Een speurtocht naar
Danzig
Toekomstig
Qibraltar
der Oostzee
J. A. SCHOTERMAN ZN.
Gebrs. DIJKMAN
Bevolking der Vrije Stad in
rustige afwachting
KREYMBORG -/ WAARBORG
CHATEAUX PALMER
Per flesch f 1.35
Per anker f 53.-
Recherche wordt
gecentraliseerd
Fortmann Hehenkamp
Schapenwol jMatraSSeil
Paardenhaar
Reparaties in één dag
Roermond werd
zijn Waterloo
Van vele markten
thuis
WOLFHEZER
BOSSCHEN
BEDREIGD
MET ONBEKEND
DOEL DOOR
NEDERLAND
üw Loodgieter
?Jw Electro Techn. Inst.
VOLG DE I
BLAUWE AUTO
R. A. J. WALLING
HAVANK
Ie BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
MAANDAG 8 MEI 1939
(Van onzen specialen verslag
gever)
DANZIG, 5 Mei
DAAR zit men dan in de stad.
die eens niemand meer of
minder dan Fahrenheit en Scho
penhauer onder haar inwoners
heeft mogen tellen, en staat er
rond te kijken als de bekende kat
in het onbekende pakhuis Ik ben
nog nooit in Danzig geweest
zeker, ik ken het beroemde Danzi-
ger Goldwasser maar verder
heeft mijn kennis zich niet uitge
strekt. En toch toch is het alsof
ik ben in een stad die mij niet
gansch en al vreemd is, want er is
veel dat mij doet denken aan ste
den die ik wèl ken ik noem
Hamburg en Bremen en met eeni-
ge fantasie noem ik er Amsterdam
nog bij.
EEX oude stad, vergis ik mij niet,
dan moet rij reeds omstreeks het
jaar duizend hebben bestaan en
haar naam had een klank die klonk als
een klok, toen rij rich ongeveer 1400 bij
de Hanze aansloot en een groot aandeel
nam in de verschillende oorlogen, die
werden gevoerd tegen de Noorsche rij
ken en de zeeroovende elementen, die
destijds hyn grootste triomfen vierden.
En thans' waarom zou ik in een
tijd, waarin" alles zich zoo razend snel
afspeelt, ook maar niet met zevenmijls
laarzen door de geschiedenis rennen
thans is het een Vrije Stad en dat niet
voor de eerste maal. Danzig cn Polen
staan om nu maar eens een gloed
nieuwe expressie te mogen gebruiken
in het teeken dor algemeene belang
stelling. De Vrije Stad Danzig is een
schepping van iiot verdrag van Versail
les en als zoodanig de bron van veel
ellende. Is er eigenlijk wel iemand, die
nu precies weet wat er staat te gebeu
ren en of het om nu maar eens een
zeer voor de hand liggend woordspel te
gebruiken niet bij ,.Be(c)k-vechten"
ral blijven? Naar wat men zoo hoort
zal ook hier als het er op aan komt de
soep wel niet zoo heet worden gegeten
als zij wordt opgediend, want deed men
dat, inderdaad, dan zou men zich op
hopelooze wijze het keelgat verbranden.
De Polen zijn momenteel nationaler dan
ooit te voren en ik sprak velen die mij
wisten te vertellen, dat de regeering
die den euvelen moed zou hebben aan
de Duitsche wenschen men kan het
misschien beter en juister „eischen"
noemen tegemoet te komen, haar
eigen graf zou delven.
Wat is een van de allergrootste strijd
punten tusschen Duitschers en Polen?
Een der allergrootste strijdpunten is de
weg door den corridor, de corridor die
men Polen heeft gegeven om het land
zoodoende een weg naar de zee te ope
nen. Deze corridor is om en hij de veer
tig kilometer breed en in die veelbe
sproken corridor wonen hoofdzakelijk
Polen. Die Polen zijn zeer achterdochtig
en gezien hetgeen er met Tsjepho-.SIo-
wakije it- gebeurd, is deze achterdocht
alleszins te begrijpen.
De Polen zeggen: „die corridor is
Poolsch". Er is inderdaad ook veel voor
dit standpunt en deze opvatting te zeg
gen. De bevolking was verduitscht, maar
tegenwoordig is zij Poolsch zij is
crootendeels katholiek men spreekt
Poolsch en er zijn Duitsche minderhe
den. En de Polen nu zijn bang of zij
dat terecht of niet terecht zijn is onze
zaak niet dat wanneer de door de
Duitschers gpwenschte exterritoriale
weg er zou komen, dit voor Duitschlnnd
een strategisch voordeel zou zijn, véél
arootcr dan men zou kunnen dulden.
Dus géén exterritoriale weg aldus de
redeneering der Polen geen weg
waarop de Polen geen controle zouden
hebben of kunnen uitoefenen. Er kan
bovendien over een weg gepraat en on
derhandeld worden, goed. maar men
wenscht te onderhandelen op voet
va n g e 1 ij k h e i d. Het draait ook hier
precies als bij zooveel wat in Duitsch-
land gebeurt, uit op de manier
waarop.
"P OLEN heeft zich ten koste
van zéér veel geldelijke opof
feringen in Gdynia een ha
ven verschaft die van groote be-
teekenis is. Fransch kapitaal speel
de daarbij een rol van gewicht.
Deze haven maakt een Ameri-
kaanschen indruk; wie de stad be
zoekt en wanneer men er van
uit Danzig heen wil, dient men een
visum te hebben ontdekt breede
straten en hooge gebouwen. Er
heerscht groote bedrijvigheid,
maal Polen heeft toch voor zijn
in- en uitvoer aan dit Gdynia niet
genoeg, het heeft óók Danzig noo-
dig.
En nu wenschen de Duitschers dat
Danzlg typisch Duitsche stad in
het kader van het Derde Rijk zal terug-
koeren. Zij beloven den Polen de noo-
dige maatregelen die hun rechten zul
len handhaven. Het klinkt heel mooi:
De vrije stad Danzig terug in het kader
van het Derde Rijk, maar wat beteekent
lat nu precies? Daar komt het nu net
op aan en dat weet men eigenlijk niet.
De strategische waarde van Danzig
speelt ook hier een niet geringe rol, en
het is wel heel fraai gezegd wat ik van
een Pool hoorde, die zich aldus uitdruk
te: ..Zullen de Duitscher». van Danzig
niet het Gibraltar der Oostzee maken?"
Men moet niet vergeten dat er in Dan
zig twee voortreffelijk geoutilleerde
werven zijn. Dat de Polen er bitter wei
nig voor voelen dat deze werven in
Duitsche handen zouden vallen kan
men hen moeilijk kwalijk nemen. Zij
willen wat er ook gebeuren zal de
garantie hebben (het is zoo langzamer
hand er niet gemakkelijker op gewor
den een garantie te krijgen, die meer
WAARnonC-KLEEDIXG
Is van fijnere stoffen gemaaK
waard is dan het aantal letters waaruit
dit woord Jjestaat) dat Danzig voor de
Duitschers niet een maritiem steunpunt
zal worden.
Wanneer het gebeurde met Tsje-
cho-Slovvakije niet zou hebben plaats
gegrepen, dan zou de toestand zon
der twijfel heel wat minder moei
lijk zijn. Want een oplossing zal er
moeten worden gevonden en men
gelooft dan ook -dat het alles niet
zoo'n vaart zal loopen als verschil
lende bladen de wereld wel willen
doen gelooven.
T OEN ik met het vliegtuig op zes
honderd meter hoogte naar Danzig
vloog, zag ik onder mij een weinig
opwekkend landschap liggen. De avond
was gevallen en hoog aan den hemel
Mond de maan in vollen glans het
deed mij denken aan de versregel van
den Franschèn dichter dat zij stond aan
den hemel „comme un point sur un i"
Zij zilverde over de vleugels van het
vliegtuig cn zij zilverde óók ovèr de
on lel hare plassen cn moerassige plek
ken van het verlaten landschap, dat mij
herinnerde aan afbeeldingen in de Ne-
derlandsche bladen van onze veenstre-
ken, die zoo een kostbaar verdedigings
middel bicden en waar ook degeen die
erin raakt, niet weer uitkomt.
Het raadhuis van Danzig, gebouwd in
in de Jaren I37S tot 13S2. is een der
fraaiste bouwwerken in Gothischen
stijl van Midden-Europa.
Wij vlogen dus over Poolsch gebied.
Toen wij landden in Danzig, dat er uit
de verte uitzag als een geweldige taart
met ettelijke duizenden kaarsjes ver-
«êr<f,rtwaren' wij op Duilschen grond.
De stad volkomen Duitsch, de winkels
Duitseh, de hotels en restaurants
Duitsch, de menschen Duitsch en de
'S.A.-mannen, die ik tegenkwam, niet
minder Duitsch. Ook de houding tegen
over de Joden was Duitsch, maar naar
men mij vertelde hebben zij het hier
dan toch nog altijd minder moeilijk dan
in het Derde Rijk. Zeer velen zijn weg
ztj schijnen ook meer geld mee te
kunnen nemen dan in het Alt-relch hei
geval is en van de drie synagogen staat
er nog één, die overigens niet meer ln
gebruik is. Zij bevat groote kunstschat
ten, kunstschatten van enorme waarde
en deze kunstschatten mogen worden
meegenomen. Het plan bestaat van deze
zeer bezienswaardige en hoogst inte
ressante schatten een tentoonstelling in
ons land te houden, in verschillende
steden hoopt men ze te kunnen exposee-
ren.
Gelijk men weet wordt het oppertoe
zicht over Danzig uitgeoefend door den
Zwitsersehen professor Burckard, die
den Volkenbond vertegenwoordigt en
wiens invloed niet overschat dient te
orden. Zijn laatste optreden was eigen
lijk een protest tegen de toepassing der
Neurenberger wetten na de bekende
progrom van den twaalfden November.
De Volkenbond nam het protest aan en
stelde het in handen van het „Comité
des Trois", Frankrijk. Zweden en En
geland, welk comité een rapport zal
uitbrengen. Of het veel zal helpen, dat
is een andere vraag
Hoe is de stemming hier nu eigenlijk?
f3me cru Marguux
Van hetuitmantendeoogstjaar 1934
TELEFOON 145
Ao 1878
UTRFCHTSCHESTRAAT 17
Anders dan men waarschijnlijk in Ne
derland denkt rustig. Wie zijn ge
dachten over dit alles laat gaan, weet
hoe het is: men wil gaarne naar het
Derde Rijk terug. Fit de verte lijkt alles
vaak mooier en heter dan het in werke
lijkheid is. en ik denk ook aan het
geen ik méemaekte in het Saargebied.
Ik zal u zeggen in welken zin. Het
Saargebied wilde ook naar Duitschjand
terug, bloed verloochent zich niet, maar
dat wil nog niet zeggen, dat men
daarom honderdprocent „hitleriaansch
gezind" is. Dat is een groot deel, maar
lang niet iedereen. En zooals meer voor
komt. de jongen zijn het meer dan de
ouden.
Tenslotte nog een aardige bijzonder
heid. Toen ik in Berlijn informeerde of
de deviezenbepalingen voor Danzig de
zelfde waren als die golden voor het
overige buitenland, antwoordde de door
mij gevraagde met een lachje:
..Bis jetzt. ja".
Bis jetzt...
BINNENLAND
Rijksrecherchecentrale zal
worden opgebouwd
Naar het Vaderland verneemt zal
binnen zeer afzienbaren tijd begonnen
worden aan den ophouw van de Rijks
recherchecentrale. Deze opbouw zal ge
leidelijk geschieden. Men zal een aan
vang maken n.ot de afdeeling Rijks
vreemdelingendienst.
Aan het. hoofd van deze afdeeling zal
een commissaris van rijkspolitie eerste
klasse komen. Ook bij andere takken
van dienst zullen commissarissen van
rijkspolitie eerste klasse benoemd wor
den. Voorts komen er commissarissen
van rijkspolitie, rijksrechercheurs en
burgerlijke ambtenaren bij deze cen
trale. De centralisatie van de bestaan
de diensten zal geleidelijk plaats heb
ben.
Hierbij moet in herinnering ge
bracht worden, dat men op het oogen-
blik heeft: het centrale depot-vom»-vin
gerafdrukbladen, waarmede dechef
van de afdeeling rijkspolitie is belast.
Voorts bestaan de centrales voor falsi
fication en internationale misdadigers,
waarvan de procureur-generaal, fungee-
rend directeur van politie te Amster
dam de leiding heeft; het rijksbureau
van den handel in vrouwen en kinderen
en den handel in ontuchtige uitgaven
te Amsterdam; de Nederlandsehe cen
trale ter bestrijding van den smokkel
handel van verdoovende middelen te
Rotterdam. Officieus bestaat de centrale
ter bestrijding van automobicldiefstal-
len te Rotterdam.
Wat de instelling van den Rijks
vreemdelingendienst betreft, ligt het in
de bedoeling de gemeentelijke recher
ches zoo veel mogelijk service en gege
vens te verstrekken.
Woninginrichters sedert 1899
LANGESTRAAT 63 TELEF. 88
Revolvereigenaar had zeer
veel op zijn kerfstok
ROERMOND, 8 Mei. De politie
heeft gisteravond in 'n hotel alhier
een man, I. de R-, gearresteerd we
gens overtreding van de vuurwa-
penwet. Hij was in het bezit van
twee revolvers, zonder de daartoe
vereischte vergunning te hebben.
Bij nader onderzoek bleek de politie
een goeden slag geslagen te hebben.
Talrijke politie autoriteiten hadden
o.a. door middel van het algemeen
politieblad - zijn aanhouding ver
zocht. Bij het doorzoeken van zijn ba
gage werden allerhande voorwerpen
gevonden, welke o.a. afkomstig waren
van inbraken te Haren, Groningen.
Zejst en De Bilt.
In een actetasch trof de politie ver
schillende valsche identiteitsbewijzen
aan, alsmede een aantal blanco che
ques, ten name van een inwoner van
Utrecht. De R. had reeds enkele
van deze chèques ingevuld voor bedra
gen. varieerend tusschen 100 cn 250
gulden.
Ook had hij nog pandbriefjes van
banken van leening te Amsterdam en
Groningen in zijn bezit. Het bleek, dat
hij te Middelburg een fiets had gesto
len. Tevens wordt hij er van verdacht
zich in verschillende andere plaatsen
schuldig te hebben gemaakt aan soort
gelijke kleine diefstallen. Maandag zal
de man naar Zeist worden overge
bracht.
DE bosschen van Wolfheze in
de gemeente Renkum', welke
tot nog toe onbelemmerd toeganke
lijk waren voor het natuurminnend
publiek, loopen gevaar verkaveld te
worden.
De opdringende bebouwing heeft zich
al hier en daar in de omgeving van de
bosschen meester weten te maken van
het prachtige, door zoo talrijke dichters
en schilders bezongen en uitgebeelde
landschap en nu dreigt het gevaar, dat
ook de kern van dit historische woud,
de omgeving van den welbekenden dui
zend jarigen den en de beroemde Wo-
danseiken, verloren zullen gaan. waar
mede dan tevens een belangrijk studie
veld voor onderzoekingen op het gebied
der geologie, archaeologie en cultuur
historie verdwijnt.
De Vereeniging tot Behoud van Na
tuurmonumenten in Nederland tracht
te voorkomen, dat deze landstreek bin
nenkort van haar ouden luister beroofd
zal zijn. Zij is in de gelegenheid gesteld
voor een lagen prijs de Wolfhezer bos
schen aan te koppen en aldus te behou
den. Om tot. dit dool te geraken is ech
ter de hulp van het publiek noodig.
waarop de vcreeniging thans een be
roep doet.
Het kantoor der Vereeniging is ge
vestigd Heerengracht 540. Amsterdam
C., postgironummer 323 91.
Een weekeind-tocht van
den A.N.W.B. voor auto
mobilisten en motorrij
ders op 10 en 11 Juni
's-GRAVENHAGE, 8 Mei. De Kon.
Ned. Toeristenbond A.N.W.B. heeft we
derom een tocht met onbekende be
stemming voor automobilisten en mo
torrijders uitgeschreven, ditmaal een
weekeind-tocht., welke op Zaterdag 10
en Zondag 11 Juni zal Worden gehou
den in het Noord-Oosten van Neder
land, een deel van ons land, dat bij
vele toeristen nog te weinig bekend is
en dat toch door zijn bijzonder en af
wisselend natuurschoon zooveel, biedt,
vooral in dien tijd van het jaar. De bij
vorige tochten beproefd gebleken rege
ling wordt opnieuw gevolgd, waarbij
de af te leggen weg gezocht moet wor
den op aanduiding van getallen, voor
komende op do armen der A.N.W.B.-
wegwijzers. Op sommige gedeelten,
waar deze ontbreken, wordt de te vol
gen richting op de aan de deelnemers
verstrekte routelijst omschreven en
zoo noodig aangegeven door blauwe
pijlen.
Het af te leggen parcours is cir
ca 500 km. lang en loopt over zoo
veel mogelijk goede wegen met
veel natuurschoon. Als vertrek-
posten zijn aangewezen: Almelo,
Amersfoort, Arnhem, Assen, Gro
ningen, Meppel, Zeist, Zutphen en
Zwolle, van waar de deelnemers
Zaterdag 10 juni vertrekken.
Voor deelnemers per licht motor
rijwiel (beneden 60 kg.) zal de gele
genheid openstaan, desgewenscht een
verkort parcours te rijden van 350 km.
met Zutphen of Zwolle als vertrek-
posten.
In de route zullen geheime con
troleposten zijn ingelascht, kenbaar
aan een controledoek en A.N.W.B.-
v'ag. waar de controlekaarten moeten
worden afgestempeld. Deze posten zul
len, teneinde de nachtrust te bevorde
ren, van Zaterdagavond zeven uur tot
Zondagochtend acht uur gesloten zijn
Ten behoeve van hen. die wegens
hun werkzaamheden eerst Zaterdag
in den namiddag kunnen vertrekken,
zijn de vertrekposten tot 's middags
vier uur geopend..
De deelnemers die. blijkens hun af
gestempelde controlekaart, het gehee-
le parcours hebben gereden, ontvan
gen een herinneringsplaquette met het
A.N.W.B.-embleem.
PIET HEIN-VLOOT BLIJFT IN STAND
ROTTERDAM, 8 Mei.- De commis
sie tot tijdelijke instandhouding der
„Piet Hein vloot" te Rotterdam deelt
mede:
De commissie, welke hunner tijdelij
ke instandhouding behartigt, heeft be
sloten, dat de schepen gedurende de zo
mermaanden weder ter bezichtiging
zullen worden gesteld en drie der sche
pen zullen plaats nemen in het hart
van Botterdam n.l. aai> de zuidzijde
van de Blaak.
DE R.K. HANDELSREIZIGERS BIJ
HET R.K. WERKLIEDENVERBOND
De Nederlandsehe R.K. Vereeniging
voor Handelsreizigers -en Handelagen-
ten ..St. Christoffel" heeft in haar heden
alhier gehouden algemeene vergadering
met 59 tegen 34 stemmen besloten zich
als vakbond aan te sluiten bij het -
Roomsch Katholiek Werklieden Ver
hond. aan het bestuur overlatende het
tijdstip van aansluiting te bepalen.
v.h. Pa. KHAAYENEST
BLOEMEND ALSCHESTR 9. TEL. 719
FEUILLETON
Follow the blue car
Nederlandsehe
vertaling
53
Tolefree keek naar 'die beroerde re
volver' alsof het hem zelf verbaasde
dat hij bet wapen nog steeds in de
hand had.
„Oh, pardon," zei hij. „Dat was be
stemd voor den man dien we verwacht
ten voor het geval hij vervelend
zou worden."
Met zijn linkerhand raapte hij de ac
tetasch van den vloer cn' liep achteruit
naar de tafel.
Ik hijgde van opwinding.
„Ik vermoed dat u gewapend bent.
majoor Cramb. Maar ik raad u aan
ger-n enkele beweging te maken. Ik heb
u onder schot. Mr. Fiddick, wilt u zoo
vriendelijk zijn hier te komen en die
tasch te openen? Dan kunnen we zien
wat majoor Cramh zooeven uit zifn
brandkast gehaald heeft. Farrnr, let. op
de deur. Leyhrook. blijf waar je staat!"
Fiddick kwam op de tafel toe. nam
de tasch van Tolefree over. opende deze
cn een oogenblik later was de tafel over
dekt met zorgvuldig samengebonden
bundeltjes bankpapier. Tolefree keek
er terloops naar en wendde zich dan
lot mij:
„Fan-ar, laat hen binnenkomen!"
Ik hoorde Leyhrook een ontstelden
kreet slaken: „Pas op!"... een dave
rende knal. Cramb hing achterover in
den leunstoel, een roode vlek op zijn
slaap. Dravende voetstappen weerklon
ken. aan het andere einde van de hal
beukte iemand met kracht en geweld
op de deur. Ik hoorde Parsons schreeu
wen:
„Wat gebeurt er? Doe de deur open!"
Werktuigelijk had ik inmiddels de
deur ontsloten en geopend. Buiten stond
een auto. Murdoch sprong te voor
schijn. on de hielen gevolgd door Peter
Hurst en mr. Trinnery.
EPILOOG
I
(Schrijven van Mr. Trinnery aan Mr.
Tolefree
Lincoln's Inn Fields.
1 November.
Beste Tolefree.
Uit den brief, dien je me in Denver
geschreven hebt, zie ik dat jij en Farrar
daar aan den overkant van den Oceaan
een genoeglijke vacantie slijten.
Dit schrijven bereikt je vermoedelijk
in Golden Gate. San Francisco zal on
getwijfeld den beroerden nasmaak van
het Pitway-IIouse-drama uit je mond
doen verdwijnen, en misschien hebben
de Rockies daar reeds voor gezorgd.
Maar. ]e bent een lastig en hardnekkig
heer of. om Winsev's formule te go-
bruiken: „Mr. Tolefree is een buitenge
woon vasthoudend man" en, aange
zien je me om nieuws verzoekt en me
tevens uitnoodigt enkele vragen te be
antwoorden, zal ik trachten twee vlie
gen in één klap te slaan.
En dan eerst maar het nieuws: ik
heb enkele zuur verdiende penningen
moeten besteden aan een huwelijksca
deau voor Mary Bellairs. die morgen al"
meesteres op Fursdon Manor geïntrodu-
seerd wordt. Ze kwamen me een veer
tien dagen geleden opzoeken. Nu Ley
hrook niet langer allerlei verdenkingen
tegen me koestert en van mijn aandoen
lijke onschuld overtuigd is geraakt, ont
popt hij zich als een heel geschikte ke
rel. Ik geloof, dat ze samen een uitste
kend paar vormen. Mary Bellairs is nog
altijd bang voor je, ze hoopt echter
niettemin dat je hen eens op Fursdon
komt bezoeken, en ze voegt er aan toe.
dat als je er de voorkeur aan mocht
geven in de belvedère te bivonakeeren
ze er voor zal zorgen dat je een sleutel
krijgt.
Peter en Jane hebben besloten hun
vlucht naar den Tuin van-Eden uit te
stellen tot volgend jaar.
Spike en Bill hebben hun onvrijwil
lige opwachting gemaakt voor den
rechter van Central Criminal Court, en
de eerste vijf jaar zullen ze niet in de
gelegenheid zijn Winscy nog eens te
overvallen.
De firma Navigators Ltd. heeft het
grootste deel van het geld terug ont
vangen. Cramb had ongeveer 500.—
uitgegeven.
Dat is al het nieuws, geloof ik. be
halve dan dat Winsev's pruttelende
aanwezigheid cn het beroerde Londen-
sche weer een slechten invloed op m'n
humeur uitoefenen, en waarschijnlijk
zou ik eon moord begaan als ik er
volkomen zeker van was dat jij van
plan bent. je voorgoed in Amerika te
vestigen en met de Pinkertons en Nick
Carters samen te gaan werken.
En nu je vragenlijst. Je schrijft dat
Farrar graag zou willen weten wie van
ons beiden het eerst tot de ontdekking
kwam dat Cramb een schurk was. Aan
gezien jij Cramb echter eerst om l uur
in den nacht van den negen-en-twintig
sten Juli leerde kennen, komt mij die
eer toe.
En wat het onderhavige geval betreft,
kan ik er nog aan toevoegen dat ik
liern den zcven-cn-twintigstcn, om elt
uur in den morgen reeds verdacht, zoo
dat ik je dus zes-en-dertig uur voor ben.
Er ging me een licht op toen Winscy
met het verhaal van den blauwen wa
gen kwam aandragen. Ik maakte ech-
ler een verkeerde gevolgtrekking want
ik veronderstelde dat Harley cn Cramb
broederlijk samenwerkten.
Een weerzinwekkend specimen, dio
Cramb. Eén van het bekende soort, een
speler, geboren met een zilveren lepel
in z'n mond zooals wij Engelschen
liet uitdrukken hij begint mot z'n
eigen lepel in te slikken en graait dan
links en rechts naar die van anderen,
heeft nooit van z'n leven iets behoor
lijks om handen gehad: z'n tijd en z'n
geld verkwist, een roekeloos gokker,
maar hopeloos onbekwaam, z'n bezit
ting verhypothekeerd tot aan de dek
plaat van de schoorstcencn.
Van zijn vader erfde hij de helft der
aandeden onzer vennootschap. Om
hem boven water te houden heb ik bij
stukjes en beetjes al z'n belangen moe-
ton overnemen: toen die bron eenmaal
uitgeput was leefde hij van een hono
rarium waar hij geen recht op had en
van hetgeen ik hem leende. Een krank
zinnige weddenschap op de rennen
van Epsom en een al even dwaze spe
culatie aan de beurs dedéh dezen zo
mer tenslotte de bom barsten. Ik ver
klaarde hem ronduit dat er geen red
den meer aan was. Dien bewusteh Don
derdagavond was ik ten zijnent om on
ze zaken te regelen wilde probeeren
of ik hem niet weer op de een of ande
re manier op de been zou kunnen hel
pen. Groote goedheid! denk je het
geval even in!
Harley heeft het geheim van de ma
nier waarop hij achter het complot
kwam met zich in het graf genomen.
Doch uit den staat waarin Cramb's za
ken zich bevinden valt gemakkelijk te
begrijpen dat zijn secretaris minstens
twee maanden tevoren reeds moet heb
ben geweten dat de toestand hopeloos
was.
Een punt dat ook tijdens het proces
niet geheel werd opgehelderd heeft na
je vertrek tenslotte een verklaring ge
vonden. Fiddick vertelde mij een en
ander. Murdoch was zoo diep onder
don indruk van zijn fiasco dat hij ten
slotte verlof vroeg de papieren van
Cramb te mogen doorsnuffelen. Op die
manier ontdekte hij den oorsprong van
de relaties tusschen Cramb cn Bill
Bennetts. Onder bedreiging met een ge
rechtelijke vervolging wegens het sto
len van Harley's accu je kont die
omstandigheid dwong Cramb hem
een soort van bekentenis te teekenen,
een document dat, om zoo te zeggen,
de volledige levensbeschrijving van
een boef inhoudt. Murdoch beweert dat
Ci'&mb zich van die verklaring bediend
moet hebben om Bennetts te dwingen
een werkzaam aandeel te nemen in de
poging de firma (oftewel, Joseph Trin
nery) f 10.000 lichter te maken. Ik twij
fel er niet aan of Harley bespeurde dat
dit vreemdsoortige duo iets in den zin
had, cn ontdekte wat er gaande was.
Ik betwijfel al evenmin of Harley was
van plan het geld, als hij het eenmaal
•in zijn bezit had, weer aan de firma te
overhandigen. Ik vermoed dat hij zijn
voornemen zou hebben uitgevoerd zon
der er Cranib over aan to spreken als
Cramb hem niet had opgewacht. Dat
is ook Leybrook's opvatting: hij zegt
dat Harley iemand was met strenge
piincipen en ongetwijfeld al het moge
lijke zou doen om den man in wiens
dienst hij stond een schandaal te be
sparen. Doch Cramb wachtte hom nu
eenmaal op, en zoodoende moest het
tusschen die twee noodzakelijk tot een
verklaring komen.
Toen ik er met Fiddick over sprak,
opperde deze de vraag hoe Cramb, eer
Harley thuisgekomen was, kon weten
dat zijn secretaris in het bezit was van
den buit. Nogal eenvoudig: Bennetts.
Ik wist het uit den onberispelijken
butler. Parsons, te krijgen. Deze kwam
Cramb wegroepen terwijl wij naar het
dansen van de jongelui zaten te kij
ken. Bennetts was er om hem te spre
ken, zoogenaamd met een boodschap
van Stephens. Ongetwijfeld kwam Ben
netts hem vertellen dat de onderne
ming schipbreuk had geleden.
Wel, dat is ruimschoots voldoende
over mijn betreurden president-com
missaris. Er is echter één punt dat nie
nog steeds bezighoudt. Het is duidelijk
rlat Cramh de revolver van Hurst hij
het lijk neerlegde. Maar hoe leverde hij
dat? Ileb je dat kunnen ontdekken?
Ik zend dezen brief naar San Fran
cisco, aangezien je me geschreven hebt
dat jp tegen half November daar zoudt
zijn. Mijn groeten aan Farrar,
en geloof me,
met alle waardeering,
JOS. TRINNERY.
(Wordt vervolgd)
