3.25
Wie
niet
wordt
el. 6852
KOOP HEDEN 'fi SOEK!
adverteert
vergeten
HOE MOET EEN PAARD
BEHANDELD WORDEN?
DE VERSTREKKING VA
HUISBRANDOLIE
Zeer Oude Genever
DEPOT
Tabak - koffie - Thee
Raadpleeg een
deskundige!
Advertentiën
G raf werk
WIJK Co.
PER LITERKRUIK
WIJNHANDEL PF Ü00R
Boeken hebben velen reeds troost
gebracht.
Een geed bosk geeft vernieuwde kracht
Theodorus Niemeijer N. V. Groningen
Gevestigd bij A. R. van Houdt
v. Marnixlaan 36
I
De origineele kleuren-lithogra-
fie van EDZARD KONING:
HAVIK TE AMEftSFOOI
KUNSTHANDEL G. G. VEENENDAAL
HOF 7,
AMERSFOO!
SPECIALITEIT in RIJBROEKE
S. J. ROSIER
ZUIDSINGEL 14
Een haver-motor eischt minstens even veel
kennis en ervaring als een benzine
drijfkracht
DE VOLGENDE WEEK
OORLOGSBROOD?
Alleen aan ziekenhuizen en gestichten
Na den dienstpliclv
naar huis
Geboren:
NICOLAAS WILLEM,
Zoon van
J. W. VAN PUTTE
en
W. C. VAN PUTTE—KAMM.
Ameide, 2S RIei 1940.
Den 10en Mei sneuvel
de te Rotterdam onze
lieve Zoon en Broer
HANS WESTENDORP
Dpi. Serg. Geiieesk
Dienst
op 24 jarigen leeftijd.
Zijn diep bedroefde
ouders cn zusjes.
J. J. WESTENDORP.
J. C. WESTENDORP—
N CORSTANJE.
THE A
NELLY.
Amersfoort. 30 Mei 1010
Van Lenneplaan 9.
r~
Steenhouweri|
R. VAN DIJK
Arnhemscheweg 6
Te!. 5132
Uw drogist
Arnh straat 5 Tel. 3181
KOOPT BIJ ONZE
ADVERTEERDERS
OFFICIEELE PUBLICATIE VAN HET
DEPARTEMENT VAN LANDBOUW EN
VISSCHERIJ.
MAXIMUMPRIJZEN VOOR AARDAPPELEN
Het Rijksbureau voor de Voedselvoorziening in Oorlogstijd
maakt hekend, dat de maximum-prijzen voor aardappelen
voor de week van 27 Mei tot en mei 1 Juni 1910 als volgt zijn
vastgesteld, alles onverminderd eenig verbod v«»n aflevering.
Ie Voor de soorten Zpeuwsche Bonte, Zeeuwsrlie Blauwe,
Roode Star en Furore, alle voorzoover verbouwd op kleigrond
4.35 p. 100 kg.:
tel ere prijs
grossieisaankoopprijs, franco voor den
wal ter bestemming
winkeliersaankoopprijs, franco winkel
id. in Amsterdam
prijs. voor den consument (afgehaald
van den winkel)
(thuisbezorgd):
2c Voor de soorten Eigenheimers, Bevelanders cn daar
mede gelijk ie stellen soorten, alle voorzoover verbouwd op
kleigron d:
telersprijs
grossiereaankoopprijs. franco voor den
wal ter bestemming
winkeliersaankoopprijs, franco winkel
id. in Amsterdam
prijs voor den consument (afgehaald van
den winkel)
(thuisbezorgd):
3e. Voor de soorten Alpha. Bintje, Industrie en daarmede
uelijk te stellen sóórten, alle voorzoover verbouwd op klei
grond:
telersprijs
grossiersaankoopprijs, franco voor den
wal ter bestemming
winkci iersaankoopprijs, franco winkel
id. in Amsterdam
prijs voor den consument (afgehaald van
den winkel):
(thuisbezorgd):
De prijzen voor den consument zijn dus ongewijzigd gebleven.
13 p. ion kg.
3 93 p. 100 kg.:
6.05 p. 100 kg.
0.07112 p. kg.
O.OS'/s p. kg.
3.S0 p.100 kg.
ƒ4.60 p. 100 kg.;
3.10-p 100 kg.:
3.30 p. 1C0 kg.;
ƒ0 07 p. kg.,
0.0S p. kg.
2.92 p. 100 kg;
3.60 p. 100 kg;
4.10 p. 100 kg;
i.50 p. 100 kg;
0.06 p. kg,
0.07 p. kg.
PROVINCIALE PUBLICATIE VAN HET
DEPARTEMENT VAN ECONOMISCHE ZAKEN.
De Provinciale Voedselcommissaris voor Utrecht maakt
bekend, dat door de Duitsche Legerautoriteiten een aan'al
paarden in bruikleen zal worden afgegeven aan hen,
die door evacuatie of andere oorlogsomstandigheden in
moeilijkheden zijn geraakt, welke zonder extra paarden-
hulp niet kunnen worden opgelost.
De verstrekte paarden blijvpn eigendom van de Duitsche
weermacht. Zij, die hiervoor in aanmerking willen komen,
moeten zich onverwijld tot den Plaatselijken Bureauhouder
wenden. De reden van het verzoek zal nauwkeurig om
schreven moeten wonden.
Voor de stad Utrecht dient men zich te wenden tot het
Gemeentehuis, kamer 26, geopend tusschen 95 uur.
Utrecht, 29 Mei 1940.
2
MOOR"
LANGESTRAA1 8
0
BOEKENWEEK - COMMISSIE
Secretariaat: Keizersgracht 516
Amsterdam.
AMERSFOORT, TELEFOON 6503.
Het rtopöt Is uitsluitend geopend icderen Vrlidag.
waarvan in dit nummer van!
Amersfoortsch Dagblad een
beelding voorkomt, is uitsluiti
verkrijgbaar a f 4.— per exi
plaar bij
Heerenkleeding era uniformen naar maat
SCHERP CONCURREERENDE PRIJZEN
NU het motorische verkeer vrij
wel is stopgezet, ziet men de
belangstelling voor het paard her
leven. Velen die van de auto ge
bruik maakten voor hun bedrijf,
hebben zich thans weder een
paard moeten aanschaffen. Eigen
aardig is dat velen, die, toen zij
een auto kochten zich althans
eenigszins op de hoogte stelden
van de behandeling en het gebruik
thans meenen, dat zij vanzelfspre
kend wel de noodige kennis van
het paard zullen hebben. Dit zou
tot groote misstanden kunnen lei
den. Wanneer de mensch een dier
gebruikt en er werk van eischt.
dan heeft hij ook de verantwoor
delijkheid om goed voor dit dier
te zorgen. Het goede gebruik van
het paard eischt veel ondervinding
en kennis.
Ten eerste: de koop
De moeilijkheden beginnen reeds met
den koop. Er ziin zoovele gebruiken en
ook misbruiken in den paardenhandel,
dat men zonder hiervan op de hoogte
te zijn. bij den koop zeker aan hel kort
ste eind trekt. Een paard kan vele ge
breken hebben, welke de leek niet kan
onderscheiden en wanneer hij ze al ont
dekt. dan kan hij nog niet beoordeelen
in hoeverre ze het paard schaden. Men
kan aannemen, dat er geen paard is zon
der gebrek, dus hel gaat er vooral om
te weten waar het gebrek schuilt en of
dit invloed heeft op het gebruik of niet
Men wage zich niet aan een koop tenzij
men te doen heeft met een verkooper in
wien men volkomen vertrouwen steil;
maar zelfs in dat geval is hel, om later
oneenigtieid te voorkomen, veel beter een
deskundige te raadplegen.
De motor moet rusten
Heeft men het paard eenmaal gekocht,
dan gebruike men het oordeelkundig
Verricht het in hoofdzaak stapwerk afge
wisseld met een enkelen draf. dan kun
nen vele daguren gevraagd worden, mits
voor de maaltijdei de noodige rust wordt
gegeven. Eischt men echter kracht werk,
dan dient te worden nagegaan, hoe lang
men dezen arbeid van het paard mag
vergen. Het aantal uren is afhankelijk
van de kracht en den houw van het
paard en van de geschiktheid voor het
bepaalde soort werk. van den gezond
heidstoestand en van bet voedsel dat
wordt verstrekt. Om dit te beoordeelen
Is tiet gewenscht een deskundige te raad.
plegen.
Vooral: goed voer
HET werk, dat men van een paard
mag eischen is in de eerste plaats
afhankelijk van de voeding en in oorlogs
tijd is de voeding weder afhankelijk van
wat men kan krijgen. Het paard moet
naast voldoende drinkwater krachtvoe
der cn vulsel hebben. Haver komt als
krachtvoeder in de eerste plaats in aan
merking, eventueel is het te vervangen
rloor andere granen en brood. Als vulsel
noemen wij hooi, des zomers gras en
voorts wat het. paard zich dikwijls zelf
uitzoekt. De verhouding tusschen de hoe
veelheid krachtvoer en de hoeveelheid
vulsel hangt af van den houw van
het paard en van het te ver
richten werk. Vooral op warme dagen
moet men het paard veelvuldig" laten
drinken. Als paarden verhit zijn, geve
men geen ijskoud water, doch b.v. wa
ter, dat eenigen tijd in de zon heeft ge
slaan. Bij het voeren van brood wake
men er voor, dat dit van goede kwali
teit zij en in geen geval op den rand
van bederf. Vergiftiging kan er het ge
volg van zijn. Vooral op warme dagen
moet men nooit brood voeren, dat zuur
begint to ruiken.
Zeer goed is het eenmaal per week de
haver door z.g. slobber d. i. meel en
zemelen in water gemengd te vervan
gen. Bij voorkeur voere men dit na een
zwaren dag werk. Het beste voer verliest
zijn .beteekenis, wanneer het paard dit
niet rustig kan verteren. Laat het paard
dus rustig eten. zoo mogelijk op eigen
stal. Het is gewenscht het voer over den
geheelen dag te \erdeelen. dus niet te
veel tegelijk, maar verdeeld over 3 tot 5
voertijden. Des avonds krijgt het paard
het meeste aangezien het in den nacht
het rustigst kan verteren.
Het is een verkeerd begrip, dat het
poetsen van paarden een luxe is: inte
gendeel, wil men een paard gezond hou
den. dan moet het minstens eenmaal per
dag worden gepoetst, liefst ongeveer 20
minuten.
En 's nachts slapen
EEN paard, dat den geheelen dag werk
verricht heeft, moet 'snachts kun
nen rusten; weliswaar slapen vele paar
den staande, maar veel beter is het wan,
neer zij gaan liggen en men moet hun
daartoe de gelegenheid geven. Daarom
moet het paard des nachts over voldoen
de ruimte beschikken, dit is het geval
in stallen, waar de vakken door latier-
boomen gescheiden zijn. epii breedte heb
ben van pl m. lVó M. a 2 M.
Het paard moet des nacht staan op
een stroo- of turfbed, dat iederen mor
gen behoorlijk gereinigd moet worden
en deu avonds moet worden aangevuld
In den stal dient voldoende licht te zijn
en ventilatie zonder tocht. De stal houde
men zindelijk, mede om de liegen niet
aan te trekken In de zomermaanden is
het goed.de ruiten blauw te maken, even
eens om de vliegen te weren. Het paard
moet gedurende den nacht steeds hooi
kunnen eten en bij voorkeur bok de gele
genheid hebben water te drinken.
Wat een auto niet heeft
Bijzonder veel zorg eischt het beslag.
Men denke er aan dat de boef van het
paard regelmatig aangroeit en dat dus
na zekeren tijd het ijzer te klein is ge
worden voor rlen voet. Aan de andere
zijde slijt het ijzer rloor het gebruik en
moet na een bepaalden tijd vernieuwd
Rijkscommissaris-Rijksminister dr. Seyss
staatssecretaris Miihlmann
■Inquart (links), ojj de wandeling met
te 's-Gravenhage.
worden. Bij normaal gebruik kan men
dezen tijd op 6 weken stellen. Men ver-
trouwe zijn paard, wat het. beslag be
treft, slechts toe aan een goeden hoef
smid (denk om de A.N.W.B.-hoefsme-
den!). Men kan ten opzichte van het
beslag niet voorzichtig genoeg zijn, want
een paard dat niet of slecht loopt, heeft
vrijwel alle waarde verloren.
lederen dag moet men zooals reeds
opgemerkt het paard nauwkeurig be
kijken cn nagaan of de gezondheidstoe
stand goed is, of er geen wonden ont
staan zijn, geen kreupelheid geconsta
teerd kan worden, of iets anders, dat
het paard mogelijk hindert.
Onmiddellijk ingrijpen voorkomt dik
wijls een ernstige ziekte.
UIT het bovenstaande moge blijken,
dat het nog niet zoo gemakkelijk is
een paard goed te gebruiken; met ernst
en goeden wil kan men echter spoedig
eenige kennis vergaren. Men houde zich
daarbij echter aan de grondregels, dat
een paard iederen dag nau\vkeurig on
derzocht moet worden, dat men een goe
den" hoefsmid uitzoekt en niet schroomt
de hulp van een paardenarts in te roe
pen. Neemt men deze regels in acht.
dan voorkomt men reeds de helft van
de gevaren.
De afdeëling Ruitertoerisme van den
A.N.W.B. is gaarne bereid aan begin
nende paardengebruikers wenkende ge
ven. Wanneer dus A N.W.B.-leden ad
vies op dit gebied verlangen, dan geven
wij hen in overweging zich bij voorkeur
schriftelijk te wenden tot den A.N.W.B.
's-GRAVEXHAGE, 31 Mei. Volgens
mededeelingen van enkele groote bakke
rijen hier Ier stede verwacht men. dat
volgende week Dinsdag of Woensdag
het z.g. regeeringsbrood gebakken zal
moeten worden, aldus de H. Crt.
De juiste samenstelling van bet meel,
waarvan het oorlogsbrood gebakken zal
worden, is nog niet bekend. Wel worden
al lei lei proeven genomen, maar hei uit
eindelijke resultaat zal afhankelijk zijn
van de beschikbare voorraden.
De smaak van het „Oorlogsbrood" zal
zeker niet minder zijn dan het witte
brood, dat men gewend was te ont van
gen. De donkere kleur doet eenigszins
vreemd, aan. Maar de voedingswaarde
van liet brood is liooger.
Dit komt o.a. doordat vele voedings
stoffen nu niet meer verloren gaan, wat
vroeger vvel gebeurde, toen het meel ge
build werd (d.i. malen, reinigen en ont
doen van zemelen).
Daar deze producten nu in het regee-
ringsmeel blijven, gaat het brood meer
lijken op het bekende bruine brood, dat
altijd honger in voedingswaarde werd
aangeslagen.
te 's-Gravenhage, afd. Ruitertoensmê,
waar men hen gaarne van dienst zal
zijn.
's-GRAVENHAGE, 31 Mei. Het de
partement van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart maakt, met betrekking tot
het verkoopen en afleveren van donkere
olie het volgende bekend:
Het. in artikel 6his van de donkere-
olie-beechikking 1939 no. 1 vastgestelde
afleveringspercentage van 70 procent zal
vanaf heden tot nader order alleen gel
den per maand voor afleveringen aan
alle overheidsbedrijven en ziekenhuizen/
gestichten, met uitzondering van auto
busdiensten. transportdiensten te land,
op basis van de periode 1 Augustus 1938
tot 31 Juli 1939. Geleverd mag slechts
worden, wanneer is komen vast te staan
dat vervanging van donkere olie door
andere brandstof niet mogelijk is.
Met uitzondering van de afleve
ringen aan ziekenhuizen en gestich
ten is de aflevering en het verbruik
van huisbrandolie voor verwarming
van lokaliteiten en/of voor voorzie
ning van warm water, vanaf heden
geheel verboden. Ziekenhuizen en
gestichten komen slechts dan voor
huisbrandolie in aanmerking, in
dien vervanging van huisbrandolie
door andere brandstof niet mogelijk
is.
Aan spoor- en tramwegen, auto
busdiensten, zoomede rivier- en
binnenvaart, mogen de ondernemin
gen slechts afleveren de hoeveelhe
den, welke door den inspecteur-ge
neraal van het Verkeer of de door
het departement van Handel, Nij
verheid en Scheepvaart aangewezen
instantie worden, vastgesteld.
In het algemeen zal door deze instan
ties voor het vervoer van goederen te
land slechts vergunning tot aflevering
van donkere olie worden gegeven, in
dien de te vervoeren goederen voor het
economisch le\en van vitaal belang
worden geacht.
Vorenbedoelde goederen zijn in de
eerste plaats levensmiddelen, brand
stoffen, geneesmiddelen, veevoeder en
meststoffen; de inspecteur-generaal
van het verkeer is bevoegd ook voor
het vervoer van andere goederen ver
gunning tot aflevering van donkere
olie te doen verleenen.
De vergunningen tot aflevering van
donkere olie voor de rivier- en binnen
vaart worden verleend door secretaria
ton en agentschappen van de bevrach
tingscommissies: bij elk ontheffingsbe-
wijs wordt een bon gevoegd, vermelden
de de hoeveelheid donkere olie, die aan
den kapitein van een motorsleepboot of
den schipper van een motorschip mag
worden afgeleverd en door dezen ver
bruikt. De secretariaten en agentschap
pen houden aanteekening van de ver
leende ontheffingen en de toegekende
hoeveelheden.
Aan alle overige verbruikers, die
donkere olie nipt door andere brand
stof kunnen vervangen, mag door
de ondernemingen, bedoeld in de
in den aanhef genoemde beschik
king. niet méér worden afgeleverd
dan 30 procent van de hoeveelheid,
welke de verbruikers hebben ont
vangen in de overeenkomstige ka
lendermaand van de periode 1
Augustus 1938—31 Juli 1939.
Voor alle verbruikers geldt, dat gele
verd mag worden een rantsoen van
hoogstens een week, met dien vérstJ j
dat aan verbruikers, wier weekrauli»
minder dan 200 L. bedraagt, een cl!
mumhoeveelheid van 200 L. per j
ring mag worden afgegeven, tel
voorwaarde, dat het rantsoen voorjl
overeenkomstig lanceren tijd zalgtl»
De directeur van het Rijksbij»
voor aardolieproducten is gemaft»
voor vitale belangen op bovengen»
percentage extra toewijzingen tc gei
Verbruikers, die nog over voorraat!
schikken en op grond van het rsi
staande tot hel verbruik daarvan»
rechtigd zijn, zullen de grootst moge»
zuinigheid volgens het hiervoor bri'-ul
moeten betrachten. Aan zulke verijl
kers mag niet worden geleverd.
Voorraden donkere olie. aanwert!
tanks, vaten, bussen of anderzins bii'J
ders, die volgens het hiervoor bciujj
niet voor het gebruiken van dor»
olie in aanmerking komen, al.d|
voorraden, welke zich elders bevit»
voorzoover niet dienende tot aflet?»
aan verbruikers, aan welke volgen»!
venstaande regeling mag worden rj
verd, zullen ter beschikking moeten 1
den gehouden. Er zijn maatregels!
voorbereiding om deze voorraden te!
deren.
Bovenstaande regeling geldt voor-I
ring aan verbruikers, ongeacht of!
rechtstreeks door ondernemingen o!jj
wederverkoopers (handelaren) gesrh!
Deze regeling treedt onniiddellijt!
werking.
GINNEKEN, 31 Mei. Tijdens d?j
kondiging der voormobilisatie opj
Augustus 1939, werd bij den landbouj]
Oomen te Bavel een paard gever#
dat dienst moest doen in het Ncderl-
sche leger. Het paard kwam op
veer 100 km van zijn haardstede in-
oostelijk gedeelte van Noord-Bn
terecht en zag van den dag der ïtf
ring zijn eigenaar en stal niet
terug.
Op dpn eersten Pinksterdag heeft -
paard drie militairen gered, door 1
van Sorrieren tot aan Dorst bij Btö
in één ren ie verplaatsen.' Hier
liet dier uitgeput ineen en werd i11'
weiland lanes don weg neergelegd
wijl de militairen wegens lijfsbeb'
verder moesten vluchten, aldus de-1
heiderspers.
In de weide is de acbtergebk"'
weer wat op verhaal gekomen en
toen op eigen gelegenheid naar
haardstede leruggeioopen, waar j
trouwe dier zicji vanmorgen reeds
in den ochtend aan de boerderij rj
landbouwer Oomen meldde, doei'
rustig naar zijn oude box te bc^
die sedert het vertrek van „bles
leeg gestaan.
De landbouwer was zeer verbaasd'
verblijd zijn trouwen makker weef'
ziin stal te kunnen? «aantreffen, en ,1'-
hiervan aan liet poIHiobureau lc 6m
ken onmiddellijk aangifte om 7'00 r',
gelijk in hel bezit te mogen blijven F
zijn paard, dat zijn dienstplicht
mere had vervuld!
