Kabinetsformateurs
als „recidivist"
„Boefje"
moei
hard werken
Jongeren nog
niet
aan bod
Nederlandsche Kunstweek
een frappant succes
Bij de foto's
Het is opmerkelijk,
hoe dikwijls dezelfde personen
v
ministeries vormen
Gepensionneerden bij
Spoorwegen klagen
Twee films op stapel
Men zoekt naar een
bruine koffer
MEENINGEN VAN
PAUL MONTFORT
Hoe Hollandsch vee
in de tropen
kan aarden
Ze BLAD PAG. 4
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1339
AA 1^ 1ST ERIES komen en gaan. Het eene pleegt langer te zitten
-* dan het andere, maar voor alle komt er tenslotte een tijd, dat
heengaan geboden is, wat ook de reden van dat heengaan moge zijn.
Zelden komt het voor, dat een ministerie, dat heengegaan is in den
zelfden vorm weer optreedtdat wil zeggen, dat de demissionnaire
ministers weer de zelfde zetels gaan bezetten als in het vorige
ministerieVaak komt het echter voor, dat verschillende vooraan
staande figuren verscheidene malen als ministers plegen op te treden.
Zoo is het ook dikwijls gesteld met de formateursDikwijls zijn
deze, met min of meer lange tusschenpoozen, dezelfde figuren. Een
duidelijk voorbeeld hiervan is dr. Colijn, die tot nu toe vijf ministe
ries gevormd heeft. Een ander illuster voorbeeld was de bekende
Katholieke staatsman jhr. Ruys de Beerenbrouck, die drie ministeries
formeerde. En ook de tegenwoordige formateur jhr. de Geer vormde
niet voor hef eerst een ministerie.
IN het jaar 1925 werd het bewind hier
te lande gevoerd door een kabinet
Colijn, dat steunde op de drie Chris
telijke partijen. Dit kabinet kwam op
een gegeven oogenblik ten val en wel
doordat de Tweede Kamer een amen
dement Kersten aannam, strekkende tot
- opheffing van het Nederlandsche ge
zantschap bij het Vaticaan. Dat dit
amendement aangenomen werd, was
het gevolg van de houding van de
Christelijke Historische Kamerfractie,
'die zich geroepen achtte het voorstel
van den heer Kersten Te steunen. Be
grijpelijkerwijs waren de Katholieken
daarover ontstemd en zij achtten daar
om de coalitie verbroken. Hun minis
ters dienden hun ontslag in, wat weer
tengevolge had, dat de overige minis
ters niet alleen het bewind konden
voortzetten en het resultaat was, dat
het geheele kabinet aftrad.
ER ontstond nu een kabinetscrisis,
die, in ons parlementair stelsel al
thans, eenig in haar soort was
door de langdurigheid. Het bleek name
lijk uiteret moeilijk een formateur te
vinden, die in staat was en kabinet
te vormen, dat kon steunen op een
•hieerderheia in de Kamer. Achtereen
volgens ontvingen mr. Marchant, dr. de
.Visser en mr. Limburg een opdracht en
zij allen moesten deze teruggeven, daar
zij niet de noodige medewerking kon
den verkrijgen. Nu was dit alleszins be
grijpelijk. De coalitie was verbroken.
Van een samengaan met roode minis
tère was in die dagen nog in het geheel
geen sprake en zoo stonden de forma
teurs voor groote moeilijkheden.
Zoo was de situatie, toen jhr. de
Geer zijn opdracht ontving en ook.
In Maart 1926. slaagde in de vor
ming van een kabinet, dat men
den wijdschen naam van „inter-
mezzo"-kabinet placht te geven. En de
ze benaming laat zich begrijpen. Zooals
jhr. de Geer verklaarde, zou dit kabinet
het bewind voeren totdat er weer een
meerderheid in het parlement zou zijn,
die de vorming van een kabinet steu
nend op die meerderheid mogelijk zou
maken. Politieke strijdvragen werden
dus ter zijde gesteld en men kreeg een
soort „zaken"-kabinet, dat zich weinig
ilusies maakte over haar politieke be-
teekenis en zich er alleen maar mee
belastte de loopende zaken zoo goed
mogelijk af te doen. Het was tenslotte
in de gegeven omstandigheden nog
zoo'n kwade oplossing niet en jhr. de
Geer verdiende dan ook hulde voor de
wijze, waarop hij ons land uit de toen
heerschcnde politieke impasse hielp.
OP deze wijze werd jhr. De Geer
toenmaals formateur. Ook hij is
thans „recividist". Men zou zelfs
het thans door hem gevormde kabinet
een „intermezzo" kunnen noemen, echter
met een andere betcckenis dan in 1926.
Want van een „zaken"-knbinet is thans
in geenen deele sprake en dat politieke
kwesties geheel buiten beschouwing ziin
en zullen worden gelaten is aan geree-
den twijfel onderhevig, gezien de jong
ste verklaring van minister Van den
Tempel.
Men verlieze hierbii niet uit het oog.
dat in een periode van 17 iaar acht mi
nisteries optraden, terwijl er slechts
drie verschillende formateurs waren, te
weten dr. Coliin, wijlen jhr. Ruys de
Beerenbrouck en jhr. De Geer. Wat te
vens een bewijs is. dat in ons land jon
geren met genoeg gezag en aanzien om
de taak der onderen over te nemen, nog
dun gezaaid schijnen te zijn. althans, dat
zij niet aan bod komen.
JONGEN GEDOOD
TERMUNTEN. 17 Augustus. Gis
teravond omstreeks zeven uur is de
twaalfjarige P. 11. van der L. te Wa
genborgen. gemeente Tcrmunten. bij
het oversteken van den weg door een
vrachtauto gegrepen.
De jongen werd naar zijn woning
overgebracht, waar hij vannacht is
overleden.
Een schrijven aan den minister
van Waterstaat in verband
met de korting van 10
AMSTERDAM, 17 Aug. De Bond
van Gepensionneerden der Nederland
sche Spoor- en Tramwegen, gevestigd te
's-Gravenhage, heeft zich met een schrij
ven gericht tot den minister van Wa
terstaat. waarin hij betoogt, dat sedert
bijna 3jaar een korting van 10 op
de pensioenen wordt toegepast. In ver
band met de sedertdien in de Tweede
Kamer gehouden debatten over deze
materie en bet door de regeering voor
gestelde vijf-jaren-plan, dat volgens
adressant als onrecht moet worden aan
gemerkt, omdat zeer vele gepension
neerden reeds op hoogen leeftijd ziin,
verzoekt hij den minister het thans in
gediende wetsontwerp zoodanig te wijzi
gen, dat artikel 11 daarvan slechts het
vervallen van de art. 80a en 80b der
Pensioenwet zal bevatten.
OP BEZOEK IN DE
NEDERLANDSCHE
FILM-STUDIO'S (II)
In verband met het drama
te Amsterdam
DEVENTER, 17 Augustus. On
der leiding van den waarnemend
commissaris van politie te Deven
ter, den heer J. A. Wuijster, wordt
op het oogenblik naarstig gezocht
naar een gesloten bruin lederen
koffer, welke door een schipper van
een hier liggend vaartuig uit Bel
gië is opgevischt, doch weer in het
water gegooid van één der grach
ten. Het onderzoek naar dezen kof
fer houdt verband met het drama,
dat zich te Amsterdam heeft afge
speeld.
HET VERTREK VAN DE „COSTA
RICA" UITGESTELD
AMSTERDAM. 17 Augustus. Het
vertrek van het s.s, „Costa Rica" van
de K.N.S.M., morgen naar West-Indië,
is 6 uur uitgesteld. Het schip zal thans
niet om 12 uur maar om 6 uur namid
dags van Amsterdam vertrekken.
ZAL DIT EXPERIMENT IN DE TOEKOMST
HERHAALD WORDEN?
DE eerste Nederlandsche Kunst-
week ligt achter ons. Meer
nog dan tijdens de drukke dagen
van de afgeloopen week kan men
thans, nu men de vele opgedane
indrukken rustig kan verwerken,
tot de slotsom komen, dat deze
kunstweck een doorslaand succes
is geweest, en gezien het hooge
intellectueele en cultureele peil
der bezoekers een gebeurtenis
van groote beteekenis voor ons
land, waarmee men het Departe
ment van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen en den eminenten
leider van de kunstweek, mr. J. K.
van der Haagen, slechts kan ge-
lukwenschen. Dit was propaganda
voor ons land van hoogstaanden
aard.
Het samenbindende element, dat door
du Nederlandsche leiders sterk op den
voorgrond is geschoven, heeft in belang
rijke mate hijgedragen tot het succes
van deze kunstweek. Dat vertegenwoor
digers van zestien verschillende landen
in dezen tijd van internationale span
ning. ernstige wrijving en opgezweepte
nationalistische hartstochten zich op
zoo vriendschappelijke wijze zonder on
derscheid van nationaliteit dooreen
mengden en gemeenschappelijk zoo vele
indrukken ondergingen en uitwisselden,
zegt meer dan welk vurig pleidooi ook,
er hoe sterk deze geest van onderlinge
vriendschap in een week van samen
zijn was geworden bleek duidelijk tij
dens den afscheidsavond in de Ridder
zaal. uit de vele hartelijke woorden, die
bier gew isseld werden, en misschien
nog duidelijker den volcenden morgen,
toen de kunstweek officieel gesloten
was, mnnr de deelnemers, die niet ter
stond waren vertrokken, van geen schei
den wisten en geleidelijk weer allen
bijeen kwamen op het terras van het
Scheveningsche Palace hotel, waar mr.
van der Haagen met zijn staf aanwezig
was om zoo noodig nog inlichtingen te
verstrekken.
De waardeering en dankbaarheid
van alle deelnemers voor de uit
muntende leiding van den tocht en
voor de geheele organisatie van de
kunstweek was eveneens Dinsdag
avond wel heel duidelijk gebleken,
toen na de officieele sluitingsbijeen
komst een vertegenwoordiger of
vertegenwoordigster van elk deel
nemend land met hartelijke woor
den een aantal boekwerken en ge
schenken aanbood aan mr. van der
Haagen en aan elk der leidsters en
leiders, die. gedurende de afgeloo
pen week als gidsen en voorlichters
waren opgetreden.
Algemeen was men het erover
eens, dat het bij deze eene Neder
landsche kunstweek niet mag blij
ven, en als vaststaand kan dan ook
worden aangenomen, dat door dit
geslaagde experiment de Nederland
sche kunstweken een vaste, jaar
lijks terugkeerende instelling zijn
geworden.
r N een onderhoud, dat wij na afloop
I met mr. van der Haagen had
den. sprak deze zijn groote waar
deering uit voor de groote medewer
king, welke men van de zijde van tal
van gemeentebesturen en Y.Y.Y.'s had
ondervonden.
\Yat vooral in de toekomst voorko
men moei worden, is overlading van
het program. Ditmaal kreeg men af
en toe wel eens den indruk, dat de
dagen te vroeg begonnen en te laat
eindigden. Gezien liet feit. dat de or
ganisatoren zonder eenige ervaring op
dit gebied te bezitten liet program heb
ben opgezet, was dit niet altijd te voor
zien. en het is een kleine fout. die men
de volgende maal gemakkelijk zal kun
nen vermijden. Trouwens, in het alge
meen klaagde niemand over bijzondere
vermoeidheid, terwijl toch de leeftijd
der deelnemers zeer uiteenliep.
Wat vooral in hooge mate opviel
was de verwondering der buitenlan
ders over de veelzijdigheid van hot
vele. dat ons land te bieden heeft en
dat zij hier allerminst hadden ver
wacht.
Uit deze geheele. kunstweck is weer
eens opnieuw gebleken, dat men bij de
propaganda voor ons land te zeer den
nadruk legt op de folkloristische en
toeristische merkwaardigheden, terwijl
het licht, dat van de rijke schat onzer
cultuurgoederen uitstraalt, al te zeer
onder de korenmaat wordt gehouden.
EEN der buitenlandsche deelnemers,
die ongetwijfeld het meest tot oor
deel en bevoegd is, is de Brussel-
sche teekenlceraar Paul Montfort, di-
BOVENSTE FOTO: Anton Roemer
(Broeder Menardus) en Annie van Ees
in „Boefje".
MIDDELSTE FOTO: Pietje Puck
(Girns Brox) en de Floddermadam
(Mien Duymaer van Twist) twee be
kende figuren uit „Boefje".
ONDERSTE FOTO: Regie-vergade
ring in Fiimstad, van links naar rechts
productieleider Leo Meyer, regisseur
Detlev Sierck en dialoog-regisseur
Jaap v. d. Poll.
(Foto's Hans Schrelner)
Gevangenisstraf
voor een ander
uitgezeten
Voor f 150.— kon het
gebeuren
GOES. Vorig jaar had de handels
reiziger W. een conflict te Rotterdam.
Hij werd voor dit conflict verzet te
gen de politic tot een maand gevan
genisstraf veroordeeld. Deze maand
heeft hij echter niet zelf uitgezeten. Een
zekere K. t© Arendskerke heeft dit voor
hem opgeknapt. Voor 150 gulden heeft
deze man zich hij de strafgevangenis te
Rotterdam aangemeld en zich daar uit
gegeven voor genoemden W.
K. heeft gedurende de maand Septem
ber in de strafgevangenis deze zaak uit
gezeten. Door een ruzie in de familie
van K. i6 thans uitgekomen, dat K.
de straf voor \V. heeft uitgezeten.
De politie heeft \V. gearresteerd en
hem naar Rotterdam overgebracht. Te
gen K. is proces-verbaal opgemaakt, al
dus. de Arbeiderspers.
rectcur der Belgische kunstweken. die
vier jaar geleden naar aanleiding van
een internationaal congres van toeken-
leeraren het initiatief 1ot de eerste Bel
gische kunstweek nam, en sedertdien
elk jaar een kunstweck heeft georgani
seerd.
Ook hij noemde de eerste Neder
landsche kunstweck in elk opzicht
een succes en beschouwde hel als
vanzelf sprekend, dat deze gebeur
tenis jaarlijks herhaald moet wor
den. zoo mogelijk evenals deze eer
ste maal in verbinding gebracht
met de Belgische kunstweek. De
twee weken vullen elkaar voortref
felijk aan.
Men behoefde stellig niet te vreezen
voor concurrentie, verklaarde de beer
Montfort. Hij zou het alleen maar toe
juichen wanneer ook andere landen het
Belgisch-Nedcrlandsche voorbeeld zou
den volgen.
Dat niet alleen hij er zoo over dacht
bleek wel uit bet initiatief van een der
Engelsche deelneemsters, miss Tlior-
rington, leerares in tie kunstgeschiede
nis te Winchester, die vertegenwoordi
gers van elk der deelnemende landen
verzocht, een petitie mede te willen on-
derteekencn aan de Board of Education
met. het verzoek, ook in Engeland een
kunstweek te willen organiseeren.
Een heel stuk Rotterdam is in de Haagsche
studio's nagemaakt
ZIEN de décors in de Amsterdamsche studio. Cinéfone er zoo troosteloos alt,
dat Boris Karloff zich er waarschijnlijk best thuis zou voelen, in de ateliers van
Fiimstad heeft de zaak veel meer menschelijksch. En geen wonder, want kent onze
Nederlandsche literatuur veel werken die menschelijker zijn, dan Brusse's onopge
smukte geschiedenis, vun Boefje, het Rotterdamsche straatjochie, dat door de prach-
tige vertolkingen van Annie van Ees wellicht
nog meer bekend werd dan door het oorspronke-
Wke werk?
Er is een heel stuk Rotterdam nagebouwd: de
Vlasgang, waar Jan Grovers op zijn bovenhuisje
woonde en waar aan den overkant de „Flodder
madam" huisde, wier gedragingen zoozeer de
kwebbelzucht en den afgunst van de buurt opwek
ten, Het décor is een natuurgetrouwe copie van
een bestaande Rotterdamsche straat vlak bij den
Goudschen Singel en architect W e g er if f had
opdracht om de gelijkenis zóó natuurlijk te ma
ken, dat het mogelijk was om naast de opnamen van het décor, passages te gebrui
ken die in den echten Vlasgang waren opgenomen.
Een groot deel
van de scones
speelt zich uiter
aard daar af, maar
er staan in de ver
schillende ateliers
nog décors te
over; een rechts
zaal; verschillen
de vertrekken en
nog andere kleine
stukjes stad
met straatsteenen
van triplex en
bruggeleuningen
van echt vuren
hout en echte olie
verf; er heeft een
kerkorgel gestaan,
dat dienen moest
voor een van de
scènes in het op
voed in gsgesti ch t
en er is een flink
stuk spoorwegem
placement aange"
legd. waar Boefje
en Pietje Puk den
REGISSEUR in fiimstad is Detlev
Sierck, een groote blonde Duit-
scher, van wien we menig werk in
de bioscopen hebben gezien. Hij is de
man, die de eerste Duitsche films van
Zarah Leander heeft geregisseerd
en beschikt over een uitgebreide studio-
ervaring.
Zijn metbode van werken valt op,
door de scherpe controle, die (hij over
alles heeft. Om'er zijn leiding wordt
niefs aan het toeval overgelaten en
wordt elk gebaartje en elk woord pre
cies gerepeteerd tot alles heelemaal is
vastgesteld. Wie hem bezig ziet met
Annie van Ees om een close up te
repeteeren moet soms denken aan een
schilder, die een portret maakt en den
stand van de oogen en den mond even
nauwkeurig bepaalt als de houding van
de banden en den inval van het licht.
En die technische perfectie heeft hij
dan gemeen met zijn collega, den ge
luidsingenieur, dr. Grünbaum, ook een
man van ervaring, iemand wiens ge
laat weinigen zien, omdat hij altijd in
zijn cabine zit, maar wiens 6tem door
middel van een kleinen luidspreker on
ophoudelijk aanwezig is, om te vertel
len, dat het begin van dien zin nog niet
heelemaal zuiver was, of dat Annie niet
zoo met haar voeten moet schuifelen.
Er zijn wel eens menschen, die stil
letjes zuchten over zooveel bemoeienis,
maar onze filmindustrie moet haar toe
komstige ontwikkeling, waarvan we al
len hopen, dat ze geen illusie zal zijn,
toch voor een groot deel fundeeren op
vakkennis en ervaring. Want is het
waar, dat er geen goede films komen
zonder goede gegevens, anderzijds geldt
ook, dat wie niet goed kan filmen, ook
geen moeilijke stoffen aandurft.
En werkelijk, het ziet er naar uit, dat
we optimistisch mogen zijn over die
film-toekom6tP.
buit van hun diefstal in de pastorie
verbergen; een spoorwegemplacement
met een aardig hoog hek, waar Annie
van Ees overheen moest klimmen.
Niet één keer, maar tim, vijftien
keer. Totdat ze er zelfs pardoes afviel
gelukkig zonder er bij gekwetst te
worden. Op dit spoorwegemplacement
heeft, de heele studio-bevolking op een
keer tot diep in den nacht gewerkt te
midden van de bedrieg Mijl? echte
rails en allerlei dingen, die voor dé
cameralieden \erre van gemakkelijk
waren.
Het werken aan deze film is toch niet
gemakkelijk. Het draaiboek is uiteraard
erg ingewikkeld en eischt ieders volle
dige aandacht en voor de spelers is de
stof verre van licht. Maar en daar
zijn allen in de studio's het over eens
het is een genoegen om te werken als
Annie van Ees er hij is. Zij doet
haar werk steeds met de grootste con
centratie en toewijding en ook bij de
vervelendste en vermoeiendste oogen-
hlikken: het instellen en nog eens
nstellen en dan weer veranderen van
camera, microfoon en belichting, ver
liest zij nooit haar geduld.
E
N nu moet u niet denken, dat ze
haar rol niet meer hoefde te lee-
ren na zooveel tooneclopvoerin-
gen". vertelt Jaap van de Poll. die belast
is met de ..dialoogregie" een ondank
baar en verantwoordelijk karweitje„Het
was wel oorspronkelijk de bedoeling van
City-film (de film- en iheatcrexploitatie-
maatschappijdie deze film laat maken)
om gedeelten uit den tekst van het too-
neelstnk over te nemen, maar van dat is
later geheel verlaten. Hoewel de film dus
wel zeer zeker aanknoopingspunten heeft
aan de tooneclversie van het boek. heeft
Zuckmayer. die het oorspronkelijke draai
boek schreef, een geheel vrije interpreta
tie van het gegeven gemaakt, met eigen
dialogen en nieuwe scènes, die in het too-
neelstuk of in het boek niet voorkomen,
maar die noodig waren om de sfeer en de
oersoncn levend te maken."
Het is een systeem, dat zeker aanbe
veling verdient boven het maken van
een draaiboek, met een tooneeltekst en
♦ooneelsituaties als ondergrond voor een
filmische handeling. De resultaten zul
len moeten Jeeren of deze nieuwe inter
pretatie in staat is om Brusse's Boefje
op het witte doek aanvaardbaar te ma
ken.
Damascener bloed ter „afhar
ding" noodig
Interessante proeven
DE Palestijnsche correspondent van
het A.N.P. meldt uit Haifa:
Naar wij vernemen, zullen vijftig
koeien van Hollandsche afstamming
van Palestina naar Mysore (Britsch-In-
dië) gezonden worden, nadat men de
ervaring opgedaan heeft, dat recht-
streeksche overbrenging van Hollandsch
vee naar Britsch-Indië groote moeilijk
heden oplevert. Het ligt in de bedoeling,
dat dit vee ook over andere deelen van
Britsch-Indië verspreid zal worden.
Aangezien hierbii ervaringen verkre
gen zullen worden op het gebied van de
aanpassing van vee van Hollandsche
afstamming aan de tropische omstan
digheden kan dit niet alleen van be
lang worden voor den Hollandschen
vee-export, maar is dit een vraagstuk,
ook van belang voor den opbouw van
de Europecsche kolonisatie in Indië.
Het beginsel, waarop bet berust, is dat
bet vee door bijmenging van Damasce
ner bloed wordt „afgehard" voor de
tropische omstandigheden.
MIJNBOUW MAATSCHAPPIJ
„SIMAU"'
AMSTERDAM, 17 Aug. Vermalen
in de week, geëindigd 12 Augustus. 1785
(v. w. 1653) ton erts met een gemid
deld gehalte van S (v. w. 9.2) d.w.t.
goud èn 103 (v. w. 119) d.w.t. zilver per
ton.
