Scheep- en luchtvaart
Felle strijd in Sjansi
Couranten-reclame
DE EEMLANDEü
ARABIE
CHINEEZEN
nog
IN NANTAU
„BOVO"
door mist gestremd
Aantal schepen
vastgemaakt
ZWARE MIST
TE LONDEN
in „opstand
POGING TOT
verzoening
Donderdag 4 November 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 109
in Noordzeekanaal
ARBEIDERSPARTIJ
sterk opgekomen
Beloften aan Fransch
overheidspersoneel
PIERLOT FAALT
EVENEENS
Hevige windhoos
bij Klaten
VORDERINGEN DER
JAPANNEEZEN
Opstand te Concepcion
nog niet bedwongen
J achttentoonstelling
te Berlijn
Koning Carol bezoekt
Tsj echo-Slowaki j e
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
TAXIDIENST
BINNEN en BUITENLAND
Passagiers verzekerd
Tel. 1093 - 1830
Nieu ws
4 uur 54 min.
VIJF DOODEN BIJ
VLIEGONGELUK
VERBANNING VAN
EEN PROFESSOR
AMEKSFOORTSCfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
1 1 elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertcntien voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertenticn „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Gedwongen oponthoud van een
140-tal personen op de
Johan van Oldenbar-
neveldt
Londen-vliegtuig moest
terug
TV] ADAT zich gisteren in den
loop van den dag op verschil
lende plaatsen nevel-verschijnselen
hadden voorgedaan, was tegen den
avond een groot gedeelte van het
land vooral de strook langs de
Noordzee in een dichten mist-
sluier gehuld.
De scheepvaart op het Noordzeeka
naal kwam hierdoor zoo goed als ge
heel stil te liggen
In de avonduren moesten acht sche
pen tusschen de Hembrug en de Vel-
serbrug vastmaken Hiertoe behoorde
het motorschip „Johan van Oldenbar-
nevelt" van de Stoomvaart Maatschap
pij „Nederland", dat des middags om
half vier van Amsterdam naar Indië
was vertrokken.
Met een sleepboot van de reederij
Goedkoop zijn tegen middernacht
degenen, die zich op de „Johan van
Oldenbarnevelt" bevonden om bloed
verwanten en kennissen tot IJmui-
den te vergezellen, van boord ge
haald. Het betrof ongeveer 140 per
sonen. die het schip langs de sta
tietrap hebben verlaten.
De sleepboot bracht hen naar Vel-
sen, waar taxi's en autobussen ge
reed 6tonden om het gestrande ge
zelschap naar huis te vervoeren
De mist was nog zeer dik, zoodat her
vatting van het scheepvaartverkeer de
eerste uren van den nacht wel uitge
sloten zou zijn.
De overige schepen, die niet verder
konden varen, zijn de „Soemba" van de
„Nederland" en de „Helena Rush", bei
de op weg naar de Amsterdamsche ha
ven en de „Ajax" (K.N.S.M.) „Water
land" (Kon. Holl. Lloyd, „Rhein",
„Audacity" en „Bommar" alle uitgaand
Wat het luchtverkeer betreft, gister
avond zat Schiphol „potdicht", doch
dit leverde geen bezwaren op, aange
zien het geheele luchtvaartverkeer voor
het zoover was. nagenoeg op normale
wijze kon worden afgewikkeld; nage
noeg. want de laatste diensten naar en
van Londen konden door den opko
menden mist niet uitgevoerd worden.
De „Nachtegaal", die een vijf uur
met negen passagiers naar Londen
was vertrokken moest na ruim een
half uur vliegen, ongeveer ter hoog
te van het lichtschip Noordhinder
de reis opgeven. Om tien minuten
over zes is de machine veilig op
Schiphol teruggekeerd.
Het laatste toestel van Londen, dat
om zes uur van Croydon moest vertrek
ken. is niet vertrokken. Het nachtpost
vliegtuig van de K.L.M.. dat normaal
om 11 uur naar Keulen had moeten
vertrekken, heeft geruimen tijd ge
wacht en is ten slotte, toen het iets
was opgeklaard, om bij half één op
gestegen.
De Spoorwegen hebben van den mist
maar weinig la6t ondervonden. Te Am-
Een feit, dat de aandacht heeft
getrokken bij de jongste ver
kiezingen in Amerika
WASHINGTON. 4 Nov (Reuter).
De voornaamste conclusie, die politieke
waarnemers uit de zoo luist gehouden
verkiezingen hebben getrokken, is. dat
voortaan in de nationale politiek reke
ning zal moeten worden gehouden met
een derde partij, de Amerikaansche ar
bei derspartij
Deze partij, die pos verleden jaar te
New York is opgericht, heeft, naar zoo
wel de republikeinsche als de democra
tische partij toegeeft, den sleutel in
landen van de politieke contróle over
len staat New York en het staat vast,
dat zij hij dp eerstvolgende presidents
verkiezingen een oelangrijke rol zal spe
len.
De nederlaag van Mahoney is bijna
geheel een gevolg van de coalitie tus-
echen de republikeinsche en de arbei
derspartij.
sterdam werden speciale mistmaatre-
gelen getroffen om de veiligheid te die
nen en de rangeerbewegingen vlot te
doen verloopen. De meeste binnenko
mende treinen hadden slechts één tot
twee minuten vertraging.
De Meerkerkvlot gesleept
Het s.s. „Meerkerk" dat heden
nacht even boven Maassluis aan
den grond was gevaren is met rij
zend water vlot gesleept door de
sleepbooten „Witte Zee", „Maas" en
„Rotterdam".
De mist en de onbe
waakte overwegen
Op den onbewaakten overweg op
de grens van de gemeenten Hoeve
laken en Stoutenburg. is vanmorgen
om half tien een gespan, bestuurd
door den landbouwer E. Vreekamp
bij het passeeren van den overweg,
door een uit de richting Hoevelaken
komenden lokaaltrein gegrepen.
Vermoedelijk heeft V. door den
mist den trein niet zien aankomen.
De voerman werd op slag gedood
en de wagen werd totaal vernield.
Het paard bleef wonder boven won
der ongedeerd
PARIJS, 4 November. (Havas). De
minister van binnenlandsche zaken
heeft gistermiddag een afvaardiging
van het personeel in overheidsdienst
ontvangen, ten einde te pogen de pro
testdemonsctratie, welke heden zou
worden gehouden, te voorkomen.
In een communiqué worclt medege
deeld. dat de afvaardiging met het oog
op de beloften, welke de minister heeft
gedaan inzake de inwilliging van de
gestelde eischen. de vakhonden heeft
verzocht de actie nog op te schorten,
doch op hun hoede te blijven, voor het
geval de beloften niet worden nageko
men.
BULGAARSCHE KONING
TE LONDEN
LONDEN, 4 November (Havas).
Minister-president Chamberlain zal den
koning van Bulgarije bezoeken in het
hotel, waar hij zijn intrek heeft geno
men. Verder zal de koning, naar men
gelooft. Zaterdag a s. de lunch gebrui
ken bij minister Eden in diens particu
liere woning.
Scheepvaartverkeer in het
Kanaal gestagneerd
LONDEN, 4 Nov. (D.N.B.). In
Londen en omgeving heerschte van
nacht een deels zoo zware mist. dat
het geheele verkeer gestagneerd
werd. Op de brandpunten van het
verkeer in Londen werden hout
vuren ontstoken om opstoppingen te
vermijden. Ook het scheepvaartver
keer in het Kanaal ligt bijna vol
komen stil.
BRUSSEL. 3 November (Belga).
De poging van Pierlot, een regeering
der nationale eenheid te vormen,
schijnt geen succes te zullen hebben.
De algemeene raad der Belgische
werkliedenpartij heeft Vandervelde
namelijk opgedragen Pierlot mede te
deelen, dat de socialisten hebben ge
meend. zich niet te mogen aansluiten
bij het programma op basis waarvan
is onderhandeld.
Pierlot zal zich morgenochtend naar
den Koning begeven om hem verslag
uit te brengen over het mislukken van
zijn opdracht.
Vier personen zwaar en acht
licht gewond
SEMARANG, 4 Nov. (Aneta)
Een hevige windhoos heeft de dis
tricten Bedji en Karangdowo in de
buurt van Klaten geteisterd. Hon
derd inlandsche huizen zijn bescha
digd, vier personen zijn zwaar en
acht licht gewond. Naar verluidt zou
een kind gedood zijn. Het zinken
dak van de suikerfabriek Manis-
hardjo is weggewaaid en bij da fa
briek neergekomen. Do windhoos
ging gepaard met zwaren regen en
hagel.
>5
Een openlijk tegen Groot-Brittan-
nië gerichte beweging begint
zich af te teekenen
Groote belangstelling der
Italianen
PARIJS, 4 Nov. (Havas). Uit
Rome wordt telefonisch aan de
Figaro gemeld:
Men verzekert, dat de groot
moefti voor zijn gevangenschap en
zijn vlucht uit Jeruzalem in con
tact stond met de Italiaansche
agenten in Palestina.
Ten aanzien van Ibn Saoed meldt
de Figaro: Men bericht, dat hij
zich gereed maakt den titel „ko
ning van alle Arabieren" op te
eischen, d.w.z. het recht van sou-
vereiniteit, dat zich zou uitstrek
ken van Bagdad tot Marokko.
Sedert enkele dagen vindt men In
de Italiaansche pers hierover even over
bloedige ai6 veelbeleekenende berich
ten Telegrammen uit Jeruzalem. Cairo
en Alexandria melden eensluidend, dat
de troepen van den emir van den
Hedjaz oprukken naar de grenzen van
Transjordanië, 't eenige Arabische land,
welks regeering tot dusverre trouw is
gebleven aan Engeland. Wanneer men
de Romeinsche dagbladen mag geloo-
ven, zouden de Wahabietische soldaten
reeds Britsche voorposten aan de gren
zen van de woestijn verdrongen heb
ben. Deze ontmoetingen zouden zich
hebben voorgedaan in het achterland
van Akaba de groote haven aan de
Ronde Zee in de nabijheid van den Si
nai. waarvan Engeland een militaire
basis wil maken een soort vervanging
van Suez voor het geval sluiting van
het Suezkanaal noodig zou worden door
een algemeenen oorlog. Ibn Saoed zou
de zone van Akaba als deel van zijn
koninkrijk opeischen. terwijl zij thans
ingelijfd is bij Transjordanië en be
stemd zou zijn om in het Britsche dee-
lingsplan voor Palestina een geïsoleer
de Britsche enclave te worden.
Andere telegrammen, gedateerd
uit Assab en Djiboeti. maar alle in
gelijke bewoordingen vervat en over
al op duidelijke plaatsen afgedrukt,
maken melding van opstand onder
de Mohammedaansche bevolking in
Hadramaut. rondom Aden. De En-
gelsche autoriteiten dezer kolonie
zouden reeds belangrijke maatrege
len tot onderdrukking hebben ge
nomen Deze berichten komen tot
de slotsom, dat geheel Arabië thans
in openlijken opstand is tegen Groot
Brittannié en dat het een algemeene
beweging van den Islam tegen zijn
onderdrukkers voorbereidt.
Havas meldt inmiddels uit Cairo, dat
gezaghebbende kringen categorisch de
berichten uit Italiaansche bron, vol
gens welke een hotsing zou zijn voorge
vallen tusschen troepen van Saoedisch
Arabië en een voorpost van Transjor
danië, tegenspreken. Met scepticisme
beschouwen zij het bericht, volgens het
welk Ibn Saoed binnenkort den titel
„koning aller Arabieren" zou opeischen
voor een gebied van Bagdad tot Marok
ko. Bevoegde waarnemers herinneren
in dit verhand aan de politieke voor
zichtigheid van den souverein van den
Merljaz, welke steeds getoond beeft niet
in overeenstemming te zijn met verkla
ringen van dezen aard.
SNELHEIDSRECORDS
BONNEVILLE, 4 Nov. (Reuter)- - Op
de „Saltflats" heeft Evston in zijn wagen
„Snelheid van den wind" het twaalfuur-
record van 160-17 mijl per uur, dat op
naam stond van den Amerikaan Jen
kins, gebroken. Eyslon haalde 163-68 mijl
per uur. Tevens 'heeft hij een record ge
vestigd op de 3000 Km. met een snelheid
van 163.4S en op de 2000 mijl met een
snelheid van 163.75 mijl per uur.
Tsinan voor het eerst
gebombardeerd
Verwoede gevechten bij de
Soetsjau-kreek
SJANGHAI. 4 November. (Havas.)
Volgens het dagblad Takocngpau hebben
de Japanneezen hevig de Chineesche stel
lingen aangevallen in het Oosten van
Sjansi in de nabijheid van de grens van
Hopei Bij Sinkau op 100 K.M ten Noor
den van Taijoean heeft een hevig gevecht
gisteren bij het aanbreken van den dag
aan beide kanten talrijke slachtoffers ge-
eischt
Volgens het Chineesche telegraafagent-
schap Central News hebben de japannee
zen gisteren voor de eerste maal Tsinan
gebombardeerd. De schade is gering. De
Chineesche troepen zouden de stad
Ningtsing in het Zuiden van Hopei heroverd
hebben.
Berichten uit Chineesche bron melden
dat de japansche troepen zich zouden
hebben meester gemaakt van twee belang
rijke stellingen in Sjansi: Sloejang en Sin-
sien. Taijoean zou thans direct bedreigd
worden door twee legercorpsen, die vun
het Noorden en Oosten naderen.
Uit Sjanghai meldt Domei, dat de
Chineezen zich voor de opdringende Ja
pansche troepen uit Nantau hebben te
ruggetrokken naar Loeghoea. de Zuid
Westelijke voorstad van Sjanghai, waar
zij zich thans concentreeren. Dit terug
trekken schijnt te zijn geschied op ver
langen van de Chineesche bewoners, die
niet wilden, dat Nantau een zelfde lot
trof als Tsjapei, Woesoeng of Poetoeng.
De materieele verliezen van de Chi
neezen in deze wijken worden op 5000
millioen joean geraamd.
Naar verluidt, hebben op de Fransche
autoriteiten te Sjanghai den Chineezen
verzocht hun troepen uit de omgeving
van de Fransche nederzetting weg te
nemen.
Reuter bericht uit Sjangnai, dat de
Japansche en Chineesche strijdkrachten
gisteren den geheelen dag elkaar met
granaten hebben bestookt. De Chineezen
b:weren, dat zij de Japanscho troepen,
die op den Zuidelijken oever van de
Soetsjau-kreek vasten voet hebben ver
kregen, in bedwang houden. Do Chinee
zen schatten de sterkte -der Japansche
troepen aldaar op 3000 man, terwijl deze
volgens de Japanneezen 7 tot 81)00 man
bedraagt.
Nader meldt Reuter, dat de Japansche
troepen nog steeds pogingen doen om
verdere strijdkrachten over de Soetsjau-
kreek te werpen.
Felle gevechten worden geleverd op
een punt, gelegen op vijf mijl len Wes
ten van den verdediging6sector, waar
de grootste afdeeling Japanneezen. die
tot dusverre er in geslaagd is de kreek
over te steken, tracht haar positie te
versterken. Chineesche artilleristen be
weren, dat zij twee van de drie Japan
sche pontonbruggen over de kreek ver
nield hebben.
Het plan tot instelling van een tijde
lijke neutrale zóne in Nantau is \olgens
Reuter vervangen door een minder am
bitieus plan, dat o.m. voorziet in de in
stelling van een smalle strook, die het
Noordelijk deel van Nantau zou om
vatten, in den Franschen verdedigings
sector. De Chineezen zijn echter nog
voorstanders van het oorspronkelijke
plan.
De tijd is niet ver meer, dat de Chi-
neosche en Japansche volken elkaar de
hand zullen drukken en tot nauwe sa
menwerking zullen komen, aldus heeft
Tsjang Tsjau Toeng, de burgemeester
van Peiping en voorzitter van de com
missie lot handhaving van den vrede in
het gebied van Peiping en Tientsin, ver
klaard in een interview met den cor
respondent van de Hotsji Sjimboen. Drie
factoren zijn volgens Tsjang Tsjau
Toeng van essentieel belang voor de
Chineesch—Japansche samenwerking:
1. Een uitwisseling der Chineesche
en Japansche beschavingen door middel
der onderwijsinstellingen.
2. Onderlinge huwelijken tusschen
Japanneezen en Chineezen.
3. Uitwisseling van regeeringsambte
naren.
ASUNCION, 3 November (Havas).
De minister van binnenlandsche zaken
heeft verklaard, dat een loyaal geble
ven regiment de opstandelingen le Con
cepcion, die geweigerd hebben zich
over te te geven, heeft aangevallen.
Naar Concepcion rukken versterkin
gen voor de loyale troepen op.
BERLIJN, 4 Nov. (D.N.B.), Gene
raal Goering heeft gisteren in zijn
functie van rijksjagermeester de groote
internationale jachttentoonstelling ge
opend. De plechtigheid werd bijge
woond door het kroonprinselijk paar
van Denemarken, de ambassadeurs van
Frankrijk. Polen. ïtalië, Engeland en
Japan, de gezanten van Denemarken,
Egypte. Roemenië. Tsjecho-Slowakije,
Oostenrijk. Portugal. Letland, Hongarije
Estland. Zweden en Nederland, eenige
zaakgelastigden en verschillende rijks
ministers.
Zal de wijk een basis voor
militaire operaties
worden?
Japan dreigt het stadsdeel
te vernietigen
TOKIO, 4 Nov. (Domei) Over de in
Sjanghai gelegen Chineezenwijk, Nantau
komen in Tokio elkaar tegensprekende
berichten binnen. Gisteren werd gemeld,
dat de Chineesche troepen zich uit Nan
tau terugtrekken, maar een vanmorgen
door de admiraliteit ontvangen officice-
le mededeeling houdt in, dat uit Nantau
Chineesche vluchtelingen de wijk ne
men naar de Fransche concessie en dat
hun aantal reeds een millioen zou be
dragen. De Chineesche militaire autori
teiten van hun kant zouden pogingen
in het werk stollen Nantau te verster
ken en ook versterkingen toe te voegen
aan de Chineesche troepen ten Zuiden
van de Soetsjau-kreek, teneinde den
eenigen verbindingsweg tc waarborgen
tusschen Nantau en Nanking, langs den
Sjanghai-Sangtsjau-Ningpo-spoorweg. De
correspondent van de Nitsji-Nitsji meldt,
dat, indien de Chineezen Nantau tot ba
sis voor militaire operaties tegen Japan
maken, deze wijk het lot zal doelen van
Tsjapei. Voorts wordt vernomen, dat
de regeering van Nanking verontrust
zou zijn over de dreigende verbreking
der verbindingen tusschen Nanking en
Sjanghai en daarom streeft naar een
verbinding langs bovengenoemden
spoorweg en door middel van een bui-
tenlandsche scheepvaartlijn.
Ter Brusselsche conferentie koes
tert men eenige hoop, dat
Japan voorwaarden voor een
bemiddeling kenbaar
zal willen maken
BRUSSEL, 4 Nov. (Havas). Aan het
einde van den eersten dag der confe
rentie der onderteekenaars van het
negenmogendhedenverdrag verklaarde
men gisteren in internationale kringen,
dat niets werd gezegd of besloten, dat
de beraadslagingen der conferentie zou
kunnen belemmeren.
Waarschijnlijk zal de conferentie he
den een beperkte commissie belasten
met het ondernemen van alle stappen,
welke ten doel hebben te verkrijgen, dat
Japan, indien het geen vertegenwoordi
gers zendt, toch ten minste een in ver
zoenende termen gestelde uiteenzetting
zal geven van de voorwaarden, waarop
het bemiddeling zal kunnen aanvaar
den.
Het is mogelijk, dat de conferentie
haar beraadslagingen in voltallige ver
gadering zal staken in afwachting van
de resultaten der onderhandelingen.
Overigens is gisteravond bekend ge
worden, dat Eden en Delbos Vrijdag uit
Brussel zullen vertrekken.
De internationale vrouwenbond voor
vrede en vrijheid heeft een brief gericht
aan president Roosevelt, waaruit wij de
volgende kern lichten:
„Wij zullen angstvallig de Brussel
sche conferentie volgen, door de negen
mogendheden bijeengeroepen. Het feit,
dat de Vereenigde Staten er aan deel
nemen, vervult ons met een gevoel van
dankbaarheid en hoop. Toch zouden wij
een dringend beroep willen doen op u
en uw groot en machtig land, uw po
gingen niet te beperken tot het conflict
in het Verre Oosten, hoe hoogst ver
keerd en onrechtvaardig dit ook moge
zijn. doch voortgaan uw grooten invloed
te voegen hij de vele ernstige vredes
pogingen. die gedoemd zijn tot falen, in
dien ze door uw sterke kracht niet
worden gesteund."
PRAAG, 4 November (Havas). Ko
ning Carol en prins Michael zijn giste
ren le Jidlochowitsj in Moravie aange
komen, waar zij hebben deelgenomen
aan een jachtpartij, welke te hunner
eer was georganiseerd. Zij werden ont
vangen door Benesj. Ir) den middag
brachten beidé vorstelijke personen een
bezoek aan de wapenfabrieken te Brno.
OUDSTE- en BETROUWBAARSTE ADRES
V0«R
op andere pagima's
SI AD.SViH HLS
De. mist veroorzaakt verkeersonge
lukken.
(Tweede Blad pag- 1).
Doodelijk ongeluk op onbewaakten
overweg.
(Tweede Blad pag- 1).
Tentoonstelling van het A. K. G.
(Tweede Blad pag- 1).
SPORT
EuweAljechin. Dertiende partij af
gebroken-
(Tweede Blad pag. 2).
Archambaud verbetert werelduur
record-
(Tweede Blad pag. 2).
Weerverwachting
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Zwakke tot matige O. tot Z.
wind, nevelig tot half bewolkt,
weinig of geen neerslag, iets
kouder.
SEATTLE (Washington) 3 Novem
ber (Reuter). Een groot amphibie
vliegtuig van de marine is in de
lucht in botsing gekomen met een
kleiner marinevliegtuig. Van het
laatste toestel bereikten de beide
inzittenden met hun valschermen
veilig den grond, doch de uit vijf
personen bestaande bemanning van
het amphibievliegtuig werd gedood.
Fransche autoriteiten beschouwen
hem als aanstoker der jongste
relletjes in Marokko
De sultan van Marokko heeft einde
October Allal el Fassi. professor te Fez,
verbannen, aangezien hij overtuigd is,
dat hij de voornaamste verantwoorde
lijke leider is van de opstandige Marok-
kaansche nationalistische partij.
Op voorstel van generaal Nogues heeft
de Fransche minister van staat, Sar-
raut, na overleg te hebben gepleegd met
de ministers van buitenlandsche zaken
en koloniën, besloten Allal el Fassi de
hoofdstad van Gabon. Libreville, ale
verblijfplaats aan te wijzen.
Allal is per vliegtuig naar Fransch
West-Afrika gebracht, vanwaar hi] even
eens per \liegtuig naar Libreville zal
worden vervoerd.
HERTOG VAN WINDSOR
NAAR AMERIKA
WASHINGTON. 4 Nov. Charles
Bédaux. een Fransch-Arnerkaan en of
ficieel vertegenwoordiger van den her
tog van Windsor, heeft gisteren ont
huld, dat het komende bezoek van den
ex-koning aan de Vereenigde Staten
excursies zal behelsen naar alle doelen
van het land en 37 dagen zal duren.
Concentreer op het krachtigste recla -- middel
