AMERSFOORTTSCH DAGBLAD
LONDEN IS GERESERVEERD
in afwachting
van nadere verklaring
Roosevelt en Farley
confereerden
LEYTAX
HOE HET KABINET ER
WAARSCHIJNLIJK
ZAL UITZIEN
over derde ambtsperiode
TEL. 3086
DE EEMLANDER
Maandag 24 Juli 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
38e Jaargang No. 24
Mededeelingen van Chamberlain verwacht
over besprekingen te Tokio en over
Hudson's overleg met Wohltat
„VREDESPLAN"
DOOR HUDSON
ERKEND
Een nieuw grens
incident
nabij Danzig
Kabinet vergaderde
voor het laatst
Koning Leopold
wekt op tot
eendracht
Stelt Roosevelt
zich weer
candidaat?
Machinegeweer
in ziekenhuis
Gen. Franco zal
moeten
beslissen
Boodschap van den
Paus aan
Roosevelt?
VOOR BINNEN- EN
BUITENLAND
LEUSDERWEG 242
Nieuwe ministers hedenmiddag op
den Kneuterdijk
rurken rukken binnen.
Armeniërs vluchten
Tsjechen-leger
geformeerd
Licht op:
9 uur 34 min.
ABONNtMtNiSPRIJS oer 3 maanden voor Amersfoort 1.95: per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken) 0.15
1 I. niHna trami' per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels t 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
élke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van Jen prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
LONDEN, 24 Juli. (Reuter). In de officieele Japansche
aankondiging wordt gemeld, dat een overeenkomst tot stand is
gekomen over de algemeene vraagstukken, welke den achter
grond vormen van den toestand in Tientsin. Tot nu toe zijn de
mededeelingen over den inhoud nog slechts van Japansche zijde
gekomen. In officieele kringen te Londen verklaart men, dat
deze mededeelingen met de noodige reserve worden behandeld
tot de minister-president hedenmiddag in het Lagerhuis zijn ver
klaring zal hebben afgelegd. Voor dien zal het verstandig zijn
geen oordeel uit te spreken.
Uit Tsjoenking wordt gemeld, dat de Chineesche ambassadeur te
Londen opdracht heeft gekregen van zijn regeering bij de Britsche regee-
nng inlichtingen te verzoeken over de bijzonderheden van den huidigen
toesta.nd, alsmede te protesteeren tegen iedere overeenkomst, welke in
strijd is met het beginsel van het negen-mogendhedenverdrag en de reso
luties van den Volkenbond.
Aansluitend op de berich
ten in de bladen over een
plan, behelzende het verstrekken
yan een leening van een milliard
pond sterling aan Duitschland in
ruil voor een door dit land aan te
gane verplichting, de bewapening
te beperken, publiceeren de Lon-
densche bladen thans met vette
letters de erkenning van Hudson,
den minister voor overzeeschen
handel, dat hij met Wohltat ge
sproken heeft over „een plan waar
van slechts een verdraaide lezing
is gepubliceerd."
Hudson heeft er, naar men schrijft,
'den nadruk op gelegd, dat hij met
Wohltat uitsluitend als particulier en
on-officieel heeft gesproken. Hij zou ge
zegd hebben, dat Wohltat hem om een
onderhoud had verzocht, waarop zij
hadden gesproken over den wereldhan
del en de mogelijkheden, de moeilijkhe
den te hoven te komen. Zij hadden een
plan uitgewerkt, waarvan de voornaam
ste punten waren, dat aan Hitier zou
worden medegedeeld, dat Engeland en
zijn bondgenooten zich zouden verzet
ten tegen iedere poging van Duitsch
land om Europa met geweld te over-
heerschen, doch indien Hitier terug
keerde naar den weg van vrede en di
plomatieke onderhandeling, zouden En
geland en zijn bondgenooten er voor
zorg dragen, dat Duitschland een bil
lijke behandeling kreeg, met inbegrip
van toegang tot de grondstoffen, terwijl
aan Duitschland hulp zou worden ver
leend om van den voet van oorlog over
te gaan naar ontwikkeling van vreed
zame industrieën, mits Duitschland zou
toestemmen in beperking der bewape
ning, zoo niet feitelijke ontwapening en
zich uit Tsjecho-Slowakije zou terug
trekken. Hudson zou ontkend hebben,
dat tijdens het onderhoud ecnig cijfer
voor een internationale leening aan
Duitschland is genoemd. Wohltat zou
aan de Duitsche ambassade medege
deeld hebben, dat bij een „vredesaan
bod" van de Britsche regeering zou heb
ben ontvangen.
Hudson heeft medegedeeld, dat hij
den minister-president nog niet had ge
sproken, doch dat hij dit vandaag zou
doen en dat de premier waarschijnlijk
nog vandaag in het Lagerhuis een ver
klaring over deze aangelegenheid zou
afleggen.
DANZIG, 24 Juli (D.N.B.) In den
nacht van Zondag op Maandag heeft
zich een nieuw incident voorgedaan
aan dé Danzigsch—Poolsche grens. Vol
gens een bericht van het betrokken
douanestation heeft een Poolsche ver-
kennningstroep om half drie des nachts
bij Renneberg de grens overschreden en
is een kilometer ver op Danzigsch ge
bied gedrongen. Daarbij stieten de ver
kenners op een Danzigsche grenspa-
trouille. De Polen zouden zich reeds in
den rug van de Danzigsche grenspa-
trouille hebben bevonden. Op haar som
matie openden de Polen onmiddellijn
het vuur, dat beantwoord werd. Daarop
trokken de Polen ijlings op Poolsch
gebied terug.
De Danzigsche regeering heeft, naar
verluidt, bij de Poolsche diplomatieke
vertegenwoordiging in verhand met dit
incident energieke stappen gedaan en
met verwijzing naar de nota van den
Senaat betreffende het geval van Poste-
lau geëischt, dat de reeks vergrijpen
van Poolsche ambtenaren jegens de
Danzigsche grens door effective maat
regelen van de Poolsche regeering wordt
gesloten.
Nieuwe kabinet wordt
morgen beëedigd
's-GRAVENHAGE, 24 Juli.
Hedenochtend halfelf is in het de
partement van Justitie de laatste
ministerraad gehouden van het
demissionnaire kabinet-
Naar wij vernemen, zal van
middag omstreeks halfdrie op het
departement van Algemeene Za
ken de constitueerende vergade
ring worden gehouden van het
nieuwe kabinet.
Tevens vernemen wij, dat de
beëindiging van de nieuwe minis
ters morgenochtend te elf uur op
het paleis Noordeinde zal plaats
hebben.
LUIK, 24 Juli. (Bélga). Ter gelegen
heid van het honderd-jarig bestaan der
fabrieken van Ougre-Marihaye heeft de
koning een toespraak gehouden, waar
in hij onder meer zeide:
„Ongetwijfeld heeft de internationale
horizon niet de helderheid, die wij wel
zouden wenschen. Doch laten wij onze
koelbloedigheid bewaren en vastbeslo
ten zijn ons buiten ieder conflict te hou
den, dat geen aanslag op onze rechten
beteekent. Met het geweer aan den voet
wenschen wij baas in eigen huis te blij
ven. Meer dan ooit moeten alle Belgen
begrijpen, dat het slechts door vereeni-
ging van krachten, den wil tot samen
werking en den geest van broederschap
mogelijk zal zijn de toekomst met ver
trouwen tegemoet te zien en de betere
dagen af te wachten, die ons volk zal
verdienen door het geloof in zichzelf."
MASSALE TROUWPARTIJ IN
CANADA
MONTREAL, 24 Juli, (Havas). In
het stadion alhier zijn tijdens een plech
tigheid, die door R.Kat.holieke arbeiders
jeugd georganiseerd was om „een tegen
wicht tc vormen tegen de betreurens
waardige ruchtbaarheid, die aan de
echtscheidingen werd gegeven", 105
paartjes in den echt verbonden. De jong
gehuwden kregen door den Paus geze
gende trouwringen.
Hudson, de Britsche minister
den overzeeschen handel
PRESIDENT ROOSEVELT en
de voorzitter der democra
ten, James A. Farley, hebben Zon
dagavond ten huize van den pre
sident een bespreking gehouden,
welke een belangrijken politieken
terugslag kan hebben op de cam
pagne voor de presidentsverkie
zingen van 1940, aangezien berich
ten in omloop gekomen zijn, dat
Farley hun politieke bondgenoot
schap vóór de bijeenkomst der
democratische conventie voor de
presidentsverkiezing zou willen
verbreken.
Evenwel heeft Farley de beweringen
tegengesproken, dat hij besloten heeft
zich ertegen te verzetten, indien Roose
velt een derde bewindsperiode zou am-
bieeren. Hij zeide voor dergelijke ver
haaltjes niet verantwoordelijk gesteld
te kunnen worden. Politieke kringen
zijn er overigens van overtuigd, dat de
verhouding tusschen Roosevelt en Far
ley een beslissenden factor kan worden
Om in Jeruzalem de orde te kunnen
bewaren en terrorisme te onderdruk
ken hebben Britsche soldaten met een
machinegeweer zelfs een post moeten
betrekken in een kamer van een zie
kenhuis
LONDEN, 24 Juli. (Havas). De
correspondent van de Times te Rome
telefoneert: Men heeft reden om aan te
nemen, dat kardinaal Gasparri, die
Vrijdag j.l. van Napels naar New York
is vertrokken een persoonlijke brief van
den Paus aan President Roosevelt bij
zich heeft. Deze bevat, naar men eelooft,
voorstellen inzake middelen om den
vrede te bewaren.
bij de bepaling der houding van de de
mocratische partij voor de komende
verkiezingen.
Woensdag vertrekt Farley naar Euro
pa, Hoewel niet venvacht wordt dat het
onderhoud van Zondagavond terstond
tastbare resultaten oplevert, verwacht
men niettemin, dat het er toe zal heb
ben bijgedragen de richting vast te stel
len, waarin de vooruitzichten voor de
presidentsverkiezingen zich zullen ont
wikkelen. Het bezoek van Farley aan
Roosevelt was reeds afgesproken vóór
dat de berichten zich verspreid hadden
dat hij met. den president van meening
zou verschillen over de wenschelijkheid
eener derde ambtsperiode.
Het bezoek valt. samen met de vol
tooiing der debatten in het Congres
over de „hatch bill", welke federalen
ambtenaren verbiedt aan politiek te
doen en welke president Roosevelt, naar
men verwacht. Donderdag zal ondertcc-
kenen. De bepalingen van deze wet zul
len eveneens haar invloed op de presi
dentsverkiezingen laten gelden. Jaren
lang heeft de aan het bewind zijnde
partij vele federale ambtenaren als ge
delegeerden gezonden naar nationale
conventies. Indien de „hatch bill" tot.
wet verheven wordt, zullen deze amb
tenaren verhinderd worden actief aan
de politiek deel te nemen. Vele waarne
mers voorzien wijzigingen in personeel
en in de werkmethoden in de gelederen
der democratische nationale organi
satie.
Het Huis van Afgevaardigden heeft
bovenvermeld wetsontwerp aangenomen
met 242 tegen 133 stemmen. Voor het
ontwerp stemden de republikeinen en
de dissidente democraten. De democra
ten, die aanhangers zijn van de New
Deal, hebben tegen het ontwerp ge
stemd.
Spaansche eenheid wordt
bedreigd door strijd
om phalanxisme
HENDAYE 24 Juli. (Havas).
Zondagavond te zeven uur was
nog op geen der Fransche grens
posten een pas geregistreerd, wel
ke op naam van generaal Queipo
de Llano stond. Naar verluidde
zou de generaal Burgos hebben
verlaten om naar Frankrijk te
gaan.
Het bericht, volgens hetwelk ex-
koning Alfons te Lausanne bespre
kingen met Spaansche monarchis
ten zou hebben gehad, wordt door
den secretaris van den koning te
gengesproken. De koning, aldus ver
klaarde deze secretaris, ve.rblijft te
Lausanne om een dokter te raadple
gen en hij houdt zich niet met poli
tiek bezig.
De correspondent van de Times te
Hendaye meent te weten, dat generaal
Yague is gearresteerd. Te Sevilla zou
den ernstige onlusten zijn uitgebroken.
De medewerker van de Times vervolgt:
„De voornaamste kwestie, waaraan ge
neraal Franco thans zijn aandacht moet
wijden, i6 die van do keuze van- een
minister-president. Er zijn, naar men
gelooft, twee candidaten: Serrano Su-
ncr, thans minister van binnenlandsche
zaken, en generaal Jordana, vice-voor-
zitter van het oorlogskabinet. De moei
lijkheid voor Franco, is, dat deze tw-ce
trouwe medewerkers tegengestelde ten
denties hebben. In zijn streven, de alge
meene eenheid te bewaren, kan Franco
moeilijk een van belden kiezen zonder
tegelijkertijd pro- of anti-phalangistisch
te zijn. Men meent èveneens te weten,
dat Andres Amado, de minister van fi
nanciën, en graaf Rodezno, de minis
ter van justitie, hun ontslag willen in
dienen."
's-GRAVENHAGE. 24 Juli. Vanmiddag bestond er voor de consti
tueerende vergadering van het nieuwe Kabinet - waarvan de samenstelling
nog niet officieel is gepubliceerd begrijpelijke belangstelling. Voor het
gebouw van het Departement van Algemeene Zaken aan den Kneuterdijk
stond een schare nieuwsgierigen opgesteld, waaronder veel journalisten en
persfotografen. Naarmate het uur van halfdrie naderde werd stukje voor
beetje de sluier, die hoewel doorzichtig, toch de samenstelling van het Kabinet
tot nu toe had bedekt, opgelicht. Elke nieuwkomer immers, die de treden naar
den ingang van het oude paleis aan den Kneuterdijk beklom, kon als een
minister worden beschouwd.
Achtereenvolgens arriveerden de
heeren dr. H. Colijn. C. W. Boden-
hausen, jhr. ir. O. C. A. van Lidth de
'eude, C. van den Bussche, mr. J. A.
N. Patijn, daarna gezamenlijk de hee
ren mr. J. A. de Visser, H. v. Boeyen
en ir. M. H. Damme, daarna de hee
ren dr. J. J. C. van Dijk en prof. dr.
J. B. O. Schrieke.
Men kan aannemen, dat de heeren
Colijn, van Dijk, Patijn en van Boeyen
hun portefeuille behouden. De heer de
Visser wordt de portefeuille van
Justitie, den heer van den Bussche die
van Koloniën toegeschreven. Voorts
schijnt het vast te staan, dat de heer
Damme belast zal worden met Sociale
Zaken, de heer Schrieke met Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen, de
heer Bodenhausen met Financiën, ter
wijl de heer van Lidth de Jeude zal
terugkeeren op het in 1937 door hem
verlaten departement van Waterstaat.
Men mist in deze lijst een minister
van Economische Zaken. Naar wij
vernemen zal dr. Colijn ad interim
deze functie waarnemen totdat prof.
I. P. de Vooys de portefeuille zal
kunnen aanvaarden.
Een officieele publicatie van de sa
menstelling van het nieuwe kabinet
wordt niet verwacht vóór de beëedi-
ging van de nieuwe ministers, welke,
zooals gemeld, morgenochtend plaats
vindt.
ANKARA, 24 Juli. (Havas.) Met
vlaggen en illuminaties viert Turkije
de aanhechting van het Sandsjak
Alexandrette, dat officieel wordt over
gedragen. De plechtigheden staan in
het. toeken van de FranschTurksclif
vriendschap. Fransche en Turksche
troepen nemen er aan doel.
De wegen, zoo meldt Reuter, welke uit
Alexandrette voeren, zijn overvuld met
vluchtelingen, voornamelijk Armeniërs,
die het Sandsjak verlaten nu de Turk
sche troepen er formeel hun intrek
hebben genomen. De vluchtelingen wor
den geschat op ongeveer 20.000. Zij be
geven zich naar Beiroeth, Aleppo
Latakia. Uit een dorp van 400 gezinnen
zijn 388 Armeensche gezinnen vertrok
ken. Verscheidene andere kleine plaat
sen hebben vrijwel al hun inwoners
verloren.
Een onderzoek zal worden inge
steld naar financieele positie
van Tsjechische politici
PRAAG, 24 Juli. (Havas.) Het
ministerie van nationale defensie
meldt, dat de recruteering voor het
Tsjechische regeeringsleger geëin
digd is. Het leger,zal bestaan uit
ongeveer 15.000 man en zal zijn sa
mengesteld uit Tsjecho-Slowaak-
sche oud-officieren en -onderofficie
ren. Het zal optreden bij groote
rampen en zal met den ordedienst
belast zijn. De voornaamste contin
genten zullen in Praag en Brno ge
legerd worden.
Hacha heeft zijn goedkeuring ge
hecht aan de vorming van een „natio
nale rechtbank", die er mede belast zal
zijn een onderzoek in te stellen naar de
financieele positie van personen, die een
belangrijke rol hebben gespeeld ten
tijde van de republiek. De rechtbank
zal deze week in functie treden. Er zal
een onderzoek worden ingesteld naar
de leden van het bureau der „nationale
solidariteit", do vroegere Tsjecho-Slo-
waaksche parlementsleden, (ie leden
der vroegere regeeringen vanaf 1918,
evcnnls talrijke politieke en financieele
persoonlijkheden en hun familie. Alle
persoonlijkheden moeten een lijst van
hun bezittingen binnen drie maanden
indienen. Ingeval zou worden vastge
steld, dat zij voordeel getrokken hebben
van hun openbare functies om zich te
verrijken zouden (1e bezittingen gccon-
fisceerd worden en zouden de dossiers
ter beschikking worden gesteld van den
strafrechter. Volgons de documenten
die vergaard zijn door de „nationale so
lidariteit" zou 25 pet. der Tsjechische
oiid-politici verdacht worden.
DE BANDJIRSCHADE IN
ZUID-MAL ANG
MALANG, 24 Juli. (Aneta). De
voorloopige raming van de schade,
welke in Zuid-Malang is aangericht
door de bandjirs, bedraagt ƒ150.000.
Een comité voor hulpverleening in
Zuid-Malang is opgericht, waarvan
de echtgenoote van den resident, me
vrouw Hogewind, beschermvrouwe
is.
De werken van herstel der aange
richte schade zijn vergevorderd. De
weersgesteldheid blijft buiig.
HET VERBLIJF VAN MOR. PANICO
DJOKJAKARTA, 24 Juli. (Aneta/
A.N.P.). De apostolisch delegaat voor
Australië en Azië. monseigneur Panico,
wordt 29 Juli te Djokjakarta verwacht.
Hij zal op 30 dezer een pontificale hoog
mis celebreeren op het Eucharistisch
congres. In Augustus a.s. zal mgr. Pa
nico de conferentie van bisschoppen en
prefecten bijwonen, welke op Girisonta
wordt gehouden.
Buitenlandsch weeroverzicht
Het storingsfront, dat Zaterdagmor
gen over de Britsche eilanden lag, en
geleidelijk naar onze omgeving door
drong, pasc-eerde Zondagochtend one
land. Het bracht motregen gevolgd door
flinken regenval en later opklaringen.
De stroom van koele luchtmassa's deed
de temperatuur over Engeland en ona
land flink dalen.
De IJslandsche depressiekern welke
geleidelijk dieper, werd, verplaatste zich
naar de Iersche zee.
Het Azorenhoogedrukgebied ie iets in
beteekenis afgenomen en van de uit-
loopen over Zuid-Duitschland is wei
nig meer overgebleven.
Over Zuid Noorwegen ontwikkelde
zich een nieuwe depressie, die aldaar
vrij veel regen brengt. Het koud front
van deze depressie loopt van de Both-
nische golf naar de randstaten en Po
len, en het scheidt de warme continen
tale lucht over Finland en Rusland van
do koudere lucht, die thans over cen
traal Europa is gelegen. Langs dit
front vielen ook zware regens en kwam
veel onweer voor.
Het Noord-Russische hoogedruk-ge-
bied is naar de Poolzee getrokken,
voorts blijft in het Middellandsche Zee
bekken de luchtdruk laag.
W eerverwachting
Verwachting geldig van he
denavond tot morgenavond
ongeveer 19 uur:
Regenbuien met kans op on
weer, betrokken tot zwaarbe
wolkt, koel weer, zwakke tot
matige zuidwestelijke tot
noordwestelijke wind.
AARDAPPELZIEKTEWAAR
SCHUWINGSDIENST
In het etmaal van 's avonds 21 Juli tot
's avonds 22 Juli is in Zeeland en Fries
land, in het etmaal van 's avonds 22 Ju
li tot 's avonds 23 Juli is in Utrecht en
op de Zuid-Hollandsche eilanden de
weersgesteldheid kritiek geweest voor
het optreden van aardappelziekte.
