HANDELAREN IN OUD IJZER
DIK TROM
KOOPT BIJ ONZE
ADVERTEERDERS
staan voor een raadsel
GRAND THEATRE
Merkwaardig en
interessant
bedrijf
Maison Hartel
JEUGD-TOONEELVOORSTELLING
IBACH VLEUGELS EN PIANO'S
FIRMA R. VAN DEN BURG
EENERZIJDS
afnemers
van het
volk
Na opleving in Maart vertoont de
markt plotseling een slap
aanzien
ANDERZIJDS
leveranciers
Speculatie krijgt een
kans Het is niet alles
goud wat er blinkt
Een Limburger ging
een dagje uit
Verzekeringen door
publiekr echteli j ke
lichamen
Advertentiën
Dierenarts C.A. Kok
is verhinderd
Er wordt gezocht
IJVERIG PERSOON
Grafwerk
J
DONDERDAG DERTIG DECEMBER HALF DRIE
IN HET
Kinderen van abonné's op het
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
genieten een groote reductie op de
toegangsprijzen
ZIE ONZE VOLGENDE MEDEDEELINGEN
Voortreffelijk in elk
opzicht
Vraagt Catalogus
en condities aan
Vertegenwoordiger
ARNHEMSCHESTRAAT
2c BLAD PAG. 4
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
WOENSDAG 22 DECEMBER 1937
aan den
groothandel
DE handel in oud-ijzer is een
merkwaardig bedrijf. Zóó is
het toppunt van opbloei bereikt, of
mén vervalt in het andere uiterste.
Men herinnert zich nog, hoe er in
den aanvang van 1937 maar niet
genoeg oud-ijzer op de markt kon
zijn. Hoe slooten en grachten een
reiniging ondergingen, in dien zin,
dat zij verlost werden van oude,
roestige en verwrongen, zoo moge
lijk onherkenbare ijzerdeelen, die
zich sinds jaar en dag rustig verge
ten waanden in het slijk, dat de bo
dems der vaarten pleegt te bedek
ken.
Met de vreemdsoortigete dingen kwa
men de menschen toen bij de handela
ren aandragen koperen pendule-
werk, oude, innerlijk zoo verzwakte ri>-
wielen, dat deze elk moment den
geest dreigden te geven, wrakke ledi
kanten enz enz. Men ruimde alles op.
waaraan ook maar voor een kleine
waarde aan ijzer of metaal vastkleefde
Maar die periode, die haar hoogte
punt vond in de maand Maart van dit
jaar, is Ihans voorbij en zoo men daar
op een normalen handel verwacht zou
hebben, dan is men daarin teleurge
steld, want een zèer flauwe metaal- en
ijzermarkt iê er voor in de plaats ge
treden. Dit is een zeer merkwaardig
verschijnsel, waarvoor geen insider een
aannemelijke verklaring kan geven. Die
plotselinge slapte plaatst iederen han
delaar voor hetzelfde raadsel. Het zijn
elecht6 gissingen en vermoedens die
omtrent de oorzaak van deze inzinking
worden uitgesproken.
Schijnbare tegenstellingen
T N een donker kantoortje in het centrum
van een onzer groote steden zijn een
paar handelaren over hun bureaux gebo
gen. Zij zetten met het potlood groote ge
tallen op papier en in hun drukke beslom
meringen vinden zij nauwelijks tijd den
verslaggever te woord te staan, die Iets
meer wil weten over de slapte in het bedrijf
„Oorzaken, mijnheer, zijn niet aan te
wijzén Wij handelaren kunnen er
sléchts een vraagteeken achter plaatsen
en ons verdiepen in allerlei mogelijk
heden, maar niemand weet er het juiste
van. De opleving werd veroorzaakt
'door Engelands defensie-plannen, waar
door de kleinere staten, naar ver
houding, gelijk mee gingen bewapenen
Groot was toen de vraag naar oude
metalen. Maar hoe het komt dat de
markt plotseling zoo veranderd en rus
tig te rustig geworden is?
Er wordt gemompeld, dat de poli
tieke toestand er debet aan is. Dan
is. een verbetering te verwachten zoo
dra de oorlogsvrees af
neemt.»." Onze zegsman her
haalt: „Zoodra de oorlogsvrees af
neemt het was meermalen in de
praktijk bewezen. Maar oorzaken
zijn ook hiervoor niet aan te wijzen.
„Die kunnen evengoed in duizend an
dere dingen liggen. Zoo staat ook vast
dat tijdens de jongste bloei-periode ge
weldig veel op papier werd gekocht
door Amerikaansche en Engelsche spe
culanten, die nooit iets behoefden te
ontvangen. Hierdoor werd de indruk
bloei versterkt, terwijl de opleving in
werkelijkheid niet zóó groot was.
Niettemin blijft de plotselinge inzin
king een eigenaardig verschijnsel, waar
voor geen oplossing te vinden is."
Het oud-roest wordt gesorteerd
Twee uitersten
DE handel in oud-metaal en -ijzer is
niet alleen een merkwaardig, maar
evenzeer een interessant bedrijf, dat
in den regel te vinden is in de sloppen en
stegen van bepaalde stadswijken. Daar
past het uiterlijk volkomen in het
„stadsdécor", terwijl het innerlijk een
plaats behoeft in een andere wereld, die
van het groot-kapitaal.
Het bedrijf is afnemer van het volk en
leverancier aan den groot-handel. Zoo
doende bergt het twee uitersten in zich.
twee zaken, oogenschijnlijk geheel vreemd
aan elkander, doch die elkaar in werke
lijkheid zeer dicht benaderen. Aan de eene
zijde de metaal-handelaar: afnemer van
jan-en-alleman, van een ieder dus. die z'n
oud ijzer of metaal kwijt wil. Hij koopt
al hetgene. dat niet meer bruikbaar is, dat
sterk verroest, kortom goed voor de belt
is maar dat aan den anderen kant
dient ter leverantie aan staalfabrieken en
oorlogs-werkplaatsem
In het kleine, rommelige kantoorka
mertje zitten een paar menschen, die
het tot hun heroep maakten oud ijzer en
metaal op te koopen.
In dat vertrekje in de binnenstad
rinkelt vele malen per dag de te
lefoon, en het gesprek komt lang
niet altijd uit het binnenland. Kan
je me dit leveren en heb je dat
voor me? Het zijn vragen, die ook
over de grenzen gesteld worden om
langs de geduldige telefoon-dra-
den binnen te dringen in het kan
toor, waar de metaal-handelaar ze
telt als een groot man in het inter
nationale handelsverkeer.
Een schipper komt binnen: „Volgende
week ga ik den Rijn en de Maas op.
Heb je een vrachtje voor de Ruhr of
Luik?"
„Ja kom maar langs, ik verwacht
nog nadere telefonische orders, maar
waarschijnlijk heb ik wel wat voor je."
De telefoon rinkelt. het gevraagde
hooren wij niet, maar het antwoord des
te beter-, „Hoeveel moet je hebben?
Goed, het wordt bezorgd."
De man tegenover ons krabbelt wat
in een boekje en als ter verontschuldi
ging zegt hij: „Neen, de tijden zijn niet
best." Als wij antwoorden, dat het wel
mee zal vallen, glimlacht hij enkel.
„Vroeger, vertelt hij nog, was Duitsch-
land onze grootste afnemer. Maar se
dert de clearing is de aanvrage van die
zijde s4erk verminderd. Andere landen,
zooals België, Frankrijk. Engeland ja
Engeland vooral staan nu bovenaan
de afnemerslijst. Meestal worden de
oude metalen in de oorlogsindustrie
verwerkt, dat is ook de algemeene op
vatting. Maar toch ook voor andere
doeleinden. Men zegt ons niet, waar
voor men het noodig heeft. De prijzen
zijn echter gedrukt cn vanzelf houdt
men daardoor ook liever de partijen
achter, tot een tijd, waarin zij met
meer winst verkocht kunnen worden."
METAAL-AFVALMetaallinten, waaruit belastinzplaatfes (onder), knoopen
(r e c h t s) en schildjes (b o v e n) werden gemaakt. Links boven: Wat er
overbleef van een stukje metaal, nadat men er een lepeltje uit perste
Afval of grondstoffen
BEZOEKT men een opslagplaats van
oud-ijzer dan zou men zich nooit
méér kunnen vergissen in de waar
de van de opgeslagen materialen dan
daar Kijk eens rond op een ijzer-
berkhof'. Het zal u voorkomen als een
groot industrie-terrein, waar drukte en
actie is, waar machtige kranen haar
lasten voortzwaaien om ze te laten
zakken boven de plaats van bestem
ming. Groote vrachtschuiten liggen
daar geduldig te wachten totdat zij ver
lost worden van den „minderwaardi
gen" inhoud van oud-ijzer, metaal en
roest ja roest, dat is het vooral dat
men ziet.
Dat oudroest wordt onder persen tot
aardige vierkante pakketten van veertig
bij vijftig saamgedreven. En de fabrieken
leveren voortdurend „nieuw" staal, waar
bij natuurlijk wel versche ertsen worden
gevoegd.
Hog zal de waarde van de opgelegde
materialen op zoo'n groot terrein tegen
vallen, wanneer men daarbij die van een
kleine opslagplaats van oud-metaal
vergelijkt. Immers metaal heeft een veel
grootere waarde dan ijzer. Het is heel
goed mogelijk, dat daar bijv. op één vier
kante meter voor een zesduizend gulden
aan metaal ligt opgeslagen.
En wat verstaat men onder ijzer, of
metaal-afval? Zeker toch niet de koper-
handen, waaruit de belastingplaatjes
werden gedrukt, of het metaallint waar
uit men knoopen, schildjes of lepeltjes
perste? Alval, hoe komt men erbij. En
als het gesmolten is volgend jaar
drukt men er nieuwe belastingplaatjes
uit en de wereld zal heusch niet verle
gen komen te zitten om haar knoopen
theelepeltjes en andere kleinigheden,
die echter een eisch des tijds zijn
Dat kostte hem een paar
duizend gulden
's-GRAVENHAGE, 21 Dcc. Een Lim
burger was Vrijdag in de residentie op
stap. Zaterdagochtend meldde hij zich
aan bij de politie en toen bleek, dat hij
niet alleen op stap was geweest, maar
een vrouwelijke metgezel had gevonden.
Wat er Vrijdag precies gebeurd is, waar
hij geweest is met zijn vriendin, wist de
man niet. Maar wel wist hij, dat hij een
paar duizend gulden kwijt was.
Eenige rechercheurs zijn toen met
den Limburger alle huizen afgegaan
die in aanmerking voor gevallen van
berooving komen en gisteravond om
streeks 6 uur meende het slachtoffer
zijn vriendin te herkennen. Het was me
juffrouw S.S., die in de Muzcnstraat met
mijnheer N. op nummer 2 woont.
Het tweetal werd naar het hoofdbu
reau van politie gebracht. Beiden ont
kennen iets met de zaak te maken te
hebben. Het geld blijft weg. Voor het
huis is een politiepost gezet.
STEUN PLUIMVEEHOUDERIJ IN 1938
's-GRAVENHAGE, 21 December. De
minister van Economische Zaken heeft,
naar wij van bevoegde zijde vernemen
besloten, ook in 1938 aan pluimyeefok-
kers en -houders van vermeerderingsbe-
drjjven steun te verleenen. Behoudens
enkele kleine wijzigingen is deze rege
ling gelijk aan die .welke in 1937 heeft
gegolden. Slecht* is het steunbedrag
voor kuikens door fokkers aan houders
van vermeerderingsbedrijven afgeleverd,
verlaagd van f 0.15 tot f 0.12 per kip-
penkuiken en van f 0.36 tot 0.15 per
vrouwelijk eendenkuiken.
Inlichtingen omtrent de steunregeling
kunnen worden ingewonnen bij de Ne-
derland6che centrale voor eieren en
pluimvee te Beekbergen.
DOODELIJK VERKEERSONGELUK
AMSTERDAM, 21 December. Van
ochtend is een 52-jarige werklooze, die
per fiets op weg was naar het stempel
lokaal, op den hoek van den Hoofdweg
en de Sloterdijkermeerlaan door een
auto aangereden en op slag g?dood.
De man stak zonder daartoe teekenen
te geven en bovendien zonder uitkijken
den weg over, zoodat hij een van rechts
naderende auto, die dus voorrang had,
niet bijtijds aan zag komen. Uitwijken
was niet meer mogelijk.
's-GRAVENHAGE, 20 December.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft een circulaire aan de gemeente
besturen gezonden, waarin hij opmerkt,
dat belanghebbende maatschappijen
eenigen tijd geleden bij de regeering
kwamen klagen over het feit, dat ver
schillende publiekrechtelijke lichamen
verzekeringen afsloten bij buitenland
sche ondernemingen, zonder dat hier te
lande gevestigde ondernemingen in de
gelegenheid werden gesteld aanbiedin
gen te doen. Daarna is. van verschillen
de zijden aandrang uitgeoefend, zoowel
op de beide Kamers der Slaten-Gene
raai als op de regeering. om te bevor
deren, dat bij het afsluiten van de zg.
uitgebreide fraudeverzekepineen voor
keur zou worden gegeven aan Neder
landsche verzekeringsinstellingen. Aan
den aandrang om terzake bepalingen in
de wet te nemen is door de regeering
op goede gronden weerstand geboden.
Dit laatste neemt niet weg dat de
minister van meening is, dat het aan
beveling verdient bij het afsluiten hun
ner verzekeringen door de publiekrech
telijke lichamen voorkeur te geven aan
Nederlandsche of in Nederland geves
tigde instellingen, indien haar aannie
lingen niet minder gunstig zijn dan die
.Ier buitenlandsche instellingen. H°t
spreekt vanzelf, dat hierbij niet alleen
op het bedrag der premie moet worden
gelet, doch ook op de verdere polisvoor
waarden en op de soliditeit der ver
schillende instellingen.
Wil vergelijking mogelijk zijn, aldus
zegt de minister verder, dan is het
noodzakelijk, dat de Nederlandsche in
stellingen op gelijken voet als de hier
te lande gevestigde vertegenwoordigers
van buitenlandsche maatschappijen in
•ie gelegenheid worden gesteld haar
aanbiedingen te doen.
Met aandrang verzoekt de minister
den gemeentebesturen in voorkomende
gevallen deze gelegenheid open te stel
len, zoowel voor de brandverzekeringen
die wel de belangrijkste posten vormen
als voor verzekeringen op ander gebied.
In het bijzonder vestigt de minister
nog de aandacht op de zg. uitgebreide
fraudeverzekering, welke, behoudens
de in de wet genoemde uitzondering
per 1 Januari a.s. is verplicht gesteld,
in verband ook met de opheffing van
de verplichting tot zekerheidstelling
door de gemeenteontvangers. Ook n-.i
aanzien van deze verzekeringen ach' 1u
minister het gewenscht, dat Nederland
sche instellingen niet worden achtergo-
steld.
Behalve op de premie, en de polis
voorwaarden in het algemeen, dient bij
deze verzekeringen, in het bijzonder
hierop te worden gelet, dat het zg,
vóór-risico behoorlijk is gedekt
ZELDZAME ZWAAN GEVANGEN
DOMBURG, 21 Dec. Op het strand
alhier is een witte zwaan met geheel
zwarten kop en hals levend gevangen.
Het bleek een zwartnekzwaan (Cygnus
Nigricollis) te zijn. Deze komt hier
nooit voor. Het dier leeft in de omge
ving van de zuidspits van Amerika, in
het zuiden van Peru, op de Falkland-
eilanden en aan de oostkust van Bra
zilië. Het dier was zeer vermagerd,
maar is thans nog in leven.
Heden overleed onze
lieve Vrouw, Moeder,
Behuwd, en Grootmoe
der, Me\rouw
EMMA
VAN DER PLANK
geb. BONK,
in den ouderdom van
76 jaar.
Amersfoort:
J. VAN DER PLANK.
Utrecht:
Prof. Dr. G. M.
VAN DER PLANK.
F. VAN DER PLANK-
EVERS.
's-G ra ven ha ge:
M. J. VAN DER PLANK.
Utrecht:
LUCIE VAN DER PLANK
EMMY VAN DER PLANK
G. L. RINKEL.
Amersfoort, 21 Dec. 1937
Wijersstraat 26.
Liever geen bezoek.
De teraardebestelling
zal plaats hebben Vrij
dag 24 December op de
Begraafplaats „Rusthof"
te Amersfoort te 2 uur
n.m.
De door den E.A. Heer
Rechter Commissaris goed
gekeurde eenige uitdeelings-
lijst in het faillissement
van EVERT DEKKERS, aan
nemer, wonende te Bunscho
ten, is heden door den Cu
rator gedeponeerd ter Grif
fie van de Arr. Rechtbank
te Utrecht en het Kan
tongerecht te Amersfoort,
om aldaar gedurende tien
dagen te liggen ter inzage
van de schuldeischers.
De Curator:
Mr. R. P. VAN DER MARK.
Amersfoort, 22 Dec. 1937.
Korte gracht 19.
Havik 24
Tel. 533
Vrijdag, 24 Dec. spreekuur
te houden.
een
voor de waarneming van het
agentschap eener groote
koffie- en theefirma. Het
agentschap geeft bij goede
werkkracht een aangename
en loonende bijverdienste
door den verkoop aan parti
culieren. Reflectanten (ook
Dame of Weduwe kan in
aanmerking komen) gelie
ven te schrijven onder No.
6297 bur. Amersf. Dagblad.
r'
Steenhouwerij
R. VAN DIJK
Arnhemscheweg 6
Tel. 405
VOOR 20 CENT
met Uw duo-enoel
NAAR AMSTERDAM...
maar dat gaat alleen op een
D.K.W. van HUIB HOLSTEIJN.
Vraagt inlichtingen.
Snouckaertlaan 2
TELEFOON 589
SPECIALE AANBIEDING IN AVOND- EN MIDDAG-
COSTUMES EN WEENSCHE JERSEYS.
m
476ste STAATSLOTERIJ
(Niet officieel)
Sde KLASSE, 3de LIJST
Trekking van Woensdag 22 December 1937
BOOGE PRIJZEN
100.— 8035 11210
Prijzen van f 45.—
38 306 603 660 663 708 1005 1073
1250 1293 1344 2149 2900 3001 3011 3283
3340 3431 3484 3822 4062 4247 4328 4580
4632 4777 4854 5024 5226 5733 6330 7125
7590 8231 8326 8430 8484 8825 8924 9354
9471 9651 9773 9828 10068 10174 10316 10390
10532 10568 10613 10637 10752 10834 11335 11379
11574 11912 12231 12772 12829 12889 12897 12920
13023 13326 13387 13419 13689 13982 11189 14668
14744 15076 15286 15298 15532 15875 16342 16787
17028 17114 17172 17456 17505 17757 17775 17915
18511 18741 18839 18852 19124 19308 19516 19720
20004 20679
Verbeteringen 3e klasse 2e lUst:
1337 moet ztjn 1387 5374 moet zt)n 532V