FILMS voor deze Week:
STADSNIEUWS
^Waarschuwing
tegen
landmijnen
Gebrs.
AMERSFOORT
HERLEEFT
n^Hefienlramp
UIT MODI
Amersfoort
LUCHTBESCHERMING
Uw Loodgieter
Uw Electro Techn. Inst.
G.G. VEENENDAAL Jr.
HOF 7
Meu belfabrieken
Firma H.J. Tijsseling
Nijkerk
Het terughalen der
huissleutels
Qrand-Théatre
City-Theater
VERDUISTERING
IS PLICHT!
Melk-voorziening
ALLE SOORTEN MATRASSEN
REP ARATIEN IN EEN DAG
DE TOESTAND VA?
GEBIEDSDEELEN
H
HUISVESTING
DAKLOOZEN
2e BLAU BAG. 4
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
MAANDAG 20 MEI 19.
Wl IJ zijn teruggekeerd in onze be-
v houden stad, vervuld vain
dankbaarheid.
Dankbaarheid, om wat wij tegen
alle verwachting in hebben mógen
behouden. Dankbaarheid om de be
handeling. die wij, vluchtelingen, on
dergingen. De evacuatie heeft zich
onder moeilijke omstandigheden in
alle rust en kalmte vóltrokken. Een
opwekkend en geestig woord deed
wonderen. De stemming bleef ver
trouwend en kalm. Aan de leiding,
zij het hoofd-, wijk- of groepleiders,
onze oprechte waardeering.
In Noord-Holland zijn wij in stad
en dorp ontvangen met warme harte
lijkheid en omringd met weldoende
zorg. Men heeft geregeld wat er
maar te regelen viel. Er zijn vriend
schapsbanden gesloten voor het leven
en wij zullen die hartelijke, spontane
Noord-Hollanders nooit vergeten.
Er waren dissonanten; zij zijn bij
een dergelijke volksverhuizing onver
mijdelijk. Overal wonen menschen,
die den naam ..mensch onwaardig
zijn en de beginselen van den charitas
niet kennen. Maar met de blijde voor
jaarszon stroomde in die bange dagen
van de vorige week de hartelijkheid
over ons, die al die Noord-Hollan
ders van hoog tot laag ons zoo ruim
schonken.
Bewoners van Alkmaar en alle
andere plaatsen in Noord-Holland
waar Amersfoorters vertoefden, wat
Gij voor ons gedaan hebt, het staat
in onze harten geschreven. Vergeten
Doen Wij Het Nimmer!
Aanvaardt Onzen Dank
Hel gemeentebestuur verstrekt onder
dak, ligeing en voeding (dit laatste al
leen voorloopig) in de nieuwe barakken,
gelegen aan de Zonnebloernstraat. aan
personen, d.:e hun huis niet kunnen be-
•ekken.
Het hoofd van den luchtbeschermings
dienst deelt mede, dat elke avond tus-
schen 7 en 8 uur door de Amersfoort-
che Radio Centrale alle berichten van
de plaatselijke ovprheid worden uitge
zonden over de stations 3, -i en 5
Mochten de stations 3 en 4 bezet zijn
lan wordt in elk geval over station 5
uitgezonden.
Tedere aangeslotene op de radiocen
trale wordt daarom aangeraden tus-
schen 7 en 8 uur in elk geval station 5
aan te sluiten.
Van bevoegde Duitsche zijde ver
nemen wij;
Landmiinen liggen om Amersfoort
(beginnend vanaf het Noorden).
1) 1.5 K.M. Zuidoostw aarts Bunschoten
in wegkruising Nijkerkerweg-Nieuwe
Weg. (in den straatweg).
2) Aan en in de nabijheid van den
straatweg Amersfooi t-Den Harn-Eem-
dijk:
e) 250 jVI. Westelijk van den straatweg
in den Hoogen Sluisdijk
b) Noordelijk van den weg van den
straatweg naar Krachtwijk 500 M.
Noordoostelijk van den ingang van
de plaats
c) 750 M. Zuidwestelijk van Huize
Coelhorst aan beide zijden van den
straatweg Huize Coelhorst naar de
Eem
id) aan heide zijden van den Hamschen
Meg (Amersfoort-school) 1 K.M.
Noordoostelijk van de brug over de
Eeni.
S) In en naast de spoorbaan Amers-
foort-Harderw ijk:
a) 750 M. Noordoostelijk van de brug
over de Eem (Splitsing)
b) ongeveer 2.5 K M. Noordoostelijk van
de Eembrug (alleen in de spoorbaan)
4) Oostelijk van den straatweg Amers
foort - Scherpenzeel tusschen den
hoofdstraatweg en Roffeladkade in
het Hooge Kattegat.
(Hollandsche Kaart 1:50.000)
Amersfoort IS Mei 1040
De Hoofdinspecteur van Politie
D. P. VAN ROOIJEN.
v.h. Fa. KRAAYENEST
BLOEMENDALSCHESTR. 9 TEL 5571
Hebt U het op Uw Evacuatie-
adres naar Uw zin gehad?
Stuur dan een aandenken
aan Amersfoort!
KUNSTHANDEL
„Oud en Nieuw Amersfoort in beeld"
heden weder in werking is
gesteld. Loopende opdrach
ten worden als overeenge
komen, uitgevoerd.
Verkoop:
TIJSSELING'S
MODEL HUIS N.V.
ZUIDSINGEL 45
AMERSFOORT
TELEF. 5 5 8 4
NIJKERK. 20 Mei 1940.
Volendam, dat gedurende eenige dagen
het overtollige
gedeeltelijk overstroomd was. heelt weer een normaler aanzien gekregen, dam
water wegvloeit. Gemoedelijke ontscheping
De huissleutels, die bij cle evacuatie
aan de politie werden afgegeven, zijn
terug te krijgen Vondellaan 23 en niet
aan het Hoofdbureau van Politie.
„1 Vie heeft Madeleine
gekust?"
VANAF heden t/m Donderdag
a.s. wordt in het Grand Théatre
de film „Wie heeft Madeleine ge
kust?" vertoond, waarin o.i. Magda
Schneider en Albert Matterstock
hoofdrollen vervullen, en die gere
gisseerd is door Viktor Jansen. Hier
onder laten wij in het kort den in
houd van deze amusante film vol
gen.
Wie heeft Madeleine gekust? Natuur
lijk haar man, Pierre Pasqual, de be
kende verkeersvlieger. Doch Pierre
schijnt er niet van overtuigd te zijn, dat
hij de eenige is, en enkele kleinigheden
wijzen er op, dat zijn lieve kleine vrouw
zich tijdens zijn afwezigheid door ande
ren laat kussen. Maar door wien?
Misschien Gaston de Villers? Hij is
een schrijver, die op 'n goeden dag door
Pierre thuis gevonden wordt.
Of komt misschien Victor Pescamps
in aanmerking? Hij wordt dikwijls in
aanwezigheid van mevrouw Madeleine
gezièn, hij begeleidt haar als zij haar
man in Londen verrassen wil naar
Engeland, en wel in dezelfde slaapwa
gen en wordt samen met haar gearres
teerd.
De politie zoekt hem namelijk, maar
niet, omdat hij ervan verdacht wordt
Madeleine gekust te hebben...
Ook kan er geen sprake van zijn, dat
meneer Courbierre met Madeleine tee-
dere relaties onderhoudt. Wij leeren
hem kennen, wanneer hij in Pierre's
vliegtuig aan de wrekende hand der ge
rechtigheid wil ontkomen. W i 1 ontko
men! Pierre keert echter onderweg
terug en brengt hem naar Parijs. Waar
om? Zou Courbierre misschien toch...?
Tja, wie heeft Madeleine gekust? De
prefect van Politie, of misschien meneer
de Batier. de „rechter hand" van den
prefect? En overigens treffen we nog
aan een refreinzanger, den chef van de
firma Rousseau, inspecteur Watson, en
heusch, niemand van hen heeft Made
Icine gekust!
Zal het eeuwig een geheim blijven, wie
nu eigenlijk Madeleine heeft gekust?
Neen! Vlak voor het einde van deze aan
amusante verwikkelingen zoo rijke
film wordt Madeleine gekust en wij zijn
er getuige van.
Brand op dén Oceaan
HANS SöHNKER eil René Deltgen
vervullen de hoofdrollen iii de' Ufa-
film: „Brand op den Oceaan" die
t/m Donderdag a.6. in het City Thea
ter vertoond wordt Hieronder volgt
de inhoud van deze film.
Ergens in Zuid-Amerika, aan de kust,
zoekt men olie. Eerst op het land, dan
als succes uitblijft onder water. Er
is al heel wat geld gebruikt voor de ex
perimenten en men praat al over stop
zetten, als de duiker Tom Finberg ein
delijk een asphalt-laag vindt. En... on
der asphalt zit meestal olie. Maar de
olie zit dieper dan men dacht; er moet
een diepzee-duiker aan te pas komen.
Nick Dorland, Tom's beste vriend cn
beroemdste collega, gaat aan het werk.
De eene explosie na de andere doet den
zeebodem trillen en tenslotte komt er
olie
Tom laat aan Nick graag de eer.
Maar dat zijn vriend verliefd doet
tegen Juana. de nicht van Pedro,
partner Aan den chef der maatschap
pij, kan hij niet verdragen. En als
Juana toont, dat ze Nick's speciale at
tenties op prijs stelt, komt het tusschen
dé beide vrienden tot een botsing. Aanj
vankelijk verzoenen zij zich weer en
spreken af, dat geen vrouw tusschen
hun vriendschap zal komen, met het
gevólg, dat ze beiden Juana uit den
weg gaan. Tenslotte besluit Nick te ver
trekken.
Het afscheid van Juana brengt ech
ter de zaak in een heel ander stadium.
Het meisje kan zic.h niet langer inhou
den en bekent Nick, dat ze hem niet
missen kan. Tom hoort dat.
Intusschen heeft Pedro bemerkt, dat
de beide duikers een geheim bezitte.n
een kostbaar geheim zelfs. Bij hun
onderzoekingen op den zeebodem heb
ben zij het wrak van een oud goud
schip ontdekt.
Pedro eischt het wrak op. Het ligt op
zijn olie-gebied. Nick zegt, dat het. Avrak
eigend/mi van den vinder is. Dan gaat
Pedro intrigeeren. Tom, boos en'teleur
gesteld, is verdwenen; Pedro zoekt hem
op en vertelt, dat. Nick hem, Tom, niet
alleen zijn meisje ontstolen bpeft, maar
dat hij ook alleen dc goudschat wil be
zitten. Tom en Pedro maken gemeene
zaak, charteren een bergingsschip en va
ren daarmee midrlen in het boeienve.ld
der oliezoekers.
Men tracht hen tegen te houden. Nick
en Tom krijgen een hevige ruzie, maar
Tom is halsstarrig en gaat voort met
zijn pogingen om het wrak te lichten.
De olieleiding raakt defect. Nick gaat
naar heneden om het euvel te herstel
len. De zee-oppervlakte is met een dikke
laag olie bedekt. De niet toerekenbare
kapitein Gold laat, bij een schietpartij,
een brandende lantaarn in deze olie
vallen. Brand op den oceaan! En Nick
zit op tientallen meters diepte.
Er ontstaat een paniek. Men tracht
vergeefs het vuur te blusschen. Juana
smeekt Tom om Nick te redden. Uit wat
zij zegt begrijpt Tom, dat hij een werk
tuig in Pedro's handen geweest is. Hij
doorziet ineens de situatie, geeft bevel
het wrak van het goudschip te kappen.
Met bovenmenschelijke inspanning ge
lukt dat. Door schuimblussrhers be
schermd gaat Tom naar bepeden. Uit
water, rook en vuur haalt hij tenslotte
Nick naar boven... En bet einde? Nie
mand praat meer over olie of goud. Er
wordt niet veel meer gesproken. Twee
vrienden zijn vrienden gebleven en Tom
blijkt tenslotte een goede verliezer te
zijn
lielk voor Rotterdam. De melk der geëvacueerde koeien, die op de sportvelden in Watergraafsmeer te Amster-
I r dam zijn onder gebracht, heeft een nuttige bestemming gekregen
Fabrieken, winkels en scholen
weer op gang
In ongelooflijk korten tijd heeft
hét leven in onze stad weer vrij
wel géhéel haar normalen gang her
kregen. Sinds Donderdag stroom
den de geèvacueerden binnen en
nu, Maandagochtend, zijn praktisch
gesproken allen weer terug.
De fabrieken, winkels, en gemeente
diensten functionneeren wederom en
langzamerhand herkrijgt ook het stads
beeld het normale aspect. Bij de po
litie zijn enkele hulpagenten aange
steld.
Inspecteur Van Rooyen is plaats
vervangend commissaris van politie
wegens ziekte van commissaris Goor
huis.
Bewoners van onze stad die hun
huizen in onbewoonbaren staat heb
ben teruggevonden zullen voorloo-
pig ondergebracht worden in do ba
rakken aan de Zonnebloemstraat
In het gebouw van de Zusters van
Onze Lieve Vrouw Ter Eem aan de
Daam Fockemalaan wordt door de
Zusters eten klaargemaakt, waar
van ieder kan krijgen. Ook brood
maaltijden worden daar verstrekt.
De scholen zijn hedenochtend weer
begonnen. Ouders kunnen hun kinderen
zenden naar de school wa&r zij waren
toen de Pinkstervacantie begon.
EINDEXAMENS
De data, waarop alhier eindexamens
zullen worden afgenomen, zijn als
volgt
Gemeentelijk Gymnasium 27, 2S en
29 Juni en 1, 2 en 3 Juli.
Gecommitteerden zijn de professoren
dr. J. Wolff, dr. Th. C. van Stockum
dr. F. J. M. de Waele, dr. V. J. Ko
ningsberger, dr. I. M. van der Vlerk.
R.K. Lyceum voor meisjes 8, 10v en
11 Juni.
Gecommitteerden zijn: prof. dr. W.
E. J. Kuiper, prof. dr. J. van Dam
prof. dr. F. A. Véning Meinesz. prof. dr.
C. J. Gorter, dr. Th. Strengers, dr. A
A. Pulle. dr. A: E. van Arkel.
Den inwoners van onze stad
wordt er op gewezen dat des
avonds de verduiste
ringsmaatregelen
van kracht blij v e n.
Men lette dus goed op. of
geen licht doorstraalt uit ver
lichte kamer e.d. Het is in het
belang der bevolking hieraan
streng de hand te houden.
De Burgemeester van Amersfw
deelt mede:
1. Dat in"alle melkwinkels voldoen:i
voorraad melk aanwezig zal zijn.
2. Dat boter voor zoover in v<
raad ook in de melkwinkels verkrij
baar is.
3. Dat van Maandag af wederom nvi
maal door den melkhandel
wordt.
Het publiek wordt er op attent sr
maakt, dat wellicht de slijters iets latl
zullen komen.
Er is voldoende melk!
..■nt
LANGESTRAAT 63 TEL. 3324 AMERSFOORT
WATERDRIEBLAD
TA/ ANNEER er in sloot, plas en moeras
nog weinig van bloemen tc bespeuren
valt. dan verschijnen er bloemt rossen' met
prachtige witte bloemen, waarbij de roze-
roodc knoppen aan den top van den tros
sierlijk afsteken.
Welnu dit is watedrieblad, een plant, die
om haar fraaien bloei behoort tot een der
schoonste onzer inlandsche gewassen.-
Jammer is. dat men nu op de plaatsen,
waar deze vroege Meikinderen van het
water verschillende plekken van moeras
sen in onzen omtrek versieren, niet meer
komen mag.
Maar het is alleen de moeite waard om
eens een bezoek te brengen aan het Haan-
schotergat bij Voorthuizen, waar deze
bloemtuilen een sloot tot een waar bloem
festijn maken. Ook in de Utrechtsche
plassen van Oud- en Nicuw-Loosdrecht
versieren ze menigen moerassigen kant.
De franjeachtige haren der bloemkroon
maken niet alleen, dat de bloemen zeer in
't oog loopen. maar zij beschermen ook
den honing tegen regen en tegen insecten,
die geen bestuiving zouden bewerken.
Indien men dc opengegane bloemen na
der bekijkt, dan bemerkt men. dat in de
eene bloem een korte stijl en lange meel
draden en in een andere bloem een lange
stiil en korte meeldraden voorkomen. Dc
2-lobbige stempel van den kortstijligen
vorm staat aan den ingang der bloem, die
van den langstijligen steekt er een eindje
boven uit.
Deze stand van meeldraden en stijl
biedt den sleutel van het altijd interes
sante bevruchtingsspel. De bestuiving moet
verzekerd zijn cn het liefst met stuifmeel
van de andere zelfde soorten bloemen.
Daar de stempels 2—5 uur voor de meel
draden rijp zijn. is dus voor kruisbestui
ving een groote kans.
De langstijlige vorm is hiervoor alleen
ingericht. Maar mocht er door allerlei om
standigheden het gewenschte insectenbc-
zoek uitblijven, dan biedt de kortstiilige
vorm de gelegenheid om de soort in stand
te houden, want de zwaluwstaartachtige
helmhokjes, die boven den korten stempel
staan, kunnen dan zelfbestuiving veroor
zaken. Bij slecht weer blijven de bloemen
dicht, dan heeft e'r zelfs zelfbestuiving
plaats in de gesloten bloemen.
Mcnyanthes trifuliata wordt ook wel
waterklaver genoemd. Tnfoliata betcekent
ook driebladig. Het zijn flinke breede bla
deren. die op lange, aan den voet schêede-
achtig verbreede stelen staan, welke uit
een kruipenden, vleezigen, van schubben
voorzienen, geleden wortelstok, die kruipt
op of in het slib van den bodem, te voor
schijn komen.
De bittere stof in de bladen beschut de
plant tegen slakkcnvraat. Deze bittere stof
fen van bladeren en wortels worden in de
geneeskunde gebruikt. De organen, die
onder hun invloed komen te staan, ver-
toonen een toeneminz in dichtheid en
weerstandsvermogen. Zii hebben een groo-
ten invloed op den toestand der naar de
gtadde spiervezels leidende fijnste vertak
kingen der bloedvaten.
De bloemen staan in een eindeVngschen
langgesteelden tros en zijn vrij groot.
Hoewel het waterdrieblad tot de Gentiaan-
achtigen behoort, is de bloeiwijze te ver
gelijken met die van hyacinten. De bloe
men openen zich van onderen naar bo-
Zooals begrijpelijk, verkeert menigen
in spanning over de streken van on
land waar we in geruimen tijd ge?;
contact mee hebben gehad. Daartoe te
hoort ook het Oosten des lands. IV
kunnen thans naar eigen aanschouwin.
mededeelen, dat de toestand aldaa'
gunstig is. Wij kunnen met name 110
men Arnhem, Nijmegen, Oosterbeet
Velp, Eist, Lent en andere omliggen;'
gemeenten van Arnhem en Nijmeger
alsmede de Achterhoek, Zutphen, Ape
doórn etc. Het Oosten van het lam
heeft zeer weinig te lijden gehad en i
bevolking is volkomen rustig. Het leva!
gaat normaal door en de betrekking^'
met het Weeten zullen spoedig gehec
hersteld zijn.
linj
oor
too
rijs
sta
zijr
da<
dal
wil
ra£
in
uit
ste
eei
rei
de
ko
de:
Fr
ve
de
zie
zie
bij
en
va
te
be
m
WIE DE POLITIEDIENST
UITOEFENEN
De plaatsvervangend commissaru
van Politie deelt ons het volgend: y
mede:
De gemeentelijke politie is tijdelijll I
versterkt, hoofdzakelijk met ambten:
ren van andere takken van diénst dit^a
nog niet terstond aan het dagelijksd;..Jj
werk kunnen gaan.
Dengenen die door de plaatsvervan
gend commissaris van politie in tijde
lijken dienst zijn gesteld zijn voorzie:
om den arm van een roodwit ten ban:
met het politiestempel.
De politiedienst, wordt dus ui'
geoefend door de geüniformeerde aml>
tenaren en de van ouds bekende bur-J.
gerambtenaren van het politiekorps.
Bovendien door hen die voorzien zip'
van een roodwitten band, verder doo:
niemand anders.
Degenen die in afgeloopen tijd
litiedienst verricht hebben en in he-'
bezit zijn van een ander soort band
worden uitgenoodigd die handen zw-
spoedig mogelijk aan het politiebureau
te komen inleveren.
De politie heeft weer volledig intreL
genomen aan het bureau aan d'
Utrechtsche straat alleen vóór huissleu
tels moet men zi jn Vondel laan 23.
BENZINE
Alleen voor evacuatievervoer, ouden
van dagen, zieken en gebrekkigen.
Doktoren 10 liter in hun auto, alleen
voor spoedgevallen.
Levensmiddelen aanvoer en distribu
tie zoo mogelijk per spoor of boot.
Verplegers en verpleegsters.
Brandweer.
Politie.
Aanvragen aan den reinigingsdienst.
Nijverheidsstraat.
MenSchen, die zóóveel hoort
hebben, dat hun de tijd ontbreekt
om veilig te rijden, krijgen vaak
maanden' cadeau in hospitaal o'
huis van bewaring....
ven. Zij hebben een vrij korten bloeitü
waarop de geslachtsnaam Menyanthes
wijst.
VIRIDIS
Het is ons een voorrecht
de mededeeling te kunnen
doen. dat ons bedrijf geen
materieele schade heeft ge
leden. zoodat onze fabriek
