HET NEDERLANDSCHE VOLK
HELPT ZIJN WERKLOOZEN
EEN OPROEP VAN DE
REGEERING
BOERDERIJ
De ontworpen spaarregeling
KONINKLIJKE
Nederlandsche
De lotgevallen van
Piet Krent en Jan Oliebol
POGING TOT
DOODSLAG?
AFGEBRAND
De minister van sociale zaken, Prof. Mr. Romme,
heeft gisteravond om half 8 over beide zenders
namens de regeering een oproep gericht tot het
Nederlandsche Volk om een bijdrage te geven voor het
kleeding-, schoeisel- en dekkingfonds voor werkloozen.
VOORBEELDEN
Ieder, die werkt schenke
een gave de/ dank
baarheid
„De tocht van een
Koningsvolk"
De gestolen auto te
Brussel
Waar zijn de Postvliegers
burgemeesters in
Parijs
UIT DE STAATSCOURANT
G,ckJ^U^4 ■SoJiow ijs
Aanleiding niet
bekend
Zeventienjarige jongen
gearresteerd
Brandweer te Oldebroek
staat voor een zware
taak
Spelen met lucifers
Jongen door trein
aangereden
In stervenden toestand
opgenomen
2e BLAD PAG. 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
WOENSDAG 6 OCTOBER 1937
WAT ik bij dit entree voor alle
zekerheid wil vastleggen, zoo
zeide de minister, is dit: De radio
geeft mij, met uw medewerking,
toegang tot de binnenkamer van
uw huis; ik waardeer het zeer,
maarik heb er niet genoeg aan.
Ik wil een oogenblik, weer met uw
medewerking, ook toegang hebben
tot de binnenkamer van uw hart
de rest volgt dan vanzelf.
Ik begrijp, dat ik, om mijn doel te
bereiken, nu een brug naar uw hart
moet slaan ook trouwens om het u
gemakkelijk te maken, aanstonds uwer
zijds „over de brug te komen" en ik
geloof, dat, wil zij, zoo niet het gewicht
van het Nederlandsche volk in goud
dan toch wel zwaar gewicht kunnen
dragen, ik haar moet vestigen op dez*
twee peilers: de Regeering doet voor
de Nederlandsche werkloozen, wat zij
kan dat is één en ten tweede:
de hulp, die uw Regeering van u
vraagt, is voor het gestelde doel on
misbaar.
De maatregelen van materieelen
aard, welke ten behoeve van de werk
loozen bestaan, zijn te onderscheiden
in twee deelen: die, welke beoogen de
werkloozen in staat te stellen, hun
noodzakelijke kosten van dagelijksch
levensonderhoud te bestrijden, en daar
naast die, welke dienen ter nadere
voorziening in de behoefte aan klee
ding, schoeisel en dekking. Wat dit
laatste betreft, de o\'erheid is reeds ge
durende een aantal jaren ertoe overge
gaan, om voor deze nadere voorziening
telken jare een bedrag beschikbaar te
stellen, omdat uit de maatregelen ter
bestrijding van de noodzakelijke kos
ten van daeelijksch levensonderhoud,
de steungelden en de werkverschaf-
fingslooncn, ook al zijn tientallen mil-
lioenen daarmede gemoeid, onmogelijk
door de werkloozen te bekostigen is de
aanschaffing van kleeding. schoeisel en
dekking in eenige genoegzame mate
Hoewel nu het aanvankelijk hiervoor
uitgetrokken bedrag voor een paar jaar
niet onbelangrijk is verhoogd waar
door b.v voor 1937 in totaal, d.i. van
rijk en gemeenten tezamen, voor dit
doel beschikbaar was 2.100.000.—. b»
toch niet voorkomen kunnen worden
een achterstand voor wat betreft deze
artikelen, een wezenlijk tekort
Het is, in verband met andere
factoren, vooral de lange duur der
werkloosheid, waaronder duizen
den en nogmaals duizenden gebukt
gaan, die een zoodanige verarming
teweeg heeft gebracht en een zoo
danige verder doorvretende verar
ming teweeg dreigt te brengen, dat
een voorziening hierin een drin
gende noodzakelijkheid moest wor
den genoemd.
De Regeering heeft daarom onlangs
besloten, om voor de resteerende drie
maanden van 1937 en voor het jaar
1938 in samenwerking met de gemeen-
ten te komen tot verhooging van het
jaarbedrag ten behoeve van deze voor
ziening met rond vijftig procent. Dit
beteekent niet een besluit om meer
dan het noodige te doen Dit beteekent
zelfs niet een besluit wanneer men
het op zichzelf beziet hetwelk het
noodige op tijd kan verschaffen. Maar
het beteekent wel een besluit, dat er
toe kan leiden om tot het noodige <e
komen mits ook gerealiseerd wordt
waartoe de Regeering in dit verband
tevens het initiatief heeft genomen.
Wat toch is het geval? Het is een
eerbied-afdwingend feit, dat er tal vat)
huismoeders van werklooze gezinnen
in Nederland zijn, die, welke moeite
het moge kosten, van den 6teun, hoe
sober ook, toch regelmatig wekelijks
i een klein bedragje ter zijde leggen, om
af en toe. buiten de rechtstrecksche
verkrijging van kleeding, schoeisel on
dekking, eens een stukje goed te kun
nen koopen, huismoedere die sparon
van het wekelijksche inkomentje, om
aan wat ook noodzakelijk is voor het
levensonderhoud kleeding, schoeisel
•n dekking nu en dan iets te kun
nen besteden.
Eere-saluut aan huis
moeders
Aan de levenshouding, welke
daaruit spreekt, brengt de Neder-
Minister Romme
landsche Regeering een eere-sa
luut. Dat voorbeeld is het, welke
haar ön sterke mate mede ertoe
heeft bewogen, om aan de verhoo
ging van het uit de overheidskas
sen beschikbare bedrag voor klee
ding, schoeisel en dekking te ver
binden de door haar ontworpen
spaar-regeling, volgens welke de
werklooze, die een gezin heeft met
twee of meer kinderen, en die een
kwartje per week van zijn steun of
werkverschaffingsloon door hot ge
meentebestuur laat reserveeren,
van overheidswege daarnaast ge
legd krijgt per week een tweede
kwartje, wanneer zijn gezin twee
tot vier kinderen, en veertig cent,
wanneer zijn gezin vijf of meer kin
deren telt.
En dat gezamenlijk gevormd, en door
die gezamenlijkheid sneller groeiend,
bedrag kan uitsluitend worden aange
wend voor een extra aanschaf van goe
deren aan kleeding, schoeisel en dek
king.
Nu is het natuurlijk mogelijk niet
alleen, maar ook werkelijkheid, dat er
gevallen zijn, waarin het uitgesloten
is, zelfs dat 25 cent op zij wordt ge
legd. Ook al moet de ontworpen spaar
regeling worden gezien in het licht
van dezen anderen en voor de betrok
kenen in zich veel belangrijkeren maat
regel, welken de Regeering onlangs
ook getroffen heeft toen zij n.l. In
voerde een nieuwe element in de rege
ling van steun en werkverschaffing,
door daarin ook te betrekken de oudere
bij werklooze vaders inwonende kinde
ren, die op hun beurt ook werkloos ge
worden zijn, na vroeger door hun ar
beid bijgedragen te hebben tot de ver
diensten van het gezin - toch is het
een feit, dat bij den huidigen stand
van zaken er gezinnen zijn, waar zelf9
dat kwartje niet op zij kan worclen ge
legd.
Vooi die bijzondere gevallen is het,
dat ik de liefdevolle attentie vraag van
diaconieën, parochiale armbesturen en
liefdadigheidsvereenigingen, om hier ie
wllen doen wat het betrokken gezin
zelf onmogelijk kan: da« kwartje voor
hem te willen sparen.
Maar nu zijn we er nog niet. De
werklooze zelf spaart, de overheid legt
or het hare bij maar voordat boije
bij botje leidt tot een bedrag, waarvoor
men tot den extra aanschaf om op den
achterstand in te loopen, kan overgaan,
verstrijkt tijd. meer tijd dan waarop
kan worden gewacht omdat koning
winter voor de deur staat, die zich aan
een ministerieele raad. hoe goed be
doeld en hoe weloverwogen, geen oortje
gelegen laat liggen. De verhooging van
de overheid9-bijdragen per jaar met
vijftig procen beteeken; voor 1938 de
volle vijftig procent, maar beteekent
voor de resteerende drie maanden van
1937 uit den aard der zaak niet meer
dan twaalf en een half procent En
daarom heeft de regeering gezegd: wil
mijne regeling slagen d. w. z. wil het
mogelijk zijn, dat de sparende werk
looze met den overheidsbijslag tijdig op
zijn achterstand aan kleeding. schoei
sel en dekking gaof inloopen, dan moet
ik voor één maal do mede' ^rking ver
krijgen van een derden bondgenoot, op
wien ik vertrouwen kan.
Die bondgenoot, op wien ik
vertrouw, zijt gij, zijt gij en
elk uwer en gij allen geza
menlijk, leden van de groote
Nederlandsche familie, wer
kende deelen van onze Neder
landsche volks-eenheid, gij
die de ramp van den gedwon
gen lediggang niet of niet
meer kent, gij die behouden
zijt, Goddank, voor dezen
geesel welke zoovelcn der
onzen striemt.
Het doel, waarvoor thans een otter
zal worden gevraagd, leent zich bij uit
stek voor een gave van dankbaarheid,
dat men zelf voor den geesel der werk
loosheid is gespaard gebleven.
Ik heb de gemee..tebesturcn uitgenoo-
digd om de inzameling .an wat het Ne
derlandsche volk wil geven te organi-
reen. Het ligt in de bedoeling, dat dit
zal geschieden in den loop dezer Octo-
ber-maand. En zoo zult gij ln de plaats
uwer inwoning in staat worden gesteld,
om dezen oproep der regeering te be
antwoorden.
Gaven kunnen ook gestort worden op
giro-nummer 141100 van het kleeding-.
Schoeisel- Dekking-fonds, Den Haag.
Wilt gij liever per postwissel of per
aangeteekender, brief uw zending ver
zorgen, dan kan dit aan het Kleeding-,
Schoeisel- Dekking-fonds, Bezuidenhout
30, Den H-ag.
Oranje gaat voor
Ziehier dj brug, waarover gij zult
gaan om de hulp te bieden, welk ik u
gevraagd heb. Het Nederlandsche volk
zal daarbij niet zonder aanvoering, niet
zonder Koninklijke aanvoering zijn.
Want met warme erkentelijk
heid en diepe dankbaarheid
mag ik, door H.M. de Ko
ningin daartoe gemachtigd,
tenslotte melding ervan ma
ken, dat onze geëerbiedigde
en, meer dan dat, onze gelief
de Landsvorstinne mij heeft
doen kennen Haar besluit,
Haar volk ook in dezen voor
Een onaangenaam avontuur van
drie Nederlanders
'e-GRAVENHAGE. 5 October. Een
bericht uit Brussel meldde gistermid
dag. dat aldaar een Amsterdammer was
aangehouden verdacht van oplichting
van verzekeringsmaatschappijen. HIJ
zou getracht hebben auto's te verkoo-
pen, waarvan hij den eigenaar was om
na den verkoop aan de verzekerings
maatschappij te verklaren, dat zijn wa
gen gestolen was.
De politie zou op den Amsterdammer
een valsche identiteitskaart hebben ge
vonden en tevens een Duitschen pas.
Het bericht noemde ook den naam van
een Haagschen garagehouder, die eige
naar zou zijn van de te koop aangeboden
auto.
Een nader onderzoek aldus deerne
de Haagsche politie ons desgevraagd
mede heeft aangetoond, dat de ge
schiedenis zich geheel anders heeft toe
gedragen, als de Brussel6che politie
aanvankelijk vermoedde
Drie Nederlanders een Hagenaar
en twee broers uit Rotterdam maak
ten dezer dagen een tochtje met een in
Rotterdam gehuurde auto naar Brussel
fn deze stad werd hun wagen gestolen
De Nederlanders deden hiervan aangifte
bij de politio en het toeval wilde, dat
de gestolen wagen en de dief bijna op
hetzelfde moment werden gevonden Een
garagehouder, aan wien de dief den
wagen voor een bespottelijk lagen prijs
had willen vrkoopen bad namelijk de
politie gewaarschuwd die op deze wijze
in staat werd gesteld den dief te arres
toeren. Blijkbaar ging deze gang van
zaken al te vlot Zij vermoedden, dat di
diefstal in scène was gezet met het doel
de verzekeringsmaatschappij op te lich
ten. De Nederlanders evenals natuurlijk
de dief werden vastgehouden, doch toen
bij de Nederlandsche politie nadere in
lichtingen waren gekregen en vast
kwam te staan, dat de drie Nederland
sche heeren niets met den dief, die val-
sche papieren bezat, hadden uit te staan
en de wagen dus werkelijk was gestolen
geweest, werden de Hagenaar en de
twee Rotterdammers weer op vrije voe
ten gesteld Het uitstapje naar Brussel
zal hun intusschen nog lang in de her
innering blijven.
In aansluiting op dit bericht verne
men wij van de zijde der Haagsche poli
tie nog, dat deze aanvankelijk geen
reden zag om eenige verdenking tegen
de drie Nederlanders te koesteren.
Men meende, dat zij het slachtoffer wa
ren geworden van een samenloop van
omstandigheden en ten onrechte waren
vastgehouden
De Rotterdamsche politie daarentegen
twee van de drie Nederlanders wa
ren Rotterdammers, terwijl de wagen
bij een Rotterdamsche garage was ge
huurd kwam bij haar onderzoek tol
een resultaat dat een ander licht op
doze eigenaardige kwestie werpt, waar
door de ware toedracht van deze Brus-
sclsche geschiedenis nog niet met zeker
heid is te constrneeren. Uit nadere in
formaties bij de Brusselsche politie
blijkt tevens dat de drie Nederlanders
zich nog niet op vrije voeten bevinden.
Het zijn de gebr van V. te Rotterdam
en C. R te 'e-Gravenhage.
AUTOBUSDIENST AMSTERDAM—
ANTWERPEN
Bij K. B. is ongegrond verklaard het
beroep, ingesteld door T. H. Reijnders
J. M. Nienhuis, beiden te Amster
dam. tegen de beschikking van de com
missie. bedoeld in artikel 5 van het
reglement autovervoer personen, waar
bij is afgewezen hun verzoek om ver
gunning voor de uitoefening van een
geregel den autohusdienst op 5 dagen
ner week tusschen Amsterdam en Ant
werpen.
Hoevee! dagen ztfn ze onderweg?
4 1 4
Amsterdam
Napels
Athcno
Rhodus
Alexandria
Bagdad
Basra
DJask
Karachi
Jodhpur
Allahabad
Calcutta
Rangoon
Bangkok
Pcnang
Mcdnn
Singaporo
Palembang
Batavia
Bandoeng
5.10
4.10
3.10
2.10
'.10
te gaan en met de Koninklijke
gift van twee duizend vijf hon
derd gulden het kleeding-,
schoeisel-, dekking-fonds zijn
eersten materieelen inhoud te
geven. Koninklijk voorbeeld
dat onmiddellijk gevolgd is
en ook daarvan doe ik mede-
deeling met innigen dank en
hooge waardeering door
H.K.H. Prinses Juliana en
Z.K.H. Prins Bcrnhard, die
hunne vorstelijke gave van
een duizend vijf honderd gul
den daarbij hebben gevoegd.
Volk van Nederland, toont u dit Ko-
ninklijko voorbeeld waardis. Neemt
deel aan dezen tocht, den tocht van een
Koningsvolk.
Door het gemeentebestuur
ontvangen
PARIJS, 5 October (A.N.P.). De
gemeenteraad van Parijs heeft heden
middag op het stadhuis do burgemees
ters en wethouders van Amsterdam,
's-Gravenhage, Rotterdam en Utrecht,
die een bezoek brengen aan de Fran-
scho hoofdstad, ontvangen.
Deze ontvangst werd mede bijge
woond door den Nederlandschen ge
zant te Parijs, Jhr. Loudon.
Namens do Nederlandsche bezoekers
dankte de burgemeester van Amster
dam, dr. de Vlugt, voor de hartelijke
ontvangst.
„Voor ons is het gaan naar Parije
als het makon van een bedevaart naar
een heilige plaats. Hier voelt men de
Fransche levensader kloppen en bier
is bet centrum van cultuur", zeido de
burgemeester van Amsterdam o.a.
De plechtige ontvangst werd besloten
met een intieme lunch, welke door den
gemeenteraad van Parijs werd aange
boden, nadat de gasten hun handteeke-
ning hadden gezet in het gulden boek
van de stad Parijs.
Bij K. B. van 27 September 1937, is
benoemd tot ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw J. F. D. Schelte-
ma, hoofddirecteur van een verzekering
maatschappij, te 's-Gravenhage.
Bij K. B. van 21 September 1937 is
toegekend do ecre-medaille der ordo
van Oranje-Nassau, in zilver, aan: P.
C. Mente, lid van het bestuur der
avondteckenschool „De Eenheid" te
Amsterdam.
Middelbaar onderwijs
Bij K. B. van 2 October 1937,
Is tijdelijk benoemd tot leerares aan
de Rijks I-Ioogere Burgerschool te As
sen, mej. dr. M. M. Prinsen, te Ara
sterdam.
Is benoemd tot leeraar ir vasten
dienst aan de Rijks Hoc/gere Burger
school te Middelburg: F. J. J. van Mak-
kelenberg, te Rotterdam.
Is wederom tijdelijk benoemd tot
leerares aan do Rijks Hoogere Burger
school te Heerenveen, mej. J. J. van
Eelen.
IJkwezen
Bij K. B. van 15 September 1937 is
met ingang van 1 October 1937 aan
den heer H B. Moes, ijker, chef van
dienst te 's-Gravenhage, de persoonlijke
titel verleend van adjunct-inspecteur
van het ijkwezen.
ARBEIDSONGEVAL
AMSTERDAM, 5 Oct Vanmorgen is
bij de werkzaamheden aan het Bosch
plan een ongeval geschied, waarbij een
40-jarige man werd gewond. Twee ar
beiders vervoerden op hun schouders
een rails Plotseling struikelde een
hunner, den a-nder in zijn val mecslee-
pend. Deze kreeg ongelukkigerwijze ,ie
rail op het lichaam. De G.G. en G D.
heeft het slachtoffer met een halswer
velfractuur naar het Wilhelminagast-
huis vervoerd, waar hij is opgenomen.
H.M.s. „HERTOG HENDRIK"
's-GRAVENHAGE, 5 October - H
Ms. pantserschip „Hertog Hendrik" is
op 4 October van Gibraltar vertrokken
ter voortzetting van de oefeningsreis
DE VLIEGTOCHT VAN IR. DE KOK
's GiRAVENHAGE, 4 October. De di
recteur-generaal van rle „Koninklijke",
de heer Ir. J. E. F. de Kok, is vergezelri
van den heer Schmidt Crans, gisteren te
Nairobi aangekomen.
Heden wordt de tocht voortgezet.
299. Die kunnen zoo gauw niet uit de weg, grijnsde hij. 'k Ileb
een doo9 punaises voor hun bloote voeten in de gang uitge
strooid. Nu hebben wij tenminste een flinke voorsprong. Rn in
het bozit van hun zoo onverwacht verkregen schatten werd do
thuisreis aanvaard.
300. Do man die zij bevrijd hadden ontpopte zich als een mil-
lionair die zich natuurlijk niet onbetuigd liet en na een vlot vor-
loopen reis kwamen zij na ccnigo weken weer in hun stad aan
waar zij weer door het fanfarecorps verwelkomd werden en door
de bewogen Minah met open armen werden ontvangen
EINDE.
Zeventienjarig meisje door
haar man met een bijl
aangevallen
's-GRAVENHAGÈ, 5 October.
Omstreeks kwart voor 10 heden
avond heeft zich in do Jan Wap-
straat een drama afgesp'eeld. Daar
liep do 17-jarige gehuwde mejuf
frouw M de L., vergezeld van een
heer, die haar zou thuis brengen
naar de Oosterwijk Bruynstraat,
waar deze jonge echtgenoote bij
haar ouders woont. Terwijl zij daar
liep werd zij met een bijl aangeval
len door haar man, den 27-jarigen
H. G„ die to Rijswijk woont.
Hij was met dien bijl naar haar wo
ning gegaan, maar had haar niet thuis
getroffen. Nu kwam hij haar onderweg
tegen G. sloeg haar met den bijl op het
hoofd en do handen. De juffrouw werd
danig gewond en moest naar het zie
kenhuis vervoerd worden, waar bleek,
dat haar toestand niet verontrustend
was.
De dader is spoedig gegrepen en werd
naar het hoofdbureau van politie over
gebracht. Hij kon hedenavond nog niet
gehoord worden omdat hij te zeer over
stuur was, zoodat de aanleiding tot zijn
optreden nog niet bekend is.
Hij was er met geld van zijn
patroon vandoor gegaan
ROTTERDAM, 5 Oct. Vrijdag voor
een week moest de 17-jarige F. v. d. R
voor zijn patroon W. C. v. d. W. uit
de Nieuwe Rubensstraat een bedrag
van tweehonderd gulden wegbrengen.
De jongen is er echter met het geld
vandoor gegaan. Blijkbaar ging hij van
do meening uit, dat wanneer men ver
re reizen doet. men veel kan verhalen
want na zich eerst te Rotterdam van
nieuwe kleeren voorzien te hebben, is
hij gereisd van Rotterdam naar Utrecht
en vervolgens naar Nijmegen, Don
Rosch, weer naar Nijmegen, naar VIis-
singen, Goes en Tilburg, waar hij zich
aangezien het geld op was, bij de po
litie aanmeldde.
De knaap hield er van, zijn familie
op de hoogte te houden van zijn reis
want in diverse plaatsen heeft de jon
gen nieuwe kleeren gekocht en telkens
wanneer hij een nieuw pakje aan hal.
liet hij een foto van zich maken die
hij naar zijn huis zond. Wanneer Ie
politie in de plaats kwam vanwaar de
foto was gestuurd, dan was de knaap
juist weer naar andere oorden vertrok
ken.
De jongen is naar Rotterdam op
transport gesteld, waar bij in het poli
tiebureau aan de Hoflaan is opgesloten.
OLDEBROEK, 5 October. Van
middag omstreeks vijf uur is brand
ontstaan in een govulden hooiberg,
staande nabij de kapitale boerderij
van den landbouwer J. Vos aan
den Zwarteweg te Oldebroek. Aan-
gewakkerd door don vrij sterken
oostenwind sloeg het vuur over
naar de op eenige meters afstand
gelegen boerderij, welke mot riet
gedekt was, terwijl voorts de in de
nabijheid staande houten schuur
vlam vatte. Het vuur vond gretig
voedsel in een groote partij stroo,
welke was opgeslagen in het bo
venhuis van de woning.
Zoowel de boerderij als de hooi
berg en de schuur brandden geheel
uit.
Toegeschoten buren en voorbijgan
gers slaagden er in een gedeelte van
don inboedel buitenshuis te brengen.
Ook enkele landbouwwerktuigen kon
men in veiligheid brengen.
De nabijgelegen woning van den
landbouwer R. van Wijhe liep groot ge
vaar door de om zich heen grijpende
vlammen te worden aangetast
De gealarmeerde motorbrandspuit
van Oldebroek hield dan ook deze boer
derij, nadat zij was ontruimd, nat.
D afgebrande hooiberg bevatte 20.000
K.G. hooi. Het vuur is ontstaan, door
dat een vierjarig dochtertje van den
landbouwer Vos met lucifers had ge
speeld. Verzekering dekt gedeeltelijk
de schade.
Hij had zich op den spoorweg
begeven tusschen Muider-
poort- en Centraal sta
tion te Amsterdam
AMSTERDAM, 5 October. Heden
middag om vijf uur is een elfjarige
jongen uit de Indische buurt,, die zich
op den spoorweg tusschen he/t Muider-
poort- en het Centraal Station had be
geven, gegrepen door een 'ait Amers
foort binnenkomenden trein, welke om
17.07 uur aan het C.S. moeV arriveeren.
De jongen kreeg een klap van den lo
comotief en werd over de rails wegge
slingerd. De machinist, f'/ie het onge
luk zag gebeuren, bracht den trein on
middellijk tot stilstand. De jomron
bleek een schedelbreuk en ern-ri-e
verwondingen te hebbc.n bekomen In
stervenden toestand is hij door den ge
neeskunriigen dienst naar het On/o
Lieve Vrouwe Gasthivis vervoerd. Do
trein had tien minuten vertraging.