Het Chineesche front
te Sjanghai
heden doorbroken
Tatsjang zou
ZUIVERING
van Asturië
DUITSCH-ITALIAANSCH
SAMENGAAN
DËEEMLANDBQ
zijn gevallen
JAPAN NIET
naar Brussel
Acht visschers
verongelukt
Nieuws
Voor Bleyle Kleeding
ROME GEEFT
Moskou de
schuld
COURANTENRECLAME
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden to or Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
PRIJS DER ADVERTENTIEN ran 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
Dinsdag 26 October 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau; Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 101
Kabinetsreconstructie
te Ankara
KONING GEORGE VI OPENT DE
PARLEMENTSZITT ING
BETREURD
HEENGAAN fe
GEEN BEDREIGING
VAN ANDEREN
De strafvervolging
tegen Ir. Mussert
ZELFSTANDIGE
POLITIEK
van België
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
op andere pagina's
5 uur 14 min.
Het universale reclamemiddel
AMERSFQGR1SCH DAGBLAD
weelc met gratia Terrekering tegen ongelukken) I 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
elke regel meer f 0.25. Liefdadighelds-advertentiên voor de
helft van den prijs. Kleine AdvertentKo „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 eeut, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05
Bij het aanbreken van den dag
zouden de Chineezen zich
echter hebben hersteld
Ook elders felle strijd
SJANGHAI. 26 Oct (Reuter.) - De
Chineesche woordvoerder geeft toe. dat
Tatsjang door de Japanneczen is bezet.
Uit welingelichte Chineesche bron wordt
1bevestigddat de .lapanneezen er in ge
slaagd zijn het Chineesche front in den
loop van den nacht te doorbreken, maar
dat de Chineezen bii het aanbreken van
den dag tegenaanvallen hebben onderno
men en reeds in het begin van den morgen
•den toestand hersteld hebben.
De woordvoerder van het Japansche le
ger heeft verklaard, dat de Japansche
'troepen den weg NantsiangTatsjang heb
ben afgesneden en Koesjiakau hebben be
zet. dat aan den spoorweg Nanking—
\Sjanghai ligt. evenals Sjioesjeh ten lulden
\van het draadlooze station Sjenjoe. dat
echter nog in handen van de Chineezen is.
j De Japanneezen hebben Mlatsfang ten
Noord-Oosten van Tatsjang veroverd.
I Havas meldt, dat Tatsjang In het Noor-
den en Zuiden omsingeld zou zijn. doch
jgewaagt nog niet van den val der stad.
Volgens Central N. .vb, het Chineesche
te leg raafagentschap, zonden mobiele
Chineesche elementen er in geslaagd
zijn de stad Oekiau in het Zuiden vèn
de provincie Hopei te heroveren.
Voorts wordt uit Taijoean gemeld, dat
'de Japanneezen, die kortgeleden Sjan6i
zijn binnengerukt, zich thans zouden te
rugtrekken en dat Chineesche elemen
ten een uitermate groote activiteit aan
den dag leggen in de geheele streek.
Ten Zuiden van den Niangtsekwanpas
in het Oosten van Sjansi woedt volgens
Reuter een felle strijd. De Japansche
troepen trachten de Chineezen in de
flank aan te vallen, nadat het hun in
herhaalde aanvallen niet gelukt ie de
Chineesche troepen binnen den Groo
tten Muur terug te drijven.
In het Noorden van Sjansi is het thans
Icalmer na de verwoede gevechten van
jÜe vorige week.
Havas meldt uit Nanking, dat Chinee-
liche troepen, die tegenaanvallen onder»
inemen langs den spoorweg Tientsin—
!Poekau, verschillende plaateen heiben
heroverd, welke op 10 K.M. ten Oosten
van den spoorweg, aan de grens tus
schen Hopei en Sjantoeng, zijn gelegen.
De Chineezen bedreigen de linie over
een lengte van 80 K.M.
Chineesche militaire autoriteiten spre
[ken tegen, dat de Japanneezen Sinka"
j(Sjansi) op 90 K.M. ten Noorden van
(Taijoéan zouden hebben bezet-
SEngelsche sympathieën
voor China
I
i Dezer dagen is van Londen uit een
"tUlegram gezonden aan den minister
van onderwijs te Nanking, luidende:
Ontsteld door het bombardeeren van
C-hineesche steden en de vernieling van
sjcholen en atadëmiés, wenschen wij u
ctnze diepste sympathie te betuigen en
u te verzekeren, dat wij alles zullen
rioen wat in onze macht ligt om onze re-
geering te bewegen effectieve maatrege-
m te nemen om den Japanschen aan
bal af te weren.
I Dit telegram is onderteekend door 115
docenten van 22 Engelgche universitei
ten en colleges, onder wie: prof. Ernest
Barker te Cambridge, prof. A. F. Basil
Williams te Edinburgh, prof. J. B. S.
Haldane te Londen, prof. Gilbert Murray
en prof. F. M. Powicke te Oxford.
Treedt Hirota binnen
kort af?
Het orgaan van het Japansche leger,
de Teito, venvacht, dat de minister van
buitenlandeche zaken, Hirota, binnen
kort zal aftreden. Als eventueele opvol
gers worden genoemd Sjigemitsoe, thans
Japansch ambassadeur te Moskou, en
Sjiratori, de vroegere ambassadeur to
Stockholm. De Teito veronderstelt, dat
de huidige reis van Sjigemitsoe naar
Berlijn een contact zoeken vormt, dat
onontbeerlijk is voor zijn benoeming tc.t
minister van buitenlandsche zaken, in
welke functie hij ermede belast zou
worden definitief te breken met de En-
gelschgezinde tradities van het mi
nisterie.
ANKARA. 26 Oct. (Havas). Het kabi-
net-Ismet Inonu is afgetreden. Kemal
A.taturk belastte daarop den minister
•(•oor economische zaken. Izmir Djelal
Bavar. met de vormina van een nieuw
kabinet. Deze diende terstond bii den
president van de republiek de nieuwe
itiinisterlijst in, welke identiek is aan die
Man de afgetreden receerinft met nitzon-
clerine \an de portefeuille van aezond-
beid. die thans in handen is van dr.
Elulussi Alalas. De portefeuille van eco
nomische zaken is toevertrouwd aan den
•ilnister van landbouw. Tsjakir Kesebir.
Onmiddellijk na te ziin eevormd. kwam
Stoet nieuwe kabinet, in eerste zitting hii-
feen onder voorzitterschap van Kemal
-Ataturk.
Ismet Inonu is ook afgetreden als vice
president van de volkspartii. Hij is ook
in deze functie vervangen door den nieu-
Avén oremier.
Men is thans bezig met het
redigeeren van het
antwoord
TOKIO, 26 Oct. (Domei). Berichten
in de bladen melden, dat het kabinet
hedenmorgen het ontwerp-antwoord
van Japan betreffende de uitnoodi-
ging tot deelneming aan de negen-
mogendhedenconferentie besproken
heeft. Tevens werd de verklaring be
sproken, die de Japansche regeering
dienaangaande zal publiceeren. Een
uiteindelijke beslissing is echter nog
niet genomen. Volgens de dagbladen
moet nog overleg worden gepleegd
tusschen de departementen omtrent
een wijziging in de bewoordingen
van het antwoord. Bijgevolg is het
waarschijnlijk, dat het antwoord om
streeks 28 October a.s. aan België zal
worden gezonden, wanneer de keizer
lijke sanctie is verkregen.
Reuter voegt hier nog aan toe, dat
de ochtendbladen van heden una
niem van meening zijn, dat Japan
besloten heeft de uitnoodiging voor
de conferentie van de hand te wijzen
en dat verwacht wordt, dat morgen
ochtend door het kabinet goedkeu
ring zal worden gehecht aan den
tekst van het antwoord aan België.
Bij de opening van het Britsche parlement hetgeen heden door koning
George VI geschiedde trekt steeds de meeste aandacht de schitterende staatsie-
koets, waarmede de vorst zich naar het parlementsgebouw begeeft
Slachtoffers van bandjirs in
de Lampongsche
districten
BENKOELEN, 26 October
(Aneta). Door hevige
bandjirs in Doesoen Tand-
jongheran, Lampongsche dis
tricten, zijn acht in den visch-
val Aer Beliti visschende des-
salieden blijkbaar door de he
vigheid van deze bandjirs
verongelukt Een hunner be
kwam een gebroken been.
Vier lijken zijn reeds gevon
den. In den weg van Padang-
oelaktanding zijn minstens
drie nieuwe bruggen wegge
slagen.
Omtrent de gevolgen van den rwa-
ren bandjir en het noodweer in de Pa-
lembangsche bovenlanden, waarvan
reeds gisteren melding is gemaakt, kan
nog worden medegedeeld dat de bevol
king schade heeft geleden door het af
drijven van rubbervlotten. De brug bij
Loeboeklinggau is beschadigd en bii
Bangko is de weg gedeelehjk weggesla
gen, waardoor het verkeer in beide
richtingen is gestremd. Het water zakt
langzaam.
Maatschappelijk leven begint
weer normaal te function
Minister Von Neurath licht
het Amerikagnsche
publiek in
„Re&listische vredeswil"
NEW-YORK. 26 October (D.N.B.)
Het tot hei Hearst-concern behoorende
dagblad Journal and American publiceert
een artikel van den Duitschen minister
van buitenlartdsche zaken. Von Neurath.
over de „beteekenis der DuitschItaliaan-
sche vriendschap." Hierin wordt o.a. het
volgende gezegd.
Het verloop en. het resultaat van Mus
solini's bezoek acm Berlijn heeft de niets
waardigheid der verdachtmakingen van
een deel der wereldpers ten opzichte van
de beide mogendheden bewezeji. evenals de
nietswaardigheid van\de pogingen. Duitsch-
land en Italië tegen elkaar uit te spelen
of hun samenwerking als van geen belang
voor te stellen.
De wereld heeft er kennis van kun
nen nemen, dat Duitsthland en Italië
niet slechts op hel gebied der wereld
beschouwing punten Van aanraking
hebben, maar ook ten opzichte van de
doelstellingen der practfteche politiek
solidair zijn. Behalve dit «echter, is aan
de wereld ook de zekerheid gegeven,
dat deze solidariteit van twee sterke en
omhoog stre,\ende volkeren' geen uitda
ging of bedreiging van anderen betee-
k'enf. maar als een gemeenschappelijke
waarborg voor den algemenen vrede' reld.
en tegenover de gevaren, die dezen en
de cultureels erfenis van de beschaaf
de wereld bedreigen, wil optreden. Het
betreft bier noch een exclusieve blok-
politiek, noch een alliantie met duistere
of zelfs agressieve doeleinden. In de
laatste en eigenlijke beteekenis betreft
het een nieuwe volkerenmoraal en een
nieuw orde-ideaal, waarvoor beide na
ties zich uitspreken en waarmede zij
haar onderlinge betrekkingen op een
duurzame basis van vertrouwen heb
ben kunnen 6tellen. Gebaseerd op de
axioma's van rechtvaardigheid en ach
ting van buitenlandschen aard en bui
tenlandsche belangen, is dit orde-ideaal
echter niet beperkt tot de Duitsch—
Italiaansche betrekkingen. Het heeft
veeleer een algemeen geldig karakter.
Derhalve gelooft men in Duitschland,
evenals in Italië, ook gerechtigd te
zijn tot de opvatting, dat de Duitsch—
Italiaansche politiek van voorbeeldig
karakter is en men wenscht niets meer
dan dat de realistische vredeswil, die
de levensrechtpn en levensnoodzakelijk
heden der volkeren eerbiedigt en daar
rekening mede houdt en waardoor
Duitschland en Italië zich laten lei
den, ook zal worden tot richtsnoer van
de internationale politiek. De groote af
stand kan er oorzaak van zijn, dat de
Europeesche toestanden en ontwikke
ling, uit zoo groote verte gezien, in
\merika soms niet geheel juist worden
beoordeeld en dat ten opzichte daarvan
misverstanden ontstaan. In ieder geval
echter zal een politiek feit van betee
kenis als het bezoek van Mussolini aan
Duitschland met zijn indrukwekkende
en onaantastbare demonstratie van den
wil tot vrede en verzoening van twee
groote landen een gebeurtenis zijn, die
buiten Europa ook voor Amerika niet
zonder waarde en beteekenis is en die
er toe moge bijdragen den blik te scher-
nen voor de constructieve en den vrede
behoudende krachten van de oude we-
Van Zeelands aftreden wordt
beschouwd als een groot
verlies voor België en
Europa
DE afgetreden Belgische premier. Van
Zeeland, heeft den president van de
Kamer mededeeling gedaan, dat hij
aftreedt als Kamerlid voor Brussel. Van
Zeeland werd op 11 April 1.1. gekozen, toen
Degrelle zijn tegenstander was. Het Is niet
waarschijnlijk, dat een tusschentijdsche
verkiezing zal worden gehouden om Van
Zeeland te vervangen.
Over de Belgische regeeringscrisis
schrijft Saint Brice in het Journal:
Buitengewoon ernstig is het, dat dit
ongeluk zich heeft voorgedaan onder
dusdanige omstandigheden, dat de poli
tieke verwarring ten top dreigt te wor
den gedreven. Binnenlandschê krampen
beteekenen steeds een verzwakking van
een land naar buiten. Dit is een groot
gevaar voor een staat, die bijzonder
blootgestelde posities inneemt in een in
diepe verwarring verkeerend Europa.
Dit gevaar is nog grooter, wanneer het
België betreft, dat besloten heeft terug
te keeren tot het isolement. Zeker, het
verlaat zich daarbij op de toegezegde
waarborgen van Engeland en Frankrijk,
maar tegelijk geeft het uiting aan zijn
trotsche vastbeslotenheid zijn verdedi
ging te verzekeren.
Het Petit Journal schrijft: Een perio
de \*an groote binnenlandsche moeilijk
heden vangt aan voor België. Nu moet
men niet vergeten, dat een krachtig
België meer dan ooit onontbeerlijk is
voor de handhaving van het evenwicht
in West-Europa. Steun van Frankrijk
en Engeland is slechts doeltreffend,
wanneer de Belgen beginnen met de ver
zekering van hun eigen defensie.
In de Echo de Paris schrijft Pertinax:
Op het gebied der binnenlandsche poli
tiek zal de opvolging van Van Zeeland
zwaar en moeilijk zijn. Van Zeeland, die
buiten de politiek stond, oefende een
voortdurende bemiddeling uit. In die
rol zal men voor hem een opvolger moe
ten vinden.
Buitenlanders gevangenen
der rechtschen
SALAMANCA, 26 Oct. (Havaa). H#t
groote rechtsche hoofdkwartier meldt,
dat de rechtschen met de zuivering van
Asturië voortgaan. Het totaal aantal
gevangenen was gisteren gestegen tot
15.000. In Gijon en in het algemeen in
geheel Asturië is bet bankwezen weer
aan den gang gebracht. De Spagnsche
Bank heeft daartoe voldoende geld voor
de circulatie toegezonden. De Banco
Espanol de Credito zal Dinsdag al haar
filialen openen met de noodige specie.
De diensten van post en douane func-
tionneeren normaal; telefoon en tele
graaf zullen binnen zeer korten tijd
jhersteld zijn.
Naar in Gibraltar verluidt, aldus
meldt Havas. houden de rechtsche auto-
iteiten te Malaga en Cadix een aantal
[buitenlanders gevangen, zonder dat men
weet waarom ze gearresteerd werden of
waarvan zij beschuldigd worden. Ver
scheidene van deze personen zijn on-
derjtusschen weer vrijgelaten na e^enigp"
tijd' gevangen te hebben gezeten, doch
moeteten het gebied dat door de troe
pen van Franco is bezet, verlaten.
Mdn noemt hierbij o.a. eèn bekend
opticien uit Manchester, Roy Winston,
die onlange met zijn vader ep moeder
uit de\ gevangenis van Cadix werd ont
slagen na vijf weken hechtenis Alle
drie zij$ thans te Gibraltar aangekomen
Zij verklaarden niet te weten, waarom
zij gearresteerd werden en zoover zij
weten w«rd geen aanklacht tegen hen
ingediend. Merrick, de voorzitter van
de Rekenkamer van Gibraltar, wordt
nog te Malaga vastgehouden, zonder
dat men\te weten kan, komen, waarvan
hij beschuldigd wordt
Cassatie aangeteekend tegen
verwijzing der zaak naar de
openbare terechtzitting
NAAR Wij vernemen, heeft mr.
A. J. van Vessem te Utrecht
als raadsman van ir. A. A.
Mussert heden beroep in cassatie
aangeteekend tegen de beschikking
van het gerechtshof te Amsterdam,
waarhij ir. Mussert in- verband met
de relletjes op bet Blauwe Zand te
Amsterdam naar de openbare te
rechtzitting werd verwezen.
Tegen de beschikking van het
Hof zal en drietal cassatiemiddelen
worden voorgedragen.
SCHIPPERSSTAKING IN
BELGIE
ANTWERPEN, '26 October (Belga).
Er is een staking uitgebroken onder het
personeel van den sleepdienst voor de
binnenvaart. De staking is bijna alge
meen
De stakers eischen loonsverhooging en
verkorting van hun werktijd. De patroons
verklaren, dat de stakers de hangende
besprekineen hebben afgebroken.
De stakers eischen een loonèverhoo-
ging van 200 francs per maand. De pari
taire commissie is gisteren bijeengeko
men.
Minister Spttak gelooft in de
oprechtheid van Duitsch-
lands waarborgen inzake
de onschemdbaarheid
van zi^n land
DORTMUND, 26 Oct. (D.N.B.) De
Westfalische Landes-£eitung behelst, een
gesprek van haar beriichtgever te Brus
sel met den Belgischen minister van
buitenlandsche zaken, Spaak, waarbij
deze o.m. het volgende verklaarde:
Ik ben van meening, dat aan de op
rechtheid van Duitschlands waarborg
van onschendbaarheid ter* opzichte van
België niet te twijfelen valt. Het moet
betreurd worden, indien men door on
houdbare verdachtmakingen den waren
stand van zaken zoekt te vertroebelen.
De onafhankelijke richting der Belgi
sche politiek kan ook door d'en Volken
bond geen gevaar loopen, watit bij het
geheele optreden van den Bond moet
steeds het souvereine recht tdt. zelfbe
schikking der regeeringen afzonderlijk
den doorslag geven. Van een eventueele
toepassing van artikel 16 van h^t Vol-
knbondshandsvest en daarmedy* van
de mogelijkheid van een militairen
doortocht door ons land, zonder onze
voorafgaande toestemming kan geen
sprake zijn. Wij zouden een dergelijke
toestemming afhankelijk stellen van de
omstandigheid, dat zulk een doortociht
eventueel geschiedt op grond van eegi
gemeenschappelijke actie, waaraan mirft-
stens ook de nabuurstaten van Belgie*
deelnemen. België zal het echter geen
enkel land toestaan, zijn grenzen te
schenden. Overigens zal de Belgische
regeering alles doen om de totstand
koming van een Westelijk pact te be
vorderen. België is van meening, dat de
'duurzaamheid van den Europeeschen
vrede afhangt van de totstandkoming
eener harmonische verhouding tusschen
de groote mogendheden, inclusief Italië.
De vooruitzichten op zulk een Westelijk
pact zijn op het oogenblik echter niet
hijzonder gunstig, daar eerst een alge-
meene ontspanning moet komen in de
internationale kwesties, welke thans in
het middelpunt der belangstelling
staan.
Tenslotte uitte Spaak zich als volgt
over de negenmogendhedenconferentie:
De conferentie zou haar taaK sléchts
dan eenigermate bevredigend kunnen
vervullen, indien zij niet van tevoren
een soort gerechtshof vonjit voor de
handelingen van een bepaald land. doch
indien men eerlijk en ijverig ernaar
streeft de bestaande tegenstellingen te
overbruggen en daarmede een werke
lijk en grondslag voor den vrede te be
reiken.
NI ADSNikUWS
Verlenging van dienstplicht.
(Tweede Blad. Pag. 1).
SPORT
EuweAljechin: De negende partij re
mise.
(Eerste Blad. Pag. 2).
Het Fransche elftal definitief samen
gesteld.
(Eerste Blad. Pag. 2).
Weerverwachting
Meest matige wind uit Zuide
lijke richtingen, zwaar bewolkt
tot betrokken, tijdelijk regen,
weinig verandering in tempe
ratuur.
Niet-inmengingscrisis duurt
onverminderd voort
ROME, 26 October (Stefani). De di
plomatieke redacteur van het agent
schap Stefani schrijft:
Obstructionisme van Moskou tegen de
toekenning van oorlogsrechten aan de
beide •vijandige partijen in Spanje heeft
klaarblijkelijk ten doel het toezicht op
de ravitailleeringen, die voortdurend uit
Rusland de regeering van Valencia be
reiken, te ontwijken. De houding van
Rusland bevesligt slechts de inmenging
der Sovjets in den Spaanschcn oorlog.
Indien definitieve overeenkomsten voor
de niet-inmenging onmogelijk zijn of ver
traagd worden, zal de verantwoordelijk
heid daarvoor op Rusland vallen wegens
zijn inmenging.
Gisteravond was in Britsche kringen
nog niets vernomen omtrent de geruch
ten, dat Maisky van zijn regeering op
dracht zou hebben ontvangen de nlet-in-
mengingscommissie mede te deelen, dat
de Sovjet-Unie niet langer bij wil dragen
in het fonds van de commissie.
Reuter verneemt, dat de mogelijkheid,
dat de Sovjet-Unie een dergelijken stap
zou nemen, niet ter kennis van het
Foreign Office is gekompn en zelfs in
dien de Sovjet-Unie hiertoe zou beslui
ten. dan zou dat nog niet noodzakelij
kerwijze meebrengen, dat de Unip zich
uit de niet-inmengingscommise-ie zou
terugtrekken.
BALLINGEN ONTSNAPT
PARIJS, 26 Oct. (Havas). De corres
pondent van Ce Soir te Tunis meldt, dat
de» vroegere Italiaansche socialistische
aJfte vaardigde Costa met vier metgezel
len-ontsnapt is van het eiland Lampe-
dusa, waar zij sedert lang wegens een
poJiitiek delict waren geïnterneerd. Zij
zijn met een vaartuigje te Tunis aange-
komcbi.
DE NEGERS VAN SCOTTS-
BORO
WASHINGTON. 26 Oct. (Havas) - Het
hooggerechtshof heeft het vonnis, waar
bij de ne^er Havwood Patterson werd
veroordeeld tot vijf en zeventi" jaar ge
vangenisstraf, bevestigd.
Aangezien* hij vroeger lid is geweest
van de Ku Klux Klan, nam rechter
Hugo Black niet deel aan de stemming
van het hof.
Havwood Patterson is betrokken bii
de bekende Scottsboro-zaak. Zooals men
zich z&l herinrteren. worden de Scotts-
boro-negers ervan beschuldigd in 1931
een blanke vrouw te hebben aangerand.
