DEELNEMING VAN
ALLE ZIJDEN
Soeiyoeans hoofdstad
in Japans bezit
53
Couranten-reclame
DE EEMLANDEG
BOVO
Het wrak thans
aan boord van
de Pollux
BOM VALT OP
TRAM
Welkom in het
Torentje
Voor Blcyle Kleeding
Donderdag 14 October 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 91
DE RAMP DER T13
Slachtoffers der catastrofe zullen in
een massagraf te Soerabaja
worden bijgezet
Kans op herstel van vlieg
tuig niet groot
V
y
DUITSCHLAND WIL
KOLONIËN
AANSPORING TOT
VREDE
IN DE STRATEN
WORDT NOG
GEVOCHTEN
Chineesche vliegtuigen
in actie
Talrijke slachtoffers
DUITSCHE PELGRIMS
BIJ DEN PAUS
UCCES
Tuin
V
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
TAXIDIENST
BINNEN en BUITENLAND
Passagiers verzekerd
Tel 1093 - 1830
5 uur 37 min.
Weder een Japansch
visschersvaartuig
aangehouden
Twee opvarenden
licht gewond
TROEPEN NAAR
LYBIE
SCHIP IN NOOD
in het Kanaal
ANERSFOORTSCfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS Pcr 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week» met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advcrtcntiin voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0 05
Behalve het stoffelijk overschot
van overste de Bruyne en
officier-vlieger Vethake
thans alle lijken
geborgen
SOERABAJA, 14 Oct. (Aneta).
Het wrak van het verongelukte
vliegtuig is aan boord van
het gouvernementsvaartuig de
„Pollux" geheschen en zal naar
Soerabaja worden vervoerd. De
„Pollux" wordt in den loop van
15 dezer te Soerabaja verwacht.
De T-13 zal naar Morokremban
gan worden gesleept, waar het
technisch onderzoek zal plaats
hebben, om na te gaan of herstel
nog mogelijk is. De kans hierop is
echter niet' groot. De T-16 zal
naar Morokrembangan worden ge
sleept, daar terugkeer op eigen
kracht onmogelijk is.
Het departement van marine deelt het
volgende mede:
De begrafenis van de stoffelijke over
schotten der slachtoffer® van de T 13
zal 15 October te.half negen des mor
gens plaats hebben?
Van alle zijden zijn betuigingen van
deelneming ontvangen, zooals Yan den
gouverneur-generaal. den legercomman
dant, van autoriteiten van zee- en land
macht in Nederland, van den directeur
van Verkeer en Waterstaat,, van den
hoofdvertegenwoordiger van de B-P.M.,
van den bestuursraad van de K.N.I.L.M.,
van de vereeniging „Onzp Vloot" etc.
De Fransche consul-generaal bracht
èen deelnemingshezoek aan den wnd.
commandant zeemacht. Ook de Japan
sche consul-generaal betuigde zijn deel
neming
Er zijn thans geen slachtoffers meer
ii. 'het wrak aanwezig. Behal ve het stof
felijk overschot van overste - de Bruyne
en- officier-vlieger Vethake zijn alle lij
ken geborgen-
Alle stoffelijke resten zullen te Soe
rabaja in een massa-graf worden bijge
zet. De majoor van de infanterie Drost
zal den legercommandant en generaal-
majoor Ilgen, wnd- inspecteur van de
luchtvaart vertegenwoordigen. De gou
verneur-generaal zal zich laten verte
genwoordigen De marine-commandant
zal bij de begrafenis aanwezig zijn als
vertegenwoordiger van den comman
dant zeemacht.'
Uit Bandoeng is kapitein Kengen,
wnd. luchtvaartcommandant, met een
Glenn Martin naar Soerabajavertrok
ken, vergezeld van het hoofd van de
waarnemersschool. Beidén zullen de be
grafenis bijwonen.
De commandant van d.e marinekazer
ne Goebeng is belast met'de voorberei
ding van de uitvaart.
M
7uyee slachtoffers van de ramp van het Nederlandsche bombardeer
vliegtuig. Fokker T. 13 der Indische Marine nabij het dorp Brondong
Kapitein-luitenant ter zee H. G. de Bruyne (met vliegkap) en M.
Vethake. eerste officier-vlieger.
De desbetreffende eischen
kunnen niet meer tot
zwijgen worden
gebracht"
De Völkische Beobachter schrijft ten
aanzien van het koloniale vraagstuk
o.a
Duitschland ziet ook in de koloniale
kwestie een deel van de noodzakelijke
reorganisatie van de Europeesche poli
tiek, waarmede door het gemeenschap
pelijke front van Duitschland en Italië
reeds een aanvang is gemaakt, een ge-
meenschappelijheid. die niet slechts in
Europa, doch ook in Afrika haar hevps
tiging zal vinden Duitschland zal der
halve ook de hervatting van zijn kolo
niale activiteit verbinden met de her
leving van het neutraliteitsbeginsel van
de oude Congo-actè. daar het slechts
hierdoor mogelijk schijnt de koloniale
activiteit der stalen epn rustige ontwik
keling te waarborgen
Het i6 lijd. zoo vervolgt het blad. dat
men er zich ook in die kabinetten, wel
ke de laatste laren met hun besluiten
steeds achter de gebeurtenissen aan
gehinkt zijn. van bewust wordt, dat
Duitschland*; koloniale eischen niet
meer tot zwijgen kunnen worden ge
bracht Constructieve oplosssingen be
hoeven tenslotte niet juist de vroegere
toestanden tot grondslag te hebben,
wanneer de rechtmatigheid van Duitsch-
lands eisch eenmaal definitief erkend
is. De versplintering van het koloniale
bézit van Duitschland i6 ook vroeger
reeds in menig opzicht ondoeltreffend
geacht.
Opmerkelijk artikel in de
Osservatore Romano
ROME, 14 October (Reuter) Een
opmerkelijk artikel in de Osservatore
Romano, het officieele orgaan van den
Heiligen Stoel, ondersteunt de woorden
van president Roosevelt en minister
president Chamberlain, gericht tegen de
landen, die oorlogsgevaar veroorzaken
De schrijver van dit artikel zegt, dat
de woorden van de leiders der beide
machtigste volken ter wereld klinken
als zinsneden van pauselijke encyclie
ken en zeer verwant zijn aan den op
roep tof vrede van Benedictus XV ge
durende den wereldoorlog. Het is be
moedigend te kunnen waarnemen, dat
kracht en het besef van kracht niet
overal vervreemd zijn van deugd en
het gevoel voor de Europeesche bescha
ving. aldus de Osservatore. Macchiavel-
li zou zich verhazen, indien hij moder
ne regeerders kon hooren protesteeren
tpgen degenen, die zijn beginselen in
toepassing brengen.
Het artikel is bijzonder belangwek-
kpnrl voor Italiaansche lezers die we
ten, dat Mussolini een groot bewonde
raar van Macchiavelli is.
Het in de Betuwe gelegen kasteel ,.l)e Hoornenburg", dutcercnd uit den tijd
van Gijsbrecht van Amstel. wordt grondig gerestaureerd. De ruïne in de
steigers
Kansen op de vorming van een
autonoom Binnen-Mongolië
thans vergroot
PEIPING, 14 October (Reuter). De
Japansche troepen zijn Kweihoea, de
hoofdstad van' de provincie Soeiyoean bin
nengerukt, na de naburige stad Soeiyoean-
foe te hebben veroverd. Het Japansche
hoofdkwartier te velde heeft een desbe
treffende mededeeling gepubliceerd. In de
straten van Kweihoea wordt nog gevoch
ten.
De strijd om de hoofdstad van
Soeiyoean is volgens het D.N.B. gevoerd
door J.apansch-Mongoolsche troepen en
heeft verscheidene dagen geduurd. De stad
ligt aan de buitengewoon belangrijke
spoorlijn Soeiyoean—Kalgan en vormt in
economisch en politiek opzicht een hoofd
centrum van den Chineeschen invloed in
Binnen-Mongofie. Zij beheerscht den be
langrijken. naar het steppengebied van de
Binnen-Mongoolsche hoogvlakte leidenden
pasweg, die Noordwaarts uitloopt op een
eeuwenouden karavaanweg naar Buiten-
Mongolië., Door de verovering van deze
stad wordt de Zuidelijke grens van het
onder Russischen invloed staande Buiten-
Mongolië over groot e afstanden bloot ge-
gesteld aan Japansche militaire invloeden.
De Japansch-Mongoolsche troepen zet
ten hun opmarsch in Westelijke richting,
naar het eindpunt van de spoorlijn Pautau.
reeds voort. In politieke kringen verwacht
men nu een krachtige opleving van de
plannen tot vorming van een autonoom
Binnen-Mongolië door samenvatting van
de provincies Tsjahar en Soeiyoean onder
den Japan goed gezinden vorst Teh.
Inmiddels is de eerste sneeuw van dit
laar in den afgeloopen nacht overvloedig
gevallen aan het front in Soeiyoean.
Uit Nanking seint Havas. dat Chinee
sche vliegtuigen voor de eerste maal een
vlucht hebben ondernomen boven het
Noord-Oostelijke kustgebied en Japan
sche vrachtwagens en munitie-opslag
plaatsen in de haven van Ta koe hebben
gebombardeerd. Eveneens wordt mede
gedeeld, dat men bezig is een nieuwe
Chineesche verdedigingslinie te bornyen
langs de grens, die Hopei en Honan
scheidt ten Zuiden van Tsjitsjiatsjoeang
teneinde den opmarsch der Japannee-
zen naar den Noordelijken oever van
de Gele Rivier te stuiten.
In Noord-China rukken de Japansche
troepen op langs den spoorweg Tientsin
Poeikau. Zij hebben de Chineesche ver
sferkingen bij Pingjoean aangevallen.
De Japansche troepen zijn thans tot on
geveer zeventig kilometer van de Gele
Rivier genaderd-
Voor Chineesch-Japan
schen vrede
Uit Peiping wordt gemeld, dat de com
missies te Peiping en Tientsin van de
„federatie voor handhaving van den vre
de" uit naar.i van ..50 millioen Chinee-
zen in het Noorden" een telegram heb
ben gezonden aan de autoriteiten van
Nanking, waarin haar verzocht wordt
onmiddellijk de vijandelijkheden tezen
Japan te taken en waarin zii voorts den
nadruk lpggpn np de vitale noodzakelijk
heid van een Chineesch-Japanschen
vrede
Domei meldt uit Tokio, dat in tegen
woordigheid van den keizer gisteren de
geheime raad het vormen van een brain-
trust als hulp van het kabinet heeft
goedgekeurd-
Reuter seint uit Sjanghai, dat een
Amerikaansóh matroos is gewond door
splinters van een Japansohe granaat, die
neerkwamen op het dek van den krui
ser Augusta. Admiraal Yarnell heeft een
protest ingediend bij den Japanschen
commandant, die onmiddellijk zijn ver
ontschuldigingen aanbood.
Op een vraag betreffende de afwijkin
gen tusschen de Japansche en de Brit-
sche lezingen ten aanzien van den aan
val op de Britsche ambassade-auto's
heeft de woordvoerder van de Japan
sche marine verklaard:
De Japansche autoriteiten hebben
niets toe te voegen aan de reed6 gedane
mededeelingen."
Zooals men zioh herinneren zal, had
den de Britsche autoriteiten in strijd
met de Japansche beweringen aange
toond, dat de auto's duidelijk zichtbaar
'de Britsdhe vlag droegen en dat de
route, die tevoren aan de Japansohe
autoriteiten was medegedeeld, gevolgd
was.
Japansche verliezen
De woordvoerder van de Japansche
marine heeft medegedeeld, dat de ver
liezen van het Japansche leger 6edert
de ontscheping op 10 October gestegen
zijn tot 3046 dooden en 9617 gewonden.
Onder deze cijfers vallen niet de verlie
zen van de marinetroepen, of de solda
ten. die tengevolge van ziekte zijn over
leden. De laatste cijfers, verstrekt op 21
September, waren 1412 dooden en 4169
gewonden.
Fatale uitwerking van een
luchtaanval op
Tsjapei
SJANGHAI, 14 Oct. (Ha
vas). Tijdens een lucht
bombardement van Tsjapei is
een bom, die neergeworpen
was door een Japansch vlieg
tuig, op een tram neergeko
men in de internationale ne
derzetting ten Zuiden van de
Soetsjaukreek. Het aantal
slachtoffers is groot. Alle am
bulances van de concessie zijn
derwaarts gezonden.
CASTEL GANDOLFO. 14 Oct. (Havas).
De paus heeft gisteren 35 bedevaart
gangers uit München ontvangen. Hij
zeide. dat hij hun een zeer bijzonder
welkom toeriep, omdat zij kwamen uit
een land. „dat van aardrijkskundig
standpunt bezien niet te ver van ons
af ligt. doch dat vele menschen van
den Heiligen Stoel trachten te verwij
deren"
De paus zeide te vertrouwen, dat de
Duitsche Katholieken altijd trouw aan
hun geloof zullen blijven, waarna hij
hun zijn apostolischen zegen gaf.
IN DEN
BLOEIENDE DWERGHEESTERS
Het is speciaal voor een klein tuin-
tfe, dat we op zoek zijn naar aardige,
kleine struikjes, omdat we ondervon
den hebben dat er met seringen, jas
mijn en andere hoog opgroeiende hees-
sters op ons kleine plekje grond, wei
nig plaats en tevens licht over bleven
voor onze zaaibloemen, vaste plan
ten en bolgewassen.
Prachtig geschikt voor ons doel
zijn de verschillende Cotoneastersoor-
tcn. waarvan de Co. praccox zeker
in aanmerking komt door liaar krui
pende groeiwijze. Bovendien heeft
zii het voordeel 's winters groen te
blijven, evenals dc C. thymifolia en de
C. microphylta glacialis. die laag over
den grond groeien en waarvan de
blauwgroene blaadjes prachtig afste
ken tegen de roodc bessen.
Ook de laagbliiv^nde Brem zien we
gaarne op een zonnig plekje in den
kleinen tuin. de Cyltsus Kewensis,
met haar kruipende groeiwijze en
ivoor-witte bloemen in het voorjaar,
°f de Cytisus purpureus, die in
Mei getooid is met purper violette
bloemeh.
Voor het vroege voorjaar is het
Peperboompje alleraardigst, de sier
lijke Daphne mezcreum, roodblocicnd.
of de Daphne cncorum, die het voor
deel heeft groenblijvend te zijn en met
haar rose bloemen tevens zeer effect
vol is.
En dan is er ,de Cydonia Maulei,
die met haar gceloranjc vruchten
meestul foutief Oranjcappcltfe wordt
genoemd. Het struikje blijft laag doch
groeit wel eenigszins in de breedte,
het bloeit reeds vroeg met helder
roodc bloemen, later gevolgd door de
opvallend gekleurde vruchten.
Tenslotte noemen we hier nog eenl-
ge groenblijvende Berberissoorten die
tevens laag groeien, en wel de Berbe
ris candidula met kleine btaadfes, aan
den onderkant wit gekleurd, gele
bloemen en bedauwde purperen
vruchten.. Zelfs de strengste vorst kan
zij zonder ecnige bedekking door
staan. Daarnaast kennen we een va
riëteit van dc bekende Berberis steno-
phylla, de Irwinii. die meer in de
breedte dan in de hoogte groeit, ter
wijl de compact groeiende Berberis
verruculosa met glanzend groen blad,
groote goudgele bloemen en blauwe
vruchten, een waardig slot vormt van
deze laagblijvende heestertjes voor
den kleinen tuin.
.J
Minister van Boeijen ontvangt
vele bewijzen van sympathie
bij zijn werkhervatting
's-GRAVENHAGE, 14 October De
Minister van Binnenlandsche Zaken de
heer H. van Boeijen heeft hedenochtend
Minister H. van Boeijen
te tien uur zijn ambtsbezigheden aan
het departement van Binnenlandsche
Zaken hervat. Op zijn schrijfbureau
prijkte een bloemstuk van den secreta
ris-generaal en de chefs der afdeelingen
van zijn departement met een gecalli-
grafeerde oorkonde door hen ondertep-
kend, luidende: „Excellentie, deze wel
komstgroet bedoelt te zijn een uiting
van blijdschap en dankbaarheid met
Uw terugkeer in het Torentje."
Ook was er een vaas met rozen van
den kamerbewaarder
Verschillende telegrafische en schril
telijke gelukwenschen met het herstel
van den minister waren binnengeko
men.
STOJADINOWITSJ
ENGELAND
IN
DOVER. 14 October. (Reuter).
Stojadinowitsj i* hier om acht minuten
over zes uit Parijs aangekomen. Hij is
naar Londen doorgereisd.
44
OUDSTE- en BETROUWBAARSTE ADRES
VOJR
4v eer verwachting
Medegedeeld door het K N.M1.
te De Bilt.
Meest matige wind uit. W. rich
tingen. half tot zwaar bewolkt
of betrokken, waarschijnlijk en
kele regenbuien, aanvankelijk
nog weinig verandering in tem
peratuur, later wellicht iets koe
ler.
Nadat een vliegtuig van de
„Flores" het had be
schoten
BUITENZORG, 14 October. (Aneta/A-
N.P.). Officieel wordt het volgende
gemeld:
Op 9 October trof een vliegtuig van
de „Flores" de Japansche motorboot
„Taishin Maru" aan met vier prauwen,
welke in de wateren rond de Anambas-
eilanden vischten.
Ondanks herhaalde seinen om te
stoppen en waarschuwingsschoten,
trachtte het vaartuig te ontkomen.
De „Taishin Maru" stopte eerst, na
dat twee uren waren verloopen en het
vliegtuig voor den boecr, hoog over het
schip en op de waterlijn had gescho
ten. T^vee opvarenden van de „Tais
hin Maru" zijn licht gewond, de een
aan een arm, de ander aan een been.
De ..Taishin Maru" is naar Tandjong
Pinang overgebracht.
Italiaansche strijdkrachten aldaar
aanmerkelijk sterker dan de
Fransche in Tunis
LONDEN, 14 October (Havas). De
Manchester Guardian meldt vanmorgen,
dat men goede redenen heeft te geloo-
ven, dat de Italiaansche regeering zich
gereed maakt een nieuw legercorps
naar Lybië te zendenHet besluit is
door Rome genomen, doch het Italiaan
sche opperbevel heeft nog niet besloten
of dit nieuwe legercorps het eenen
twintigste zal bestaan uit twee of
drie divisies Zelfs wanneer het nieuwe
legercorps uit slechts twee divisies zou
bestaan, zouden de Italiaansche troe
pen in Lybië nog vier maal talrijker
zijn dan de Fransche troepen in Tunis.
Londen. 14 October (Havas). Het
schijnt, dat twee schepen in het Ka
naal met elkander in botsing zijn ge
komen te i Zuiden van Hastings. Het
Italiaansche s.s. Lecce heeft draadloos
geseind noodseinen te hebben opge
vangen van een onbekend schip. La
ter meldde een Duitsch stoomschip,
dat het een schip in zicht had gekre
gen, dat de internationale vlag had ge
heschen. hetgeen beteekent. 'dat het
stuurloos is De reddingsboot van Has
tings is uitpevaivn.
Concentreer op het krachtigste recla ~»e-middel