AMER SFQORTSCfi DAGBLAD
De sla
is raak
Duitsch-Russisch verdrag geteekend
GARAGE BLOM
GOUWLEIDER FORSTER STAATSHOOFD
DER VRIJE STAD DANZIG
Stalin nam zelf deel
aan het overleg
LEYTAX
Poolsche regeering roept
nieuwe lichtingen reser
visten onder de wapenen
Radiorede
„Engeland in
dreigend
DE EEMLANDER
Donderdag 24 Augustus 1939 Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
38 e Jaargang No. 55
Britsch consul heeft Danzig
heden verlaten
Berlijn en Moskou nemen zeer
vérstrekkende wederzijdsche
verplichtingen op zich
MOSKOU, 23 Aug. (D.N.B.) Von Ribben.
trop heeft hedenmiddag in tegen
woordigheid van den Duitschen
ambassadeur te Moskou, von der
Schulenburg, een onderhoud van
drie uur gehad met Molotof en
Stalin. Hij heeft zich Woensdag
avond om io uur naar het Kremlin
begeven om de besprekingen voort
te zetten. De onderhandelingen zijn geëindigd
met een accoord over een niet-aanvalspact
tusschen Düitschland en Sovjet-Rusland, dat
door von Ribbentrop en Molotof in tegen
woordigheid van Stalin en den Duitschen
ambassadeur is onderteekend.
van den Paus
oorlogsgevaar"
„Overeenkomst
uit omsingeling
ontstaan"
Ook Italië neemt
militaire
maatregelen
Von Ribbentrop
uit Moskou
vertrokken
TEL. 3086
VOOR BINNEN- EN
BUITENLAND
LEUSDERWEG 242
Licht op:
uur 37 min.
Ons K.M.-boekje is een reuze succes
ABONNEMENTSPRIJS ocr ®aanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week met gratis verzekering tegen ongelukken! f 0.15
B '"fniand train, oer post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers i 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
MET MAANDAGOCHTENDBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 14 regels t 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
mmmmmm eIke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Stalin
UON RIBBENTROP is een snelle
werker. Binnen een etmaal na
zijn aankomst in de Russische hoofd
stad was hij er in geslaagd om
vele uren met Stalin en Molotof te
confereeren, alsmede met deze beide
Russische staatslieden volledige over
eenstemming te bereiken. Von Ribben-
trop is een diplomaat uit de Britsche
school, doch het is een leerling, die
de Russische affaire toont het maar al
te duidelijk aan zijn leermeesters
verre overtreft. De successen, welke de
Duitsche diplomatie onder zijne leiding
heeft behaald, zijn welhaast zonder
weerga in de na-oorlogsche diploma
tieke geschiedenis van Europa. Wie de
bepalingen van het gesloten Duitsch-
Russische verdrag ook maar vluchtig
doorleest, beseft, dat het z.g. niet-aan- j
vals-pact in wezen een verdrag van
veel verdere strekking is dan de on
schuldige benaming ,non-aggressie-pact'
zou doen vermoeden. De verrassing,
waarvan wij gisteravond in onze be
schouwing .gewaagden, is gekomen.
Binnen het kader van de thans geslo
ten overeenkomst tusschcn Berlijn en
Moskou is geen plaats voor Britsch-
Fransch-Russische samenwerking t e-
g e n Düitschland. Mochten Parijs
en Londen in de Poolsche quaestie het
been stijf houden, dan zal Rusland geen
vinger uitsteken om beide staten te hel
pen, ja, sterker riog, dan zal het be
staande Russisch-Fransche verdrag
door Rusland moeten worden opgezegd.
Polen weet thans, nog duidelijker dan
tevoren, waar het aan toe is, indien
het niet aanbiedt om alsnog met Ber
lijn te willen .onderhandelen'. De om
standigheid, dat Stalin persoonlijk de
besprekingen van gisteren bijwoonde
en ook tegenwoordig was bij de ondcr-
teekening van het verdrag, bewijst, hoe
zeer het de Russen ernst is met de
nieuwe Duitsche vriendschap.
P ARIJS en Londen zullen heden
reden té over hebben om zich nog
maals ernstig op den niéuwen toestand
te beraden. Zullen zij thans .overmacht'
aanvoeren om hunne plechtige toezeg
gingen jegens Polen te verloochenen?
Dt Russische en de Duitsche diplomatie
zijn er. in vereeniging, in geslaagd om
Frankrijk en Engeland een allerdroe-
DE tekst van het Duitsch-Rus-
sisehe niet-aanvalspact luidt
als volgt: „De Duitsche Rijksre-
geering en de regeering der
Sovjet-Unie, geleid door den
vvensch, de zaak van den vrede
tusschen Düitschland en de
Sovjet-Unie te bevorderen en uit
gaande van principieele bepalin
gen van het neutraliteitsverdrag,
dat in April 1926 tusschen
Düitschland en de Sovjet-Unie is
gesloten, zijn het volgende over
eengekomen:
Art. 1. De beide verdragsluitende par
tijen verplichten zich, zich van iedere
gewelddaad, iedere agressieve hande
ling en iederen aanval jegens elkaar, en
wel zoowel afzonderlijk als tezamen
met andere mogendheden, te onthouden.
Art. 2. Ingeval een der verdragsluiten
de partijen hel voorwerp zou worden
van oorlogshandelingen van de zijde
eener derde mogendheid, zal de andere
verdragsluitende partii deze derde mo
gendheid in geenerlei vorm steunen.
Art. 3 De regeeringen der beide ver
dragsluitende partijen zullen in de toe
komst voortdurend voeling met elkaar
houden om elkaar wederkeerig in te
lichten over vraagstukken, die haar ge-
meenschapnelijke belangen raken.
Art. 4. Geen der beide verdragsluiten
de partijen zal deelnemen aan eeniger-
lei groepeering van mogendheden, die
direct of indirect tegen de andere partij
is gericht.
Art. 5. Ingeval tusschen de verdrag
sluitende partijen geschillen of conflic
ten over vraagstukken van den een of
anderen aard zouden ontstaan, zullen
beide partijen deze geschillen of conflic
ten langs den weg van vriendschappe
lijke gedachtenwisseling of, zoo noodig,
door arbitragecommissies regelen.
Art. fi. Het onderhavige verdrag wordt
gesloten voor den duur van tien jaar,
vigst figuur te doen slaan. Zullen zij er,
evenzeer in vereeniging. ook in slagen
om nieuwe bruggen chen Berlijn
Moskou en parijs—Londen te slaan? Het
moge op dit oogenblik absurd klinken,
doch nnmoeelijk is het geenszins. Mis
schien is in deze mogelijkheid zelfs
voorzien in de geheime hepalingen,
welke het verdrag bevat. Trouwens, dat
in die gehcipie bepalingen en in de bui
ten het verdrag om gemaakte losse af
spraken vele schokkende verrassingen
schuilen, is een veronderstelling, die wij
zonder aarzeling als volkómen juist
durven te qualificeeren.
DANZIG, 24 Aug. (D.N.B.) Officieel wordt medegedeeld:
„Op grond van de wet tot verdediging van volk en staat van 24
Juni 1933 en van de wet tot verlenging van deze wet van 5 Mei
1936 wordt het volgende met kracht van wet verordend:
Art. 1. De gouwleider van Danzig, Forster, is het staatshoofd
van de Vrije Stad Danzig.
Art. 2. De verordening treedt op 23 Augustus in werking.
Naar te Danzig vernomen wordt, heeft de consul-generaal van
Groot-Brittannië in de vroege ochtenduren Danzig verlaten.
Havas wijst erop, dat de nieuwe wet het geheele constitu-
tioneele stelsel van Danzig omvergooit en tevens verwezenlijkt,
naar het model van het Derde Rijk, de personeele unie van
staatshoofd en leider der nationaal-socialistische partij. Er is te
Danzig niets vernomen over de positie van Greiser, den presi
dent van den Senaat.
TTET Duitsche Nieuws Bureau deélt mede: Naar van betrouwbare
zijde uit het gebied van den corridor wordt vernomen, is Polen
met ingang van vandaag met de officieele mobilisatie begonnen.
Vanochtend, aldus deze Duitsche mededeeling, zijn door manschap
pen der Poolsche gendarmerie van alle akkers de landarbeiders ge
alarmeerd en direct naar hun garnizoenssteden getransporteerd.
Reuter meldt uit Warschau dat de bewoners van de Poolsche
hoofdstad zich voor den eersten keer bewust zijn geworden van
de acute crisis, toen zij vandaag in de bladen onder groote koppen
kennis namen van tal van berichten over Duitsche daden van
aggressie. In den afgeloopen nacht waren er sterke troepenbewegin
gen rond Warschau, doch de algemeene mobilisatie is nog niet afge
kondigd, hoewel opnieuw lichtingen reservisten zijn opgeroepen.
Beweerd wordt, dat Danziger grensbewakers de stations van
Zoppot en Olivia zijn binnengedrongen en de Poolsche ambtenaren
hebben verwijderd. Volgens de Poolsche lezing hebben de natio-
naal-socialisten op hun revolvers gewezen, toen tegenwerpingen
werden gemaakt.
sluiting van het Duitsch-Russische
niet-aanvalspact, volgens het D.
N. B., verklaard:
.Düitschland en Rusland is het
vroeger steeds slecht gegaan, wan
neer zij vijanden waren, doch goed
wanneer zij vrienden waren. Gis
teren was het voor de beide vol
ken een voor hun bestemming be
langrijke dag: de Fuehrer en Stalin
hebben tot vriendschap besloten.
Het niet-aanvals- en consultatie
pact, dat de heer Molotof en ik
gisteravond hebben onderteekend,
is een vast en hecht fundament,
waarop de beide staten zullen op
bouwen en tot een nauwe samen
werking zullen komen. Het is mis
schien een der belangrijkste keer
punten in de geschiedenis van
twee volken. Men heeft gepro
beerd Düitschland en Rusland te
omsingelen en juist uit die omsin
geling is nu de Duitsch-Russische
overeenstemming ontstaan.
Gevraagd naar zijn meening, welken
indruk dit pact in Japan zou maken,
heeft von Ribbentrop verklaard: „Ik
ben er van overtuigd, dat dit verdrag
voor de Russisch—Japansche vriend
schap een goede uitwerking zal heb
ben."
„Onvoorwaardelijke wederzijdé-che
neutraliteit" is het thema der koppen in
de Berlijnsche bladen van vandaag. De
sluiting van het pact te Moskou wordt
bekend gemaakt op een wijze, zooals
men sedert de vestiging van het Derde
Rijk nog niet in rle bladen heeft vast
gesteld. Er is evenwel geen hegeleidend
commentaar en het wordt den lezers
overgelaten hun eigen meeningen te
vormen.
Het feit, dat von Ribbentrop niét ter
stond uit Moskou is vertrokken, doch
nog een paar uur is gebleven, wordt
met belangstelling ter kennis genomen.
De beschieting van twee Duitsche
verkeersvliegtuigen door Poolsche bat
terijen wordt door de Duitsche pers op
opvallende wijze gemeld en een nieuwe
ongehoorde provocatie genoemd.
Havas verklaart uit goede bron te
vernemen, dat gisteravond de baga
ge en archieven uit de Duitsche am
bassade te Warschau zijn wegge
zonden. Het personeel is vermin
derd tot drie of vier personen. Am
bassadeur von Moltke zou eenige
dagen geleden naar Berlijn zijn ver
trokken.
VATICAANSTAD, 24 Aug.
(Stefani). De Paus zal van
avond om 19 uur m.e-t. (tien
minuten over half zeven Ned.
tijd) een radiorede houden
voor den omroepzender van
het Vaticaan, welke onmid
dellijk in verschillende talen
zal worden herhaald.
LONDEN, 24 Aug. (Havas).
In de zitting van het Lagerhuis
heeft minister-president Chamber
lain hedenmiddag verklaard:
„Het land bevindt zich in drei
gend oorlogsgevaar en nieuwe dra
conische maatregelen zijn noodig
om het hoofd te bieden aan den
ernst van den toestand."
"R7TINISTER von Ribbentrop
JAM. heeft heden bij zijn vertrek
uit Moskou ten aanzien van de
Kent iedere Brit zijn
plicht?
LONDEN, 23 Aug. (Reuter). De
vakvereeniging van machinisten en
stokers, die besloten heeft Zaterdag te
middernacht een staking af te kondi
gen. welke de voornaamste Engelschc
spoorlijnen zal treffen, heeft het voor
stel van het ministerie van arbeid om
dezèn datum uit te stellen, afgewezen.
K.J
met de bepaling, dat, voorzoover niet
een der verdragsluitende partijen het
een jaar voor afloop vin dezen termijn
opzegt, de geldigheidsduur van dit ver
drag geacht zal worden, automatisch
met vijf iaar te zijn verlengd.
Art. 7. Het onderhavige verdrag zal
binnen den kortst mogelijken tijd gerati
ficeerd worden. De ratificatie-oorkon
den zullen te Berlijn uitgewisseld wor
den. Het verdrag treedt terstond na on
dertcekening in werking.
Opgemaakt, in duplo, in Duitsche
en Russische tekst.
Moskou, den 23en Augustus 1939.
Voor de Duitsche regeering get. vön
Ribbentrop.
Met volmacht der regeering van de
Sovjet-Unie gèt. Molotof.
ROME, 24 Aug. (Reuter).
De militaire maatregelen in Italië
worden in versneld tempo uitge
voerd. Er is nieuw kustgeschut
opgesteld. In de voornaamste Ita
liaansche havens zijn maatregelen
genomen tegen duikbooten.
De Messagero wijdt een hoofdartikel
aan den toestand. Het blad verklaart
bij de bespreking van de gronden, wel
ke de militaire maatregelen van Enge
land en Frankrijk zouden kunnen
rechtvaardigen, dat „Düitschland wel
is waar niet afziet van zijn rechten,
doch in tegenstelling met de democra-
tiën noch troepenbewegingen heeft uit
gevoerd, noch zijn Occaanschepcn heeft
teruggeroepen, noch zijn steden heeft
verduisterd. Rustig en gelaten eischt
het Duitsche volk vau zijn leider noch
oorlog, noch vrede, doch wacht het de
dingen af. Zonder iemand te provocec-
ren, verdraagt het zelfs in de meest
volkomen discipline de provocaties van
anderen. In den „zenuwenoorlog" heeft
het, evenals het Italiaansche volk,
reeds de overwinning behaald, daar
het in het vertrouwen op zijn leider en
zijn macht met stalen oog zijn lot tege
moet ziet.
Düitschland draagt dus niet de
schuld aan de oorlogsvoorbereidingen
der democratieën. Waarom willen
Frankrijk en Engeland dus oorlog? Om
zich te wreken voor hun diplomatieke
nederlaag te Moskou? Om den terug
keer van Danzig lot. het Duitsche Rijk
te verhinderen? Anders kan men het
optreden van de Engelschen en de
Franschen, op wie aan den vooravond
van een nieuwen oorlog de volle ver
antwoordelijkheid valt, niet. begrijpen.'
Tenslotte wijst het blad er op, dat Ita
lië zich van zijn macht bewust is en dc
komende gebeurtenissen niet vreest.
MOSKOU, 24 Aug. (D.N.B.) Rijks
minister von Ribbentrop is vanmiddag
om 1 uur 20 met de hem vergezellende
heeren met zijn vliegtuig uit Moskou
vertrokken. Ten afscheid waren van
Sovjet-Russische zijde verschenen de
eerste plaatsvervangend volkscommis
saris van buitenlandsche zaken, Potem-
kin, zoomede de meeste personen, die
gisteren bij de begroeting tegenwoordig
waren. De geheele staf van de Duitsche
ambassade, ambassadeur graaf von der
Schulenberg aan het hoofd, heeft den
Rijksminister van buitenlandsche zaken
uitgeleide gedaan. Ook de Italiaansche
ambassadeur Rosso was bii het vertrek
aanwezig.
Weer verwachting
geldig van hedenavond tot
morgenavond ongeveer 19 u.:
Zwakke wind, meest uit O.
richtingen. Gedeeltelijk be
wolkt. Kans op enkele regen-
of onweersbuien, vooral in
Het Zuiden. Warm wéér. In
den ochtend plaatselijk mist.
RAADPLEEGT HET VOORAL
„HOEVEEL K.M. IS HET VANAF
AMERSFOORT NAAR
dat wij gratis voor onze klanten beschikb. stellen
Honderden afstanden in Binnen- en Buitenland
brengen U op aardige ideeën voor een volgen
den tocht.
MUURHUIZEN t.o. dc Ned. BANK.
TELEFOON 2400 TELEFOON S930
