater. Van Vrijdag 1
t.m. Maandag 4 October vertooning
van de films „In de f. Uuigenbank"
en „Zing Baby zing." Op 5, 6
en 7 October vertooning van d3
film „Als een vrouw kwam."
Zondag 1.45. 4 uur. 615 en 8.30
uur. (Doorloopend} Aanvang laat
ste voorstelling 8.30 uur Zaterdag
6.15 en 8.30 uur. Overige dagen
8.10 uur. Zaterdag en Woensdag
O 90 uur.
Museum FléM*© Wp«tsinee1.
Vondeltentoonstelling van 6 t.m. 30
October. Opening 6 6 Oct. 2 uur n.m.
Geopend dagel van 10—12 en 14
uur, uitgezonderd des Zondags.
'sZaterdags 1012 en 1.303 uur.
(Stadgenooten hebben 's Zaterdags
vrifen toe»*"- A
Theosofische Bibliotheek. Ge*
bouw Theosofische Vp^eeniging, Re-
gentesselaan. lederen dag van 68
uur.
Sterhuls Beeken«t.laan 6. Iedere
avond geopend en Zordagsmiddag9
voor alle meisjes.
R.-K. Leeszaal, Nieuwstraat 24.
Filiaal uitleen-bibliotheek: Edison-
straat 35.
Openbare Leeszaal met Jeugdlees
zaal, Muurhuizen 9.
Gildehuis A.K.G, t/o. Zuidsingel 16.
Najaarstentoonstelling van 231
October, van schilderijen, bouw
kunst en kunstnijverheid, dag. van
1017 uur. Woensdag en Zaterdag
van 25 uur demonstratie weven
door mevr. Dien Materman.
Toonzaal Sierkunst. Zomerten-
toonstelling. Werken van o.a. Ma-
cbiel Brandenburg, Louie Cardl-
naale, Albert Fiks. Louis Schrikkel
2 t.m. 24 October. Sierkunst. Ten
toonstelling van schilderijen door
Antoinette van Hoytema. 3 uur n.m.
Zaterdag opening.
412 October. De Valk. Tentoon
stelling „Hoe teekent het kind in
Indië?" 95 en 810 uur n.m.
Woensdagavond en Zondag gesloten.
5 October. Gildehuis. Dirk Coster
spreekt over: „De beteekenis van
Vondel." 8 uur.
6 October. De Valk. Filmavond van de
E. H. B. O. 8 uur.
6 October. Amicitia. Ledenverga
dering Sociteit Amicitia. 8.15 uur.
Concordia. Thaedemonstraties
door Theebureau Amsterdam.
7 Oct. v.m. 10.30 en n.m. 8 uur.
8 Oct. v.m. 10.30, n.m. 2.30 en 8 uur.
13 Oct. v.m. 10.30 uur.
14 Oct. v.m. 10.30 en n.m. 2.30 uur.
15 Oct. v.m. 10.30 en n.m. 8 uur.
7 October. Grand Théatre. Het
Schouwspel. Gezelschap Saalborn
Parser. 8 uur.
7 October. Monopole. Ver. v.
Paêdagogiek. Dr. M. J. Langeveld
uit Baarn, spreekt over: „De paeda-
gogische psychologie, haar taak en
stand van ontwikkeling." 8 uur
n.m.
9 October. Amicitia. Bridge-con-
cours Sociteit Amicitia. 8 uur.
ONZE NIEUWE PHILIPS BI ARLITA LAMP
230 VOLT
Een groote verbetering
Utrechtschestr. 15 Telefoon 483
SPOR1 EN SPEL
UIT DEN ARBEIDERS-SPORTBOND
In zijn eersten competitiewedstrijd heeft
't heerenelftad van den Arbeiders-Sport
bond kans gezien Animo uit Zaandam
in een snellen en mooien wedstrijd met
62 te kloppen.
Reeds na 7 minuten werd den Zaan-
schen doelverdediger gepasseerd. Dit
doelpunt werd spoédig dóór een tweede
gevolgd. Voor de rust bracht Animo
den stand op 2—1.
In de tweede helft maakte Amersfoort
nog 4 doelpunten, terwijl Animo nog
eenmaal het net wist te vinden.
Hieronder volgen de uitslagen:
le klasse Heeren:
Arnefsfoort IAnimo I 62
Hilversum IA.H.C. I 46
Haarlem IWatervriénden I 53
le klasse Dames:
Amersfoort IAnimo I 14
Haarlem IVriendschap I 32
Hilversum I—A.H.C. I 1—7
2e klasse Heeren:
Aihersföórt IIZeist I 46
Stuurstand van een drie-wagentrein, behoorend tot het nieuwe materiaal der
Ned. Spoorwegen, waar mede proef gereden wordt.
's-GRAVENHAGE, 4 Oct. De regee-
ringspersdienst meldt: Naar wij ver
nemen is binnenkort de benoeming te
verwachten van jhr. W. F. van Len-
nep, tot dusver gêzantschapsraad te
Brussel tot H. Ms. gezant in de Unie
van Zuid-Afrika.
De heer van Lénnep is in 1894 te Am
sterdam geboren Na het eindigen van
zijn gympasiale studiën te Haarlem en
's-Gravenhage. legde hij met goed ge
volg examen voor gezantschapsattaché
en gezantschapssecretaris af. Na een
jaar te Boekarest als gezantschapsat
taché te hebben doorgebracht, aan
vaardde hij in 1920 een functie in het
kabinet van den minister van buiten-
landsche zaken. In 1922 ging hij als at-
OMTREK
AANBESTEDINGSNIEUWS
EDE, 4 October. Uitslag aanbeste
ding van de Griftdemping van het Zuid
veen tot het Prins Bernhardplein te
Geld.-Veenendaal door Gemeentewerken
te Ede:
J. II. v. d. Pluim, Rosmalen 17.844.
A. Monshouwer, Zeist 17.000.Hie
nek amp, Amersfoort 16.800,— H
Groen, Amersfoort 16.600.H. Bar
ton, Amersfoort 16.300,— P. Henzen,
Eist (U.) 15.475,—; B. de Bondt, Ede
15.300,B. Rijkeboer, Amersfoort
113.990,— H. Rood, Deventer 13.600;
Jac. de Gijt, Ede 13.564,— Fa. J. v
Dolder Co., Bennekom 13 086,L
Wandel, Oosterbeek 12.337,J. rte
Kroon. Rbenen 11.995,H Heijtink
Van F.rk, Veenendaal 11100.—; B
Bruil Zonen, Ede 10.600,— J. v d
Linden, Utrecht 10.440,S. C Hen
driks, Woudenberg 8969,A. Ad-
dens, Voorthuizen 8754,C. B.^van
Uhm, Stokkum, gem. Bergh 6S0,
De begrooting was 10.348,De gun
ning werd aangehouden.
Zeer comfortabele moderne
rijtuigen die het reizen
tot een genot maken
f OOALS reeds is gemeld, had de
directie van de Nederlandsche
Spoorwegen de pers uitgenoodigd. om
een proefrit te maken met het nieuwe
electrisehe materiaal, waarmee binnen
kort. misschien nog wel voor den aan
vang van de nieuwe dienstregeling
het zoogenaamde middennet van de
Spoorwegen zal worden bereden na
melijk van Utrecht uit de baanvakken
naar Arnhem. Amsterdam, den Haat
en Rotterdam. En het is bij deze ge
legenheid geweest, namelijk aan de
lunch, welke aan deze proefrit was
verbonden, dat de heer I. W. Hup-
kes. chef van den dienst van tractie
en materieel der Nederl. Spoorwegen
aan de redacteuren van de bladen een
nadere uiteenzetting heeft gegeven van
de electrificatie van het middennet. en
de beweegredenen welke daartoe heb
ben geleid.
De heer Hupkes dan zette allereerst
uiteen, dat de Spoorwegen behoefte had
den aan nieuw materiaal, wijl veel oud
materiaal in den loop van de jaren is
gesloopt, en bovendien, omdat de reis
gelegenheid belangrijk is vergroot in
den laatsten tijd. Langzamerhand rijpt
namelijk ook het inzicht, dat de spoor
weg is het aangewezen verkeersmiddel
voor personenver jer tusschen de groo
te steden in het Wekten van ons land,
en tusschen de kleinere steden, die op
grooteren afstand van elkaar liggen.
Het kleinere personenvervoer kan dan
wellicht beter aan de autobus worden
overgelaten. Maar als de spoorwegen
dat grootere vervoer willen behouuen.
respectievelijk terue winnen, dan zijn
zij genoodzaakt om zich aan te passen
aan de eischen van het reizend pu
bliek. Dat publiek vraagt in de eerste
plaats veel snellere treinen, en als men
aan dien eisch wil gaan voldoen, dan
ziet men in de allereerste plaats naar
electrisehe tractie.
Deze vorm van tractie kan evenwel
alleen worden ingevoerd als het aan
tal reizigers op de electrisehe lijnen
•zoo groot is, dat de vaste kosten van
deze lijnen (de bovenbouw bijvoor
beeld} zoo min mogelijk drukken op de
opbrengst per reiziger-kilometer. In
den gang van deze redeneering heeft
men elders zijn keuze bepaald op de
diesel-electrische en diesel-mechanische
treinen, en het laat zich aanzien, dat de
gewone stoomtractie langzaam maar
zeker zoowel van de binnenlandsche ais
van de buitenlandsche lijnen zal ver
dwijnen.
Wat dit laatste betreft moet
er natuurlijk overleg worden
gepleegd met de buitenland
sche spoorwegen, doch er
bestaan op het oogenblik
reeds plannen om de groote
IJMUIDEN, 4 October. De aanvoer
van visch in IJmuiden, die de laatste
weken bijzonder groot is, bereikte
Maandag een recordhoogte. In den ge-
heelen crisistijd is geen dag met zulk
een aanvoer voorgekomen.
Er waren 16 trawlers en ongeveer 20
loggers aan de markt en de totale aan
voer bedroeg 11.000 k 12.000 kisten,
waarvan 7000 kisten haring en ca. 2000
kisten makreel. De vangsten van de
15 treilers, die het eerst hadden gelost,
en die de totale afslagruimte, een leng
te van 450 meter in beslag namen, was
in ruim twee uur afgeslagen.
De opbrengst van de Maandag ver
kochte visch was ongeveer 55.000.
steden van Europa met Die-
seltreinen te verbinden.
Velours chiffon
onkreukbaar
in warme najaar's tinten
Taffet fleurie
voor avond-japonnen
Brocaat voor jasjes
Afd. Bonneterie:
Wollen Tricot Japonnen
anaria Pnl1-rï\>e>r<s
Eenige jaren geleden hebben de
Spoorwegen voor het Nederlandsche
middennet hun keuze laten vallen op
de Dieseltractie, en allicht rijst de
vraag, aldus de heer Hupkes, waarom
men di thans al weer craat vervangen
door electriciteit. Toen de invoering
van de Diesels we.d besproken, is op
dat oogenblik reeds overwogen om
electrisehe tractie in te voeren, doch
het bleek, dat die toen nog niet econo
misch genoeg was. Bij deze soort trac
tie is namelijk de hoofdzaak de kosten
van den stroom, en wel ongeveer 50
pet. van de totale exploitatiekosten. In
die dagen betaalden do Spoorwegen voor
de reeds bestaande electrisehe lijnen een
stroomprijs van 3.2 cent per K.W.C.,
welke prijs te hoog was, om aan electri
ficatie van het geheele middennet te
denken.
Na dien zijn er evenwel nieuwe ge
zichtspunten gekomen, en wel in de
voornaamste plaats de stroomlijnvorm
van de rijtuigen en de treinstellen. Die
geeft inderdaad een belangrijke bespa
ring op de exploitatiekosten. Hoeveel
die besparing bedroeg, kop aanvanke
lijk nog niet worden uitgerekend, daar
er geen vergelijkingsmateriaal aanwe
zig was, maar sinds op de lijn Rotter
damHoek van Holland de eerste elec
trisehe treinen van deze samenstelling
en constructie in dienst zijn gesteld,
kon deze besparing nauwkeurig worden
berekend. Er zijn toen uitvoerig proe
ven genomen, welke tot zeer gunstige
resultaten leidden; het bleek namelijk,
dat bij wit type trein de stroomkosten
per vierkanten Meter nuttige vloerop
pervlak ongeveer 40 pet. lager waren.
Aan de hand van dit gegeven is toen
opnieuw een rentabiliteitsberekening
opgezet voor het middennet, waarvan
de conclusie was, dat als het zou luk
ken om een stroomprijs te bedingen van
cent per K.W.U., zulk een exploita
tie economisch verantwoord zou zijn.
Langdurige onderhandelingen hebben
vervolgens gevoerd tot contracten in
zake een stroomprijs, die^iets boven ae
anderhalve cent ligt, en toen dat in
kruiken en kannen was, is besloten tot
electrificatie van het middennet. Als
die eenmaal een feit is, en daar zijn
we niet ver meer van af, komen de Die
sels vrij voor het verkeer, waarvoor zij
eigenlijk zijn bestemd, namelijk de ver
binding van de groote steden met het
Oosten, Zuiden en Noorden des lands.
TOT zoover de uiteenzettingen van
den heer Hupkes, waaruit blijken kan
dat de Spoorwegen geen middel on
beproefd laten om den reiziger zooveel
mogelijk service te bieden, en om hem op
de snelst mogelijke wijze naar de plaats
zijner bestemming te brengen. Want in
derdaad. wat snelheid betreft gaan wij er
zonder cenigen twijfel weer belangrijk op
vooruit; wij hebben ten minste gistermid
dag op het traject ArnhemMaarn met
den nieuwen electrischen trein een snel
heid gereden van omstreeks 130 KM. zon
der dat men eigenlijk merkte dat de trein
zich met zulk een voor ons land ongeken
de snelheid over de baan bewoog. De
treinen zullen 120 KM. gaan rijden, zoo-
dut men weer een belangrijke tijdwinst
krijgt.
Het zijn schitterende treinen, deze
nieuwe electrisehe, waarmee men dus
in Utrecht zeer veel te maken zal krij
gen. Zoowel uit- als inwendig gelijken
zij veel op de Diesels, die op het oogen
blik nog op het middennet loopen, be
halve dan de stroomafnemers boven op
de rijtuigen. De derde klas wagens zijn
vrijwel indpntiek met- die van de Die
sels, doch de rijtuigen van de tweede
klasse hebben meer het uiterlijk van
D-wagens, namelijk met de gang opzij,
en compartimenten voor zes personen,
terwijl er nog een zitplaats op elke
bank bij te maken is, als men de arm
leuningen opklapt-. Deze rijtuigen zijn
werkelijk buitengewoon comfortabel, en
zonder eenigen twijfel een belangrijke
aanwinst voor het wagenpark van de
N.S. De verwarming geschiedt door
middel van verwarmde lucht, welke
van onder de zitplaatsen in de rijtui
gen wordt geblazen; des zomers kan
koude lucht worden ingeblazen, zoodat
men van een uitstekende ventilatie ver
zekerd kan zijn. Trouwens, in meer dan
een opzicht heeft men bij de constructie
van deze treinen gebruik kunnen ma
ken van dervaring welke men met
do Diesel- heeft opgedaan. Zoo kunnen
bijvoorbeeld de bovenramen in hun ge
heel worden opgedraaid, zoodat men
meer kan openzetten dan bij de Diesels.
De onderramen zijn van dubbel glas
met een vulling van stikstof ertus-
schcn, met het oog^ op de isolatie.
Evenals op de reeds geclectrificeerde
baanvakken zullen deze nieuwe treinen
uitsluitend met motor- en aanhangrij-
tuigmaterieel worden bediend. Hier
voor zijn besteld 53 tweewagentreinen
en 37 driewagentreinen, welke laatste
een nieuw ontwerp zijn. Daarin is en
dat is ook een aardige nieuwigheid, een
klein keukentje aanwezig, voorzien van
een koelkast, een koffiemachine, warra-
waterketbl, «nz. Deze pantry zal wor
den bediend door de Waggon Lits, het
geen dus beteekent, dat men binnen
korten tijd ook een kopje koffie in den
trein zal kunnen nuttigen, want de ste
ward is aan boord!
Het aantal zitplaatsen bedraagt in
den driewagentrein 192, het aantal
staanplaatsen 80; voor den tweewagen
trein zijn deze cijfers respectievelijk
120 en 6-4.
De proefrit, welke wij met dezen nieu
wen trein hebben gemaakt, heeft bij ons
de overtuiging doen post vatten, dat de
Spoorwegen met deze electrificatie een
zeer belangrijke stap vooruit zullen doen.
welke zonder eenigen twijfel van groote
beteekenis zal blijken te zijn voor het
spoorwegvervoer in de naaste toekomst.
In midden Nederland zal men dan kunnen
beschikken over zeer snelle verbindingen
tusschen de groote steden en het centrum
des lands, terwijl de groote lijnen daar
buiten op hun beurt zullen kunnen profl
teeren van de invoering der Dieseltractie.
wat op zichzelf daar weer een verbetering
is.
En zoo verdwijnt langzaam maar zeker
de locomotief, eerst naar kleinere lijnen,
en ten slotte, als deze ontwikkeling zich
verder voortzet, naar het Spoorweg
museum. En met haar verdwijnt uit het
Spoorwegbedrijf de romantiek, want ver-
koopen van snelheid is in dezen tijd het
belangrijkste parool, voor elke vervoers
maatschappij!
Afd. stoffen:
taché naar Berlijn en werd in 1924 be
vorderd tot gezantschapssecretaris twee
de klasse te Bern.
In 1927 bekleedde hij dezen post te
Constantinopel. Als gezantschapssecre
taris eerste klasse ging hij in 1928 naar
Boekarest, en in 1931 naar Pretoria,
waar hij in 1934 gêzantschapsraad werd.
