Polen uit Duitschland
uitgewezen
RUSSISCHE GARANTIES
AANGEBODEN
aan Westelijke randstaten
REIZENDE ARSENALEN
DER CHINEEZEN
Ontploffing in Japansche
celluloidfabriek
eischt vele slachtoffers
DE EEMLANDEjR
Dinsdag 9 Mei 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
37e Jaargang No. 295
POTEMKIN VIA
BOEKAREST
naar Warschau
Het D.N.B. meldt
incidenten
VRIJWILLIGERS
IN ZD.-AFRIKA
De bemiddeling
door den Paus
Spoorwegrails leveren materiaal voor
geweren en granaten
Niet dr. Schacht, maar
zijn zoon in Mexico
De invoering van
dienstplicht in
Engeland
Vliegramp in Ecuador
UITSPATTINGEN
te Bratislawa
Buitenlanders mogen
per dag slechts 10
mark meenemen
Stemming bij volmacht
door militairen
wordt voorbereid
Licht op:
8 uur 7 min.
LEERT VEILIG AUTORIJDEN
AME1R SFOORISCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per m«ndeti voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met g r a t i s verzekering tegen ongelukken) i 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elite regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft var. Jen prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
BOEKAREST, 9 Mei (Reuter). -- Naar vernomen wordt biedt de
Sovjet-Unie alle kleinere staten aan haar. Westgrens defensieve
garanties aan, gelijk aan de garanties van Engeland en Frankrijk
aan Roemenië en Griekenland. Men is van meening, dat indien
deze garanties op een kalme wijze geregeld kunnen worden en op
dusdanige wijze, dat hierin geen actie tegen de as-mogendheden
kan worden gezien, landen als Turkije, Bulgarije, Roemenië en
Finland gaarne dergelijke garanties zouden aanvaarden.
A LVORENS uit Boekarest naar War-
schau te vertrekken, verklaarde de
vice-volkscommissaris voor buitenland-
sche zaken Potemkin, dat hij zeer tevre
den was over de gevoerde besprekingen
en hij bevestigde, dat binnenkort een
nieuwe gezant van de Sovjet-Unie naar
Boekarest zal worden gezonden. De vo
rige gezant is ir het begin van het vorig
jaar teruggeroepen, aangezien de Sov
jet-Unie ontevreden was over de toenma
lige regeering-Goga.
Buitenlandsche kringen te Warschau
achten de benoeming van een nieuwen
Russischen ambassadeur te Warschau
van groote beteekenis, omdat het de eer
ste daad van Molotof in zijn nieuwe
functie is, terwijl de ambassade langer
dan anderhalf jaar door een zaakgelas
tigde is bestuurd. Men gelooft, dat Mos
kou een levendiger contact met War
schau wil en dat dit denkbeeld een gun-
stigen weerklank bij de Poolsche regeer
ders zal vinden. De nieuwe ambassa
deur, Charonof, komt binnen enkele da
gen te Warschau aan.
Een aan spanningen rijk gebied strekt
zich uit van Griekenland tot Noor
wegen tusschen de as Rome—Berlijn
eenerzijds en de Sovjet-Unie anderzijds
WARSCHAU, 9 Mei. (Havas).
De Poolsche pers bericht, dat
vijftien actieve leden van den
bond van Polen in Duitschland,
die Duitsch staatsburger waren,
zijn uitgewezen. Allen woonden in
het grensgebied.
Tal van Duitschers, die in het bin
nenland van Polen zijn gedomici
lieerd, zijn laatstelijk in het grens
gebied aangekomen. Aangezien er
geen enkele reden bestond voor een
verblijf dezer Duitschers in het
grensgebied, hebben de best uurs
autoriteiten ongeveer 300 Duitschers
uit de grensstreek naar hun woon
plaats teruggezonden. Er dient op
gewezen te worden, aldus P.A.T.,
dat er geen sprake is van een uit
wijzing van burgers van het Duit-
sche Rijk noch van Poolsche staats
burgers van Duitsche nationaliteit,
die in het grensgebied wonen.
Het Duitsche Nieuws Bureau maakt
in een bericht uit Thorn (Polen) mel
ding van een reeks incidenten, waarin
van Poolsche zijde tegen in Polen wo
nende Duitschers is opgetreden, waar
bij Duitsche bewoners zouden zijn ver
volgd en mishandeld en waarbij Duit
sche bezittingen zouden zijn bescha
digd. Zoo zou in Thorn een Duitscher,
die Duitsche dagbladen rondbracht,
door zes Polen zijn overvallen en mis
handeld.
KAAPSTAD. 8 Mei. (Reuter). Met
groot enthousiasme is gisteren het na
tionaal register voor vrijwillige reser
ve geopend. Alle leden van hel kabinet,
hierbij ingesloten Hertzog en Smuts,
hoewel zij de leeftijdsgrens reeds heb
ben overschreden, hebben zich gemeld.
Zelfs tachtigjarigen*hebben zich doen
inschrijven.
Sommigen vafi dezen hebben deel uit
gemaakt van het Duitsche leger in den
Wereldoorlog.
Apostolische Nuntius te War
schau heeft een bezoek
aan Beek gebracht
Europeesche conferentie
LONDEN, 9 Mei. (Havas). De
News Chronicle bericht, dat men de
mogelijkheid overweegt een Euro
peesche conferentie bijeen te roepen,
teneinde het vraagstuk van Danzig
te regelen. Vernon Bartlett verklaart
van welingelichte zijde te hebben
vernomen, dat Z.H. de Paus hiertoe
het initiatief zou hebben genomen.
De conferentie zou Engeland, Frank
rijk, Italië, Polen en Duitschland
vercenigen.
De apostolische Nuntius te Londen,
mgr. Godfrey, is gisteren door den mi
nister van buitenlandsche zaken, Lord
Halifax, ontvangen om hem het plan
van den heiligen vader voor te leggen.
De Daily Express bericht, dat gisteren
de Poolsche minister van buitenland
sche zaken, Beek, den Nuntius te War
schau. mgr. Cortesi, heeft ontvangen.
Het blad is van meening, dat hierdoor
de geruchten volgens welke de Paus
zou hebben aangeboden tusschen
Duitschland en Polen te bemiddelen,
meer grond van waarheid te krijgen.
Voor de leden der Engelsche vrouwelijke hulpbrigades was te Londen
een rally georganiseerd, om de deelneemsters vertrouwd te laten gera
ken met de beste en kortste routes naar de ziekenhuizen en andere
openbare instellingen. Een der deelneemsters ontvangt haar instructies
MEXICO, 9 Mei (Ilavas). De Duit
sche legatie heeft op vriendschappelijke
wijze hij den minister van buitenland
sche zaken geprotesteerd over anti-
Hitlcriaansche betoogingen op 1 Mei. De
minister heeft hierop geantwoord, dat
hij niet verantwoordelijk is voor hetgeen
personen doen, die geen deel uitmaken
van de regeering.
In tegenstelling met geruchten, welke
in Amerikaansche petroleumkringen de
ronde hebben gedaan, dat. dr. Schacht
in Mexico cou r.ijr. aangekomen, wordt
gemeld, dat niet dr. Schacht zelf, doch
zijn zoon zich te Mexico bevindt. Deze
zou onderhandelen over het koopen van
petroleum, welke betaald zal worden
met petroleum-tankschepen, te bouwen
door Duitschland.
GEWEREN en pistolen, gemaakt van
stalen rails, weggebroken uit de
spoorwegen in Sjansi, door de Chi-
neesche troepen en guerillabendcn, wor
den thans aldus meldt de speciale cor
espondent van Reuter hij de Chinecsche
strijdkrachten in Sjansi in steeds
grootere hoeveelheid vervaardigd door
mobiele arsenalen. Voordat de Japanners
het arsenaal van Tai Joean veroverden,
een der grootste in China, meer dan een
jaar geleden, verspreidden de 10.000
arbeiders dezer werkplaatsen zich over
de provincie Sjansi en deze mannen
werken thans in de arsenalen, die
'snachts worden getransporteerd en een
onderkomen vinden op verborgen, afge
legen plaatsen in de bergen.
Bommen, geweren en pistolen vormen
de voornaamste producten .,van deze
rondreizende fabrieken, waarvan som
migen binnen twee uur zoo noodig op
muilezels kunnen worden weggevoerd.
Het aantal dezer arsenalen is geenszins
gering, daar ieder district van beteeke
nis een arsenaal heeft met 20 tot 30 filia
len. Productiecijfers zijn natuurlijk voor
publicatie niet verkrijgbaar, maar mee
gedeeld kan worden, dat één arsenaal
in staat is, per maand gemiddeld 10.000
bommen en 200 geweren te leveren. En
desnoods kan deze productie nog wor
den vergroot.
Het metaal voor deze geweren komt
voor een groot deel van spoorwegen, ter
wijl de bommen gemaakt worden van
ijzer, dat plaatselijk mét inheemschc
methoden wordt uitgesmolten onder lei
ding van studenten, die met groote
metallurgische kennis uit Europa zijn
teruggekeerd. De voornaamste moeilijk
heid bij het gebruik van spoorweg
metaal was de zachtheid hiervan. Men
heeft echter hardingsprocessen gevon
den, waardoor dit bezwaar is onder
vangen
Bommen werden het meest afgeleverd.
Hiervan was de provincie goed voorzien.
De Chineezen, aldus werd verzekerd,
zouden de oorlog kunnen voortzetten,
ook als de verbindingen voor langen tijd
zouden worden afgesneden. „De Japan
ners zullen er nooit in slagen, ons te
ontwapenen," deelde men mee. „Iedere
boer weet, hoe hij buskruit moet maken,
dat reeds bekend was in China, lang
voordat het in de rest van do wereld
werd uitgevonden. En zelfs als wij geen
slaghoedjes hebben, kunnen wij ontste
kingslonten gebruiken. Met enkele van
die bommen zullen wij weldra in staat
zijn, de bétere Japansche wapenen te
verwerven, die de eigenaars toch verder
niet meer zullen noodig hebben."
Een oude handgranaat, van Duitsche
makelij, zooals die in den wereldoorlog
werden gebruikt, is het geliefkoosde
wapen van den Chineeschen soldaat,
's Nachts, wanneer de superieure wape
nen van de Japanners niet kunnen wor
den gebruikt, is het de tijd van de Chi- i
neezen om tot hun acties over te gaan,,
waarbij zij gebruik maken van die doo-
delijke projectielen. Hun uitstekende
inlichtingendienst, gebaseerd op het j
natuurlijke' karakter van den Chinees,
verschaft hun nauwkeurige inlichtingen
over do Japansche troepenbewegingen
en zelfs over de verblijfplaatsen van
hnogere officieren. Met hun kennis der
plaatselijke verhoudingen, kunnen de
aanvallers in dc donkerste nachten ope-
reeren met een goede kans, hun doel te
bereiken en ongedeerd ontsnanpen.
TerTeren nacht worden dozijnen van
rlergeliike aanvallen cedaan. elk nn zich
zelf onhefeekenend. maar allen tezamen
geenszins te verwaarlonzen.
GOERING NAAR SPANJE
SAN REMO. 9 Mei (Havas)
Vanochtend om negen uur heeft
Goering zich aan boord van de
„Huascaran" begeven, begroet door
de autoriteiten. Na een kort verblijf
te Valencia zal hij zich naar Ham
burg begeven. Gisterochtend heeft
Goering een langdurig onderhoud
gehad met generaal Richthofen, die
per vliegtuig uit Berlijn was geko
men.
LONDEN, 9 Mei (Reuter). Nadat
het Lagerhuis het ontwerp 'tot het in
voeren van de militaire dienstplicht in
tweede lezing had aangenomen, heeft
de financieele secretaris van het mini
sterie van oorlog, Warrender, de finan
cieele resolutie, welke het ontwerp ver
gezelt, ingediend. Warrender verklaar
de, dat hij de kosten raamt op een kapi
taal van dertig millioen pond sterling,
verdeeld over twee jaar en vaste uitga
ven van tien millioen voor 1939, welke
zullen stijgen tot vijf en twintig millioen
in 1941. De besprekingen over deze fi
nancieele resolutie duurde zes en een
half uur. De oppositie leverde scherpe
critiek en verzette zich krachtig, hoewel
do toon-van de debatten vriendschappe
lijk was. Tenslotte is de resolutie aan
genomen met 159 stemmen tegen 65. Na
een vergadering van veertien uur en een
kwartier werd te kwart over vijf in den
ochtend de bijeenkomst opgeheven.
QUITO, 9 Mei (Havas). Boven
Guayaquil is het vliegtuig van kapi
tein Cristobal brandend omlaag ge
stort Hierdoor zijn vijf huizen in
vlammen opgegaan en vijf en twin
tig menschen zijn om het leven ge
komen. De materieele schade wordt
op 200.000 dollar geraamd.
BRATISLAWA, 9 Mei (Havas).
Manschappen dor SS en van de Hlinka-
garde hebben gisteravond het bureau
voor Joodsche emigratie geheel ver
woest. Later ti'okken groepen Slowaak-
sche en Duitsche jongelui langs de ca-
fó's. Zij dwongen .Toden deze inrichtin
gen te verlaten. De politie heeft ver
scheiden Joden gearresteerd, o.m. leden
van het emigratiebureau. Zij worden er
van beschuldigd een provocatie te heb
ben georganiseerd.
HALIFAX EN BONNET
NAAR GENEVE
PARIJS, 0 Mol (Havas) Halifax,
die zal deelnemen aan de vergadering
van den Yolkenbondsraad op 15 Mei, zal
op weg naar Genève te Parijs minister
Bonnet ontmoeten. Tezamen zullen de
heide ministers naar Genève reizen.
Bonnet, heeft gisteren de ambassadeurs
van Spanje, de Verecnigde Staten en
Engeland ontvangen.
TOKIO, 9 Mei (D.N.B.) Tengevolge van een ontploffing in
een celluloidfabriek alhier zijn vele arbeiders om het leven ge
komen en honderden gewond. Door de ontploffing is brand ont
staan in negen groote fabrieksgebouwen, terwijl veertig huizen
geheel werden vernield.
De geheele brandweer van Tokio, geholpen door een regiment
genietroepen, bestrijdt het vuur. Volgens de laatste berichten is
men er in geslaagd verdere uitbreiding van den brand te voor
komen.
De lijst van slachtoffers vermeldt tot dusver negen dooden, 99
ernstig en 152 licht gewonden. Ruim duizend bewoners nabij de
plek des onheils zijn in een school en een gemeentegebouw in
veiligheid gebracht.
ITALIË DRIE JAAR
IMPERIUM
ROME. 9 Mei (Stöfani) Italië viert
vandaag den derden verjaardag der
stichting van het keizerrijk. In Rome
wordt daartoe heden een legerdag ge
houden, waarvan hedenmorgen een
groote militaire parade voor den koning,
de koningin, den Duce, den Duilschen
opperbevelhebber generaal von Brau-
chitach, den chef der Spaansche mili
taire missie generaal Garcia Escnmez,
de loden der regeering en het diploma
tieke corps het voornaamste onderdeel
was. Op de tribune reikte de koning 16
gouden medailles uit aari de ouders van
in Spanje gesneuvelde legionairs.
Nieuwe omzendbrief verschenen
inzake het reizigersverkeer
met Duitschland
De Nederlandschc Kamer van Koop
handel voor Duitschland meldt, dat in
zake het reizigersverkeer met Duitsch
land een nieuwe omzendbrief is ver
schenen.
Nieuw is in dezen omzendbrief, dat
binnen- en buitenlanders zonder ver
gunning slechts tot een bedrag van Rm.
10 aan Duitsche pasmunt per dag uit
het buitenland naar Duitschland mogen
medenemen, welke som alleen voor reis.
uitgaven, hotel- en verplegingskosten
mag worden besteed. Onder reiskosten
wordt de aankoop van reisbiljetten voor
Duitsche trajecten verstaan. Ingeval
binnenlanders kunnen bewijzen, dat zij
meer dan Rm. 10 naar het buitenland
hebben mogen medenemen, geldt dit
meerdere ook voor het bedrag, dat zij
ten hoogste naar Duitschland mee terug
mogen nemen.
Nopens het grensverkeer-wordt op 1
Juni a.s. een nieuwe regeling van
kracht. De betreffende omzendbrief geeft
definities van de begrippen grensge
bied, grensbewoners. grensgangers.
grensverkeer en wisselkantoren.
Ten aanzien van buitenlandsche
grensgangers bepaalt de omzendbrief,
dat in het Duitsche grensgebied gelegen
bedrijven vergunningen kunnen krijgen
het loon van buitenlandsche grensgan
gers voor twee-derde van het nettobe
drag in buitenlandsche valuta tot ten
hoogste Rm. 100 per maand uit te beta
len en de rest in Rijksmarken.
Buitenlandsche grensbewoners, die
een vrij Rijksmarkentegoed bij een cre-
dietinstituut in het Duitsche grensge
bied bezitten, kunnen zonder vergun
ning en zonder dat dit op hun reispas
behoeft te worden ingeschreven tot een
bedrag van Rm. 200 per maand naar het
buitenland overmaken, dan wel in con
tanten hij de deviezenhanken of wissel
kantoren in de valuta van hun land om
wisselen en aldus naar het buitenland
brengen, doch zij mogen op grond van
deze bepaling de. bedragen niet in Rijks
marken over de grens brengen.
GENERAAL SNIJDERS
GEOPEREERD
HILVERSUM, 9 Mei. Heden
ochtend is generaal Snijders in het
Diaconessenhuis- alhier voor de
tweede maal geopereerd. De opera
tie is vlot verloopen. De geneeshce-
ren zijn tevreden over den toestand
van den bejaarden patiënt.
AUSTRALIË STEUNT
ENGELAND
CANBERRA, 9 Mei (Reuter). Tij
dens de debatten over de buitenlandsche
politiek in het Australische Lagerhuis
heeft de minister van buitenlandsche
zaken, Sir I-Ienry Gullett, verklaard:
„Indien Groot-Brittannië ten gevolge
van de politiek, welke zuiver defensief
is en tegen een aanval gericht, ooit in
een oorlog zou worden gewikkeld, dan
zal de regeering van Australië uit naam
van het Australische volk in dezen oor
log met het moederland samengaan."
DUITSCH JOURNALIST UIT
EGYPTE UITGEWEZEN
LONDEN, 9 Mei (Reuter). Schmitz,
de correspondent van den Voelkische
Beobachter te Cairo heeft aanzegging
gekregen het land te verlaten. Er werd
geen reden opgegeven voor dit besluit.
BRITSCHE AMBASSADEUR TE ROME
OVERHANDIGT GELOOFSBRIEVEN
ROME 9 Mei (Stefani) De Italiaan-
scho koning heeft den nieuwen Brit-
schen ambassa'deur. sir Percy Lorainc.
ontvangen, die zijn geloofsbrieven over
handigde.
Een verloving op
Huize Doorn
AAR wij vernemen heeft
de stiefzoon van den ex-
Keizer (de oudste zoon van
Keizerin Hermine), Hans
Georg Prinz zu Schoenaich
Carolath zich dezer dagen op
huize. Doorn verloofd met
baronesse Sibylle von Zedlitz
und Leipe.
De bruid stamt uit een der
oudste Duitsche adellijke ge
slachten- Haar familie is sinds
1300 in Silezië gevestigd en
haar vaderlijk landgoed grenst
aan de bezittingen van Prins
Carolath.
- -*
•s-GRAVENHAGE, 9 Mei. Van
bevoegde zijde wordt medegedeeld,
dat een wetsontwerp strekkende om
aan de militairen bij de zee- en
landmacht, die buiten hun woon
plaats in werkelijken dienst zijn,
gelegenheid te geven bij de komen
de gemeenteraadsverkiezingen te
stemmen bij volmacht, in een ver
gevorderd stadium van voorberei
ding verkeert.
Het ligt in de bedoeling het
wetsontwerp, indien mogelijk, nog
deze week bij de Tweede Kamer in
te dienen.
VV eer verwachting
Voor het Noordwesten: Gedeel
telijk bewolkt, droog weer, zelfde
temperatuur, meest zwakke ver
anderlijke wind.
Voor het Zuidoosten: Afnemen
de bewolking, droog weer, iets
warmer overdag, meest zwakke
X. tot O. wind.
Buiteiilandsch weeroverzicht
In dc algemcene luchtdrukverdeeling
komt nog steeds weinig verandering.
Het gebied van hoogen luchtdruk over
Noord-Scandinavië breidde zich sterk
in Zuidelijke richting uit, terwijl het
maximum bij Portugal zich in Noorde
lijke richting uitbreidde. Over Noord-
Italië bevindt zich nog steeds een de
pressie. welke het weer in het Alpen
gebied bij voortduring zeer slecht houdt
(Zürich 32 m.m. regen).
Op den Oceaan bevinden zich ver
schillende storingen, welke hun in
vloed tot over de Britsche eilanden en
Bretagne uitstrekken. Zij veroorzaken
daar mist, regen en motregen. Op 45
graden N.B. en 35 graden W.L. ligt een
nieuwe storing, welke ?nel dieper wordt
doch vermoedelijk weinig meer van
nlaats zal veranderen en geen invloed
op het weer ten onzent kan uitoefenen.
AUTO MET DUBB. BEDIENING.
Rijlessen worden gegeven door erkend
K. N. A. C. instructeur.
N V. AUTOMOBIELBEDRIJF !.o.
BOVÉE VOOGT
VLASAKKERWEG 50 Telel. 1093