Er wordt gewerkt
in
het
Oosten van ons gewest
Bezoek aan het
kerkhof op den
Grebbe-berg
Wederopbouw
van Rhenen
Krijgsgevangen
militairen
Een provinciaal
hulp-comité
voor Zeeland
Commissarissen-
generaal
benoemd
De familie pro
fiteerde mee
Verplichtingen
Markter l tri Veenendaal en Scherpenzeel
bieden het normale aspect
SCHOORSTEENEN
ROOKEN WEER
AA A C C A HAVIK41
thuis verwelkomen
DE LICHTEN UIT
LATEN!
Onbestelbare post te
Rotterdam
Ruim 2000 Bredasche
vluchtelingen worden
nog vermist
van vereenigingskas
der Nederlandsche
ambtenaren
2e BLAD PAG. 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 7 JUNI 1940
7EN Winkeltje in Scherpenzeel. Of laten we liever zeggen, de puinhoopen van een
winkeltje. Alleen de deurpost staat nog overeind, en verder is alles een onher
kenbare massa van steenen. half verbrande spanten, verwrongen ijzer Maar op. de
deurpost is een bordje bevestigd: de schoenmakerij wordt voortgezet, ingang achterom.
En daaronder leest men het versje dat men overal aantreft in het gebied van het
Scherpenzcclschc.
„Het zakenleven moet vooruit,
Neem daarom het volgende besluit.
Koop wat gij kunt in Scherpenzeel,
Betaal contant, ook dat helpt veel.
En verder is de leuze hier,
Blijf bij uw ouden winkelier."
7 Is marktdag in geteisterd Scherpenzeel. Zeker, het dorp biedt nog steeds een
desolaten aanblik: tallooze huizen in de Dorpsstraat werden door de artillerie zwaar
gehavend, velen stortten in puin. en wat bleef staan, vertoont duidelijk de sporen van
den geweldigen luchtdruk en van de rondvliegende gloeiende scherven. Het moet een
hel geweest zijn. dit anders zoo rustige en nijvere plaatsje, toen het granaatvuur in al
zijn felheid losbarstte maar niemand kan er over meepraten, want de bevolking zelf
was veilig geëvacueerd ergens in de verre Wieringerwaardf
TROUWENS, het is nu geen tijd om te
praten. Er moet gewerkt worden, en
er wordt dan ook gewerkt. De eierhal aan
de Marktstraat, .1 draagt zij dan nog de
sporen van den strijd in den vorm van ge
broken en gebarsten ruiten, van gaten m
de muren, en los gewrongen dak goot en, ziet
er nog vrij behoorlijk uit. en is nog alles
zins in staat, haar normale functie te ver
vullen. En dat doet zij dan ook op dezen
eersten zonnigen Woensdag in Juni, nu van
heinde en verre, uit geinundcerd en onge
deerd gebied, de boeren met hun eieren,
hun pluimvee en biggen naar Scherpenzeel
zijn getrokken om er als van ouds handel
te drijven, te loven en te bieden, en hun
inkoopen te doen
Vooral als eiermarkt heeft Scherpen
zeel de laatste jaren veel aan beteeke-
nis gewonnen, en al is het. dan nog
geen Barneveld, toch heeft men er voor
den oorlnp aanvoeren van meer dan ze
venhonderdduizend geboekt.
„Zon hard gaat het nu nog niet",
vertelt ons een insider, terwijl rond
om ons heen do tallooze partijen
vlot van de hand gaan, „maar toch
is niet een feit, dat de aanvoer al
weer op een redelijk peil komt, en
dat er een flinke vraag bestaat".
Trouwens, wij konden het zelf con-
efateeren, dat het leven ook hier voort
gaat, en zijn rechten ten volle her
neemt. zooals overal in het gebied, waar
gestredr-n werd. De zakenmenschen,
die bij terugkeer uit het evacuatiege-
bied hun have en goed vernield von
den.^sloegen een noodwinkeltje op en
trokken hun klanten weer naar zich
'toe En wie ook daartoe geen kans zag,
door gebrek aan ruimte of materiaal,
kreeg van menden of goede buren een
of meer kamers toegewezen, zoodat ook
hij geholpen werd Kr is op het gebied
van Isaamhoorigheid en burgerzin in
Scherpenzeel, trouwens ook in tal van
andere plaatsen, geweldig veel gepres
teerd; het één voor allen, allen voor
één jhleek allerminst een ijdele leuze
tv zijn.
En ook de landbouwers zijn niet achter
gebleven. Ook zij vonden hun hof en hun
grond wellicht beschadigd of bedorven,
hun 'ycc verdwenen, en hun inboedel geha
vend maar ook zij pakten aan, brachten
hun aanvoer weer naar de markt, deden
hun inkoopen in hun marktplaats zooals zij
dat ïvroeger gewend waren Geteisterd
Scherpenzeel leeft nog en werkt weer, en
legt \aldus de eerste kiem voor nieuwen
bloei!
Yyl7 AT wij van Scherpenzeel schre-
JjiS ven, geldt in niet mindere
mate ook voor het zoo deerlijk ge
havende Veenendaal. Zoo ooit dan
den Dinsdagsche markt, dat het
bleek wel op de deze week gehou-
Veenendaalsche leven zijn hekend
en vertrouwd karakter heeft her
kregen.
Trouwens, Veenendaal heeft het
geluk, dat gansch zijn industrie
overeind is blijven staan en be
drijfsklaar kon worden gehouden,
hetgeen voor dit nijvere dorp van
zeer groote beteekenis is.
De schoorsteenen rooken weer en bij
de Roessingh's, de Hev's. de van Schup-
pen's, of de van Leeuwen's gonzen en
ratelen de weefstoelen en breimachi
nes,; wentelen de spoelen en schieten
de eindelooze draden door de inge-
nieuse machines, terwijl anderzijds de
sigarenfabrieken als belangrijk Veenon-
daalsch industriegedeelte eveneens hun
activiteit hernomen hebben.
Deze fabricks-vita li tci t vindt zijn
weerspiegeling in het handelende dorps
leven. Het gaat weer met drommen de
poorten in en uit. er wordt weer ver
diend. dus draaien ook de winkeldeuren
en krijgt het dorp, in welks hoofdstraat
toch kapitale winkelpanden zijn aan te
wijzen, een bedrijvig aanzien, waarin
dan het marktleven aan het algeheel
bedrijfs-herslel extra gelooven doet.
De markt toont zijn specifieke druk
te, kern zoekend onder meer in de ge
lagkamer van hotel „De Korenbeurs",
waar de tallooze „groentjes met suiker"
verkwikking brengen aan de in en uit
drentelende marktbezoekers.
De markt, overwelfd door een
mid-zomersch blauw, toonde fleur
en kleur, waarbij het zwart en grijs
der bijeen-drommende hoeren en
handelaren werd gebroken door de
kermis-tinten van ijs-karren en
snorrend rondwiekende kinder-mo-
lentjes.
Dat er weer gefotografeerd mag worden
demonstreerde de straatfotograaf, die boe
ren op of nevens hun karren af paarden
vereeuwigde en uit het gemurmel der on-
telba.e markt-slemmcn klonken als vreug
de-kreten de krijschende jammerklachten
van biggen en varkens, onbewust van het
feit, dat ook zij er waren om den levendi-
gen indruk ie vestigen, dal Veenendaal in
gansch zijn doen, het oude dorpsleven heeft
hervonden.
Bijzondere maatregelen in ver
band met de op Zondag te
verwachten drukte
RHENEN, 6 Juni. De burge
meester van Rhenen maakt bekend,
dat het door het overweldigend
drukke bezoek aan het militaire
kerkhof op den Grebbebcrg te Rhe
nen noodig is gebleken orri op den
Zondag bijzondere politiemaatrege
len te treffen.
Vanaf Zondag 9 Juni a.s. zullen de
volgende maatregelen worden geno
men:
Tot het kerkhof worden alleen toege
laten Duitsche en Nederlandsche mili
tairen in uniform en familieleden van
de aldaar hegraven soldaten. De fami
lieleden dienen zich zoo mogelijk te
voorzien van een bewijs, waaruit hun
verwantschap blijkt.
Het verkeer, komende uit de richting
Wageningen, wordt vanaf hotel De
Grebbe geleid langs den Cuneraweg en
Heimensteinschelaan naar den rijks
straatweg.
Deze bepaling is niet van toepassing
voor militaire voertuigen en bestaande
autobusdiensten. Het verkeer, komende
uit de richting Rhenen. volgt gewoon
den rijksstraatweg.
Op den rijksstraatweg, langs hotel De
Grebbe en Ouwehands dierenpark, mo
gen geen voertuigen, wielrijder*, of per
sonen blijven stilstaan.
De verder door de politie in het be
lang van de openbare orde en veiligheid
te geven bevelen, moeten stipt worden
opgevolgd.
In overweging wordt gegeven het
kerkhof zno mogelijk te bezoeken op een
werkdag, daar een rustiger bezoek dan
mogelijk i6.
BORDEAUX
ROUGES
Ch .Gaicau Blayt '29
ft 1.30 p.A.
ToiïquoJ LaIarJ.'26
ft 1.65 pfi.
O, Bcvcbevclle '29
ft 2.25 pfl. I
MA9 OA Tel. 4523
Marktdag in Scherpenzeel. Rond de gelukkig intact gebleven eierhal is het een drukte van belang
Het puin zal gebruikt worden
voor wegenaanleg
RHENEN, 6 Juni. In Rhenen is
men thans druk bezig met het omver
halen van de stukken muur en andere
resten van door den oorlog verwoeste
gebouwen.
Maandag a.s. zal vanwege den Rijks
dienst voor de Werkverruiming in de
provincie Utrecht een aanvang worden
gemaakt met het weghalen van het
puin. dat voor een groot deel gebruikt
zal worden voor wegenaanleg, o.a in de
Rhenensche Meent
Daarna zal begonnen worden met den
wederopbouw van het stadje. Daarvoor
worden door de architectenbureaux
reeds met spoed de noodige plannen
ontworpen.
Het staat evenwel reeds vast. dat het
stadsbeeld van het vroegere geheel zal
verschillen. Zoo zal, volgens het nieuwe,
in bewerking zijnde plan. ppn breedere
hoofdstraat worden geprojecteerd Niet
alle eigenaren van verwoeste fabrieken,
winkelpanden, enz., kunnen daardoor
op hun vroegere plaats opnieuw begin
nen. Maar natuurlijk zal hun een an
dere plaats worden aangewezen.
Niet naar de grens!
ARVHEM, 6 Juni. De toeloop van
personen, die (ie uit Duitschland ver
wachte Nederlandsche krijgsgevange-
nen wenschen te begroeten, is zoo groot,
dat de moeilijkheden zoowel uit een
oogpunt van verkeer als van huisves
ting hand over hand toenemen. Daar de
aankomst nog onzeker is. heeft alhier
de kapitein van den staf der infanterie
Zomer, die belast is met de ontvangst
van de krijgsgevangenen te Arnhem,
aan den gevel van „Musis Sacrum
waar de ontvangst van een groep za)
geschieden. en derhalve de grootste
drukte hcerscht een mededeeling \an
den volgenden inhoud doen aanplak
ken:
„Met nadruk wordt er op gewe
zen, dat niets met zekerheid te
zeggen valt over datum en plaat
sen van aankomst van Nederlnnd-
sche krijgsgevangenen uit Duitsch
land. Waar blijkbaar onvoorziene
omstandigheden den afvoer steeds
weer stagneeren, meencn wij goed
te doen hierop te wijzen. Daar het
te verwachten is, dat op zeer ver
schillende punten door de Neder-
landsche krijgsgevangenen de
grens wordt overgestoken, doet
iedereen, die familieleden hoopt
te treffen, er beter aan rustig thuis
den terugkeer van verwanten af
te wachten, dan naar een speld in
een hooiberg te gaan zoeken."
utr. straat 14
tel. 5294
Bij bominslagen
Aansteken van licht helpt
vliegers bij oriëntatie
L)lf een bominslag in een onzer ste-
den is gebleken, dat na den hevigen
knal vele bewoners in de omgeving hun
lichten opstaken. Men verzoekt ons er
nog eens uitdrukkelijk op te wijzen, dat
het streng verboden is, in dergelijke
gevallen licht op le steken. Dit verge
makkelijkt immers de orienteering van
de vliegers. Wil men, om van den
schrik te hekomen, opstaan, en in een
verlichte kamer gaan (ten, dan zorge
men in elk huis in elk geval één geheel
afgeschermde kamer in te richten cn de
ramen daarvan dicht te laten, hetzij bij
luchtalarm, hetzij bij een vliegeraanval
in den nacht. Het plotseling in vol licht
zetten van kamers of gangen kan niet
geduld worden.
's-GRAVENHAGE, 6 Juni. Tenge
volge van de oorlogsgebeurtenissen heb
ben vele inwoners van Rotterdam hun
oude adres verlaten .Daar zij in vele
gevallen verzuimd hebben, de post om
trent hun gewijzigd adres in te lichten,
hoopt op het postkantoor te Rotterdam
de correspondentie, welke niet aan de
geadresseerden kan worden bezorgd,
zich op.
Belanghebbenden, die dit tot nog toe
verzuimden, wordt dringend verzocht
aan het districtskantoor Noord, Soeten-
daalscheweg 99 te Rotterdam hun oud
en nieuw adres op te geven. Eventueel
voor hen aanweziee correspondentie zal
hun dan ten spoedigste worden toege
zonden.
Correspondentie, waarvan niet. binnen
twee weken een nieuw adres is binnen
gekomen. zal als onbestelbaar worden
beschouwd en als zoodanig worden be
handeld.
Een deel van hen is waar
schijnlijk in Parijs onder
gebracht
Een nauwkeurige telling heeft
thans uitgewezen, dat in Breda
Woensdagavond nog ruim twee dui
zend personen vermist worden. Uit
de randgemeenten Ginneken en
Pnncenhage zijn nog ongeveer dui
zend personen niet teruggekomen.
Men vermoedt, dat een groot aantal
heelemaal in Midden, en Zuid-
Frankrijk is terecht gekomen.
Volgens door de Telegraaf ontvanger
inlichtingen zou een deel der nog ver
miste Bredasche vluchtelingen er reeds
in den avond en nacht van den Eersten
Pinksterdag in geslaagd zijn per auto
en rijwiel Brussel te hereiken. Deze
groep vluchtelingen zou daarop tweeden
Pinksterdag, toen het treinverkeer in
België zij het dan ook met groote
vertraging nog functionneerde. per
spoor overgebracht zijn naar Parijs
waar de uitgewekenen in het Juliuna
huis en het philipshuis ondergebracht
zouden worden.
Volgens berichten uit dezelfde bron
zou een gedeelte van de eerste di'-isic
van het wapen der Koninklijke Mare
chaussee. welke divisie nog in haar ge
heel vermist wordt, via Duinkerken en
Calais Frankrijk bereikt hebben en
daar belast zijn met de bewaking lei
Nederlandsche vluchtelingen. De lei
der van het e\ aeuatiehureau te Ber la
eaat thans de mogelijkheid na. om via
de Amerikaansche consulaire ambtena
ren inlichtingen omtrent de in FraiJK-
rijk verblijvende Bredanaars te verkrij
gen.
MIDDELBURG. 6 Juni. Onder
voorzitterschap van mr. P. Diele-
man, waarnemend commissaris der
Koningin in Zeeland, is in die pro
vincie een provinciaal comité opge
richt dat zich o.a. ten doel stett een
schakel te zijn tusschen het lande
lijk comité en de plaatselijke comi
tés- die in de iïiee6te der geteisterde
plaatsen zijn gevormd.
Het provinciaal comité neemt de lei
ding op zich voor het verdeelen der goe
deren, die in zoo groote mate van hein
de en ver worden toegezonden en die
zoo hoog noodig zijn om te voorzien in
de behoefte van hen, die niets of zoo
goed als niets meer overhielden.
In het comité hebben tal van burge
meesters wethouders en andere auto
riteiten zitting. In het dagplijksch be
stuur, behalve de voorzitter, hebben zit
ting mrs. J. I van Doorninck en W. K. TI
Dieleman, beiden als secretarissen, P.
W. M. Hoegen van Hoogelande als pen
ningmeester en mr. W. F. baron Van der
Feltz. Het adres van het secretariaat en
het penningmeesterschap i6 Houtkade
11 te Middelburg.
Het comité heeft zich reeds tot alle
gemeenten in Zeeland gewend met ver
zoek om opgave te doen van benoodig-
de gelden en goederen en het zal ook
gaarne individueels aanvragen ontvan
gen. Zij, die goederen beschikbaar heb
ben, kunnen er kennis van geven aa-n
het comité. Vooral heerenkleeding en
huisraad zijn zeer gewenscht.
's-GRAVENHAGE, 6 Juni.
Zooals gisteren reeds bij decreet
van den rijkscommissaris is be
kend gemaakt, zullen vier c«iro
missarissen-generaal worden be
noemd, die hem terzijde zul'en
staan bij de uitvoering van zijt)
taak.
Tot deze functies zijn geroepen
1. voor bestuur en justitie
staatssecretaris dr. Wimmer;
2. voor de openbare veiligheid
Brigadefuehrer Rauter;
3. voor financiën en economi
sche zaken minister Fischbottk;
4. voor bijzondere gevallen
Hauptsamtleiter Schmidt.
Goedgeefsche voorzitter we
gens verduistering voor het
gerecht
AMSTERDAM, 6 Juni. De recht
bank onder presidium van mr. Dons,
behandelde vandaag een fetrafzaak
tegen een Bussumschen politieagent
die als voorzitter van de wandel
club „De Kievit" verduisteringen
zou hebben gepleegd.
Hij zou in 1939 reep. 89 en 25 gulden
uit de vereenigingskas hebben geleend
aan een schoonzuster en aan een
schoonzoon. De agent, die sedert de op
richting van de wandelclub voorzitter
van deze vereeniging is geweest en di.e
zijn uiterste best heeft gedaan om zijn
vereeniging tot bloei te brengen, had
onder zijn beheer de kas van de mar-
echen Zij. die namelijk aan de uitge
schreven marschen wilden deelnemen,
moesten een zeker bcdracr storten. Hii
gaf toe. dat hij onjuist gehandeld hao,
doch hij zei te zijner verdediging, dat
hij Pr zeker van was geweest, dat zijn
familie het geld spoedig zou terug be
talen.
Hpt liep hem echter niet mee. Hii
kreeg het geld niet op tijd terug en bo
vendien leverde de lente-marsch, de
z.g Comeniusmarsch, die in 1938 werd
gehouden een tekort op. De man had
bij een fabrikant z.g. marachbordjes be
steld, duizend exemplaren terwijl er
maar 700 deelnemers inschreven op de
ze marsch. De betaling van de bordjes
kon hij toen niet financieren. Hii trof
echter met een deurwaarder een rege
ling De volgende lentemarsch leverde
een aanmerkelijk overschot .op. Bij een
kascontrole bleek echter, dat het door
den voorzitter uitgeleende bedrag nog
niet was terugbetaald, of door hem zelf
in de kas was teruggestort. Bovendien
had hij in de boeken een post genoteerd
als betaald, terwijl in werkelijkheid de
ze post nog niet was voldaan, zoodat
hem, behalve verduistering, valschheid
in geschrifte ten laste was gelegd
De officier van Justitie, mr Bosch,
zeide in zijn requisitoir, dat de maat
schappelijke positie van den verdachte
hem had moeten doen begrijpen, dat
wat hij deed, een verduistering ep
valschheid in geschrifte was. Het OM.
requireerde een gevangenisstraf voor
den tijd van vijf maanden.
telefoonautomatiseering te
oldebroek
's-GRAVENHAGE, 6 Juni. De auto
matische telefooncentrale te Oldebroek.
welke in de tweede helft van Mei zou
De volgens verordening van den
Rijkscommissaris te vragen
verklaring overeenkomstig
Nederlandsche bepalingen
's-GRAVENHAGE. 6 Juni. - Er
bestaat in zqjeere kringen eenige
ongerustheid omtrent de verplich
tingen van de Nederlandsche amb
tenaren in het algemeen krachtens
de verordening van den Rijkscom
missaris. gedateerd 29 Mei 1940, wel
ke gisteren is bekend gemaakt.
Men vestigt er de aandacht op. dat
deze ongerustheid geheel op een mis
verstand moet berusten. Krachtens ar
tikel 7 van deze verordening wordt bin.
nen een termijn, die door don rijkscom-«
missaris wordt bepaald, van de Neder
landsche ambtenaren gevraagd dal zij
onder cede een verklaring afleggen, dat
zij de verordeningen en bepalingen van
don Rijkscommissaris en van de hem
ondergeschikte Duitsche organen, slipt
zullen nakomen en dat zij zich zullen
onthouden van elke handeling, gericht
tegen het Duitsche rijk of de Duit^ciie
weermacht.
Geen eed van trouw
Deze verklaring Is noodig tenein
de een basis te vormen voor samen-
tverking tusschen Duitsche en Neder
landsche autoriteiten. Een eed van
trouw wordt in het geheel niet ver
langd. doch men begrijpt, dat er
een zekere grondslag moot zijn, wel
ke innige samenwerking waarborgt.
Tn dit verband kan nog worden ge*
wezen op de aanwijzingen, door den
Nederlandschen ministerraad in 1937
vastgesteld, welke dienden om de hou
ding aan te geven van Ncderlanischo
ambtenaren en personeel van Neder
landsche overheidsdiensten in gevat
van een vijandelijken inval. In artikel 9
van deze aanwijzingen wordt vermeld,
dat van den ambtenaar die tijdens de
bezetting in functie blijft, geen trouw
kan worden geëischt. doch dat het niet
tegen het volkenrecht is. dat men van
hem eischt dat hij zich niet verzet tegen
het belang van de bezettende partij.
Men ziet dus, dat de Rijkscommis
saris in bedoelde verordening niet
meer heeft bepaald dan de Neder
landsche regeering destijds als aan
wijzing aan alle overheidsambtena
ren adviseerde en voorschreef.
Deze bepaling is dan ook niets anders
en bedoelt niets anders te zijn, dan een
bindmiddel, waardoor een soepele wer
king van het geheele ambtenarenbestcl
in samenwerking met Duitsche autori
teiten mogelijk wordt gemaakt.
VOETBAL
Kampioenen in Italië
en Hongarije
BERLIJN, 6 Juni. In Italië en
Hongarije, waar de voetbalcompetitie
normaal verliep, zijn Zondag j.l. de
landskampioenen bekend geworden. Ten
aanschouwe van 50.000 toeschouwei's
werd in Milaan de beslissende wedstrijd
gespeeld tusschen Ambrosiana en Bolog
na. Na een spannenden strijd slaagde
Ambrosiana er in met een kleine over
winning ('10) het tweede achtereenvol
gende kampioenschap te behalen.
In Hongarije moest de laatste dag de
beslissing brengen; drie vereeniglngen,
Hungaria, Ujpest en Ferencvaros had
den met een gelijk aantal punten ieder
nog één wedstrijd te spelen. Ujpest werd
door een gelijk spel uitgeschakeld, de
beide anderen wonnen met 21 en 71.
Het doelgenuddelde, dat nu den door
slag moest geven, wees tenslotte Feren
cvaros aan als kampiopn van Hongarije.
Deze vereeniging heeft ook in ons land
tijdens een toer een zeer goeden indruk
achtergelaten.
BOKSEN
ZWAARGEWICHTKAM
PIOENSCHAP VAN DUITSCH-
LAND
BERLIJN. 6 Juni. Langen tijd is
er sprake geweest van een wedstrijd om
den titel van zwaargewichtkampioen
van Duitschland. Door de omstandighe
den werd de datum steeds weer ver
schoven Thans kan echter gemeld wor
den, dat do wedstrijd tusschen den titel
houder. Walter Neusel, en zijn uitdager
Kölblin. definitief op 22 Juni is vastge
steld Om zooveel mogelijk publiek in
de gelegenheid te stellen den wedstrijd
te volgen, is het Ijsstadion, dat 10.000
toeschcpjwers kan bergen, als wedstrijd
gelegenheid ingericht.
worden geopend, wordt thans op Vrijdag
7 Juni te 13 uur in dienst gesteld.
Men zij er op bedacht, dat het op dat
tijdstip dus eedurende korten tijd niet
steeds mogelijk zal zijn telefonische ver
binding met de aangeslotenen in het
net te krijgen.