AMEPSFOOMSCH DAGBLAD
Belangstelling voor
het Paleis Soestdijk
VRACHTAUTO RIJDT EEN BUS
MET 18 MEISJES AAN
Caprivi-vinger door
KAPITEIN G.A. KOPPEN UIT DE
ACTIEVE LUCHTVAART
„Ik hoop nog lang te
blijven werken"
LEYTAX
Drie inzittenden gedood,
twee zwaar gewond
Zuid-Afrika geannexeerd
4620
DE EEMLANDER
Donderdag 3 Augustus 1939
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
38e Jaargang No. 34
Andere meisjes lijkoverschotderdrieslachtoffers
ongedeerd
VOORMALIG
DUITSCH
GEBIED
Het lot van vele vliegers: afkeuring,
trof hem en beeindigde roem
ruchte loopbaan
TEL. 3086
VOOR BINNEN- EN
BUITENLAND
LEUSDERWEG 242
H.M. de Koningin
op Soestdijk
Jhr. mr. de Geer
op den Ruigenhoek
Franco dankt Pétain
Licht op:
9 uur 19 min.
ONS TELEFOONNUMMER
IS THANS
AMERSF. DAGBLAD
ABONNÈMtftlSrR!JS Der «"iden voor Amersfoort 195: per maand 0.65; per
week met gratia verzekering tegen ongelukkenl t 0.15
K'nii.'iMnn it*".' oer post per 3 maanden 2.85. Afronderliike nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels t 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Lieldadigheids-advertentiën voor de
helft var. Jen prijs. - Kleine Advertentiên „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
EEN zeer ernstig autobus-ongeluk heeft zich vanochtend in de
vroegte voorgedaan onder de gemeente Etten en Leur, waarbij
drie meisjes op slag werden gedood en twee andere inzittenden
levensgevaarlijk werden gewond. Omstreeks vijf uur reed' op den
rijksweg BredaEtten een autobus van de B.B.A. met achttien meis
jes, die werkzaam zijn op de Herofabrieken te Breda. De autobus
kwam uit de richting Etten. Van den tegenovergestelden kant nader
de een vrachtauto.
Door nog niet bekende oorzaak reed laatstgenoemde wagen op de
bus in. De chauffeur trachtte nog uit te wijken, hetgeen echter niet
gelukte.
De gevolgen waren verschrikkelijk. De autobus werd aan den
linkerkant geheel opengescheurd, waardoor de linkerhelft van den
wagen totaal werd vernield. Drie der meisjes werden onmiddellijk
gedood. Het zijn de 17-jarige Antonia Rijsdijk, de 17-jarige Cornelia
van Toorn en de 20-jarige Anna Vught, allen uit Oudenbosch. De
18-jarige Anna de Rooy en de 20-jarige Cornelia Timmermans, beiden
eveneens uit Oudenbosch, werden zeer ernstig gewond.
~"N
ONMIDDELLIJK werd ge
neeskundige hulp ingeroepen
en de geneesheeren Mol en Hoek
uit Etten waren spoedig ter plaat
se. Zij konden bij eerstgenoemde
meisjes slechts den dood consta-
teeren. Den twee zwaar gewonden
meisjes werd geneeskundige hulp
verleend, waarna zij per zieken
auto naar het St. Ignatius-zieken-
huis te Breda zijn overgebracht.
Haar toestand is levensgevaarlijk.
Zij hebben o.m. een beenbreuk,
een armbreuk en ernstige hoofd
wonden opgeloopen. Het stoffe-
werd naar het gasthuis te Etten
vervoerd. De overige dertien
meisjes kwamen met den schrik
vrij. Zij waren echter geheel van
streek en zijn met taxi's naar hun
woningen in Oud-Gastel en
Oudenbosch overgebracht.
De marechaussee en de gemeen-
te-politie uit Etten, evenals de
burgemeester de heer H. A. Ha
milton, waren op het terrein van
het ongeluk aanwezig.
Een onderzoek naar de schuld
vraag wordt ingesteld. De be
stuurder van de bus werd niet ge
wond. Hij was zoo overstuur dat
hij nog niet gehoord kon worden.
De chauffeur van de vrachtauto
bleef eveneens ongedeerd. De
wagen werd licht beschadigd.
TWT ET ingang van 1 Augustus heeft
de regeering der Unie van Zuid-
Afrika het bestuur over een belangrijk
deel der voormalige Duitsche kolonie
Zuid-West-Afrika. de zoogenaamde Ca-
privi-vinger, zonder veel opzien te wek
ken overgenomen, daarmede een annex
atie voltrekkend. Deze Caprivi-vinger
is een zeer smalle en zeer lange strook
land, welke zich van de Noord Oost
punt van Zuid-West-Afrika in oostelij
ke richting uitstrekt tot diep in Rho
desia. Noordelijk grenst de Caprivi-
vinger aan de Portugeesche kolonie
Anagola, zuidelijk aan Bechuanaland,
een protectoraatsgcbied behoorend tot
de Unie van Zuid-Afrika.
De overname van het bestuur over
dit mandaatsgebied beteekent een vol
ledige annexatie door de Unie van
Zuid-Afrika. Officieel werd aan deze
belangrijke gebeurtenis slechts een kor
te mededeeling met de simpele vermel
ding van het besluit gewijd in de staats
blad der Unie. Het grondgebied dankt
zijn naam aan den Duitschen Rijks
kanselier Caprivi, die deze strook land
in 1S93 van Groot-Brittanië aan zijn
land toegewezen wist te krijgen.
De Duitsche regeering verzocht om
deze lange en smalle strook lands om
een verbinding van de kolonie Zuid-
West-Afrika met de Zambest te ver
krijgen, welke belangrijkste rivier van
Zuid-Afrika in de Portugeesche kolonie
Macambique uitmondt in den IndiSchen
Oceaan. Cecil Rhodes, dc groote man
van Rhodesia, voorkwam een verderen
opmarsch der Duitschers in Oostelijke
richting, hetgeen voor eon Britschen
weg CairoKaapstad ernstig gevaar
met zich zou hebben gebracht.
Bij het uitbreken van den Wereld
oorlog bezetten politie-troepen van Rho
desia terstond de Caprivi-vinger, en
hielden deze tot het einde der vijan
delijkheden bezet. Aangezien het ge-
hiéd vrijwel onbereikbaar is van Wind
hoek uit, werd het gebied na den oor
log onder controle gesteld van de po
litie van Bechuanaland instede van
die van het voormalige Duitsche kolo
niale gebied. In 1932 nam de regeering
der Unie van Zuid-Afrika het bestuur
over. terwijl tenslotte dit jaar met 1
Augustus de volledige annexatie door
de Unie is gevolgd. Men kan hier een
aanwijzing te meer in zien, dat bet de
regeering der Unie van Zuid-Afrika
ernst is met haar besluit, Zuid-West-
Afrika bij de Unie in te lijven en dit
mandaatsgebied onder geen beding
weer aan Duitschland af te staan.
AUTOBUS IN RAVIJN
GESTORT
JAEN, 3 Aug. (Havas). Nabij Ques-
da op den weg van Pcal naar Becer-
ro is een autobus geslipt en in een
ravijn gestort. Acht personen werden
gedood en zes gewond. De bus ver
voerde jongens en meisjes van dc-
Spaansche Phalanx, die zich naar Jaen
hadden begeven om juweelen en gou
den en zilveren munten te overhandi
gen, die ten behoeve van de staats
fondsen waren ingezameld.
GENERAAL HUTZINGER
TE LONDEN
LONDEN, 3 Aug. (Havas). Gene
raal Hutzinger is hier aangekomen
,om met Britsche officieren de béteeke-
nis der FranschTurksche accoorden
te bespreken.
- 'U Sr'
Het paleis te Soestdijk staat, in afwachting van de komende blijde gebeurtenis, aanhoudend in de belangstelling
(Van onzen specialen verslaggever)
DOORGAAN met werken? Natuurlijk ga ik door, ik hoop
nog te werken als ik honderd ben!"
Het klinkt verbaasd, verontwaardigd bijna, in de kamer van de
Soesterbergsche vliegschool, waar kapitein Koppen, die, zoo
als men in ons Ochtenblad heeft kunnen lezen, den militairen dienst
wegens gezondheidsredenen zal moeten verlaten, achter zijn bureau
zit, aldus met nadruk elke insinuatie dat hij zijn arbeid voor de
luchtvaart zou staken, verwerpend.
„Ik weet wel, zoo vervolgt hij met zijn wat ruige forsche stem,
dat het niet iets gewoons is, dat iemand na vijf en twintig jaren
vliegerij wordt afgekeurd, maar ik zie niet in waarom ik niet goed
zou zijn om nog eens vijf en twintig jaren op een ander gebied bij de
organisatie van#de verdediging van ons vaderland even hard te
werken. Al zal dat niet gaan, voegt hij er glimlachend aan toe, omdat
ik dan wel gepensionneerd zal zijn
BUITEN loeit ergens achter de zwart
bruine hangars een motor aan, de
ruiten van het vertrek van Kapitein
Koppen trillen, conversatie wordt even
onmogelijk.
Wij kijken de kamer rond, waar aan
de wanden de luchtvaart- en stafkaar
ten van het vliegveld en zijn omgeving
hangen, waar glimmende zuigerkoppen
als aschbakken dienst doen en waar de
ondefinieerbare, doch zoo buitengewoon
voelbare sfeer van de militaire lucht
vaart van een tikje bravoure, van durf
en van frisch forseh leven hangt. Inder
daad, vijf cn twintig jaren, een kwart
eeuw, moge in de wereldgeschiedenis
nog geen seconde zijn, in dit leven der
militaire luchtvaart is het de periode
van ongekenden groei. Sinds 1914 heeft
kapitein Koppen dit vibreerende leven
intens meegeleefd en tallooze jongeren
in zijn instructieperiode van '16'23 er
in ingewijd.
„Ja," zegt hij, „ik heb waarachtig
nog gevlogen met die ouwe tweedek
kers, in elkaar getimmerd uit wat
latjes, draadjes en linnen, waar nog
geen cockpit, zelfs geen officieelen
stuurstoel op was en waar je den
grond onder je zag voorbijtrekken.
Het is werkelijk een kolossale vooruit
gang geweest, een vooruitgang in veilig
heid, in snelheid en manoeuvreerbaar
heid."
ALS om dit te beamen draait een
elegante vogel onder begeleiding
van den rijzénden en dalenden or
geltoon van zijn machtigen motor een
paar snelle loopings, glad, kf.
SOESTDIJK, 3 Aug. Hedenmid
dag even voor drie uur arriveerde
H.M. de Koningin per auto uit Den
Haag komende voor het Paleis te
Soestdijk. Het publiek, dat in groo-
ten getale voor het paleis samen
stroomde, kreeg geen gelegenheid
Hare Majesteit te zien, want in
snelle vaart draaiden de beide auto's
het hek van het paleis binnen.
Hare Majesteit was geheel alleen.
Enkele bedienden droegen, toen Zij
het terras besteeg, een aantal koffers
en een reismantel.
Even tevoren was Prins Bernhard
In Zijn gele Ford V 8 uitgereden in
de richting Utrecht. De Prins zat
alleen in Zijn wagen. Ondanks het
regenachtige weer is de belangstel
ling voor het paleis hedenmiddag
zeer groot
KAPITEIN KOPPEN
„Een leerling van U?" willen wij nog
vragen.
Maar kapitein Koppen maakt een ein
de aan dit impromptu interview en zegt
dat er eenige jongelui wachten om ge
ëxamineerd te worden.
Zoowel om der candidaten zenuwen
niet langer op de proef te stellen als
om den voortgang van onze luchtmacht
versterking niet noodeloos te stuiten, ne
men wii afscheid van deze al te beschei
den krachtfiguur, die alweer klaar staat
om meer jongelui in het heiligdom der
luchtvaart in te wijden en ook in den
welverdienden „rust" tijd, die hem te
wachten staat zich op andere doch even
waardevolle wijze op zijn gebied zal
weren.
IN het jaar 1914 kwam kapitein Kop
pen als jong vlieger op Soesterbcrg,
waar hij in 1916 instructeur, werd.
Zijn grootste beroemdheid verwierf hij
door het feit, dat ook hij zijn bijdrage
leverde tot het pionnierswerk op de
luchtlijn naar Indië door zijn bekende
vlucht in 1927 met de Postduif naar In
dië, te samen met den tegenwoordigen
K.L.M.-gezagvoerder G. M. H. Frijns.
Het was zeker wel de vlucht met de
Postduif, die, voor zoover dat noodig
was, de oogen van de betrokken instan
ties heelemaal opende voor de moge
lijkheden van een vlieglijn op Indië.
Na zijn Soesterbergschen tijd vertrok
de heer Koppen weer naar Indië, waar
hij, in dienst van de K.N.I.L.M., als ver
keersvlieger bijna alle lijnen van deze
maatschappij heeft bevlogen. Niet het
minst de Indische luchtvaart heeft groo-
telijks kunnen profiteeren van zijn in
zicht, van zijn ervaring en van zijn vlie
gers-capaciteiten. Ruim tien jaar be
vloog hij de Indische luchtlijnen, totdat
hij, eveneens in Indië, de bekroning van
zijn werk vond in de Nieuw-Guinea-ex-
peditie, waar hij het luchtkarteering*
vliegtuig bestuurde, waardoor de expe
ditie een zoo doorslaand succes kon be
reiken.
Twee jaar geleden kwam de heer Kop
pen op Soesterberg terug, als- comman
dant van de vliegschool, in welke func
tie hij volop gelegenheid vond om jong*
vliegers in het mooie vliegersvak op te
leiden.
Thans komt, door definitieve afkeu
ring als vlieger, een einde aan deze
roemruchte loopbaan. Men weet, uit
vroegere publicaties in ons blad, hoe
streng de keuring der militaire en
verkeersvliegers te Soesterberg is.
Ook de „azen" ontziet zij niet, en
Koppen behoorde zeker tot dc cate
gorie der azen, die de Nederlandsche
luchtvaart door cn door kennen niet
alleen, doch meegeholpen hebben
haar groot te maken.
De pioniers verdwijnen, de een na
den ander, doch hun arbeid blijft,
ten voordeele van de jongeren die
het luchtruim kiezen. En zoo zal
ook de herinnering aan den vlieger
Koppen levendig blijven, een van
de menschen die met grooten moed
cn vooruitzienden blik hebben gear
beid aan een ideaal, dat zij thans
verwezenlijkt zien.
TUSSCHENTIJDSCHE VERKIEZING
IN WALES
LONDEN, 3 Aug. (Reuter). De
I.abour-candidaat Jackson is gekozen
bij de tusschcntijdsche parlementsver
kiezing te Brecon in Wales. Jackson
behaalde 20.689 stemmen tegen do na
tionale conservatieve candidaat Han-
ning Philips 18.043. Labour heeft hier
mede een zetel op de conservatieven
gewonnen.
's-GRAVENHAGE, 3 Aug.
Jhr. mr. D. J. de Geer heeft zich
hedenochtend te kwart over negen
naar H.M- de Koningin op den
Ruigenhoek begeven.
BURGOS, 3 Aug. (Havas). Het
agentschap Cifra meldt: Aange
zien de overdracht van het Spaan-
sche goud, dat in Frankrijk was
gedeponeerd, tot een goed einde is
gebracht dank zij de edele en doel
treffende tusschenkomst van
Maarschalk Pétain. heeft generaal
Franco dezen gisteravond ontvangen
en dank gezegd.
PRINS-REGENT PAUL VERTROKKEN
UIT ENGELAND
LONDEN, 3 Aug. (Reuter). Prins
regent Paul van Zuid-Slaviö en zijn ge
maling hebben Engeland gisteren, na
een verblijf van drie weken, verlaten.
Bij hun vertrek van Londen werden zjj
hartelijk toegejuicht.
SV eerverwachting
geldig van hedenavond tot
morgenavond ongeveer 19 u.:
Plaatselijk regen met kans
op onweer, betrokken tot
zwaar of half bewolkt, eeni
ge stijging van temperatuui.
zwakke tot matige ZAV. toi
Z.O. wind.
Aardappelziektewaarschuwinsgdienst:
In het etmaal van 's avonds 1 Aug. tot
's avonds 2 Augustus is in Noord-Hol
land tusschen Hoorn en Enkhuizen en
waarschijnlijk ook ten Noorden van Alk
maar de weersgesteldheid kritiek ge
weest voor het optreden van aardappel
ziekte, in het midden van het land kri
tiek behoudens te geringe bewolking.