Prov. Staten behandelen de
begrooting
GEEN GELOOP MEER AAN DE DEUR
Verbetering van
wegen
Tentoonstelling in
Amersfoort
CHRIS LANOOY
dqsmda.
Herv. Radio-Omroep
U heeft er geen omkijken naar
Besparing, want incasso-kosten vervallen
Weinig oppositie tegen het beleid van
Gedeputeerde Staten
2e BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
WOENSDAG 15 DECEMBER 1937
In September 1938 zullen hier een
winkelweek en een bloemen
en fruittentoonstelling
gehouden worden
De Algemeene Ned. Tentoonstellings-
Onderneming zal als onderdeel van den
veldtocht voor Ned. Fabrikaat, bestaan
de uit tien tentoonstellingen onder den
naam „Nederland in 1938" ook te dezer
stede haar tenten opslaan en wel van 13
tot en met 17 September 1938.
Terwijl de tentoonstelling in de eer
ste plaats zal bestaan uit belangwek
kende inzendingen van nationale indu
strieën, die den geheelen voldtocht mee
maken, wordt een deel gereserveerd
.voor de industrieën, en een deel voor de
middenstandszaken uit de plaats zelve
en de omgeving.
De Amersfoortsche groot-industrie
overweegt, uit te komen met een ge
combineerde inzending; er komt een
winkelweek en een bloemen- en fruit
tentoonstelling. Door de winkelweek zal
een krachtige propaganda voor het be
zoek aan de tentoonstelling worden ge
maakt, welke gehouden zal worden op
het terrein aan dc Hellestraat.
Uit den aard der zaak zal de tentoon
stelling ook hier staan in het teeken
van het Regecringsjubileum. aangezien
ze kort daarna wordt gehouden.
Een afzonderlijke tent zal dienen als
cabaret-dancing, waarin een aantal kor
te, afgescheiden voorstellingen wordt
gegeven, zoodat het publiek er niet den
geheelen middag of avond wordt vast
gehouden.
Demonstreert de vervaardiging
van aardewerk in het
Gildehuis
In het Gildehuiö heeft Chris- L a-
nooy gisteravond demonstraties gege
ven van zijn vervaardiging van aarde
werk. Dr. R, Miedema leidde Lanooy
met een enkel woord in en zeide, dat
Amersfoort en het Kunstenaarsgilde het
een groot voorrecht mogen noemen, dat
een kunstenaar van het formaat van
Chris Lanooy was gekomen om het een
en ander te vertellen van zijn werk. het
welk in den loop der tijden een speciaal
accent heeft gehouden.
Chris Lanooy begon met uiteen te zet
ten hoe hij in 1900 het idee had gekre
gen om zich alleen aan de pottenbak-
kerskunst te gaan wijden. Reeds acht
jaar voor dien had hij het een en ander
op dit gebied verricht, doch pas vanaf
1900 beschouwde hij de pottenbakkerij
als een kunst, waarin meer verscholen
lag, dan het draaien van figuren.
Het was juist in dien tijd. dat men
absoluut nog geen begrip had van het
orneeren. In de voorwerpen, die ge
maakt werden, lag geen persoonlijkheid
of een speciale uiting. In Delft maakte
men Chineesche patronen na met. Per
zische motieven en het bleef alleen
maar een beetje versieren van potten
en pannen, doch van kunstwerk was
geen sprake.
Een eenvoudige gemberpot bracht
spreker op de gedachte om het potten
bakken eens goed te gaan leeren en hij
kreeg hiervoor in Gouda tijdens het
vervullen van zijn dienstplicht, ruim
schoots de gelegenheid. Lanooy onder
vond, dat hij alleen met het scheppen
van eigen wetten speciale vormen kon
maken. De kegel was steeds zijn basis
en daar bouwde hij verder op. Steeds
experimenteerde hij en zocht naar nieu
we dingen. Herhaaldelijk bleek hem
dan weer, dat de pottenbakkerij van
een bepaald principe uitging.
Vervolgens besprak de heer Lanooy
'de verschillende glazuren, welke ge
bruikt moesten worden om de potten
een natuurlijke kleur te geven. In de
ceramiek blijft men steeds een leer
jongen, nog veel is er te vinden en
spreker zeide altijd zoekende te zijn
naar nieuwe tendenzen. Lanooy was
van oordeel, dat het niet schuilt in de
excessen, doch in het vasthouden aan
de orthodoxe innerlijke verbeeldingen
Het i6 zijn bedoeling zuivere en ware
dingen te geven en niet altijd: iets
mooi te maken, doch er een sterke per
soonlijkheid in te brengen, waardoor
men wel eens bereikt, dat anderen het
werk niet mooi meer vinden. Helaas
kan het werk niet altijd optimistisch
zijn, dan schuilt er een groote oneerlijk
heid in.
Na de pauze gaf de heer Lanooy al
lerlei demonstraties van de vervaardi
ging van aardewerk. Zijn verrichtingen
werden door de talrijke aanwezigen
met groote belangstelling gadegeslagen
A. R. J. A. GOUW „EEMLAND"
Gisteren kwam de gouw „Eemland"
fder A. R. Jongeren Actie (ARJA) te de
zer stede bijeen. Bij afwezigheid wegens
ongesteldheid van den voorzitter, dr
Scheurer, werd de vergadering geleid
door den heer Joh. de Gans. Tot de gouw
behooren de clubs Amersfoort, Nijkerk,
Scherpenzecl, Soest en Zwartebroek.
De heer J ten Hove (club Amersfoort)
leidde in „Defensieplichtwaarop een
levendige discussie volgde.
Dit punt werd onderbroken door een
declamatie over „Oorlog", op Z. Afr. text
van Jan Celliers e.a. en ontleend aan
herinneringen aan den heldenstrijd der
Z. Afr. Boeren. Declamtor was de heer
L. v. d. Wey. solozang door W. Th.
iVernhout en orgelbegeleiding door Mej
Jans Vemhout.
Tot besluit las de voorzitter eenige
bladzijden voor uit het pas verschenen
boek van Dr. J. A. Nederbragt „De we
reld een chaos?", waarin de schrijver
er op wijst, dat de Bijbel leert, dat God
de volken en vorsten ook in hun oor
logen gebruikt voor de uitvoering van
Zijn wereldplan, waarom er voor den
Christen nooit sprake van kan zijn, dat
Gods bestuur wanorde en chaos zou ver-
toonen.
VENTEN ZONDER VERGUNNING
De politie heeft gisteravond een per
soon aangehouden, die aan het venten
was zonder vergunning en ook nog een
oude rekening had staan bij de politie
te Driebergen, wegens het opgeven van
eon valschan naam.
Grand Thóatre. Van 10 tot en
met 16 December vertooning van da
film „De Model-Echtgenoot".
Zondag 1.45. 4.—. 6-15 en 8.30 uur.
Avondvoorstelling overige dagen
810 uur n.m-
Woensdag en Zaterdag 2.30 ïur
n.m matinée.
City Theater. Tot en met Don
derdag 16 December varttooning van
de film: „Drie handige meisjes".
Zondag 1 -45 4 uur 6.15 en 830
uur fdoorloopend). Aanvang laat-
ste voorstelling 8.30 uur- Zaterdag
6.15 en 8-30 uur Overige dagen 8.10
uur. Zaterdag en Woensdag mati-
née 2-30 uur.
4 t.m. 25 December. Sierkunst,
Tentoonstelling werken van Machiel
Brandenburg, dag. 105 uur.
15 December. Volksgebouw. Alne-
tybo. 25 en 810 uur.
15 Dec. Luthersche Kerk. Open
bare Getuigenisavond van „Kerk en
Vrede" Spreker Hilbrandt Boschma
te Ruurlo
16 December. Foyer Amicitia. De
monstratiemiddag voor de Vereeni-
ging van Huisvrouwen 2.30 uur.
17 December. Amicitia. Abonne
mentsvoorstelling Hofstad Tooneel.
„F.en Lentedag" IVk uur.
18 December. Monopole. Gymna-
siastenbond L.E.A. Kerstbal. 8 uur.
18 December. Foyer Amicitia. Ver
een Iging van Huisvrouwen. Kinder
middag, 2.30 uur
18 December. De Valk. Feestavond
„Mendelssohn" 8 uur n.m.
21 December. Foyer Amicitia. Ver-
eeniging van Huisvrouwen. Voor
dracht door dr. Van Amerongen uit
de Christmas Carol. 8 uur n.m.
21 en 22 December. Remonstrant-
eche kerk. Kerstviering door de
Vrijz. Chr. Jeugdgemeenschap. 7.30
uur n.m.
22 Dec. Nieuwe Kerk (Leusder-
weg). Kerstuitvoering door de Chr.
Zangvereen. „Sursum Corda" 8 uur
n.m.
UTRECHT
16, 18 en 20 December. Stads
schouwburg. Gezelschap Jan Musch.
„Nathan de Wijze". 8 uur.
17 December. Stadsschouwburg.
Amsterd. Tooneelvereeniging. „Fer-
dy's Bekeering". 8 uur.
Actie voor een kerke-
lijken omroep
In Eben Haëzer heeft gisteravond een
vergadering plaats gehad van leden en
belangstellenden der Ned. Herv. Kerk
alhier, met het doel bekendheid te ge
ven aan de doelstellingen van den on
langs opgerichten Ned. Herv. Radio-
Om ïoep.
De Vergadering stond onder leiding
van den heer Dj. A. G. v. d. Heide, die
aanving met gemeenschappelijk te laten
zingen Ps. 25 6, waarna hij voorging in
gebed.
Na een kort openingswoord van den
voorzitter werd het woord gevoerd door
Ds. Sanders uit Weesp.
Spreker wilde meer in 't bijzonder in
het licht stellen de beteekenis van ecu
Ned. Herv. Omroep en dan zoo, dat
ernst wordt gemaakt met de groote roe
ping die de Ned. Herv. Kerk als Volks
kerk heeft.
In deze roeping van de Ned. Herv.
Kerk heeft spreker geloof omdat Goil
Zijn planting niet zal verlaten.
Vervolgens constateerde Ds. Sanders
een oplevend Kerkelijk bewustzijn en
activiteit; daarom mag de Kerk haar
roeping ook in den aether niet .prijsge
ven.
Spreker wil niets zeggen van den ar
beid der N C.R.V. maar wil een eigen
omroep, met een eigen stem die spre
ken zal over de eigen Kerk.
En dat kan een andere omroep ops
niet geven, aldus de slotconclusie van
Ds. Sanders.
Na de principieele ziide belicht te heb
ben sprak Ds. Renes over de practische
zijde.
De actie der N. H. R. O. zal zich be
vinden op een vrij terrein, en geschoeid
zijn op een principieele leest. De Ned
Herv. Kerk dient zich te handhaven als
belijdende Volkskerk naar haar histori
sche wording.
Spreker wekte daarom de aanwezi
gen met vrijmoedigheid op om toe te
treden als lid.
Verschillende aanwezigen gaven zich
hierna op als lid, waarna de vergade
ring op de gebruikelijke wijze werd ge
sloten.
BALDADIGHEID VAN DE JEUGD
De Amersfoortsche jeugd heeft giste
ren weer eens van zich doen spreken
door het uitdraaien van straatlantaarns,
opengooien van deuren en voetballen op
straat. De politie is tagen deze vormen
van baldadigheid opgetreden.
COMMISSIE VOOR BAKKERS-
ONDERWIJS
Nu de eischen voor de vestiging van
nieuwe zaken en bedrijven steeds zwaar
der worden en er wettelijke voorechrif-
tn zijn, zoodat maar niet iedereen zich
kan vestigen waar en wanneer bij wil.
hebben de bakkerspatroons een cursus
georganisaerd voor hen, die zich in de
naaste toekomst willen vestigen met een
eigen zaak. Reeds gaven velen zich op
als leerling van dien cursus, waaron-
wanneer U de abonnementsgelden op het A m e r s-
foortsch Dagblad automatisch gireert,
Op aanvraag aan onze administratie (Tel. 513) zenden
wij aan kwartaal-abonnés een machtiging ter teekening
en de girodienst zorgt voor de rest.
Indien U thans aanvraagt, kunnen de abonnements
gelden voor het eerste kwartaal 1938 reeds automa
tisch overgeschreven worden.
Adm. AMERSFOORTSCH DAGBLAD.
Een voorstel-v. d. Brink om
100 000 mèèr uit te
trekken wordt niet
ondersteund
De weg naar Vinkeveen
(Vervolg van Dinsdagavond)
WIJZIGING REGLEMENT
Voorstel van Gedeputeerde Staten tot
wijziging van het bijzonder reglement
voor het waterschap Kamerik Teylin-
gens.
Goedgekeurd.
DE WEG NAAR VINKEVEEN
Voorstel van Gedeputeerde Staten in
zake het tracé en het plan van weg Nr.
19 (UithoornVreeland) tusschen Vin
keveen en het Manvedekanaal
De heer Knigge (R.K.) waarschuwt
er voor, zand te zuigen uit de Vinke-
veensche plas ,die wellicht over 20 jaar
moet worden drooggemaakt, wanneer
n.l. het octrooi van vervening ophoudt.
Door het wegzuigen van het zand krijgt
men in de plas een geweldige diepte,
waardoor drooglegging onmogelijk
wordt, of in elk geval veel geld zal
kosten.
De heer v. d. Brink vraagt of geen
gebruik kan worden gemaakt van den
bestaanden spoordijk.
De heer Kor ver (N.S.B.) acht het
eveneens verkeerd, een groot gat te
maken in de Vinkeveensche pla6.
De 'heer W ij k a m p (Ged. Staten)
spreekt zijn voldoening uit over het
feit, dat de voordracht zelf in het ge
heel geen kritiek heeft uitgelokt. Van
de spoorbaan zal geen gebruik kun
nen worden gemaakt, zoolang de lijn
AmsterdamAalsmeer blijft bestaan. Dc
kwestie van het zandzuigen heeft de
aandacht van Gedep. Staten. Op het
oogenblik staat nog niets vast; men
stelt alleen een onderzoek in naar de
plaatsen, waar zand gewonnen kan
worden. Zou men inderdaad zand ont
trekken aan den bodem der Vinke
veensche plassen, dan zouden natuur
lijk de eventueele voordeden opgewo
gen worden tegen de nadeelen voor de
betrokken streek.
Goedgekeurd
AANLEG RIJNKANAAL
Voorstel van Gedeputeerde Staten tot
onttrekking aan het openbaar verkeer
van gedeelten van wegen in de gemeen
ten Houten. Schalkwijk en Wijk bij
Duurstede ten behoeve van den aanleg
van het AmsterdamRijnkanaal.
Goedgekeurd.
WIJZIGING REGLEMENTEN
A'oorstel van Gedeputeerde Staten tot
wijziging van de reglementen voor de
grootwaterschappen Bijleveld en de
Meerndijk en Heycon. genaamd de Lan
der meerderen uit de buitengemeenten.
Aroor hen, die niet in de gelegenheid wa
ren zich aan te melden, kan dat nog ga-
schieden bij een der commissieleden, nl.
dc heeren C. van Ommeren. Langestr.
14, J. Vonk Havik 21 en Postuma, Oude
Soesterweg SS.
DE HANZE
Tn het verslag van de rede van den
Eerw. heer Henri de Greeve is een on
duidelijkheid in een zin geslopen. Over
het beeld van dezen tijd zeide spr. o.a.:
het vertrouwen in het mondeling gege
ven woord is er niet meer.
KEURING VOOR DEN DIENSTPLICHT
De Burgemeester van Amersfoort
maakt bekend, dat de Keuringsraad
voor de ingeschrevenen voor den dienst
plicht van de lichting 1939, alsmede voor
tijdelijk-ongeschikt-verklaarden van de
lichting 1938 voor deze gemeente zitting
zal houden te Amersfoort in de open
bare lagere school, Lange Beekstraat 3
op Dinsdag 11 Januari 193S, AVoensdag
12. Donderdag 13. Vrijdag 14, Maandag
17, Dinsdag 18, Woensdag 19, Donder
dag 20, Vrijdag 21, Maandag 24 en Dins
dag 25 Januari a.s. telkens des voor-
middags 1.30 uur en AA'oensdag 26 Ja
nuari 1938 des voormiddags 9.30 uur.
In de zitting op Dinsdag 11 Januari
193S, des voorm. 9.15 uur worden op
nieuw gekeurd de personen, die in 1937
tijdelijk ongeschikt zijn verklaard*
HIEMSTRA
ge Vliet, het heemraadschap De Rivier
de Eem, beken en aankl3\e van dien
en de 'hoogheemraadschappen De Bun-
schoter Veen- en Veldendijk, van den
Lekdijk Benedendams en van den IJs-
seldam en van den Lekdijk Bovendams.
Voorstel van Gedeputeerde Staten tot
wijziging van het bijzonder reglement
voor het waterschap De Hooge en Lage
Weide.
Goedgekeurd.
DE PROVINCIALE BEGROOTING
Brief van Gedep. Staten, geleidende
het ontwerp-begrooting der provinciale
inkomsten en uitgaven voor 1938, met
daarbij behoorende ontwerp-bcsluiten
De heer Hiemstra (S.D.) noemt de
financieele positie van de provincie vrij
gunstig. Daar komt bij, dat de belas
tingdruk geringer dan in andere pro
vinciee is Nu
staan we niet op
^et standpunt,
dat de provincie
nu maar met
geld moet smij-
A ten. maar., het
geld niet uit
geven is even
min de hoogste
wijsheid. In de
staten van Noord
Holland is ge-
gezegd, dat de
reserves niet be
nut mogen wor
den. Is dit hier
ook het geval, waarom zullen wij dan
reserveeren? Dan kunnen wij beter de
begrooting in een ruimer jas steken, en
de post onvoorzien opvoeren. Met het
bedrag van f 300.000 voor verbetering
der wegen kan spreker zich niet ver
eenigen. Daarvoor kan minder worden
gedaan dan verleden jaar, terwijl spre
ker juist méér zou willen doen Gedep.
Staten willen wachten tot het volgend
jaar. maar waarom zal men dit doen?
Verwacht men het volgend jaar een
ruimer toevloeiing van middelen?
•Spreker betwijfelt het. De provincie
doet voort6 weinig ter bestrijding van
de werkloosheid. Is het aan de Staten
verboden in deze iets te doen? Spreker
kan zich een beginselbesluit in dit
opzicht niet herinneren; trouwens, er
zijn verschillende provincies, die be
langrijke bedragen besteden, aan de
bestrijding der werkloosheid. En waar
om zou de provincie Utrecht in een uit
zonderingspositie verkeeren? De over
heid, ook de provinciale, dient alles in
het werk te stellen om de ontzettende
gevolgen van de werkloosheid zooveel
mogelijk te beperken Het doet spreker
leed, bij Gedep. Staten een zekere on
aandoenlijkheid te moeten constateeren.
Er zou reden zijn. zich afzijdig te hou
den. indien de provincie gelijk dit in
Zeeland het geval is. aan het plafond
zat! Maar daarvan is hier geen sprake.
•Spreker zal voorloopig geen voorstel
indienen, en eerst eens afwachten den
weerklank zijner woorden in deze ver
gadering.
De 'heer v. d. Brink (V.D.) acht den
toestand der financiën bevredigend, ge
zien alle omstandigheden. AVaarom ver
wachten Ged. Staten in de toekomst een
teruggang? Wij mogen aannemen, dat
de ergste crisisjaren achter den rug
zijn. De belastingopbrengst is inderdaad
stijgende, en de
begrooting is
iluitend gemaakt
zonder belasting-
verhooging of
verlaging der
subsidies. Dit al
les wijst er op,
dat men ten
aanzien van de
provinciale geld
middelen niet
ongerust behoeft
te zijn. Reden
waarom 6preker
een pleidooi wil
voeren voor een
snellere uitvoering van het wegenplan
waardoor twee belangen worden ge
diend: die van het verkeer, en die van
de werkloozen.
Spreker dient een voorstel in, om
het bedrag voor wegenverbetering
te verhoogen van drie tot vier ton,
en deze meerdere uitgave in de eer
ste plaats ten goede te doen komen
aan de wegen in bet Zuidwesten
van onze provincie.
De Voorzitter maakt bezwaar te
gen het tweede gedeelte van het voor
stel, waarop de beer v. d. Brink dit
gedeelte intrekt.
Intusschen wordt het vooretel van
den heer v. d. Brink niet onder*
v. d. BRINK
RUTGERS VAN
ROZENBURG
steund, zoodat het geen punt van
beraadslaging kan uitmaken.
De heer Rutgers van Roeen
burg (C.H.) waarschuwt tegen al te
groot optimisme ten aanzien van de
financiën der provincie. De belastingen
zijn bier de laatste 10 jaren vrij snel
omhoog gegaan, niet door verhooging
der uitgaven, maar door verlaging van
de opbrengst der belastingen. Wij hebben
de laatste jaren geteerd op de stille
reserves, de spankracht, die in de be-
grootigen aanwezig was. Maar deze
spankracht zal nu wel heel wat minder
zijn geworden. De politiek van Ged.
Staten houdt het juiste midden tus-«
schen te groot optimisme en te groot
pessimisme.
Er wordt door de provincie reeds
veel gedaan voor de besjtrijding der
werkloosheid: de. uitvoering van het
Geldersche Valleikanaal, subsidie
ten behoeve van de uitvoering van
het ArasterdamRijnkanaal en de
Utrechtsche spoorwegwerken vor
men met de bedragen voor wegen
verbetering meer dan f 800.000.
Vooral het Gel
dersche Vallei
kanaal. waar
mee vier ton ge
moeid is, is een
oraohtig object
voor werkver
ruiming. Spreker
vraagt hoe het
staat met de uit
voering van dit
plan. waardoor
ook de welvaart
van de betrok
ken streek ten
zeerste wordt be
vorderd.
De heer Ploeg (S.D.) brengt de 6Ub-
sidieering van het krankzinnigenwezen
ter sprake. Spreker meent dat het ge
meentelijk aandeel in deze kosten aan
merkelijk is verzwaard, en zegt dat de
kosten voor de gemeenten dienen te
worden bepaald naar de draagkracht
dezer gemeenten
Hij dient een voorstel in. strek
kende om de gemeentebesturen het
zelfde bedrag te laten betalen als
het vorige jaar.
De heer v. d. Va te (S.G.P.) noemt
het beleid van Gedep. Staten een zeer
voorzichtig beleid. Men kan echter de
Provincie niet verwijten, dat ze aan de
bestrijding der werkloosheid geen aan
dacht heeft besteed.
Mevr. AVolthersArnolli (S.D.)
houdt een pleidooi voor de electriciteits-
voorziening in streken, waar dit thans
nog niet het geval is. Juist voor de be
woners van deze afgelegen streken is
aansluiting op het electrisch net van
zeer veel belang. Spreekster pleit voor
het beschikbaar stellen van stroom
tegen nachtstroomtarief gedurende de
middaguren.
De heer van Kuy k (A.R.) vraagt of
Ged. Staten een rond bedrag kunnen
noemen wat het geheele provinciale
wegenplan zal kosten.
De heer W ij k a m p „Zeven mil-
lioen."
De voorzitter schorst de vergadering
In het Provinciaal Gebouw te Utrecht
is hedenmorgen de winterzitting der
Prov. Staten onder voorzitterschap van
den Commissaris der Koningin, voortge
zet.
De heer van Spanje (Ged. Staten)
beantwoordt de bij de algemeene be
schouwingen gemaakte opmerkingen.
Van veel verschil van meening is niet
gebleken. Er is inderdaad een sluitende
begrooting en de financieele positie van
de provincie kan gunstig genoemd wor
den, gezien de huidige tijdsomstandig
heden. Gedep. Staten zijn tevreden, dal
de normale werkzaamheden op den nor
malen voet voortgezet kunnen worden.
Men dient echter niet te vergeten, dat
rle begrooting sluitend is gemaakt dank
zij de overschotten van vorige jaren,
waardoor belastingverhooging kon wor
den voorkomen. Ook de kapitaaldienst
vertoont steeds hoogcr cijfers, maar
dank zij de verlaging van het rentetype
wordt deze steeds zwaarder drukkende
last nog niet gevoeld. \roorts is het niet
waarschijnlijk, dat ook in de komende
jaren nog op overschotten uit vorige
dienstjaren kan worden gerekend. Wal
de reserves betreft, daarvan zullen wij
zeker gebruik mogen en kunnen ma
ken; de heer Hiemstra behoeft daarvoor
geen vrees te koesteren. Er is echter
geen sprake van het aanwezig zijn van
stille reserves.
Primair is bij Ged. Staten het slui
tend maken der begrooting, maar
dat wil niet zeggen, dat de belangen
der werkloozen en van de volkswel
vaart daardoor op den achtergrond
zouden raken. Men kan echter de
volkswelvaart nu eenmaal niet be
vorderen zonder 'n sluitend budget.
Dat er bij Ged.
Staten een on
aandoenlijkheid
bestaat t.a.v. het
leed der werk
loozen is een be
wering, die spr.
niet wenscht fe
accepteeren. Ge
dep. Staten la
ten geen gele
genheid voorbij
gaan om in het
belang der min
der bedeelden
werkzaam te
zijn. Voor het
soc. dem lid van Gedep. Staten zal de
betreffende opmerking van den heer
Hiemstra wel niet prettig zijn geweest.
Als men drie ton uittrekt voor de uit
voering van het wegenplan, dan heeft
men in elk geval de zekerheid, dat het
gestelde doel kan worden bereikt. Wij
zigen de omstandigheden zich ten gun
ste, dan zullen Ged. Staten de eersten
zijn, om dit bedrag te verhoogen. Dan
mag men niet vergeten dat nog groote
sommen beschikbaar zijn gesteld voor
aanleg van het Geldersche Aralleika-
naal. Amsterdam—Rijnkanaal en spoor
wegwerken.
Er wordt ook alles op gezet, om
het op de begrooting uitgetrokken
bedrag voor het Valleikanaal inder
Van Spanje
Wijkamp
daad te besteden. Er staan voor 1938
belangrijke onderdeelen op het pro
gramma, die vermoedelijk wel de
geheele vier ton zullen opeischen.
Wat de subsidieering v :n het krank-
zinnigenwezen betreft, in het algemeen
herinnert spr ker er aan, dat de pro
vincie in deze eigenlijk alleen de taak
heeft, te zorgen voor voldoende plaats
ruimte, terwijl op de gemeenten de zorg
voor de financiering rust. De provincie
gaat echter verder en in de laatste ja
ren worden subsidies aan de gemeenten
verstrekt tot zeer hooge bedragen. Er is
in de Staten -indrang uitgeoefend dit
bedrag te fixeeren, en Ged. Staten heb
ben daaraan thans gevolg gegeven,
waarbij zij als te fixeeren bedrag heb
ben aangenomen het bedrag dat verle
den jaar per patiënt werd vergoed. De
gemeentebesturen weten nu waar zij
aan toe zijn, de basis van de post kan
geen verrassingen meer opleveren. De
heer Ploeg wil nu voor de gemeenten
het aandeel verlagen met 40.per
patiënt, hetgeen de provincie 52.000.
zou kosten. Dat zou onze begrooting ge
heel op losse schroeven zetten, een der
gelijk bedrag kan niet gevonden wor
den. Eigenlijk is het bedrag van 478.
per patiënt wal betreft het gemeentelijk
aandeel, al te laag gefixeerd, gezien de
stijging van de verpleegkosten geduren
de de laatst maanden. Daarom moet
spreker aanneming van het voorstel-
Ploeg ten sterkste ontraden. Deze post
kan en mag niet verder stijgen, wil de
provincie niet in haar eigen werk ge
handicapt worden.
De heer W ij k a m p (Ged. Staten)
merkt op, dat het provinciaal wegen
plan in totaal circa zeven millioen zal
kosten. AVat de Puem bel reft, er is op
aangedrongen, met rendabele gedeelten
aan te sluiten. De Raad van Toezicht
heeft zich reeds met deze zaak bemoeid;
onder meer zijn onderhandelingen ge
voerd met Langbroek. Bij een dergelijke
aansluiting moet een zekere waarborg
worden gesteld; de mogelijkheid is ech
ter aanwezig, dat met dit systeem wordt
gebroken en ook het bedrijf zelf in hot
eventueel verlies zal deelnemen. Na
tuurlijk zal de groote voorzichtigheid
daarbij worden betracht A'erlaging van
de bestaande tarieven staat voorts bij
de leiding op den voorgrond. In de
nieuwe toonkamer van het bedrijf zul
len in het algemeen geen toestellen wor
den verkocht,
met uitzonde
ring van toestel
len voor 't elec
trisch koken en
boilers. Dit ge
beurt ook in de
toonkamer van
het Pegus, in
volledige over
eenstemming
met de installa
teurs. Er bestaat
een uitstekende
samenwerking
tusschen de
Puem en de le
veranciers. Er is geen aanleiding om
het vastrecht verplicht te stellen. Het
aantal vastrechtverbruikers neemt de
laatste maanden met 200 per week toe.
Een dergelijke vrijwillige toetreding is
veel beter dan het stellen van een ver
plichting.
Toepassing van het nachtstroom
tarief gedurende de middaguren is
bij de directie van het bedrijf in on
derzoek. Atermoedelijk zullen den
Raad van toezicht voorstellen dien
aangaande bereiken.
A'oorts zal in den Raad van toezicht
onder het oog worden gezien een even
tueels herziening van het vlaktarief in
verband ook met de tarieven die thans
in Zeist en Amersfoort gelden.
Hierna wordt gerepliceerd.
De heer Hiemstra (S.D.) zegt dat
zijn fractie het voorstel v. d. Brink om
4 ton voor wegverbetering uit te trekken
niet heeft gesteund, om een der recht-
sche fracties in de gelegenheid te stel
len een dusdanig voorstel in te dienen,
dat dan veel meer kans zou hebben om
aangenomen te worden. Het stelt spre
ker teleur, dat de rechtsche partijen van
die gelegenheid gebruik hebben ge
maakt.
Thans dient spreker het voorstel
in, om de post voor wegenverbete
ring te verhoogen met 200.000 tot
500 000, welk meerder bedrag uit
leeningsgelden geput kan worden.
De heer van Kuyk becijfert dat bij
een kosten van 7 millioen het provin
ciaal wegenplan pas na 23 jaar gereed
zal zijn, indien men drie ton per jaar
voteert. Maar op die manier is het be
gin al weer versleten, wanneer het laat
ste gedeelte gereed is.
Er moet dus meer geld beschikbaar
gesteld worden, maar niet volgens de
methode van den heer Hiemstra, want
daardoor zou de schuldenlast der pro
vincie torenhoog stugen.
De heer Hiemstra: „Hoe wilt u
het dan doen?"
De heer van Kuyk meent dat er een
tusschenweg is, door putting uit de re
serves. Er wordt voorgesteld 57.000.—
naar de reserve te brengen maar lie
ver zou spreker dat bedrag naar on
voorzien willen brengen, waarna Gede
puteerde Staten in het voorjaar het we- j
genplan nog eens kunnen bezien. In rle
7omerzitting van 1938 zouden de Prov.
Staten dan eventueel het bedrag voor
het wegenplan te besteden, kunnen ver
hoogen.
Hierdoor wordt de kapitaaldienst niet
verzwaard, en de uitvoering van het
wegenplan versneld.
De heer v. d. Brink zegt gisteren
perplex te hebben gestaan, toen zijn
voorstel niet werd ondersteund. De in
druk in de vergadering zoowel als naar
de buitenwereld is zeer eigenaardig ge
weest. Thans heeft de heer Hiemstra
een verklaring afgelegd, waardoor de
zaak wat duidelijker is geworden. Spre
ker heeft nimmer de bedoeling gehad,
van deze zaak een politiek fortuintje
te maken, en ook hij had gaarne ge
zien, dat van rechtsche zijde een voor
stel zou zijn ingediend. Het gaat hier
niet om personen, maar om de zaak.
Het voorstel Hiemstra gaat spreker ech
ter te ver en daarom zal hij het niet
steunen.
Opnieuw dient spreker thans zijn
voorstel in om de post voor het we
genplan met 100.090.te verhoo
gen, welk voorstel thans voldoende
wordt ondersteund.
De Voorzitter schorst de verga
dering tot des middags half 2.