Ook dictator Stalin
een„empire-
build
er
Militair bezoek aan de Erdalfabriek
tl
STADSNIEUWS
BERECHTING VAN VELE
VERKEERSZONDAREN
K.L.M. - dienstregeling
veranderd
Verklaringen
van onschuld...
Afscheid van
Kapelaan Vernooij
POLITIERAPPORT
STORM OVERVALT
VISSCHERS
Minister van Kleffens
terug
BUITENGEWONE
MINISTERRAAD
Sovjet-Unie wenscht rust aan haar
Westgrenzen en zoekt expansie
in het Oosten
Onbarmhartig
Aziatische
politiek
V'
2e BLAD PAG. 1
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DONDERDAG 24 AUGUSTUS 1939
I-JOE rustig was het vanmorgen
op ons kantongerecht en hoe
vredig. Gemoédelijk kabbelden de
vragen en antwoorden heen en weer
over de nederige balie en menigmaal
was er een begripvolle, humane
glimlach rond de strenge lippen van
de heeren in toga. En dat was goed.
Zulk een sfeer doet. de ware waar
digheid eerst recht gedijen en tot
wasdom komen. Zij werkt opvoe
dend.
Mr. Albarda fungeerde als ambte
naar van het Openbaar Ministerie
en wij hoorden hem zeer strenge
woorden richten tot een motorrijder,
die een nogal op den voorgrond tre
dende rol had gespeeld als knalpot-
tenheld. Een baardeloos knaapje
leek hij nog, maar iemand die des
ondanks behoorlijk de aandacht op
zich wist te richten door zijn genia
liteit in het produceeren van over
tollig stadslawaai. Het was dus een
opscheppertje.
Dit was ook de conclusie van mr.
Albarda, die trouwens verdachte's
houding achter 't hekje der beklaag
den ook nogal zeif-ingenomen vond.
„U maakt op mij den indruk een op-
snijdertje te zijn," aldus de ambte
naar, en hij eischte tegen den rumoe-
rigen motorenthousiasteling 5 boe
te, alsmede een boete van 1, om
dat de knalpottenheros geen spiegel
op zijn vehikel had gehad.
Na het paedagogische lesje van
mr. Albarda nam mr. Muller Massis
het woord en hij was zoo humaan
om van het totaal twee gulden af te
trekken.
Op zichzelf is het leven lang zoo moei
lijk niet als door pessimisten vaak wordt
voorgesteld. Men kan het ingewikkeld
maken of, voorzichtiger uitgedrukt, het
kan ingewikkeld gemaakt worden door
i,de omstandigheden". Zoo waren er he
denmorgen bijvoorbeeld twee gevallen,
die „een dubbel aangezicht" hadden en
er dus nogal gecompliceerd uitzagen.
Maar het viel nogal mee. Het kwam er
op neer, da-tj de betrokkenen bij een on
geval elkaar beschuldigden en dus beur
telings voor. getuige en voor verdachte
mochten spelen. Nu, dat verdrijft de
eentonigheid, een weinig.
Verdachte "A. v. d. H., woonachtig in
Utrecht, Averd ervan beticht, dat
hij liet geschiedde op 1 Juli j.l. de
bocht bij de Gaslaan niet goed genomen
zou hebben, waardoor de bestuurder van
een paard en Avagcn in het nauAv zou
zijn gedreven. Die bestuurder heette A.
V. en als getuige Avaschte ihij terloops
eigen handen in onschuld, Avat te ver
klaren viel uit „de omstandigheden".
Maar de heer v. d. H. had ook een ge
tuige a décharge achter zich, dewélke
zijn echtgenoote Avas, netjes in 't zwart
gekleed en met een degelijke parapluie
geAvapend. Haar man had braaf gere
den, vertelde zij, en de wijze Avaarop hij
de bocht genomen had, Avas af!
Toen zij hare Avoorden gezegd had,
werden de rollen formeel omgedraaid.
Nu Averd de verdachte namelijk getuige
en omgekeerd. En tenslotte verhief ..ie
ambtenaar van het O.M. zijn stem.
NauAvkeurig het voor en tegen afgewo-
gen hebbende concludeerde mr. Albarda.
dat het verweer van den heer v. d. II.
beter door de feiten gerugsteund Averd
dan dat van den heer A. V. Daarom
wilde hij den eerste vrijspreken en den
laatste veroordeelen. Dit zal dan volgen
de Aveek Woensdag moeten geschieden,
want mr. Muller Massis stelde de zaak
tot dien dag uit.
De Spiegel
OOK de volgende affaire had
„twee aangezichten"we-
derom beconcurreerden tAvee deel-
genooten aan een botsing elkaar in
onschuldigheid. Er had een aanrij
ding plaats, gevonden nabij de weg-
kruising naar Barneveld op den
weg, die van Voorthuizen gaat naar
Apeldoorn. Het lijkt Avat ironisch,
maar een der betrokkenen nam juist
deel aan den betrouAvbaarheidsrit
van den A.N.W.B.
Deze had bij het nemen van zijn
bocht de noodige voorzorgsmaatrege
len getroffen, doch één ding kon hij
zich niet meer herinneren en dit
werd nu juist tot het kardinale punt
gemaakt: had hij in de achteruitkijk
spiegel gekeken,ja of neen?
De verdachteT. B. (die straks verdach
te zou worden) verklaarde, dat de ver
dachte C. volgens zijn meening te laat
zijn richtingwijzer had uitgestoken.
Hierdoor had hij een verkeerd overzicht
van de situatie gekregen, met het ge
volg, dat de beide wagens op elkaar bot
sten. Verdachte's vrouw echter Avist met
nadruk te verklaren, d.'.t het tegendeel
het geval Avas geweest. Zoodra zij haar
echtgenoot attent bad gemaakt op het
feit, dat deze linksaf moest slaan had
hij de richtingspijl in werking gesteld
Nadat de ambtenaar van liet O.M. zijn
Salomonsoordeel had geveld (hij con
stateerde namelijk, dat beide partijen
fouten hadden gemaakt) nam mr. v. d
Mark, die voor den heer C. pleitte, hei
Avoord. Wie bewijst, dat de heer C. niet
in zijn spiegel heeft gekeken?, zoo vroeg
hij. Het feit, dat hij de achter hem na
derende auto niet gezien heeft, kan on
mogelijk als bewijs dienen, Avant dit
Avas slechts een logisch gevolg van
het feit dat de automobilist B. zich
aanvankelijk op „veiligen" afstand be
vond; slechts de groote snelheid, waar
mee de heer B. zich voortbewoog, ver
klaart waarom beide Avagens tenslotte
tóch op elkaar botsten.
Na het pleidooi van mr. a'. d. Mark
werden de rollen wederom omgedraaid
en toen Avas het ex-getuige B., die den
titel „verdachte" kreeg, terwijl de voor
malige verdachte als getuige mocht op
treden. Hot eind van deze historie Avas
Avederom een eisch van den ambtenaar
van het O.M.. die beide partijen schul
dig had bevonden en ook verdachte B.
veroordeelde tot een geldboete van
15.
In ons blad van verleden week
Donderdag behandelden wij iceds
het geval van den „kuikenbroeder"
den hotelhouder J. te Leusden
op wiens zolder een installatie iverd
aangetroffen, Avelke veel gelijkenis
vertoonde met een broedmachine.
Slechts ontbrak de electrische instal
latie, terAvijl ook de stroomleiding
los Avas.
De eisch luidde ten slotte: 25
subs. 15 dagen.
Heden Averd de verdachte bij mon
de van den kantonrechter veroor
deeld tot 20.
Vrijdag 25 Augustus gaat Kapelaan
Vernooij de parochie van St. Henricus
verlaten om zijn Averkkring te Utrecht
in de parochie St. Gertrudis aan te
vangen.
Gisteravond heeft de K.J.M. van de
parochie St Henricus een afscheids
bijeenkomst gehouden waarbij aan den
scheidenden directeur een staande
lamp werd aangeboden.
Pastoor Hooyman Avas bij dit afscheid
aanwezig en dankte Kapelaan Ver
nooij voor zijn zegenrijken arbeid in
de parochie en in het bijzonder voor
zijn arbeid als directeur van het jeugd-
Averk.
Hedenavond nemen de parochianen
in het parochiehuis a'an Kapelaan
Vernooij afscheid.
TAvee overtreders van het rijtijden
besluit. Averden door de politie gever
baliseerd.
Een chauffeerende dame reed op de
Varkensmarkt een wielrijder aan. Con
tant vergoedde zij de aan het rijwiel
toegebrachte schade. De man kAvam
met den schrik vrij.
In de Langestraat reed een auto ach
ter een Avielrijder. Toen de fietser door
een ander rijAviel eenigszins opzij ge
drongen werd, kAA-am hij in botsing met
de auto. De velg van de fiets werd vol-
komen verbogen. Da automobilist ver
goedde de schade.
TEMPERATUUR IN PESIE'S BAD
De temperatuur van het Avater in
Pesie's bad was hedenmorgen 72 gr.
F. of 22 gr. C.
Het diploma werd gehaald door Han
Schoenmaker, Jos Schoenmaker, Johan
van Maurik en Annie van Maurik.
GUNNING
Aan den aannemer A. Verheuvel
Averd voor f 5990 opgedragen het op
16 Augustus door den architect W. C.
A. Kroes aanbestede verbeteren der
bestaande balklagen in de R. K. Meis
jesschool aan de Muurhuizen en schou-
tensteeg.
EXAMENS
Te 's-Gravenhage slaagde voor het
examen Middelbaar teekenen, onze
stadgenoot de heer M. Brink.
r"N
De manschappen van de 8ste Compagnie luchtdoelmitrailleurs hebben gistermiddag, een bezoek aan de Erdalfabriek ge
bracht Derde van rechts op de foto is de heer H. Meijer, reclamechef van. de Erdalfabriek
BURGERLIJKE STAND
24 Augustus
ONDERTROUWD: Dirk v. Dieren en
Johanna Maria Schuitmaker. Petrus
van den Berg en Al ij da Geertruida
A'an Slooten. Arie Budding en Catha-
rina Clasina Peper. Arie Derksen en
Hendrika Haverlach.
Getrouwd: Gerrit Schut en Sijtske
Feenstra.
Overleden: Sophia Straatman oud 64
jaar ongehuAvd.
RECLAME OPTOCHT
Voor de Reclame-optocht op 31
Augustus a.s. is door het gemeentebe
stuur een medaille beschikbaar ge
steld.
GARNIZOEN
Aan den fourier der le klasse t. b. av.
Wesselingh van het 21e R. I. zal, inge
volge beschikking van den comman
dant van het 4e legercorps, op den len
October, a.s. de zilveren medaille voor
24 jaren trouwen dienst Avorden uitge
reikt.
FRUIT EN GROENTENVEILING
AMERSFOORT. 28 Augustus.
Perziken 38. Reine Vic 59 Belle de
Louvain 46. Blauwe pruimen 56.
Witte pruimen 1013. Reine claude
1113. Tomaten 2033. Clapp's 915.
Suikerpeer 3755. Précose de Tre-
voux 1113. Druiven 12—15. KesAvick
5—6. Tulpappelcn 512. IJelloAv 1012.
Charlemowsky 6—14. Zigeunerin 1018.
Meloenen 512. Roode bessen 410.
Augurken 5—9. Andijvie 1417. Sla
2438. Stamboonen 8—11. Stokboonen
11—13. Snijboonen 7—12. Pronkers 47.
Groenenkool 2839. Roodekool 1015.
Spitskool 12—13. Bloemkool 510. Ge
lekool 10—12. Spinazie 25 Bieten
8—16. Wortelen 33—66. Brcekpeen 20
32. Uien 2049. Komkommers 2544.'
Postelein 31—33. Seldery 5—6. Peter
selie 56.
AUTOMARKT
Op de automarkt alhier werden gis
teravond 239 Avagens aangevoerd.
OOST-1NDIË
TAROEXA, 24 Au*. (Aneta).
Visschers van de Sangi-eilanden
zijn Dinsdagavond overvallen door
ongekend hevige Avindvlagen. Veel
kleine prauwen zijn omgeslagen.
Sommige visschers wisten zwem
mende de kust te bereiken, doch
verscheidene hebben den dood in
de golven gevonden. Tot dusver zijn
ruim dertig lijken aangespoeld. Ver
schillende ivorden nog vermist.
SITUATIE THANS IETS GUNSTIGER
GEWORDEN
's-GRAVENHAGE. 23 Aug.
ZOOALS reeds gemeld heeft de K.L.M.
zich genoodzaakt gezien eenige ver
anderingen aan te brengen in haar
zomcrdienstrcgeling Na de aangebrachte
wijzigingen, waardoor de situatie gunsti
ger is geworden dan eerst het geval was.
ziet de dienstregeling in groote trekken
thans als volgt er uit:
De verbinding AmsterdamBatavia
bleef onaangetast, dus drie diensten per
week in beide richtingen. Het binncnland-
sche verkeer werd echter geheel stopge
zet. In de diensten op Londen kwam na
genoeg geen verandering: er bestaat nog
zesmaal per dag gelegenheid naar de En-
giglsche hoofdstad te vliegen. De eenmaal
dageliiksche dienst Amsterdam—Manches
ter—Liverpool v.v. is inmiddels weer her
steld.
Van de drie diensten op Parijs Averd
er een opgeheven, zoodat nog de gele
genheid blijft op tivee tijdstippen naai
en A'an Parijs te vertrekken. De directe
verbinding ParijsStockholm via Ko
penhagen bleef bestaan.
Wat de verbindingen met Berlijn be
treft, ook hier is een van de drie dien
sten uitgevallen en Avel dc middag-
dienst via Hannover. De lijn Amster
damBremenHamburg is overgeno
men door de Deutsche Lufthansa. Dc
nachtpostdienst, ook opengesteld voor
passagiers, op Keulen vindt normaal
doorgang.
De eenmaal daagsche dienst op Mi
laan en Rome, Avaarvan oorspronkelijk
gemeld werd, dat deze kwam te verval
len, werd eveneens overgenomen dooi
de Deutsche Lufthansa. Dc eenmaal
daagsche diensten op Boedapest en Zü-
rich blijven geAvoon doorgaan.
Tenslotte kwam er ecnige wijziging in
de verbindingen met dc Scandinavi
sche landen. Van de vier diensten naar
het Noorden werd er een, de „Norway
Air Express" op Oslo, stopgezet. De an
dere diensten op Scandinavië aa-ordcn
normaal gevlogen.
Bij het bovenstaande dient nog te
Avorden vermeld, dat de K.L.M. hij het
uitvoeren der luchtdiensten geen hin
der ondervindt van de z.g. verboden
zones.
's-GRAVENHAGE, 24 Augustus.
De minister van Buitenlandsche Za
ken mr. E. N. van Kleffens is van-
morgen per auto te 's-Gravenhage
teruggekeerd, Avaarna hij zich naar
den ministerraad heeft begeven.
Oorspronkelijk zou hij met den
trein van 10.52 uur zijn aangekomen,
doch deze vertrok niet Avegens de
treinstagnatie tengevolge van de
AvoHibreuk te Brussel.
BEVORDERINGEN BIJ DE N.S.
Naar wij vernemen, zou het in de
bedoeling liggen van de directie der
Nederlandsche Spoorwegen om met
ingang van 27 Augustus a.s. 20 onder
machinisten te bevorderen tot machi
nist en twintig leerlingen-machinist
lot ondermachinist.
MOTORRIJDER BOTST
TEGEN VRACHTAUTO
NIJMEGEN". 24 Aug. De 40-ja-
rige motorrijder J. D. uit Kranen
borg is vanmorgen op Aveg a'an
Kranenburtr naar een schoenenfa
briek in Kleef tegen een vracht
auto opgereden en eenige meters
meegesleurd.
Toen eenige uren later voorbij
komende arbeiders den man von
den Avas hij reeds aan de geA-olgen
overleden.
Burgemeester Calissendorff
herbenoemd
Bij K. B. van 14 Augustus 1939 is met.
ingang van 30 September 1939 opnicuAV
benoemd tot burgemeester der gemeen
ten Kockcngcn en Laag Nieuwkoop B.
Calissendorff, secretaris der gemeente
Laag-Nieuwkoop.
GRAND THéaTRE. Van Vrüdag 18 t.m.
Donderdag 24 Aug, vertooning van de
film „De Citadel".
Voorstellingen: Zondag 1.45, 4, 6.15 en
8.30 uur. Eiken anderen middag en
avond 2.30 en 8.15 uur. Vrijdag, Maandag,
Dinsdag en Donderdag 2.30 uur: Shirley
Temple in „Penny brengt uitkomst".
CITY THEATER. Van Vrijdag 18 t.m. Don
derdag 24 Aug. vertooning van de film
„De Big in het vreemdelingenlegioen".
Voorstellingen: Zaterdag 2.30, 6.15 en
8.30 uur. Zondag 1.45, 4, 6.15 en 8A0
uur. Andere dagen 2.30 en 8.10 nur.
STERHUIS, Beekenst.laan 6. Voor alle
meisjes iederen avond geopend des Zon
dags van 2 uur.
GILDEHUIS. A.K.G. Tentoonstelling 10—5
uur nam.
OPENBARE LEESZAAL MET JEUGDLEES
ZAAL, Muurhuizen 9.
R.K. LEESZAAL. - Wijerstraat 2. Filiaal
Uitleenbibliotheek Edisonstraat 85.
MUSEUM FLEHITE, Westsingel. Geopend
dagelijks van 1012 en 14 uur, uitge
zonderd Zondag:, 's Zaterdags 1012 en
1.30—3 uur. (Stadgenooten hebben 's Za
terdags vrjjen toegang).
KUNSTHANDEL VEENENDAAL, Langestr.
33. Oranjetentoonstellirig.
CLUBLOKAAL SPEELTUINVER. SOESTER-
KW ARTIER. Iederen Dinsdagavond
oefeningen van den Luchtbeschermings
dienst. afd Soesterkwartiar.
's-GRAVENHAGE, 24 Aug.
De regeeringspersdienst meldt:
Hedenmorgen is in het departe
ment van Algemeene Zaken een
buitengewone ministerraad gehou
den. Morgen zal de ministerraad
terzelfder plaatse opnieuw bijeen
komen, welke samenkomst, even
als die van heden, door den mi
nister-president zal worden ge
presideerd.
TALIN is meer Aziatisch dan
Europeesch van aard en op
vattingen. Nimmer vertoonde hij
het blinde fanatieke enthousiasme
van sommige zijner revolutionnai-
re medestanders voor steun aan
opstandige bewegingen in Euro-
peesche staten. Zijn aandacht
keerde zich naar het Oosten. Het
Aziatische Sovjet-Rusland over
treft in omvang vele malen het
Europeesche gebiedsdeel en is
veel rijker aan natuurschatten. Si
berië, Kazakstan en de provincies
in het Verre Oosten vormden een
werelddeel op zich zelf, dat welis
waar nog vrij on-ontwikkeld is,
maar potentieel als een der rijkste
gebieden der wereld moet worden
beschouwd-
ROEGERE Russische „empire-buil-
ders" schonken ook veel aandacht
aan Europa. Stalin's politiek is ge-
richt op afweer in het Westen
en expansie naar het Oosten.
Dit bleek militair uit den aanleg van
een sterke verdedigingslinie aan de Rus
sische West-grenzen, waarvan in het
afgeloopen jaar vele teckenon vielen
op te merken. Zoo werden van Finland
tot. in de Oekraïne enorme bosschen ver
brand in het grensgebied om een strook
grond te schoppen, evenwijdig aan de
grens, welke een onderdeel van deze
verdedigingslinie zou vormen.
Politiek is Stalin's afkeer van
conflicten in Europa, waarbij Duitsch-
land jarenlang als de voornaamste en
gevaarlijkste Russische tegenstander
gold, overduidelijk gebleken door het
sluiten van het verdrag met het Derde
Rijk, waardoor de twee verdragsluiten
de mogendheden voorloopig niets meer
van elkaar te vreezen hebben.
STALIN bracht vele jaren in bal
lingschap door in Siberië. Meer
malen heeft hij erkend verwant
schap te gevoelen met de Aziatische
nomadenvolken. Deze Aziatische onder
danen der Sovjet-Unie hebben thans zoo
vele privileges gekregen, dat dit bij de
Russen ressentiment heeft opgewekt.
Volgens bet program van Stalin en zijn
medewerkers zal Sovjet-Rusland tot een
autarkisch gebied worden uitgebouwd,
welks 168 verschillende stammen en ras
sen hun bloed en culturen zullen ver
mengen tot een nieuw Eurazia-
tisch ras. dat Europeesche en Azia
tische factoren in gelijke verhoudingen
zou verhinden.
De gebeurtenissen der laatste drie
jaren en vooral de zuiveringsacties in
leger en regeering hebben geresulteerd
in het verdwijnen van vrijwel al die
genen. rlie zich cultureel niet West-
Europa verbonden gevoelden. Met Azia
tische onbarmhartigheid heeft Stalin
de zuiveringsacties doorgezet,
welke als het ware demonstraties wa
ren voor zij a afkeer van het Europee
sche Westen en zijn wensch de volkeren
der Sovjet-Unie hun aandacht te doen
concentreeren op hetgeen hij als hun
erfgoed in Azië beschouwt.
Onmiskenbaar neemt de Sovjet-Rus
sische invloed in China door den loop
der gebeurtenissen voortdurend toe.
Met den militairen steun, welke door
do Sovjet-Unie aan Tsjang Kai Tsjek
wordt verleend by zijn strijd tegen de
Japanners, wint de politieke invloed
van Moskou aan beteekenis. Sinkiang,
de meest. Westelijke provincie van Chi
na, staat onder directen invloed van
Moskou, terwijl deze invloed toeneemt
in Tibet en ander West-Chineesche pro
vincies. Buiten-Mongolië is sedert 1924
zeer nauw met de Sovjet-Unie ver
bonden.
TIENTALLEN vooraanstaande die
naren van den Russischen Sovjet
staat zijn in den loop der jaren
ten offer gevallen aan de zuiverings
acties van Stalin. Het waren mannen,
die eens golden als representatieve dra
gers van de communistische ideologie.
Met ijzeren standvastigheid en Aziati
sche onbarmhartigheid legt de dictator
van het Kremlin zijn program ten uit
voer. In een hoofdartikel van het Utr.
Dagblad (5 Maart 1938) werd dit aldus
gekenschetst: Stalin is bezeten door'zijn
idee. En als een bezetene woedt hij on
der allen, die, hoe dan ook. zijn geloof
en zijn denkbeelden niet ten volle dee-
len. Hoelang zal Stalin het bewind over
Rusland nog in handen houden? Het
lijkt haast absurd te veronderstellen,
dat deze Roode Tsaar niet zal sterven
hetgeen ontelbaren van zijn medewer
kers beschoren was: een gewelddadigen
dood. Maar hoe ook het einie van zijn
bewind en zijn levensloop zal zijn, ge
heel ongedaan zal zijn werk niet kun
nen worden gemaakt. Stalin heeft diep
zijn stempel gedrukt in de politieke ont
wikkeling der Sovjet-Unie en in het
leven der Russische volkeren.
Bovenstaand schilderij van Stalin, gezeten In het midden tusschen cavallerie-
gcneraals van het Roode Leger, werd cenige Jaren geleden gemaakt. Het is
inmiddels door de feiten achterhaald, aangezien verscheidene der op het schil
derij voorkomende opperofficieren inmiddels zijn terechtgesteld of verdwenen
