GELD
HEDENAVOND
DE HOOGE WITTE
MUZIEK EN DANSEN
GRAND-THEATRE
Baltische herinneringen
aan het uitbreken van
den Wereldoorlog
WÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊmÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊHÊÊtmÊÊÊÊMmÊÊÊm
EIGEN ZWAKHEID
MAANT TOT
RESERVE
Zwemwedstrijden
R.O.G.
H. AMENT
Grafwerk
AmersfDortsch
WEGENS VERBINTENIS GEEN VOORSTELLINGEN
DE ZONNEPRINS"
KINDERHOEKJE
23b. „ik zou wei eens een bewoner van deze vreemde streek
willen zien," zegt Pam tot zichzcf ennauwelijks heeft hij
deze woorden geuit, of daar ziet hij eensklaps eenige zeer
kleine wezentjes wegrennen.
237. Pam begrijpt er mets van. Zouden dit levende menschen
of mechanische wezens zijn? Plotseling wordt hij tegen
gehouden door een stralenbundel...
RIGAbegin Augustus
T\ EZER dagen verschijnen in
U de pers van de staten, die in
Augustus 1914 in den oorlog trok
ken, herdenkingsartikelen ar
tikelen, die de huidige generatie
van de tragische gebeurtenissen
van hei jaar 1914 op de hoogte
moeten brengen. Hoe staat hel
met de neutralen, hoe staat het
in het bijzonder met de stalen,
welke uit het oude Russische rijk
zijn voortgekomenDoor welke
gedachten worden zij op het
oogenblik bewogenwaar vinden
zij bij het overdenken van de ont
wikkeling der laatste 25 jaren hou
vast in deze onrustige wereld?
WANNEER trien een zeer gereser
veerde houding aanneemt, liggen
do redenen voor de hand. Men wil
zich door de natuurlijke behoefte, een
Mik naar achteren te werpen, niet in
liet heden op een wijze laten vastleg
gen, die het principe van de integrale
neutraliteit en souvereiniteit zou kun
nen kwetsen. Men is zich niet slechts
in I.etland en Estland, maar evenzeer
in Lithauen en nog meer in Finland
bewust van de buitengewone gevaren,
die in de huidige ontwikkeling voor de
randstaten sluimeren en men gedraagt
zich derhalve uiterst gereserveerd in de
openbare behandeling van historische
samenhangen en parallellen, die naar
het heden kunnen voeren.
Maar desondanks, men herinnert zich.
Want de generatie, die indertijd de
stuiptrekkingen van het continent be
wust beleefde, leeft immers op het
oogenblik nog. zij behocrscht ten deele
zelfs nog het politieke terrein en zij
kent de geboorteweeën van de Baltische
staten te goed, dan dat zij ooit zou
kunnen vergeten, hoe het indertijd was.
F.n derhalve is het slechts natuurlijk,
dat men ook in de Baltische staten op
bet oogenblik meer dan in de laatste
jaren spreekt over de toestanden, zoo
als deze jaar geleden waren.
HET zijn meestal zeer tragische
•herinneringen. Want voor
het tsarenrijk beteekende de mo
bilisatie immers niet slechts een
zuiver militaire maatregel, maar
bovendien de uitvoering van een
breed opgezette politieke actie.
Het ging er indertijd voor Peters
burg om, uit de zeer geëxponeer
de Baltische provincies alle ele
menten te verwijderen, die als po
litiek onbetrouwbaar bekend ston
den- Nog op het oogenblik is het
onmogelijk nauwkeurig te zeggen,
hoeveel duizenden menschenle-
vens op het transport naar Siberië
of in Siberië zelf ten gronde moes
ten gaan, slechts wijl zij als Let
ten, Estcn, Finnen of Duitschers
geboren waren.
Want dit moet op het oogenblik vast
gesteld worden, dat niet slechts de Duit
schers in het Baltische gebied, maar
ook de andere in het toenmalige Rus
land levende naties met inbegrip van
de Polen door de Russische regeerine
gewantrouwd werden en naar de
ontwikkeling heeft aangetoond, niet ten
onrechte. Concrete wenschen hadden
wel is waar slechts de Baltische Duit
schers en hun gold dan ook de aan-
De Baltische staten. Estland. Letland
en Litauen, spelen een belangrijke, zij
het passieve, rol bij de huidige Britsch-
Fransch-Russische besprekingen, en
zijn deswege ten zeerste beducht voor
het behoud van hun neutraliteit bij een
eventueel conflict tusschen de Europee-
sche groote mogendheden
dacht van de Ochrana in de eerste
plaats. Ook in Riga en Reval deed ech
ter al zeer spoedig het gerucht de ron
de. dat de Finnen met steun van de
Duitsche regeering een vrijheidsbewe
ging voorbereidden en het was slechts
natuur'1 dat ook de Letten en de
Esten langzamerhand op het denkbeeld
kwamen, dat men zich misschien op
zekeren dag van de Russische heer
schappij zou kunnen bevrijden. Men
moet vaststellen, dat de Letten en Esten
zeer spoedig door de Russische auto
riteiten met hetzelfde wantrouwen wer
den geobserveerd en vervolgd als de
Duitschers en dat menige Baltische fa
milie in de ellende werd gestort. Siberië
was reeds na weinige weken niet slechts
voor de Duitschers in Riga en de an
dere Baltische steden, maar ook voor
de Letten en Esten een gevreesd woord.
Aldus beteekende de 2de Augustus
voor de Baltische naties meer dan het
begin van een oorlog. Van dezen dag
af begon veeleer haar sluimerend na
tionale bewustzijn te ontwaken en hoe
langer de bloedige worsteling duurde,
des te helderder werd ook het inzicht,
dat de doeleinden van de tsaristische
regeering niet de doeleinden van de
Letten en Esten waren. Voelde men zich
in het begin van den oorlog nog als
een Russische provincie, later werden
hoe langer hoe meer de door Petei's-
burg gezonden gouverneurs als vreem
de landvoogden beschouwd, die bestre
den moesten worden. De definitieve
overwinning der communistische revo-
ltie. die voor Rusland tegelijk de mili
taire nederlaag bezegelde, scheen daar
op voor de Baltische volken alle ver-
eischte voorwaarden ter verkrijging van
de nationale zelfstandigheid geschapen
te hebben.
Maar voorloopig begreep men slechts
in Finland de teekenen des tijde. Hier
konden de grondslagen voor een nieu
wen zelfstandigen =taat reeds zoo tij
dig gelegd worden, dat aan het einde
van het jaar 191S voor Finland de oor
log practisch reeds ten einde was, ter
wijl voor Estland en Letland toen eerst
de worsteling om de vrijheid begon. Het
wa<.- echter niet slechts een strijd om de
eigen nationale idee, maar tegelijk een
strijd tegen het bolsjewisme, dat ook in
het Baltische gebied vele hoofden in
verwarring had gebracht
Dat Letland en Estland dezen
6trijd konden winnen, hebben beide
landen niet slechts aan zichzelve,
maar misschien zelfs wel in de
eerste plaats aan het ingrijpen der
Engelschen en Duitschen te dan
ken. De Duitschers 6loegen de bols
jewistische formaties te land terug.
Engelsche oorlogsschepen waren het
die daarop de Duitschers dwongen
het gebied te ontruimen. Eerst
toen konden Letten en Esten er aan
denken, zich een eigen staat te
scheppen.
Dit alles is hier nog in zeer levendige
herinnering en het is duidelijk, dat
daarover juist thans meer dan vroe
ger gesproken wordt. En het is even
begrijpelijk, dat het bewustzijn der
eigen zwakheid de Baltische landen tot
bijzondere voorzichtigheid en gereser
veerdheid maant.
EX-KONING ZOG IN BELGIE
ANTWERPEN, 7 Aug. (Belga). Ko
ning Zog is met zijn gezin en zijn uit
omstreeks twintig personen bestaande
gevolg om halfelf met de mailboot
„Brabant" uit Oslo te Antwerpen aange
komen. Per auto heeft het gezelschap
zich naar Brussel begeven.
OMTREK
VOORZITTER V.V.V.
TE HILVERSUM
BENOEMD
HILVERSUM, 7 Augustus Met in
gang van 16 dezer is als directeur van
de Vereeniging voor vreemdelingenver
keer alhier benoemd de heer J. A. v. d.
Henst jr., wonende te Utrecht.
De nieuwe directeur, die medeoprich
ter is van den Bond tot behartiging van
de toeristische belangen van buiten-
landsche automobilisten (B.B.T.B.B.A.),
heeft zitting in het bestuur van de V. V.
V. te Utrecht. Hij vervult hovendien se
dert eenigen tijd een functie ten kanto
re dezer instelling.
ZWEMMEN
Hedenmiddag worden op het
Amsvorde-terrein volks
spelen gehouden
TER gelegenheid van de geboor
te van het Prinsesje, had men
voor de jongens van het Rijks Op-
voedings Gesticht gistermorgen in
Pesie's Bad zwemwedstrijden ge
organiseerd.
De onderlinge strijd tusschen de jon
gens was aardig om te volgen, ook al
doordat velen aanwezig waren om hun
kameraden aan te moedigen. Ook de
muziek ontbrak niet, het fanfarecorps
liet verstek gaan, doch een mondaccor-
deongezelschap zorgde voor de muzikale
omlijsting.
Na afloop der wedstrijden, sprak de
heer Lyssen, waarnemend directeur,
een kort woord tot de jongens. Hij hoop
te, dat er ieder jaar een Prinsje of
Prinsesje in de zomermaanden wordt
geboren „want", zoo zeide hij: „dan heb
ben jullie ook iedere keer zwemwedstrij
den
Tenslotte dankte spreker de gebrs. Pe-
sie alsmede den badmeester, die mede
gewerkt hebben om deze wedstrijden te
doen slagen.
Aan het slot van zijn rede, verzocht
de heer Lyssen een driewerf hoera uit
te brengen op het Prinsesje, waaraan
spontaan gehoor werd gegeven.
De uitslagen luiden:
25 Meter vrije slag:
1. Hoogendoorn 20,2 sec.; 2. Holtman
20.4 sec.; 3. v. Gog 20,8 sec:
25 Meter rugslag:
1. v. Gog 25 secj 2. Hoogendoorn 25,2
sec.; 3. Clots 25,4 sec.
25 Meter rugslag en 25 Meter vrije
slag:
1. Hoogendoorn 52.4 sec.; 2. Spaanstra
58,2 sec.; 3. v. Gog 50 sec.; 4 Holtman 59
sec.
Hindernis zwemmen:
1. Hoogendoorn; 2. Hoogendorp; 3.
Aart.
Tweekamp 25 schoolslag en 25 rug
slag plus de stijlproef:
1. van Gog 36 p.; 2. Holtman 39 p.; 3.
Furrer 51 p.; 4. Hoogendoorn 52 p.
Hedenmiddag werden op het terrein
van Amsvorde voor de jongens volks
spelen gehouden, terwijl vanavond in de
ontspanningszaal de prijzen worden uit
gereikt. Er zal tevens een film vertoond
worden.
advertentien
Eenige en Algemeene
Kennisgeving.
Heden overleed, tot
onze diepe droefheid,
na een kortstondige
ongesteldheid, onze in
nig geliefde echtgenoot
en zorgzame Vader
JACOBUS CORNELIS
DEKKER
in den ouderdom van
34 jaar.
G. M. DEKKER—
VEENENDAAL.
FI ENTJE.
TONNY.
Amersfoort, 6 Aug. 1939
Breestraat 45.
De teraardebestelling
zal plaats hebben op
Donderdag 10 Augus
tus 1939 op de Alge
meene Begraafplaats
„Rusthof" bij Amers
foort. Vertrek van het
Sterfhuis des nam. 1
uur.
Eenige en Algemeene
Kennisgeving.
Heden overleed tot
onze diepe droefheid,
na een kortstondige
ziekte, onze innig ge
liefde Zoon, Broeder,
Behuwdbroeder en Oom
de Heer
JACOBUS CORNELIS
DEKKER
in den ouderdom van
34 jaar.
Amersfoort,
S. J. DEKKER.
J. DEKKER—
VEENENDAAL.
Zutphen,
J. DEKKER.
C. DEKKER—DUYF.
Nichtjes en Neefjes.
Amersfoort, 6 Aug, 1939
Breestraat 43
TANDARTS
WEDEROM SPREEKUUR
's-morgens 9-10
's-middags 2-3
COMPRIMÉ VICHY
per flacon 65 ct.
VICHY WATER
VICTORIA WATER
A. v. d. WEG
Langestraat 23. Tel. 4026
Koffers, Tasschen,
Reisnecessaires
alles prima en billijk.
H. E. WENSINK
Langestraat 105. Tel. 5071
MOTOREN
van iederen oorsprong, voor
alle doeleinden, in alle
prijzen.
HUIB HOLSTEIJN.
TEGEN WETTELIJKE LAGE RENTE
JbnélmcVmn cd ymdeA éóHj
VANAF f100.-f500.- EN HOOGEft
CREOIET6ANK
DE NOORD NEDERLANDSCHE
PREADINIUSSIN0EL51-GRONINGEN
Steenhouwerij
R. VAN DIJK
Arnhemscheweg 6
Tel. 5132
WIE JONG IS
EN SPORTIEF
LEEST HET
Wam op Sportgebied
is het A D onbedreigd
eerstel Maandagoch
tend vroeg reeds vindt
U van alle sporten de
volledige verslagen en
overzichten in het ge
ïllustreerde bijblad.Van
Interlandwedstrijden
uitvoerige reportages
door eigen redacteu
ren, vele foto's van
eigen fotodienst.
DAGBLADRECLAME
IS
NIET TE VERVANGEN.
OFFICIEELE CRISISPUBLICATIE.
HET AANHOUDEN VAN RESERVEKALVEREN
VERLENGD TOT 1 NOVEMBER.
VAN 1 NOVEMBER 1939 TOT 1 MAART 1940 VERBODEN.
De Nederlandsche Veehouderij Centrale maakt het vol
gende bekend:
Oorspronkelijk is bepaald, dat de reservekalveren van het
thans loopende teeltrogelings-seizocn voor het grootste
deel reeds op 1 September verdwenen dienden te zijn.
Hierdoor zouden echter de maanden September en Octo
ber, gedurende welke doorgaans veel graskalveren aan de
markt komen, ten aanzien van den afzet dezer reserve
kalveren uitgeschakeld worden. Om dit bezwaar te onder
vangen werd inmiddels nader vastgesteld, dat alle veehou
ders. wien voor 1939 een toewijzing van kalveren werd
verleend, tot 1 November 1939 hun reservekalveren mogen
aanhouden.
Dit houdt dus in, dat tot 1 November 1939 de volgende
aantallen resérvekalveren op toewijzingen-1939 aanwezig
zullen mogen zijn:
Toewijzing-1939 Aantal reserve kalveren.
1 t/m 5 1
6 t/m 10 2
11 t/m 15 3
16 t/m 20
21 of meer 5
Uitzondering voor t.b.c. bestrijders.
Voorts wordt met het oog op de tuberculinaties, welke
meerendeels eerst tegen 1 November aanvangen en gedu
rende vrijwel de geheele stalperiode worden voortgezet,
mede bepaald, dat leden van door de Nederlandsche Vee-
houderijccntrale erkende t.b.c. bestrijdingsorganisaties, in
zooverre hun voor 1939 een kalvcrtoewijzing werd ver
leend, in de gelegenheid zullen zijn, gedurende de periode
van 1 November 1939 tot 1 Februari 1940 1 reservekalf aan
te houden.
Overigens zullen echter van 1 November 1939 tot 1 Maart
1940 geen reservekalveren aanwezig mogen zijn. Dit geldt
niet alleen voor de toewijzing-1939 doch ook voor die van
1940. Wel zal aan het eind van het jaar alle gelegenheid
worden geboden om de dan jonge en dus nog betrekkelijk
lichte kalveren op de toewijzingen-1940 te laten schetsen
doch ook op grond van deze toewijzingen zullen tot 1 Maart
1940 geen reservekalveren aangetroffen mogen worden.
Gewichtsgrenzen November tot Maart betrekkelijk laag.
Schetsgeld zware kalveren wordt 50.—.
Daarenboven zal de z.g. „schetsgrens" voor het tijdsbe
stek van 1 November 1939—1 Maart 1940 betrekkelijk laag
zijn, d.w.z. 140 kg voor de maanden November en Decem
ber 1939, 160 kg voor Januari en 125 kg voor Februari 1940.
Een en ander beteekent dus. dat ingeval tijdens de periode
van 1 November 19391 Maart 1940 kalveren worden aan
getroffen, waarvan het gewicht boven de hiervoor genoem
de grenzen is gelegen, de betreffende georganiseerden zich
niet alleen aan een tuchtrechtelijke vervolging blootstellen
doch daarenboven gedwongen zullen zijn. de betreffende
dieren hetzij voor de slacht te verknopen, hetzij tegen een
aanzienlijk hooger schetsgeld te doen schetsen. Het ligt in
de bedoeling, het schetsgeld voor deze gevallen op f 50 per
kalf te stellen.
Daarom wordt den veehouders in hun eigen belang aan
geraden de zwaardere kalveren, welke thans nog onge-
schetst zijn zoo spoedig mogelijk, doch uiterlijk voor 1 No
vember 1939. op te ruimen of op hun toewijzing-1939 te
doen schetsen.
TEL. 4632
In onze advertentie van Zaterdagavond is per
ongeluk een abuis geslopen.
Men gelieve te lezen als volgt:
DINSDAGMIDDAG EN AVOND
EN WOENSDAGMIDDAG
77
EXTRA KINDERFEESTVOORSTELLING
(wegens enorm succes)
in GRAND THEATRE
op Donderdagmiddag a.s. half 3 met vertooning van:
en een COMPLEET ORANJE BIJPROGRAMMA o.a.
1. ONS PRINSESJE LOOPT
2. IN EN OM DE KONINKLIJKE PALEIZEN
3. ORANJE JOURNAAL
4. TEEKENFILMS EN KOMISCHE FILMS.
PRIJZEN: 25, 46, 60 en 80 cent.
De voorstellingen van het avondprogramma als ge
woon, doch vanaf heden EXTRA
In en om de Koninklijke Paleizen.
Een prachtige film, waarin wij U medenemen op een
interessanten tocht in en door de paleizen.
Z.g. CINEAC VOORSTELLINGEN
in het CITY THEATER
Dinsdag- en Donderdagmiddag
vanaf half 3 enz.
met
GROOT ORANJEFEEST-PROGRAMMA
PRIJZEN 20 en 30 cent.
481ste STAATSLOTERIJ
(Niet officieel)
2de klasse, 1ste lijst
Trekking van Maandag 7 Augustas 1939
Hooge Prijzen
20.000.— 11237
5.000. - 6004
2.000.— 8552
1.000.— 3696 6057
400.— J 731 13597
200.— 8157 17395
100.- 3814 5214 534 8694 10017
Prijzen van 70.—
1056 1067 1103 1110 1143 1201 1214 1228
1244 1283 1306 1322 1390 1400 1403 1425
1438 1482 1540 1544 1586 1711 1722 1745
1767 1772 1788 1804 1832 1954 1966 1971
2079 2119 2176 2177 2182 2216 2224 2264
2288 2317 2339 2347 2386 2390 2463 2469
2486 2518 2526 2680 2700 2770 2792 2810
2862 2882 2897 2912 2921 2944 2987 3032
3060 3068 3106 3191 3227 3272 3280 3289
3338 3383 3482 3505 3515 3535 3555 3556
3552 3579 3585 3607 3628 3638 3704 3708
3730 3831 3835 3840 3847 3876 3877 3879
3906 3907 3958 3969 3973 3976 3984 3090
4023 4040 4067 4124 4136 4143 4203 4294
4300 4306 4307 4334 4351 4402 4449 4452
4468 4476 4493 4536 4549 4557 4575 4588
4675 4737 4751 4752 4817 4868 4910 4925
4923 4935 4944 4970 5027 5088 5089 5144
5145 5147 5157 5212 5218 5236 5254 5265
5343 5365 5389 5397 5428 5432 5452 5489
5522 5583 5619 5640 5643 5660 5670 5690
5730 5766 5777 5781 5782 5784 5789 5795
5802 5811 5819 5836 5839 5878 5899 5938
5951 5990 6012 6054 6090 6128 6187 6190
6214 6241 6268 6316 6329 6330 6338 6389
6399 6457 6477 .6488 6547 6565 6588 6599
6603 6669 6681 6709 6724 6781 6802 6842
6854 6882 6904 6910. 6914 6929 6965 6977
6994 7036 7042 7059 7076 71: 7224 7239
7251 7252 7309 7348 7367 7381 7392 7400
7474 7481 7484 7515 7552 7556 7576 7595
7627 1628 7668 7682 7701 7705 7711 7713
7716 7731 7759 7776 7813 7868 7878 7941
7946
7953 7964 7976 8038 8045 8047 8055 8175
8270 8279 8303 8311 8317 8343 8350 8376
8391 .414 8452 8476 8491 8499 8531 8544
8550 8558 8572 8590 8593 8620 8707 8723
8776 8778 8817 8830 8841 8934 8968 8994
9005 9040 9045 0074 9095 9149 9206 9228
9235 9289 9315 9341 9409 9413 9511 9523
9531 9559 9672 9711 9-. 5 9719 9734
9740 9764 9799 9822 9844 9866 9878 9965
9977 10000 10009 10096 10102 1015? 10178 10186
10246 10253 10274 10290 10196 10318 10324 10329
10330 10396 10421 10474 10476 10553 i0557 10569
10573 10587 10611 10652 10659 10662 10671 10695
10739 10769 10776 10815 10838 10856 10879 10901
10924 10945 10956 10970 10972 11041 11066 11077
11099 11101 11116 11132 11177 11293 11297 11319
11330 11369 11381 11536 11550 11607 11635 11654
11675 11701 11720 11724 11732 11738 11743 11816
11829 11862 11873 11888 11903 11916 11932 11970
12016 12075 12176 12304 12355 12356 12367 12385
12408 12420 12421 12459 12509 12514 12527 12532
12562 12568 12574 12585 12611 12621 12630 12648
12671 12685 12748 12852 12862 12888 12921 12953
12963 12972 13011 13063 13065 13072 13080 13147
13204 13205 13219 13237 13239 13249 13271 13301
13352 13360 13477 13481 13495 13496 13530 13535
13574 13625 13629 13696 13^\ 13722 13729 13869
13913 14059 14102 14123 14133 14149 14176 14185
14216 14224 14254 14264 4297 14306 14312 14372
14383 14450 14466 14516 14517 14624 14646 14655
14659 14662 14688 14695 14707 14764 14803 14811
14833 14863 14888 15015 15041 15103 15126 15156
15160 15176 15196 15206 15227 15237 15240 15272
15348 15350 15449 15473 15508 15633 15638 15643
15765 15806 15836 15879 15902 15923 15962 15972
16005 16016 16079 16130 16138 16180 16194 16248
16257 16259 1«330 16„39 16365 16367 16380 16442
16447 16499 16534 16639 16672 16717 16756 16777
16828 16830 16831 16890 16904 16914 16957 17012
17027 17028 17040 17049 17141 17149 17155 17275
17281 17330 17343 17418 17438 17449 17497 17522
17531 17582 17611 17620 17709 17776 17841 17853
17856 17966 17975 17977 18052 18059 18094 18097
18124 18140 18167 18238 18249 18282 18300 18332
18371 18380 18421 18424 18479 18505 18527 18536
18548 18600 18617 18619 18639 18684 18686 18717
18773 18871 18898 18900 18911 18945 18971 18975
19010 19024 19067 19070 19119 19330 19348 19373
19393 19416 19450 19479 195H 19519 19548 19595
19626 19647 19658 19722 19783 19794 19811 19820
19884 19890 19911 19914 19930 19934 19961 20021
20117 20142 20155 20189 20202 20242 20253 20291
20316 20332 20342 20382 20401 20413 20423 20451
20518 20560 20590 20617 20618 20633 20637 20706
20836 20976 20995 20997 21046 21122 21141 21149
21181 21186 21187 21255 21290 21340 21354 21392
21422 21431 21440 21458 21497 21541 21589 21623
21650 2166a 21683 21703 21729 21779 21780 21889
21894 21906 21907 21920 21956 21974 21981 21998