Kamervoorzitter neemt
afscheid
C our anten-reclame
JOK SPAAK
FAALT
DÉ ÉÉMLANDEü
VIERDUIZEND
HAITIANEN
GEDOOD?
Onderzoekingen
op
Nieuw Guinea
Licht op
Voor Bleyle Kleeding
Dinsdag 9 November 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36 e Jaargang No. 113
Weerverwachting
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
Bestraffing geëischt van
de schuldigen
Bruno Mussolini's lot
Groote brand op O.-Lombok
Prof. Aalberse zet uiteen waarom hij, zij het na
zwaren innerlijken strijd, het lidmaatschap
van den Raad van State aanvaard heeft
Het gevoel zei: neen,
verstand raadde
anders
Dank voor aller mede
werking
„Alles is in duigen
gevallen"
4 uur 47 min.
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadighcids-advertentien voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Medegedeeld door het K. N.
M. I. te de Bilt.
Matige, tijdelijk krachtige
Noordwestelijke tot Noordooste
lijke wind, zwaar bewolkt tot
betrokken met waarschijnlijk
nog eenige regen, kouder.
De hartelijke betrekkingen met
Santo Domingo blijven in
middels gehandhaafd
Twee vliegtuigen gaan een
nieuw ontdekt berg
meer verkennen
PORT AU PRINCE, (Haiti).
9 November. (Reuter). Naar
schatting zijn 4.000 personen,
allen Haïtianen, gedood tijdens
de slachting aan de grens tus-
schen Santo Domingo en Haiti.
Er is een gemengde commissie
benoemd, die een onderzoek zal
instellen naar de oorzaken van het
gebeurde en die de verantwoorde
lijkheden zal vaststellen. Er zijn
geen troepenbewegingen.
Havas verneemt nog, dat de slachting
onder de Hailiaansche arbeiders door
Dorninicaansche onderdanen zich heeft
voorgedaan in de sleden Dajabon en
Monte Christi, op gebied van Santo Do
mingo en nabij de Hailiaansche grens.
Het officieele onderzoek, dat thans gaan
de is. heeft nog niet het iuiste aantal
slachtoffers, noch de oorzaken der inci
denten kunnen vaststellen.
De president der republiek Haiti en de
onder-staatssecretaris hebben een bezoek
gebracht aan de grensstreken en hulp
verleend aan ruim 4000 Haitianen. De
Dominicaanscha regeering heeft op 15 Oc
tober een communiqué uitgegeven, waar
in gemeldw ordt, dat een officieel onder
zoek geopend is door president Trujillo.
Op 28 October heeft de Haitiaansche
president. Vincent, een verklaring uit
gegeven, waarin verzekerd wordt, dat
de hartelijke betrekkingen tusschen de
beide landen zouden worden gehand
haafd, maar waarin eerbiediging werd
geeiseht van de territoriale onaantast
baarheid van Haiti, benevens een for-
meele verloochening van deze inciden
ten en verzekering, dat alles in het werk
gesteld zal worden om de schuldigen,
burgers zoowel als militairen, te straf
fen.
AMBOINA, 9 November. (Aneta).
Voor de verkenning van het Bergmeer,
dat ontdekt is door den marine-vlieger,
den heer Wissel, die gedétacheerd is bij
de Nederlandsche Nicuw-Guinea Petro
leum Maatschappij, en welk meer ge
dacht is als expeditie-basis voor het
Aardrijkskundig Genootschap, arriveer
den twee T-vlicgtuigen, die heden naar
Dobo vertrokken. Het meer is gelegen
100 km ten Noord-Westen van Oeta, in
de onderafdeeling Mimika. De verken
ning zal geschieden van de Etna-baai
uit, waar het gouvernementsvaartuig
„Arend" is gestationneerd. Verschillende
bestuursambtenaren zullen den tocht
meemaken.
AMPENAN,. 9 November. (Aneta).
Door een grooten brand zijn in de dessa
Djantok, in Oost-Lombok, 60 woningen
verwoest, benevens eenige Loemboengs
met padi (loemboengs zijn opslagschu
ren, waar de bevolking coöperatief padi
brengt). De schade is zeer groot.
Hij aanvaardt een even eervollen
als nuttigen werkkring, welke
echter niet de psychische
spanningen kent van het
Kamerpresidium
Bruno Mussolini
De Spaansche ambassade te Lnnclen
heeft vandaa? verklaard, dat zij Reen
enkel bericht heeft ontvangen over het
lot van Bruno Mussolini De Italiaan-
sche ambassade heeft eveneens ver
klaard, dat zij niet op de hoogte is van
de verplaatsingen van den jeugdigen
vliegerofficier.
In een interview met een Londensch
journalist heeft de Italiaansche minis
tei voor pers en propaganda verklaard:
Bruno leeft en is gezond. De geruchten
volgens welke hij gedood of gewond of
gevangen genomen zou zijn berusten op
niets. Wij kunnpn niet mededcelen,
waar hij zich bevindt, want hij vervult
op het ooenhlik militaire plichten.
Gedurende den tijd, zoo zeide de
scheidende voorzitter o.m. dat ik de
eer heb gehad voorzitter van deze Ka
nier te zijn, is dit voor mij eigenlijk het
eerste moeilijke oogenblik.
Toen mij voor enkele weken van re-
geeringswego de vraag werd gesteld, of
ik eventueel een benoeming tot lid van
den Raad van State zou willen aanvaar
den, was mijn eerste reactie: neen.
In de enkele dagen van beraad, die
mij gegeven waren, ben ik, zij het na
grooten innerlijken strijd, tot de tegen
overgestëlde conclusie gekomen.
Mijn gevoel zei mij: Blijf, waar gij
zijt.
En het zal u niet onbegrijpelijk voor
komen. Sinds 1903, toen ik na Dr.
Schaepman's dood, op het door hem te
kennen gegeven verlangen in het kies
district Almelo tot zijn opvolger werd
gekozen, heb ik mof een onderbreking
van negen jaren tot op heden in deze
Kamer zitting gehad en gedurende ze
ven Aan die negen jaren was ik, zij bel
aan de andere zijde der ministerstafel
liier toch ook vaak. wellicht meer dan
één mijner ambt gen ooi en, aanwezig.
7on li el-» ik het nront^tp deel van mijn
nienhaar leven doorgebracht in deze
sfeer.
Wat dit voor mij beteekende. zult
gij beselfen, die weet. hoe ik .met
hart en ziel verknocht ben aan de
constitutioneele monarchie met het
parlementaire stelsel, als den voor
een vrij volk, lot e?n bepaalde boog
te van ontwikkeling gekomen
meest geeigenden regeeiingsvorm.
Wat dit voor mij inhield, zal u duide
lijk zijn, wanneer gij u herinnert, dat
ik hier, om slechts de namen te noemen
van enkele dooden, mannen heb mogen
ontmoeten als Dr. Kua por, Ds. Talma en
Mr. Heemskerk, jhr. de Sayornin Loli
man en dr. De Visser, mr. Kolkman
mr Loc ff en mgr. Nolens, mr. Troelstra
en Schaper, prof. Druckcr, mr. Treuben
Prof. mr. P. J. Af. Aalberse
dr. Bos. mr. Goeman Borgesius en prof.
van der Vlugt.
Al dié namen herinneren ons aan
dagen van strijd, ongetwijfeld, maar, hij
alle principieel meeningsverschil. toch
ook aan groote onderlinge persoonlijke
waardeering.
Den laatst en tijd bezette ik, mede
door uw vertrouwen, dezen hoo-
gen zetel. Bij het volvoeren van de
taak, die ik daar had te vervullen,
hebt gjj mij gesteund door Uav me-
dëwerking en waardeering, zóó zeer,
dat ik thans met Aoldoening mag
constateeren, dat ik in de gcheele
periode van mijn voorzitterschap
nimmer ook maar één lid tot de or
de heb behoeven te roepen. Wanneer
al een enkele keer de een of ander
dreigde zich iets te ver te wagen,
Avas een even wenkbrauwfronsen al
voldoende, Kern voor uitglijden te
behoeden'.
Ook de betrekkingen, die ik als leider
uwer werkzaamheden met de regeering
mocht onderhouden, laten niet dan
goede herinneringen achter.
Wanneer gij dit alles bedenkt en u
realiseert wat bet in mijn leven is ge
weest, dan zult gij begrijpen, dat geheel
mijn gevoel mij ertoe drong te blijven
Avaar ik Avas, boe eervol ook het pers
pectief mocht zijn, dat mij geopend
werd, en hoezeer ik ook, blijkens een
voor enkele jaren door mij in deze Ka
mer gehouden rede, overtuigd, mocht
zijn van da groote waarde en het blij
vende nut van het hooge staatslichaam,
waarin mij op zoo heusche wijze de
plaats werd aangeboden, voorheen be
zet door mijn ouden Lèidschcn studie
vriend Struycken, die na zijn vroegen
dood1 waardig opge\olgd >veud door Mr.
Romme.
Mijn gevoel bleef zéggen: Neen.
Mijn verstand echter raadde mij an
ders.
De taak van een kamervoorzitter
is zwaar, zelfs als hij zooveel waar-
deerine en tegemoetkomende mede
werking ondervindt, als gij mij zoo
Volgens sommige berichten
zou hij zich in handen der
Spaansche regeerings-
troepen bevinden
PARIJS, 9 November (Havas). De
Matin publiceert een telegram uit Lon
den van den volgenden inhoud:
Ondanks de officieele tegenspraken
van Rome blijven telegrammen uit Bar
celona en Valencia melden, dat de oud
ste zoon van Mussolini, Bruno, neerge
schoten is boven bet gebied der Spaan
sche regeering en dat hij op het oogen
blik gevangene is der regeeringstroepen
's-GRAVENHAGE, 9 Nov.
De hedenmiddag 1 uur onder
voorzitterschan van Prof. Mr.
P. J. M. Aalberse gehouden
Tweede Kamervergadering,
was de laatste die onder zijn
presidium plaats had.
Direct na de opening sprak
Prof. Aalberse de volgende
rede uit:
WILDE TULPEN
Wanneer we den naam Wilde Tul
pen voor het eerst hoor en, stellen we
ons onwillekeurig groote wildgroeiende
planten voor, die we nici graag in
ons goed verzorgde tuintjjc zouden
zien. We hebben hier echter te doen
met de Tulpen species of< Botanische
Tulpen, die oorspronkelijk* in het wild
voorkomen, en die op de groote bol-
Icnkwcckerijen voortgekwieekt worden
om ze voor den tuin geschikt tc ma
ken. Speciaal de Flora to Heemstede
heelt ons de Wilde Tulpen in al haar
schoonheid getoond, en sindsdien be
ginnen ze langzamerhand! in onze tui
nen door tc dringen. Waarin ligt nu
het verschil met dc gef^vcektc Tul
pen? In de eerste plaats behoeven zij
niet, als zij afgestorven zijn, uit den
grond gehaald te worden; zii kannen
jaren lang op de zeilde plaats blij
ven staan. Daarbij valt Jiaar bloeitijd
in de meeste gevallen vóór dien der
gekweekte soorten, zoodat dc gchcclc
bloeimaand van onze tulpen ongeveer
met een maand verlengd wordt. Wat
vorm betreft, zijn zij eleganter, terwijl
de kleuren, en speciaal de roode tin
ten zeer opvallend zijn.
Aan den bodem stellen zij wel meer
eischen dan dc gekweekte tulpen, dc
grond dient wat zwaarder te zün dan
gewone bollcngrond en liefst kleiach
tig. daarbij goed vochldoorlatendter
wijl een beschut plekje noodzakelijk is,
omdat zij in hoofdzaak afkomstig zijn
uit een gematigd warm klimaat, dc
steppen van Zuid- en Midden-Aziè.
Dc vroegste aller tulpen is dc Tulipa
Kaufmanniana. die slechts 20 cM. hoog
wordt en die door den vorm der bloe
men ook wel „Waterlelietulp" ge
noemd wordt. De geopende bloemen be
reiken een doorsnede van 1020 cM.,
en de kleur is crème met een rose-
roodc streep over den buitenkant der
bloemblaadjes.
In iedere goede bollenprijscourant
zullen we tegenwoordig een rubriek
Wilde Tulpen aantreffen, waarin we
zeker geschikt materiaal voor ons
tuintje vinden. Hoewel zij duurder in
aanschaffing zijn, behoeven we er
slechts weinig van te gebruiken om
succes te hebben, een grocpfe van drie
stuks in den rotstuin werkt reeds zeer
decoratief.
k.
ruimschoots hebt geschonken. Het
vier a vijf uur achtereen ingespan
nen luisteren, het altijd op zijn qul-
vive moeten zijn, vooral het leiding
geven van een debat over groote
Avetsontwerpen, waarop vele amen
dementen zijn ingediend, vereischen
een physieke geschiktheid en nog
meer een vermogen tot het zonder
bezwaar ondergaan van sterke psy
chische spanningen, Avelke alleen
van hem kunnen worden verwacht,
die, hoewel niet jong meer, toch nog
in de kracht van zijn leven is.
Hoelang zou ik voor mijzelf daarop
nog mogen rekenen? Niemand, die het
zeggen kan. Maar dit stond bij mij
vast: het eerste symptoón, dat mij
komt AvaarschuAven, zal zijn het sein
voor mijn heengaan. Eenvoudig plichts
gevoel schreef mij dit voor, en ik deel
de opvatting der Engelsche speakers, die
krachtens een traditie van meer dan an
derhalve eeuw, slechts door één uitzon
dering onderbroken, bij hun heengaan
niet aftreden als speaker, maar bedan
ken als lid van het Lagerhuis., en daar
door ophouden speaker te zijn. Zoo A\'as
ook mijn voornemen te handelen.
Maar clan? Ik heb mijn leven lang
hard gewérkt, en daarin mede mijn le
vensvreugde gevonden. Zag ik er nu al
legen op, uit het actieve staatkundige
leven te treden, ook al wacht mij thans
een nieuwe eervolle en nuttige werk
kring, hoe zou ik dan den volkomen
ainbteloozen staat ingaan, ik, die nooit
rust heb gezocht, en mij een levenswaar
dig bestaan in ruste aoor mijzelf niet
denken kan?
Voor welk een beslissing zou ik
dan, wellicht oAer twee, drie jaar,
komen tc* staan? Zou ik dan. bij de
zen strijd tusschen het verlangen
van te willen blijven werken en den
plicht om he érite gaan in ruste,
niet diep betreuren, dat ik thans op
het aanbod van een even eervollen
als nuttigen werkkring, welke ech
ter niet de psychische spanningen
kent. eigen aan het voeren van het
presidium in een groote vergade
ring, afwijzend zou hebben geant
woord?
Vergeeft mij, dat ik, tegen mijn ge
woonte, thans zoo lang over mijzelf
sprak
Maar na de van .waardcering getui
gende .wijze, Ayaarop gij mij nog zoo
kort geleden andermaal voor de benoe
ming tot uw yoorzitte.r aan II.M. de Ko
ningin hebt voorgedragen* en nadat ik
cpn amore deze benoeming héb aan
vaard. voelde ik mij gedrongen, ja ver
plicht, u in alle oprechtheid de motie
ven "mee te deelen, waarop ik .tenslotte,
na rijp beraad, en, niet zonder grooten
inwendigen strijd,* tot hot besluit ben
gekomen, dat ik op-de vraag, of ik be
reid zou zijn een benoeming tol lid van
den Raad van Slnje te aanvaarden, ge
meend heb te moeten antwoordden met:
Ja.
Prof. Aalberse bracht hierna aan zijn
medeleden der Kamer donk voor hun
waardeerinsr, vriendschap en steun
..Mocht ik ooit. hei-zij vóór hetzij tijdens
mijn presidium, iels hebben eczegd.
wat iemand persoonlijk onaangenaam
heeft getroffen ik vraag er vergeving
voor Eerlijk kan ik verklaren: het lag
nimmer in mijn bedoeling."
Voorts bracht, hij dank aan de grif
fiers personeel, der griffie, ambtenaren
dor stenografische inrichting enz.
Prof. Aalberse besloot met een woctrVl
van dank ioecn* de verteeenAvoordieers
van dp pers ove.r Avie ik mij zoo
zeide hii althans sinds er gclnidver
sterkers in deze zaal ziin aangebracht
'limmer fo beklagen heh cehnd. en zii
vertrouw ;i* «ind^rlien ninnvior ovr»«- mi?
..Van u allen zoo hcsloot dp sehpiden
de voorzitter zijn rede medeleden en
medcAverkers, omlaag en omhoog, van
u allen moge ik afscheid nemen met
dezen ouden Nederlandschen Avensch,
een wensch, waarin alle goeds beslo
ten ligt: Zijt Gode bevolen".
Rede van den heer
Duymaev van Twist
De heer Duymaer van Twist,
oudste lid der Kamer, hield de volgen
de rede:
Als oudste lid der Kamer gaf de heer
Duymaer van Twist uiting aan het
oprechte leed. dat de Kamer vervult
door het heengaan van haar voorzitter.
De Kamer zoo zeide hij o*m. heeft
U als haar voorzitter hoogelijk gewaar-
deerd, zoowel om de groote welwillend
heid waarmede gij de leden te allen
tijde tegen kwaamt, als om de bekwame
en strikt onpartijdige wijze, waarop gij
de debatten leidde-
Zij heeft genoten van de redevoerin
gen, die gij bij het aanvaarden van het
voorzitterschap hield, die met histori
sche uitspraken gekruide redevoeringen,
waaruit telkens opnieuw bleek de hooge
opvatting, welke gij hadt van uav taak.
Maar 't meest spijtige voor ons is, dat
gij door het aanvaarden van uw nieuwe
ambt de Kamer geheel gaat verlaten, ge
heel en voor goed gaat verlaten.
Wij zullen niet meer piofiteeren van
uav aangenamen omgang. Wij zullen niet
meer genieten van de rijke gaven van
hoofd en hart, welke gij in uw verblijf
van zoovele jaren in ons midden hebt
weten te ontplooien.
Ik had het voorrecht u op 2-i Februari
1903 bij uw intrede in de Kamer de hand
te drukken- Thans, na ruim 34 jaren,
rust op mij de taak u hier uit te luiden.
Over eenige oogenblikken zult gij zelf
van hier gaan. Maar achter zal blijven
de goede herinnering aan een trouw en
hartelijk medelid, aan een geéerbiedig-
den a'Oorzitter.
God schenke mild zijn zegen op uav
niéuwen arbeid. Hij zij met u en uav
gezin-
Minister Colijn spreekt
Namens de regeering sprak vervol
gens dr. H. Colijn. Ook aan de regec-
ringstafel mag zei spr. een kort
woord niet achterwege blijven. In ons
land heeft de regeering op de werk-
zaamlieden der Kamer geen directen
invloed, gelijk in andere parlementen
wel bet geval is. LT hebt aldus spr.
verder o.m. terecht opgemerkt, dat
de voorzitter belast is met de leiding
der Averkzanmbeden van de Kamer. Dp
regeering stelt er prijs op. uitdrukking
te geven aan haar erkcntelijjknn dank
jégens den leider dezer werkzaamhe
den, die steeds een oor heeft willen
Iconen aan de wcnschen der regeèring.
Spr. wenschI bet land geluk, wijl de
gaven van hóófd en hart van den af
iredenden voorzitter op een andere
plaats aan ons volk ten goede zullen
komen.
De Kamerleden die dezp redevoerin
gen staande aanhoorden, gaven door
applaus hun instemming te kennen.
Aanwezig waren alle leden der rc-
geering, de familieleden van prof. Aal
berse en 'tc oud-Kamerleden van der
Molen °n Zadelhof!
Oqk de voorzitter der Eerste Kamer
baron de Vos van Steenwijk, woonde
heden dp vergadering hii tijdens het
afscheid van den voorzitter der Twee
(1p. Kamer
De vergadering werd daarna voor
een half uur geschorst.
BRUSSEL, 9 Nov. (Havas). Om
half elf zijn moeilijkheden gerezen
hij de vorming van het kabinet.
Spaak, die zich naar het paleis be
gaf, verklaarde: „Alles is in duigen
gevallen"-
Een VJaamsch katholiek minister
heeft hij het verlaten van het mi
nisterie van huitenlandsche zaken
verklaard, dat Spaak zou afzien van
zijn opdracht tot vorming eener re
geering.
Concentreer op het krachtigste recla -ne-middel
Het huwelijksgeschenk van dc Kon. Landmacht aan het Prinselijk Paar, het
vijfdeelig kamerscherm, wordt door onderofficieren van Socsterberg in de
Kunstzaal Kleykamp te den Haag gemotl teerd en eenige dagen tentoongesteld. Het
scherm is vervaardigd van eikenhout met coromandcl pancelen en gemaakt in
de af deeling houtbewerking van het luchtvaartbedrijf tc Socsterberg. De voe
ten zijn vervaardigd uit oude bronzen kanonnen door de artillerie-inrichtingen
aan de Hembrug
