GEEN SCHEPEN NAAR
HET VERRE OOSTEN
Afwachtende
WEKELIJKSCHE RECLAME
A. H. DOUZE
Zwitserland beducht voor
zijn veiligheid
„B O VO"
houding
van Engeland
Ook Roermond
krijgt
garnizoen
Vernieuwing var
Volkenbond
is noodzakelijk
Na den val van
Teruel
EEN BRITSCH
vrachtschip
gestrand
Licht op
Voor Bleyle Kleeding
De verkiezingen
in Roemenië
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per PRIJS QFR AOVERTENTIEN vaa 1-4 "ücl' 1 105 mct !nhcCriP van ccn bewijsnummer.
Donderdag 23 December 1937 Uitgave: VALKH0FF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 36e Jaargang No. 151
Vanaf heden onze bekende
a f 1.00
30 cent
ELECTRISCHE MODELSLAGERIJ „DE BERG"
Steun aan kleine
tuinders
Groote brand tijdens
première-avond
GROOTE SCHADE
DOOR NOODWEER
IN NED. INDIE
Dit nummer bestaat
uit 3 bladen
Droevig einde van
Russisch Prins
GEVOLGEN VAN
boycot-actie
TAXIDIENST
BINNEN- en BUITENLANB
Passagiers verzekerd
Tel. 1093-1830
BERICHT
W eerverwachting
4 uur 18 min.
AMERSFGGRTSCH DAGBLAD
week met Jratli verzekering tcjen ongelukken) f 0.15 TYf^ F F MT A N I lET"^ elke regel meer f 0.25. Llefdadigheids-advcrtcnticn voor do
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05 1 #1 1 M yl I /**^r helft van den prijs. - Kleine Advericntiên „KEITJES" bij vooruitbetaling 1 5 regels
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513 50 ccnt- cIkc rcöcl meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Zorg der Amerikaansche marine
beperkt tot den wensch, de
vloot in goede conditie
te brengen
Toestand bij Hongkong niet
direct verontrustend
LONDEN. 23 Dec. (Reuter.) Het Brit
sche kabinet heeft Woensdag vier en een
half uur vergaderd- Het heeft den geheelen
toestand in het Verre Oosten besproken
Het verluidt, dat het kabinet van mee
ning was dat het niet noodzakelijk is de
zeestrijdkrachten in dat gebied in belang
rijke mate te versterken. Men gelooft dat
slagschepen en groote kruisers slechts der
waarts zullen worden gezonden ingeval
aan een biizondere noodzaak het hoofd zou
moeten worden geboden.
De ministers schijnen niet verontrust te
ziin over de directe vooruitzichten van
Hongkong. Hoewel het noodig werd ge
oordeeld Japan een nota te zenden over
het incident in de territoriale wateren van
Hongkong, schijnt er voor het oogenblik
niets op te wijzen, dat Japan voornemens
zou zijn weloverwogen dat gebied te
schenden.
Naar Havas bericht zou de minister
president volmacht "hebben gekregen de
ontwikkeling van den toestand te vol
gen en zoo noodig de noodzakelijke be
slissingen te nemen. De voornaamste le-
'den van het kabinet zullen gedurende
<de feestdagen in Engeland blijven, zoo
dat het gemakkelijk zal zijn, indien zich
een incident zou voordoen, een beperk
ten kabinetsraad bijeen te roepen, i
Het antwoord van Tokio op het En-
gelsohe protest met betrekking tot de
incidenten op de Jangtse wordt ieder
oogenblik verwachten zal van zeer veel
•belang zijn voor de waardeering van de
'Japansche houding,
Het feit dat Tokio een meer concilian-
te houding zou aannemen, zou een der
©lementen kunnen vormen, die er de
Engelsche ministers toe zouden kunnen
brengen te volharden in "hun afwachten
de houdig. Een ander element wordt ge
vormd door de houding der Vereenigde
Staten. Indien zich echter een nieuw en
ernstig incident zou voordoen, zou de
Engelsche regeering handelen, onafhan
ikelijk van hetgeen Washington zou
kunnen doen.
'Aflossing van troepen
te Hongkong
Het troepentransportschip „Dunera" is
gisteren van Southampton vertrokken
voor een reis naar Malta. Britsch-Indié
en Hongkong. Het schip zal het tweede
bataljon Royal Scots van Bombay naar
Hongkong brengen om het tweede batal
jon Royal Welsh af te lossen, overeen
komstig het programma voor de jaren
1937—19388.
President Roosevelt heeft vice-ad-
miraal Leahy, den opperbevelhebber
der Amerikaansche vloot, ontvangen
I en zich gedurende een half uur met
hem onderhouden,
f In vele bladen verschijnen nog
steeds berichten, dat men op een of
andere wijze in de wateren van het
Verre Oosten een vlootschouw zou
willen houden, doch van betrouw
bare zijde verneemt Reuter, dat de
zorg der Amerikaansche marine
thans beperkt is tot den wensch de
vloot in goede conditie te brengen,
opdat zij aan elk beroep dat in de
toekomst op haar gedaan zou kun
nen worden, het hoofd zal kunnen
bieden.
De minister van marine heeft tegen
gesproken, dat het in de bedoeling zou
liggen nieuwe bases in te richten in
Zuid-Californië en Arizona. Doordat het
vliegen boven deze streek verboden is
tijdens bombardementsoefeningen, had
den zekere dagbladen daaruit de on
juiste conclusie getrokken, dat de mari
ne voornemens zou zijn defensiebases
aan te leggen. Aanleiding tot deze ge
ruchten gaf een aJpansch flottielje, dat
aan het visschen was buiten de Mexi-
caansche kusten.
Het zwaartepunt der krijgsverrichtin
aan het front WoehoeHangtsjau
liet volgens het D N B. thans in de om
geving van Hangtsjau. De Chinezen
hebben daar, naar beweerd wordt,
100.000 man samengetrokken en aanvai
len gedaan op de Japansche stellingen
ten Noorden en Noordoosten van Hangt
sjau De Japanners zijn thans voorne
mens een tegenaanval op de stad te
doen.
De Britsche kruiser Capetown is de
opening in de versperring in de Jangtse
bij Kiangjin gepasseerd. Het schip wordt
vanmiddag twee uur te Woesoeng ver
wacht.
Overwegingen inzake
een vlootdemonstratie
Het besluit van de Britsche regeering
voorloopig de vloot in het Verre Oosten
nog niet te versterken heeft invloed ge
had op hen, die een onmiddellijk optre
den van de Amerikaansche vloot
wenschten. De verontwaardiging in
Amerika over het Panay-incident is niet
verminderd en in verantwoordelijke
kringen wordt overwogen de vloot te
zenden naar het Zuiden van den Stillen
Oceaan tus6chen Hawai en Singapore,
doch men is van meening, dat men dit
niet kan doen zonder medewerking van
Groot-Britfannië. dat een belangrijk deel
van zijn Europeesche vloot zou moeten
zenden. Bovendien is men in marine
kringen van oordeel, dat de vloot de be
schikking moet hebben over de goede
basis, zooals Saigoen en Singapore, wel
ke dicht bij het operatie-terrein zijn ge
legen.
Het is derhalve mogelijk, dat tusschen
Londen en Washington onderhandelin
gen zullen worden gevoerd over een ge
meenschappelijk front tegen eventueele
aanvallen van Japan, in het bijzonder
wanneer Tokio geen volledige voldoe
ning schenkt aan de eischen van Enge
land en de Vereenigde Staten.
Gemeenteraad heeft besloten
het kazerneterrein gratis
af te staan
ROERMOND, 23 Dec. Naar wij
vernemen, is in beginsel besloten
dat te Roermond een bataljon infan
terie. groot vierhonderd man. als
mede de regimentsstaf, bestaande
uit tien man, in garnizoen zullen
komen.
De gemeenteraad van Roermond
heeft, in een Woensdagavond gehouden
besloten zitting, het besluit genomen
aan deze vestiging zijn goedkeuring te
verleenen en den grond voor de kazerne
en het kazerne-terrein gratis ter be
schikking van het rijk te stellen.
Maandag zal de raad in openbare
vergadering, ter nadere behandeling
van dit punt, bijeenkomen.
Over de plaats waar de kazerne zal
komen, duren de besprekingen voort.
VIJF DOODEN BIJ EEN BRAND
ROME, 23 Dec. (D.N.B.) Bij een
brand in Caiwano, een voorstad van Na
pels, zijn een vrouw en vier kinderen
om het leven gekomen.
2 pond Kerstrollade
1 ons leverkaas
ALS LUNCHPAKKET
1 ons Haagsche Leverworst
1 ons Tongworst
1 blik Leverpastel
UTRECHTSCHEWEG 64
Telefoon 1085.
Zwitserland herziet zijn positie
na het uittreden van Duitsch-
land en Italië
„Sanctiesysteem voortaan
onuitvoerbaar"
BERN, 23 Dec. (Havas). In ant
woord op een radicale interpellatie be
treffende Zwitserland en den Volken
bond heeft de president der Bondsrepu
bliek, Motta, voor den nationalen raacl
uit naam van den bondsraad oen ver
klaring afgelegd, waarin onder meer
wordt opgemerkt:
„Wat wij niet meer over het hoofd
kunnen zien, is de omstandigheid, dat
de Volkenbond van 1937 ï.og slechts wei
nig gelijkt op het beeld, dat wij daar
van in 1920 voor oogen hadden. Ons
statuut is bevestigd door art. 435 van
het verdrag van Versailles, en is nader
bepaald in dc verklaringen van Londen
van 13 Februari 1920. Wij konden aan
nemen, dat dit statuut bevredigend was.
Thans staan wij voor de dringende
noodzakelijkheid te onderzoeken of dit
statuut geheel beantwoordt aan de
eischen van onze veiligheid. Meer dan
eens in den loop der laatste jaren moest
twijfel in ons opkomen. Zoolang al onze
naburen lid waren van den Volkenbond,
was het wettig en natuurlijk, dat wij
vertrouwen bleven gevoelen. Zelfs de
uittreding van Duitschland kon geen
onmiddelijke ongerustheid wekken, aan
gezien de mogelijkheid van zijn terug
keer niet geheel uitgesloten leek.
Het uittreden van een tweede
onzer groote naburen dwingt ons dit
ernstige probleem weer ter hand te
nemen. De meening van den bonds
raad is, dat de bondsrepubliek er
van nu af aan zonder aarzelen naar
moet streven te doen hooren, dat
haar neutraliteit niet beperkt kan
worden tot een gedifferentieerde,
maar dat zij een totale neutraliteit
zal zijn, in overeenstemming met de
Volgens generaal Miaja het
begin van de victorie der
regeeringstroepen
Besprekingen over rechten
van oorlogvoerenden
MADRID, 23 Dec. (Havas). De cor
respondent van Havas is door den lei
der van het centrale leger, generaal
Miaja ontvangen, die verklaarde: „Te
ruel is, naar men kan zeggen, de eerste
en belangrijkste stap van ons leger op
den weg naar de definitieve overwin
ning. De bedreiging, welke de stellin
gen, die de vijand te Teruel bezette, voor
de provincie Levant beteekende, heeft
zwaar gedrukt op alle bedoelingen,
welke onze generale staf bij de operaties
kon hebben. Thans is niet alleen het ge
vaar opgeheven, maar de verovering van
dit gebied vormt thans voor den vijand
een bedreiging, welke in haar gevolgen
ernstig kan zijn."
Een Spaansch vliegtuig is in het de
partement Aude neergekomen. Het
vliegtuig liep aanzienlijke schade op. In
het toestel bevonden zich vier Spaansche
passagiers en zes uit Parijs afkomstige
kisten, waarop stond „London Victoria"
Volgens verklaringen der passagiers,
die ongedeerd zijn, waren deze kisten be
stemd voor de bank van Spanje*
Het front bij Teruel, zooals dit liep
vóór de regeeringstroepen in de stad
binnendrongen
Gisteren is te Londen de sub-commis
sie van de niet-inrnengingscommissie
bijeengekomen, teneinde te spreken
over het zenden van commissies van
onderzoek naar Spanje en het eventueel
toekennen van de rechten van oorlog
voerenden.
Het communiqué, dat over deze ver
gadering is uitgegeven, zegt o.m.. dat de
subcommissie tot overeenstemming is
gekomen over de manier, waarop de nog
hangende kwesties betreffende de toe
kenning van de rechten van oorlogvoe
rende zullen worden behandeld.
Men gelooft dat bij de bespreking van
de voornaamste punten aanzienlijke
vorderingen zijn gemaakt. De commissie
zal pas na de feestdagen opnieuw bijeen
komen
eeuwenoude traditie, de geographic
en de geschiedenis des lands.
Niemand zou er aan moeten denken
te vragen, dat Zwitserland uit den Vol
kenbond treedt. De hoogste zin van onze
neutraliteit is, dat zij een der kostbaar
ste waarborgen vormt van onze onaf
hankelijkheid en onze onaantastbaar
heid. Zooals de Volkenbond is, kan hij
niet meer denken aan economische
sancties tegen wien ook. Het sanctie
systeem is in het vervolg practisch on
uitvoerbaar. Art. 16 is met lamheid ge
slagen. De Volkenbond zal, zonder zijn
belangstelling voor de collectieve veilig
heidsbehoeften te verliezen, zijn heil in
andere richtingen moeten zoeken.
Wanneer de Volkenbond zijn univer
saliteit wil herwinnen, zal hij den moed
moeten hebben af te zien van de mate-
rieele dwangmiddelen, ten einde te zijn,
wat hij in zijn werkelijke wezen is, een
groot en weldadig organisme voor
vreedzame samenwerking. Afstand van
dwangmiddelen zal voor hem geen oor
zaak van verzwakking zijn, maar een
reden tot vernieuwing. De irriteerende
besprekingen zullen verdwijnen uit zijn
raadsvergaderingen.
De bondsraad twijfelt er geen oogen
blik aan of mogendheden als Groot-
Brittannië en Frankrijk, gesteund door
den hechten wil van andere staten en
ik denk vooral aan Nederland, aan
België, aan rle Scandinavische landen,
aan Oostenrijk en aan vele andere
zullen er voor waken, dat deze Volken
bond ooit vervalt in de noodlottige en
onvergeeflijke dwaling de dienaar te
willen zijn van deze of gene ideologie en
aldus zijn natuur, zijn bestaansredenen,
zijn doeleinden en zijn strekkingen te
veranderen.
Zwitserland zal er, morgen zoowel als
gisteren, een bescheiden rol in spelen,
welke echter niet van beteekeni6 ont
bloot zal zijn."
's-GRAVENHAGE, 23 Dec. De
minister van Economische zaken de
heer Steenberghe, heeft vanochtend
in de Tweede Kamer medegedeeld,
dat hij voornemens is een steun
regeling voor kleine tuinders in te
voeren, in den geest van de steun
regeling ten behoeve der kleine boe-
BOEKAREST, 23 Dec. In het groot
ste variété-theater van Boedapest, het
Vox-Erforia-theater, is tijdens de pre
mière van een revue brand uitgebroken.
De brand was op het tooneel ontstaan,
doch deelde zich direct mede aan de
zaal, waarin zich 3500 toeschouwers be
vonden, en sloeg vervolgens over naar
de belendende perceelen, van welke drie
in de asc.h worden gelegd, evenals het
theater zelf. Onder de toeschouwers
brak een paniek uit. Tal van personen
werden gewond, waarvan verscheidene
ernstig; twee slachtoffers zijn overleden.
Rotsblok neergestort op
Italiaansch dorpje
FORLI, 23 Dec. (Stefani) Een
geweldig rotsblok is plotseling uit
een berg losgeraakt en neergestort-
op het plaatsje Cusercoli di Civitella.
Drie arbeidershuizen werden bedol
ven, er vielen meer dan twintig
slachtoffers. Tot dusverre zijn negen
lijken en een gewonde uit de puin-
hoopen geborgen*
Op 1 K.M. ten Noorden van
Egmond aan Zee - Later
vlot gesleept
EGMOND AAN ZEE, 23
December. Vanochtend
half tien is tengevolge van
den misken Engelsch vracht
schip, éeh kilometer ten Noor
den van Egmond aan Zee
gestrand.
Het schip is, blijkens nader
bericht, de kolenboot „Gates
head", op weg van Newcastle
naar Amsterdam.
Eenige sleepbooten van het
bureau Wijsmuller zijn ter
assistentie vertrokken.
De roeireddingboot van de N.Z.H.R.M.
die te Egmond gestationneerd is en de
motorredclingboot „Neeltje Jacoba" van
IJmuiden hebben hun diensten aange
boden.
Er bestond geen gevaar voor de opva
renden, zoodat de bemanning niet van
boord behoefde te gaan.
Twee 6leepbooten van de firma Wijs
muller hebben een verbinding met de
„Gateshead" tot stand gebracht en toet
schip om ongeveer 12 uur vlot gesleept.
Het schip wordt ongeveet1 één uur te
IJmuiden verwacht en zal de reis naar
Amsterdam voortzetten, waar bet onge
veer vijf uur zal aankomen.
Honderden padivelden over
stroomd. Aardstortingen
op vele plaatsen
PADANG, 23 December. (Aneta).
Alahanpandjangk en omgeving i6
geteisterd door een zwaren, lang
aanhoudenden regen, gepaard gaan
de met sterke windstooten. Doordat
de rivier buiten haar oevers trad,
zijn honderden padivelden. welke
reeds met rijpe padi stonden, over
stroomd. Een groote hoeveelheid
padi is verloren gegaan. Op vele
plaatsen hadden aardstortingen
plaats. De bevolking heeft over het
algemeen veel schade geleden.
De groote weg van Marapalam
naar fort van de Capellen is op
verscheiden© plaatsen door aard
stortingen voor het verkeer ge-<
stremd.
HELSINKI, 23 Dec. Prins Alexander
Lopoetsjin Demidof, hoofd van een der
oudste aristocratische families van het
Russische keizerrijk, is op 63-jarigen
leeftijd onder droevige omstandigheden
om het leven gekomen. Bij het besturen
van een arreslee is hij daaronder te
recht gekomen, toen deze kantelde. Di
rect daarop is hij vervoerd naar het
ziekenhuis te Viborg, waar hij echter
spoedig na aankomst overleed.
Prins Alexander, die eens eigenaar
was van het rijkste grondbezit in Rus
land, heeft zijn leven in groote armoede
geëindigd. Hij was kort geleden zelfs
nog een gewoon daglooner. Vóór de re
volutie in Rusland was hij een van de
drie of vier prinsen, die den titel van
..Doorluchtige Hoogheid" mochten voe
ren. Hij stond bekend om zijn goede
renstal, en heeft dienst gedaan in het
keizerlijk regimpnt kurassiers te paard.
Prins Alexander laat een vrouw en
vijf zoons achter, van wie een werk
zaam is in de Vereenigde Staten.
BATAVIA, 23 Dec. (Aneta). De voor
zitter van de Chineesche Handelsver-
eeniging Tjung See Gan, is gisteravond
gearresteerd, in verband met een actie
tot boycot van Japansche goederen. Hij
ontkende betrokken te zijn bij molesta
ties van Chineesche handelaren, die nog
Japansche goederen verhandelden. Een
lid van de Chineesche handelsvereni
ging bevestigde tegenover de politie het
bestaan van een boycot-actie, onder lei
ding van Tjung See Gan, waarbij hem
400 boete was opgelegd wegens het
verkoopen van Japansche goederen. Op
de kwitantie stond, dat die bijdrage be
stemd was voor het Chineesche Roode
Kruis-fonds*
OUDSTE- en BETROUWBAARSTE ADRES
VOOR
ZIJ, die zich met ingang
van 1 Januari a.s. op
geven als kwartaalabonné,
ontvangen de tot dien da
tum verschijnende num
mers gratis.
Medegedeeld door het K.N.M.I.
le De Bilt.
Zwakke tot matige Z. tot W.
wind. aanvankelijk betrokken,
i later tijdelijk opklarend, weinig
of geen regen, ict6 zachter over
dag.
Regeering-Tatarcscu in moeilijk
heden door ongunstigen
uitslag
Geen veertig procent der
stemmen behaald
BOEKAREST, 23 Dec. (Havas). De
nederlaag der regeering Tatarescu bij
de Maandag gehouden verkiezingen
wordt bevestigd, hoewel dc regeering
nog niet het resultaat dezer verkiezin
gen heeft bekend gemaakt. Weliswaar
heeft de regeeringspartij een grooter
stemmencijfer behaald, dan eenige an
dere partij, doch zij heeft niet de 40 pin
cent der stemmen bereikt, welke haar
de mogelijkheid zouden hebben gegeven
over ten minste 70 procent der zetels in
de nieuwe kamer te beschikken. Het
schijnt, dat de regeeringspartij niet
meer dan 38 procent der stemmen
heeft behaald.
Pas Maandag zal dc consequentie,
welke de regeeringspartij uit deze ver
kiezingen trekt, bekend worden, doch
het is wel duidelijk, dat de regeering-
Tatarescu voor onoverkomelijke moei
lijkheden is geplaatst. Officieel wordt
het late bekend worden ven den verkie
zingsuitslag toegeschreven aan de lang
zame tellingsmethode.
Gisteren zijn voorts 113 senatoren ge
kozen door de burgers, die ouder zijn
dan veertig jaar. 28 en 29 December a.s.
zullen nog 72 senatoren worden gekozen
(een per departement) door de gemeen
teraden, terwijl 20 anderen zullen wor
den aangewezen door dc bcroepskamers
en de universiteiten. Verder telt dc Roe-
meensche senaat nog veertig sepatoren
van rechtswege, n.l. de kroonprins, ker
kelijke hoogwaardigheidsbekleders en
sommige militaire en politieke perso
nen.
Wanneer men het gemiddelde van de
verkiezingsuitslagen voor de kamer
neemt, welke in de verschillende bladen
gepubliceerd worden, dan komt men tot
het volgende resultaat:
Van de 4.500.000 kiezers hebben
2.800.000 hun stem uitgebracht. Hiervan
kreeg het regeeringskartel 38 pet. Dit
kartel krijgt vermoedelijk 110 zetels,
waarvan de liberale partij 100. De na
tionale boerenpartij behaalde 22 pet. en
84 zetels, de partij „alles voor het va
derland" 17,2 pet. en 66 zetels, de natio
nale Christenpartij 33 zetels, dc onaf
hankelijk liberalen 15 zetels, de Hon-
gaarsche minderheid 15 zetels, de radi
cale boerenpartij 7 zetels, de agrariërs 5
zetels, de Joodsche partij 4 zetels en de
volkspartij en do sociaal-democraten
vermoedelijk elk drie zetels.
