Aanteekeningen
Versobering
bepleit
EEN GEWELDIGE VUURZEE
TE NIEUWKUIJK
Mussolini over de idealen
van de Spaansche jeugd
Talrijke boerderijen
prooi der vlammen
DE EEMLANDER
Donderdag 8 Juni 1939
Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
37e Jaargang No. 323
met betrekking tot het jaar
verslag der Ned. Bank
O
Het gesol met de
St. Louis
De Spaansche
vluchtelingen
In Mexico werk?
De juiste cijfers
Tafelredevoering, ter eere van
Serrano Suner, die in Rome
vertoeft
„VULGAIRE
LASTERAARS"
Brandweer stond
machteloos
N-'
De uitgedreven
Poolsche Joden
Militair vliegtuig
stort op een
huis
Licht op:
9 uur HO min.
AMECSFOOR15CH DAGBLAD
abonnementsprijs per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PRI !9 nFR AnVFRTFNTIFN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer.
UtK elKe regcl meef f 0.25. Liefdadigheids-adverkintiën voor de
helft van Jen prijs. Kleine Advertentiên „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
f IJ, die in de jaren, gedurende welke
de huidige president van de Neder-
landsche Bank met de leiding dezer in
stelling is belast, zijn jaarverslagen aan
dachtig hebben gelezen, zullen wel niet
vreemd hebben opgekeken, nu de heer
Trip ditmaal uitermate waarschuwende
klanken doet hooren om toch zoo spoedig
mogelijk het pad van het gezonde verstand
te gaan betreden en den weg der besobe-
ring op te gaan. Van iemand als de heer
Trip, die reeds enkele maanden geleden
zijn waarschuwend woord tot de regee
ring richtte door zijn onderteekening van
het bekende manifest der 9 mannen, was
niet anders te verwachten. Hii zelf raakt
deze aangelegenheid nog even aan. waar
hij constateert, dat naar aanleiding van
dit manifest wel is gebleken, dat zij die de
verantwoordelijkheid dragen van een an
der gevoelen zijn, zoodat het voor den
heer Trip geen zin meer heeft andermaal
zijn standpunt nader toe te lichten.
Intusschcn is wel gebleken, dat ook
enkelen hunner, die destijds zich met het
door den heer Trip ingenomen stand
punt met betrekking tot de versobering
nog niet voldoende eigen vermochten te
maken, thans tot dit inzicht zijn geko
men, als zoodanig wij tenminste ge
neigd zijn het heengaan van den heer
de Wilde te interpreteeren. Uit de be
woordingen van den heer Trip blijkt in-
tusschen wel, dat hij zelf langzamer
hand den indruk heeft, dat zijn stem
tot een roepende .in de woestijn wordt,
naar welke nóg slechts weinigen schij
nen te willen of te kunnen luisteren.
P zeer juiste wijze hekelt de heer
Trip voorts de z.g. conjunctuur-stimu-
leeringspolitiek, welke er op gericht heet te
zijn het nationale inkomen van de ge
meenschap door groote overheidsuitgaven
te stimulecren, omdat, aldus de redenee
ring, de langs dien weg in het verkeer ge
brachte koopkracht in den vorm van loo-
nen etc., opnieuw zal worden uitgegeven
en aldus een blijvende bron van grootere
inkomens wordt geschapen. En wat nog
pikanter liikt: een grootere bron van door
~den fiscus belastbaar inkomen. Dit laatste
moge voor een wijle het geval zijn, de
practiik heeft wel aangetoond, dat het al
dus in het verkeer gepompte geld (men
denke aan de Vereenigde Staten) de ten
dens heeft, na zijn eersten omloop te heb
ben volbracht, weinig of geen functie meer
te verrichten en steriel ter zijde wordt ge
legd.
Tenzij men, naar Duitsch voorbeeld,
er toe mocht besluiten de inkomens
besteding door den Staat in de hand te
laten houden, waardoor het onmogelijk
wordt, dat het individu de door den
Staat, via de overheidsuitgaven in het
verkeer gebrachte middelen, bespaart
ten eigen nutte en aldus aan den om
loop onttrekt. Zoover zijn we echter hier
te lande nog niet en zoo lang dat nog
niet het geval is, lijkt het ook een
eisch van gezond versland, dat de re
geering met haar uitgavenpolitiek den
gulden middenweg blijft bewandelen.
En het is juist op dit stuk, dat de ho
mogeniteit in opvatting tusschen ver
schillende der huidige bewindsmannen
wel eenigszins zoek blijkt te zijn; moge
het gelukken, dat men het te elfder ure
toch nóg over deze netelige kwesties
eens wordt.
En indien het jongste jaarverslag van
dezen algemeen erkenden financieelen
autoriteit bij uitnemendheid, mocht
hebben bijgedragen, bij de verantwoor
delijke leiders, de oogen te doen open
gaan, dan lijkt zijn arbeid al niet ver-
geefsch.
Vanuit New York worden de
vereischte waarborg
sommen gestort
HAVANNA, 8 Juni. (Havas). De
Cubaahsche autoriteiten hebben ten
twèeden male toestemming tot. aan land
komen geweigerd aan 102 Joodsche
vluchtelingen, die zich aan boord van
de „Flandre" bevinden. Het schip zal
naar Frankrijk terug keeren.
Uit New York wordt gemeld, dat. het
Amerikaansche Comité tot Hulp aan dc
Joden gisteravond een beroep heeft ge
daan op president Laredo, om toe te
s aan dat de 007 vluchtelingèn aan
boord van de „Saint Louis" aan land
mogen gaan.
Het comité heeft aangeboden de
gevraagde waarborgsom van 500
dollar per persoon te storten. Het
comité heeft zich verder bereid
verklaard ook voor de vluchtelin
gen, die zich aan boord van de
Flandre en dè Orduna bevinden
de vereischte waarborgsom te
storten. De benoodigde gelden
zijn reeds overgemaakt naar een
bank te Havanna en het comité
heeft verzekerd, dat de vluchtelin
gen niet ten laste van den Staat
zullen komen. Het comité heeft er
op aangedrongen, dat de „Saint
Louis" draadloos teruggeroepen
zal worden.
De Cubaansche minister van Finan
ciën. Ochotovena heeft medegedeeld, dat
het Amerikaansche Comité tot hulp aan
Joden bij een bank te Havanna gelden
heeft gestort voor de vluchtelingen aan
boord van de ..Saint Louis". Hij voegde
hieraan toe: „Deze zaak is definitief af
gehandeld".
De „Saint Louis' is bij de Bermuda
eilanden gezien, varend in Noordooste
lijke richting.
DE SNELTREIN WARSCHAU—ROME
HEEFT EEN ONGELUK
WARSCHAU. 8 Juni. (Havas). Bij
een ongeluk van den sneltrein Rome
Weenen—Warschau zijn zeven men-
schen om het leven gekomen en 22 ern
stig gewond. Alle slachtoffers zijn Polen.
Zij kosten den Franschen staat
nog 6 millioen franc
per dag
PARIJS, 8 Juni (Havas). In offi-
cieele kringen wordt medegedeeld, dat
het aantal Spaansche vluchtelingen in
Frankrijk 1 Maart 450.000 bedroeg, thans
bedraagt dit aantal 350000. Sedert 1 Fe
bruari geschiedt de repatrieering met
een snelheid van gemiddeld 400 per
sonen per dag.
De kosten van het onderhoud van
deze vluchtelingen kost den Fran
schen Staat 15 franc per dag per
persoon. Eenigcn tijd hebben deze
kosten zeven millioen franc per dag
bedragen, thans nog ongeveer zes
millioen franc per dag.
In de Fransche ziekenhuizen bevin
den zich ongeveer 13.000 zieke en ge
wonde Spaansche vluchtelingen.
De geheime besprekingen welke de
president van Mexico, Cardenas, te Her-
mosillo voert met Del Vayo, Negrin en
Torres worden voortgezet. Naar verluidt
heeft Negrin voorgesteld dat 50.000
Spaansche vluchtelingen in de dun be
volkte gebieden van Mexico in den land
bouw te werk zullen worden gesteld.
Het nieuwe parlement van
Hongarije
BOEDAPEST, 8 Juni (I-lavas). De
definitieve uitslag van de verkiezingen
luidt als volgt:
In totaal werden gekofcen 260 afge
vaardigden, waarvan 186 van de Regee
ringspartij, twee' ch riste lij ken, verbon
den met de regecringspartij, 14 kleine
landbouwers, 5 vrij burgerlijk en. 5 sociaal
democraten, 2 onafhankelijken, 30 pijl-
kruisen, 2 nationaal-socialistische land
bouwers, 4 vereenigde nationaal-socia-
listcn, 3 vertegenwoordigers van het
nationale front, 3 afgevaardigden van
het christelijk nationaal-socialistische
front, 2 rassisten en een vertegenwoor
diger van de partij „wil dés volks",
i bestelauto van „de Blauwe Haan" reed ten gevolge van een botsing met
personenauto te Zeist tegen een boom, waarbij de bestuurder ernstig
werd gewond
ROME, 8 Juni. (Stefani).
MUSSOLINI heeft in het Pa
lazzo Venezia een diner
aangeboden ter eere van Serrano
Suner en de Spaansche militaire
en vlootmissies, aan het einde
waarvan hij een tafelrede uitsprak,
waarin hij melding maakte van de
gevoelens van broederlijke solida
riteit tusschen het Italiaansche en
het Spaansche yolk.
„Vanaf den aanvang der her
overing van het Nationale Spanje
voelde Italië, dat dit een beslissen
de beproeving vormde voor de
toekomst en de grootheid van
Spanje evenals van het lot van
Europa en zijn beschaving. Daar
om aarzelde Italië niet om openlijk
van het begin af aan Spanje heel
zijn steun te geven- De Italianen
en de Duitschers hebben nooit ge
twijfeld aan de volledige zege van
NIEUWKUYK, 8 Juni.
TN Nieuwkuyk is een ontzettende brand uitgebroken,
waarvan de omvang nog niet te overzien is. Reeds zijn
zes boerderijen in de vlammen opgegaan. Vanochtend
omstreeks tien uur brak de brand uit in de boerderij van
J. van Son aan de Grootestraat. Door de geweldige droogte
grepen de vlammen met razende snelheid om zich heen, zoo
dat in een oogwenk ook het belendende huis in brand stond.
De woningen zijn bijna alle met rieten dak bedekt, zoodat
de overwaaiende vonken fataal werkten. Terwijl men nog
bezig was met de bijna hopelooze taak,- uit de brandende
buizen zooveel mogelijk te redden, vatte de kapitale boer
derij van L. de Gouw vlam, en weldra stond ook de groote
schuur in lichter laaie. De boerderij met bijbehoo-
rende schuren van Th. Mostermans gingen eveneens in
vlammen op.
Noord-Oosten wind joeg het
vuur steeds verder en dit heeft
reeds een zevende boerderij tot
zijn prooi gemaakt-
Deze brand wekt herinne
ringen op aan een dergelijken
brand, die ongeveer vijftien jaar
geleden hier woedde. Ook toen
zijn door de droogte en den feilen
wind vele boerderijen in de vlam
men opgegaan.
DE plaatselijke brandweer stond
machteloos tegenover de
enorme vuurzee, zoodat men de
brandweer uit 's-Hertogenbosch
te hulp riep. Steeds plantte het
vuur zich verder. Ook de groote
schuur van dan landbouwer van
der Veen, aan de overzijde van de
straat, werd aangetast, evenals de
boerderij met schuren van A.
Locff.
In het dorp heerscht groote ont
steltenis. Door dc ongekende fel
heid, waarmede het vuur woedde,
viel aan blusschen niet te denken.
De enorme hitte en de rookont
wikkeling deden degenen, die on
verschrokken de brandende wo
ningen binnendrongen, teneinde
nog het een en ander te redden,
terugdeinzen. De laaiende vlam
men baanden zich met niets ont
ziende kracht een weg door het
dorp.
De gevolgen zijn op het oogen-
blik niet te overzien. De krachtige
ADER vernemen wij dat de brand,
dank zij de leiding, die burge
meester Van der Ven uit Vlijmen
onmiddellijk gaf aan het blusschings-
werk, beperkt is gebleven tot zes kapi
tale boerderijen -en-vier-groote .schuren.
Burgemeester Van dei- Ven vertel
de ons nog hoe-hij door den heer
Cuypers van hot gemeentehuis te
Vlijmen was gehaald.
Hij trof onmiddellijk zijn maalrege-
len. De brandweer uit Nieuwkuyk
had enkele slangen uitgelegd, waar
mee echler legen de geweldige vuur
zee niet veel kon worden uitgericht.
Dc brandweer uit Den Bosch werd om
assistentie verzocht.
Deze rukte onmiddellijk met groot ma
teriaal uit en hielp de plaatselijke brand
weer met het nathouden der belendende
boerderijen.
'De oorzaak van den brand is niet be
kend, De boerderijen waren verzekerd.
Veel klein vee is in de vlarnrpen omgeko
men, terwijl een groote hoeveelheid land
bouwwerktuigen verlor,en ging.
Zonder geld en zonder voedsel
verblijven duizenden in de
„neurale zone"
Zij missen het speciale
visum
WARSCHAU, 8 Juni. (Havas).
Ongeveer 2000 Poolsche Joden,
die door Duitschland uit het land
zijn gezet, zijn aan de Poolsche
grens, o.m. in Opper-Silezië, aan
gekomen. Te Zabrze in Opper-
Silezië werden 72 personen
door de Duitsche grenswacht ver
jaagd, doch Poolsche douanebe
ambten en politie dwongen hen
terug te keeren, zoodat zij op het
oogenblik in de neutrale zone ver
blijven, voor het meerendeel zon
der geld en zonder levensmid
delen.
Bij Kattowitz staat een heele trein
met uitgedreven Joden in de grenszone.
Volgens inlichtingen van Joodsche zijde
zou het aantal uitgedreven Joden 4000
bedragen en zou een totaal van 12000
met uitzetting bedreigd worden.
Het gaat voor het. meorende.pl om
Poolsche Joden, wier paspoorten niet
voorzien zijn van het speciale visum,
dat. het vorige jaar is ingevoerd, en dat
bewijst, dat dc bezitter het burgerrecht
van den Poolschen Staat heeft. Het
Hulpcomité der Joden is voornemens
hun te hulp te komen. Joodsche afge
vaardigden treffen voorbereidingen om
stappen te doen bij de Poolsche regee
ring.
Ook in Palestina onwelkom
Gisterochtend zijn 150 Joodsche vluch
telingen die op onwettige wijze door een
Griekscben schoener ten Noorden van
Haifa aan land waren gezet, gear
resteerd.
FRANKFURT a. d. MAIN. 8 Juni (D.
N.B.) Een vliegtuig van het lucht-
wapen is vanmiddag tijdens een oefen-
vlucht boven Gelnhausen neergestort.
Het kwam neer op hot dak van een huif
en vloog in brand. De vlammen sloegen
op de aangrenzende.huizen over. De drie
inzittenden kwamen óm het leven.
het Spanje van Franco. Deze ze
kerheid werd hun gegeven door
de idealen, waarvoor de Spaan
sche jeugd in opstand kwam
Italië, dat gedurende twintig eeuwen
intensieve betrekkingen met. Spanje
heeft onderhouden, wenscht stellig een
geestelijk en militair machtig Spanje.
Spanje zal steeds kunnen rekenen op de
concrete, handelende vriendschap van
Italië."
Antwoord, van Suner
De Spaansche minister van binnen-
landsche zaken, Suner, antwoordde
hierop met een rede, waarin hij de
heldhaftigheid der Italiaansche legio
narissen prees en' zcide, dat Spanje
nooit vergeten zal, dat Italië te hulp is
gesneld, toen mannen van alle rassen
en alle landen, voorzien van alle soor
ten wapenen, de Pyreneeën overstaken
om zijn goederen, zijn geestelijk erf
deel te bedreigen. Naties, die zich hu
manitair achtten en die toch zonder
aarzelen hadden bijgedragen tot. de ruï
neering van en de slachtingen in Span
je, schreeuwden luid en klaagden den
Italiaanschen inval in Spanje aan, wel
ke ten doel zou hebben een Italiaan
sche overheersching 1c vestigen in ver
scheidene Spaansche streken. Tever
geefs riepen de Spanjaarden, dat dit
onjuist was. Zij hadden niet genoeg
geld om te strijden tegen het goud van
die landen, dat, hen in staat stelde leu
gens in de wereld te verspreiden en te
verhinderen, dat de stem van Spanje
werd gehoord en de waarheid over
zijn toestand.
Thans, na de Spaansche over
winning hebben zij het recht en de
plicht om tegen al deze laaghartige
lieden te zeggen, dat zij slechts
vulgaire lasteraars zijn. De vriend
schap van Spanje voor Italië zal
eeuwig zijn, want zij is gebaseerd
op de broederschap der loopgra
ven. Het ideaal van Spanje is de
vrede, maar een vrede in recht
vaardigheid, die de Spanjaarden
toestaat sterk te zijn en geen sla
ven.
Suner besloot zijn toespraak met te
zeggen, dat hij God bidt, dat de toe
komst de Italiaansche en Spaansche
volkeren de vreugde veroorloven zal
gezamenlijk te dienen voor de groote,
gemeenschappelijke lotsbestemmingen.
Mussolini had in den loop van den
dag Suner ontvangen. Het onderhoud
duurde bijna twee uur. Ciano was er
bij aanwezig.
Ook zijn Serrano Suner en de leden
van zijn gevolg op het Quirinaal ont
vangen door den Koning-Keizer, die
een noenmaal aanbood.
TREINONGELUK IN BEIEREN
JENA, S Juni (Havas). Bij Goe-
schwifz in Beieren zijn vier wagens van
een trein ontspoord op een brug over
de Saaie. Vier personen werden gedood,
zeven ernstig gewond.
ZIJ, die zich met ingang
van 1 Juli a.s. op
geven als kwartaalabonné,
ontvangen de tot dien da
tum verschijnende num
mers gratis.
Weerverwachting
Verwachting geldig van
hedenavond lm morgenavond
ongeveer 19 uur:
Voor bet gcheelc land:
iets koeler gedeeltelijk be
wolkt, droog weer, malige,
tijdelijk krachtige Noordoos
telijke tot Noordwestelijke
wind.
