Chamberlain: Er is een misverstand
tusschen de Sovjet en ons
Engeland wenscht geen
enkele omsingeling
Mn
mg
w
t
Hoop op een spoedig accoord
Geen politiek
van agressie
CHINEEZEN
MELDEN
SUCCESSEN
N.V. de Snuifmolen v/h A. VAN BEEK Rzn.
Er is, volgens Churchill, slechts één
middel en dat is sterk z jn
Omsingelingsgevaar
bezworen
Ie BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 20 MEI 1939
DE BRITSCHE BUITENLANDSCHE POLITIEK
LLOYD
het debat over de
i-* buitenlandsche politiek in het Lagerhuis ge
opend. Hij zeide, dat er een punt bereikt is, waarop
een beslissing, in de eerstvolgende uren of althans
in de eerstvolgende dagen door Engeland, Frank
rijk en Rusland genomen, van meer gewicht zal zijn
dan welk besluit ook. door deze landen sedert 1914
getroffen. Ieder verwacht een nieuwen slag van de
zijde der dictatoren, die hun wapening bespoedigen
in een ongekend tempo, vooral ten aanzien van de
aanvalswapenen: tanks, bombardementsvliegtuigen,
duikbooten. Zij bezetten en versterken nieuwe
stellingen, waardoor zij zich strategische voor-
olgens hetwelk
GEORGE
'deelen verschaffen. Lloyd George zeide het bericht,
acht gezantschappen te Praag hun diplomatieke voorrechten zullen
verliezen, veelbeteekenend te achten. De Britsche voorbereidingen
zijn niet op een onvermijdelijken oorlog, maar op een onvermijde-
lijken vrede gericht.
Men kan dien vrede ongetwijfeld slechts verwerven door in Engeland,
Frankrijk, Turkije en Rusland een zoo groote macht bijeen te brengen, dat de
dictatoren, die scherpzinnige menschen zijn. beseffen, dat zij geen nieuwen
aanval kunnrn ontketenen zonder de mogelijkheid van een ramp voor henzelf
en hun volken onder de oneen te moeten zien Als de dictatoren zouden weten,
dat wij aldus I.loyd George achter ons krachten hebben, die onze uit
eindelijke overwinning verzekeren, zouden zij ons niet uitdagen.
LLOYD GEORGE wenschte
de regeering geluk met de met
Turkije bereikte overeenstem
ming. Hij zeide verder: „De ge-
heele kwestie met Rusland bewijst
dat we niet geheel weten, wat we
willen. Er is een sterke neiging het
zonder Rusland te doen. Rusland
heeft maanden geleden aangebo
den samen te werken- Sedert
maanden zien we dit machtige
gegeven paard in den bek. Wij zijn
bang voor de Russische tanden,
maar niet voor de tanden van die
roofdieren, die het eene onafhan
kelijke land na het andere ver
scheuren." Lloyd George bepleitte
een samenwerking met Rusland op
dcnzelfden voet als met Frankrijk.
Attlee betoogde, dat T.loyd George een
zeer somber, maar volkomen juist beeld
van den wereldtop^tand had opgehan
gen. Rusland neemt het op voor de
collectieve veilieheid In Italië bevinden
zich de Gestapo en Duitsche troepen en
vele Tfaliancn heseffen, dat de politiek
van Mussolini een omverwerpen betee-
kent van het gronfe werk van Victor
Emmanuel en Garïhnldi. die met hulp
van Frankrijk en Engeland Italië heb
ben bevrijd van Duitsche overheer-
schine. Ttalië is bijna evenzeer de vazal
van Duitschland als Tsiecho-Slowaklje
Attlee zeide. dat de croofe meerderheid
van het volk het beste middel tot voor
koming van een nnrlos riet in een sterk
verhond tusschen Engeland. Frankrijk
en Rusland.
Chamberlain aan hef woord
Ministerpresident cham-
BERLAIN. die luide werd toege
juicht. verklaarde dat hij geen
rede over de buitenlandsche aaneele-
genheden zou houden. F.r zijn. aldus
Chamberlain, ecniee personen te kwa
der trouw, dip maar al te erancr een zin.
dien" ik mii Iaat ontvallen een heteeke-
nis geven welke nooit bedoeld was.
Chamberlain noemde de woorden van
Attlee hezonnen en onhouwend en zeide.
dat hij had tzesproken over de noodza
kelijkheid van een vredespolitiek op
langen termijn, waarbij men aandacht
zou moeten schenken aan zekere pun
ten, op dewelke in hepaalde omstandig
heden een vaste vredespolitiek zou kun
nen worden eevestierd. Hii had hespft.
dat hij die punten hei probleem, dat als
het koloniale vraagstuk bekend is. een
rol zou spelen.
Ik ben het er mee eens. aldus de pre
mier. dat wij in Engeland niet bereid
zijn den vrede te knopen voor conces
sies, die slechts tot nieuwe eischen lei
den. Dat heteekent zeker niet. dat wij
zouden weieeren te spreken over een
methode, waardoor de redeliike verlan
gens van andere naties hevredied zou
den kunnen worden, zelfs indien daar
voor cenlgo wijziging in den hestaanden
toestand nood ie znu zijn.
Vele concessies zouden zonder al te
groote moeilijkheden eedaan kunnen
worden, indien men prvan ovprtuigd.
kon ziin. dat zii slechts zouden worden
gebruikt voor het doel. waarvoor zii ge
daan ziin. en niet voor het hetrekken
van een sfratecrische stelline. gericht
tegen de vrijheden van anderen.
De Duitsche regeering heeft ver
klaard, dat zij dergelijke bedoelin
gen niet heeft, maar het ongeluk
wil, dat Attlee niet de eenige is,
die haar niet gelooft en die toe
stand is door de Duitsche regee
ring zelf veroorzaakt. Indien wij
de overtuiging konden hebben, dat
NEVILLE CHAMBERLAIN
er geen sprake zal zijn van aan
valsplannen of van verder gebruik
van geweld in de betrekkingen
tusschen Dutschland en andere
landen, dan zouden wij niet aarze
len uiteen te zetten, wat ons
standpunt is en langs welke lijn
wij de voorwaarden voor een
voortdurenden vrede zouden wil
len bespreken.
Ik wil don ernst van den toestand niet
onderschatten, aldus vervolgde Cham
berlain, maar ik geloof, dat Lloyd
George een wat al te somber beeld heeft
opgehangen. De procedure betreffende
het gezantschap te Praag bevatte niets
ongewoons of sinisters. Wat hier ge
schied is. is slechts een gevolg van voor
afgaande gebeurtenissen. Chamberlain
nopmde de bewering, dat de Tsjechi
sche activa waren vrijgemaakt ten gun
ste van Duitschland, een verzinsel.
Ik weet niet. of de Duitsche regecring,
toen zij ovprging tot haar actie in Bo-
hemen pn Moravië. zich bewust was van
den enormen weerslag, welken die actie
in het buitenland zou veroorzaken.
Meer nog dan do annexatie van een
anderen staat was het de duidelijke
tegenspraak tusschen dit optreden en de
nlechtiee verklaringen, zoo vaak door
de Duitsche regeering gegeven, die de
openhare mepning in de gehrole wereld
zoo diep heeft eeschokt, Die tegenspraak
heeft in breeden kring de, gedachte doen
ontstaan, dat de onafhankelijkheid van
geen enkelen kleinen staat veilig was.
Ik wil niet beoordeelen, of die ge
dachte juist is. maer slechts zeggen,
dat zij is veroorzaakt door het op
treden door do Duitsche regeering.
Het scheen ons toe. dat een ontbin
ding van een groot gedeelte van
Europa dreigde, tenzij een nieuwe
stabiliseerende factor in Europa kon
worden geschapen. Onder deze om
standigheden achtte de Britsche re
geering het haar plicht om in sa
menwerking met Frankrijk te
trachten dezen stabiliseerenden factor
op te bouwen. Onze verzekeringen aan
Polen en Roemenië beteekenden
slechts een eersten stap.
Ik wil er den nadruk op leggen, dat
deze politiek niet geïnspireerd wordt
door het streven naar het verdeelen van
Europa in vijandelijke statengroepen of
door de meening. dat een oorlog onver
mijdelijk is Ik acht een oorlog nooit
onvermijdelijk tot hij begonnen is. Do
politiek, die wij volgen, bevat geen
element van agressie en sluit de moge
lijkheid van bespreking van alle ge
schillen in een geest van goeden wil
niet uit.
Het is een verzekering tegen agressie,
die. naar wij hopen, nooit zal plaats
vinden. Het geven van verzekeringen
was niet voldoende, wij moesten ande
ren en ons zelf ervan trachten te over
tuigen, dat wij die verzekeringen zou
den kunnen nakomen Daarom verlang
den wij steun te verkrijgen door de toe
treding van andere landen, die belang
hebben bij den vrede en dichter bij een
mogelijke plaats van conflict liggen.
Zoo knoopten wij onderhandelingen met
Turkije en de Sovjet Unie aan. Bij de
besprekingen met Turkije bleek de over
eenstemming van opvatting zoo groot
te zijn. dat op 12 Mei beide regeeringen
haar verklaringen konden afleggen
Chamberlain bracht hulde aan Turkije
en zijn leiders, onder applaus van het
Lagerhuis.
Chamberlain vervolgde: Sprekende
over Polen is het bevredigend te den
ken. dat indien wij in een oorlog zou
den worden betrokken, er een groote
moedige natie is. welke zich verplicht
heeft ons alle hulp en bijstand te ver-
leenen. welke in haar vermogen is.
De verhouding tot Rusland
SPREKENDE over Sovjet Rusland,
zeide Chamberlain, dat hij niet
kon nalaten te denken, dat er een
misverstand in het spel is. aangezien
Attlee deed voorkomen alsof de Brit
sche regeering tot deze onderhandelin
gen was gebracht door wantrouwen in
de Russische ideologie.
Ik wensch te zeggen, dat zulks niet
het geval is. Indien wij de methoden
zullen kunnen vinden, waarbij wij de
samenwerking en de bijstand van de
Sovjet-Unie kunnen opnemen bii het in
elkaar zetten van een vredesfront, zul
len wi| dit toejuichen. Wij wenschen
dat en kennen er groote beteekenis aan
toe.
Wij waren er ons evenzeer van be
wust en dit is het punt, dat tot nu toe
nog geen waardeering heeft gevonden,
wij waren er ons van bewust, dat de
directe deelneming der Sovjets niet ge
heel in overeenstemming zou kunnen
zijn met de wenschen van eenige lan
den, te wier behoeve deze overeenkom
sten worden gemaakt.
Samenwerking met allen
gewenscht
Wij wenschen samenwerking te heb
ben met alle landen en wij wenschen
geen verdeeldheid tusschen hen en
daarom hebben wij voorgesteld aan de
Sovjets, dat zij een verklaring zouden
afleggen, ten aanzien van Polen en Roe
menië van gelijke strekking als wij en
Frankrijk hebben afgelegd. Het schijnt,
dat de Sovjets van meening waren, dat
dit aanbod niet wederkeerig was.
De Britsche regeering heeft
nooit den wensch gehad de regee
ring der Sovjet-Unie iets te laten
doen waartoe deze zelve niet be
reid was. Zij wenschte steeds dat
overeenkomsten wederkeerig zou
den zijn. Het valt mij moeilijk te
begrijpen waarom gedacht zou
moeten worden, dat het voorstel
dat wij hebben gedaan ten aanzien
van de wederkeerigheid, een hiaat
zou vertoonen.
Men kan van meening zijn, dat
het niet voorzag in het geval,
waarop zekere staten buiten Polen
en Roemenië, die buurstaten van
Rusland zijn, via welke de Sovjet-
Unie zou kunnen worden aange
vallen, doch daartegenover was
het niet van toepassing op zekere
staten in het Westen, die, indien
zij mochten worden aangevallen
ons tenslotte in een oorlog zouden
betrekken. Ik heb het duidelijk
gemaakt, dat bij ons voorstel er
niet aan gedacht werd, de Sovjet
Unie te laten intervenieeren, on
geacht of Groot-Brittannië en
Frankrijk zulks zouden doen.
Om duidelijk te zijn, er is een misver
stand en wat ook beweerd kan worden
nopens ons voorstel, niet kan wor
den beweerd, dat het voorstel unfair
zou zijn. Niettemin, daar het voorstel
niet aanvaardbaar was voor de Sovjet
unie. hebben .wij het opnieuw gepro
beerd. Wij hopen oprecht, dat wil spoe
dig tot eon overeenstemming zullen
komen.
Wc dachten, dat de Sovjets misschien
bereid zouden zijn te verklaren, tot
overeenkomst te komen met ons, over
zaken waarover wij tot overeenstem
ming zouden kunnen komen en dat zij
bereid zouden zijn later te spreken over
onderwerpen waarover moeilijkheden
bestaan. Dat zou. naar onze meening.
een verstandige gang van zaken zijn
geweest.
Ik betreur zeer het besluit der Sov
jets Potemkin niet naar Genève te la
ten gaan. De zitting van den Volken-
bondsraad werd een week uitgesteld
teneinde hem in staat te stellen te ko
men en nadat zij was uitgesteld kon
hij niet komen en werd Halifax de ge
legenheid ontnomen deze aangelegen-
hedenpersoonliik met hem te hespre
ken. Ongetwijfeld hebben de Sovjets
goede redenen gehad voor hun hou
ding, doch ik betreur alleen, dat het
onmogelijk is. dat deze ontmoeting zal
plaats hehben. Dit is een van de geval
ien, waarin ik niet kan nalaten te voe
len. dat er een soort schaduw ol
scheidsmuur bestaat tusschen de beide
regeeringen, welke uiterst moeilijk is te
overwinnen.
Zoowel Sinclair (de leider der Libe
rale oppositie) als Lloyd George dron
gen er hier bij Chamberlain op aan, te
verklaren, welke moeilijkheden er
eigenlijk bestonden. Chamberlain wei
gerde hierop te antwoorden en zeide
dat dit misschien van belang zou kun
nen zijn voor Llovd George, doch dal
het doodelijk zou kunnen zijn voor da
politiek. Zij die niet erop uit zijn het de
regeering moeilijk te maken en die
werkelijk wenschen dat de politiek zal
slagen, zullen ervan afzien, druk op
ons uit te oefenen op een ongeschikt
oogenblik om ons te doen onthullen het
juiste punt waarop zich de moeilijkhe
den voordoen. Ik heb reeds een alge-
meene aanwijzing gegeven. Daarenbo
ven zijn wij in nauw contact met
Frankrijk en zijn wij gelukkig van dit
land de medewerking en den raad te
hebben. Er zijn geen verschillen tus
schen ons. Halifax zal morgen gelegen
heid voor verdere besprekingen met
den Franschen premier en den Fran-
schen minister van buitenlandsche za
ken hebben.
Ik vertrouw, dat het na deze
besprekingen mogelijk zal zijn, die
moeilijkheden te overwinnen, die
ons tot nu toe hebben belet een
overeenkomst met de Sovjet te
bereiken, en dat wij spoedig in
staat zullen zijn mededeeling te
doen, dat wij tenslotte tot een de
finitieve overeenstemming met
hen zijn gekomen.
Hartelijke ontvangst te
Ottowa
Voor het Britsche
Koningspaar
OTTAWA, 19 Mei (Reuter). Toen
de Koninklijke trein om elf uur (pl. t)
aan het Islandpark Station aankwam,
werd het Koninklijk Paar door zesdui
zend personen luide toegejuicht. De
Koning en de Koningin werden verwel
komd door den gouverneur-generaal
van Canada, lord Tweedsmuir.
21 saluutschoten werden gelost en on
der het gejuich van de menigte reden
de vorsten weg, geëscorteerd door dra
gonders.
Zomersproeten
verdwijnen spoedig door 'n po»
SPRUTOL
Bij alle Drogisten
KINDERHOEKJE
Hel feest duurt voort fof laat in den nachtDe kaboa-
hebben
ten niet van
ten hebben uitbundige pret. J'Mgg Vspringen en we-
oph<mden. hnang9lrWrne^ert tH xoo'n grooi
feest niet gehad. Pam Is 'dan weer bij de eene, 'dan weer bil
de andere groep en amuseert xleh kostelijk.
Bijzonder aanbevolen:
Chateau Lalibarde Bourg 1929
Chêteau Sénilhac Graves 1929
p fl. fl. 1.30
p. anker fl. 55.-
p fl. fl. 1.40
p. anker fl. 59.-
een volle smakelijke belegen roode Bordeaux
KAMPSTRAAT 2 TELEFOON 128
LONDEN, 19 Mei. (Reuter). In
het Lagerhuius heeft Churchill tij
dens de debatten van de buitenland
sche politiek nog uiteengezet, dat de
minister-president hen, die diep voe
len, niet heeft gerustgesteld en hij
betreurde, dat geen duidelijke uit
eenzetting was gegeven van de
moeilijkheden tusschen de Sovjet-
linie en Engeland. Sommige uitla
tingen van den minister-president
deden evenwel veronderstellen, dat
de moeilijkheden niet zoo groot
waren. Spreker bracht hulde aan
het sluiten van het verdrag met
Turkije en hij verklaarde te hopen,
dat ook Frankrijk een dergelijk ver
drag zal sluiten.
Verder verklaarde Churchill van
meening te zijn. dat een drievoudig ver
bond epn noodzakelijke stap is om an
dere landen, die bedreigd worden, te ver
zoeken zich onder bescherming Ie stel
len. Hij vroeg waarom men er voor
terugschrok een hondgenootschap te
sluiten met Sovjet-Rusland, als men wel
bereid was in geval van oorlog met dit
land samen Polen en Roemenië te be
schermen. Hij weigerde aan te nemen,
dat Polen een hinderpaal vormde voor
een overeenkomst tusschen Engeland.
Frankrijk en de Sovjet-Unie.
Inzake de mogelijkheid dat Mussolini
kwaad zou worden door een dergelijk
verdrag, zeide spreker, dat er slechts
een middel is en dit is sterk zijn: iets
anders zal geen doel treffen. In zijn
conclusie zeide Churchill, dat, indien de
regeering thans de noodzakelijke hulp
van de Sovjet-Unie van de hand wijst
en zoo het land in een oorlog stort, dan
beeft zij bet. vertrouwen, dat het land
haar heeft geschonken, niet verdiend.
Na Churchill sprak Eden, die het
met de verschillende sprekers eens
was, dat het resultaat van de on
derhandelingen met de Sovpet-Unie
wellicht van de grootste beteekenis
CHURCHILL
zal zijn voor de toekomst van den
wereldvrede. Het is mijn overtui
ging, aldus Eden, dat het den vrede
tot voordeel zal strekken, als tus
schen Engeland. Frankrijk en Rus
land overeenstemming kan worden
bereikt en hoe eerder en hoe vol
lediger en omvattender zulk een
regeling, hoe beter.
Voorts verzocht Eden de regeering,
de politiek, waartoe zij is overgegaan,
met kracht en overtuiging voort te zet
ten, want slechts zoo zou de wereldvrede
gered kunnen worden.
Ook Sinclair pleitte nog voor samen
werking met de Sovjet-Unie. Als wij,
zeide hij, haar soldaten op het slagveld
verwelkomen, moeten wij niet, zooals te
München, haar staatslieden buiten de
raadskamer houden.
In zijn antwoord heeft Butler gezegd,
dat het debat heeft geïllustreerd, dat de
Britsche diplomatie een zeer actieve pe
riode beleeft. Na te hebben verwezen
naab de uitwisseling van waarborgen
niet Polen, de verzekerineen aan Roe
menië en Griekenland en de jongste
overeenkomst met Turkije, zeide Butler,
dat hij evenzeer met dankbaarheid de
verklaring van Roosevelt in herinne
ring wilde brengen, die, naar hij meen
de, den toestand had vergemakkelijkt.
In dit land, noch hij onze vrienden,
verzamelden wij onze kracht voor agres
sieve doeleinden. Hoe meer dat feit in
het buitenland wordt begrepen, hoe
meer de motieven der Britsche buiten
landsche politiek zullen worden gewaar
deerd.
Do overheerschende gedachte bij
de Britsche politiek is geenszins de
wensch de wettige activiteit van
«enigen staat te belemmeren of
eenig land te omsingelen, noch een
groep landen tegen een andere
groep te organlseeren.
In Noord-Hoepeh hebben zij
den tegenstanders zware
verliezen toegebracht
Ons doel was niei oorlog te voeren,
doch oorlog te voorkomen. Ons eenig
doel is geweest het vertrouwen in Euro
pa te vestigen, znodat alle staten, groot
en klein, hun wpttige doeleinden kun
nen na jagen, zonder vrees dat hun onaf
hankelijkheid van eenige zijde wordt
hpdreigd.
Ten aanzien van de Sovjet-Unie zeide
Butler, dat Groot Briftannië de rpgee-
ring der Sovjet-Unie had medegedeeld
van meening te zijne dat zijn politiek
voor het ongenblik geschikter is en dat
het Britsche plan nip» mindpr begrijpe
lijk is dan het Russische en passender
is om doeltreffenden steun te verlee-
nen. waar deze het meest noodig is.
De Britsche regeering is van mee
ning. dat haar plan niet meer in over
eenstemming is met de opvattingen rjer
anderp en het meest bij betrokken lan
den en er minder op berekend is twijfel
te wekken en moeilijkheden te doen
rijzen. De Britsche regeerinsr zal in
nauw contact blijven met de belang
hebbende regeerineen.
Intuscrhen worden de eezichtspunten
der Sovief.rpgpprine nauwkeurig en op
wphvillende wijze bezien. De onderhan
delingen duren voort.
Een motie der- liberalen, strekkende
tot vermindering der begrooting werd
met 220 tegen 96 stemmen verworpen.
De debatten waren daarmede geëin
digd. Het Lagerhuis werd hierna ver
daagd.
TSJOENGKING, 19 Mei (Reuter).
Van Chineesche zijde wordt mede
gedeeld, dat de Chineesche strijd
krachten in Noord-Hoepeh een te
genaanval hebben ondernomen en
den Japanners te Tangho, nabij de
grens tusschen Hoepeh en Honan
zware verliezen hebben toegebracht
Tevens hebben zij het gevaar van een
omsingelende beweging der Japansclie
troepen bezworen. Volgens een hoogen
Chineoschen officier hebben de Japan-
neezen minstens 18.000 man verloren.
Reuter verneemt, dat twee Japansche
colonnes, na rond de Chineesche vleu
gels te zijn getrokken, zich in het be
gin dezer maand bij elkaar hebben ge
voegd en dat de Chineesche troepen, na
zich in noordelijke en westelijke rich
ting te hebben teruggetrokken, een plot-
selingen tegenaanval hebben onderno
men. De Japansche troepen, die door
geforceerde marschen uitgeput en van
hun hoofdmacht afgesneden waren,
hadden het enkele malen zeer zwaar te
verduren en trokken zich, naar ver
klaard wordt, tenslotte zuidwaarts, in
de richting van Tsaoyang terug. De
Chineezen hebben hun tegenstanders,
naar zij zeggen, nog achtervolgd op de
voetpaden in het Tahocnggebergte.
Rond Tsaoyang wordt nog steeds ge
vochten.
Kanton tot op 25 K.M.
genaderd
KWEILIN, 19 Mei (A.N.P.). De Chi
neesche strijdkrachten, die langs den
spoorweg KantonHankau, ten noor
den van den straatweg naar Kanton,
operecren, bedreigen, naar het Chinee
sche Persbureau meldt, opnieuw de
vroegere Zuid-Chineesche Metropolis
Kanton. Zij hebben het op ongeveer 25
K.M. ten noorden van Kanton gelegen
spoorwegstation Soenkai heroverd en
rukken thans op naar het station
Kongtsoen, dat 22 K.M. ten boorden
van de stad is gelegen. Uit Tsoenghoea,
dat ruim 50 K.M. ten N.O. van Kanton
is gelegen, rukken de Chineezen lnftgs
twee wegen naar de voormalige hoofd
stad van de provincie Kwantoeng op.
