Parijs en Londen zijn het volkomen eens KREEG DE LA ROCQUE Lord Halifax' 100 MILLIOEN VOOR CHINA? BLACKCAP J. A. SCHOTERMAN Zn. ROOSEVELT WIL 4 MILLIOEN GOEDKOOPE WONINGEN LATEN BOUWEN KOLONIALE concessies? geld uit staatsfondsen? Beschuldigingen tijdens proces TERRORISME in Palestina tfoor BSayie Kleeding rapport besproken Franco organiseert zijn staat Guadalajara onder vuur genomen LUDENDORFF IS ERNSTIG ZIEK OLD SCOTCH WHISKY p. 3.75 UTRECHTSCHESTR. 17 - Ao 1878 Tel. 145 REGEERING ZAL FACILITEITEN VERLEENEN W eersgesteldheid '4e BLAD PAG. 1 AMERSFOORTSCH DAGBLAD DINSDAG 30 NOVEMBER 1937 'Aan beide kanten beschouwt men de conferentie te Londen als zeer geslaagd Duitschland toont zich gereserveerd LONDEN. 29 Nov. (Reuter). Heden avond werd groote voldoening over hei verloop van de Engelsch-Fransche bespre kingen tot uiting gebracht In gezagheb bende F ransche kringen Verklaard werd dat alle onderwerpen ter sprake zijn ge komen Een woordvoerder zeide dit als volgt: ..Wil hebben met alleen den ge iichtselnder maar de geheele wereld af gereisd en zoo voegde hij er met een glimlach aan toe wij hebben overal de Engelschen ontmoet." Chautemps verklaarde: „Ik kan verklaren en ik doe dit met groote vreugde dat wij ten aanzien van alle onderwerpen in volledige overeenstemming ver keerden. Het verheugde mij ten zeerste te constateeren, dat wij volledig solidair zijn. Gelijk bil een conclave zijn wij pas weer naar buiten gekomen, toen eens gezindheid bereikt was." Reuter verneemt venter dat aan den aanvang der bijeenkomst Lord Halifax een volledig rapport uitbracht van de indrukken van zijn Duitsche bezoek De Fransche ministers begrepen ten volle de verre strekkine van dit bezoek evenals het feit dat het beperkte doel dat men zich had gesteld bereikt was Vervolgens werd de kwpstie der kolo ~-Biön met al haar aspecten besproken er men was het er over eens dat deze aan gelegenheid verderp bestudeering ver- eischt. Hierop volgde een bespreking van de reis van Delbos naar centraal Europa, waarbij van gedachten gewis seld werd over den toestand in de lan den, die Delboe zal bezoeken Beide regeeringen zijn voorstandster van een handhaving van den vrede iD deze lan den. evenals elders. De toestand in het iVerre Oosten vormde het volgende on derwerp van behandeling Beide par tijen waren het volkomen eens over den ernst van de situatie en de nood zakelijkheid waakzaam te ziin ter waar borging harer belangen Ook Spanje ■werd besroken Geconstateerd werd dat de niet-inmengingspolitiek volko men juist is geweest. Alle deelnemers aan dc besprekingen waren zeer voldaan De bijeenkomst werd beschouwd als een der succes rijkste, die gehouden zijn Aan beide kanten werd de krachtige wensch uit gesproken met alle landen samen te werken ofschoon men er zich van be wust was. dat hppl wat voorbereiding Xioodig zal zijn voor eenige werkelijke onderhandelingen in zicht zonden kun nen komen Duitschland verwacht weinig van de confe renfie Te Berlijn toont men zich in po litieke kringen zoowel wat de voor uitzichten als de eventueele beteeke- nis en den Inhoud der besprekingen betreft uitprst terughoudend Men wijst er nog eens op. dat het Duitsche standpunt in allp vraagstuk ken. die Duitschland betreffen voor di geheele wereld openhartig en duidelijk uiteengezet is Verschillende Duitsche bladen maken uit het oordeel der Fransche pers op dat men te Parijs verwacht, dat in Londen een soort .totaal programma voor het uit den weg ruimen van alle moeiiijkheden" zal worden opgesteld De Deutsche Allsempine Zeitung merkt op. dat men van totale programma's in Duitschland niets verwacht .de Fran echen zullen aldus vervolgt het blad t« Groote nationale raad komt binnenkort bijeen Volgens berichten die uit het recht- sche Spanje zijn ontvangen zou op 2 December te Burgos de eroote natio nale raad bijeenkomen van de een ,heid6partij. de Spaansche traditionalis tische Phalanx. Deze vergadering zou ten doel hebben de vorming van den kort geleden door een decreet van Fran co in het leven geroepen raad Tevenc acht men het waarschijnlijk dat de vergadering zich zal bezie houden met «enige problemen betreffende de orga Hisatie van den 6taat. De nationale raad van de Phalanx is geheel samengesteld uit Franco toege Inne personen Kort geleden ziin de jaonarchi-» vn er uit verwijderd Men achi het mogelijk dat op 2 De cember een secretaris van de nationale eenheidspartij zal wordpn benoemd De candjdaat. die de beste kansen heeft is Serrano. Velen echter zouden Fernande Cuesta verJdezen. Londen over de reis van Halifax verne men, wat voor hen van belang is. Het is daarom goed er aan te herinneren dat van ons geen initiatief is uitgegaan Het zijn juist de anderen die er over nadenken, hoe men Duitschland kan bevredigen. Dat kunnen wij toejuichen, want het is een stap vooruit Volgens de Nachtausgabe moet hel woord ..totale oplossing" Duitschland »p grond van vroegere ervaringen kri risch stemmen Het is ditmaal bijzonder verdacht, omdat Fransche bladen een storing in de functie van den spil RomeBerlijn daaraan trachten te ver binden. MADRID. 29 Nov. (Havas) Guadalajara is vanmorgen opnieuw door vliegtuigen der rechtschen ge bombardeerd Bommen vielen op de huizen en doodden of verwondden vrouwen en kinderen. Ook de dor pen Torrejon de Ardoz en Alcala de Henares op en weg naar Valencia zijn gebombardeerd. Te Guadalajara zouden er meer dan veertig dooden zijn. Naar aanleiding van de radioberich ten uit Salamanca, dat Franco plannen koestert voor een blokkade van de ge heele kust van het nog in handen der regeering zijnde Spaansche gebied, en voor opheffing van de neutrale zones rond sommige Spaansche regeeringsha- vens. heeft de opperbevelhebber van de Brit6che Middellandsche-zee-vloot in structie gekregen, zich hieromtrent in verbinding te stellen met de recbtsche autoriteiten te Palma de Majorca. Van Britsche zijde betwist men FYan- co het recht tot het afkondigen van een blokkade, daar dit zou neerkomen op het uitoefenen van belligerontenrechten. Er wordt op gewezen, dat Franco in elk ceval niet het recht heeft, zich te be moeien met de buitenlandsche scheep vaart buiten de territoriale wateren Ofschoon de bovenbedoelde radioberich ten op geen andere wijze ter kennis van de Britsche regeering zijn gebracht, zal deze haar houding tegenóver de recht- sche marine-autoriteiten duidelijk ma ken Leening zou door Engeland, Frankrijk, Amerika, België en Rusland worden gestort Voor aankoop van wapenen TOKIO, 29 Nov. (Domei). Het Japan- sche telegraafagentschap verspreidt het volgende bericht: Groot opzien is gebaard door don Parijschen correspondent van de Nisji N'isji Sjimboen, die meldt, dat de Brir sche, Amerikaansche. Fransche, Belgi sche en Sovjet-Russische gedelegeerden ler negenmogendhedenconferentie in Brussel in antwoord op het beroep van le Chineesche gedelegeerden Wellington Koo en Kwo Taj Sji om financieelen steun en voorziening van wapentuig aan China te leveren informeel bijstand aan China hebben toegezegd, teneinde dit land in staat te stellen langdurige vijandelijkheden tegen Japan te kunnen volhouden. De genoemde correspondent van de Nisji Nisji Sjimboen meldt dan verder dat de door de Chineesche gedelegeerden op ast van Tsjane Kai Spek gevraagde steun o. m. betrekking heeft op een wapenleening van 100 millioen pond terling, waarvan 50 millioen door Groot Brittannië zou worden gestort, teerwijl Amerika 250 millioen dollars zou bij dragen en Frankrijk en België ook financieelen steun aan China zouden verleenen. Deze leening zou aflosbaar /ijn in 25 tot 30 jaar en gegarandeerd worden door de opbrengst van douane rechten. een zoutbelasting en concees- sies voor petroleum, wegenaanleg en mijnbouw. De leening zou drie procent rente dragen. Met de opbrengst der lee ning zouden wapenen gekocht worden, na.: duizend vliegtuigen; hnnderdvijftig tuks veldgeschut; 450.000 granaten; vijftig zware kanonnen en 3000 grana ten; driehonderdvierentwintig luchtaf- weerkanonnen; 240 stuks 2 c.m. ge schut; 120 stuks 3.7 cm. geschut; 24 stuks 8.8 cm. geschut en 1.824 000 grana ten; twintigduizend machinegeweren; ">00 millioen pond munitie; 10 millioen ichtkogels: achtduizend vrachtauto's. 7000 telefoontoestellen; 100 draadlooze nestellen; 101 telegraaftoestellen en 20.000 km. electrische draden. Te Washington worden de berichten over een leening, die door eenige mo gendheden aan China verstrekt zou worden ter versterking van de verdedi ging, van officieele zijde tegengespro ken. MÜNCHEN. 29 November (Eigen bericht van het P.NB.) Uit par ticuliere bron wordt vernomen, dat generaal I.udendorff reeds gerui- men tijd aan pen ernstige hlaas- ziekte lijdt. In verband mpt den hoogen leeftijd van den patiënt Ludendorff is 72 jaar geeft zijn toestand aanleiding tot bezorgd heid, Sole Importers: Herleving in de bouw bedrijvigheid moet geba seerd worden op vermin dering der bouwkosten Kosten 12 tot 15 milliard WASHINGTON, 29 Nov. (Reuter). Heden heeft pre sident Roosevelt een bood schap tot het congres gericht over den huizenbouw, waarin plannen behandeld worden tot het bouwen van drie tot vier millioen woningen in de Vereenigde Staten gedurende de eerstvolgende vijf jaren. De kosten worden geraamd op minstens 12 tot 15 milliard dollar. In Wall Street en over het algemeen in zakenkringen had men met spanning deze boodschap verwacht in de hoop dat zij een krachtig program zou behel zen, dat de mogelijkheid zou bieden tot samenwerking tusschen de regeering en particuliere ondernemingen. In zijn boodschap zegt Roosevelt, dat de particuliere ondernemingen en het particuliere kapitaal den last moeten dragen van den bouw van het grootste Roosevelt gedeelte der nieuwe woningen. De re geering zal echter medewerken door het verstrekken van faciliteiten voor de financiering van huizenaankoop, o.m door verlaging van den rentevoet vooi leeningen en hypotheken. Om te begin nen zal een som van 50 millioen dnllai beschikbaar gesteld worden voor hypo theekin6tellingen. welk bedrag een basis zal vormen van een milliard dollar om de particuliere ondernemingen tege moet te komen De bouwbedrijvigheid, zoo ver klaart president Roosevelt, in zijn boodschap, vormt het breedste en meest belovende terrein voor parti culiere ondernemingen van het standpunt van duurzaam econo misch herstel De bouwbedrijvigheid heeft geen ge lijken tred gehouden met de behoeften en den groei van de bevolking Van 1930 tot en met 1937 zijn jaarlijks 180.000 nieuwe woningen gebouwd, vergeleken met SOO.OOO per jaar in de voorafgaande periode van zeven laar. Bovendien zijn vele der bestaande woningen ernstig vervallen of zelfs geheel afgebroken Naar schatting moeten jaarlijks gedu rende de eerstvolgende vijf jaren tus schen de 600 en 800 000 woningen gebouwd worden om het tekort aan te vullen. Een herleving in de bouwbe drijvigheid moet gebaseerd worden op een vermindering der bouwkosten Hulzen moeten gebouwd worden te ge.n prijzen en tegen huren die de groote massa kan betalen De bouwbe drijvigheid zelf moet het probleem op lossen hoe de kosten verminderd kun nen worden tot een peil. waarop een grootere bedrijvigheid langduriger te werkstelling en grootere jaarlijksche winst mogelijk worden De regeering kan echter het initiatie! nemen door een vermindering tot stand te brengen in de financieringskosten door het voor gezinnen met matige middelen gemakkelijker te maken nieu we huizen te koopen en te huren, en door de mechanismen te leveren om het uitvoerbaar te maken voor particuliere ondernemers huizenbouw op groote schaal aan te vangen. De president beveelt derhalve het congres aan maatregelen aan te nemen ter vergemakkelijking en financiering van allo soorten hui zenbouw. met inbegrip van voor zieningen voor een uitgebreid pro gramma van reparaties en moderni seeringen Voorts beveelt Roosevelt aan uitbrei ding van de nationale wet op den huizenbouw ter verkrijging van verdere verminderig in de finacieringskosten ter uitbreiding van hypotheekverzeke ring tot soorten van bedrijvigheid In den huizenbouw, waarvoor thans in de wet geen passende voorzieningen be staan. en ten einde de fondsen van beleggers, particulieren zoowel als in stellingen, gemakkelijker beschikbaar te maken voor het financieren van huizen bouw op groote schaal Roosevelt stelt o.m. voor den rentevoet te verlagen van 5'/i op 5 pet. voorts ver laging van de premie op hvpotheekverze keringen en verhooging van de verzeker bare limiet van 80 net der geschatte waarde tot 90 pet voor huizen niet duur der dan zesduizend dollar Tevens doet de president voorstellen om het verleenen van hypotheken ecmakkeliikcr te maken door de desbetreffende bepalingen eenigs zins losser te maken. Het succes van het program is hoofd zakelijk afhankelijk van de bereidwil ligheid der industrie en der arbeiders tot samenwerking hij het bouwen van huizen tot prijzen, die binnen het bereik zijn van de groote massa Roosevelt is voornemens een reeks besprekingen te openen met vertegen woordigers uit de bouwbedrijvigheid. de arbeiderswereld en financieele krin gen, ten einde den huizenbouw ln bet komende jaar opnieuw aan den gang te brengen en een herhaling te voorkomen van de omstandigheden, die de tegen slagen van dit jaar met zich mede hebben gebracht. Mogelijkheid van Duitsche exploitatiemaatschappijen in Afrika De Fransch-Engelsche samenwerking, aldus verklaart men in welingelichte Fransche kringen, sluit met den wil uit van een overeenstemming met Hitier en Mussolini. Frankrijk en Engeland hebben niet het oordeel van hun openbare meenin gen te vreezen, wanneer zij er met alle redelijke middelen naar streven Duitschland en Italië er opnieuw toe te brengen deel te nemen aan een stelsel van internationale samenwerking :n plaats van te volharden bij hun poli tiek van een wanhopig isolement. Bij de besprekingen te Londen is niet gebleken, dat het noodzakelijk zou zijn het Europeesch statuut te wijzigen door het Derde Rijk de vrije hand te geven in Midden-Europa ten koste van zijn buurlanden. Ten aanzien van de Duitsche kolo niale eischen schijnt het dat de Britsche regeering alvorens zich ovei deze terug gave uit te spreken, het probleem van alle zijden en met al zijn gevolgen wil bestudeeren. Indien de regeering te Londen zich ten slotte bereid verklaart Duitschland het recht op koloniale gebieden loe le kennen, zal dit in ieder ceval slechts als een besluit van een uitgebreide rege ling zijn, betrekking hebbende op aile kwesties, welke door Berlijn omstreden worden. Reeds thans zouden do Fransche en Britsche bewindslieden bereid zijn met Duitsche technische medewerking te be raadslagen over de oprichting van eroote „chartered companies", die zeke-e Afrikaansche koloniën zouden kunnen exploiteeren. Op deze wijze zou Duitschland do mogelijkheid krijgen zich zekere grond stoffen, dje het thans ontbeert, te ver schaffen. NOG MEER ONTHULLINGEN OP KOMST Paris Soir verzekert, dat een geheime rode van het CSAR is ontdekt, zoodat men kan verwachten, dat spoedig vor deringen maakt zullen worden in he' onderzoek naar het complot. In de wan delganzen van de Sureté verzekerf men, dat de politie zeer spoedig znl overgaan tot een arrestatie, die even sensationeel zal zijn als die van gene» raad Dusseigneur, Wijlen president Doumergue zou invloed op de Parti Social Franpais hebben gehad Regeeringsambtenaren in het geding PARIJS 29 Nov (Havas) De behandeling van het proces, dat de la Rocque tegen 17 van zijn tegen standers aanhaneie heeft cemaakt. is vanmiddag na een onderbreking van twee weken hervat. Pozzi di Borgo een der voornaamste personen in het proces die Vrijdag avond in verband met de zaak der „csar" is gearresteerd was ter terecht zitting aanwezig met eon commissaris van politie naast zich. Marchandeau. die zelf niet was verschenen, had een brief gezonden waarin de oud-minister verklaarde, dat de verklaringen van oud-minister Lemery over een in het ministerie van justitie gehouden ml nisterieele conferentie niet geheel juist waren Hij was er zeker van. de woor den „Ia Rocque heb ik in de hand" niet fe hebben gebezigd De president las verder een brief voor van Tardieu. waarin deze protesteert tegen de woorden van Yharnegaray Dc woorden van Yharnegnrav aldus hel schrijven zijn belachelijk want Ybarne earay heeft van mij 30 009 franken ont vangen voor de kosten die hij hij de verkiezingen van 1932 heeft gemaakt Daarna werd eenige opschudding verwekt door de voorlezing van een brief van de dochter van wijlen pre sident Doumergue waarin zij ver klaart. dat haar vader groote gene genheid koesterde voor de Parti Social Francais en haar leider, en als haar meening te kennen geeft dat hij In het geheim invloed uit oefende op de oriënteering der partij. Pozzo di Borgo legde daarop een verklaring af. waarin hij een boo gen ambtenaar der republiek in het geding bracht, die eveneens aan de la Rocque geld uit de geheime fond sen zou hebben verstrekt. Vervolgens verklaarde een vroegere medewerker van den propagandadienst der Croix de Feu, dat het geld. dat door de la Rocque werd ontvangen, niet in de boekhouding van de Croix de Feu wqpd verantwoord. Deze getuige voegde er Aiog aan toe. dat la Rocque nog an dere bedragen had ontvangen. .Jd.v naar hij zeide. van Michelin." De la Rocque deelde vervolgens mede, dat hij nooit een ontmopting heeft ge had met Frot. die minister van onder wijs was op 6 Februari 1934. Wel hepft hij Tardieu verzocht hem voor te stellen aan Flandin. De volgende getuige, Chavagnac. oud president van de vuurkruisen van Vin- cennes zegt zich er over te verbazen, dal men tijdens partijbotoogingen critiek heeft uitgeoefend op alle nationale lei ders Na het verhoor van dezen getuige ontstaat rumoer Scheldwoorden wor den de la Rocque naar het hoofd gewor pen in verband met de gehpirne fond sen. Talrijkp advocaten schreeuwen. De la Rocque staat op en zegt: „Ik toon tenminste koelbloedigheid Ik antwoord nooit op perscampagnes" Dan wordt een nieuwe beschuldiging tegen de la Rocque geuit: hij zou een verrader zijn. „de vermeende vader van de Cagoule" aldus Pozzo di Borgo. De advocaat van Pozzo di Borgo be schuldigt dan de Populaire en de Hu- manité ervan den dag na rle arrestatie van Pozzo di Borgo artikelen te hebben gepubliceerd, die door denzelfden kant geïnspireerd zijn als het artikel van de Petit Journal het orgaan van de Parti Social Francais Over en weer wordt gescholden. De zitting wordt ge schorst Persoonlijke doeleinden? Bij de hervatting der zittng legt gene raai Dusseigneur. die tusschen twee ambtenaren van politie verschijnt, ge tuigenis af ten gunste van Pozzo di Borgo Nadat vervolgens een aantal getuigen is gehoord over de boekhouding van de Croix de Feu. legt Pozzo die Borgo een verklaring af over de omstandigheden waaronder hij de la Rocque heeft leeren kennen. Voorts geeft hij uiteenzettingen over de beweging der vuurkruisen nun geest van onderlinge hulp en broeder schap tusschen de oudstrijders Mij beschuldigt de la Rocque ervan de vuurkruisenbeweging om persoonlijke doeleinden in andere banen te hebben geleid en zijn partijgenooten voor stom melingen te verslijten Ilij verklaart hoe zijn tegenwoordige houding jegens den leider der Parti Social Franqais door psychologische en persoonlijke feiten gegroeid is Dan verhaalt hij hoe hij in 1935 is uitgetreden en waarom hij Je décharge geweigerd heeft die de !a Rocque hem vroeg Tenslotte herinnert hij er aan onder welke omstandigheden hij zijn artkel in de Choc hepft geschre ven en besluit met de volgende woor den: „In deze zaak eaat het niet alleen om materieele goederen De la Rocque is een ellendige oplichter, want hij heeft de edelste gevoelens van het men- schelijk hart verduisterd." De zitting werd hierop geschorst. Pozzo di Borgo ontkende aan een sa menzwering te hebben deelgenomen. Wel heeft hij zijn steun gegeven nan do organisatie van generaal Dusseigneur, maar hij heeft er geen enkele rol in gespeeld. Ilij heeft zich niets te verwij ten en zal een gerespecleerden naam aan zijn kinderen achterlaten Do ',l la Rocque vraagt Pozzo di Rorgo dan den naam te noemen van den minister, wien hij een lijst denunciaties zou heb ben gegeven Pozzo di Rorgo antwoordde deze fei ten vernomen te hebben van de vrouw van generaal Pallut die vertelde ze uit den mond van mevrouw Chautemps te hebben gehoord Nadat vervolgens nog afgevaardigde Philippe Henriot gehoord was. waarbij een verwarde woordenwisseling tus schen den getuige en de In Rocque ont stond werd de zitting tót morgen ver daagd. Aanslagen duren nog steeds voort Protest tegen de executie van sjeik Farhan JERUZALEM. 29 Nov. (Havas). Er zijn nachtelijke overvallen gepleegd op de politieposten in de Joodsche kolonies tc Sedjera en Kerkoer. Uit Caiffa gezonden ve'rslerkingon sloegen den aanval af Te Caiffa heelt de politie vijf personen gearresteerd, die beschuldigd worden .an het plegen van overvallen on Joden. Tp Jaffa heeft de politic talrijke communistische pamflet ten in beslag genomen. Een auto van de politie, welke be scherming verleende aan een aan Jo len toebehoorende vrachtauto, werd in de hergen hij Nazareth uil een hinder laag lievig van heide zijden beschoten. Een Britsche politiebeambte die erns:lg werd gewond is kort daarna overleden Naar aanleiding van rle terechtstelling vqn sjeik Farhan zijn in Palestina ver scheidene heloogincen gehouden Te Djenin, Nabloes en Ilehron zijn de leer lingen der scholen in slaking gegaan. De regoering heeft de scholen doen slui ten. De Arabier, die tegelijkertijd met Farhan gearresteerd was. is vrijgespro ken. Studenten te Bagdad hebben een be tooging gehouden als protest tegen do terechtstelling van sjeik Farhan. Zij hejiben twee protestverklaringen over handigd en wel aan de amhassade van Groot-Britfannië cn aan den minister van huifenlandsche zaken. ECONOMISCHE VREDE? De Evening Mail voorspelt, dat bin nenkort een nieuw verdrag tusschen Groot Brittannië en qpn lerschen Vrij staat zal worden aangekondigd, dat gelijk zou staan met het einde van den economischen oorlog dip sedert 1932 tusschen heide landen gevoerd wordt BAROMETERSTAND Hedenmorgen 3 uur.: 768 m.M. Hedenmiddag 3 uur: 764 m.M. Hoogste barometerstand 772.7 te L\*»n. Laagste barometerstand 749 9 te Vest man oer. VV e e r v e r w a c h t i n g Medegedeeld door liet K.N.M.I. fe De Bilt. Matige tot krachtige wind uit Westelijke richtingen, zwaar bewolkt tot betrokken, waar schijnlijk ref»cn, iot<» zachter. 'li 1111 Op 4 uur 20 min. THERMOMETERSTAND Hedenmorgen 3 uur; 5 C. 41 F. Hedenmiddag 3 uur: 7 C. 4i.6 F. Zon op: 7.47; onder: 3.50. Nieuwe. Maan 9 TLi^nml^v,

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1937 | | pagina 13