EEN GROOT NEDERLANDER TEN GRAVE GEDRAGEN Polen gaf bewijzen van zijn goeden wil Streven naar „gezonde sfeer" in Danzig Regeering en volk danken generaal C. J. Snijders Het optreden der Duitsche vrijwilligers in Spanje DE EEMLANDER Woensdag 31 Mei 1939 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 37e Jaargang No. 315 Vele faciliteiten werden aan Duitschland verleend voor het transito-verkeer door den Poolschen corridor Prins Paul naar Duitschland De Prinsessen te Zeist Nota-wisseling over arbeid der Poolsche ambtenaren Voorspoed door samenwerking De fascistische groet bleef onbeantwoord Duitsch-Poolsch handelsverkeer zeer sterk verminderd Groot-Moefti-partij verwerpt het Witboek Licht op: 9 uur 39 min. ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95: per maand 0.65; per week met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.15 Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05 POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513 MET MAANDAGOCHTENDBLAD DAGBLAD DDI IC nFR AI1VFRTFNTIFN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer tmtt Utw aUfMItmiM eike regBl mecr {0 25 L;efdadjöhcjd8_advertentiën voor de helft van Jen prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1 5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05 Kunde, doorzicht, werkkracht en karaktereigenschappen beantwoordden aan de hoogste eischen, die men aan de besten onder ons stéllen mag HET stoffelijk overschot van generaal C. J. Snijders, oud-öppèr- bevelhebber van land- en zeemacht, groot-beschërmer van de Nederlandsche luchtvaart, van onze luchtverbinding met de ovèr- zeesche gewesten en van talrijke nationale instellingen met allerlei doel, is vandaag ter ruste gelegd op de begraafplaats Oud-Eikenduinen te 's-Gravenhage. Het is heden op twee maanden na juist 25 jaren geleden, dat in Nederland de mobilisatie werd afgekondigd, tijdens welke generaal Snijders, die na een hoogst eervolle loopbaan reeds was gepensionneerd, op verzoek van Hare Majesteit de Koningin het opperbevel over de gemobiliseerde troepen van land- en zeemacht op zich nam, een taak, welke hij tot het einde toe met voorbeeldig beleid heeft vervuld. Nederland was, overeenkomstig den wensch van de Koningin en van ons volk, buiten den wereldbrand gebleven. Wat de generaal in de decennia daarna nog in het belang van ons land heeft verricht, is in velerlei vorm dezer dagen weer tot uitdrukking ge bracht. Als vertegenwoordiger van H. M. de Koningin waren heden aan wezig vice-admiraal F. Bauduin, adjudant generaal, chef van het Mili taire Huis van Hare Majesteit, en H. Ms. adjudant majoor H. J. Phaff. De minister-president, dr. H. Colijn, was in den rouwstoet medege- komen om op de begraafplaats de gevoelens der regeering te ver tolken. ZOOALS gemeld was een eere- wacht op de begraafplaats op gesteld, bestaande uit een bataljon grenadiers met vaandel en een bataljon jagers met vaandel; ook bij de Koninklijke Militaire Kapel werden de eerbewijzen gebracht. Minister Colijn Het bataljon grenadiers vormde een eerewacht met vaandel, waar bij de regimentscommandant langs den toegangsweg tot de aula aan de voorzijde eereposten had ge plaatst. Het bataljon jagers vorm de een eerewacht met vaandel, waarbij de regimentscommandant aan de achterzijde van de aula langs den weg naar het graf eere posten had geplaatst. De garnizoenscommandant kolonel R. P. J. van den Berg van Saparoea, was aan den ingang van de begraafplaats aanwezig, de gouverneur der residentie aan den ingang der aula. Onder de aanwezigen bevonden zich de particuliere secretaris van H. M. de Koningin, C. S. Sixma baron van Heem stra, de gep. generaal-majoor A. G. Sickinghe, eerste kamerheer van de Ko ningin, F. M. L. baron van Geen, kamer heer i. b. d., oud-particulier secretaris van de Koningin, kanselier der Neder landsche Bidderorden. De ministers J. A. N. Pati.jn, minister van buitenlandsche zaken, dr. J. J. C. van Dijk, minister van defensie, mr. C. M. J. F. Goseling, minis ter van justitie, Ch. J. I. M. Welter, mi nister van koloniën, mr. dr. ir. J. A. M. van Buuren. minister van waterstaat, prof, dr. J. B. Slotemaker de Bruine, mi nister van onderwijs, kunsten en weten schappen. Voorts de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal, de voorzitter van de Algemcenc Rckenka- mer, staatsraad vice-admiraal J. J. Ram- bonnet, vice-admiraal A. Vos, oudste actief vlagofficier, vice-admiraal J. T. Furstner, qhef van den marinestaf, lui tenant-generaal J. J. G. baron van Voorst tot Voorst, commandant van bet Veld leger, gouverneur van de residentie, gep. luitenant-generaal der genie, B. van Panthaleon baron van Eek, tevens als vertegenwoordiger van het Legermu seum, een deputatie van den generalen staf, de gep. luit. generaal jhr. W. Röell, oud-commandant van het Veldleger, luit. generaal A. B. van den Bent, commandant van de 4e divisie, de luitenant-generaals P. J. van Mun- nikrede en M. B. Belzer, leden van het Hoog Militair Gerechtshof, gep. luite nant-generaal G. C. Beltman, oud-in specteur der genie als vertegenwoordi ger van den raad van bestuur van het Kon. Instituut van Ingenieurs, mr. J. F. van Royen, algemeen secrètaris en waarn. directeur-generaal van de P. T. en T., een deputatie van de zeemacht, bestaande uit de commandant der ma rine schout-bij-nacht H. Jolles, chef van den sfaf zeemacht, kapitein ter zee J. G. van den Berg en luitenant ter zee le klasse B. J. Velderman. adjudant van den commandant der marine, reserve- luit.-generaal L. F. Duymaer van Twist, voorzitter van het Nationaal Landstorm Comité: E. H. .Tuckema van Burmania baron Rengers van Warmenhuizen. dienstdoend grootmeester van H.K.H. Prinses Juliana en kapitein J. K. H. de Boo van Alderwerelt, adjudant van Z.K. H. Prins Bern hard, generaal-ma joor H. C. G. baron van Lawick, gouverneur van de Kon. Militaire Academie, de oud-mi nisters jhr. mr. D. J. de Geer en mr. L. N. Deckers, alsmede de oud-minister Lambooy, burgemeester van Hilversum, generaal-majoor H. de Iongh. inspecteur van den Bijz. Vrijw. Landstorm, de heer H. Ch. E. van Ede van de Pais, direc teur van den luchtvaartdienst., als vertegenwoordiger van de luchtvaart, Mr. J. H. P. V. Haitsma Muiier, alge meen voorzitter van het Nationaal Jon geren Verbond, de Belgische militaire attaché kolonel P. J. Diepenrykx. de Fransche militaire attaché, comman dant graaf J. de Mascureau en de ad junct-attaché kapitein R. Trutat, de vice-admiraals T. L. Kruys en L. J. Quant. dr. N. Japikse. directeur van het Koninklijk Huisarchief, een deputa tie van den Kon. Bond van Ridders M. W. O. heneden den rang van offi cier, het hoofdbestuur van den Nat. Bond Mobilisatickruis, een deputatie van het wapen der genie, bestaande uit kolonel F. A. Vaillant, inspecteur, kolo nel P. W. Scharroo. commandant van de brigade genietroepen en D. van den Berg, luitenant-kolonel, commandant van het le regiment genietroepen, over ste Ruys, adjudant i. b. d. van IT. M. de Koningin, de heer D. C. Endert Jr., directeur van de Rott. Droogdok Mij- het bestuur van de Koninklijke Neder landsche Vereeniging „Ons Leger", overste Thompson, chef van den staf van de Vesting Holland, mr. D. Crena de Tongh, president-commissaris van de K. N. I. L. M. en president van de Ned. Handel Mij., de heer F. Koolhoven. Tlirecteur' van de Koolhoven-fabrieken. (Men zie verder onder laatste berichten) WARSCHAU, eind Mei ALS de Poolsche minister van buitenlandsche zaken zich be reid verklaart met de leiders van het Derde Rijk te onderhandelen over het verleenen van verdere fa ciliteiten ten behoeve van het Duitsche transitoverkeer door den Poolschen corridor, dan wil dat niet zeggen, dat van Poolsche zij de al niet eerder de noodige con cessies in deze richting zijn ge daan! In de laatste jaren heeft de Poolsche regeering reeds ia be langrijke mate faciliteiten ver leend, o.m. ten behoeve van het vervoer van Duitsche troepen van andere deelen van het rijk naar Oost-Pruisen. Mede dank zij Je tegemoetkomende houding der Poolsche overheden heeft Duitsch land een belangrijk deel van zij 1 leger in Oost-Pruisen kunnen con- centreeren. VOOR het transitoverkeer door den Poolschen corridor naar Oost-Prui sen heeft Duitschland thans de be schikking over vijf landwegen cn acht spoorlijnen, die allen den corridor door kruisen. Bovendien is de verbinding te water en door de lucht in het algemeen niet aan beperkende bepalingen onder hevig. De Duitsche reizigers in de per sonentreinen werden door de Poolsche douane-beambten met rust gelaten. Uit stappen aan de Poolsche stations, bijv. te Chojnioe, blijft echter verboden, aan gezien men zich dan natuurlijk op Poolsch grondgebied zou bevinden. Het zelfde geldt voor de goederentreinen. Na de overeenkomst te Parijs van 1921 heeft Duitschland minder dan ooit het recht troepen cn oorlogsmateriaal door den corridor te vervoeren. Dit kon slechts over zee geschieden. Maar twee jaar geleden reeds heeft Polen ook het hier bedoelde vervoer toegestaan. De söl- datentransporfen werden in het alge meen gesproken niet meer gecontroleerd. Zoo heeft Duitschland dank zij de tege moetkomende houding der Poolsche regeering een geheel leger naar Oost- Pruisen kunnen overbrengen. Polen heeft dus zijn goeden wil ge toond, maar het wenscht anderzijds geen afstand te doen van zijn levens belangen ter wille van een grooter saamhoorigheid van alle deelen van het Duitsche rijk. Zoo blijft de Weichselrepubliek gekant tegen een Duitschen ex-territorialen weg door het gebied van Pommeren (Poolsch- Pommeren!), daar men in zulk een streven al evenzeer een actie ziet. om het land van de Oostzee af te houden. Bovendien wenscht het Poolsche rijk als jonge zeevarende natie zijn mogelijkheden ter zee in de naaste toekomst zooveel mogelijk uit te breiden. Als men zich in Polen bereid ver klaart, nieuwe faciliteiten voor het Duit sche transitoverkeer via den corridor naar Oost-Pruisen in uitzicht te stellen, clan blijft tegelijkertijd de onverbreke lijke wil voortleven, om geen afstand te doen van de souvereine rechten op eigen grondgebied. Algeheel verlies van Dan zig houdt voor het na den Wereldoorlog herboren Poolsche rijk de beteekenis van het begin van een nieuwe verdeeling in. In de geschiedenis heeft Polen reeds blootgestaan aan het lot, om verschil lende malen verdeeld te worden tus- schen zijn machtige naburen. Als men thans tot het uiterste wil gaan om alle deelen van het tegenwoordige rijk te handhaven, clan heeft men daarbij lee ring getrokken uit de donkere hladzijden van de geschiedenis van den Poolschen staat. Een verontrustende schaduw op de Poolsche betrekkingen met Danzig blijft hij voortduring het smokkelen van wa penen en politieke agenten van Oost- Pruisen naar Danzig, waardoor de Pool sche overheid zich voor de noodzaak ziet gesteld, de douaneposten in het gebied van de Vrije Stad met omgeving te ver sterken, om aan een Duitschen „vloed golf" het hoofd te kunnen bicden. Géén principieele wijziging verwacht in de politiek van Zuid-Slavië BELGRADO, 31 Mei (Reuter). Mén gelooft hiér, dat de diplomatieke g'-.ol gén van het bezoek, dar örihs regeni Paul aan Berlijn brengt, niet zeer ne- langrijk zullen zijn. Men neemt aan. dat Duitschland nieuwe po-.'ingcn in het werk zal stellen om Zuid-Sla"ic lót de as te doen toetreden, maar Prins Paul zal, naar men gelooft nauwelijks een andere houding aan kunnen ne men als hij te Rome dééd, toen hij zich tol niets verbond^ Men vèrwacht, dat hij, zich wel be wust van het democratisch tèmpera- ment van zijn land én van de stratègi- sche en economische positiè van Zuid- Slavië, Berlijn slechts zal kunnen me- dedeelen, dat zijn land verlangt zich buiten de Europeesche twisten te hou den. Voor èen kort bèzöek aan hét Huis van Beèk en Royen HET was maar een kleine scha re Zeistenaren, die hedenmor gen tegen het middaguur bemerk ten, dat twee Koninklijke Gasten binnen de muren van hun gemeen te vertoefden. Het waren H.K.H. Prinses Juliana en Prinses Beatrix, die een bezoek brachten aan Jonk- vrouwe J. M. E. v. d. Poll in haar woning, het Huis Beek en Royeu aan de Tweede Dorpsstraat. Om ongeveer half twaalf arriveerde de Koninklijke auto, met de standaard van H.K.H. Prinses Juliana voorop, ter wijl een auto van de rijksrecherche volgde. Daar de auto's, nadat ITunne Ko ninklijke Hoogheden het huis binnenge treden waren, direct weer. wegreden, waren er maar enkelen, die van dezen aankomst getuigen waren. Toch bleven eenige tientallen voorbijgangers wach ten, waarbij vooral de jeugd sterk ver tegenwoordigd was. Om tien minuten over twaalf reden de auto's weer voor en haalde een lakei een lichtblauw keepje voor Prinses Beatrix uit de auto en bracht dit naar binnen. Even later trad Prinses Juliana naar buiten en werd verwelkomd door een hartelijk hoera van de omstanders, terwijl prin ses Beatrix door een hofdame gedragen werd. Nadat de Prinsessen in de auto gestapt waren, reden de auto's langs de laan van Beek en Royen naar Soesldijk terug. Prinses Juliana was in het blauw gekleed met een dónkere zo mermantel. WARSCHAU, 31 Mei (Reuter). In dé nota, die dé Poolsche com missaris den Senaat van Danzig hééft overhandigd, wordt gezegd: „Indien de Senaat oprecht verlangt èen einde te maken aan den ge spannen toestand in de Vrije Stad, de Poolsche commissaris bereid tot hét bespreken van de maatre gelen, die een gezonde sfeer kun- nèn hérstèllen en kunnen leiden tot normale omstandigheden, waarin de ambtenaren hun plich- tèn kunnèn vërvullen, ook tot ver betering der betrekkingen tus- schen de Poolsche ambtenaren en die van de Vrije Stad". Van bevoegde Danzigsche zijde wordt ten aanzien van het Poolsche antwoord op de nota van den Senaat inzake het incident te Kalthof verklaard, dat de Poolsche regeering tracht de feiten op hun kop te zetten ofschoon de officieele resultaten van het onderzoek over het werkelijke verloop der gebeurtenissen geen twijfel meer toelaten. Wanneer Po len weigert den gecompromitteerden 99 Canada als verkeersweg tus- schen twee werelddeelèn, Europa en Azië VICTORIA, 31 Mei (Reuter) Tijdèns een noenmaal, aangeboden door den luitenant-gouverneur en den provincia len raad van Britsch Columbia, heeft de koning in antwoord op een begroe tingsrede van den provincialen premier een toespraak gehouden, waarin hij o.m. zeide: „Hier aan de kust van den Grooten Oceaan kan ik de positie beseffen, die Canada inneemt. Zijn Atlantische ra men zien uit op Europa, zijn Zuidzee- ramen op Azië en het Verre Oosten. Naarmate de wetenschap de ruimte ver kleint, zal dit een verkeersweg tusschen twee werelddeelen worden. Eens zullen de volkeren der wereld tot hét besëf ko men, dat. voorspoed in samenwerking ligt en niet in conflict". NEW YORK. 31 Mei (Havas) Tijdens den optocht ter gelpsenheid van Memo rial Day te New York. waarbij een half millioen personen aanwezig waren, heeft zich e^n incident voorgedaan. Toen een veertigtal Italiaansche oud- strijders langs de officieele tribune defi leerden, brachten zij den fascistischen groet. De hier dicht opeen staande me nigte protesteerde levendig. De offi cieele persoonlijkheden op de tribunes onthielden zich er van dén groet te be antwoorden. DRIE HONDERD SLACHTOFFERS NEW YORK. 31 Mei (Havas) Ten gevolge van ongelukken zijn tijdens het Pinksterweekend en Memorial Day in de Vereénigde Staten meer dan 300 men- schen om het leven gekomeii, meeren- deels door auto-ongevallen. ambtenaar terug te roépen en zégt, dat de Danzigsche regeering het recht niet heeft zulks te eischen, móet geconsta teerd worden, dat Polen klaarblijkelijk alles in het werk stelt om een ophelde ring en kalmeering van de Danzigsch- Poolsche betrekkingen bewust te vér- hinderen. Naar aanleiding van vragén, die 'enkele dagen geledén door den „Deut- scher Wegweiser" het orgaan van de Duitsche federatie in Polen, tot alle Duitschers in Polen zijn gericht, waarin zij uitgenoodigd werden hun houding ten aanzien van den Poolschen staat én de huidige Poolsche politiek te verdui delijken, verklaart de Neue Lodzer Zei- tung een Duitsch blad. dat al veertig jaar in Lodz verschijnt dat hét lot dér Duitschers in Polen gebonden is aan het lot van den Poolschen staat. De macht van Polen beschermt alle burgers. Wij verklaren duidelijk, aldus het blad, dat wij ons niet zullen latèn gehruikén tên gunste van een buitènlandsohe staats raison. Wij erkennen, dat het welzijn der Poolsche republiek ons welzijn is. Van 22 tot 27 Mei is te Berlijn de bij verdrag bepaalde kwartaals-vèrgadéring van de Duitsch-Poolsche regeeringscóm- missie voor de tenuitvoerlegging van het Poolsch-Duifsche economisch verdrag gchoudert. Bij deze gelegenheid werd de invoer uit Polen en "Danzig voor de vol gende drie maanden vastgesteld. Tege lijkertijd werden eenige vraagstukken betreffende Danzig en het protectoraat geregeld. Volgens de Danziger Vorposten is het handelsverkeer tusschen Duitschland én Polen voor het derde kwartaal van dit jaar tot 55 pet. verminderd. Gedurende de twee laatste kwartalen is het wèder- zijdsche handelsverkeer tusschén béide landen gestadig teruggèloopèn. Hulp aan Franco verleend door vlieger-escadrilles, een pantsercorps en een instructie corps BERLIJN, 31 Mei (Havas). Hét Duitsche militaire weekblad Die Wehrmacht" wijdt een bij zonder nummer aan de activiteit van het Condor-legioen in Spanje. Dit is voor de eerste keer, dat van officieele Duitsche zijde bijzon derheden worden gèpubliceerd over dit legioen. De generaal van de luchtmacht Sperrle deelt mede, dat 6500 Duitsche vrijwilligers in begin November 1936 te Cadix zijn aangekomen. Zij werden naar Sevilla gebracht, waar vliegtuigen en luchtdoelartillerie waren. Snel werd een gevechtsgroep van drie escadrilles gevormd. Verder deelt generaal Sperrle mede, dat. Duitsche vliegtuigen in enke le dagen 5000 Marokkanen en man schappen van het vreemdelingen-le gioen uit Afrika naar Spanje hebben overgebracht. De kolonel van den generalen staf Von Funck geeft bijzonderheden over het deelnemen van een pantsercorps en van een instructiecorps aan den oorlog. Dit instructiecorps stond onder leiding van een Duitschen kolonel. In September 1936 werd besloten, dat het Duitsche leger zou deelnemen aan den burgeroorlog in Spanje en onmiddellijk werd een pantsercorps naar Spanje ge zonden. Op wensch van Franco nam dit corps als zelfstandige Duitsche af deeling aan den strijd deel. In het begin van 1937 vroeg de Spaansche legerleiding of de Duit schers de jonge Spaansche officieren wilden opleiden. Spoedig werd een wijdvertakte opleidingsorganisatie in het leven geroepen, waar eerst de lei ders van de infanterie en vervolgens van de overige wapens werden opge leid. De Duitsche instructeurs kregen hierbij een waardevolle hulp van de Duitschers in Spanje, voor een groot deel oud-strijders, die veel bijdroegen door hun kennis van taal en volk. Naar schatting van kolonel Von Funck heb ben 56.000 Spanjaarden van deze Duit sche opleiding geprofiteerd. Tenslotte publiceert het blad een fac simile van een brief welke Franco aan de redactie heeft gezonden en waarin hij schrijft: „Het Spaansche leger brengt hulde aan de moed en discipline van de Duitsche kameraden, welke be lichaamd zijn in hen, die op Spaan- schen bodem zijn gevallen. Tenslotte wordt onder leiding van Karl Ritter een film vervaardigd van het Condor-legioen, welke tot titel zal dragen „Duitsche vrijwilligers in Span je, een strijd tegen den wereld-vijand". Karl Ritter is in Spanje geweest en heeft deelen van het offensief van Franco gefilmd. Het slot van de fm zal zijn de overwinningsparade te Ma drid en het binnentrekken van het Condorlegiöen in Berlijn. BEIROET, 31 Mei (Reut*--). Het Arabische hooge comité (aan hangers van den verbannen Groot- Moêfti) heeft een vérklaring gepu- bliceèrd, waarin het Witboek over Palestina wordt verworpen. De ver klaring weigert samenwerking mét Engeland en eischt, dat Palestina een onafhankelijke staat in een Ara bische unie zal wordèn. Buitenlandsch weeroverzicht Buitenlandsch weeroverzicht, mede gedeeld door het K.N.M.I. te de Bilt: In de Iuchtdrukverdeeling is sinds gistermorgen maar weinig verandering gekomen. Het weer in onze omgeving wordt nog steeds geheel door het gebied van hooge luchtdruk, dat zich uitstrekt van de Britsche eilanden over de Noordzee tot Duitschland en Polen. Over de Waddeneilanden en de Duit sche bocht is de lucht betrokken, ter wijl hier en daar eenige lichte motre gen valt. overigens was het. vanmorgèn in ons land meest zwaar bewolkt. Al leen in de Zuidelijke provinciën was het weer helder. De temperatuur steeg gisteren in het Midden en Oosten van ons land tot boven 20 graden Celsius. In Frankrijk en Duitschland is het weer zonnig en is de temperatuur sinds gisteren gestegen. Ook in Denemarken cn Zweden werd het iets warmen Ach ter de gisteren genoemde depressies, die in diepte toenemend van IJsland naar Noord-.Scandinavië trokken, ontwikkel de zich een uitlooper van den hoogeii druk. Onder depressie-invloed heerscht vanmorgen aan de Noorsche kust krachtige tot stormachtige wind uit Noordwest en buiig wèer, Plaatsèlijk viel daar veel regen. Andanés méldt 25 mm. W eerverwachting Voor het geheele land: Zwaar bewolkt tot betrokken in den nanacht overdag weer opkla rend, overwegend droog, iets warmèr, zwakke tot matige Noordelijke tot Oostelijke wind.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1939 | | pagina 1