EEN EXPERIMENT
in de
schoenenwereld
NEDERLAND BOUWT BRUQQEN
VIJF JAAR GEEISCHT
tegen
GIREERT U ONS
NOG HEDEN?
gewezen gemeentesecretaris
De voeding in oorlogstijd
Wat den stoot
gaf
Hoe de telefoon
thans werkt
De schoen zonder leer is er! Hij heeft alleen
waarde als zomerschoen voor de dames
DE FRAUDES TE DOORNSPIJK
160.000 GULDEN
ZOEK
MOBILISATIE
VRIJSTELLING
VOORLICHTENDE TAAK VAN DEN
VOEDINGSRAAD
Minder vertraging op
groote afstanden
N.S.B.-Hagespraak
te Lunteren
2e BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 21 JUNI 1940
O CHOENEN tn het blauw, schoenen in het rood; schoenen met een strikje daar
en een bandje hier; schoenen van allerlei vorm en maat. Damesschoenen laag
of hoog gehakt, heet enschoeuen met puntige op stompe neuzen. Men vindt ze te kust
en te keur en in aile prijzen in de schoenwinkels in de stad, die het drukker hebben
dan ooit nu het wandelcnd-winkelend-damespubUek-met-stamkaart zich vele zolen
verslijt om pok een paar goede schoenen op den kop te kunnen tikken.
Ja. het is misère in de schoencnwcreld. Met het leer en andere grondstoffen noodig
voor de sckcentabricatR moet zuinig worden omgegaan. De gevolgen hiervan zijn
dan ooh niet uitgebleven. Schuenwinkelicrs en zelfs schoenmakers beleven gouden
tijden al zullen cok zij met een angstig hart de toekomst tegemoet zicru
Wel kar men er van overtuigd zijn. dat een ..schoenloos" tijdperk niet gauw zijn
intrede zal doen want daarvoor zijn in de eerste plaats de voorraden nog te veel
op peil terwijl in de schoenenfabrieken waar wel-is-waar veel minder werk is,
dan in normale tijden toch cok nog gearbeid wordt. En in de tweeda plaats
ZANDER den druk van een grooten
vraag naar schoenen en als ge
volg van de zuinigheid, die er met
het leer betracht moet worden, is er
iets nieuws op de markt gekomen.
Iets wat wel verwacht werd, maar
dat nu het er is toch opzien
baart: „de schoen zonder leer" ofte
wel „kunstlederen 6choen".
Het geval op zichzelf moet men nog
slechts als een experiment beschouwen,
maar als je „HET" zoo ziet staan, dan
toont het toch inderdaad veel overeen
komst rnet epn heusch damesschoentje.
Een kunstlederen zool, een paar tiere
lantijntjes er bovenop en een frisch zo
merkleurtje, dat is het nieuwste, het
allernieuwste wat er heden ten dage op
de schoenen-markt gebracht wordt.
Om dit wonderkind in onze schoenen
wereld eens nader te bekijken en iets
over zijn ontstaan en fabricatie te ver
nemen, zijn wij getogen naar de N.V.
Ned. Schoenccntrale Knoek en Ros te
Bunschoten, welke onderneming als een
vele plaatsen waar men anders leer
pleegt aan te treffen niets. Op de an
dere plaatsen koordjes, bandjes, stukjes
gebloemd linnen of een soort wasdoek.
Het geheel ziet er niet onaardig uit. De
zolen zijn vervaardigd uit vezelstof, ver
mengd met leerafval. Het lijken nor
male zomerschoenen, alleen niet zoo de
gelijk.
Hoe oordeelt u zelf over dit pro
duct, zoo vroegen wij den procuratie
houder? Het is moeilijk te zeggen, ant
woordde deze. Het is de vraag hoe het
publiek erop zal reageeren. De materia
len in deze schoenen verwerkt zijn, vol
gens zeggen, minstens even sterk als
leer, al komen zij mij niet zoo solide
voor. U moet niet vergeten, dat dit soort
schoeisel vroeger nooit een kans heeft
had. Nu maakt het een goede kans,
want een publiek, dat niet meer kan
koopen wat het wil, is als- regel niet zoo
kieskeurig.
Momenteel is de vraag naar
deze „Ersatz"-schoenen uiterst
gering. Het artikel moet er nog
inkomen. Ik voor mij aldus de
heer van Keulen verwacht ech
ter nietdat deze schoen zonder
leergouden dagen zal beleven.
Wanneer wij ze produceeren, dan
beteekent dit ook niet meerdan
dat wij haar een heel klein plaats-
De dames-zomerschoen-zonder-leer; een nieuw probleem voor
het schoenpoetsers-gilde
je in onze schoenenfabricatie heb-
der eerste in Nederland den „schoen
zonder leer" in den handel brengt.
De procuratiehouder van deze onderne
ming de heer van Keulen vonden wij
onmiddellijk bereid, iets te vertellen over
dit nieuwe product. ..De kunstlederen
schoen" zoo vertelde hii moet men
op het oogenblik nog beschouwen als een
experiment. Hoewel het idee niet nieuw
is, zijn wij vroeger nooit tot het vervaar
digen van zulk soort schoenen over ge
gaan omdat de fabricatieprijs hooge- ligt.
dan die van den gewonen schoen. Boven
dien leek de gcheele onderneming ons te
riskant.
Nu het de vraag is. of ons eerstdaags
nog leer zal worden verstrekt voor den
nieuwen aanmaak v<an winterschoenen,
leek het niet onverstandig de proef te
nemen met dezen kunstlederen schoen.
De prooven die wij met haar genomen
hebben. leverden een betrekkelijk gun
st ie resultaat op, zoodat wij er toe zijn
overeegaan den kunstlederen zomer
schoen in den handel te brengen".
Welt? grondstoffen erin
verwerkt zijn
T ATEN wij nu eerst het product zelf
eens bekijken. Voor ons op het een
voudige bureau vin de directeurskamer
staat een aantal damesschoenen uitge-
'ald. Het zijn zomerschoenen, dus op
ben toegekend.
Hoe zal dat tegen den winter
moeten gaan
DE materialen in dit nieuwste pro
duct verwerkt lijken mii echter, zoo
vervolgde de heer Van Keulen ons ge
sprek onvoldoende voor de verwer
king in de zoogenaamde winterschoe
nen. Ik verwacht niet, dat er dan ook
kunstledercn winterschoenen op de
markt zullen verschijnen, zoolang de
schoenfabrikanten nog maar een beetje
leer kunnen krijgen ter verwerking in
den oudcrwetschen degelijken winter-
schoen.
Zooals u begrepen zult hebben, maakt
de kunstlefleren schoen dus alleen een
kans als dames-zomer-schoen. „Voor
den heerenschoen beteekent het mate
riaal dus überhaupt niets", zoo besloot
de heer Van Keulen ons onderhoud.
i -
J i s De kunstlederen
schoen is heel mooi voor dames en dan
nog alleen in den zomer Wat moet er
van ons mannen terecht komen, wanneer
eenmaal geen stukje leer meer te krijgen
is? Blootsvoets naar onze kantoren, of ge
wapend met onze huispantoffels? Laten
wij er niet aan denken, tenslotte zijn er
ook nog bergen winterschoenen. echt lede
ren winter schoenen, in de magazijnen op
gestapeld.
Een overzicht van de werkzaamheden bij den bouw van de Hoornbrug te Rijswijk in den
rijksweg Den Haag-Rotterdam
ZWOLLE, 21 Juni. Gisteren
heeft voor de Zwolsche rechtbank
terecht gestaan de gewezen secreta
ris van de gemeente Doornspijk, R.
de V.t beschuldigd van verduiste
ring ten nadeele van de gemeente,
waarvan hij ruim twintig jaren se
cretaris is geweest. Men zal zich nog
wel herinneren hoeveel opschud
ding deze kwestie teweeg heeft ge
bracht, toen in Maart van het vori
ge jaar bleek, dat zoowel de secre
taris als de ontvanger der gemeente
Doornspijk zich al jaren, ten nadee
le der gemeente, die zij dienden,
hadden bevoordeeld. De fraude liep
in de honderdduizenden.
Veertien dagen geleden heeft de ont
vanger zich te verantwoorden gehad.
Uit diens bekentenis en uit de verkla
ringen van de getuigen kwam toen aan
het licht, dat deze R. P. voornamelijk
had gehandeld op instigatie van den
secretaris. P., die een welgesteld land
bouwer was, had zich destijds tot ont
vanger. laten benoemen, hoewel hij van
gemeente-administratie en boekhouden
niet de minste notie had. De secretaris
was clan ook degene, die in de praktijk
het ambt van ontvanger uitoefende, en
hij dacht daarbij niet in de laatste
plaats aan zich zelf. De ontvanger werd
in het geval gesleept, wel niet hcele-
maal onkundig van de manipulaties
van De V., maar toch voornamelijk,
doordat hij niet tegen diens geraffi
neerde practijken was opgewassen, zoo
als ook nimmer eenige controle
bleek te zijn geweest. De fiaude kwam
aan het licht toen de heer U. de Vries
zijn intrede als burgemeester te Doorn
spijk had gedaan.
Ruim vijftien maanden heeft het
vooronderzoek geduurd, zij het, dat
het werd vertraagd door de mobili
satie van enkele deskundigen. Al
dien tijd hebben de beide verdach
ten in voorarrest doorgebracht. En
kele weken geleden werd de gewe
zen ontvanger tot anderhalf jaar ge
vangenisstraf veroordeeld. Thans
eischte de officier van justitie tegen
De V. 5 jaar gevangenisstraf.
Tijdens het verhoor gaf De V. toe,
dat. hij valschheid in geschrifte had ge
pleegd in het kasboek der inkomsten
der gemeente. Bij het vooronderzoek en
tegenover de marechaussee had hij
voorts de verduistering van eeli bedrag
van 21.000 gulden toegegeven. Nu kon
de president niet verder met hem ko
men dan de bekentenis betreffende de
verduistering \an bedragen tot een to
taal van 10.000 gulden. Geruimen tijd
heeft het verhoor gehandeld over een
bedrag van lGOcOOO, dat zoek was en
niet terecht gebracht is kunnen worden.
Verd. ontkende dit geld in zijn zak te
hebben gestoken.
„Helaas", zeide de officier van justi
tie, mr. J. C. van Hasselt, in zijn requi
sitoir, i6 nooit gebleken waar dit geld
gebleven is. Men kan verd. slechts ver
oord eel en voor wat hem ten laste is ge
legd. Alleen wat volkomen bewezen is
bekent hij. Spreker meent, dat er alle
reden is om aan te nemen, dat verd
veel meer heeft bedreven dan hem ten
laste, gelegd is kunnen worden. Ver
rlachte is de hoofdpersoon geweest bij
de knoeierijen te Doornspijk.
Verdaehte's raadsman, mr. J. G. Nv-
sineh te Zwolle, kwam op tegen de be
wering van den officier, dat verd. zich
zou hebben misdragen op een wijze als
deze veronderstelt. Hij meent, dat de
ontvanger, bij de gepleegde onregelma
tigheden niet zoo dom is geweest als hij
voorgeeft en verd. niet zoo uitgeslapen
als de officier hem schildert. De V. heeft
zijn heele leven lang in de schulden ge
zeten, zegt pk, is kort. geleden gefail
leerd en heeft nooit iet© verbrast.
Maar die 1G0.000 zijn toch. nog weg,
zegt de president hierop. Waar zijn die
dan?
Verd. Het ligt niet op mijn weg, dat
te verklaren als ik het niet weet.
Pres.: tot den verdediger: maar hij
weet het wèl.
De raadsman voert verder aan, dat
de persoonlijke omstandigheden nim
mer gunstig voor verd. zijn geweest. Hij
heeft een gezin met 7 kinderen, waar
van vier nog minderjarig zijn. Voor an
deren stond hij steeds tot helpen klaar.
PI. refereerde zich aan het oordeel
van cle rechtbank, doch meent, dat er
redenen zijn aan te wijzen om clemen
tie te gebruiken.
De uitspraak werd daarop bepaald op
27 Juni.
Thans werklooze dienstplichtigen
(met klein verlof) moeten zich
onverwijld melden
's-GRAVENHAGE. 21 Juni. In ver
band met de algemeene bekendmaking
van den opperbevelhebber van Land- en
Zeemacht in zake het in werkelijken
dienst blijven en het wederom oproepen
van werklooze dienst plichtingen, wordt
het volgende medegedeeld:
Dienstplichtigen, die tot nu toe werk
zaam waren in diensten of bedrijven,
ten behoeve waarvan hun een mobili
satie-vrijstelling van bepaalden tijdduur
werd verleend en die in verband hier
mede niet klein verlof werden gezon
den, zijn verplicht zich te melden bij
liun depot, indien zij thans uit die func
tie ontslagen zijn en geen anderen loon-
gevenden arbeid gevonden hebben, noch
op andere wijze in eigen onderhoud
kunnen voorzien, zoodat zij ten laste
van de gemeenschap zouden komen. Zij
dienen- zich daartoe onverwijld te ver
voegen bij den burgemeester der ge-
tneenle van inwoning, door wiens zorg
zij gedirigeerd worden op de depots.
Dienstplichtigen, die ingevolge een
hun verleende mobilisatie-vrijstelling in
het genot van groot verlof gesteld of
gebleven zijn, doch voor ivie cle reden,
op grond waarvan hun die vrijstelling
verleend werd, thans een einde heeft
genomen, behoeven, voor zoover niet
nader anders wordt bepaald, geen ge
volg meer te geven aan de lastgeving,
gesteld in hun zakboekje.
's-GRAVENHAGE, 21 Juni. De voe
dingsraad schrijft ons-
De voeding is een der grondslagen van
het menschelijk leven en het is dan ook
zonder meer duidelijk, dat van groote be-
teckenis moet worden geacht hoe de
menscli zich voedt. Immers het gaat hier
om het welzijn van het volk in al zijn ge
ledingen. Ecu goed gevoed mcnschenge-
slacht kan geestelijk en lichamelijk meer
verrichten dan een generatie, aan welker
voeding een minder nauwlettende zorg
wordt besteed. Volksgezondheid en volks
huishouding worden 'beide in sterke mate
beïnvloed door de voedselvoorziening.
Eigenlijk kan men zeggendat de belangen
van deze beide voor ons maatschappelijk
bestel zoo bij uitstek gewichtige factoren
ineenvloeien. Voorlichting en vorming van
de openbare meening op vocdingsgebied is
daarom een arbeidsveld, dat dringend om
ontginning roept.
Deze roepstem laat zich met te meer
klem hooren in een tijd als deze, waar
in met de beschikbare le\ ensmiddelen
zorgvuldig moet worden omgegaan en
waarin het meer dan ooit geboden is
cr naar te streven om het verkrijgbare
zoodanig aan te w enden, dat een zoo
groot mogelijk nut voor \olksgezond-
hcid en volkshuishouding wordt be-
rpikt. Waar het hier een zaak betreft,
die slechts met krachtige medewer
king van ons volk in zijn geheel
vruchtdragend kan worden aangevat,
heeft cle voedingsraad de taak op zich
genomen om, door het verstrekken van
in begrijpelijken vorm gestelde, doch
wetenschappelijk verantwoorde merle-
deelingen, dienaangaande voorlichting
te geven. Dit zal langs verschillende
wegen geschieden, waarbij ook gaarne
van cle tusschenkomst van cle dagblad
pers gebruik zal worden gemaakt.
Deze voorlichtende taak strekt zich
uit over een omvangrijk terrein, waar
van de verschillende gedeelten stelsel
matig aan een verkenning dienen te
worden onderworpen. Onderwerpen
van zeer ersrhoiden aard zullen al
dus nader tot het publiek kunnen wor
den gebracht.
De plaats van het brood in onze
voeding en cle waarde van den
aardappel als volks voedsel leve
ren in dit verband al dadelijk een
tweetal belangrijke onderwerpen.
Ook omtrent de wenschelijkheid
van een aanvulling van het dage-
lijksch menu door het gebruik van
versch fruit, waartoe tomaten,
rammenas en radijs eveneens mo
gen worden gerekend, valt in ons
land, met zijn groote productie op
dit gebied, nog belangrijk voorlich
tend werk te verrichten.
De rol van groente in onze voeding
vormt al evenzeer een gewichtig hoofd
stuk. Twee èL drie ons groente op het
bord is in ons land voor volwassenen
geen overdreven portie. Niet minder
dan cle hoeveelheid aardappelen en
groente, die wij tot ons nemen, ver
dient ook de bereidingswijze een nauw
lettende beschouwing. Dan is er nog
het vraagstuk van de melk en de
eieren, waarbij al dadelijk mag wor
den aangeteekend, dat de melk in cle
voeding van den volwassene een nau
welijks minder belangwekkende func
tie kan vervullen dan in de kinder
voeding. Wanneer eindelijk nog de
plaats van het vleesch en dc visch
in onze voeding wordt bezien, dan is
met deze summiere opsomming wel
genoegzaam duidelijk gemaakt, welk
een uitgestrekt domein door de onder
scheidene problemen der voeding wordt
bestreken.
In waarheid gaat het hier om cle
aanvatfing van een bij uitstek natio
nale taak: cle instandhouding en de
verbetering van onze volkskracht. Er
moet echter rekening mede wor
den gehouden bij cle besprekingen, dat
niet steeds aan nuttig en noodig ge
achte vvonschen kan worden voldaan
en door het op een gegeven oogpnblik
ter beschikking staande voedsel ver
schuivingen kunnen optreden.
Dat daarbij ook vastgewortelde voe
dingsgewoonten wel eens in het ge
drang kunnen komen, zal zeker niet te
vermijden zijn. Te bevorderen dat deze
veranderingen zich zoodanig voltrek
ken. dat wezenlijke schade wordt voor
komen, en waar mogelijk betere ge
bruiken worden ingevoerd ziedaar
het doel, waarop de voorlichtende ar
beid van den voedingsraad zich zal
richten een taak, waarvoor stellig
de belangstelling en de medewerking
van heel ons volk mag worden inge
roepen, waar het hier immers gaat om
een naiionaal goed bij uitnemendheid:
cle ongerepte handhaving en de ver
sterking van geestelijke en lichamelij
ke krachten, van cle grondslagen van
ieder gezond volksbestel.
U wilt ons het abonnements
geld gireeren) voor het derde
kwartaal? Mogen w(j LI
dan een vriendelijk verzoek
doen. Ontvangen wij Uwe giro
na 1 Juli, dan zijn de kwitan
ties reeds aan de bank gegevem
en ontstaat de mogelijkheid
van vergissingen.
GIREERT ONS DUS NOG
HEDEN, DAN HEBBEN
WIJ DE OVERSCHRIJ
VING NOG VOOR 1
JULI IN ONS BEZIT.
Wilt U het even doen; dank U.
Het bovenstaande geldt niet
voor hen die ons per automati
sche giro betalen.
ADM. A.D.
's-GRAVENHAGE, 21 Juni. De toe.
stand van het telefoonnet w^s, na het
einde der oorlogshandelingen, zorgwek
kend. Niet alleen was er veel schade aan
cle locale netten en installaties, maar ook
cle interlocale geleidingen waren voor een
groot deel gestoord. De interlocale kabels
hangen 11J. onder de verkeers. en spoor
bruggen en voor zoover deze verwoest
waren, en in vele gevallen ook elders,
waren de kabelverbindingen verbroken.
Thans, ruim 1 maand later is, dank zij
den harden en voortvarenden arbeid der
P.T.T.-dicnsten, het telefoonverkeer, op
enkele uitzonderingen na, reeds weder in
menig opzicht bevredigend. Wat cle lo
cale kwestie betreft: allo telefoonnetten
in Nederland ook met zekere beperkin
gen, in Zeeuwsch Vlaanderen, zijn thans
bereikbaar. Waar de rivierovergangen
zijn verstoord, zijn thans overal door het
water noodkabels gelegd. Het spreekt
vanzelf, dat deze verbindingen in den re
gel een geringer capaciteit hebben dan
de later te leggen, definitieve kabels. De
telefonische verkeerswegen zijn dus zeer
versmald, en daarom kan het niet an
ders of de aanvrager van een telefoon
gesprek, vooral op langen afstand, moet
veelal langer wachten.
Dit wachten duurt echter op de
meester verbindingen reeds belang
rijk korter, dan nog voor enkele da
gen het geval was. Daarbii komt, als
gunstige factor.dat het automatische
districts- en interdistrictsverkeer, dat
uiteraard steeds zonder tijdverlies
wordt afgewikkeld, thans vrijwel ge
heel hersteld is. Ook de snelverkeers-
verbinding tusschen Amsterdam en
's-Gravenhage kon weder in werking
worden gesteld.
In een minder gunstige positie verkeert
daarentegen Rotterdam, waar do inter
locale centrale ernstig werd beschadigd,
zoodat het interlocale verkeer thans in
een noodcentrale van kleine capaciteit
onder weinig gunstige omstandigheden
moet worden afgewikkeld. Is dus de toe
stand over het geheel thans niet onbe
vredigend, aan het snelle, bijna wacht-
tijdlooze verkeer van vóór den oorlog is
men nog geenszins toe. De voor-oorlog-
sche toestand zal eerst weder kunnen
worden bereikt, wanneer de herstelde
nieuwe definitieve kabels de noodkabels
zullen hebben vervangen. Dit zal uiter
aard nog wel eenige maanden duren.-
's-GRAVENHAGE, 21 Juni. Naar
reeds werd medegedeeld zal cle Hage-
spraak der N.S.B. op Zaterdag 22 Juni
a.s. om 4 uur n.m. op het terrein „De
Goudsberg" te Lunteren worden gehou
den. Een aantal extra-treinen uit cle groo
te steden en omstreeks 400 autobussen
uit dc kleinere plaatsen zullen de deelne
mers naar Lunteren vervoeren, terwijl
eveneens op eigen gelegenheid kan wor
den gereisd.
Onder de tegenwoordige omstandighe
den wordt er op gerekend, dat men uit
den wijden omtrek van Lunteren per rij
wiel komt. Dit ten einde te vermijden, dat
het normale treinverkeer wordt overbe
last. Daartoe is gezorgd voor een ruime
gelegenheid voor het stallen van rijwie
len. De bijeenkomst is voor een ieder toe
gankelijk. Het enorme verfraaide Hage-
spraakterrein biedt plaats aan vele tien
duizenden bezoekers.
Toegangskaarten zijn nog verkrijgbaar
aan de kringhuizen der N.S.B. en verder
op het terrein. De Hagespraak zal wor
den gewijd aan cle gevallenen voor het
vaderland reden waarvoor den bezoe
kers dringend wordt verzocht zoowel op
reis als op het terrein, een daarmee, over
eenstemmende ernst tc bewaren. Dc ver
keersregeling ter plaatse is in handen
van de gemeentepolitie van Ede onder
leiding van hoofdcommissaris Hulsman.
Verder verleenen marchaussée en Rijks-
veldwacht, zooals gewoonlijk, hun mede
werking.
OUDE DAME OPGELICHT
ARNHEM, 21 Juni. Voor het ge
rechtshof heeft terechtgestaan A. S. S.
-32 jaar, koopman te - Gravenhage, die
met eenige anderen een 75-jarige dame
te Arnhem voor een aanzienlijk bedrag
heeft opgelicht. De overige veroordeel
den hadden in bun vonnis berust.
De advocaat-generaal mr. Héimans
eischte bevestiging van het vonnis der
rechtbank te Arnhem, waarbij verdach
te tot 2V2 iaar gevangenisstraf werd
veroordeeld. Uitspraak 27 Juni.
