DE EEMLANDEU
NANKING IN BENARDE
POSITIE
FINLAND 20 JAAR VRIJ
Gastvrijheid
misbruikt
Haitiaansche
excessen
Overbevolkt
Polen
DELBOS TE
Warschau
„BOVO"
Goede toestand
van den Prins
houdt aan
Britsch vliegtuig
in zee gestort
OPNIEUW EEN
TAIFOEN
De Spanjaarden
inderdaad
gevlucht
VoorBIsyle Kleeding
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
Maandag 6 December 1937
Uitgave: VALKHüFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 136
DE JAPANNEEZEN
VEROVEREN
KOEJOENG
Duitsche pogingen tot
bemiddeling
ORIËNTATIE NAAR
HET WESTEN
Land der duizend meren
een der Oslo-staten
KOLONEL LINDBERGH
IN AMERIKA
Dreigende mijnstaking in
Zuid-Wales
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
LEYTAX
Tel. 1788
Oudste en betrouw
baarste adres in
BINNEN- EN
BUITENLAND
PASSAGIERS VERZEKERD
Belr.ogrijkste
W eer verwachting
4 uur 17 min.
TAXIDIENST
BINNEN en BUITENLAND
Passagiers verzekerd
Tel. 1093-1830
Het auto-ongeluk van
Ir. van Dusseldorp
AMERSFQGRTSCH DAGBLAD
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 285. Afzonderlijk© nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advcrtcntiën voor do
helft van den prijs. Kleine Adverienticn „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Hebben de Chineezen Kwangteh
heroverd?
SJANGHAI 6 Dec. (Havas.) Naar
het schijnt, hebben zekere Chineesche ele
menten. die optreden in het gebied van
Kwangteh. niet hun aanvalsvermugen ver
loren. Sommige berichten melden zelfs
dat zij voortdurend plaatselijke successen
zouden behalen en dat de lapansche op
marsch naar Nanking niet zoo onweer
staonbaar zou zün als men aanvankelijk
meendeDe Chineesche pers meldt du'
Chineesche colonnes een belangrijken oo
marsch naar het N O in de richting van
VZoehing ten Zuiden van het Taimeer heb
ben uitgevoerd. Het Chineesche bericht
dat de herovering van Kwangteh door de
Chineezen meldde is niet duidelijk tegen
gesproken door de lapansche autoriteiten
De Japansche troepen hebben volgens
Domei Koeloeng bezet en daarmede de
omsingeling van Nankingvoltooid
Gisteren hebben negen Japansche
vlieetuigen het vliegveld van het Ming-
paleis. dat binnen Nanking is gelegen
gebombardeerd en vernield. Een ben-
zine-opslagplaats vloog in de lucht. ter.
wijl zes huizen, die in de nabijheid ston
den, werden vernield. Er vielen geen
slachtoffers. De Chineesche troepen, die
Nanking verdedigen, hebben aldus
Beuter het zwaar te verantwoorden.
Het is zeer koud en zij hebben geen
■warme kleeding en weinig levensmidde
len. Soldaten patrouilleeren door de
straten van Nanking, waar de krijgswet
is afgekondigd. Plunderaars in de ha
venwijken vormen een gevaar te meer.
Men vreest, dat de ongedisciplineerde
soldaten zullen trachten de stad te plun-
'deren, indien de algemeene terugtocht
wordt bevolen.
Naar officieel wordt medegedeeld,
heeft de bemanning van een Japan-
schen torpedojager zich meester ge
maakt van den Chineeschen kruiser
Ning Hai, nadat zij te voet onder een
hevig vuur de versperring over de
ïangtse was overgetrokken.
De Duitsche ambassadeur Trautmann
5s van zijn reis naar Nanking in Han-
ikau teruggekeerd.
De besprekingen tusschen Tsjang Kai
Tsjek en Trautmann te Nanking zijn
gisteren geëindigd. Naar Reuter meent,
houdt Tsisng Kai Tsjek er aan vast, dal
vredesonderhandelingen onmogelijk zijn.
zoo lang de Japansche troepen gewa-
penden druk uitoefenen. Hij zou daar
om hebben voorgesteld, dat de Japan
sche troepen eerst zouden worden te
ruggetrokken.
Wat Japan van China eischt
Volgens nadere berichten schijnt
het bijna zeker, dat Trautmann aan
Tsjang Kai T6jek de minimum
voorwaarden heeft overhandigd,
waarop, naar hij meende, de Japan-
neezert bereid zijn onderhandelin
gen aan te knoopen. De voorwaar
den zouden de volgende zijn:
1. Toetreding van China tot het
anti-communistische verdrag.
2. Erkenning van Mandsjoerije
en aanvaarding van de autonomie
van Noord-China.
3. Instelling van een Japansche
concessie te Sjanghai.
4. Herziening der Chineesche
douane-tarieven.
5. Hervorming van de Kwomin-
tang.
Men meent te weten, dat de genera
lissimus deze voorwaarden niet heefl
aanvaard, doch de onderhandelingen
niet heeft afgebroken en den Duitschen
ambassadeur tegenvoorstellen heeft
overhandigd.
In politieke kringen te Hankau, die
In nauw contact staan met de Chinee
sche regeering, verklaart men, dat de
Duitsche pogingen, om spoedig een ein
de te maken aan het conflict in hel
Verre Oosten, er wel in zijn geslaagd
den vorm te verzachten der Japansche
eischen, doch niet dep grondslag. Hel
vredesaanbod van Tokio maakt geet
melding van het terugtrekken der Ja
pansche troepen van het Chineesch'
grondgebied, hetgeen de regeering te
Nanking als voorafgaande voorwaarde
had gesteld voor elke onderhandelinv
Het keizerlijke Japansche hoofd
kwartier deelt mede-
De door de Japanneezen rondom
Nanking getrokken cirkel wordt
steeds verder aangehaald. De Ja
pansche troepen zijn Zondag getrok
ken door het gebied van Noord-Koe-
joeng en Sosjoetsjen, 20 K.M. ten
Z.O. van Nanking en vervolgden
den vluchtenden vijand. Nu de laat
ste verdedigingslinie van Nanking
gebrok- is en Koejoeng en Lisjoei
gevallen zijn, is het lot van Nan
king, volgens de militaire waarne
mers, beslist. Men verwacht, dat
Nanking over 5 dagen of tegen den
15en December wordt ingenomen-
Men bericht uit Sjanghai, dat 't ar
tillerievuur thans duidelijk hoorbaar
is en dat de stad bijna geheel door
de burgers verlaten is. Inmiddels
stoomen de Japansche oorlogssche
pen de Jangtse op naar Nanking'
De Japansche luchtmacht is zeer ac
tief geweest- De omgeving van Nanking
en het vliegveld Tsjoesjien zijn gebom
bardeerd. In de provincie Kansoe zijn
veertien Chineesche vliegtuigen op het
vliegveld Lantsjau vernield en twee an
dere Chineesche toestellen werden neer
geschoten. In de provincie Honan is
het arsenaad te Koengtsjien geheel ver
nietigd.
DE TOESTAND VAN HOFJAGER SPEK
AMSTERDAM, 6 Dec. De toestand
van Hofjager Spek is gunstig. Hij heeft
een rustigen nacht gehad en lijdt weinig
oijn.
Niettemin blijven alle be
moeienissen van Z.K.H.
in afzienbaren tijd
buitengesloten
AMSTERDAM, 6 Dec.
De particuliere secretaris van
Z.K.H. Prins Bernhard, jhr.
mr. C. Dedel, verstrekte ons
hedenochtend te 9.45 uur het
volgende communiqué:
„De goede toestand, waarin
Prins Bernhard verkeert,houdt
aan. Niettemin wordt bezoek
vooralsnog niet toegestaan. In
afzienbaren tijd blijven alle
bemoeienissen van den Prins
buitengesloten."
In een vroegere periode was
het achtereenvolgens ver
bonden met Zweden
en Rusland
Men schrijft ons van Finsche zijde.
OP 6 December viert de Finsche repu
bliek haar vierde lustrum. Al weer
twintig laar geleden is het dus. dat
de Finsche landdag 's lands onafhankelijk
heid proclameerde en daarmede een lang-
durigen ontwikkelingsgang afsloot. Als
autonome volksgemeenschap had de Fin
sche staat toen namelijk reeds een ge
schiedenis van meer dan een eeuw achter
den rug
In den tijd der lotsverbondenheid met
Zweden, welke van de kruistochten tot
IS09 bestendigd bleet, had Finlands bevol
king dezelfde rechten als die van de ove
rige de el en van het toenmalige Zweedsche
rijk: zoowel in den rijksdag als in de re
geering traden telkens weer persoonlijk
heden uit Finland op den voorgrond. Even-
Kallio, Finland's president
als in Zweden ontwikkelden zich In Fin
land in stad en lande reeds vroeg een ge
meentelijk zelfbestuur en andere openbare
instellingen op vrijen democratischen
grondslag. Dit strookte o.m. met het zelf
standig karakter der boerenbevolking, die
vanouds haar vrijheid wist ie bewaren.
Tijdens de unie met het Russische
rijk, welke in 1809 ontstond, vormde het
land der duizend meren een afzonder
lijk grootvorstendom, dat zoowel ten-
aevolge van zijn typische ligging als
door de eigen cultuur en taal zijner be
volking ook als rechtsgemeenschap een
bijzondere plaats innam. Finland was
destijds door een tolgrens van Rusland
sescheiden Het had een eigen regee
ring, welke rechtstreeks onder den kei-
zer-groot vorst 6tond en uitsluitend,
evenals trouwens het ambtenarencorps,
uit Finsche onderdanen bestaande. Ook
toen reeds bezat Finland een eigen cir
culatiebank en een eigen munt. de Fin
sche mark.
De van St. Petersburg uit gevoerde
russificatie-politiek, die in 1899 inzette,
vermocht in Finlands autonomie geen
hlijvende wijzigingen te brengen. Zij
bad ten slotte geen ander resultaat dan
dat zij tot het streven der Finsche na
tie naar volledige politieke zelfstandig
heid den heslissenden stoot gaf. Het wa*
tijdens den wereldoorlog, dat bedoeld
streven met gunstig resultaat bekroond
,werd. Tegen het Pinde van 1917 kon Fin
lands voorloopige staatsbewind een be
gin maken met het zuiveren van het
land van bolsjewistische elementen,
teneinde zich vervolgens te wijden aan
het organiseeren van de weermacht en
de huitenlandsche betrekkingen.
Wat het economische leven betreft,
kwam het er in de eerete plaats op aan
nieuwe afzetgebieden te vinden voor
's lands export, nu Rusland nog slechts
op beperkte schaal in aanmerking
kwam.
Cultureel naar het Westen georiën
teerd, zocht Finland in het vervolg ook
economisch nieuwo wegen Westwaarts
De desbetreffende pogingen werden met
succes bekroond. Finland is op het
oogenblik het voornaamste houtexport
land ter wereld en heeft sinds jaren een
actieve handelsbalans. Zoowel sociaal
als economisch gaat het nog steeds
vooruit. Vergeleken met de laatste ja
ren voor don wereldoorlog Is Finlands
handelsverkeer met het buitenland
naar de hoeveelheid gerekend, verdub-
Leid. Finlands jaarlijksche uitvoer van
gezaagd hout bedraagt 1.100.000 stds.,
die van mijnhout en papierhout c.a. drie
milüoen kub. m., triplex 146 millioen
Kg., cellulose 1.081 millioen Kg., papier
453 millioen Kg., mechanische houtstof
278 millioen Kg.
Zooals voor de hand ligt, richtte Fin
lands huitenlandsche politiek zich in
zonderheid tot de naburige Scandinavi
sche rijken In dit verband verdient ver
melding. dat Finland zich spontaan bij
de Oslo-sfaten voegde In het Volken-
bondswerk zien wij Finland over het
algemeen samengaan met de in den we
reldoorlog neutraal gebleven staten.
Na een opbouwend werk van welhaast
twintig jaren verheugt Finland zich
thans in een periode van voorspoed en
verdere economische consolidatie.
Elf passagiers, waaronder Sir John
Salmond, gewond, twee
personen gedood
LONDEN', 5 Dec- (Havas). Een
viermotorig vliegtuig van de „Im
perial Airways", dat uit Britsch-
Indië kwam, is vanmorgen na het
vertrek uit Brindisi in zee gestort.
Het watervliegtuig, „Cygnu6" ge-
heeten, zonk- Van de dertien per
sonen, die zich aan boord bevonden,
zijn er twee om het leven gekomen.
Alle andere, onder wie de lucht-
maarschalk sir John Salmond, die
van -een inspectiereis naar Indië
terugkeerde, zijn gewond.
De elf passagiers van het Britsche
viermotorige vliegtuig ,Cygnus", dat
na het vertrek uit Brindisi is gezonken,
zijn overgebracht naar het hospitaal
der militaire luchtvaart, waar zij door
den prefect en andere autoriteiten wer
den bezocht.
NEW YORK, 6 Dec. (Reuter.) Met
de President Harding zijn kolonel Lind
bergh en echtgenoote hier onverwacht
aangekomen. Het is hun eerste bezoek
aan de Vereenigde Staten, sedert zij
zich metterwoon in Engeland hebben
gevestigd. Naar men meent, zijn hun
kinderen daar achter gebleven. Volgens
ineöedeeling der officieren van de Pre
sident Harding zijn de Lindbergh's naar
do Vereenigde Staten gekomen, teneinde
hc. Kerstfeest bij mevrouw Morrow, de
moeder van mevrouw Lindbergh, te
vieren,
MANILLA, 6 December (Havas).
Een zware taifoen heeft gewoed bo
ven de in het midden der Philip-
pijnen gelegen eilanden. Het eiland
Samar is geïsoleerd Zooals hakend,
zijn de Philippijnen resp op 11 cn
17 November j.l. reeds geteisterd
door twee taifoens, waarbij toen
200.000 personen dakloos werden
en 300 slachtoffers vielen.
BELGRADO, 6 December. (Havas).
De correspondent van Reuter en van de
New York Times, Hubert Harrison,
heeft van da prefectuur te Belgrado het
verzoek ontvangen zijn verblijfsvergun
ning in te leveren en Joego-Slavië bin
nen drie dagen te verlaten. Harrison,
die reeds dertien jaar te Belgrado geves
tigd was en vice-president van de En-
gelsch-Amerikaansch-Joego-Slavische
club aldaar, heeft reeds in Juli j.l. de
kans geloopen uit het land te worden
gezet. Men had hem do verlenging van
zijn verblijfsvergunning geweigerd, doch
kort daarna stemde Stojadinowitsj er
in toe den maatregel in te trekken.
Het agentschap Avala deelt in ver
band met deze kwestie mee, dat de au
toriteiten Harrison gastvrijheid heb
ben geweigerd wegens de tendentieuse
en onjuiste strekking van de berichten,
die hij aan de Britsche openbare mee
ning voorlegde.
NEW-YORK, 6 Dec. (Havas). Uit
Ciudad Trujillo wordt gemeld, dat de
regeering van Santo Domingo bekend
maakt, dat een bende Haitiaansche
boeren, een dertigtal, gewapend met
bijlen, het Dominicaansche dorp Car-
pillo in de nabijheid van de grenö tus
schen Haiti en Santo Domingo, heeft
overvallen. Hieraan wordt toegevoegd,
dat de Aaitianen een groot aaital Do
minicanen hebben gedood en gewond.
De New York Times wijdt een be
schouwing aan den toestand op Haiti
en verklaart, dat 't Haitiaansche volk
vijandig zou staan tegenover de hou
ding, die president Vincent aanneemt
in het geschil tusschen beide staten
het verwijt den president zijn lijdelijk
heid, terwijl sommigen hem er van be-
schulidgen het eens te zijn met den
Dominiciaanschen president, Trujillo.
Talrijke betoogingen zouden in ver
scheidene Haitiaansche provincies zijn
gehouden en stakingen zouden zijn uit
gebroken. Het Haitiaansche congres is
permanent bijeen ter regeling van den
toestand
Zij hebben zich hedenmorgen
bij de Zeister politie
niet aangemeld
ZEIST, Naar wij verne
men hebben de zes Spanjaar
den. wier opsporing de vorige
week vanwege de vreemdelin
genpolitie per radio was ver
zocht, zich hedenmorgen bij
de Zeister politie niet aan
gemeld. Men zal zich herin
neren, dat op de negen in
Zeist verblijvende Spanjaar
den de verplichting rustte,
zich eiken Maandagmorgen
bij de politie te melden, en
dat zij overigens voile bewe
gingsvrijheid genoten. De vo
rige week Maandag hadden
zij zich nog alle negen gemeld,
maar in den loop van de week
had de vreemdelingenpolitie
een waarschuwing gekregen,
dat zes hunner een poging tot
ontvluchting zouden wagen.
Deze aanwijzing blijkt wel op goede
gronden to hebben berust, want inder
daad zijn de zes heeren hedenmorgen
niet komen opdagen, zoodat mag wor
den aangenomen, dat zij zullen trach
ten. naar hun vaderland terug te
keeren. Of dit hun zal lukken, nu
vanwege de vreemdelingenpolitie reeds
uitgebreide maatregelen zijn getroffen,
mag op z'n minst genomen twijfelachtig
worden genoemd.
LONDEN, 6 December (Havas).
Ongeveer 45.000 arbeiders van de
Powell Duffrynmijnen in Zuid-Wa-
les hebben zich uitgesproken voor
een staking van twee weken als
protest tegen het aan drie mijn
werkers verleende ontslag.
HET TREINONGELUK BIJ
VALENCIA
Omtrent de treinramp in Spanje
wordt nader door Havas uit Barcelona
gemeld, dat Zaterdagmiddag een uit
Rudelo komende trein nabij Valencia
werd aangereden door een electrischen
voorstadstrein. Er vielen vijf dooden,
terwijl vijf reizigers zwaar werden ge
wond.
Warschau stelt koloniale
eischen
Het Poolsche regeeringsgezinde blad
Express Poranny schrijft, na te hebben
vastgesteld, dat het vraagstuk der kolo
niën tot rijpheid is gekomen, dat er bij
de komende onderhandelingen over dit
onderwerp rekening zal moeten worden
gehouden met de Poolsche eischen in
deze kwestie. Voor het overbevolkte
Polen is het noodzakelijk toegang te
krijgen tot grondstoffen en kolonisatie
gebieden. Het blad neemt er met vol
doening kennis van, dat de Poolsche
eischen op koloniaal gebied niet meer
met een schouderophalen worden ont
vangen. De veronderstelling, in de
Fransche pers geuit, dat deze kwestie
een onderwerp van bespreking zou uit
maken tusschen Beek en Delbos, aldu9
schrijft het blad verder, vormt een be
wijs voor het groeiend begrip in het
buitenland, dat Polen een land is, dat
rechtstreeks betrokken is bil de oplos
sing van het koloniale vraagstuk
Naar Havas verder meldt, schrijft de
bizondere berichtgever te Warschau van
de Paris Soir, .Jules Sauerwein, met be
trekking tot de koloniale ^kwestie:
Indien Amerika niet gesloten was
voor de Europeesche immigratie, zou
den Folen noch Duitschland in Afrika
of Azië naar afzetgebied behoeven te
zoeken. Op het oogenblik, aldus Sauer
wein verder, vertoeft een Poolsche dele
gatie te Parijs Deze is zoo juist terug
gekeerd van Madagascar, waar zij de
mogelijkheid heeft bestudeerd van het
inrichten van Poolsche plantages op de
hoogvlakten van het eiland. De eisch
is tot nu toe in geen enkel diplomatiek
onderhoud ter sprake gebracht, noch
tusschen de beide ministers noch tus
schen de ministers en de ambassadeurs.
De bizondere berichtgever van Havas
te Warschau bericht, dat in antwoord
op de in Warschau in omloop zijnde ge
ruchten, kan worden gemeld, dat Beek
tijdens zijn besprekingen met Delbos
geen enkelen kolonialen eisch ter
sprake heeft gebracht, zelfs niets, toen
hem daartoe een geschikte gelegenheid
werd geboden: toen Delhos hem op de
hoogte stelde van de door lord Halifax
uit Duitschland meegebrachte inlichtin
gen.
Heden vertrekt de Fransche
minister van huitenlandsche
zaken naar Krakau
WARSCHAU, 6 December. (Havas.)
Delbos heeft gisteren den Engelechen
ambassadeur, Kennard, de gezanten van
Roemenië en Tsjecho-Slowakije, alsme
de de zaakgelastigden van Sovjet-Rus
land en Joego-Slavië ontvangen De
burgemeester van Warschau bood hem
een lunch aan. Gisteravond heeft een
diner plaats gehad in de Fransche am
bassade. Onder de gasten werden opge
merkt Beek, Kwiatkowski, de minister
van handel Roman en anderen. Vervol
gens werd een ontvangst in de ambas
sade gehouden.
Heden zal Delbos, na Beek en de ver
tegenwoordigers der Poolsche en hui
tenlandsche pers te hebben ontvangen,
in de ambassade begroet worden door
de Fransche kolonie. Daarna zal hem
door den minister van huitenlandsche
zaken een lunch worden aangeboden.
Vervolgens vertrekt hij naar Krakau,
waarbij Berk en de Fransche ambassa
deur Noel hem zullen vergezellen. Tij
dens deze reis zal zich waarschijnlijk
opnieuw de gelegenheid voordoen voor
een onderhoud tusschen Beek en Delbos.
op andere pagina's
ST AIISNIHIWS
Mercurius bestaat 25 jaar.
(Tweede blad, pag- 1)
Expositie in Sierkunst
(Tweede blad, pag- 1)
OMTREK
Diefstal te Lunteren opgehelderd.
(Eerste blad, pag. 2)
SPUR7
De voetbal- en hockeywedstrijden van
Zondag-
(Tweede blad, pag. 2)
St. Nicolaas veldloopen van A-A.V.
(Tweede blad, pag. 2)
De 25ste partij tusschen Euwo en
Aljechin afgebroken.
(Tweede blad, pag. 3)
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Matige tot zwakko wind uit W.
richtingen, zwaar bewolkt tot
betrokken, tijdelijk opklarend,
enkele regen- of sneeuwbuien,
temperatuur om het vriespunt
des nachts, overdag weinig ver
andering in temperatuur.
Hoogste barometerstand 766.S te Abis-
ko en Ingoe.
Laagste barometerstand 740.3 te Gro
ningen.
OUDSTE- en BETROUWBAARSTE ADRES
VOOR
Bij een scherpe bocht is de
auto in een ravijn gestort
's-GRAVENHAGE, 6 Dec. In aan
sluiting van het telegram uit Sabang,
meldende den dood van ir. van Dussel
dorp tengevolge van een auto-ongeval,
wordt door Aneta nog het volgende ge
meld:
Zondagochtend hadden vier passa
giers van de „Dempo", t.w. baronesse
van der Felfz, ir. van Dusseldorp. mevr.
van Dusseldorp en hun nicht, mejuf
frouw Gerritsen, in gezelschap van ba
ron van der Feltz, hoofdadministrateur
van de Sabang maatschappij een rond
rit over het eiland gemaakt.
Bij het Bergmeer in een scherpe bocht
is de auto in een ravijn gestort- De heer
van Dusseldorp werd vrijwel op slag
gedood. Mevrouw van Dusseldorp liep
een niet ernstige ribfractuur op, terwijl
de overige inzittenden ongedeerd ble-
