Met een ouden kotter naar Indië SCHERPE CRITIEK OP MINISTER VAN ONDERWIJS Voetgangers smokkelaar organiseeren zich Sneltrein grijpt vrachtauto TWEEDE KAMER De R.K. fractie zegt geen vertrouwen in hem te hebben ör ILi.L1j1I\ br W Ejlj lichl denken- Geen eigen lijn Een schip met een verleden dat in de oogen van een paar Groningsche zeelui weer een toekomst heeft Schaakvereniging „Ame. stoort" Donderdags 8-12 uur Sociëteit „Amicitia" Amersfoortsche Damvereniging Maandags 8 - 11 V2 uur „Sociëteit Concordia" Voor plaatsing in deze rubriek wende men zich tot de administratie BRANDSTICHTING UIT WRAAK WERNER HOLLANDNUMMER VAN DE TIMES EIKEL-CACAO 3e BLAD PAG. 1 \MERSFOORTSCH DAGBLAD ZATERDAG 11 DECEMBER 1937 Een motie om terug te kee- ren tot de spelling 1934 CT)I?T T YI7T71T71 een bezuiniging moet men voorta niet De Minister moet leiding geven aan de urgentie Het is onjuist, als de Minis ter de KamPr eerst v\il laten uitmaken wat ze het belangrijkste vindt. De re geering moet overwegen, wat ze kan doen om de excessen t.a.v de leerlin- genschaal weg te nemen Spreker is. wat de spelling betreft een vriend van De Vries en Te Winkel doch spr er kent. ondeskundig te zijn Inmiddels heeft spreker als-Minister mede-verant woordelijkheid aanvaard voor de spel ling-1934 Daar ziln fouten in gemaakt Zoo had 7,p niet alleen de school moe ten eplden doch dp geheple lijn Tn de practljk leidt dit tot onhoudbare toe standen Wil men den chaos niet ten top voeren dan mopf de nieuwe spel ling over de gehpele lijn ingpvoerd wor den hoezppr spr persoonlijk andprs ge voelt De heer Mol Ier (R K.I is van oor deel dat de Minister zich niet voldoen de een eigen Min voor de vorming van het onderwijs hepff afgebakend De Mi nister overlaadt de Kamer met vrien lelijkheden maar daar komen we niet verder mede. en de Kamer mag niet op den stoel van den Minister gaan zit ten Dp Minister gpve ziin voornemens aan Sprpker herinnert aan hpf werk van de verschillende spelling-com missies De Minister wil een nieu we commissjp en nog een ander ad vies n.l van de Belgische regeering. Maar dat wordt dan sinds 22 jaar de zesde commissie En de Belgi sche regeering zal wachten, tot de Nederlandsohp definitief zal hebben besloten. De eeheele R.K. fractie wil geen nieuwe commissie doch spoedigen volledigen terugkeer tot de spelIing-1934 Spreker heeft geen vertrouwen in het beleid van den Minister, zooals dit zich tot nu toe heeft afgebakend in de begrotings stukken. De heer Ti I a n u s (C.H.) betoogt dat verschillende besparingen zijn inge haald door het accres, cn dat zuinigheid niet stpeds de hoog- stp wijsheid i9. Spr hoopt in middels dat 't overleg met de Kamer tot nut tig resultaat moge leiden Spr vindt het beleid over de schrijfwijze on zer taal onge- m m/ I.ikki* F.r i« T"anus geen einde gemaakt aan de wanorde F.r ziin commissies geweest de Minis ter wil weer een nieuwe commissie ieder ergert zich aan den eane vah zaken Het henopmen van een commis sip is inmiddels pen zaak van de re geering. niet van de Kamer, en daarom hepft een uitspraak een er fractie ten dpzp gpen waarde De hppr K e rs t p n tStaatk. Oerzed dat allp nipt-nnod7akellike onderwijs uitgaven vermeden moptpn worden Spr acht invopring dpr lichameliikp ge opfendhpid in het onderwijs verkeerd Uitgaven voor tooneelgezelschappah leeszalen e d ziin overbodig De hper W ij n k O O P (Comm.) aohi dp vopdine de opvoeding en daarna de verdediging de bplangriiksfp factoren van een volk Sprpkpr verlangt verla ging van dp leerlingenschaal. De Minister aan hef woord De Minister van Onderwijs K. en W.. de heer Slotemaker de Bruine, erkent dat er zpkerheid noodie is t.a.v. de taal. De tegenstelling echoolspelling en -departementspplling is door spreker veroorzaakt Doch altijd is er over ver warring geklaagd Fen hedi^sing wor de nu niet genomen, voordat we het standpunt van België kennen Ook te dien aanzien zii pr zoo groot moeeliike eenheid Hieruit volgt niet dat we af wachten, wat Rplgië dopt: de rpgeerinc zal zelfstandig oordeelen. doch reke ning met het Relgicrfhe standpunt zal wel worden gehouden Spreker hoopt in vrij korten tijd het hiertoe noodige overleg te heb ben gevoerd Spr. i6 het met den heer Tilanii6 eens. dat de taak van regeering en Kamer ten deze ver schillend zijn Spreker is overtuigd dat er binnenkort een beslissing zal moeten komen, al zal die dan niet door 100 pet. der Kamer wor den toegejuicht. De verschillende afzonderlijke punten nagaand, zegt spreker dat de heer Su- ring in zijn oordeel niet redelijk was Spreker weet zeer goed. wat 'hem indien het physieke en politieke leven hem in deze periode gespaard blijft te doen 6taan. De opvatting dat ons onderwijs aan overlading lijdt, noemt spreker onjuist De Minister blijft aandacht schen ken aan de aansluiting van lager, mid delbaar en hooger onderwijs. Wat be treft de vraag of de gemeenten school- voeding ter hand moeten nemen, reeds vroeger is uitgemaakt dat de gemeen ten daartoe niet verplicht zijn. en heeft het geen zin. er thans op terug te ko men. Spreker wij6fc er op, dat buiten de Tn het voortgezette debat over de ÏUjksbegrooting van Onderwijs hebben nog de volgende sprekers het woord ge boerd. De heer Zijlstra (A.R zal t.a.v ©enige punten, als de opleiding der on derwijzers 'e ministers daden afwach ten. o.m, wat betreft de gelijkstelling bij hooger onderwijs In de spelling zien we groeiende tegenstellinc tusschen school en maatschappij en dat kan zoo niet blijven; met de belangen der uit gevers moet rekening worden gphouden maar ze mogen niet op den voorgrond staan. De heer Van Houten (Chr. Dem.) zegt dat er in het voorlonpig verslag niet alleen gewenschfe. maar ook nood zakelijke verlangens naar voren zijn gebracht, onvermijdelijk voor het be houd van onze volkskracht. Verlaging van de leerlingenschaal b v is een ab soluut vereischte. Spreker bepleit een goede lichamelijke opvoeding in de sohool met sportbeoefening in het be lang van het lichamelijk en geestelijk welzijn van ons volk dat in de beste conditie moet zijn in dpn concurrentie strijd. De 6pelling-misère maakt, dat wij ons moeten schamen voor België en Zuid- Afrika Men zegt. dat België ons niet volgen wil. Het voorbeeld van Neder land lokt ook waarlijk niet tot navol ging uit. Intusschen hoopt spreker dat Nederland eindelijk eens een juiste op lossing zal vinden en dat België zich daar dan bij zal aansluiten. De heer Suring (R K.) geeft zijn teleurstelling te kennen over den gang van zaken, bij bet onderwijs: in alle talen eD in alle spellingen wordt er over de voornemens der regeering ge zwegen. Voor het accres hebben al'.e Ministers wat weten te reserveprenal leen deze Minister komt met leege han den bij de Kamer. Een paar millioen méér voor onderwijs zouden het rijks- budget niet in "de war hebben gestuurd Inmiddels 'heeft de Minister in de me morie van antwoord eenige toezeggin gen gedaan, o.m aangaande financieele gelijkstelling der onderwijzersopleidin gen. Sprpker zegt dat de Minister geen krachtig beleid toont De Minister had verschillende verbeteringen moeten noe men en die motiveeren Spreker hoop» dat de noodzakelijke samenwerking tusschen Minister en Kamer kan wor den gehandhaafd ten voordeele van ons volksonderwijs De heer Dr. Vos fLib.) erkent dat de kern van ons onderwijs gehandhaafd is. De vraag is echter, of de boog niet te sterk gespannen werd Er is nu eenige opleving in ons land, waarbij de schat kist wel is geva ren. Daarom 'had meer aandacht kunnen zijn be steed aan de volksontwikke ling. In de Troonrede heeft de regeering zich met een enkel zinnetje Dr 1 Vos van deze materie afgemaakt De teleur stelling. gebleken in het voorloopig ver slag. is begrijpelijk. Men heeft den in druk. dat deze Minister zich in den Ministerraad in een hoek heeft laten drukken. Hij heeft zijn collega'9 niet weten te overtuigen, dat er méér voor bet onderwijs moest worden gedaan. De Minister had beter gedaan, zich ©en doelstelling te scheppen. Zoo had de Minister het onderwijs, vooral het hooger onderwijs, meer moeten doen aansluiten bij de steeds verder gaande wetenschappelijke specialisatie. Ten deze moet begonnen worden van boven af. Het onderwijs moet gewijzigd wor den. het lager onderwijs moet een meer cultureel-historischen inslag krijgen, het middelbaar en hooger een meer psychi- scben. Het nationaal bewustzijn moet worden versterkt, wat op de school met allerlei middelen mogelijk is Een der middelen is oplossing der spelling-kwes tie. meer liefde kweeken voor de Ne- derlandsohe taal. De heer Ou d (V.Dzegt dat we. pra lende over het onderwijs de billijkheid in het oog moet worden gehou den. Wat is de oorzaak echter van de ontevre denheid? Spr wil vooraf zeg gen dat de Mi nister een bui tengewoon moei lijke periode we gens financieele omstandigheden heeft medege- Ir maakt, wie dat Mr. P. J. Oud ujt het 00t? ver. Jiest, oordeelt niet zuiver. Voor de crisis 7as 5?® uitzetting der uitgaven bij on derwijs en sociale zaken het grootst; aaarom moest daar ook het meest be- bHlni^ïLxv.Drc*en *oen d® financieele om- aiandigbeid daartoe dwong. Over zulk Een avontuurlijk schip in de Rotter dam sche Coolhaven: het gewezen smokkel- schip „Vengeur", waarmede drie Groningsche zeelieden een wereldreis gaan maken TToTI JA 11 in Ir Qvlroi* Evenals het zeerooverschip van dien J-JC/ll llIllA-Cl lVvI naam, Is de „Vcngeur" ook in Ca- lais gebouwd. Zoo aan den vorm te zien, zou men zeggen, dat het een eenvoudig vis- schersvaartuig is, maar als men den bouw van het, oorspronkelijke als kot ter getuigde, schip van binnen bekijkt, dan blijkt, dat het niet voor de zee- visscherij gebouwd is. De achterbouw b.v. is scherper dan gewoonlijk terwijl ook de voorsteven geheel op snelheid is ingesteld en niet op bergingsruimte voor gevangen visch. Indertijd moet er ook een 5 meter lange boegspriet geweest zijn, terwijl verder de hooge steng, die op den voor sten mast gestaan heet, toont dat „de Vengeur" een aardige lap doek voerde en dus heel wat sneller was dan de ge- wone vischkotters uit die buurt. Uitge rust met een gaffel- en een torenzeil moet de „Vengeur" dan ook een snel heid gehad hebben van ongeveer 11 mij len, hetgeen bij het smokkelen zeer wel to pas zal zijn gekomen. Vóór den wereld-oorlog heeft de kot ter in dienst van de smokkelarij geva ren. die toen welig tierde tusschen Frankrijk, Engeland en Spanje. Het scheepje is trouwens voor par ticuliere rekening gebouwd, zoodat er zeer waarschijnlijk al dadelijk die be stemming aan gegeven werd. In 1914 bij het uitbreken van den we reldoorlog is de „Vengeur", die trou wens reeds tegen de lamp was geloo- pen op een van zijn gewaagde toch ten, waarbij voor tonnen gesmokkeld is, door de Fransche marine in beslag genomen ter versterking van de kust wacht. Nadat de kotter daarna eenige jaren tot ledigheid gedoemd was geweest, heeft hij nog eenige jaren ter visscherij gevaren, waarmede men weer spoedig heeft opgehouden, omdat de betrekke lijk kleine boot met een lengte van 15 en een breedte van 4K meter niet aan de te stellen eischen voldeed. Nieuwe bestemming Toen kwamen er, na lange omzwer vingen, twee Groningsche zeelieden in Duinkerken, waar de „Vengeur" laat stelijk thuishoorde en lieten het oog op liet stevig gebouwde scheepje vallen. Zij waren trouwens reeds naar Engeland geweest om een dergelijk schip te koo- pen, waar zij niet geslaagd waren F.n ziet, op de thuisreis naar Holland, die over Frankrijk ging, zagen zij de „Vengeur", die aanstonds hun hart stal Zij hadden voor hun plannen een ste vig scheepje noodig, dat een behoorlijk aantal mijlen ner uur kon loopen. De koop was alras gesloten en zoo voer de „Vengeur" het zeegat weer uit. om een kleine 24 uur later de pieren van Hoek van Holland binnen to loopen. Nu ligt de oude kotter in de Cool haven en de eigenaars zijn bezig hem wat op te knappen en gereed te maken voor het doel, waarvoor zij hem ge kocht hebhen De „Vengeur" moet over vier maan den kant en klaar zijn voor een we reldreis, die zal gaan langs dezelfde route, die onze voorvaderen indertijd naar Indië namen, n.l. langs Kaap de Goede Hoop. Het spreekt vanzelf, dat. er nog een derde lid aan de bemanning zal toege voegd worden, omdat twee Holland- sche zeelui, die weliswaar heel wat mans zijn, toch een te kleine beman ning vormen voor de „Vengeur". De reis zal geheel zonder motor ge daan worden, zoodat het te hopen is, Naar Jean Bart's kaper schip Vengeur geheeten /N de 17e eeuw heeft een Fransch zeerooverschip, genaamd „Ven geur". tot veler schrik en ontsteltenis de zeeën bevaren. Deze naam „Wre ker" was wel een zeer passende voor dit schip, waarmee de zeeroover Jean Bart. die naar men weet in 1606 en 1667 nog gevochten heeft onderadmi raal De Ruyter. tegen de Engelschen, verscheidene stoute stukjes heeft uit gehaald. In 1911 heeft een tweede ..Vengeur" het ruime sop gekozen, welk schip wel niet de zeeschuimerijmaar dan toch de smokkelarij beoefende. En tijdens den wereld-oorlog afwis seling moet er zijn! heeft de „Ven geur" voor de Fransche marine ge varen! Dit avontuurlijke scheepje ligt nu in de Rotterdamsche Coolhaven achter een rij vredige Rijn-akenen niets wijst er op. dat het getuige is ge weest van zoovele spannende uren. leerlingenschaal tal van andere onder werpen de aandacht van den Minister moeten hebhen. Daarbij moet de budge- taire toestand in het oog worden ge houden. Spreker zou liever Minister zijn in een tijd van bloei, als in 1920. dan in 1937. Als een Minister zijn eigen werk ten deele moet afbreken, wegens den economischen toestand, moet men hem prijzen, als hij dat ook doet. Doch tevens is gebleken, dat men in 1920 wel iets te ver is gegaan. Het is ook zeker wel mogelijk dat de toekomst znu dwin gen. t.a.v. de leerlingenschaal nog weer ferug te gaan. Spreker komt op tegen de meening van den heer Dr. Vos al9 zou spreker zich in den ministerraad in den hoek 'hebben laten drukken. De heer Mo lier fR.K.) repliceert. Spreker's bezwaar i6 dat de Minis ter niet mededeelt, wat hij het. eerst noodiar acht. Daarom wa9 spr's ver trouwen in den Minister geschokt. Spreker dient een motie in. vol gens welke een nieuwe commissie in het spellingvraagstuk om de regeering te adviseeren. overbodig is. en dat spoedie tot invoering der 6pelling-1934 moet worden over- eegaan ook in de reeeeringsstukken. De Minister zegt dat de motie aan de regeerin? iets aanraadt. Wil de Kamer den Minister haar mepning doen weten, kan de voorsteller zijn motie dan niet splitsen? Dat komt spr. practi6cher voor. De Kamer kan. als ze over ver schillende onderwerpen toch spreekt, daarmede aan de regeering een richt snoer geven voor de volgorde 'harer be slissingen. De motie-Moller komt Dinsdag ln stemming. De vergadering wordt om half zeven verdaagd tot a.s. Dinsdag één uur. ÖniApanmnqA-, üsLMSLniqinqM- QLubavondsm. Doelstelling van een nieuw opgerichte vereeni ging 's-GRAVENHAGE. 10 Dec. - Dezer dasen werd een verttade- ring gehouden van de hier opge richte Ned. Vereeniging van Voetgangers. De statuten werden vastgesteld. Besloten werd de Koninklijke goedkeuring hierop aan te vragen. Genoemdp vereeniging stelt zich ten doel: a. Voorlichting te geven aan den voetganger met betrekking tot het gebruik der straten en wegen in den uitgebreidsten zin des woords; b. Bevordering van het toe passen der maatregelen, die door of vanwege de overheid zullen worden of zijn getroffen voor de veiligheid van den voetganger op en/of langs den openbaren weg of straat: c. Te Ijveren voor een doel matig toezicht door of vanwege de overheid, t.a.v. d© naleving der wetten en verordeningen in verband met veilig verkeer der tractie op wegen en straten. Besloten werd voorts een fonds In te 6tellen in verband met verzekering der leden tegen ongevallen op d' openbaren weg. het voeren van procedures enz. Per 1 Januari is men voor nemens een orgaan, genaamd „De Voetganger" uit te geven. In het dageüjksch bestuur zijn gekozen de heeren F. N. Bruin- ooge, voorzitter; A. P. J. Aarse. secretaris, beiden te 's-Graven- hage en F. J Huisman, penning meester te Voorburg Het bureau van do Vereeni ging is gevestigd te 's-Graven- hage: Noorderbeekdwarsstraat 228. .J Een doode, een ernstig gewonde AKKRUM. 10 December. Heden avond is op den onbewaakten over weg nabij Akkrum een groote le dige zeswielige vrachtauto, welke afkomstig was uit Dokkum. donr den sneltrein van Zwolle naai Leeuwarden aangereden en vrijwpi geheel vernield Er zaten twee man nen in de cabine, die op het laatste moment uit den wagen sprongen. De auto kanteldp en een van bei den kwam er onder terecht, met het gevolg, dat hij onmiddellijk werd gedood Zijn metgezel liep ernstige kneuzineen op en ia in bewusteloozen toestand naar een in de nabijheid gelegen woning ver voerd. Indien mogqjijk. zou hij naar het ziekenhuis te Leeuwarden wor den overgebracht. De identiteit van de slachtoffers is nog niet bekend De dokters Van Albada en Di.ik sfra verleenden de eerste hulp. Dp trein had een half uur vertraging dat de ondernemende bemanning „voor den wind" naar Ned. Oost-Indiö zal varen! Het Kon. Meteorologisch Instituut was zoo behulpzaam eén compleet stel zeekaarten ter beschikking te stellen, terwijl verder op de stevigheid en de hechtheid van de roemruchte „Ven geur" moet worden vertrouwd. Anderhalf jaar geeischt AMSTERDAM. 10 December. Het beviel hom niet in de slaapstee in de Haarlemmer Houttuinen, waar hij door maatschappelijken 6teun was onderge bracht. Werk was er voor den 25-jari- gen schildersgezel niet te vinden, geld kreeg hij weinig of niet in handen.. Zoo nu en dan wist hij een paar dub beltjes te leenen van don logementshou- der of dien3 vrouw, doch ook die bron van inkomsten was weldra uitgeput Op 25 November vroeg hij geld om tand pasta te koopen, maar zijn kostjuffrouw had weinig lust om hem te helpen. Mokkend ging hij in een hoekje zitten om even later naar zijn kamertje op do eerste verdieping te gaan. Een kwar tiertje later sloeg de buitendeur achter hem dicht, do schilder was uitgegaan om een wandeling te maken. Boven, in zijn slaapkamertje, stegen kleine rook wolkjes. die allengs zwaarder worden, op. De werkiooze had uit wraak brand gesticht. Gelukkig ontdekte een bewo ner van 'het huis tijdig wat er aan oe hand was. De brandweer verscheen spoedig op het appel, doch hel vuurtje was toen al geblucht. De rechercheur, W F E.V6ens stelde een onderzoek in en uit de tusschen de dekens gevonden lucifers bleek onmiddellijk de opzet. Verdacht had zich bij de politie aan gemeld en vanmiddag stond hij terecht voor de arr. rechtbank. Hij legde ook ter zitting oen bekente nis af. „Ik was kwaad, omdat ik geen geld voor tandpasta kreeg" President Mr. Boon: „U had het toóh een week lang zonder tandpasta kunnen doen. dat doen zooveel menschcn." Verdachte was het or niet mee eens, hij vond de brandstichting hiprmede bovendien voldoende gemotiveerd. De rechercheur verklaarde, dat er groot gevaar voor persoonlijke ongeluk ken had bestaan Het kamertje was af geschoten met hout en papier, vlak ei* naast sliep een oude man. Op de twee de en derde verdieping woonden fami lies. die thuis waren. Het huis is oud en dus tamelijk brandgevaarlijk. De officier van justitie, mr A A L. F van Dullemen was van oordeel, dat deze afschuwelijke daad streng gestraft diende te worden, zoodat hij anderhalf jaar gevangenisstraf vorderde. De verdediger. Mr. J. Wiarda drong aan op een nader rapport. De rechtbank besloot zaak aan te houden om op 24 December een nader rapport uit te doen brengen. WIJNEN EN GEDISTILLEERD D'ARNHEMSCHE POORT TEL. 242 Deze week is het bekende Engelsohe dagblad „The Times" verschenen met een speciaal nummer, geheel gewijd aan handel en industrie. In dit extra nummer ia een belangrijke plaal9 in geruimd voor Nederland en voor Ne' derlandsch Indië Naast Minister Colijn, die er een geestig voorwoord in schreef, hebben aan dit nummer tal van voor aanstaande Nederlanders meegewerkt, die door hun artikelen het Engelsche publiek in slaat stellen om dank zij deze hij uitstek dpskundige voorlich ting. kennis te nemen van alles wat Nederland op hef gebied van handel en industrie presteert. Onze voornaamste handelsverbindin gen worden besproken, onze scheep en luchtvaartlijnen, onze groote bed rij ven, terwijl ook een belangrijke ruimte is gereserveerd voor den landbouw en den tuinbouw, zoomede aan de bloe- mpncultuur en de bloembollen, terwijl het wel van zelf spreekt dat de zuivel niet is vergeten. Zeer veel aandacht wordt in dit num mer ook besteed aan Nederlandsch In dië en zijn bedrijven en producten. Eenige geslaagde illustraties verluch ten het geheel, waarin ook een opmer kelijk artikel voorkomt over de Neder- landsche folklore van D J. van der Ven «•B STRALENDE GEZONDHEID gaal er niets boven de voraterkondo eD ■EittiSfc: JCACAO y voedingsdrank. X* «X IHAEPELIEN 6 HOLM' VRAAGT UW APOTHEKER OF DROGIST DE GEGIJZELDE JOURNALIST AMSTERDAM, 10 Dec. Het bestuur van de Vereeniging „De Amsterdamsche Pers" heeft den gegijzelden journalist C L. Hansen een telegram gezonden van den volgenden inhoud: „Het bestuur van „De Amsterdamsche Pers" zendt u zijn hartelijke collegiale groeten en wenscht u sterkte toe bij uw manmoedige verdediging van het ver- schooningsrecht van den journalist. VERPLICHTE VERZEKERING TEGEN WETTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID 's-GRAVENHAGE, 10 Dec. Vandaag heeft de Minister van Waterstaat, Mr. Dr. Ir. J. A. M. van Buuren. in tegen woordigheid van den Minister van Jus titie. Mr. Geseling, de commissie geïn stalleerd, welke tot opdracht heeft een onderzoek in te stellen fpr zake het verplicht stellen van verzekering tegen de geldelijke gevolgen van de aanspra kelijkheid volgens de wet, voortvloei ende uit het gebruik van motorrijtui gen.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1937 | | pagina 7