DE ENGELSCHE CONCESSIE
EEN „EENZAAM EILAND"
Vraagt Strang nieuwe
DÉ EÉMLANDEtt
Japansche soldaten moeten
hoffelijk zijn
DE KRAKATAU HEVIG
IN WERKING
instructies van Londen?
Maandag 19 Juni 1939
Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
37e Jaargang No. 334
Volgens admiraal Sir George Keyes dient
de uitdaging van Japan te
worden aanvaard
GEMATIGDE
WOORDEN
VAN JONAI
Autobus in een
afgrond
Explosies tot duizenden meters hoogte
De bewaker
gevlucht
Aanslagen te
Haifa
Het Vaticaan laat
zich inlichten
HARING VOOR DE
KONINGIN
v.J
BERICHT
HONDSDOLHEID IN
HONGARIJE
Licht op:
9 uur 53 min.
'A
J
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMEtDSPRiJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) 0.15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
DDI IC nPD inVFDTFNTIFN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
m flUVL'UtmiLW clkc regcl meer 0.25. Liefdadigheids-advertcntiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1 5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Over den Oceaan in 48i uur
NEW YORK 19 Juni. (Havas). - Het
Fransche watervliegtuig „Ville Saint
Pierre" is in Port Washington aange
komen en heeft daarmede den over
tocht vanaf Biscarosse (Frankrijk) ver
richt in 48uur.
TIENTSIN, 19 Juni. (Domei).
NOG geen 300 voetgangers, of zeven percent van het gewone
voetgangersverkeer, zijn gisteren langs de zeven posten
rondom de Britsche concessie gepasseerd. Met de effectieve
blokkade door de Japanners wordt de Britsche concessie prac-
tisch een eenzaam eiland. Drie vrachtwagens met versche
groenten zijn Zondagochtend naar de Fransche concessie gezon
den om het tekort aan groenten aan te vullen. Kolonel Hirota,
die de controle heeft over de Japansche blokkade, verklaarde
tegenover verslaggevers, dat „de soldaten, die de voetgangers
en de voertuigen nagaan, instructies hebben vriendelijk en hoffe
lijk te zijn jegens de onderzochte personen. Wij hebben tot
dusverre geen moeilijkheden gehad. Wij treffen regelingen om
ijswater te verstrekken aan degenen, die wachten op hun beurt
bij de controleposten onder de gloeiende zon".
Aan den anderen kant is een
moedgevende ontwikkeling in den
toestand gekomen, doordat twee
Britsche schepen, de Yatshing en
de Tsjengtoe bij den Britschen
Bund zijn aangekomen zonder door
de Japansche controle te zijn tegen
gehouden bij het Japansche con
trolepunt aan de Hai-rivier. In ver
band hiermede hebben de eigenaars
naar hun kantoren in Sjanghai ge
seind dat de verscheping van vrach
ten aan Tientsin hervat moet wor
den.
Het BritschJapansche incident te
Tientsin, aldus wordt uit Berlijn ge
meld, valt samen met het bezoek van
den Japanschen ambassadeur te Rome
aan Berlijn. Zc&wel Sjiratori als zijn
Berlijnsche college Osjima zijn groote
voorstanders van het verbond tus-
schcn Duitschland en Japan. Sjiratori
is vijf dagen geleden, vergezeld van
vijf leden van zijn staf te Berlijn aan-
gekonien cn hij heeft talrijke bespre
kingen gevoerd met Duitsche officieelc
personen. Naar Reuter verneemt is ook
de toestand te Tientsin besproken.
In Duitsche politieke kringen is men
van oordeel, dat de tijd voor een nau
wer samenwerking mét Japan is geko
men. Men beschouwt het optreden van
Japan te Tientsin als een waarschu
wing tot Engeland, dat de mogendhe
den van „wet en orde" zeer wel in
staat, zijn het hoofd te bieden aan po
litieke intrigues, welke tegen hen op
touw worden gezet.
De „Nalional Zeitung" te Essen
noemt de blokkade: „Een duidelijk ant
woord aan Engeland op de poging
Moskou te betrekken bij de Europee-
sche politiek".
Y\B Japansche minister van marine,
li Jonat, heeft tegenover de Japan
sche pers verklaard, dat een rege
ling van het incident te Tientsin door de
plaatselijke autoriteiten getroffen kan
worden. Hij zeide ook te gelooven. dat de
kwestie Koelangsoe binnenkort geregeld
zal kunnen worden. Alle moeilijkheden, al
dus de minister, komen voort uit het ver
schil in opvatting over Oost-Azië tus-
schen Japan als oorlogvoerend land en
de andere mogendheden, die niet direct bij
den oorlog betrokken zijn. Ten aanzien
van 'de besprekingen te Singapore nam
Jonai een gereserveerde houding aan. Hij
zeide. dat Japan zich niet van zijn kalmte
zou laten afbrengen, indien inderdaad tus-
schen Engeland en Frankriik een vloot-
overeenkomst voor het Verre Oosten tot
stand zou komen
Tsjen Tsjoen, de minister van binnen-
landsche zaken der onder Japansch
toezicht staande rogeering te Nanking,
heeft een telegram aan den burgemees
ter van Tientsin gezonden, waarin hij
dezen aanmoedigt, „de blokkade van de
Britsche concessie voort te zetten, ten
einde de geniepige politiek van Enge
land te dwarsboom en." Als, zoo zegt
hij, Engeland zijn houding niet veran
dert, zal de regeering te Nanking nieu
we maatregelen moeten nemen om haar
rechten te doen gelden en de orde te
handhaven. Ik hoop echter dat de En-
gelschen zoo wijs zullen zijn om niet al
leen gevolg te geven aan de eischen der
plaatselijke autoriteiten, doch eveneens
over te gaan tot volledige wijziging
van het stelsel der concessies en tot
herziening van de egoistische politiek
van steunverleening aan Tsjang Kai
Sjek en aan de communisten.
Tegelijkertijd heeft Lein Yoe, de mi
nister van buitcnlandschc zaken van
de Nankingregcering een proclamatie
gepubliceerd, waarin hij van Londen
verlangt, dat. het zijn politiek van steun
verleening aan Tsjang Kai Sjek prijs
geeft.
Admiraal Sir George Keyes heeft in
Hcrneey, een Noordelijke voorstad van
Londen, een rede uitgesproken waar
van Press Association meldt, dathij o.m.
gezegd heeft: „De gebeurtenissen in
Tientsin en de. steun, die Japan ver
leend wordt door Duitschland en Italië,
komen in werkelijkheid neer op een
oorlogsverklaring aan het Britsche
Rijk. Het is een uitdaging, die aan
vaard moet worden". Vervolgens sprak
.de Admiraal zijn overtuiging uit, dat
wanneer Groot-Britlannië zich vastbe
raden en krachtig toonde en de gelieele
wereld liet zien, dat het bereid was om
te strijden met gebruikmaking van al
zijn rijkdommen, heel zijn industrie en
heel zijn nienschonpotenlioneel. het den
oorlog zou kunnen winnen zonder zijn
toevlucht te nemen tot de wapens. Maar
wanneer wij aarzelen, zal vernedering
daar zeker op volgen en zal oorlog on
vermijdelijk worden.
Moedgevende ontwik
keling?
Ondanks herhaalde vcrioogen van
den Britschen consul-generaal houden
de Japanners nog steeds den Britschen
onderdaan Smith vast. die gearresteerd
werd na een oneenigheid met een Chi-
nceschcn politieagent.
Op den Grossglocknerwee bij Heili-
genblut (Oostenrijk) is een autobus,
waarin Duitsche boeren hadden, plaats
genomen, in een dertig meter diepen
afgrond gestort. Tien inzittenden wer
den gedood, zestien zwaar gewond.
VEERTIEN MILLIOEN
POND NAAR
MEXICO
Geld van de republikeinsche
Spaansche regeering
MEXICO, 17 Juni. (Havas). - Men
verneemt thans, dat het jacht „Vies",
dat 30 Maart te Tampico is aangekomen
met een Baskische bemanning en pas
sagiers en een geheimzinnige lading,
veertien millinen pond sterling naar
Mexico heeft gebracht, afkomstig van de
reserves van de Spaansche republikein
*cho regeering.
Het geld is gestort bij de Mexicaan-
sche bank en is bestemd voor het. stich
ten van industrieele ondernemingen,
waar de Spaansche vluchtelingen te
werk zullen worden gesteld.
De „Ultpmas Noticias" bericht, dat
Negrin zich bereid heeft getoond 21 mi-
lil.iire vliegtuigen, welke de vertegen
woordiger van de Spaansche republi
keinsche regeering tijdens den burger
oorlog in de Verecnigde Staten had ge
kocht en welke bij gebrek aan middelen
van vervoer te Vera Cruz waren blijven
liggen, aan de Mexicaansche regeering
af te staan.
GEEN GODSDIENST MEER
IN DE RADIO?
„Technische redenen"
BERLIJN, 19 Juni. (Havas). - De
uitzending van godsdienstoefeningen
door de Duitsche radiozenders op Zon
dag is niet meer toegestaan. Zij zullen
worden vervangen door programma's
tot nationaal-socialistische opvoeding.
Met ingang van gisteren zenden de
Duitsche zenders op de uren. waarop
vroeger godsdienstoefeningen of reli-
gieuse toespraken werden gehouden,
muziek uit ofwel worden de dooden van
de nationaal-socialistische partij her
dacht.
Aan een luisteraarster. die aan het
radiostation te Berlijn vroeg, waarom
de uitzending van godsdienstoefeningen
werd gestaakt, werd geantwoord, dat
werd gedaan om „technische redenen
tot verlichting van het programma".
BANDOENG, 19 Juni. (Aneta). Nadat in de laatste dagen de
Krakatau een verhoogde eruptie-werking had vertoond, zijn Zater
dagnacht explosies voorgekomen tot 9000 meter hoogte, de hoogste
welke ooit geregistreerd zijn. De Mantri, belast met het toezicht op
de vulkaan, verliet Langeiland, het eilandje dat vlak bij de Krakatau
ligt, en begaf zich naar Pasaoeran aan de Java-kust in Bantam.
Gisteren werd vast materiaal tot 1000 meter hoogte geslingerd.
Bovendien hebben zich vuurverschijnselen voorgedaan. De werking
gaat nog onverminderd voort.
Aardschokken gevoeld
ANETA verneemt nog nader uit
Rangkasbetoeng: Gistermorgen te
halfzeven zijn vrij hevige erupties
van de Krakatau voorgevallen, waarvan
de hoogte op 1000 meter werd geschat.
Gisteravond viel veel asch en vuur. Uit
Bandoeng zijn enkele waarnemers ge
arriveerd. terwijl het hoofd van den
vulcanologischen dienst, dr. Stehn,
Woensdag wordt verwacht. De bevolking
is niet. ongerust. Direct gevaar is dan
ook niet aanwezig.
Een nader rapport van den vulcano
logischen dienst luidt als volgt: De Kra
katau wierp vast materiaal uit tot 3000
Meier hoogte. De waarneming van
Langeiland uit is verder onmogelijk. De
mantri. met de bewrking belast, is juist
op tijd van het destijds gevormde
eiland je Anak Krakatau met-een motor
boot naar Langeiland gevlucht.
Gisteren om 6.10 !s mórgens, zijn te
Tjilatiap achtereenvolgens vijf lichte
aardtrillin.gen gevoeld! die ook in
Kroja en op Noesa Kemh'angan zijn
geconstateerd. De aardtrillingen zijn
te .6.10 in den morgen dcor het me
teorologisch observatorium te Bata
via geregistreerd als moeil'ik vast
'.e stellen.
Tegelijkertijd wordt uit Tjilatjap ge
meld. dat daar plaatselijk plotseling
hevige regenbuien vielen. Hedenmorgen
Wd het ongekend koud cn is een tem
peratuur geregistreerd van 22 graden
Celsius, tegenover anders '27 graden.
Ook de post Babadan registreerde gis
termorgen te 6.10 uur.een matige aard
beving. in de richting Noordoost-Zuid
west.
In hoeverre deze aardsch >kken ver
hand houden met erupties van de Kra
katau is niet vastgesteld.
Tal van Arabieren om 't leven
gekomen
HAIFA, 19 Juni (Reuter). Van
ochtend in de vroegte is op de Arabi
sche groentenmarkt een zware tijdbom
ontploft. Men gelooft dat dertig Arabie
ren om het leven gekomen of gewond
zijn.
Ook in de Joodsche buitenwijk Ha-
darbacamel is een bom ontploft. Troe
pen hebben strategische stellingen in
de stad bezet en patrouilleeren door de
straten om demonstraties van veront
waardigde Arabieren te verhinderen.
Volgens de eerste officieele mededee-
ling zijn bij de ontploffing op de groen
tenmarkt 15 Arabieiien omgekomen en
19 gewond.
Het Poolsch-Duitsche
conflict
PARIJS, 19 Juni (Havas). De „Fi
garo" verneemt uit Warschau, dat
Cortesi, de pauselijke nuntius te War
schau, gisteravond naar Rome is ver
trokken.
Vóór zijn vertrek heeft hij verschei
dene besprekingen met minister Beek
gevoerd.
In Poolsche officieele kringen werd
gisteravond toegegeven, dat Cortesi
den paus een uiteenzetting zal geven
van het Poolsche standpunt ten aan
zien van Danzig en de mogelijkheden
van een minnelijke schikking met Ber
lijn.
Het blad voegt hieraan toe, dat
Roomsch-Ratholieke kringen zeer wel
willend staan tegenover een bemoeiing
van het Vaticaan in deze aangelegen
heid.
MEENINGSVERSLHILLEN OVER DE VERPLICH
TINGEN IN HET VERRE OOSTEN
WARSCHAU, 18 Juni- (D.N.B.).
Het telegraafagentschap Ate
meldt, dat de Moskousche bespre
kingen van den Engelschen spe-
cialen afgezant Strang voor kor
ten tijd zijn onderbroken. Een
hervatting der onderhandelingen
zou op zijn vroegst Maandag ver
wacht kunnen worden. Strang zou
zich na langdurige beraadslagin
gen met de ambassadeurs van
Engeland en Frankrijk in verbin
ding hebben gesteld met Londen.
Hij zou om nieuwe instructies
hebben gevraagd met verwijzing
naar de reserves, die van Russi
sche zijde gemaakt zijn ten aan
zien van het ontwerp voor een
driemogendheden verdrag.
Het Warschausche Telegraafagent
schap twijfelt er niet aan, dat Strang,
wiens verblijf oorspronkelijk drie tot
vier dagen zou duren, langer in Mos
kou zal blijven.
Van andere, welingelichte zijde, aldus
voegt het Duitsche Nieuwsbureau hier
aan toe, wordt in dit verband beves
tigd, dat in de eerste plaats de belang
rijke meeningsverschillen over de kwes
tie der verplichtingen in het Verre Oos
ten Strang er aanleiding toe gegeven
hebben om nieuwe instructies te vragen
aan Londen. Toen men Strang zijn mis
sie naar Moskpu opdroeg, had men in
Londen de hoop, dat alleen reeds het
uitzenden v$n een bekend „speciaal af
gezant" volstaan zou om Moskou af te
brengen van zijn onvoorwaardelijken
eisch tót schriftelijke vastlegging der
bepalingen van het driemogendheden-
pact en dat men Moskou tevreden zou
kunnen stellen met vage toezeggingen
van Britsche bereidheid tot hulp voor
het geval van conflicten in het Verre
Oosten.
Naar thans echter in den loop
der onderhandelingen steeds meer
zou zijn gebleken, wil Moskou
heel strak de vastlegging van de
Britsche verplichtingen in geval
van verwikkelingen in het Verre
Oosten, hetgeen voor Groot-Brit-
tannië het verlies van de laatste
rest van zijn prestige in het Verre
Oosten zou beteekenen. wat het
bovendien juist thans met het oog
op de gebeurtenissen in Tientsin
in een zeer onaangenamen toe
stand tegenover Japan zou bren
gen.
In politieke kringen in Moskou duikt
in dit verband de verwijzing op naar de
ervaringen van Tsjecho-Slowakije, dat
eveneens in het bezit was van onbepaal
de Engelsche toezeggingen, die echter
nooit ook maar in het minst tot prac-
tische uitwerking zijn gekomen.
Strang weet thans, naar volgens het
D.N.B, verder verklaard wordt, geen
anderen uitweg dan Londen om nieuwe
instructies te vragen, aangezien^ hij uit
eigen verantwoordelijkheid de schrifte
lijke vastlegging der Britsche verplich
tingen in het Verre Oosten, die Enge
land zoolang mogelijk onvoorwaardelijk
wil vermijden, niet op zich kan nemen.
Tenslotte wtjrdt er op gewezen, dat
men in Moskousche officieele kringen
ijskoude rust bewaart en dat men in het
Kremlin uiteraard een evcntuecle deel
neming aan de Britsche omsingeling?
politiek zoo duur als maar mogelijk is
wil verkoopen.
DE ZEDENAFFAIRE
GAAT VOORT
BATAVIA, 19 Juni (Aneta). De
raad van justitie heeft de verdere be
handeling van een zaak tegen een
Europeeschen beklaagde uitgesteld tot
24 Juli. In afwachting daarvan is deze
beklaagde op vrije voeten gesteld.
De officier van justitie eischte tegen
een tweeden Europeesche beklaagde
vijftien maanden, en tegen een derden
beklaagde eveneens vijftien maanden.
Verder werd een Europeesche beklaag
de door den Raad van Justitie tot een
jaar gevangenisstraf veroordeeld.
[J EDEN kwam te Vlaardingen ha-
*- ring van den stoomloggcr
Vlaardingen 97. schipper A. Pooi van
de reederij Dogger-mij N.V.. directeur
de heer I. Hoogendijk. aan de markt.
Deze haring werd aangevoerd door
den jager Vlaardingen 216. schipper 4.
Visser.
De rijkskeurmecstcrs achtten thans
de kwaliteit geschikt om. volgens tra
ditie. H.M. de Koningin een eerste
proeve van dit bij uitstek nationaal
product te doen aanbieden.
Een vertegenwoordiger van de ree
derij, schipper en oppcrkenrmcester
zullen hedenmiddag het puikje van
deze nieuwe Hollandsche haring in de
bekende oranje geschilderde vaatjes
aan Hare Majesteit offreerett.
ZIJ, die zich met ingang
van 1 Juli a.s. op
geven als kwartaalabonné,
ontvangen de tot dien da
tum verschijnende num
mers gratis.
BOEDAPEST, 19 Juni. (Havas). In
de stad Karcag zijn negentig personen
aangetast door hondsdolheid. Twee en
twintig personen, voornamelijk kinde
ren, werden opgenomen in het Pasteur-
instituut te Boedapest. Vermoedelijk
werden de personen geïnfecteerd door
hoornvee, dat door een dollen hond was
gebeten.
De gemeentelijke autoriteiten hebben
maatregelen getroffen om de infectie te
beperken.
Weerverwachting
Verwachting geldig van he
denavond tot morgenavond
19 uur:
Voor het geheele land: Wis
selende bewolking, enkele re
genbuien. Weinig verande
ring in temperatuur. Zwakke
tot matige wind uit W. rich
tingen.
Buitenlandsch weeroverzicht
De depressie, die Zaterdag op den
Oceaan ten Westen van Schotland ge
legen was, is opgevuld, een restant er
van bevindt zich thans nog over de
Ndordzee. Haar storingsfront, trok gedu
rende de a fgcloopen dagen over de Brit
sche eilanden en de Noordzee en pas
seerde vanmorgen ons tand, hetgeen ge
paard ging met regenbuien en hier en
daar ook met onweer. Vooral in Ierland
vielen gisteren zware regenbuien.
Het hooge drukgebied bij de Azoren
nam in beteckenis toe en breidde zich
Noordoostwaarts uit in de richting van
de Britsche eilanden. In Finland hand
haafde zich de hooge drukking. In deze
omgeving is het buitengewoon warm.
Binnen de poolcirkel kwam hedenmor
gen een temperatuur van 27 graden
voor.
Een gebied van lagen luchtdruk be
woog zich van Polen naar Denemarken
en Zuid-Zweden. Tengevolge hiervan
was het weer in het Noordzeegebied on-
weersachtig en werden plaatselijke
groote hoeveelheden regen afgetapt.
DE trotsche Fransche
duikboot Phenixdie
in de wateren van ]ndo-
China helaas met man en
muis is vergaan. Wegens
de groote diepte van de
zee moesten de reddings
pogingen worden opge
geven.
