T
Het puikje der padvinders bijeen
in Ommens schoone dreven
STADSNIEUWS
Het reddingwezen moet
altijd paraat zijn
L -5s- -fes
Strijd om het veelbegeerde
wisselschild
r
KINDERSTEMMEN Oud-stationschef Krapels
KLONKEN
in 't Boschtheater
Concert van
De Harmonie'
Voor de Ouden
van Dagen
Mr.A.L.Randop
Schiphol
v. ROSSUM
Kleeding
naar maat
Jaarverslag N. en Z.-Hollandsche
Redding-maatschappij
s
I
2e BLAD PAG. 1
AMKKSFOORTSCH DAGBLAD
WOENSDAG 31 MEI 1939
a
Verheugend veel belang
stelling voor zang
uitvoering
IN het Bóschtheater hébbén gis
teravond de stemmen van onge
veer zevenhonderd kinderen ge
klonken. Het was het R.K. Amster-
damsch Kinderkoor, dat daar on
der leiding van den heer Louis
Schwirtz tot slot van zijn uitstapje
naar onze stad eenzanguitvoering
gaf. Niet vaak hebben wij het thea
ter in Birlchoven zoo goed bevolkt
gezien. En deze groote belangstel
ling, door Amersfoort's burgerij ge
toond, stemt tot tevredenheid. Want
waarlijk: wij, Amersfoorters, schij
nen wel eens vergeten te zijn, dat
er zoo vlak bij hond een Bosch
theater is.
Oók de zanguitvoering zélf stemt tot
tevredenheid. Het moet niet gemakke
lijk zijn, een zoo groote groen woelige
kinderen te leiden. Vóór den aanvang,
toen zij zich een plaatsje gezocht had
dén op het tooneel, leverden de kinde
ren tezamen één bont tafreel van be
weeglijke kleurigheid op. Maar nauwe
lijks had de heer Schwirtz den dirigeer
stok geheven, of er kwam rust en aan
dacht bij het koor.
Het programma opende met een
Oud-Hollandsch liedeke: „Die winter is
verghangen". Reeds dadelijk toonde dit
koor van kinderen goed geschoold te
zijn. Helder klonken de jeugdige stem
men door den avond.
Ook wat volgde, bijvoorbeeld „Wees
gegroet, volschoone lentetijd" en „Het
Angelus", legde een klaar getuigenis af
Van het kennen dezer jeugdige gasten.
Het was een uitstekend samengesteld
programma, dat niet minder dan elf
nummers telde. Het is uiteraard bij een
zanguitvoering, door. kinderen gegeven,
nimmer moeilijk om kleinigheden te
ontdekken, waar nog wel wat aan te
verbeteren valt. Wij mogen zeker ver
wachten, dat den heer Schwirtz de klei
ne feiten niet ontgaan zullen. Dit be
wees hij immers reeds, door een van de
liedjes in canonvorm te laten herhalen.
Alvorens aan te vangen, had de heer
Schwirtz zich tot het geacht auditorium
gewend om een welkomstwoord te spre
ken. In het bijzonder begroette hij den
burgemeester, mr. J. C. Graaf van Rand-
wijck," den wethouder van onderwijs, A.
J. Spiekermann en den Amsterdam-
schen pastoor Schiphorst., een der „be-
schermheeren" van het kinderkoor. Na
mens V.V.V. waren er de heeren Y. Baan
en J. A. C. Spoel. t
Aan het eind van den avond werd nog
gesproken door den burgemeester. Dank
baar was hij, dat een zoo groot gedeelte
van Amersfoort'^ burgerij naar het
Bóschtheater was gekomen. En gaarne
wilde graaf van Randwijck verklaren,
dat de aanwezigen met groot genoegen
naar dit openluchtconcert geluisterd
hadden.
55
Door het Amersfoortsche Politie Mm
ziekgezelschap ,»De Harmonie" wordt
Vrijdagavond a.s. 8 uur in de Muziek
tent Plantsoen Zuid het eerste concert
van dit seizoen gegeven. Het program
ma luidt:
1. Marche du Héros H. Nichólls
2. Ouverture sur 1' opéra „Norma"
v Béllini
3. Am Meeres6trande, wals M. Fischer
4. Don Pasquale, fantasie G. Donizetti
5. Aglaé, ouverture P. de Noslin
6. In der Waldschmiede, intermezzo,
R. Eilenberg
7. Der Freischütz, fantasie,
C. M. von Webér
8. Death or Glory, marsch, R. B. Hall
GARNIZOEN
De ïxavolgende officieren-leerling van
dé Hóogére Krijgsschool worden gedé-
tacheerd bij liet. Ie Regiment. Huzaren:
Kapt. der Inf. G. .T. van Buuren, van
1 t/m. 13 Augustus;
Kapt. der Art. C. J. Valk. van 21 Aug.
t/m. 3 Sept. en
Kapt. der Inf. K. F. Puffius, van 11
Sépf. t/m. 24 Sept.
Zij worden resp. ingedeeld bij hét
lste, 2de en 1ste eskadron.
Den reserve-wachtmeester J. H. Hil-
len is met. ingang van 29 Mei 1939 eér-
vól ontslag uit den militairen dienst bij
hét le Regiment Huzaren verleend.
TEMPERATUUR IN PESIE'S BAD
De temperatuur van hét water in
Pèsie's bad was hedenmorgen 67 gr. F.
of 19'/j gr. C.
overleden
Dë ontslapene was ook
eenige jaren chef óp
ons station
Op 77-jarigen leeftijd is te Lochem
overleden de heer H. R. Krapels, oud-
chef van het Centraal Station te Am
sterdam, alsmede van het station in
onze stad.
De heer Krapels was oud-voorzitter
van de Herstellingsoordvereeniging voor
Spoor- en Tramwegpersoneel. Te Lo
chem was hij voorzitter van de Vereeni-
ging „Lochem Vooruit", welke vereeni-
ging hij heeft helpen oprichten, en ad
ministrateur der Woningbouwvereni
ging. De overledene was ridder in de
huisorde van Oranje en ridder in de
orde van Oranje Nassau.
Een zevental jaren als wij goed
zijn ingelicht van 19021909 was de
heer Krapels werkzaam als stations
chef in-onze stad. Voordat hij hier in
functie trad, was hij chef op het station
te Bentheim. Toen hij Amersfoort ver
liet, werd hij opgevolgd door den heer
Vervloet.
De crematie geschiedt Vrijdag 2 Juni
op Westerveld.
Voor den elfden Autotocht van
Amersfoortsche Ouden van Dagën is bij
het Comité nog binnengekomen:
Vorige afrekening f 114.00.
Mevr. v. R.V. f2.00; L.S.S. f5.00; T. L.
f5.00; S. f 1.00; N. N. f 1.00; N. N. fl.00;
K. f 1.00; dames M. S. f 1.50- v. W. en
H. F. A. 2.00; N. N. 2.50; H. L. 0.50;
mej. C. van O. 1.00; N. N. 25.00; H.
J. de K. 2.50; S. B. v. D. 10.00.
In totaal ontvangen 175.00.
Postfanfare Amersfoort is
Koninklijk goedgekeurd
De muziekvereeniging van Post-, Te
legraaf- en Telefoonambtenaren „Post
fanfare Amersfoort" opgericht 16 Juni
1936, is blijkens een ministerieel schrij
ven Koninklijk goedgekeurd.
VAN DE POLITIE
Het politierapport vermeldde heden
morgen slechts eenige onbeteekenende
aanrijdingen en diefstal van twee onbe
heerd staande rijwielen.
BINNENLAND
Eén* der Arnerikaansche leiders van
de enkele weken geléden beëindigde
Ar.chboldexpeditie naar den Wilhelmi-
natop op Nederland Nieuw Guinea, mr.
A. L. Rand, een Canadees, is gistermid
dag met het K.L.M.-vliegtuig ..Valk" op
Schiphol gearriveerd. Des avonds ver
trok mr. Rand naar Londen vanwaar
hij morgen met de „Oueen Mar.y" naar
Amerika zal doorreizen.
De expeditie heeft tot doel een onder
zoek in te stellen naar de flora en fau
na. Mr. Rand was meegegaan voor de
vogels. Twee Nederlanders, dr. L. G.
Toxopeus en dr. Meier Drees maakten
resp. als entomoloog en boschbouwkuu-
dige de expeditie mee.
De wetenschappelijke resultaten,
welke de expeditie heeft bereikt
zijn, volgens mr. Rand, zoo belang
rijk, dat men deze gerust de belang
rijkste tot nog toe op Nieuw Guinea
ondernomen expeditie mag noemen.
Hetzelfde gebied is reeds eenmaal ge
ëxploreerd door den Nederlander kapi
tein Kremer in 1921. Deze beschikte ech
ter niet over de hulpmiddelen van de
Archbold-expeditie, die vooral door het
vliegtuig een grooten voorsprong had.
De inboorlingen, waarvan sommige
stammen nog nooit blanken gezien had
den, waren in 't algemeen vriendelijk.
Men heeft vooral in het gebied onder
de sneeuwgrens, waar zich voorname
lijk grasland bevindt, veel interessante
zoogdieren gevonden doch de interes
santste vondst achtte mr. Rand die, wel
ke hij op zijn eigen gebied heeft gedaan.
Hij heeft namelijk groote hoeveelheden
patrijzen gevonden van de soort, waar
van tot nog toe slechts een exemplaar
in een museum aanwezig is, namelijk
te Leiden, en wel de Anurophasius. Hier
van zijn thans ook eenige exemplaren
naar Amerika gezonden.
Dr. Archbold is naar Australië ver
trokken. waar hij, tezamen met den ge
zagvoerder der expeditie-vliegboöt, cap
tain Taylor, in opdracht van de Austra
lische regeering een exploratievlucht
via de Cocoseilanden over den Indi-
schen Oceaan naar Afrika zal maken.
KORTE BERGSTR. 3
TEL. 407
DIT JAAR 61 MENSCHEN
GERED
De nieuwe motorboot
„Arthur"
AMSTERDAM. Wanneer de po-
litieke hemel bewolkt is en storm
dreigt over Europa moet de regèering
speciale maatregelen nemen voor be
waking der land- en zeegrenzen, het
■reddingwezen moét echter altijd
paraat zifn, want den zeeman dreigt
niet alleen tijdens stormweer gevaar.
Deze voortdurende paraatheid eischt
persoonlijke offers van degenen, die
zièh bereid hebben verklaard met de
reddingboeien in zee te gaan, doch
ook zeer belangrijke financieele offers
van onze kas", schrijft de heer H, Th.
de Booy, secretaris van de Noord
en Zuid-N ollandsche rèddingmaat-
schappij in zijn jaarverslag over 1938.
Dank zij de vrijwillige bijdragen van
vele landgenooten is het zonder eenige
staatssubsidie mogelijk geweest gedu
rende 115 jaar de kust van Loosduinen
tot Rottumeroog van uitstekend redding-
materieel te voorzien.
Het totaal aantal geredden bedroeg in
die jaren 6040 personen. Dit" jaar ver
leenden de reddingbooten 45 diensten,
waarbij 61 menschen werden gered.
Het materieel werd in het afgeloopen
jaar veel verbeterd en ook voor 1939—
1940 is een bouwprogramma opgemaakt.
Een landgenoote heeft het bedrag, noo-
dig voor den bouw van een motor-red
dingboot geschonken. De boot zal te
Scheveningen worden gestatiónneerd en
den naam „Arthur" dragen. Deze stalen
motorreddingboot, ontworpen door prof.
E. Vossnack te Delft, technisch adviseur
van de N.Z.H.R.M., wordt gebouwd op de
werf van de N.V. Nic. Witsen en Vis te
Alkmaar en zal vermoedelijk in Novem
ber in dienst gesteld kunnen worden.
De lengte van het schip is 14.98 M., de
breedte 3.60 en de diepgang 1.20 M. Twee
kromhout gardiner motoren van 40 P.K.
zorgen voor de voortstuwing met een
snelheid van pl.m. 8.5 zeemijl. De boot
wordt voorzien van rubber fender en
een zware platte kiel.
Wanneer de „Arthur" in dienst is ge
stéld, zal de „Zeemanshoop" het station
Ilarlingen bezetten. De motorredding
boot „C. A. den Tex" gaat dan van Har-
lingen naar Hindeloopen, waardoor de
roeireddingbootén van Gaast en Hinde
loopen kunnen worden opgeheven.
Op Texels noordpunt is een redding-
bootweg in aanleg in werkverschaffing.
Zoodra deze weg gereed is wordt bij den
vuurtoren Eierland te de Cocksdorp een
nieuw boothuis gebouwd. De motorred
dingboot „Joan Hodshon" kan dan met
een wagon met „Roadless Tracks" zoo
wel naar N.O.-kust als naar de West
kust worden vervoerd, zoodat het sta
tion met roeireddingboot bij de Krim
dan vervalt.
Te Scheveningen zal voorts een nieuw
boothuis worden gebouwd en de motör-
strandreddingboot „Prins Bérnhard",
een geschenk van de Nederlandsche
schooljeugd, zal in dienst worden ge
steld.
Te Egmond aan Zee wordt het red
dingmateriaal verrijkt, met de motor-
strandreddingboot „President Steyn",
een, geschenk van dr. Hendrik Muller.
Ook wordt daar de waterdichte motor
tractor „Zeeleeuw" in dienst gesteld^
-Aot&1oCHfvooC./AMeB}fOOGp5c'HE- OUM».v*H.piSB«.
UV,y J j jül !■■■- imiilalluitiiMi
SffiMMMtiÜMÏÜÏ Mtimi.ujMM,
'kapblwbs-
L.EU5DEOWHS'
OPÓTEUJNG". van. O*, /^ofo'^.
(Van onzen specialen verslaggever)
T f ELDER klinkt een jongensstem over het door bosschen omgeven
JnL veldje achter Ada's hoeve te Ommen: „Op de eer van een pad
vinder kan men vertrouwen. Een padvinder is trouw. Het is de plicht
van een padvinderzich nuttig te maken en anderen te helpen
Rondom, in een groot carré, staat het puikje van de kaderpatrouilles
uit de districten van de Ned. Padvinders opgesteld, de jongens, die
in de voorwedstrijden de „zilveren lelie" veroverden, en dus uitver
koren werden om naar Ommen te gaan, ten einde deel te nemen aan
den strijd om het wisselschild, de hoogste onderscheiding, welke een
patrouille zich kan verwerven. Dit jaar zijn de volgende padvinders
naar hun dorado, Ommen, getrokkende Vlissingsche groep der
C.J.M.V., de Stanleygroep uit Groningen, de Prins Willem 1 groep uit
Eindhoven, de Leeuwkengroep uit Leiden, de Haagsche Waterscouts,
de Eburonen uit Maastricht, de Arkelsche padvinders uit Gorinchem,
de Arrow groep uit Bussum, de Ph. van Uyternessegroep uit Rotter
dam, de Haagsche woudloopers, Dunnewold I uit Amsterdam, de
Kaninefaten uit Alkmaar, groep 1 uit Zwolle, de Rambonnetgroep uit
Zeist en de Kralingsche troep uit Rotterdam. Buiten mededinging zijn
verder aanwezig groep 1 P.V.N. uit Hilversum, groep IV uit Utrecht
en de Haviken uit Groningen.
TjEZE wedstrijden, werden het
eerst gehouden in 1924 om de
patrouilles aan te wijzen, welke ons
land op de wedstrijden op de toen te
houden Wereld Jamboree te Kopen
hagen zouden vertegenwoordigen;
de wedstrijden waren zulk een suc
ces, dat werd besloten ze jaarlijks te
houden. Sinds dien zijn ze een steeds
belangrijker wordende plaats gaan
innemen in het leven van de Neder
landsche Padvinders.
Het is voor de padvinderstroep een
buitengewone eer en onderscheiding,
waarop geslachten van padvinders der
betrokken troep zich met rechtmatige
trots beroemen, indien een patrouille
wordt uitverkoren om naar Ommen te
gaan en er het wisselschild weet te ver
overen. Ondertusschen zijn deze wed
strijden het middel bij uitnemendheid
gebleken om het peil van de training op
te voeren; de patrouilles leerden veel
van elkander door deze wedstrijden en
wat op de wedstrijden als het juiste
werd aangemerkt was over de geheele
linie meteen aanvaard als het beste van
het beste. In een jongensbeweging gaat
dit nu eenmaal zoo.
Het behoeft geen betoog, dat deze wed
strijden geheel in den geest van het
spel van Verkennen worden gehouden.
De kampcervaardigheid demonstreert
het kamp van de patrouille, bezigheden
op verkennersgebied: het opmerken en
gevolgtrekken, kaartecrwerk, snel han
delen enz. zijn verwerkt in een spel;
hoewel het kampleven en het spelen de
lichamelijke geoefendheid van de pa
trouille-leden individueel eischen stelt,
wordt «daarnaast de paraatheid op dit
gebied door een race, waarin zwemmen,
klimmen, springen, loopen en gooien
zijn verwerkt, getoetst.
En nu keeren we weer terug naar het
-jongensveld" achter Ada's hoeve, waar
de 21 maal zes scouts opgesteld staan,
stram salueerend als de vlag wordt ge-
heschen, luisterend naar de padvinders-
wet,en naar het ernstig woord van den
hoofd kwartierscommissaris, den heer
A. Oosterlee, die hen er nadrukke
lijk op wijst, dat niet het belangrijkste
is, wie dit jaar het wisselschild zal win
nen, maar web op welk peil de gemid
delde prestaties zullen staan, of er door
allen met. opgewektheid en in goede ka
meraadschap gewerkt zal worden, in
één woordof de jongens zich als
padvinders van de daad zullen gedra
gen.
Het kamp wordt ingericht
Q NMIDDELLIJK daarna tijgen
ze aan het werk. In de schuur
yan Ada's hoeve ligt de fourage ge
reed: ontbijtkoek^ Jam, margarine,
macaroni, bouillonblokjes, zout, sui
ker, kaas, leverpastei, de tenten en
de bepakkingen zijn op de daarvoor
aangewezen plaats, en nu wor.dt er
kwiek en snel gehandeld.
Een graaft er de veldkeukens, en
maakt Het vuur aan, drie anderen zet
ten de tent op, een vijfde timmert een
handig rek in elkaar, waarop de pan
nen geplaatst kunnen worden, en zoo
weet elk zijn taak, waardoor in een mi
nimum van tijd het kamp van 21 tenten
is verrezen, het vuur onder de ketels
lustig brandt, terwijl de kok zijn wa
kend oog laat gaan over de dampende
pannen, waarin de avondmaaltijd staat
gaar te worden. Het menu voor dezen
eersten dag? Het luidt: macaroni met
ham, eri uien, custard met bananen en
gember. En op den eersten Pinksterdag
zal er de gebruikelijke rijst met kalfs-
polet gebrutseld worden, de rijst lekker
smeuiig en de kalfspolet zoo gaar als
boter
Het is merkwaardig, hoe rustig de
jongens van leer trekken. Geen geroep,
geen onnoodig gedraaf, alles gaat even
vlot en handig, zoodat het een lust is,
er naar te kijken. Intusschen is ook de
jury met haar werk begonnen. Het zijn
de heeren Oosterlee, Mr. P. van Klef-
fens, districtscommissaris te Zwolle, A.
E. van Voorthuysen, ass. hoofdkwar
tierscommissaris, T. Dormaar, districts
commissaris te Amersfoort en H. M.
Rozendaal, districtscommissaris te
Utrecht die dit jaar de verrichtingen
zullen beoordeelen. Reeds bij het bin
nenkomen der patrouilles glijdt hun
waakzaam oog over de uniformen, zij
controleeren bij het uitpakken de divei'-
se uitrustingen, ze keuren het eten,
constateeren of er reinheid heerscht in
het kampement, of het voedsel doelma
tig wordt opgeborgen, en voor originee-
le ideeën zijn de heeren van de jury
zeer ontvankelijk.
Natuurlijk ontgaat hun evenmin
het algemeen gedrag van de jon
gens, want hoewel in den aanvang
alle patrouilles toonbeelden vormen
van correctheid en paraatheid, wil
het nog wel eens gebeuren, dat zoo
tegen den tweeden Pinksterdag som
mige jongens in dit opzicht wat
gaan afzakken.
Bommen op Ommen
OP den eersten Pinksterdag speelden
de patrouilles een groot spel, dat
den titel droeg: Bommen op Om
men. Het ging hierbij om het volgende:
Een buitenlandsch vliegtuig, afkom
stig uit een land dat in oorlog is, vliegt
boven de omstreken van Ommen. De pi
loot heeft zich niet goed georienteerd en
werpt bij vergissing eenige bommen op
dit gebied. Wel zijn er geen recht-
streeksche treffei's, doch verschillende
personen worden door den luchtdi'uk te-
gexx den grond geslagen en door bom-
splinters gewond. Padvinders helpen
deze gewonden.
Kort hierna is het vliegtuig verplicht
een noodlanding te maken. De Padvin
ders krijgen een kompaspeiling waar het
vliegtuig ergens moet zijn geland en
spoeden zich naar deze plaats. Voor de
autoriteiten maken ze ter plaatse eeix
situatieschets van het gehavende vlieg
tuig en een kort rapport van hetgeen
ze opmerken.
De piloot is niet meer bij het toestel
aanwezig. Hij heeft zich kunnen verwij
deren hoewel een bloedspoor aangeeft,
dat hij gewond is. De padvinders volgen
dit bloedspoor en komen bij een schuur
tje, waar de piloot zich heeft opgehou
den. Ook van dit verblijf wordt een rap
port opgemaakt en tei*wijl ze hiermede
bezig zijn klinken Morse-seinen uit de
veldradio, die door de» piloot is achter
gelaten.
De padvinders ontcijfei'en het Morse
schrift en krijgen hierdoor aanwijzingen,
waar de piloot zich ergens moet ophou
den. Uit de papieren bij hot'verongeluk
te toestel hebben zij reeds zijn signale
ment en foto kunnen opmerken. Zij gaan
nu op zoek en trachten den piloot te vin
den om hem daarna aan de autoriteiten
te kunnen overleveren.
Treffend moment
ONZE beste herinnering aan dit pad
vinderskamp: de eerste avond rond
het kampvuur De jongens hadden
enkele recreatienummers verzorgd, en
toen, terwijl de schemering daalde over de
bosschen langs de onvolprezen Vecht, en
de laatste vlammen van het vuur traag op-
kronkélden boven de gloeiende asch, trad
de heer Oosterlee naar voren, tot het
uitspreken van een kort gebed. Roerloos
stonden de jongens, met gevouwen handen
en gesloten oogen, in breeden kring rond
hun leider, en het kan niet anders of het
zoo eenvoudige maar in zijn eenvoud juist
diep treffende woord van den hoofdkwar
tiercommissaris moet op hun ontvankelijke
harten wel een diepen indruk hebben ge
maakt.
Vermelden wij ten slotte nog, dat het
wisselschild dit jaar gewonnen werd
door de Kralingsche troep uit Rotter
dam.
BURGERLIJKE STAND
Gebox*en: Hendrik z. v. H. J. Fre-
mouw en J. M. Vial. Johanna Marina
d. v. Ph. Rintel en N. M. van Zuiden.
Hendx-ikus Jan Antonius z. v. H. La-
gerweij en M. J. van Asch.
Ovexdeden: Hendrik Meester 76 j.
echtg. v. K. Bex-ensen. Willemina de
Roos 73 j. echtg. v. J. S. van Langen.
GETROUWD: C. Leertouwer en E. van
Keulen; W. C. van Beek en A- Jonkman;
H. J. Meernink en B. Dasselaar; J. W.
van Dorrestein en A. M. Hoksbergen; A.
R. Visser en M. A. Kuiper; Z. A. Teters
en M. Visser; G. J. Caslelijns en A. G.
Stender; J. Snijders en S. Munter; J. H.
Colegem en A. Strijland; C. v. d. Kooij
en A. Oversier; J. Morren en R. van
Daalen; A. E. Weijtenburg en Chr. H.
Veenvlièt; G. Kreeft en A. J. Immer
zeel.
NIEUW AMSVORDE 31 Mei vergade
ring ziekenhuisverpleging. 8 uur n.m.
AMICITIA. 2 Juni. Lib. Staatspartij, afd.
Amersfoort, openbare bijeenkomst. 8.15
uur nam.
AUTOTOCHT OUDEN VAN DAGEN. 8
Juni.
AMICITIA. 12 Juni. Vergadering van De
Princevlag. 8 uur n.m.
A. B. v. L. O .-TERREIN AAN DE RUBENS
STRAAT. 17 Juni. Kinderfeestdag
van de N.U.S.O. 3.15 uur nam.