N.S.B.-leden verlaten
de statenzitting van
Noord-Holland
TWENTE ZOEKT NAAR
NIEUWE WEGEN
Bezuinigen en Besparen
Postvervoer
in
sneller tempo
Kanalen weer
bevaarbaar
Chauffeur wilde
niet
verduisteren
SORGHVLIET
IN GEVAAR
Vergaderingvan
Letterkunde
uitgesteld
Nieuwe leden
beëedigd
Ontginning van veen in verband met
brandstofvoorziening
Voor de N.S.B. is het parlementaire
stelsel verdwenen
Voorloopig nog geen
nachtposttreinen
DE MOORD TE GEULLE
Gedeputeerde E. Polak
geschorst
WILLY PÉTILLON schrijft voor onze
lezeressen over:
RECEPTEN
RIJSTETAART
2e BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
WOENSDAG 19 JUNI 1940
(Van één onzer medewerkers)
A LLERWEGEN is men in
Twente bezig een afdoende
oplossing voor de problemen, die
uit den nieuwen toestand zijn ont
staan, te vinden. Vooral de indu
striegebieden in de vele Twent-
sche plaatsen zijn ten nauwste
met deze oplossing betrokken.
Ook op allerlei ander gebied legt
men in Twente een groote voort
varendheid aan den dag. Het
brandstoffenprobleem is daar zeer
urgent en reeds zijn talrijke plan
nen opgemaakt om hierin te kun
nen voorzien. Van groot belang is
voorts de openstelling van de
Twentschc kanalen, welke sinds
10 Mei voor alle scheepvaart ge
stremd zijn. De toestand in de in
dustrieën is van dien aard. dat er
geen directe moeilijkheden zijn te
verwachten.
Tn Twente is een werkverschaffings
plan in ontwikkeling, dat beoogt eenigs
zins te voorzien in het gebrek aan brand
6tof. dat misschien in den aanstaanden
winter tengevolge van den oorlogstoe
stand kan ontstaan Oeze zaak zal op
de gewone wijze geregeld worden, d.w.z.
de werkverruiming zal dienen te wor
den ingeschakeld. Te Wierden zal wor
den gegraven op gronden, die zijn be
grepen in een plan tot onteigening, zoo
dat met de eigenaren een spocdover-
eenkomst kan worden getroffen. Ook
hoopt men spoedig met het graven van
de turf aan te vangen om de zekerheid
te hebben, dat de turf nog dezen winter
voor het gebruik gereed zal ziin. In de
gemeente Wierden bevindt zich een
complex woeste grond, groot plm. 1000
H.A.. waarin eedeelteliik nog veel veen
zit. Het plan bestaat dezen grond door
middel van de riikswerkverschaffing te
ontginnen. De bedoeling is. dat de ont
ginning door werklooze arbeiders, waar
bij werklooze veenarbeiders het eerst in
aanmerking zullen komen, in werkver
schaffing zal worden uitgevoerd Dok de
gemeenten 'in Twente, die. hoewel In
het plan deelnemende, geen arbeiders
kunnen zenden, moeten op gelijken
voet als de anderp gemeenten deelne
men aan de verdeeling van de geprodu
ceerde turf. Ook heeft mep het plan om
een complex van c.a 20 H A van ie
Westerhoeve onder Yriezenveen te ont
ginnen. Met deze ontginning zal direct
kunnen worden aangevangen.
De scheepvaarf kan alen
De talrijke bruggen over de Twent-
sche kanalen liggen voor een groot deel
nog als verwrongen staal massa's in het
water en het verkeer is sinds den vroe
gen morgen van 10 Mei gestremd. De
schepen, die toen onderweg waren, zijn
inmiddels de havens binnengegaan en
hebben sinds dien dag hun ligplaatsen
niet meer kunnen verlaten Op sommige
plaatsen konden de schepen met voor
raden voor de industrieën worden ge
lost, zoodat er nog van eenigen aanvoer
sprake was. Het economische leven in
de Tw-entsche industriegebieden hangt
voor een groot deel af van de aanvoe
ren via de kanalen.
Intusschen zit men in dit deel
van ons vaderland niet stil. Over
al waar men komt, kan met vreug
de geconstateerd worden, dat met
kracht aan den opbouw wordt ge
werkt. Vooral het aanbrengen van
een aantal noodbruggen is een be
langrijke verbetering gebleken
Het sinds eenigen tijd herstelde
treinverkeer met het Westen des
lands over de spoorbrug te De
venter is van niet te schatten be-
teekenis gebleken.
De directie van den Rijkswaterstaat
heeft eenige dagen geleden in Den Haag
een bespreking gehouden over de vraag,
of het mogelijk was met allen spoed en
met alle mogelijke middelen te kunnen
overgaan tot het maken van een vaar
geul in dp Twentsche kanalen Direct
nadat de beslissing tot het opruimen
van de vernielde bruggen was genomen
ls men overal in Twente begonnen met
dit kolossalp werk De opruiming is
thans in vollen gang Reeds is e^n groot
gedeelte dezp Twente-kanalen weer he
vaarbaar geworden: het zal daarom ook
niet lang meer duren, dat het geheelp
scheepvaartverkeer in Twenfp zich weer
volkomen hersteld zal hphben
Toestand in de industrieën
Ook Twente is door de gebeurtenissen
gedwongen de ontstane problemen tot
oplossing te hreneen In vele gevallen
is deze oplossing niet gemakkelijk Door
het verlies van bepaalde afzetgebieden
en het verbreken van relaties pn de be
hoefte aan grondstoffen ziin allerlei eco
nomische veranderingen doorgevoerd
moeten worden.
De erootp Twp.ntsrhe indu«tricen. wel
ke eveneens gerekend mogen worden
tot de grootste in den lande, maken
moeilijkheden op velerlei gebied mee.
De totale veranderingen zijn thans in
middels doorgevoerd en het industrie
gebied heeft nu bijna ziin normalen
gang weer hervat.
Wat de zoutindustrie hetreft. kan wor
den medegedeeld, dat deze nog steeds
op volle kraeht blijft werken. Wol heef'
mpn door de ontreddering van het ver
voer met moeilijkheden te kampen
waardoor het vervoer der productie
thans één zevende van het vervoer per
week in normale omstandigheden is ge
worden Mleen hpt chemisch bedrijf ie
•'enigszins ingekrompen omdat niet
over voldoende opslagruimte wordt be
schikt.
De textielfabricage heeft nog ceen
dpfinitievp beslissingen kunnen ne
men aangaande de verdere werk
zaamheid Wel is besloten om den
werktijd te verkorten. De voorraden
katoen ziin nog groot genoeg om de
productie in tact te houden Tn Twen
te heeft men nog voor eenige maan
den voorraad, terwijl ook in andere
declen des lands croote opslagplaat
sen zijn zoodat deze bedrijven al
thans voorloopig de productie kun
nen voortzetten De eenige moeilijk
heid. die thans naar voren komt. is
het brandstoffenvraagstuk Talriikp
fabrieken zullen binnen korten tiid
niet mppr over een voldoenden voor
raad kolen beschikken. Met de Duit-
sche autoriteiten ziin hierover reeds
besprekingen gevoerd en naar ver
luidt. zouden reeds onderscheidene
transporten met kolen uit Duitsch-
land in de verschillende industrie
plaatsen zijn afgeleverd.
Nu allerwegen aan den verderen op
houw wordt gewerkt en de bevoegde
instanties alles doen om de bedrijven
weer normaal te laten werken, heeft
men de verwachting, dat spoedig een
beter overzicht van den toestand ver
kregen zal worden, waardoor het moge
lijk zal zijn. dat een definitieve regeling
van de industrie een feit zal worden.
In ieder geval laten de Duitsche auto
riteiten niets onbeproefd om het volle
dige herstel te bespoedigen en dit heeft
in de Twentsche industriecentra een on
gekende vreugde gewekt.
AMSTERDAM, 18 Juni. - Op een
avond in Mei van het vorig jaar, werd
te Amsterdam en omgeving, w.o. Nieu
wer-A-mst el en Ouderkerk, een luchtbe
schermingsoefening gehouden.
Een chauffeur had buiten Amsterdam
de blauwe afscherming van zijn lam
pen verwijderd, tengevolge waarvan hij
onder Ouderkerk werd aangehouden
door leden van den Luchtbeschermings
dienst. Hij wist niet zeide hij dat
te Ouderkerk ook verduisterd moest
worden; zijn excuus werd aangenomen
en hij kreeg blauw papier om zijn weg
te kunnen voortzetten.
Vijf kilometer verder werd hij op
nieuw aangehouden door een rijksveld
wachter: hij had groote gaten in het
papier gescheurd.
Hét proces-verbaal had tengevolge,
dat hij door den politierechter werd
veroordeeld tot tien dagen gevangenis
straf.
Voor het Hof heeft de procureur-gene
raal mr. J. Versteeg thans bevestiging
van het vonnis gerequireerd
Interpellatie van den heer
W. Drees in den Haag-
schen gemeenteraad
In den Haagschen gemeenteraad heef*
de heer W. Drees (soc.dem.) een inter
pellatie gehouden over de, tien jaar ge
leden aan het Rijk gedane, schenking
van het buitengoed „Sorghvtiet
Deze kwestie was nog steeds niet op
gelost en wegens het verstrijken van den
gestelden termijn, dreigt deze vorstelijke
schenking nu verloren te gaan daar
de voorwaarde der schenking was. dat
binnen tipn jaar aan den grond een
bestemming zou woeden gegeven.
De voorzitter zeide dal hei gemeente
bestuur steeds overtuigd is geweest van
het belang van het landgoed Men heeft
de laatste tien jaren herhaaldelijk ge
wezen op het verloopen van dien ter
mijn. Spreker heeft een onderhoud ge
had met mr. Trip en den landsadvocaat
Men bleek van zins te zijn den termijn
te laten verloopen. Hij stelde toen voor
de gemeente de som te doen betalen on
der voorwaarde, dat de Staat binnen
tien jaren tot den bouw van een repre
sentatief gebouw zou overgaan. De heer
Trip achtte echter liquiditeit van groo-
ter belang dan het landgoed en weiger
de aan deze oplossing mede Ie werken.
De erven Goekoop stellen zich op net
standpunt, dat de termijn verstreken is
en dat het landgoed aan hen is terug
gevallen. De zaak heeft de volle aan
dacht van R. cn W. Laat ons hopen, dat
het landgoed voor de gemeente en het
land behouden kan blijven.
Waakzaam voor het behoud
van onze vaderlandsche
geestelijke goederen
Het bestuur van de Maatschappij der
Nederlandsche Letterkunde te Leiden
heeft aan de leden den volgenden brief
gezonden:
„De omstandigheden, waarin het Ne
derlandsche volk thans verkeert, leg
gen aan de Maatschappij in bizondere
mate de taak op te waken voor het be
houd onzer vaderlandsche geestelijke
goederen en het Nederlandsche stambe-
wustzfjn te versterken.
Het bestuur zal er naar streven, bin
nen de beperkte grenzen der financieele
mogelijkheden, deze taak te vervullen.
Daartoe zal de uitgave van werken der
Nederlandsche letterkunde, die verhoo
ging van het nationale besef beoogen,
in den grootst mogelijken omvang voort
gezet worden.
Daar staat tegenover, dat de Maat
schappij zich in andere opzichten in
hare werkzaamheden zal moeten be
krimpen. De Staringherdenking, die ter
gelegenheid van de jaarvergadering te
Zutphen zou plaats hebben, zal niet
kunnen doorgaan. De heperkte verkeers
middelen zouden betrekkelijk weinig
leden gelegenheid geven de vergadering
bij te wonen. Het bestuur heeft daarom
besloten, in het vertrouwen, dat dit uw
instemming zal hebben, de jaarverga
dering voorloopig uit te stellen. Bestuur
en commissies zullen zoolang in onee-
wijzigden vorm hun werkzaamheden
voortzetten, behalve dat het bestuur zal
trachten de open plaats in zijn midden
aan te vullen.
De verkiezing van nieuwe leden
meenden wij niet te mogen uitstellen;
de uitslag ervan wordt 25 Juni bepaald
door de gewone commissie en in de
pers hekend gemaakt. Het vereemgings-
iaar wordt geacht te eindigen op 26
Juni.
Het begluur stelt zich voor, indien de
omstandigheden het toelaten, de maand
vergaderingen in het naiaar te hervat
ten op Zaterdagmiddagen".
Geleidelijk herstel over het
geheele land
's-GRAVENHAGE. 18 Juni. Reeds
enkele dagen na het einde van de oor
logshandelingen in Nederland is de post
begonnen alles in het werk te stellen,
teneinde met de grensprovincies, vooral
ook met hel moeilijk bereikbare Zee
land, verbinding tot stand te brengen
Het begon per auto, n.l een dagelijksche
aulorit van l'trecht via Breda naar Mid
delburg. vice versa Intusschen begon
het treinverkeer zich te herstellen en
kon het autovervoer dienovereenkom
stig worden ingekrompen. Eerst was al
leen nog de treinroute Utrecht— s-Her-
•ogenboschBreda— Bergen op Zoom
beschikbaar. waarvan, wegens het ont
breken van de brug over de Waal. nog
het traject Waardenburg— Den Bosch
per auto moest worden afgelegd. Daar
na kwam. op 15 Juni. de spoorverbin
ding Rotterdam—Breda tot stand, welk
traject dus weer geheel per rail kon
worden afgelegd.
En binnenkort reist de post tus-
schen Bergen op Zoom en Vlissingen
ook reeds weder per spoor. Dit
spoorvervoer beteekent niet alleen
een snellere overkomst, maar ook
een belangrijk grootere vervoersfre
quentie. Zoo wordt er thans reeds
vijf maal per dag p06t van Dan
Haag naar het Zuiden, weldra ook
naar Middelburg, verzonden. Met
Zeeuwsch Vlaanderen wordt verbin
ding onderhouden via Antwerpen;
binnenkort wordt ook via Hoede-
kenskerko weer post vervoerd.
Ook Maastricht wordt e-edert 15 Juni,
via Venlo, weder geheel per spoor be
reikt. Op het traject Den BoschMaas
tricht moet het stuk Eindhoven—Roer
mond echter nog per autobus worden
afgelegd.
Naar Maastricht vindt, van het Wes
ten en Noorden des land uit, weer eeni
ge malen per dag postvervoer plaats.
Hetzelfde geldt voor de verbindin
gen met Twente, en de Noordelijke
provinciën. Via Deventer de brug
bij Zwolle is nog defect wordt
naar en van deze bestemmingen
thans 5 maal per dag post vervoerd.
Post voor Friesland wordt ook re
gelmatig via de route Enkhuizen—
Stavoren verzonden. Daar de ver
voerscapaciteit der treinen beperkt
is, worden ook nog groote hoeveel
heden pakketpost en drukwerk voor
het Noorden met den bootdienst
AmsterdamKampen meegegeven.
Zoo begint het post\ervoer zich ge-
'eidelijk over het geheele land te her
stellen. Door snelle en veelvuldige ver
zending staat het, wat het dagvervoer
betreft, nog slechts weinig bij het post
vervoer van voor den oorlog ten achter
Alleen het nachtpostvervoer ontbreekt
nog On een t-poedige weder in dienst-
stelling van de nachtposttreinen en de
daarbij aansluitende autodiensten is op
dit oogenblik echter nog weinig uit
zicht.
HAARLEM, 18 Juni. De Provin
ciale Staten van Noord-Holland zijn he
den bijeen gekomen onder leiding van
den Commissaris der Koningin mr. dr.
A. baron Rocll, die in zijn openingsrede
een beroep deed op aller medewerking
om de beraadslagingen te voeren met
waardigheid en in den geest van samen
werking, welke bovenal noodig zijn in
de tegenwoordige omstandigheden. Het
Nederlandsche volk moet met vast be
leid en zelfvertrouwen zich aanpassen
aan den gewijzigden toestand.
Spreker herdacht de overleden staten
leden, den heer P. Stapel, dr. ir. Th. van
der Waerden alsmede ir. J. van Olden-
borgh, directeur van het provinciaal
waterleidingbedrijf. Ten slotte hoopte
spreker, dat een wijs hart aan allen de
kracht, het plichtshesef, de nauwgezet
heid en de kloekheid zouden mogen
«chenken. welke onmisbaar zijn om ons
land, en onze provincie uit de diepte
van het heden weer op te voeren tot de
hoogten eener hetero toekomst.
Na deze rede kreeg de heer Vlek-
ke (N.S.B.) het woord. Hij verklaar
de, dat het toeval was, dat deze ver
gadering gehouden kon worden en
dat de N.S.B.-leden haar kondon bij
wonen. Het had ook kunnen zijn,
dat de voorzitter ook de vier N.S.B.-
leden had kunnen herdenken, aan-
gezien^ tijdens de oorlogsdagen een
golf van terreur tegen de nationaal-
socialisten is ontketend.
De heer Vlekke zeide voorts, er aan
gedacht te hebben, hoe men zijn intrede
moest doen in een gezelschap, waarvan
de leden behooren tot het politiek ver
bond der democratie, dat moordaansla
gen gepleegd heeft op nationaal-socialis-
ten.
De voorzitter verzocht den heer Vlek
ke, thans geen politiek debat te hou
den.
De heer Vlekke zeide. dat de
N.S.B.-ers op 10 Mei als tuchthuis
boeven zijn behandeld en dat het
sadisme op hen werd bot gevierd,
ook in de provincie Noord-Holland
(geroep op de publieke tribune
„schande").
De voorzitter: „Uw verklaring heeft
met de provinciale zaken niets te ma
ken. Als u zoo doorgaat, moet ik u het
woord ontnemen".
De heer Vlekke: „Laat u mij toch
spreken. U verwekt zelf incidenten.
Mannen en vrouwen zijn uit hun gezin
nen weggehaald, waardoor kinderen
aan hun lot werden overgelaten".
De voorzitter: „U moet nu uitschei
den".
De heer Vlekke: „Ik wil u ons besluit
mededeelen en desnoods de argumen
teering daarvan weglaten."
De voorzitter ontnam echter den heer
Vlekke hierna het woord en stelde het
volgende punt van de agenda aan de
orde.
De heer Vlekke vroeg wederom
het woord, hetgeen de voorzitter niet
toestond. Nadat van de tribune al
lerlei uitroepen weerklonken,
schorste de voorzitter de vergade
ring en gaf order aan het publiek
op de tribune deze te verlaten. Aan
vankelijk werd hieraan geen gevolg
gegeven, doch op een wenk van den
heer Vlekke gingen alle bezoekers
op één na weg. Een bode verzocht
dezen bezoeker ook heen te gaan,
doch hij kreeg een weigerend ant
woord. De voorzitter liet daarna po-
litie-assi6tentie inroepen. Toen twee
agenten verschenen, verliet ook de
laatste bezoeker de publieke tribune.
Vervolgens bracht mr. Bruch rapport
uit over het onderzoek der geloofsbrie
ven van vier nieuw benoemde leden. De
vergadering besloot tot toelating der le
den.
De heer Vlekke vroeg opnieuw het
woord, hetgeen door den voorzitter ge
weigerd werd.
De heer Vlekke: „U ontneemt mij mijn
recht als statenlid".
De voorzitter: „Ik heb u alle ge
legenheid gegeven een verklaring
af te leggen, maar daarvan hebt u
misbruik gemaakt. Wilt u thans het
woord p\er de toelating van de
nieuwe leden?"
De heer Vlekke antwoordt bevestigend
en verklaart, dat het thans niet meer
r.oodig is de provinciale staten in hun
tegenwoordige samenstelling te conti-
nueeren. Daarom is ook het vervangen
van afgetreden leden overbodig. Voor de
nationaal-socialisten is na 10 Mei het
parlementaire stelsel verdwenen. Zii er
kennen dus deze vergadering der sta-
'en niet en zullen hein verlaten om ei
in een andere hoedanigheid in terug te
keeren. De vier N.S.B -leden, die o.a. hun
zwart hemd en een koppelriem droegen,
verlieten hierna de zaal. Vervolgens
werden de nieuwe leden der staten, de
heeren P. Kuiper, mr. N. Okma. mr. H.
Westermann en Joh. de Veer beëedigd
en geïnstalleerd
Op 2 Juli zullen de staten weer bij
een komen.
BEEK, 18 Juni. Vanochtend is de
21-jarige M. S., afkomstig uit Stein, die
Maandagavond «ie 24-jarige vrouw M.
PloemScheper*, op den Kanaaldijk te
Geulle met een tweetal revolverschoten
doodde, te Maastricht aangehouden. M.
S. is heden voorgeleid voor den officier
van justitie en in arrest gesteld.
Nader vernemen w ij nog, dat tusschen
den dader M. S. (die nog in het. bezit
van den revolver was) en den echtge
noot van de verslagene een worsteling
heeft plaats gehad, waarbij Ploem pro
beerde de revolver aan den onverlaat
te ontrukken. Terwijl hij zich los trok
loste M. S. twee schoten op de echtge-
noote van Ploem, waarna de vrouw
doodelijk getroffen ineen zonk.
DISTRIBUTIE VAN MOTOR
BRANDSTOF
's-GRAVENHAGE, 18 Juni. In de
bladen is bij bekendmaking van het
departement van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart een nieuwe regeling voor
de distributie van motor-brandstof open
baar gemaakt.
In aansluiting daaraan zal zeer bin
nenkort een vergunningstelsel voor het
vervoer van goederen en personen langs
den weg worden bekend gemaakt. Tn af
wachting van deze nadere bekendma
king zij reeds medegedeeld dat de aan-
vraag-formulieren voor een vergunning
zich bij de distributie-bureaux bevinden
en daar kunnen worden afgehaald.
Voorstel tot ontslag als
zoodanig
HAARLEM. 17 Juni. Op grond
van onderstaande motiveering en in
verband met artikel 58 der Prov.
Wet stellen Ged. Staten van Noord-
Holland voor hun medelid E. Polak
te ontslaan. Inmiddels hebben zij
hem in zijn betrekking geschorst.
Gedeputeerde schrijven hierover den
Staten: „Ons medelid de heer E. Polak,
die op Dinsdae 14 Mei j.l. nog aan een
buitengewone vergadering van ons col
lege had deelgenomen, is in onze gewo
ne vergadering van Woensdae 15 Mei
daaraanvolgend niet verschenen en
heeft sedert dien de vergaderingen van
Gedeputeerde Staten niet meer bijge
woond.
Artikel 58 der Provinciale wet schrijft
voor, dat een lid van Gedeputeerde Sta
ten. hetwelk gedurende één maand zon
der geldige reden de vergadering niet
bijwoont, door het college in zijn be
trekking wordt geschort tot de eerstko
mende gewone of buitengewone zitting
der Staten.
Naar het ons voorkomt, is van een
geldige reden voor het afwezig blijven
van den heer Polak niet gebleken. Wij
hebben ons daarom verplicht gezien ons
medelid den heer E. Polak in zijn be
trekking van lid van Gedeputeerde Sta
ten te schorsen. Uw vergadering zal
thans hebben te besluiten of zij den ge
schorste schuldig bevindt, in welk ge-1
val hij van zijn lidmaatschap zal moe
ten worden vervallen verklaard en tot
het doen van een nieuwe keuze dient
te worden overgegaan."
KNAAPJE VERDRONKEN
ALPHEN AAN DEN RIJN, 18 Juni.
Hedenmiddag omstreeks halfvljf is 'e
tienjarige Theo van Rijsdam. na hit
verlaten van de R.K. school aan de Pa
radijslaan, in het daarlangs Lopende
kanaal achter Alphen geraakt.
Hoewel men den jongen reeds binnen
enkele minuten op het droge had, gif
hij geen teeken van leven meer.
J7*R moet bezuinigd worden we weten het. Niet eens altijd of alleen om der wille
■Li/ van het lieve geld, maar ook, omdat we van vershillende levensbehoeften niet meer
toegewezen krijgen dan een bepaalde hoeveelheid, waarmee we ons redden moeten. Dus
we bezuinigen. Dit is het moment, waarop onze sportieve opvoeding, die wij toch allen
in meerdere of mindere mate gehad hebben, ons helpen kan. Laten we maar doen of
het een spelletje is of een tak van sport. Laten we ieder op onze eigen manier probeeren
de moeilijke sommen op te lossen en laten we dan ook even terugdenken aan onzen
schoolmeisjestijd, toen we 's morgens bij elkaar troepten met de schriften in de hand
en gretig elkaar vroegen: Wat heb jij er uit?
Door het uitwisselen van opvattingen, door het meedeelen van gelukkige invallen,
door eens te praten met elkaar en dan hindert het niet of onze medepraatster mis
schien in een ander milieu verkeert en haar kruidenierswaren koopt bij een andeen
winkelier door zelf te puzzelen en te zoeken, kunnen we elkaar helpen moeilijkheden
overwinnen.
De tijd is er gunstig voor niemand vindt het meer „gek" of banaalof „Terre d
terre" als we wederkeerig probeeren-ons licht op te steken. En nog minder denkt iemand
er over het arrogant of aanmatigend te vinden als we een vondst jubelend van de da
ken verkondigen.
|T EX va*1 onze lezeressen is reeds be-
1gonnen met een aantal nuttige
wenken te geven voor het besparen van
gas en brandstof. Zij schrijft:
„Indien men 'n ketel, emmer of pan
water eenige uren op 'n zonnig plekje
zet in tuin of op balcon neemt deze de
temperatuur der omgeving aan on is
veel gauwer op kookhitte. Ook voor fla
nellen goed te wasschen een teil en 't
behoeft niet nagewarmd te worden enz.
Indien men een deksel van een veel
grootere pan op de melkkoker zet. zoo
noodig ten ondersteboven, kookt de in
houd veel vlugger, zoo ook met kleine
pannetjes. Het is dan echter wel iets
meer opletten.
Een groote afwaschteil omgekeerd op
'n groote ketel water scheelt veel op de
kooktijdsduur, enz.
Om kinderen te baden en wasschen
's avonds is dit ..zonnewater" heerlijk.
Ons dagmeisje wist daaraan nog toe
te voegen, dat haar moeder, die een
kolenfornuis of een ca«stel gebruikt,
over de pan een vierdubbele krant legt
om de warmte vast te houden. Ook hier
is het uitteraard opletten, opdat de
krant geen vlam vat. Wij hebben zelf
eenige van de vorenstaande wenken
beproefd, o.a. het gebruiken van een
veel groofer deksel bi| het aan de kook
brengen van melk. Het scheelde in den
tijd van het aan de kook komen inder
daad zoo veel. dat de melk glad over
kookte eer we er idee van hadden. Vol
gend maal dus heter oppassen en re
kenen met den veel snelleren kooktijd.
LJ ET gebruik van kranten naast of
1 1 in plaats van de hooikist mag al
gemeen hekend worden verondersteld.
Minder algemeen bekend is misschien
een pas in den handel gebracht appa
raat. waarin gebakken kan worden op 'n
petroleumstel of op epn gasvlam, die
laag moet branden, dus goedkoop is. in
plaats van in den oven. Het geheele ap
paraat bestaat ui! een blikken trommel,
waarbinnen pen bikken vorm. zooals
een rakpvorm staat met een deksel. In
dezen vorm doet mpn het deeg voor
brood, krentenbrood, koek of wat men
bereiden wil. De baktijd hedraagt voor
een brood ongeveer een uur. dit zal dus
voor ander deeg ook wel ongeveer zoo
zijn. Overieenc wijst dit zichzelf in de
practijk wel uit. naarmatp wij er han
diger mee leerPn omgaan. Daar w'ij
waarschijnlijk allen dankbaar gebruik
zullen maken van de hoeveelheid blopm
aarover de beschikking wordt eege
ven en ter aanvulling van het brood
rantsoen misschien wel eens iets wil
len bakken, dat langer bewaard kan
worden dan een paar uur. kan dit toe
stel zijn nut hebben. Het groote voor
deel in het gasverbruik springt onmid
dellijk in het oog. Veel huisvrouwen
zijn bij de gedwongen bezuiniging op
gas- pn brandstofgebruik huiverig om
den gasoven aan te steken, want deze
verslindt inderdaad gas. Dan hebben
we nog de wonderpan, bekend uit vroe
ger jaren voor het bakken van deeg,
dat we willen hestempelen met den
weidschen naam van „taart", maar dat
daar niet anders van heeft dan den
ronden vorm. In dit verband zou ik
willen vragen: weet wellicht een van
onze lezeressen nog het recept van den
beroemden aardappeltaart uit de vorige
oorlogsperiode? Het was een geval met
krenten, rozijnen, sucade en een
smaakje. Er kwamen fijngemaakte aard
appélen bij te pas en het stond in de
maag. Gezinnen met jongens op den
leeftijd, die altijd hongerig is zouden
aan dezen aardappeltaart een flinken
steun hebben. Zoo lang er rijst is. kan
ook rijstetaart in aanmerking komen.
Als men die iets eenvoudiger bereidt
dan de meeste recepten aangeven, is
ze. nu de eieren nog niet zoo duur zijn,
niet onvoordeelig. En ze heeft het voor
deel van ook werkelijk voedzaam te
zijn.
Wij moeten bij de samenstelling van
de dagelijksche menu's niet alleen re
kening houden met de voedzaamheid,
er moet ook een zekere maagvulling
zijn. Vooral jonge menschen staan soms
met een onvoldaan gevoel van tafel op,
terwijl er toch aan de voedingswaarde
van het maal niets mankeerde. Dat
houdt verband met hun leeftijd en we
moeten er rekening mee houden. Met
dieren is dat trouwens ook het geval.
Bij honden, paarden, koeien en klein
vee wordt daarmee ook altijd rekening
gehouden. Daarom is het zoo goed om,
als het eenigszins mogelijk is. hun iets
te kunnen geven, naast den zorgvuldig
berekenden en bereiden maaltijd, dat
volume heeft en da' „staat in de maag".
Benoodigdheden: 14 L. melk, 100 gr.
rijst, half stokje vanille of halve ge
raspte citroenschil. 25 gr. boter en 2-5
gr. margarine of 50 gr. boter, zooveel
sukretten of ander zoetmiddel plus sui
ker. dat dit gelijkstaat met 75 gr sui
ker. 3 eieren, een snuifje zout. Despe-
wenscht wat gehakte amandelen of su
cade of gember. Kook rijstebrij van de
melk met de rijst en laat het vanille
stokje in meetrekken. Los het zoetmid
del hierin op. Roer de boter tot rootn,
voeg er d geklopte eierdooiers met de
suiker b'l en hierbij de rijstebrij en
eventueel de amandelen of sucade of
gember (droge gember). Klop het eiwit
stiif en meng het voorzichtig door_het
overige. Doe de massa in een met bo
ter bestreken en met paneermeel be
strooiden vorm en hak de taart in een
matig warmen oven lichtbruin en gaar
(drie kwartier h een uur). Baktii bo
ven on het gas of petroleumstel waar
schijnlijk een uur. Stort de taart na be
koeling.
