Gebrs. VALEWINK
II DEUX-PIÈCES, JUMPERS, BLOUSES, MUTSEN, SJAALS, HANDSCHOENEN VUlM&UKijtiK 11
ONVERWACHT VERZET
Toenadering
GOEBBELS
SPREEKT
4000
DÉ EEMLANDEQ
uit mooi
Amersfoort
De gegijzelde
journalist
der volkeren
VERSTERKING
DER VLOOT
Belangrijkste
Nieuws
Licht op
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
PRIJS DER ADVERTENTIEN vafl 14 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
Zaterdag 11 December 1937
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
36e Jaargang No. 141
NANKING IS NOG
NIET GEVALLEN
Felle strijd duurt voort
INDIAANSCHE JAGER
TEN HOVE
VIER DOODEN BIJ EEN
VLIEGRAMP
DELBOS OP WEG
naar Belgrado
H. M. de Koningin
te
Amsterdam
NEERGESCHOTEN
VLIEGTUIGEN
INGESNEEUWDE
AUTO'S
Snelheidsrecord voor
vliegtuigen
Medische Help
Kerstvacantie!
MUURHUIZEN 40
TEL. 454
Het vierjarenplan eischt
opofferingen
HABSBURGERS KRIJGEN
GOEDEREN TERUG
Vrijzinnigen
Vl"
LEYTAX
Oudste en betrouw
baarste adres in
BINNEN- EN
BUITENLAND
PASSAGIERS VERZEKERD
Tel. 1788
BERICHT
op andere pagina's
Weerverwachting
4 uur 15 min.
Voelt U voor Paardrijden?
Vo©r BSsyle feeding
li Voor SNEEUW- en IJSPRET hebben wij gezellige WARME WOLLEN n t\tjti\j nttt>nï?t> II
AMERSFOOKTSCfi DAGBLAD
fS*"™" week met gratis Verzekering tegen ongelukken) 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
elke fcgcl meer f 0.25. Llefdadighcids-advcrtcntien voor do
helft van den prijs. Kleine Advcrienticn „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Tokio vierde de verovering
reeds met vlaggen en
vuurwerk
r TOKIO, 11 December (Reuter).
Volgens Japansche berichten uit
Nanking wordt daar nog heftig
gestreden. De Chineezen doen
Voortdurend tegenaanvallen en de
Japansche artillerie, welke op den
Purperen Heuvel staat opgesteld,
tracht de muren der stad in puin
te schieten.
Ook in de nabijheid van de Tsjoeng-
fcjan-poort wordt fel gestreden. Verder
berichten de Japansche autoriteiten,
dat de Chinee6che troepen van de
Taiping-poort en van de Noord-Ooste
lijke poort zijn verdreven.
Te middernacht hebben de Chineezen
Ben uitval gedaan in de richting van
de Poort der Overwinning in het Zui
den der stad. Zij maakten hierbij ge
bruik van handgranten en traangas. De
Japansche troepen, die van gasmaskers
voorzien waren, öloegen de aanvallers
terug.
In extra edities hebben de Japan
sche bladen bekend gemaakt, dat
de Japanneezen Nanking zijn bin
nengerukt Ondanks het late uur
iheschen gi6teren vele inwoners de
Vlag. Op vele plaatsen in de stad
werd vuurwerk afgestoken.
Nader seint Havas uit Tokio, dat,
bfschoon de geheele Japansche pers
pen indruk tracht te wekken, dat Nan
king reeds genomen is, het Japansche
volk niettemin verwonderd is over het
freit, dat de stad blijkbaar nog niet is
gevallen. Het dacht, dat de stad zonder
tegenstand zou worden bezet, zooals
Verscheidene andere steden. Reeds werd
jinkele dagen gevlagd om de overwin
ning te vieren. Nu evenwel geen ant
woord ie ontvangen op het ultimatum
Van generaal Matsoei en Tsjang Kai
Tsjek niet aftreedt, begint het Japan-
Bohe volk te begrijpen, dat de Chinee
zen nog niet gedemoraliseerd zijn en
Oog in staat zijn tegenstand te bieden
en (het den Japansche troepen bij ver
der doordringen in China zeer moeilijk
te maken.
Niettegenstaande het verwarde en
fragmentarische van de berichten
uit Nanking maakt men hieruit te
Sjanghai op, dat de Japansche troe
pen op het laatste oogenblik een
onverwachten tegenstand hebben
ontmoet na hun gemakkelijken
opmarsch van de laatste weken.
De „Grijze Uil" vertoont een
film op Buckingham
Palace
De „Grijze Uil", de bekende Noord-
iAmerikaansche Indiaansche jager, wiens
latere werkzaamheden ten aanzien van
bet in stand houden van de bevers door
hem worden beschreven in boeken, die
pen zeer groote verspreiding hebben ge
kregen en die in de laatste jaren twee
tnalen een bezoek aan Engeland heeft
gebracht, waar hij lezingen heeft gehou
den, is gisteren op Buckingham Palace
Pntvangen, waar de koningin en de prin
essen Elisabeth en Margaret Rose een
'ertooning zagen van een film over het
even der Noord-Amerikaansche India-
len, die door den „Grijzen Uil" werd
oegelicht.
WARSCHAU, 11 December (P.A.T.).
6ij Toroen zijn twee vliegtuigen met
jlkaar in botsing gekomen. Vier men-
ichen zijn daarbij om het leven geko-
inen.
BOEKAREST, 11 December (Havas)
Hedenochtend is de Fransche minister
tan buitenlandsche zaken, Delbos, met
lijn gevolg uit Boekarest vertrokken
un naar Belgrado te gaan.
Advocaat-generaal bij het Hof
vraagt bevestiging van de
beslissing der rechtbank
's-GRAVENHAGE, 11 Dec. Het
Haagsche gerechtshof heeft heden
in hooger beroep in raadkamer de
zaak behandeld tegen den journalist
C. L. Hansen, wiens gijzeling door
de rechtbank is bevolen op grond
van zijn weigering als opgeroepen
getuige mededeelingen te doen over
de bron van een publicatie in zijn
blad betreffende een geheime raads
vergadering.
De heer Hansen werd ook thans
bijgestaan door zijn raadsman Mr.
J. F. Hijmans.
Naar wij vernemen heeft de advo
caat-generaal Mr. Vermeulen beves
tiging van de beslissing der recht
bank gevraagd.
De beschikking van het Hof wordt
a.s. Maandag verwacht.
Lansbury voert besprekingen
te Praag
PRAAG. 11 Dec. (Ceteka). Lans
bury heeft gistermiddag het noenmaal
bij den president der republiek ge
bruikt, waarna hij besprekingen heeft
gehad met minister-president Hodza
en den minister van buitenlandsche
zaken, Krofta. Hij heeft deze hoeren op
de hoogte gesteld van zijn streven naar
toenadering tusschen de volken op den
grondslag van het economische loven,
in overeenstemming met het denkbeeld
van koning Leopold van België.
De pers heeft Lansbury medegedeeld
dat Hodza en Krofta hem hadden ge
sproken over de toenadering der stand
punten van Tsjecho-Slowakije, Duitsch-
land en Italië ten aanzien van de eco
nomische samenwerking in het kader
van samenwerking tusschen Midden-
en Zuid-Oost-Europa en de groote ino
gendheden.
Voor een bozoek aan
Prins Bernhard
AMSTERDAM. 11 December. H.M.
de Koningin is hedenochtend te ruim
half twaalf te Amsterdam aangekomen,
waar zij zich rechtstreeks naar het
Burgerziekenhuis heeft begeven tot het
brengen van een bezoek aan Z.K.H.
Prins Bernhard.
De Koningin zal hedenmiddag weer
naar de residentie terugkeeren.
Voor einde 1940 indienststelling
van 130 nieuwe Britsche
oorlogsschepen
LONDEN, 10 December (Havas)
De United Service Review beves
tigt, dat voor einde 1940 minstens
130 nieuwe oorlogsschepen bij de
Britsche marine in gebruik zullen
worden genomen.
Rekening houdende met de in de
reserve te plaatsen schepen of met
de volledige ontwapening van oude
schepen, zal de Britsche vloot in
deze periode met 70 oorlogsbodems
worden uitgebreid. Het betreft voor
al kleine eenheden, torpedojagers,
sloepen en duikbooten, doch ook
vijf linieschepen en vier vliegkamp
schepen.
Winter eischt in Amerika
vele slachtoffers
NEW YORK, 11 December. (D.N.B.)
In een groot deel van bet Oosten der
Vereenigde Staten woeden hevige
sneeuwstormen. Duizenden auto's staan
ingesneeuwd op de wegen en op vele
plaatsen is gebrek aan levensmiddelen
ontstaan, doordat het verkeer geheel is
gestremd.
Tot nu toe zijn in den staat New York
elf personen om het leven gekomen en
in den staat Pennsylvanië veertien.
Rechtsch offensief in Spanje
te verwachten?
BORDEAUX, 11 Dec. (Havas.) De
militaire bevelhebber te Irun heeft gis
teren de Fransche politie medegedeeld,
dat de grens bij Hendaye streng geslo
ten is zoowel voor binnenkomend als
uitgaand verkeer, tot 20 December. De
Zuidexpress uit Irun is de grens ech
ter nog gepasseerd, zij het met aanzien
lijke vertraging. Aangezien de grens
hier ook al gesloten is geweest tijdens
de offensieven aan het Noordelijk front,
veronderstelt men, dat deze maatregel
een voorteeken vormt voor een nieuw
rechtsch offensief.
Volgens een bericht uit Barcelona
zijn tijdens een luchtgevecht aan het
front van Aragon twee vliegtuigen van
de rechtschen omlaag geschoten.
Een oorlogsbodem van de rechtschen
heeft Alicante gebombardeerd. Een
vrouw en een kind werden gedood;
veertig personen werden gewond.
Een officieel rechtsch communiqué
behelst, dat de rechtsche troepen giste
ren aan het front van Aragon 20 vijan
delijke toestellen hebben omlaaggescho.
ten. De rechtschen hebben zelf volgens
deze mcdedecling slechts één toestel
verloren.
Omtrent het bombardement van Ali
cante wordt nader uit Barcelona ge
meld. dat gistermiddag kwart voor vijf
de Canarias, Baleares en Almirante
Cervantes een kwartier lang de stad
hebben gebombardeerd. De kustbatte-
rijen beantwoordden het vuur en de
aanvallers moesten wijken. De mate-
rieele schade is onbeteekenend.
Even na het vertrek van de kruisers
zag men van verschillende punten van
de kust op zee een rooden gloed als
van een brandend schip. Deze gloed
duurde tot negen uur in don a\ond.
In den middag trachtten gisteren
veertig rccht6che vliegtuigen de vlieg
velden Bujaraloz en Candasno6 te
bombardeeren. De luchtmacht van de
regeering aanvaardde den strijd en
twee rechtëche jachtvliegtuigen werden
omlaag geschoten, terwijl drie toestel
len werden gedwongen op vijandelijk
terrein te dalen. De regeeringslucht
macht verloor een jachtvliegtuig; de
bestuurder kon zich met zijn val
scherm redden.
Later bestookten achttien rechtsche
vlieguigen de 6teden Barba6tro en
Castejon aan het front van Aragon.
Franco's blokkade
maatregelen
Het ministerie van landsverdediging
te Barcelona heeft medegedeeld, dat
Franco een blokkade van de kust van
de Middellandsche Zee heeft aange
kondigd, bestemd om den handel ter
zee te beperken. Franco heeft volgen?
het ministerie geen voldoende strijd
middelen ter zee om deze blokkade te
handhaven. De afstand is te groot en
de macht zou te veel verdeeld moeten
worden, zoodat de regeeringsvloot den
tegenstander makkelijk zal kunnen
vernietigen.
Ten aanzien van de mijnen deelt het
ministerie mede, dat deze worden op
gevischt. Tot nu toe heeft zich nog
geen enkel incident voorgedaan.
ROME, 11 December (Stefani). De
Italiaansche ingenieur Furio Niclot
heeft met een licht bombardements
vliegtuig het snelheidsrecord over 1.000
K.M. voor vliegtuigen zonder lading en
met een lading van 500 en 1000 K.G.
verbeterd en gebracht op gemiddeld
525 K.M.
Het record stond sedert 22 November
op naam van de Duitschers Nieschke
en Dieterle met 504 K.M. per uur.
OVERSTROOMINGEN IN CALIFORNIE
SACRAMENTO, 11 Dec. Vrijdag
avond is de Yuba-rivier buiten haar
oevers getreden en heeft het stadje
Downieville in de Sierra Nevada en
eenige omliggende gemeenten over
stroomd. Meer dan 450 gezinnen wer
den uit hun woningen verdreven.
Amersfoortsche Huisartson-
Verceniging
Zondag hebben dienst de volgende
burgergeneesheeren:
De Beaufort. Bergstr. 41, tel. 633.
Kamerling, Utr. weg 35. tel. 142.
Schmelling, Fr. v. Blankenheijm-
straat 6, tel. 996.
Zondag heeft dienst de apotheek van
Jos. Haan, Julianaplein 3, tel. 1150.
Zondag hebben dienst de vroedvrou
wen:
Mevr. de Leeuw, H. v. Viandenstraat
2, Telef. 2079.
Mej. Vernhout, Soesterweg 232, Tele
foon 2270.
Bespreekt nu reeds Uw auto
„Wij willen een uit eigen kracht
levende soevereine staat zijn"
KONINGSBERGEN, 11 Dec. (D.N.B.).
Dr. Goebbels heeft gisteren te Konings
bergen in de „Schlagetenhalle" een
redevoering gehouden. Ten aanzien
van het vierjarenplan verklaarde mi
nister Goebbels:
Wij willen een uit eigen kracht le
vende souvercino staat zijn. Alle of-
fors, die voor hot vierjarenplan moes
ten worden gebracht, zullen door de
successen drievoudig worden gecom
penseerd.
Het nationaal-socialisme heeft vol
gens Goebbels, sinds het het bewind
heeft overgenomen, 500 millioen M. be
steed aan het werk der winterhulp.
Volgens het verslag van het Duitsche
Nieuwsbureau heeft de minister er den
nadruk op gelegd, dat het Nationaal-
socialisme niet vijandig staat tegen
over het Christendom. Het is ook niet
waar, aldus verklaarde hij, dat de ker
ken zich niet vrij kunnen ontwikkelen
en dat het Duitsche volk goddeloos is
geworden.
Het gaat er slechts om, dat een ge
heele natie zich., door discipline een
nieuwe levensbasis schept.
Voorts wees Goebbels er op, dat het
nationaal-socialisme ieder poging van
het bolsjewisme, om Europa te bolsje-
wiseeren, met alle kracht zal verhinde
ren.
Volgens Havas verklaarde Goebbels
nog:
Wanneer men zegt, dat het vierjaren
plan een plan voor den oorlog is, ant
woord ik: „Zeer zeker. Natuurlijk is
het ook, indien noodig, een plan voor
den oorlog. Het is er niet \oor ons
plezier. Wij vervaardigen geen surro
gaten, maar hetere producten. Dat
eischt natuurlijk opofferingen. Het is
waar, dat de boter zeldzamer wordt,
maar wanneer 's nachts vliegtuigen bo
ven onze hoofden brommen, weten wij,
dat het geen Engelscbe, Russische of
Tsjechische vliegtuigen, doch Duitsche
vliegtuigen zijn.
Ik kan niet zeggen, aldus dr. Goeb
bels, wanneer wij koloniën zullen heb
ben, maar ik kan wel zeggen, dat wij
deze op een dag zullen krijgen.
Vervolgens herinnerde de minister
aan de betrekkingen van Duitschland
met Polen, Japan, Italië, België en
Hongarije. Dr. Goebbels zcide den in
druk te hebben, dat anderen bezig zijn
zich te isoleeren. Hij verklaarde niet
den indruk te hebben, dat de reis van
Delbos een triomftocht kan worden ge
noemd. Ik denk, aldus Goebbels, dat
Duitschland op zijn buren een magne
tische aantrekkingskracht begint uit te
oefenen.
WEENEN, 11 December. (D. N. B.).
Naar officieel wordt medegedeeld, is in
den ministerraad besloten krachtens
de reedê vroeger afgekondigde wet be
treffende de opheffing van het ver-
bi ij fs verbod voor en de restitutie van
het vermogen van de Hahsburgers de
ze restitutie thans ten uitvoer te leg
gen. Verschillende kasteelen, heerlijk
heden enz. worden teruggegeven.
PAARDENWESP OF HORENTJE
Wanneer de heer Pijpstra eens
komt aanloopcn don heeft hij meestal
iets bezienswaardigs uit de natuur bij
zich. Wat hij ons dezen keer liet zien,
was toch wel heel belangwekkend.
Een groot wespennest toonde hij ons,
een papicrachtigcn grootcn hol, die
mooi grijs-, bruin- en geelachtig ge
streept gekleurd was, zoo iets als de
kleuren van Elfenbankjes, een op
hout veel voorkomende zwam.
Binnenin bevonden zich twee hori
zontale raten met 40 50 groote zes
hoekige cellen. De raten waren ver
bonden door een zuiltje, zoodat het
leek alsof de verdiepingen op zuilen
steunden. Onderaan was er een ope
ning, die door de wespen gebruikt
werd voor het in en uit vliegen. De
raten waren omgeven en beschermd
door een uit vele lagen samengestelde
papierachtige stof, waarin gangen
voor ventilatie en voor verbindingen
tusschen de verschillende dcclen
opengelaten waren.
Ziedaar, een kunstig bouwwerk,
dat gedurende dezen zomer door
Paardenwcspen was gebouwd tegen
een balk op den zolder van een be
woner op Bavoort. Weliswaar zijn
deze Horentjes de grootste onzer
wespen, maar toch al hebben ze een
voor wespen kolossale grootte van
2 tol 2/2 c.m., is het ongeloofelijk,
dat dit kunstig maaksel door wespen
is vervaardigd.
Uit het nest was nog een twaalftal
P aardenwespen le voorschijn geko
men, die grooter waren dan de
arbeidsters. Welnu, dit waren de
koninginnen, die, evenals de manne
tjes en de arbeidsters te herkennen
zijn aan de grootendcels roode kleur
van de voorste lichaamshclft en aan
het geel en zwart gestreepte ach
terlijf.
Deze bevruchte wijfjes verlaten in
de laatste helft van den herfst hun
nest en overwinteren in een hiervoor
geschikten schuilhoek. In de eerste
dagen van Mei begint ieder voor zich
een nest te bouwen. De bouwstof, die
hiervoor gebruikt wordt, bestaat uit
de groene schors van verschillende
boomen, vooral van jonge csschen,
die soms aan alle zijden afgeschild
worden en hierdoor veel schade
lijden.
Zoodra de eerste cellen gereed zijn
worden hierin eitjes gelegd en ook
wordt er een voorraad voedsel in ge
bracht, dat uit fijn gekauwde insecten
bestaat, als bijen en vliegen en soms
met honing is vermengd. De uit het
eitje komende larf vindt derhalve de
tafel gedekt. Na 4 weken is het wes
pengezin vermeerderd met verschei
dene arbeidsters die vlijtig aan het
werk gaan.
Zij voltooien het nest en brengen
voedsel aan de nieuwe larven. Het
bouwmateriaal is fijngeknaagd hout.
waarvan zij met speeksel een papje
maken, dat in den vorm van kleine
balletjes naar het nest vervoerd
wordt.
In de nabijheid van het vlieggat
worden schildwachten geplaatst, die
bij naderend gevaar zich in het nesi
begeven om de bewoners te waar
schuwen, die daarna woedend op de
rustverstoorders aanvallen. Dan zijn
het hoogst gevaarlijke dieren, die mei
hun giftige angel tot heel wat in staat
zijn. Het liefst zie ik ze snoepen van
allerlei zoete vruchten en honing
puren uit bloemen of op jacht naar
insecten
Het laatst van September en in
begin October worden er ook manne
tjes en koninginnen geboren, maar
zoodra het ruwe jaargetijde aan
breekt, halen de tot dusverre liefde
volle verzorgsters, de jongen, die nog
in de cellen aanwezig zijn, uit hun
wiegje en laten deze ellendig omko
men. Daarna bezwijken ook de
arbeidsters en de volwassen manne
tjes, zoodat alleen de bevruchte
groote wijfjes van Vespa crabo over
blijven.
V1RIDIS
Waar anderen zich organiseren, mogen
wij, vrijzinnigen, niet achterblijven!
Versterkt de vooruitstrevende midden
groep, welke de democratie wil hand
haven en uitbouwen, krachtig stelling
kiest tegen alle uitersten en streeft
naar samenwerking en verdraagzaamheid.
Sluit U aan bij de
Vrijzinnig Democratische Bond!
A a n VRlJZlNtG^9DEHaar 1 cro
I Dom- Bond-
i Naam
U
HET AANTAL BETALENDE ABONNCS
OP HET
AMERSFOORTSCH
DAGBLAD
STAAT ONDER GEREGELDE CON
TROLE VAN HET BUREAU VOOR
PUBLICITEITSW AA RDE
TOURNOOIVELD 4 - DEN HAAG
Dit blad heefteen dagelijk-
sche oplaag van
EXEMPLAREN
ZIJ, die zich met ingang
van 1 Januari a.a. op
geven als kwartaalabonné,
ontvangen de tot dien da
tum verschonende num
mers gratis.
STADSNIEUWS
Rembrandt-theater In een nieuw ge
waad.
(Tweede Blad pag. 1).
Lezing over Boven Digoel.
(Tweede Blad pag. 1).
SPUR 7
Spelregelfilm in „De Valk".
(Tweede Blad pag. 2).
Schermwedstrijden Bereden Wapens.
(Eerste Blad pag. 3.)
Medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt.
Krachtige tot matige Z.O. tot O.
wind, betrokken tot zwaar of half
bewolkt, vooral in 't Zuid-Wes
ten sneeuw of regenbuien, lich
te vorst tot temperatuur om het
vriespunt in het N.-O., in het
Z.-W. temperatuur orn het vries
punt tot lichte dooi.
Hoogste barometerstand 769.6 te VardÖ.
Laagste barometerstand 741.0 te Liver
pool en Pembroce.
U kunt uitstekend rijles krijgen in de
grooto overdekte manége van de
RUITERSPORT SCHOOL
OUD LEUSDEN
Groote binnen- en buitenmanège met
kleedkamers en douohe. Eigenaar:
P. J. J. A. DE JONG TEL. 1401
ii [""ontvangen de kayser-kous Dames-en Kinderconfectie-Arnh. weg 26 |jf
